PL192868B1 - Zamknięcie otworu budowlanego, zwłaszcza typu okiennego - Google Patents

Abstract

1. Zamkni ecie otworu budowlanego, zw lasz- cza typu okiennego, z o scie znic a i skrzyd lem, przy czym pomi edzy o scie znic a i skrzyd lem znaj- duje si e obwodowa wn eka uszczelnieniowa, usz- czelniona przynajmniej jedn a uszczelk a a o scie z- nica i skrzyd lo s a alternatywnie ryglowane lub odblokowywane przez okucie dr azka nastawcze- go maj ace ruchomy rygiel i sta le zaczepy ryglo- we, znamienne tym, ze posiada poruszane ry- glem (5) urz adzenie nastawcze (20) w postaci p lytki (28), zamocowanej przestawnie poprzecz- nie do kierunku przesuwania (33) rygla (5) w oku- ciu dr azka nastawczego (3) lub skrzyd la (2) i przylegaj acej do wspó lpracuj acego rygla (5) kraw edzi a wzd lu zn a (32) jak równie z przylegaj a- cej do uszczelki (21) kraw edzi a stykow a (35) prze- biegaj ac a równolegle do kraw edzi wzd lu znej (32). PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest zamknięcie otworu budowlanego, zwłaszcza typu okiennego, z ościeżnicą i skrzydłem, przy czym pomiędzy oścież nicą i skrzydłem znajduje się obwodowa wnęka uszczelnieniowa, uszczelniona przynajmniej jedną uszczelką a ościeżnica i skrzydło są alternatywnie ryglowane lub odblokowywane przez okucie drążka nastawczego mające ruchomy rygiel i stałe zaczepy.

Znane są już tego rodzaju zamknięcia otworów budowlanych w różnych odmianach realizacji.

Na przykład z niemieckiego opisu DE 196 46 842 A1 znane jest okno, które jest utworzone z oścież nicy i skrzydła, które przy zamkniętym skrzydle są uszczelnione wzajemnie za pomocą uszczelki. Przy tym uszczelka jest osadzona we wpuście ościeżnicy i przylega do brzegu skrzydła tak, że pomiędzy skrzydłem i ościeżnicą tworzy się obwodowa wnęka uszczelnieniowa.

Aby możliwa była wentylacja wnętrza budynku również przy zamkniętym skrzydle, przewidziano że kanał wentylacyjny jest utworzony przez otwory, które - omijając uszczelkę - łączą wpust mieszczący okucie drążka nastawczego z wnęką uszczelnieniową. We wpuście okucia jest umieszczony element regulacyjny, za pomocą którego możliwa jest regulacja wielkości przepływu powietrza.

Montaż elementu regulacyjnego z jednej strony oraz wykonywanie otworów z drugiej strony wymagają zwiększenia nakładów potrzebnych do wytworzenia okna.

Ponadto z opisu niemieckiego wzoru użytkowego DE 297 13 820 U1 jest znane tego rodzaju okno, w którym we wnęce uszczelnieniowej znajduje się jedna lub więcej kształtek wentylacyjnych, które tworzą przepust wentylacyjny ze strony zewnętrznej na stronę wewnętrzną okna lub odwrotnie, z obejś ciem uszczelek znajdują cych się mię dzy oś cież nicą i skrzydł em.

W tym celu mocuje się kształtkę wentylacyjną w strefie ramiaka oścież nicy, przy czym odpowiednio formuje się albo częściowo usuwa ewentualnie istniejące uszczelki, żeby stworzyć przepust wentylacyjny.

Powietrze może przepływać od wnętrza pomieszczenia na zewnątrz budynku lub też odwrotnie zależnie od występujących różnic ciśnień. Celem ograniczenia przepustu powietrza w kształtce wentylacyjnej można byłoby zastosować zatyczki uszczelniające.

Podobne urządzenie znane jest też z opisu niemieckiego wzoru użytkowego DE 297 22 466 U1. W znanym stą d oknie przepust wentylacyjny tworz ą otwory w profilu skrzynkowym, przez które strona zewnętrzna okna lub drzwi łączy się z wnętrzem pomieszczenia, omijając odpowiednie uszczelki.

Wadą wymienionych ukształtowań zamknięć otworów budowlanych jest to, że nie można, lub tylko poprzez duże nakłady można, dostosować intensywność wentylacji do potrzeb obecnych w pomieszczeniu osób. W szczególności przy dużej różnicy ciśnień między wnętrzem pomieszczenia i stroną zewnętrzną mogą występować nieprzyjemne przeciągi.

Dlatego przedmiotem szeregu innych rozwiązań jest sterowanie ilością przepływającego powietrza. Tak więc z DE 196 10 428 A1 znane jest okno, w którym uszczelka między ościeżnicą i skrzydłem ma wargę uszczelniającą, która przylega do skrzydła po jego zamknięciu. Na tej wardze jest przewidziana następna warga uszczelniająca, która jest zamocowana sprężyście na pierwszej wardze. Ta pierwsza warga ma otwory przepuszczające powietrze, które są umieszczone w strefie drugiej wargi tak, że po przekroczeniu określonego ciśnienia różnicowego między stroną zewnętrzną okna i wnętrzem pomieszczenia wspomniane otwory przepustowe są zamykane przynajmniej częściowo przez drugą wargę uszczelniającą.

Wprawdzie środek ten zapewnia samoczynną regulację wymiany powietrza, ale nie uwzględnia się przy tym osobistego odczucia osoby przebywającej we wnętrzu pomieszczenia.

Dlatego w innych rozwiązaniach przewiduje się obsługiwane urządzenia wentylacyjne, o czym wiadomo na przykład z DE 37 43 572 A1. Takie urządzenia dają się nastawić niezależnie od obsługi okna albo drzwi i składają się na przykład z zasuwy, która jest umieszczona w szynie przeciwdeszczowej okna i podczas przesuwania zwalnia otwory wentylacyjne umożliwiające przepływ powietrza od strony zewnętrznej do wnętrza pomieszczenia.

Znane są tego rodzaju urządzenia wentylacyjne w różnych wykonaniach, ale ich konstrukcja jest skomplikowana, gdy mają niezawodnie eliminować przeciągi, gdyż zasuwy nie dają się całkowicie uszczelnić.

Inne urządzenia, tak zwane szczelinowe urządzenia wentylacyjne, powodują wymuszone odstawienie skrzydła od ościeżnicy w przewidzianym do tego położeniu nastawczym okucia drążka nastawczego. Według DE 70 33 247 U1 w tym celu na okuciu takiego drążka można przesuwać

PL 192 868 B1 uchwytem manipulacyjnym w kilka położeń czop ryglowy i w położeniu nastawczym między dwoma mostkami ryglowymi może on być ustalony na nieruchomej ościeżnicy, przy czym mostki te są przemieszczone względem zaczepu ryglowego w kierunku wnętrza pomieszczenia.

W efekcie rygle są wysuwane z zaczepów i tak otwarte skrzydł o mo ż na ł atwo odstawić od ościeżnicy, tak że ewentualne uszczelki między ościeżnicą i skrzydłem nie stykają się ze sobą. Tworzy się więc między ościeżnicą i skrzydłem kanał wentylacyjny, przez który może odbywać się wymiana powietrza.

Odpowiednie ukształtowanie jest znane z DE 30 22 163 A1, w którym oprócz położenia zamknięcia, położenia otwarcia obrotowego i położenia otwarcia odchylnego występuje dodatkowo położenie wentylacji szczelinowej.

W związku z tym dodatkowym położeniem nastawczym urządzenie ma dość skomplikowany kształt. Ponadto uniesienie skrzydła wymaga jego uprzedniego otwarcia aż do elementu zaczepowego urządzenia do wentylacji szczelinowej. Dlatego nieuprawniony użytkownik może łatwo pokonać tę przeszkodę.

Celem wynalazku jest więc zaproponowanie zamknięcia otworu budowlanego, w którym można będzie nastawić skrzydło w położeniu wentylacji nie pogarszając przy tym stopnia zabezpieczenia okna lub drzwi. Jednocześnie powinna istnieć możliwość ewentualnego zlikwidowania nastawionego położenia wentylacji, żeby uzyskać pełne szczelne zamknięcie skrzydła w ościeżnicy.

Zamknięcie otworu budowlanego, w którym pomiędzy ościeżnicą i skrzydłem znajduje się obwodowa wnęka uszczelnieniowa, uszczelniona przynajmniej jedną uszczelką a ościeżnica i skrzydło są alternatywnie ryglowane lub odblokowywane za pomocą okucia drążka nastawczego, charakteryzuje się według wynalazku tym, że posiada poruszane ryglem urządzenie nastawcze w postaci płytki, zamocowanej przestawnie poprzecznie do kierunku przesuwania rygla w okuciu drążka nastawczego lub skrzydła i przylegającej do współpracującego rygla krawędzią wzdłużną jak również przylegającej do uszczelki krawędzią stykową przebiegającą równolegle do krawędzi wzdłużnej.

Korzystnie, okucie drążka nastawczego ma przynajmniej trzy położenia nastawcze, przy czym w pierwszym położ eniu nastawczym rygle są osadzone w zaczepach ryglowych i skrzydło jest zamocowane w ościeżnicy, w drugim położeniu rygle są osadzone w swoich zaczepach a płytka jest przesunięta w kierunku uszczelnienia tak, że uszczelka jest odsunięta przynajmniej strefowo od ościeżnicy lub skrzydła zaś w trzecim położeniu rygle znajdują się poza zaczepami.

Korzystnie, rygiel ma postać czopa ustalającego, który swoją pobocznicą przylega do krawędzi wzdłużnej urządzenia a uszczelka jest umieszczona na ościeżnicy i znajduje się tuż obok wpustu mieszczącego okucie drążka nastawczego.

Uszczelka zamknięcia może znajdować się w ościeżnicy i w skrzydle.

Korzystnie, płytka zamknięcia jest wyposażona w otwory, zwłaszcza brzegowe wycięcia zwiększające przekrój przepustu wentylacyjnego.

Płytka zamknięcia może być wyposażona w przebiegające poprzecznie do kierunku przesuwu otwory podłużne, przez które przeprowadzone są prowadniki.

Korzystnie, płytka ma jarzmo prowadzące dla rygla, w którym rygiel jest przesuwny wzdłużnie a w kierunku poprzecznym jego poł o ż enie jest ustalone połączeniem kształ towo-zaciskowym.

Korzystnie, płytka ma otwarte z boku jarzmo prowadzące i jest przemieszczana siłowo za pomocą zasobnika energii w kierunku rygla.

Zamknięcie otworu budowlanego, zwłaszcza typu okiennego, z ościeżnicą i skrzydłem, przy czym pomiędzy ościeżnicą i skrzydłem jest utworzona obwodowa wnęka uszczelnieniowa, która jest uszczelniona przynajmniej jedną uszczelką, jednak na skrzydle lub ościeżnicy nie ma okucia drążka nastawczego lub tym podobnego, charakteryzuje się według wynalazku tym, że na ościeżnicy lub skrzydle ma urządzenie nastawcze sięgające do uszczelki, przesuwane razem z uszczelką i posiadające element nastawczy do nastawiania wspomnianego urządzenia nastawczego.

Korzystnie, urządzenie nastawcze ma postać płytki odsuwającej uszczelkę od ościeżnicy albo skrzydła, przy czym zwłaszcza urządzenie nastawcze jest umieszczone na przyldze skrzydła.

Korzystnie, element nastawczy jest umieszczony na skrzydle i jest dostępny od strony wnętrza zamykanego pomieszczenia.

Element nastawczy może mieć postać suwaka, przesuwanego prostopadle do płaszczyzny skrzydła, zwłaszcza w postaci sworznia gwintowanego, którego koniec po stronie urządzenia nastawczego jest przyporządkowany otworowi gwintowanemu płytki i którego koniec po stronie wnętrza pomieszczenia jest zaopatrzony w uchwyt nastawczy.

PL 192 868 B1

Rozwiązanie według wynalazku rozwiązuje w zadziwiająco prosty sposób to, że okucie drążka nastawczego współpracuje z urządzeniem do przemieszczania uszczelki z jej pierwszego położenia, w którym uszczelka przylega do ościeżnicy i skrzydła, w drugie położenie, w którym uszczelka odchodzi od ościeżnicy lub skrzydła, przy czym rygle w drugim położeniu pozostają zazębione z zaczepami ryglowymi. Dzięki wyłącznemu przemieszczeniu uszczelek z położenia uszczelnienia w położenie nie uszczelniające otwiera się kanał wentylacyjny znajdujący się między ościeżnicą i skrzydłem, przy czym rygle powodujące zamknięcie nie wychodzą z zaczepów ryglowych. Dzięki temu można nastawić okno lub drzwi w położeniu wentylacji, które alternatywnie można nastawić za pomocą okucia drążka nastawczego, przy czym skrzydło jest nadal niezawodnie zamknięte. Umożliwia to wentylację także w czasie nieobecności osób w pomieszczeniu.

Trzy położenia nastawcze oznaczają położenie zamknięcia, zabezpieczone położenie wentylacji i położenie otwarcia obrotowego skrzydła na przykład w celu jego oczyszczenia.

Ewentualnie można dodatkowo przewidzieć możliwość nastawienia odchylonego położenia skrzydła, w którym skrzydło można odchylić na dolnej poziomej osi.

Dzięki zastosowaniu płytki uzyskuje się to, że przewidziane zwykle na okuciu drążka nastawczego rygle wykorzystuje się do przemieszczania uszczelki. Pozwala to wyposażyć tradycyjne i znane, ewentualnie już istniejące okucie drążka nastawczego w zaproponowane urządzenie.

Celem ułatwienia poruszania płytki przez rygiel przewidziano, że krawędź wzdłużna ma wystający garb albo próg w strefie, w której rygiel jest przyporządkowany do drugiego położenia nastawczego - położenia wentylacji.

Aby ułatwić uzyskanie uszczelnienia, celowe jest, żeby uszczelka była umieszczona na ościeżnicy i znajdowała się tuż obok wpustu mieszczącego okucie drążka nastawczego. Gdy płaszczyzna uszczelki jest bardziej oddalona od okucia drążka, to potrzebne są bardziej skomplikowane płytki.

Można też przewidzieć uszczelkę zarówno na ościeżnicy jak i na skrzydle. Przy tym do nastawienia drugiego położenia nastawczego - położenia wentylacji - trzeba uszczelki odsunąć jednocześnie i przynajmniej częściowo od ościeżnicy lub skrzydła.

Dzięki wyposażeniu płytki w otwory albo brzegowe wycięcia zwiększające przepływ powietrza powietrze może przepływać przez całą długość urządzenia. W kierunku wzdłużnym płytka jest przemieszczana w sposób wymuszony przez rygiel poprzecznie do jego kierunku przesuwu.

Dalszym usprawnieniem zamknięcia otworu budowlanego za pomocą rozwiązania według wynalazku jest możliwość łatwego dodatkowego wyposażania istniejącego już zamknięcia także wtedy, gdy na skrzydle nie są przewidziane okucia drążka nastawczego lub tym podobne. Jest tak na przykład w przypadku tak zwanych oszkleń stałych, w których ze względów wizualnych przewiduje się nieruchome skrzydło. Ale również w przypadku skrzydła z okuciem drążka nastawczego może wystąpić potrzeba udostępnienia położenia wentylacji bez przesuwu tego okucia, na przykład gdy długość skoku okucia drążka nie wystarcza do przesuwu urządzenia nastawczego przy zaryglowanym skrzydle.

Dlatego wynalazek przewiduje też, że na ościeżnicy albo na skrzydle montuje się urządzenie nastawcze do przemieszczania uszczelki z pierwszego położenia, w którym uszczelka przylega do ościeżnicy i skrzydła, w drugie położenie, w którym uszczelka odchodzi od ościeżnicy, które ma element do nastawiania tego urządzenia.

Rozwiązanie to umożliwia nastawienie położenia wentylacji, które jest niezależne od istnienia okucia drążka nastawczego. Dlatego urządzenie nastawcze zarówno przy nieruchomym jak i ruchomym skrzydle można łatwo nastawić i można ewentualnie założyć nawet później. Przy tym taki układ ma prostą budowę i nie zakłóca działania skrzydła lub okna albo drzwi ani nie pogarsza ich wyglądu. Układ taki jest prosty w produkcji i niezawodny w działaniu.

Urządzenie jest umieszczone na powierzchni przylgowej skrzydła, żeby zajmowało mało miejsca i żeby można je było łatwo zamontować w sposób niewidoczny. Aby zapewnić łatwą obsługę urządzenia przewidziano, że element nastawczy jest umieszczony na skrzydle i jest dostępny od strony wnętrza pomieszczenia.

Dobrze jest też, gdy suwak ma postać sworznia gwintowanego, którego koniec po stronie urządzenia jest przyporządkowany do otworu gwintowanego płytki i którego koniec po stronie wnętrza pomieszczenia jest zaopatrzony w główkę nastawczą. Oprócz łatwego wytwarzania i prostego montażu suwaka na urządzeniu można za pośrednictwem sworznia gwintowanego nastawić długość czynną suwaka, tak że w taki sam układ można wyposażyć profile skrzydłowe o różnych wymiarach.

Wynalazek zostanie bliżej przedstawiony w oparciu o przykłady wykonania zamknięć otworów budowlanych, uwidocznione na załączonym rysunku, którego kolejne figury przedstawiają: fig. 1 - okno

PL 192 868 B1 w położeniu otwarcia, fig. 2 - przekrój dolnego poziomego ramiaka ościeżnicy i skrzydła w położeniu zamknięcia, fig. 3 - przekrój według fig. 2 w zabezpieczonym położeniu wentylacji szczelinowej, fig. 4 i 5 - dolny poziomy ramiak ościeżnicy i skrzydła w następnym ukształtowaniu okna, fig. 6a do 6c - urządzenie do przemieszczania uszczelki ukazane w różnych położeniach nastawczych, fig. 7 - rygiel przedstawiony w różnych położeniach nastawczych i fig. 8 - przykład wykonania zamknięcia bez okucia drążka nastawczego.

W przedstawionym na fig. 1 zamknię ciu w postaci okna pokazano oś cież nicę 1 i skrzydł o 2. Ościeżnica 1 i skrzydło 2 mogą być wzajemnie ryglowane za pomocą okucia drążka nastawczego 3. Okucie drążka nastawczego 3 można doprowadzić w różne położenia nastawcze za pomocą dźwigni nastawczej 4. W pierwszym położeniu nastawczym - uwidocznione na fig. 7 położenie zamknięcia A - skrzydł o 2 jest ustalone na oś cież nicy 1 za pomocą umieszczonych na okuciu drążka nastawczego 3 rygli 5 i osadzonych na ościeżnicy 1 zaczepów ryglowych 6. Rygle 5 zachodzą w znany sposób za mostki ryglowe umieszczone na zaczepie ryglowym 6. W ukazanym przykładzie realizacji rygle 5 mają postać czopów ustalających, które są rozmieszczone w regularnych odstępach na okuciu drążka nastawczego 3 z możliwością przesuwu w kierunku wzdłużnym okucia drążka nastawczego 3 za pomocą nie pokazanego tu drążka nastawczego. Skrzydło 2 w drugim położeniu nastawczym - położeniu otwarcia obrotowego B (pokazanego na fig. 7) - może być przestawiane na pionowej osi obrotu 7. Za pomocą okucia drążka nastawczego 3 można ponadto nastawić ukazane na fig. 1 trzecie położenie nastawcze - położenie otwarcia odchylnego C, z fig. 7 - w którym skrzydło 2 może odchylać się na dolnej poziomej osi uchylenia 8. Przy tym skrzydło 2 na swoim górnym poziomym ramiaku 9 jest przytrzymywane ustalaczem 10.

Tak ukształtowane okno ma w zasadzie dwa położenia wentylacji, mianowicie położenie otwarcia odchylnego C i położenie otwarcia obrotowego B. W położeniu B skrzydło 2 jest całkowicie otwarte, tak że osoba wchodząca od strony zewnętrznej 13 do wnętrza pomieszczenia 14, na przykład włamywacz, nie trafia na żadną przeszkodę.

W ukazanym poło żeniu otwarcia odchylnego C wszystkie rygle 5 wyszły z zaczepów ryglowych 6, żeby można było przestawić skrzydło w położenie otwarcia odchylnego C. Skrzydło 2 jest zabezpieczone tylko - nie pokazaną na rysunku - blokadą odchylenia w strefie przedniego dolnego ramiaka skrzydła 15. Takie blokady odchylenia można z reguły łatwo pokonać, ponieważ okucie drążka nastawczego 3 do manipulacji w położeniu C jest łatwo dostępne przynajmniej w górnej części skrzydła 2. Dlatego również okno w położeniu otwarcia odchylnego C traktuje się z punktu widzenia techniki zabezpieczenia jako „otwarte” i nadaje się do wentylacji tylko wówczas, gdy jakaś osoba jest obecna w pomieszczeniu.

Dlatego przy oknie przewidziano pokazane na fig. 2 urządzenie nastawcze 20. Zasadę działania urządzenia nastawczego 20 objaśnia się w powiązaniu z fig. 6a do 6c. Na ościeżnicy 1 jest umieszczona uszczelka 21, która przylega swoją wargą 22 do brzegu 23. Tworzy się więc zewnętrzna wnęka uszczelnieniowa 24, która ma połączenie ze stroną zewnętrzną 13, ale nie pozwala na przepływ powietrza do wnętrza pomieszczenia 14. Uszczelka 21 jest wykonana z materiału elastycznego, żeby mogły być skompensowane ewentualne odkształcenia skrzydła 2 lub nieznaczne odchylenia skrzydła 2 względem ościeżnicy 1. Przy tym uszczelka 21 jest założona obwodowo na ościeżnicy 1, tak że w stanie zamkniętym uszczelka ta na całej ramie ościeżnicy styka się w sposób ciągły ze skrzydłem 2. We wpuście 25 jest umieszczone okucie drążka napędowego 3 utworzone z drążka nastawczego 26 i szyny nakładkowej 27. Drążek 26 jest prowadzony poniżej szyny nakładkowej 27 z moż liwością przesuwu wzdłużnego i łączy się trwale z ryglem 5 ukształtowanym w postaci czopa ustalającego. Rygiel 5 przechodzi przez otwór wzdłużny szyny nakładkowej 27.

Na przyldze 29 skrzydła 2 jest umieszczona płytka 28 poruszana ryglem 5 w kierunku uszczelki 21.

Jak widać na fig. 6a, płytka 28 jest ułożyskowana na nie pokazanych na fig. 2 prowadnikach 30 z możliwością przesuwu po przyldze 29 poprzecznie do kierunku przesuwu rygla 5. Przy tym prowadniki 30 przechodzą przez otwory wzdłużne 31 płytki 28. Prowadniki 30 wspierają przy tym płytkę 28 na przyldze 29 albo na szynie nakładkowej 27, tak że przylega ona tylko do prowadników 30.

Płytka 28 ma krawędź wzdłużną 32, która jest w zasadzie równoległa do kierunku przesuwu 33 rygla 5. Na krawędzi 32 przewidziano próg albo garb 34, który wybrzusza się od krawędzi 32 w kierunku rygla 5.

W umieszczonej na skrzydle 2 płytce 28 krawędź wzdłużna 32 przylega do rygla 5 - tu do pobocznicy czopa ustalającego. Natomiast krawędź stykowa 35 przebiegająca równolegle do krawędzi 32 w przedstawionym na fig. 6a położeniu wyjściowym - położeniu zamknięcia A - przylega albo styka się

PL 192 868 B1 z uszczelką 21. Podczas przestawiania rygla 5 z tego poło żenia wyjś ciowego - na przykł ad za pomocą dźwigni 4 okucia drążka nastawczego 3 - rygiel 5 napiera na garb 34. Ponieważ rygiel 5 może być prowadzony tylko wzdłuż linii prostej, więc następuje przesunięcie płytki 28 w kierunku uszczelki 21. Przy tym krawędź stykowa 35 popycha uszczelkę 21, tak że ustala się pokazane na fig. 3 położenie uszczelki 21.

W pobliżu lub na styku z krawędzią 35 są przewidziane w płytce 28 otwory 36, które w przykładzie realizacji według fig. 6b przerywają krawędź stykową 35 albo, jak w przykładzie realizacji według fig. 6c, przebiegają wzdłuż krawędzi 35. Otwory te wpływają w pewnym stopniu na odkształcalność mającej ograniczoną elastyczność uszczelki 21, która jest przemieszczana z pierwszego położenia według fig. 2, w którym uszczelka 21 przylega do ościeżnicy 1 i skrzydła 2, w drugie położenie według fig. 3, w którym uszczelka 21 odsuwa się od ościeżnicy lub od skrzydła 2. Przy tym pozostałe rygle 5 okucia drążka nastawczego 3 pozostają w zaczepach ryglowych 6, jak to przedstawiono na fig. 7 na przykładzie zaznaczonych położeń nastawczych rygla 5 i zaczepu 6.

Przy tym garb 34 jest w takim odstępie od położenia wyjściowego rygla 5 według fig. 6a, że przesuw rygla 5 nie wystarcza, żeby wejść za mostki ryglowe 6a (fig. 7).

W tym poło żeniu nastawczym, czyli w położeniu wentylacji szczelinowej D, może odbywać się wymiana powietrza między stroną zewnętrzną 13 i wnętrzem pomieszczenia 14 poprzez przepust wentylacyjny 37. Przy tym otwory 36 służą do powiększenia przekroju kanału wentylacyjnego, który powstaje w wyniku współdziałania płytki 28 z uszczelką 21.

Jak wynika z fig. 6a do 6c, garb 34 ma boczne skosy najazdowe 38, które pozwalają na ślizgowe przejście rygla 5 od krawędzi wzdłużnej 32 na garb 34, przy czym nie utrudnia to działania okucia drążka nastawczego 3.

W przedstawionym na fig. 4 i 5 przykładzie realizacji ościeżnica 1 i skrzydło 2 są wzajemnie uszczelnione za pomocą dwóch uszczelek 40, 41, przy czym uszczelka 40 jest umocowana w rowku 42 skrzydła 2, który znajduje się tuż obok wpustu 25 mieszczącego okucie drążka nastawczego 3. Natomiast uszczelka 41 jest umocowana w rowku 43 ościeżnicy 1 i styka się z brzegiem 23 skrzydła 2, który znajduje się tuż obok wpustu 25. Uszczelka 40 skrzydła 2 styka się z brzegiem 44 ościeżnicy 1, który jest prostopadły do przylgi ramy 45, na której są mocowane zaczepy ryglowe 6, czego tu nie pokazano z uwagi na przejrzystość rysunku.

Na szynie nakładkowej 27 okucia drążka nastawczego 3 są przewidziane dwie płytki 46, 47, które są ukształtowane podobnie do płytki 28 z fig. 6a do 6c, ale są przesuwane przez rygiel 5 w przeciwnych kierunkach. Każda z płytek 46, 47 może być dociskana do rygla 5 za pomocą działającego między nimi zasobnika energii w postaci sprężyny naciągowej.

Oprócz ukształtowania płytki 28 według fig. 6a do 6c można też wykonać zamknięcie, w którym płytka 28 ma zamknięte jarzmo prowadzące, w którym na przykład rygiel 5 jest uchwycony z możliwością przesuwu wzdłużnego i jest ustalony w kierunku poprzecznym na zasadzie połączenia kształtowo-zaciskowego. Wtedy nie przesuwająca się wzdłużnie płytka 28 jest przesuwana stosownie do kształtu jarzma prowadzącego i ruchu rygla 5, tak że nie są potrzebne siły zwrotne wywierane przez zasobniki energii lub tym podobne. Jeżeli urządzenie nastawcze 20 jest wyposażone w otwarte z boku jarzmo prowadzące, jak to ukazano przykładowo na fig. 6a do 6c, to może być przewidziany zasobnik energii na przykład w strefie otworów wzdłużnych 31 do skierowania płytki każdorazowo ku ryglowi 5. Taki zasobnik energii w najprostszym przypadku może być stworzony przez uszczelkę 21, urządzenie nastawcze 40 i płytkę 41, ponieważ te elementy stanowią już zasobniki energii dzięki ich sprężystości własnej.

Szczególną korzyść w przedstawionych przykładach realizacji daje wykorzystanie jako rygla 5 ułożyskowanego mimośrodowo czopa ustalającego. Dzięki mimośrodowemu przestawianiu rygla 5 można po pierwsze wyznaczyć moment zetknięcia się z garbem 34, a po drugie można też dostosować wielkość odstawienia płytki 28 do warunków konstrukcyjnych.

Oczywiście można też ukształtować rygiel 5 w postaci czopa grzybkowego, którego rozszerzona główka zachodzi za krawędzie zaczepu ryglowego wyposażonego w podcięcie. Takie czopy grzybkowe sprawdziły się już wielokrotnie w okuciach przeciwwłamaniowych. Oczywiście jest też możliwość wykorzystania tego samego rygla 5 do blokowania i do przesuwu płytki 28. Przy tym szczególnie korzystne jest to, że płytka 28 jest usytuowana na przyldze 29 po stronie zewnętrznej 13, podczas gdy mostki ryglowe 6a współpracują z ryglem 5 na ogół tylko po stronie wnętrza pomieszczenia 14. Dlatego w tego rodzaju układach nie występują problemy z brakiem miejsca.

PL 192 868 B1

Proste ukształtowanie urządzenia nastawczego 20 pozwala umieścić na oknie kilka takich urządzeń, tak że przykładowo można przewidzieć urządzenie nastawcze 20 na dolnym poziomym ramiaku 15 i następne urządzenie na górnym ramiaku skrzydła 9. Sprzyja to cyrkulacji powietrza po stronie wewnętrznej pomieszczenia 14.

W ukazanych na fig. 8 oknie lub drzwiach z oś cież nicą 1 i skrzydł em 2, jest również utworzona między tymi elementami obwodowa wnęka uszczelnieniowa 24, która jest uszczelniona przynajmniej jedną uszczelką 21. Jednak między ościeżnicą 1 i skrzydłem 2 nie działa lub też nie jest potrzebne, jak w wyżej opisanych przykładach realizacji, okucie drążka nastawczego. Urządzenie 40 składa się tu z płytki 41, która odsuwa uszczelkę 21 od oścież nicy 1 lub skrzydła 2. Przy tym płytka 41 jest umieszczona wraz z urządzeniem nastawczym 40 na przyldze 29 skrzydła 2 i zachodzi na lub też przykrywa częściowo wpust 25.

Opisany układ bez okucia drążka nastawczego stosuje się przy stałych oszkleniach, w których oprócz ruchomych skrzydeł są przewidziane nieruchome skrzydła 2 połączone na stałe z ościeżnicą 1. Ze względów wizualnych dla ujednolicenia wyglądu wyposaża się w skrzydło 2 także nie otwierany element stałego oszklenia. Również w przypadku takich skrzydeł 2 można wyregulować wentylację poprzez urządzenie 40.

Na skrzydle 2 jest przewidziane urządzenie nastawcze 40 do przemieszczenia uszczelki 21 z już opisanego pierwszego położenia, w którym uszczelka 21 przylega do oścież nicy 1 i skrzydła 2, w drugie położenie, w którym uszczelka 21 odchodzi od ościeżnicy 1. Przy tym płytka 41 dochodzi do uszczelki 21 i przylega do niej krawędzią stykową 42. Krawędź 42 pod względem działania i budowy odpowiada przedstawionej na fig. 6a do 6c krawędzi stykowej 35, ale jest poruszana elementem nastawczym 43 do nastawiania urządzenia nastawczego 40. Element nastawczy 43 jest także umieszczony na skrzydle 2 i jest dostępny od strony wnętrza pomieszczenia 14. Element nastawczy 43 przechodzi przez otwór 44 skrzydła 2 i wystaje przed lico skrzydła 45. Element nastawczy 43 działa jak suwak i jest przesuwny prostopadle do płaszczyzny skrzydła, jak to zaznaczono strzałką 45. Suwak jest ukształtowany w postaci sworznia gwintowanego, przy czym koniec 46 od strony płytki 41 jest przyporządkowany do otworu gwintowanego 47 płytki 41 a jego koniec 48 po stronie wnętrza pomieszczenia 14 jest zaopatrzony w uchwyt nastawczy 49.

Na sworzniu gwintowanym jest umieszczona przestawnie tulejka gwintowana 50, która wraz z licem skrzydł a 45 wyznacza po ł o ż enie krań cowe suwaka. Przy tym otwór gwintowany 47 jest usytuowany na łączniku 51 połączonym na stałe z płytką 41. Płytka 41 - podobnie jak płytka 28 (fig. 6a - 6c) - może sięgać na dużą część długości odpowiedniego ramiaka skrzydłowego 15, żeby utworzyć jak największy przepust wentylacyjny. W tym celu płytka 41 jest umocowana w regularnych odstępach przesuwnie na skrzydle 2 i posiada ewentualnie kilka elementów nastawczych 43.

Ale można też przewidzieć, że sworzeń gwintowany jest prowadzony w tulei wspierającej się na zewnętrznej stronie 52 wypustu 53 i jest ustalony nieprzesuwnie w kierunku osiowym, tak że płytka 42 może przemieszczać się w kierunku strzałki 45 w wyniku obracania sworznia gwintowanego.

Oczywiście urządzenie nastawcze 40 można stosować także w obecności okucia drążka nastawczego. Ale w porównaniu z przykładami realizacji ukazanymi na fig. 2 do 6 ma ono tę zaletę, że obsługa odbywa się niezależnie od okucia drążkowego i można regulować położenie wentylacji także wtedy, gdy okucie drążka nastawczego nie ma dostatecznego skoku, żeby działać równocześnie na zaczep ryglowy (fig. 7) i powodować przemieszczenie uszczelki.

Claims (15)

1. Zamknięcie otworu budowlanego, zwłaszcza typu okiennego, z ościeżnicą i skrzydłem, przy czym pomiędzy ościeżnicą i skrzydłem znajduje się obwodowa wnęka uszczelnieniowa, uszczelniona przynajmniej jedną uszczelką a ościeżnica i skrzydło są alternatywnie ryglowane lub odblokowywane przez okucie drążka nastawczego mające ruchomy rygiel i stałe zaczepy ryglowe, znamienne tym, że posiada poruszane ryglem (5) urządzenie nastawcze (20) w postaci płytki (28), zamocowanej przestawnie poprzecznie do kierunku przesuwania (33) rygla (5) w okuciu drążka nastawczego (3) lub skrzydła (2) i przylegającej do współpracującego rygla (5) krawędzią wzdłużną (32) jak również przylegającej do uszczelki (21) krawędzią stykową (35) przebiegającą równolegle do krawędzi wzdłużnej (32).

PL 192 868 B1

2. Zamknięcie otworu budowlanego według zastrz. 1, znamienne tym, że okucie drążka nastawczego (3) ma przynajmniej trzy położenia nastawcze, przy czym w pierwszym położeniu nastawczym (A) rygle (5) są osadzone w zaczepach ryglowych (6) i skrzydło (2) jest zamocowane w oścież nicy (1), w drugim położeniu (D) rygle (5) są osadzone w swoich zaczepach (6) a płytka (28) jest przesunięta w kierunku uszczelnienia tak, że uszczelka (21) jest odsunięta przynajmniej strefowo od ościeżnicy (1) lub skrzydła (2) zaś w trzecim położeniu (B lub C) rygle (5) znajdują się poza zaczepami (6).

3. Zamknięcie otworu budowlanego według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że rygiel (5) ma postać czopa ustalającego, który swoją pobocznicą przylega do krawędzi wzdłużnej (32) urządzenia nastawczego (20).

4. Zamknięcie otworu budowlanego według zastrz. 1, znamienne tym, że uszczelka (21) jest umieszczona na ościeżnicy (1) i znajduje się tuż obok wpustu (25) mieszczącego okucie drążka nastawczego (3).

5. Zamknięcie otworu budowlanego według zastrz. 1, znamienne tym, że uszczelka (21) znajduje się w ościeżnicy (1) i w skrzydle (2).

6. Zamknięcie otworu budowlanego według zastrz. 1, znamienne tym, że płytka (28) jest wyposażona w otwory, korzystnie brzegowe wycięcia (36) zwiększające przekrój przepustu wentylacyjnego.

7. Zamknięcie otworu budowlanego według zastrz. 1, znamienne tym, że płytka (28) jest wyposażona w przebiegające poprzecznie do kierunku przesuwu (33) otwory podłużne (31), przez które przeprowadzone są prowadniki (30).

8. Zamknięcie otworu budowlanego według zastrz. 1, znamienne tym, że płytka (28) ma jarzmo prowadzące dla rygla (5), w którym rygiel (5) jest przesuwny wzdłużnie a w kierunku poprzecznym jego położenie jest ustalone połączeniem kształtowo-zaciskowym.

9. Zamknięcie otworu budowlanego według zastrz. 1, znamienne tym, że płytka (28) ma otwarte z boku jarzmo prowadzące i jest przemieszczana siłowo za pomocą zasobnika energii w kierunku rygla (5).

10. Zamknięcie otworu budowlanego, zwłaszcza typu okiennego, z ościeżnicą i skrzydłem, przy czym pomiędzy ościeżnicą i skrzydłem jest utworzona obwodowa wnęka uszczelnieniowa, która jest uszczelniona przynajmniej jedną uszczelką, znamienne tym, że na ościeżnicy (1) lub skrzydle (2) ma urządzenie nastawcze (40) sięgające do uszczelki (21), przesuwane razem z uszczelką (21) i posiadające element nastawczy (43) do nastawiania urządzenia nastawczego (40).

11. Zamknięcie otworu budowlanego według zastrz. 10, znamienne tym, że urządzenie nastawcze (40) ma postać płytki (41) odsuwającej uszczelkę (21) od ościeżnicy (1) albo skrzydła (2).

12. Zamknięcie otworu budowlanego według zastrz. 10, znamienne tym, że urządzenie nastawcze (40) jest umieszczone na przyldze (29) skrzydła (2).

13. Zamknięcie otworu budowlanego według zastrz. 10, znamienne tym, że element nastawczy (43) jest umieszczony na skrzydle (2) i jest dostępny od strony wnętrza pomieszczenia (11).

14. Zamknięcie otworu budowlanego według zastrz. 10, znamienne tym, że element nastawczy (43) ma postać suwaka, przesuwanego prostopadle do płaszczyzny skrzydła.

15. Zamknięcie otworu budowlanego według zastrz. 14, znamienne tym, że suwak ma postać sworznia gwintowanego, którego koniec (46) po stronie urządzenia nastawczego (40) jest przyporządkowany otworowi gwintowanemu płytki (41) i którego koniec (48) po stronie wnętrza pomieszczenia (14) jest zaopatrzony w uchwyt nastawczy (49).