PL191111B1

PL191111B1 - Podstawione imidazole, sposób ich wytwarzania, kompozycje zawierające podstawione imidazole oraz ich zastosowanie

Info

Publication number: PL191111B1
Application number: PL336758A
Authority: PL
Inventors: Scott A. Beers; Elizabeth A. Malloy; Michael P. Wachter; Wei Wu
Original assignee: Ortho Mcneil Pharm Inc
Priority date: 1997-04-24
Filing date: 1998-04-17
Publication date: 2006-03-31
Also published as: TR199902622T2; EP1028954B1; RU2222534C2; UA65572C2; KR100568438B1; NO995095L; HUP0002842A3; DK1028954T3; US6521655B1; US5965583A; NO318937B1; AU7138298A; ZA983451B; JP2001522357A; PT1028954E; WO1998047892A1; EP1028954A1; CN1253558A; ES2202840T3; AR012594A1

Abstract

1. Zwiazek, bedacy podstawionym imidazolem o wzorze I w którym: R 1 oznacza grupe fluorofenylowa lub pirydylowa; R 2 oznacza grupe fluorofenylowa lub pirydylowa; R 3 oznacza atom wodoru, fenylopropyl, lub 2-(trimetoksysililo)etoksy (SEM-); R 4 oznacza atom wodoru, jodu, chlorowinyl, trimetylosililoetynyl, aldehydo, dibromoetylen, hydroksyfenylopropyn, oksyimino, chloropentyn, fenylokarbamoiloksybutyn, chlorobutyn, dietylo- aminobutyn, -C(C)-(CH 2 -S-CH 2 )CH 3 , oraz grupe o wzorze -C(C)-(CH 2 ) q -X, w której q oznacza liczbe od 1 do 5, a X oznacza metyl, CN, OH, cyklopentyl, fenyl, i ftalimidooksylowa (OPHT), oraz jego farmaceutycznie akceptowalne sole. PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Niniejszy wynalazek dotyczy podstawionych imidazoli, kompozycji farmaceutycznych zawierających je i związków pośrednich stosowanych do ich wytwarzania. Związki według wynalazku hamują wytwarzanie szeregu zapalnych cytokin, a szczególnie TNF-α i IL-Ιβ. Związki według niniejszego wynalazku są użyteczne wleczeniu chorób związanych z nadmiernym wytwarzaniem zapalnych cytokin, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, stan zapalny jelita, wstrząs septyczny, osteoporoza i zapalenie kości i stawów.

Tłowynalazku

Zapalne cytokiny, IL-^ i TNF-α odgrywają ważną rolę w wielu stanach zapalnych takich jak reumatoidalne zapalenie stawów. C. Dinarello i in., Inflammatory cytokines: Interleukin-1 and Tumor Necrosis Factor as Effector Molecules in Autoimmune Diseases, Curr. Opin. Immunol. 1991, 3, 941-48. Zapalenie stawów jest stanem zapalnym, który dotyczy milionów ludzi imoże atakować dowolny staw ciała ludzkiego. Jego objawy mieszczą się wzakresie od słabego bólu izapalenia zaatakowanych stawów do silnegoi wycieńczającego bólui zapalenia. Chociaż choroba dotyczy głównie starych osób dorosłych, to nie ogranicza się tylko do dorosłych. Najbardziej powszechne leczenie zapalenia stawów obejmuje użycie niesterydowych leków przeciwzapalnych (NSAID), aby złagodzić objawy. Jednakże, mimo szerokiego stosowania, wiele osób nie może tolerować dawek niezbędnych do leczenia choroby wdługim okresie czasu. Ponadto, NSAID leczą jedynie objawy choroby bez usuwania zasadniczej przyczyny. Inne leki, takie jak metotreksat, sole złota, D-penicylamina i prednison są często stosowane, gdy pacjenci nie reagują na działanie NSAID. Leki te charakteryzują się znaczącą toksycznością, aich mechanizm działania pozostaje nieznany.

Antagoniści receptorów wobec IL-^ i przeciwdziała monoklonalne wobec TNF-α wykazały działanie ograniczania objawów reumatoidalnego zapalenia stawów wpróbach klinicznych wmałej skali u ludzi. Oprócz leczenia opartego na białkach, istnieją środki omałych cząsteczkach, które hamują wytwarzanie tych cytokin iktóre wykazały działanie w zwierzęcych modelach zapalenia stawów, J. C. Boehm iin., 1-Substituted 4-Aryl-5-pyridinylimidazoles: A new Class of Cytokine Suppressive Drugs With Low 5-Lipogenase and Cyclooxygenase Inhibitory Potency, J. Med. Chem. 1996, 39, 3929-37. Spośród tych środków omałej cząsteczce, SB 203580 okazał się skuteczny wograniczaniu wytwarzania TNF-α i IL1 w grupach komórek monocytowych u ludzi, stymulowanych przez LPS, o wartościach IC50 od 50 do 100 nM. J. Adamsiin., Imidazole Derivatives And Their Use as Cytokine Inhibitor, Międzynarodowe Zgłoszenie Patentowe WO 93/14081, 23 lipca, 1993. Oprócz tego testu in vitro, SB 203580 hamuje wytwarzanie zapalnych cytokin u szczurów i myszy przy wartościach IC50 15 do 20 mg/kg. A.M. Badger, i in., Pharmacological Profile of SB 203580. A Selective Inhibitor of Cytokine Suppressive Binding Protein/p 38 Kinase, in Animal Models of Arthritis, Bone Resorption, Endotoxin Shock and Immune Function, The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics, 1996, 279, 1453-61. Chociaż nie maobecnie danych na temat działania SB 203580 u ludzi, to monoklonalne antyciała wobec TNF-α okazały się skuteczne w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów. M. J. Elliot iin., Treatment of Rheumatoid Arthritis with Chimeric Monoclonal Antibodies to Tumor Necrosis Factor α, Arthritis Rheum. 1993 36, 1681-90. Z uwagi na doustną aktywność i potencję SB 203580 wmodelach zwierzęcych, badacze sugerowali, że związekotakim profilu może być obiecującywskutecznym leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów. A.M. Badger,iin. Pharmacological Profile of SB 203580, A Selective Inhibitor of Cytokine Suppressive Binding Protein/p38 Kinase, in Animal Models of Arthritis, Bone Resorption, Endotoxin Shock and Immune Function, The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics, 1996, 279, 1453-61.

SB 203580 i inne środki omałej cząsteczce zmniejszają wytwarzanie zapalnych cytokin hamując działanie serynowej/treoninowej kinazy p38 (inni badacze określają ten enzym jako CSBP) przy wartości IC50 równej 200 nM. D. Griswold iin., Pharmacology of Cytokine Suppressive Antiinflammatory Drug Binding Protein (CSPB), A Novel Stress-Induced Kinase, Pharmacology Communications, 1996, 7, 323-29. Chociaż dokładny mechanizm tej kinazy jest nieznany, to uczestniczy ona zarówno w wytwarzaniu TNF-α jak i w sygnalizujących reakcjach związanych z receptorem TNF-α.

PL 191 111 B1

SB 203580

Streszczenie wynalazku

Nowe związki według niniejszego wynalazku hamują działanie in vitro p-38 w zakresie nanomolowym. Dodatkowo, związki hamują wydzielanie in vitro TNF-α i IL-Ιβ w zakresie nanomolowym. Modele zwierzęce wykazują hamowanie TNF-α, wywołanego przez LPS, jak również hamowanie reumatoidalnego zapalenia stawów. Posiadając taki zakres działania, związki według wynalazku są użyteczne wleczeniu różnorodnych zaburzeń związanych zcytokinami, obejmujących: reumatoidalne zapalenie stawów, stan zapalny jelita, wstrząs septyczny, osteoporozę, zapalenie kości i stawów, ból neuropatyczny, replikację HIV, otępienie HIV, wirusowe zapalenie mięśnia sercowego, cukrzycę insulinozależną, cukrzycę insulinoniezależną, chorobę okołozębową, nawrót zwężenia, wyłysienie plackowate, ubytek komórek T wzakażeniu HIV lub AIDS, łuszczycę, ostre zapalenie trzustki, odrzucenie aloprzeszczepu, zapalenie alergiczne płuc, miażdżycę tętnic, stwardnienie rozsiane, charłactwo, chorobę Alzheimera, udar, chorobę Crohna, niedokrwienie, niewydolność zastoinową serca, zwłóknienie płucne, zapalenie wątroby, glejaka, syndrom Guillain-Barrei ogólnoustrojowy liszaj rumieniowaty.

WynalazekdotyczyzwiązkówowzorzeI

wktórym:

R1 oznacza grupę fluorofenylową lub pirydylową;

R2 oznacza grupę fluorofenylową lub pirydylową;

R3 oznacza atom wodoru, fenylopropyl, lub 2-(trimetoksysililo)etoksy (SEM);

R4 oznacza atom wodoru, jodu, chlorowinyl, trimetylosililoetynyl, aldehydo, dibromoetylen, hydroksyfenylopropyn, oksyimino, chloropentyn, fenylokarbamoiloksybutyn,chlorobutyn, dietyloaminobutyn, -C(C)-(CH2-S-CH2)CH3, oraz grupę owzorze -C(C)-(CH2)q-X, w której q oznacza liczbę od 1 do 5, a X oznacza metyl, CN, OH,cyklopentyl,fenyl,iftalimidooksylową(OPHT),oraz jegofarmaceutycznie akceptowalnesole.

Przedmiotem wynalazku są równieżkompozycjezawierająceprzedmiotowezwiązki o wzorzeI, sposób wytwarzania związkówowzorze(I),orazzastosowaniezwiązkówo wzorze (I).

Sposób wytwarzania związków o wzorze I, obejmuje Reakcjęzwiązkuo wzorzeIII

PL 191 111 B1 w którym:

R1 oznacza grupę fluorofenylową lub pirydylową;

R2 oznacza grupę fluorofenylową lub pirydylową;

R3 oznacza atom wodoru, fenylopropyl, lub SEM;

R6 oznacza atom jodu, chloru lub bromu; ze związkiem o wzorze IV, (C)-(CH₂)q-X (IV) w którym: q równa się 0-9

X oznacza atom wodoru, metyl, hydroksyl, fenyl, hydroksyfenyl, aminową, C1-5alkiloaminową, winylową, etynylową, fenylo-C1-5alkilową, bursztynoimidową, ftalimidooksyIową i atom chlorowca; w obecności palladowego środka sprzęgającego, organicznej zasady i odpowiedniego rozpuszczalnika, w warunkach reakcji pozwalających na wytworzenie związku o wzorze (I).

Szczegółowy opis wynalazku

Określenia użyte w opisie wynalazku są powszechnie stosowane i znane specjalistom wtej dziedzinie techniki. Jednakże określenia, które mogą mieć inne znaczenia są zdefiniowane. Określenie „FCS” oznacza surowicę płodu cielęcego, „TCA” oznacza kwas trichlorooctowy, a „RPMI” oznacza środowisko z Roswell Park Memoria Inst. (Sigma cat #RO833). „Niezależnie” oznacza, że, gdy występuje więcej niż jeden podstawnik, to podstawniki mogą być różne. Określenie „grupa alkilowa” dotyczy grup alkilowych o łańcuchu prostym, cyklicznym lub rozgałęzionym, a „grupa alkoksylowa” dotyczy grupy O-alkilowej, w której alkil ma powyżej podane znaczenie. Określenie grupa heteroarylowa dotyczy pierścienia aromatycznego pięcio- lub sześcioczłonowego, w którym co najmniej jeden człon jest heteroatomem. Odpowiednie heteroatomy obejmują azot, tlen i siarkę. W przypadku pierścieni pięcioczłonowych, grupa heteroarylowa będzie zawierać jeden atom siarki, tlenu lub azotu, a dodatkowo może zawierać do trzech dodatkowych atomów azotu. W przypadku pierścieni sześcioczłonowych, grupa heteroarylowa może zawierać do trzech atomów azotu. Przykłady takich grup heteroarylowych obejmują grupę pirydyn-2-ylową, pirydyn-3-ylową, pirydyn-4-ylową, pirymidyn-3-ylową, furan-2-ylową, furan-3-ylową, tiofen-2-ylową, pirydazynową, triazynową, tiazolową, oksazolową, pirazolową i podobne. Określenie „SEM” dotyczy grupy 2-(trimetylosililo)etoksymetylowej, a „LDA” dotyczy diizopropyloamidu litu. Symbol „Ph” dotyczy grupy fenylowej, „PHT” dotyczy grupy ftalimidowej, a określenie „aryl” obejmuje pojedyncze i skondensowane pierścienie aromatyczne, takie jak grupa fenylowa i naftylowa. Symbol C(C) oznacza grupę etynylenową: , a symbol (CH)₂ oznacza grupę winylonową: . Określenie „warunki reakcji” obejmuje parametry fizyczne, takie jak temperatura.

Użyte w niniejszym wynalazku określenie „cytokina” dotyczy białek TNF-α i IL-1p. Związane z cytokinami zaburzenia są chorobami ludzi i innych ssaków, zaś nadmierne wytwarzanie cytokin powoduje objawy choroby. Nadmierne wytwarzanie cytokin TNF-α i IL-β wiąże się z szeregiem chorób. Te zaburzenia związane z cytokinami obejmują, ale nie ograniczają się do chorób obejmujących: reumatoidalne zapalenie stawów, stan zapalny jelita, wstrząs septyczny, osteoporozę, zapalenie kości i stawów, ból neuropatyczny, replikację HIV, otępienie HIV, wirusowe zapalenie mięśnia sercowego, cukrzycę insulinozależną, cukrzycę insulinoniezależną, chorobę okołozębową, nawrót zwężenia, wyłysienie plackowate, ubytek komórek T wzakażeniu HIV lub AIDS, łuszczycę, ostre zapalenie trzustki, odrzucenie aloprzeszczepu, zapalenie alergiczne płuc, miażdżycę tętnic, stwardnienie rozsiane, charłactwo, chorobę Alzheimera, udar, chorobę Crohna, niedokrwienie, niewydolność zastoinową serca, zwłóknienie płucne, zapalenie wątroby, glejaka, syndrom Guillain-Barre i ogólnoustrojowy liszaj rumieniowaty. Określenie „skuteczna dawka” dotyczy ilości związku o Wzorze I, która zmniejsza ilość TNFα i/lub ^-1β, które można wykryć u ssaka cierpiącego na zaburzenie spowodowane przez cytokiny. Dodatkowo, określenie „skuteczna dawka” dotyczy ilości związku oWzorze I, która ogranicza objawy zaburzeniazwiązanegoz cytokinami.

Związki według wynalazku można wytwarzać według następujących schematów, przy czym niektóre schematy dotyczą wytwarzania więcej niż jednej realizacji wynalazku. W tych przypadkach wybór schematu zależy od decyzjii kompetencji specjalistówwtej dziedzinie techniki.

PL 191 111 B1

W celu wytwarzania związków według wynalazku, w których A oznacza grupę etynylenową, można użyć Schemat 1. Materiałem wyjściowym w schemacie jest 4,5-dwupodstawiony imidazol typu 1a. Podstawione imidazole można wytwarzać według znanych procedur, a podstawniki R1 iR2 związków według wynalazku są określone przez podstawniki związku pośredniego 1a. Na związek pośredni 1a działa się zasadą, taka jak NaH, w obojętnym rozpuszczalniku, takim jak DMF, w temperaturze pokojowej przez około 30 min do 1 godz. Po zakończeniu tworzenia anionu dodaje się środek alkilujący, taki jak chlorek fenetylu i miesza mieszaninę reakcyjną w temperaturze około 60 - 100°C przez około 2-4 godz. otrzymując związki pośrednie 1b1 i1b2. Te związki pośrednie rozdziela się na tym etapie, aby umożliwić powstanie produktów końcowych z jednym przeważającym izomerem. Chociaż produkty końcowe można rozdzielić, to rozdzielenie 1b1 i1b2 prowadzi do większych wydajności produktów. Alternatywnie, związki pośrednie 1b1 i1b2 można wytwarzać stosując sposoby opisane wWO 96/21452, „Certain 1,4,5-Trisubstituted Imidazole Compounds Useful as Cytokine”.

Na związek pośredni 1b2 działa się mocną zasadą, taką jak LDA w obojętnym rozpuszczalniku, takim jak THF, w -78°C przez około 30 min. Do wytworzonego anionu dodaje się źródło atomów chlorowca, takiego jak jod lub brom i pozostawia się tę mieszaninę do ogrzania do temperatury otoczenia przez 30 min. do 1 godz. otrzymując związek pośredni 1c, w którym W oznacza atom jodu. Po działaniu na 1c palladowym środkiem sprzęgającym, takim jak bis(acetatato)bis(trifenylofosfino)pallad II, podstawionym związkiem etynylowym, takim jak 3-butyn-1-ol i organiczną zasadą, taką jak trietyloamina w obojętnym rozpuszczalniku, takim jak chlorek metylenu, stosując refluks, otrzymuje się związki według wynalazku, typu 1d. Alternatywnie, na 1c można działać innymi palladowymi środkami sprzęgającymi. Środki muszą istotnie zawierać pallad II i obejmują, ale bez ograniczenia: bis(trifenylofosfino)palladodichlorek, bis(acetonitrylo)chloronitropallad (II), bis(acetonitrylo)dichloronitropallad (II)i bis(benzonitrylo)dichloropallad (II). Dodatkowo, można dodać katalityczne ilości katalizatorów miedziowych, takich jak jodek miedzi, aby zwiększyć prędkość reakcji i/lub obniżyć temperaturę reakcji od temperatury refluksu do temperatury pokojowej.

Chociaż Schemat 1 stosuje się do wytwarzania związku według wynalazku, w którym A oznacza grupę etynylenową, n równa się 1, q równa się 2, X oznacza grupę hydroksylową, R1 oznacza grupę 1,3-pirymidyn-4-ylową, R2 oznacza grupę 4-chlorofenylową iR3 oznacza grupę fenetylową, to schemat można stosować do wytwarzania innych produktów. Na przykład, zmieniając R3, środek alkilujący można zastąpić bądź innym środkiem alkilującym bądź też środkiem acylującym. Dla wytwarzania związków, w których R3 oznacza grupę C1-5-alkoksykarbonylową, aryloksykarbonylową, arylo-C1-5-alkoksykarbonylową, C1-5alkilokarbonylową i arylokarbonylową, środek acylujący zastępuje chlorek benzylu w Schemacie 1. Na przykład, aby wytworzyć związki, w których R3 oznacza grupę benzoilową, chlorek benzoilu zastępuje chlorek benzylu. Jeśli pożądane są związki, w których R3 oznacza podstawioną grupę arylo-C1-5alkilową, amino-C1-5alkilową, podstawioną amino-C1-5alkilową i C1-5-alkilową, to chlorek benzylu można zastąpić dowolną liczbą środków alkilujących. Na przykład, dla wytworzenia związków, w których R3 oznacza podstawioną grupę amino-C1-5alkilową, zamiast chlorku fenetylu można użyć 1-bromo-3-dimetyloaminopropan.

Dla zróżnicowania Xiq można użyć szereg znanych podstawionych związków etynylenowych. Na przykład, jeśli 3-butyn-1-ol zastąpi się chlorkiem propargilu, można wytworzyć związki, w których q równa się 1, aX oznacza atom Cl. W ten sposób można wytworzyć wszystkie związki, w których q równa się 0-9, a X oznacza grupę C1-5alkilową, podstawioną C1-5alkilową, fenylową, podstawioną fenylową, aminową, C1-5alkiloaminową, nitrylową, winylową, etynylową, arylo-C1-5alkilową, bursztynimidową, ftalimidooksylową i atom chlorowca.

PL 191 111 B1

Schemat 1

Schemat 2 można użyć do wytwarzania związków według wynalazku, w których A oznacza grupę winylenową. Związek pośredni 1a jest materiałem wyjściowym wtym schemacie i działa się na niego zasadą, taką jak NaH, w obojętnym rozpuszczalniku, takim jak DMF, w temperaturze pokojowej przez około 30 min. do 1 godz. Po zakończeniu tworzenia anionu dodaje się 2-(trimetylosililo)etoksymetylochlorek w temperaturze pokojowej i miesza przez około 3-5 godz. otrzymując związki pośrednie 2a1 i 2a2. Podobnie jak w Schemacie 1, izomery rozdziela się na tym etapie. Na związek pośredni 2a1 działa się mocną zasadą, taką jak n-butylolit w obojętnym rozpuszczalniku, takim jak THF w -78°C przez około 1 godz. Dodaje się źródło chlorowca, takiego jak jod i miesza mieszaninę w temperaturze otoczenia przez około 1 godzinę otrzymując związek pośredni 2b. Po działaniu na 2b palladowym środkiem sprzęgającym, takim jak bis(acetatato)bis(trifenylofosfino)pallad II, trimetylosililoacetylenem i trietyloaminą w temperaturze około 70°C przez 18 do 24 godz. otrzymuje się etynylowy związek pośredni 2c. Na ten związek pośredni działa się wodnym roztworem HBr w alkoholowym rozPL 191 111 B1 puszczalniku, takim jak EtOH, pod refluksem przez około 3 - 6 godz., otrzymując związek o Wzorze 1, w którym A oznacza grupę winylową a X oznacza atom Br.

Inny sposób wytwarzania związków, w których A oznacza grupę winylenową przedstawia Schemat 3. Punktem wyjścia wtym schemacie jest działanie na związek pośredni 2a2 zasadą, taką jak n-BuLi w obojętnym rozpuszczalniku, takim jak THF w temperaturze około -78°C, w obojętnej atmosferze, przez około 15-30 min. Do tej mieszaniny dodaje się DMF i miesza w temperaturze otoczenia przez około 1-5 godz. otrzymując aldehydowy związek pośredni 3a. Po działaniu na 3a odczynnikiem Wittiga, wytworzonym z trifenylofosfiny i czterobromku węgla, trietyloaminą i obojętnym rozpuszczalnikiem, takim jak chlorek metylenu, otrzymuje się winylowy związek 3b. Na ten związek można działać wodnym roztworem kwasu, takiego jak HCl, w temperaturze bliskiej pokojowej przez szereg godzin otrzymując 2-podstawioną pochodną 3c.

PL 191 111 B1

Z uwagi na różnorodność znanych odczynników Wittiga, można wytworzyć wiele związków według wynalazku, w których A oznacza grupę winylową, według Schematu 3. Na przykład, dla wytworzenia związków według wynalazku, w których A oznacza grupę winylenową, q równa się 1, a X oznacza grupę winylową, stosuje się odczynnik Wittiga wytworzony z trifenylofosfiny i bromku allilu zamiast odczynnika Wittiga użytego w Schemacie III. Związki, w których q równa się 1-9, a X oznacza grupę etynylową, winylową, podstawioną winylową, C1-5alkilową, podstawioną C1-5alkilową, cykloalkilową, fenylową, araC1-5alkilową, C1-5alkiloaminową i nitrylową można wytworzyć według tego schematu.

Oprócz związków, w których A oznacza grupę winylenową, Schemat 3 można stosować do wytwarzania związków, w których A oznacza grupę etynylenową, a X oznacza grupę aryloalkilową podstawioną grupą hydroksylową. Po działaniu na 3c zasadą, taką jak n-BuLi w obojętnym rozpuszczalniku, takim jak THF w -78°C, a następnie po działaniu benzaldehydem otrzymuje się pożądany produkt 3d.

PL 191 111 B1

Dla wytwarzania związków według wynalazku, w których A oznacza grupę ' gdy R₅ oznacza atom wodoru, można stosować Schemat 4. Działając na związek pośredni 3a hydroksyloaminą w obojętnym rozpuszczalniku, takim jak MeOH przez około 3-6 godz. w temperaturze pokojowej otrzymuje się związek pośredni 4a. Grupę SEM związku 4a można usunąć działając wodnym roztworem kwasu i alkoholowym rozpuszczalnikiem, pod refluksem przez około 4 godz. otrzymując pożądany produkt 4b. Dla wytworzenia związków według wynalazku, wktórych R5 oznacza grupę C1-5alkilową, fenylową, fenyloalkilową, można zastąpić hydroksyloaminę przez znane, odpowiadające O-podstawione hydroksyloaminy, takie jak O-benzylohydroksyloamina.

Związki według wynalazku, wktórych X oznacza grupę C1-5alkilotiolową, podstawioną C1-5alkilotiolową, C1-5alkilosulfonylową, fenylosulfonylową i podstawioną fenylosulfonylową można wytwarzać według Schematu 5. Działając na 1c 5-chloro-1-pentynem i palladowym środkiem sprzęgającym według uprzedniego opisu, otrzymuje się związek 5a. Przemieszczenie chloru przy pomocy środków nukleofilowych, takich jak 2-merkaptoetanol w obojętnym rozpuszczalniku, takim jak acetonitryl w temperaturze pokojowej, prowadzi do tiolu 5b. Działając na 5b wodnym roztworem oksonu i obojętnym rozpuszczalnikiem, takim jak MeOH wtemperaturze otoczenia przez 3-6 godz. otrzymuje się związek sulfonowy 5c.

PL 191 111 B1

Dla wytwarzania związków według wynalazku, w których X oznacza grupę C1-5alkoksykarbonyloksylową, można użyć związek 1d jak objaśniono na Schemacie 6. Działając na związek 1d środkiem acylującym, takim jak chloromrówczan metylu w temperaturze pokojowej, w obojętnym rozpuszczalniku i łagodną zasadą, otrzymuje się związek 6a. Ten sposób można stosować do wytwarzania związków według wynalazku, w których X oznacza grupę C1-5alkilokarbonyloksylową, fenylokarbonyloksylową, fenylo-C1-5alkilokarbonyloksylową, aminokarbonyloksylową, C1-5alkiloaminokarbonyloksylową, diC1-5alkiloaminokarbonyloksylową, C1-5alkoksykarbonyloksylową, podstawioną C1-5alkoksykarbonyloksylową, fenoksykarbonyloksylową i podstawioną fenoksykarbonyloksylową, zastępując chloromrówczan metylu przez znane środki acylujące. Na przykład, dla wytworzenia związków, w których X oznacza grupę metyloaminokarbonyloksylową, zastępuje się chloromrówczan metylu przez izocyjanian metylu.

PL 191 111 B1

Związki w których X oznacza atom chlorowca można wytworzyć drogą syntezy stosując 1d jak wskazuje Schemat 5. Działając na związek 1d trifenylofosfiną i źródłem chlorowca, takim jak czterochlorek węgla w temperaturze pokojowej otrzymuje się związek 6b. Działając na 6b w temperaturze pokojowej środkiem nuklefilowym, takim jak dietyloamina otrzymuje się związek 6c.

Schemat 6 ld

Chociaż zastrzeżone związki są użyteczne jako inhibitory TNF-α i IL-Ιβ, to niektóre związki są bardziej aktywne niż inneisą bądź korzystne bądź też szczególnie korzystne.

PL 191 111 B1

Korzystne związki o wzorze I obejmują:

Szczególnie korzystne są „R1”, które oznaczają grupę fenylową lub podstawioną fenylową, w której podstawnikiem fenylu jest atom chlorowca lub grupa nitrylowa.

Szczególnie korzystne są „R2”, które oznaczają grupę piryd-4-ylową, pirymidyn-4-ylową i 2-butylo-pirydyn-4-ylową.

Szczególnie korzystne są „R3”, które oznaczają atom wodoru, grupę (CH2)3Ph i (CH2)3PHT. Szczególnie korzystne są „A”, które oznaczają grupę winylenową i etynylenową.

Szczególnie korzystne są „q” równe 0-6.

Szczególnie korzystne są „X”, które oznaczają atom wodoru, grupę hydroksylową, atom chloru, grupę nitrylową, cyklopentylową, C1-5alkilokarbonyloksylową, fenylokarbonyloksylową, fenyloC1-5alkiloPL 191 111 B1 karbonyloksylową, aminokarbonyloksylową, C1-5alkiloaminokarbonyloksylową i diC1-5alkiloaminokarbonyloksylową.

Związki o Wzorze I można stosować w kompozycjach farmaceutycznych do leczenia pacjentów (ludzi lub innych naczelnych) z zaburzeniami związanymi z nadmiernym wytwarzaniem zapalnych cytokin, szczególnie TNF-α. Korzystną drogą jest podawanie doustne, jednakże związki można podawać przez wlew dożylny lub stosowanie miejscowe. Dawki doustne mieszczą się w zakresie od około

0,05 do 100 mg/kg dziennie. Niektóre związki według wynalazku można podawać doustnie wdawce mieszczącej się w zakresie od około 0,05 do około 50 mg/kg dziennie, podczas gdy inne można podawać wdawce 0,05 do około 20 mg/kg dziennie. Dawki wlewu mogą mieścić sięwzakresie od około 1,0 do 1,0 x 10⁴ μg/kg/min inhibitora zmieszanego z nośnikiem farmaceutycznym w okresie od szeregu minut do szeregu dni. Do stosowania miejscowego związki o wzorze I można zmieszać z farmaceutycznym nośnikiem w stężeniu około 0,1 do około 10% leku w stosunku do podłoża.

Kompozycje farmaceutyczne można wytwarzać stosując tradycyjne zaróbki farmaceutyczne i techniki wspólnego mieszania składników. Postaciami dawkowania doustnego mogą być eliksiry, syropy, kapsułki, tabletki i podobne. Wówczas typowym stałym nośnikiem jest substancja obojętna, taka jak laktoza, skrobia, glukoza, metyloceluloza, stearynian magnezu, fosforan dwuwapniowy, mannit i podobne; a typowe ciekłe zaróbki doustne obejmują etanol, glicerynę, wodę i podobne. Wszystkie zaróbki można mieszać,wmiarę potrzeby, ze środkami rozpadowymi, rozcieńczalnikami, środkami do granulowania, środkami smarnymi, wiążącymi i podobnymi stosując tradycyjne techniki znane specjalistom w dziedzinie wytwarzania postaci dawkowania. Pozajelitowe postacie dawkowania można wytwarzać stosując wodę lub inny jałowy nośnik.

Zwykle związki oWzorze I wydziela się i stosuje jako wolne zasady, jednakże związki można wydzielać i stosować jako ich farmaceutycznie akceptowalne sole. Przykłady takich soli obejmują sole kwasu bromowodorowego, jodowodorowego, solnego, nadchlorowego, siarkowego, maleinowego, fumarowego, jabłkowego, winowego, cytrynowego, benzoesowego, migdałowego, metanosulfonowego, hydroetanosulfonowego, benzenosulfonowego, szczawiowego, pamowego, 2-naftalenosulfonowego, p-toluenosulfonowego, cykloheksanosulfamowego i cukrowego.

PRZYKŁADYBIOLOGICZNE

Aktywność biologiczną związków według wynalazku przedstawiono w testach in vitro i in vivo. Zgodnie z uprzednim omówieniem, środki które hamują aktywność enzymu p38, hamują wytwarzanie zapalnych cytokin TNF-α i IL-Ιβ. Związki według wynalazku testowano pod kątem ich zdolności do hamowania aktywności p38 wnastępującym teście in vitro.

Roztwór (38 μΙ) oczyszczonego rekombinantu p38 (w którym ilość enzymu określono doświadczalnie biorąc pod uwagę liniowy zakres testu i akceptowalny stosunek sygnału do szumu; 6xHis-p38 wyrażony wpostaci E. coli), mielinowy substrat podstawowego białka (również określony doświadczalnie), bufor o wartości pH 7,5 (Hepes: 25 mM, MgCl2:10 mM), MnCl2:10 mM) umieszczono w 92 dołkach 96-ciodołkowej płyty polipropylenowej okrągłodennej. Pozostałe dołki użyto do testu kontrolnego („CTRL”) i tła („BKG”). CTRL wytworzono przy pomocy enzymu, buforu substratu i 2% DMSO, a BKG wytworzono stosując bufor substratu i 2% DMSO. Roztwór (12 μθ badanego związku w DMSO (związki rozcieńczono do 125 μΜ w 10% DMSO/H₂O i testowano przy 25 μΜ, gdy końcowe stężenie DMSO wynosiło 2%) umieszczono w dołkach testowych. Do dołków wprowadzono roztwór ATP/ ³³P-ATP (10 μΙ: zawierające 50 μΜ nieznaczonego ATP i 1 pc ³³P-ATP), a wypełnione płytki mieszano i inkubowano w 30°C przez 30 min. Do każdego dołka dodano lodowato-zimny 50% TCA/10 mM fosforan sodu (60 μΙ) i utrzymywano płytki na lodzie przez 15 min. Zawartość każdego dołka przeniesiono do dołków 96-cio-dołkowej płyty filtracyjnej (Millipore, MultiScreen-DP), a płytę filtracyjną umieszczono na próżniowym kolektorze wyposażonym w tacę dla zbierania odpadów. Dołki przemywano pięciokrotnie 10% TCA/10 mM fosforanem sodu (200 μΙ) pod próżnią. Dodano scyntylant MicroScint-20, płytki uszczelniono stosując arkusze Topseal-S i zliczano wliczniku scyntylacyjnym Packard

TopCount, stosując program ciekłego ³³P z korekcją gaszenia barwy, otrzymując wynik wcpm, skorygowany zgaszoną barwą. % Hamowania badanych związków obliczono według następującego wzoru: % Hamowania - [1 -(próbka-BKG)/(CTRL-BKG)] x 1 00.

Chociaż związki testowano początkowo przy 20 pM, to gwarantuje się testowanie związków przy 4-krotnym zwiększeniu i zmniejszeniu tego stężenia. Dodatkowo obliczono wartości IC50 dla niektórych produktów stosując urządzenie Delta-graph z programem 4-roparametrowego dopasowania krzywej.

PL 191 111 B1

Oprócz testu enzymu, wiele związków według wynalazku badano w całokomórkowym teście in vitro, stosując jednojądrowe komórki krwi obwodowej („PBMC”) otrzymane w następujący sposób z ludzkiej krwi. Świeżo otrzymaną krew żylną poddano antykoagulacji przy pomocy heparyny, rozcieńczono taką samą objętością solanki buforowanej fosforanem („PBS”) i umieszczono w jałowej probówce lub w innym pojemniku. Jednakowe ilości (30 ml) tej mieszaniny przeniesiono do probówek wirówki, do których uprzednio wprowadzono Ficoll-Hypaque (15 ml). Przygotowane probówki wirowano przy 400xg bez przerwy przez 30 min w temperaturze pokojowej. Około 1/2 do 2/3 warstwy płytek krwi powyżej pasma komórek jednojądrowych usunięto przy pomocy pipety. Większość warstwy komórek jednojądrowych usunięto ostrożnie przy pomocy pipety ite PBMC rozcieńczono przy pomocy PBS i wirowano przy 600xg przez 15 min. Otrzymane PBMC przemywano następną porcją PBS i wirowano przy 400xg przez 10 min. w temperaturze pokojowej. Odzyskane płytki krwi rozcieńczono w środowisku hodowli niskiej endotoksyny RPMI/1% FCS uzyskując stężenie komórek 0,5-2,0x10 PBMC/ml. Małą ilość zawiesiny usunięto, aby dokonać zliczenia na hemocytometrze, a pozostały preparat wirowano przy 200xg przez 15 min. w temperaturze pokojowej. Odzyskane płytki krwi PBMC zawieszono ponownie w RPMI/1% FCS uzyskując stężenie 1,67 x 10⁶/ml.

Dla przeprowadzenia testu zawiesinę PBMC (180 μΐ) przeniesiono do podwójnych dołków 96-ciodołkowej płaskodennej płyty do mikromiareczkoowania i inkubowano przez 1godz. w37°C. Do każdego dołka dodano roztwór badanego związku (10 μΙ: przygotowany przy 20x pożądanym końcowym stężeniu i inkubowano płytę przez 1 godz. w 37°C. Dodano roztwór) (10 μΙ) LPS wRPMI/1% FCS (200 ng/ml) i inkubowano dołki przez noc w 37°C. Nadsącz (100 μΙ) usunięto z każdego dołka i rozcieńczono RPMI/1% FCS (400 μΙ). Próbki analizowano na zawartość TNF-α stosując handlowy zestaw ELISA (Genzyme).

Aktywność IL-1e u wybranych związków według wynalazku określono w następującym teście in vitro. Komórki przywierające do tworzywa sztucznego wytworzonozPBMC.W skrócie, PBMC wprowadzono do dołków 96-ciodołkowej płyty, jak powyżej, inkubowanej przez 1 godz. w 37°C i do przywierających komórek wytworzonych przez łagodne powtórne zawieszenie nie przywierających komórek przy pomocy urządzenia do pipetowania, usuwając je iwydalając iłagodnie przemywając dołki trzykrotnie 200 μl pożywki hodowlanej. Wprowadzono dodatkową ilość pożywki hodowlanej (180 μθ do dołków po końcowym przemyciu. Dodanie związku, stymulowanie LPS, inkubowanie izebranie nadsączu przeprowadzono tak jak w przypadku TNF-α. Nadsącze testowano na zawartość interleukiny-1e stosując handlowy zestaw ELISA (Genzyme). Związki 4 i 36 hamowały, odpowiednio, wytwarzanie IL-1e przy wartości IC₅₀ równej 7 i 13 nM.

Zdolność związków o Wzorze I do hamowania wytwarzania TNF-α, wywołanego przez LPS, przedstawiono w następujących testach gryzoni in vivo. Myszy (BALB / cJ samice, Jackson Laboratories) lub szczury (Lewis samce, Charles River) poszczono przez 30 min. przed doustnym podaniem dawki 5-10 mg/kg badanego związku przy 5-50 mg/kg. Po trzydziestu minutach od podania dawki, zwierzętom wstrzykiwano dootrzewnowo LPS przy 1 mg/kg i umieszczono z powrotem wklatkach na okres 1godziny. Zwierzęta znieczulono przy pomocy CO2, wykrwawiono przy pomocy nakłucia serca izebrano całą ilość krwi (0,1-0,7 ml). Krew pozostawiono do skrzepnięcia, a surowicę przeniesionodo probówki w wirówce. Tę próbkę wirowano, zebrano surowicę, podzielono na równe części i zamrożono do -80°C. Próbki badano handlowym zestawem ELISA na zawartość TNF-α (Endogen dla TNF-α u myszy i Bioźródło dla TNF-α u szczurów).

Oprócz ich aktywności in vivo wobec TNF-α, związek o Wzorze I hamuje zapalenie wielostawowe in vivo wszczurzym modelu, w następujący sposób. W dniu 0 samcom szczurów Lewis wstrzyknięto podskórnie, obok nasady ogona, 100 μl 7,5 mg/ml zawiesiny zniszczonych cieplnie Mycobacterium butyricum woleju mineralnym. Grupom szczurów podawano doustnie, raz dziennie, od dnia 0aż do końca doświadczenia, HCljako negatywną próbę kontrolną lub 20 lub 50 mg/kg Związku 4. Jako pozytywną kontrolę hamowania, jednej grupie podawano dawki HCl wdniach 0-9., a następnie 20 mg/kg (lub 50 mg/kg) cyklosporyny (Cys) od dnia 10 aż do końca doświadczenia. W tych warunkach łapy zwierząt wgrupie negatywnej kontroli zaczęły puchnąć wdniach 11-12. Objętości obu łap tylnych określono przy pomocy rtęciowego pletyzmografuwdniach 8.-10, zależnie od doświadczenia, a potem ponownie w dniach 14., 17.ibądź 19. bądź też 21. Dane analizowano pod kątem zwiększenia objętości łapwporównaniu do podstawowych pomiarówwdniu 8.-10. Dane uzyskane wczterech doświadczeniach zestawionowtabeliA.

PL 191 111 B1

Tabela A

Dośw. #	Dawka (mg/kg)	Średni % zmniejszenia obrzęku łap
1	20	79
2	20	4
3	50	71
4	50	20

Wybrane związki według wynalazku zestawiono w tabeli B. Większość związków zbadano pod kątem ich zdolności hamowania p38 i TNF-α, jednakże niektóre związki brały udział w jednym teście.

Wartości IC50 podano dla większości związków, a jeśli takie obliczenie nie było dostępne, to % hamowania podano dla danego stężenia. Oprócz danych biologicznych wymieniono schematy syntezy stosowane przy wytwarzaniu związków. Imidazole, które są niepodstawione w pozycji 1 stanowią podmiot tautomeryzacji,awięc podstawniki podane dla R1 iR2 są wzajemnie zamienne, gdy R3 oznacza atom wodoru.

Tabela B

Ri

Zw	R1	R2	R3	R4	p-38 ^50μιτι	TNF-α IC₅0 nm	Schemat
1	2	3	4	5	6	7	8
4	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)2OH	0,65	3,0	1
8	4-F-Ph	4-pyr	H	(CH2)Cl	1,5		2
10	4-pyr	4-F-Ph	SEM	(CH)2Br2	16%		3
					@ 5 μιτι
11	4-F-Ph	4-pyr	H	C(C)CH(OH)-Ph		400	3
13	4-F-Ph	4-pyr	H	CH(N)OH		45	4
14	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)3Cl		4	6
15	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)2OC(O)NHPh
16	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)2Cl		6	6
17	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)2N(CH3)2		3
18	4-F-Ph	4-pyr	SEM	(CH)2Br2		1500	3
19	4-F-Ph	4-pyr	H	C(C)(CH2)3OH		85	1
20	4-pyr	4-F-Ph	SEM	C(C)(CH2)2OH		>10000	1
21	4-F-Ph	4-pyr	H	C(C)(CH2)2OH		80	1
22	4-F-Ph	4-pyr	H	C(C)(CH2)3PHT		700	6
23	4-pyr	4-F-Ph	SEM	C(C)(CH2)4OH		>2,000	1
24	4-F-Ph	4-pyr	H	C(C)(CH2)4OH		100	1
25	4-pyr	4-F-Ph	SEM	C(C)(CH2)3CH		>2,000	1

PL 191 111 B1 cd. tabeli B

1	2	3	4	5	6	Ί	8
26	4-pyr	4-F-Ph	SEM	C(C)(CH2)3CH		>2,000	1
27	4-pyr	4-F-Ph	H	C(C)(CH2)3CN		55	1
28	4-pyr	4-F-Ph	H	C(C)(CH2)2CH3		80	1
29	4-pyr	4-F-Ph	H	C(C)(CH2)3PHT		200	1
30	4-F-Ph	4-pyr	H	C(C)H		150	6
31	4-F-Ph	4-pyr	H	C(C)Br		250	1
32	4-F-Ph	4-pyr	H	CH(N)OCH2Ph		80	2
33	4-F-Ph	4-pyr	H	CH(N)OCH2(4-NO2Ph)		150	4
34	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)aPh	C(C)(CH2)2CH3		10,0	1
35	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)aPh	C(C)(CH2)3OH	99%	8,0	1
					@ 20 μιτι
36	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)3CN	1,5	9,0	1
37	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3PHT	C(C)(CH2)2ON		160	1
38	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)3CN		40	1
39	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)3S(CH2)3CH3		200	5
40	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)3S(CH2)3CH3		6,5	5
41	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)CH2-cyklopentyl		28	1
42	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)₅CH3		90	1
43	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)4OH	98%	5,2	1
					@20 μιτι
44	4-F-Ph	4-pyr	H	(CH)2Br2	93%	200	2
					@20
45	4-F-Ph	4-pyr	SEM	C(C)(CH2)3-N-Burszty- nimid		650	1
46	4-F-Ph	4-pyr	H	(CH2)CN		250	1
47	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)CH2OH		7,2	1
48	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)CH2OPHT		85	1
49	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)2OCH3		3	6
50	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)2OCOPh		2	6
51	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH)2H		5,5	1
52	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)2OCOCH3		2,6	6

Wyniki testu in vivo dla wybranych związków według wynalazku przedstawiono w tabeli C.

Związki badano pod kątem ich zdolności hamowania wytwarzania TNF-α u myszy i/lub szczurów, a dane podano jako % hamowania przy 25 mg/kg.

PL 191 111 B1

Zw.	Ri	R2	Ra	R4	% Hamowania TNF-α Myszy	Szczury
4	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)aPh	C(C)(CH2)2OH	49,6	91
19	4-F-Ph	4-pyr	H	C(C)(CH2)3OH	29
24	4-F-Ph	4-pyr	H	C(C)(CH2)4OH	73
26	4-pyr	4-F-Ph	SEM	C(C)(CH2)2CH3	0
27	4-pyr	4-F-Ph	H	C(C)(CH2)3CN	95
28	4-pyr	4-F-Ph	H	C(C)(CH2)2CH3	88
34	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)2CH3	53
35	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)3OH	68
36	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)3CN	69,3
43	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)4OH	53

PRZYKŁADY PREPARATYWNE

Dla objaśnienia wynalazku załączono następujące przykłady. Przykłady te nie ograniczają wynalazku. Stanowią one jedynie sugestię sposobu praktycznej realizacji wynalazku. Specjaliści wtej dziedzinie techniki mogą znaleźć inne sposoby praktycznej realizacji wynalazku, oczywiste dla nich. Jednakże te sposoby uważa się za objęte zakresem niniejszego wynalazku.

5-((4-)-(4-Fluorofenylo)-4(5)-(4-pirydylo)imidazol Zw. 1

Roztwór dwutlenku selenu (4,82 g, 43,4 mmola) wH2O (20 ml) dodano do roztworu 1-(4-flu-orofenylo)-2-(4-pirydylo)-2-etanonu (9,33 g, 43,4 mmola) w dioksanie (100 ml), a powstałą mieszaninę ogrzewano pod refluksem przez 2 godziny. Te mieszaninę zatężono pod próżnią, ucierano z octanem etylu i przesączono. Pozostałość oczyszczono przy pomocy chromatografii kolumnowej, stosując octan etylu/heksan (1:1) jako eluent, otrzymując 1-(4-fluorofenylo)-2-(4-pirydylo)-1,2-etanodion. Mieszaninę octanu amonu (25,25 g, 0,328 mola) i heksametylenotetraaminy (9,18 g,

65,5 mmola) dodano do roztworu wydzielonego dionu rozpuszczonego w kwasie octowym (150 ml). Mieszaninę mieszano w80°C przez 2 godziny, wylano do stężonego wodorotlenku amonu (200 ml), a powstały osad odsączono, przemyto H2O i suszono otrzymując tytułowy związek w postaci ciała stałego: t.topn. 242 - 44,3°C; MS 240 (MH⁺).

PL 191 111 B1

Przykład 2

2a

2b

4- (4-Fluorofenylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydylo)-imidazol

Zw.2a

5- (4-Fluorofenylo)-1-(3-fenylopropylo)-4-(4-pirydylo)-imidazol

Zw.2b

60% wodorek sodu (1,32 g, 33 mmole) dodano do mieszaniny związku 1 (7,15 g, 29,9 mmola) wDMF (70 ml) i mieszano przez 30 minut. Dodano 3-bromofenylopropan (5,05 ml, 33 mmole) i mieszano mieszaninę reakcyjną w atmosferze N2 w60°C przez 2 godziny. Mieszaninę wylano do H2O i ekstrahowano wieloma porcjami octanu etylu. Połączoną warstwę organiczną przemyto wodą, zatężono pod próżnią i oczyszczono przy pomocy chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym stosując octan etylu jako eluent. Związek 2a jest bardziej polarnym związkiem i wydzielono go jako ciało stałe: t.topn. 70 -74°C; MS 358 (MH⁺). Związek 2b był mniej polarnym związkiem i wydzielono go jako ciało stałe: t.topn. 107,5-112,5°C.

Przykład 3

4-(4-Fluorofenylo)-2-jodo-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydylo)imidazol Zw. 3

2M Diizopropyloamid litu/THF (17 ml) dodano do roztworu związku 2a (9,69 g, 27,1 mmola) w -78°C i mieszano tę mieszaninę w -78°C przez 15 minut. Dodano jod (10,0 g, 39,4 mmola), a powstałą mieszaninę pozostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia w ciągu 30 min. Dodano wodny roztwór siarczynu sodu i octan etylu, warstwę organiczną oddzielono, przemyto wodąi zatężono pod próżnią. Pozostałość oczyszczono przy pomocy chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym i wymywano octanem etylu:heksanem (1:1) otrzymując związek 3 w postaci ciała stałego: t.topn. 117 -19°C; MS 484 (MH⁺).

PL 191 111 B1

Przyk ład 4

4-(4-Fluorofenylo)-2-(4-hydroksybutyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydylo)imidazol Zw. 4

Trietyloaminę (80 ml), bis(acetato)bis(trifenylofosfino)pallad II (0,71 g, 0,95 mmola) i 3-butyn-1-ol (2,90 ml, 37,6 mmola) dodano do roztworu związku 3 (9,10 g, 18,8 mmola) w chlorku metylenu (40 ml). Mieszaninę reakcyjną mieszano pod refluksem przez 4 godziny, zatężono pod próżnią i podzielono pomiędzy H2O i octan etylu. Warstwę organiczną zatężono pod próżnią i oczyszczono przy pomocy chromatografii kolumnowej stosując octan etylu jako eluent, otrzymano związek 4 w postaci ciała stałego: t.topn. 125-26,5°C; MS 426 (MH⁺).

Oprócz związku 4, wytworzono dodatkowe związki o Wzorze I sposobem podanym wtym przykładzie. Zastosowano odpowiednio podstawione pochodne etynylowe zamiast 3-butyn-1-olu i otrzymano związki podane w tabeli D razem z ich stwierdzonymi danymi widm masowych.

T abel a D

Zw.	R1	R2	Ra	R4	(MH+)
34	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)aPh	C(C)(CH2)2CH3	424
35	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)2OH	440
36	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)2CN	449
38	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)3Ph	500
39	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2S)(CH2)CH3	512
41	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)5OH3	466
42	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)4OH	454
43	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)CH₂-cyklopentyl	464
47	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)OH	412
48	4-F-Ph	4-pyr	(CH2)3Ph	C(C)(CH2)OPHT	557

PL 191 111 B1

4- (4-Fluorofenylo)-5-(4-pirydylo)-1-(2-(trimetylosililo)etoksymetylo)imidazol

Zw. 5a

5- (4-Fluorofenylo)-4-(4-pirydylo)-1-(2-(trimetylosililo)etoksymetylo)imidazol

Zw. 5b

60% wodorek sodu (0,92 g, 23 mmole) dodano do mieszanego roztworu 5(4)-(4-fluorofenylo)-4(5)-(4-pirydylo)imidazolu (5,50 g, 23 mmole) wDMF, w atmosferze N2. Po 15 min dodano chlorek 2-(trimetylosililo)etoksymetylu (4,07 ml, 23 mmole), a powstałą mieszaninę mieszano przez 3 godziny, wylano do wody, suszono (MgSO4) i zatężono pod próżnią. Powstały olej oczyszczono przy pomocy chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym stosując octan etylu jako eluent. Pierwszy izomer krystalizował jako związek 5a: t.topn. 111-13°C; MS 370 (MH⁺). Drugi izomer krystalizował jako związek 5b: t.topn. 62-64°C; MS 370 (MH⁺).

5-(4-Fluorofenylo)-2-jodo-4-(4-pirydylo)-1-(2-(trimetylosililo)etoksymetylo)imidazol Zw. 6

2N n-Butylolit/THF (3,2 ml) dodano do mieszanego roztworu związku 5b (2,35 g, 6,40 mmola) w eterze (150 ml) w -78°C. Po 1 godzinie dodano jod (2,16 g, 8,50 mmola) i mieszano mieszaninę reakcyjną w temperaturze otoczenia przez 1 godzinę. Dodano wodny roztwór siarczynu sodu (100 ml), a powstałą warstwę organiczną przemyto wodą, suszono (MgSO2) i oczyszczono przy pomocy chromatografii kolumnowej otrzymując związek 6 w postaci oleju: MS 496 (MH⁺).

PL 191 111 B1

5-(4-Fluorofenylo)-4-(4-pirydylo)-2-(trimetylosililo) etynylo-1-(2(trimetylosililo)etoksymetylo)imidazol

Zw.7

Trimetylosililoacetylen (0,31 ml), bis(acetato)bis-(trifenylofosfino)pallad II (5% mol.) dodano do roztworu związku 2 (0,60 g, 1,20 mmola) w trietyloaminie (15 ml), a powstałą mieszaninę mieszano w70°C przez 18 godzin. Powstałą mieszaninę ochłodzono do temperatury pokojowej i wydzielono ciało stałe po filtracji. To ciało stałe przemyto trietyloaminą, a połączone warstwy organiczne zatężono pod próżnią. Pozostałość oczyszczono przy pomocy chromatografii kolumnowej stosując octan etylu:heksan (1:1) jako eluent i otrzymano związek 7 w postaci ciała stałego: t.topn. 128,3-129°C; MS 466 (MH⁺).

2-(2-Chlorowinylo)-5-(4-fluorofenylo)-4-(4-pirydylo)-imidazol

Zw.8

3N HCl dodano do roztworu związku 7 w etanolu i ogrzewano mieszaninę pod refluksem przez 5 godzin. Otrzymaną mieszaninę reakcyjną zatężono pod próżnią, zobojętniono wodorowęglanem sodu i ekstrahowano octanem etylu. Warstwę organiczną zatężono pod próżnią i oczyszczono przy pomocy chromatografii kolumnowej, stosując octan etylu jako eluent, otrzymując związek 8 w postaci ciała stałego: t.topn. 185-87°C; MS 300 (MH⁺).

PL 191 111 B1

5-(4-Fluorofenylo)-4-(4-pirydylo)-1-(2-(trimetylosililo)etoksymetylo)imidazolo-2-karboksyaldehyd

Zw.9

1,6 N n-BuLi (13 ml, 21 mmoli) dodano do mieszanego roztworu związku 5b (7,10 g, 19,2 mmola) w THF w-78°C. Po 15 minutach dodano DMF (2,0 ml, 26 mmoli) i mieszano mieszaninę w temperaturze otoczenia przez 1 godzinę i zgaszono wodą. Tę mieszaninę ekstrahowano octanem etylu, a połączone ekstrakty organiczne zatężono pod próżnią. Pozostałość oczyszczono przy pomocy chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym, stosując octan etylu:heksany (1:1) i otrzymano związek 9wpostaci ciała stałego: t.topn. 42-45°C; MS 398 (MH⁺).

2-[2,2-Dibromoetylen-1-ylo]-5-(4-fluorofenylo)-4-(4-pirydylo)-1-(2(trimetylosililo)etoksymetylo)imidazol

Zw. 10

Trifenylofosfinę (13,40 g, 51,1 mmola) rozpuszczono wchlorku metylenu (300 ml) i ochłodzono do -10°C. Roztwór czterobromku węgla (8,50 g, 25,6 mmola) dodano kroplami, anastępnie dodano roztwór związku 9 (6,85 g, 17,2 mmola) i trietyloaminę (2,79 ml, 20 mmoli) wchlorku metylenu. Tę mieszaninę mieszano przez 30 minut, wylano do eteru (500 ml) i przesączono. Przesącz zatężono pod próżnią, oczyszczono przy pomocy chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym, stosując octan etylu:heksan (1:1) jako eluent i otrzymano związek 10 w postaci ciała stałego: t.topn. 128-31°C; MS 554 (MH⁺).

PL 191 111 B1

Przykład 11

ύ ,) OH

5(4)-(4-Fluorofenylo)-2-(3-hydroksy-3-fenylopropyn-1-ylo)-4(5)-(4-pirydylo)imidazol

Zw.11

1,6 N n-Butylolit (5,0 ml, 8,0 mmoli) dodano do mieszanego roztworu związku 10 (2,20 g, 3,80 mmola) wTHF (50 ml) w-78°C. Po 30 min dodano benzaldehyd (0,40 ml, 3,94 mmola) imieszano mieszaninę wtemperaturze otoczenia przez 30 min. Dodano wodę, a powstałą warstwę organiczną zatężono pod próżnią irozpuszczono wMeOH (20 ml), i1N HCl (20 ml). Tę mieszaninę mieszano przez 2 godz. w50°C, a powstałą mieszaninę zobojętniono wodorowęglanem sodu iekstrahowano octanem etylu. Połączoną warstwę organiczną suszono (MgSO4) i oczyszczono na żelu krzemionkowym stosując octan etylu jako eluentiotrzymano związek 11wpostaci ciała stałego: t.topn. 193-94°C; MS 370 (MH⁺).

5-(4-Fluorofenylo)-4-(4-pirydylo)-1 -(2-(trimetylosililo)etoksymetylo)-2-oksyiminoimidazol Zw.12

Roztwór chlorowodorku hydroksyloaminy (0,09 g, 1,3 mmola), wodorowęglan sodu (0,11 g, 1,3mmola)iH2O (5ml) dodanodomieszanegoroztworuzwiązku9 (0,50 g, 1,2 mmola) wMeOH (5 ml) wtemperaturze pokojowej. Te mieszaninę mieszanoprzez3godz.iwylano,dowody.Stałyosad odsączono isuszono pod próżnią otrzymując tytułowy związek w postaci ciała stałego: t.topn. 212-13°C; MS 413 (MH⁺).

5-(4-Fluorofenylo)-4-(4-pirydylo)-2-imidazolooksym

Zw.13

PL 191 111 B1

0,5M HCl (3 ml) dodano do roztworu związku 12 w MeOH (5 ml). Tę mieszaninę ogrzewano pod refluksem przez 2 godziny, zobojętniono wodorowęglanem sodu, a powstały osad odsączono. To ciało stałe rekrystalizowano z MeOH/H2O otrzymując tytułowy związek w postaci ciała stałego: t.topn. 318-20°C; MS 283 (MH⁺).

Przykład 14

2-(5-Chloropentyn-1-ylo)-4-(4-fluorofenylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydylo)imidazol

Zw.14

Trietyloaminę (50 ml), bis(acetato)bis(trifenylofosfino)pallad II (0,71 g, 0,95 mmola) i 5-chloro-1-pentyn (0,71 ml, 6,70 mmola) i związek 3 (1,62 g, 3,35 mmola) mieszano razem pod refluksem przez 16 godzin. Dodano octan etylu, a stały osad usunięto po filtracji. Warstwę przesączu zatężono pod próżnią i oczyszczono przy pomocy chromatografii kolumnowej, stosując octan etylu-heksan (1:2) jako eluent i otrzymano związek 14 w postaci ciała stałego: t.topn. 102-104°C.

Przykład 15

4-(4-Fluorofenylo)-2-(4-N-fenylokarbamoiloksybutyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydylo)-imidazol

Zw.15

Fenyloizocyjanian (11 ml, 1,0 mmol) dodano do mieszanego roztworu związku 4 (200 mg, 0,50 mmola) w pirydynie. Mieszaninę mieszano przez 4 godziny i wylano na lód. Stały osad przemyto wodą i suszono otrzymując związek 15 w postaci ciała stałego: t.topn. 120-24°C

PL 191 111 B1

Przykład 16

2-(4-Chlorobutyn-1-ylo)-4-(4-fluorofenylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydylo)imidazol

Zw.16

Trifenylofosfinę (1,11 g, 4,23 mmola) i czterochlorek węgla (0,41 ml, 4,23 mmola) dodano do roztworu związku 4 (0,9 g, 2,12 mmola) w temperaturze pokojowej. Mieszaninę mieszano przez 22 godziny, zatężono pod próżnią i oczyszczono przy pomocy chromatografii kolumnowej, stosując octan etylu:heksan (1:1) jako eluent, otrzymano tytułowy związek w postaci ciała stałego: t.topn. 132-34°C

2-(4-Dimetyloaminobutyn-1-ylo)-4-(4-fluorofenylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydylo)imidazol

Zw.17

Roztwór związku 16 (208 mg, 0,47 mmola) w 2N dimetyloaminie/MeOH (10 ml) mieszano przez 18 godzin w temperaturze pokojowej i zatężono pod próżnią. Pozostałość oczyszczono przy pomocy chromatografii kolumnowej, stosując chlorek metylenu:MeOH (19:1) jako eluent, otrzymano tytułowy związek w postaci ciała stałego: t.topn. 115-17°C.

Claims

1 . Związek, będący podstawionym imidazolem o wzorze I w którym:

R1 oznacza grupę fluorofenylowąlub pirydylową;

PL 191 111 B1

R2 oznaczagrupęfluorofenylowąlub pirydylową;

R3 oznacza atom wodoru, fenylopropyl, lub 2-(trimetoksysililo)etoksy (SEM-);

R4 oznacza atom wodoru, jodu, chlorowinyl, trimetylosililoetynyl, aldehydo, dibromoetylen, hydroksyfenylopropyn, oksyimino, chloropentyn, fenylokarbamoiloksybutyn,chlorobutyn, dietyloaminobutyn, -C(C)-(CH2-S-CH2)CH3, oraz grupę o wzorze -C(C)-(CH2)q-X, wktórej q oznacza liczbę od 1 do 5, a Xoznaczametyl,CN,OH,cyklopentyl,fenyl,i ftalimidooksylową(OPHT),orazjegofarmaceutycznie akceptowalnesole.

2. Związek według zastrz. 1, znamienny tym, że R1 oznacza fluorofenyl, a R2 oznacza grupę pirydyn-2-ylową, pirydyn-3-ylową, pirydyn-4-ylową.

3. Związek według zastrz. 2, znamienny tym, że R1 oznacza grupę 4-fluorofenylową, a R2 oznaczagrupępirydyn-4-ylową.

4. Związekwedługzastrz.3, znamienny tym, że R3 oznaczaatom wodoru.

5. Związek według zastrz. 4, znamienny tym, że R3 oznacza atom wodoru lub grupę fenylopropylową.

6. Związek według zastrz. 1, znamienny tym, że X oznacza grupę hydroksylową, metylową, fenylową.

7. Związeki jego farmaceutycznie akceptowalne sole, wybrany z grupy obejmującej

4-(4-fluorofenylo)-2-(4-hydroksybutyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynylo)imidazol,

4- (4-fluorofenylo)-2-(3-hydroksypropyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynylo)imidazol,

4-(4-fluorofenylo)-2-(5-hydroksypentyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynylo)imidazoli

4-(4-fluorofenylo)-2-(6-hydroksyheksyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynylo)imidazol.

8. Związek 4-(4-fluorofenylo)-2-(4-hydroksybutyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynylo)-imidazolijegofarmaceutycznieakceptowalnesole.

9. Związeki jego farmacuetycznie akceptowalne sole, wybrany z grupy obejmującej:

4-(4-fluorofenylo)-2-(5-cyjanopentyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynolo)imidazol,

4-(4-fluorofenylo)-2-(4-dimetyloaminobutyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynylo)imidazol,

4-(4-fluorofenylo)-2-(4-(fenylokarbonyloksy)-butyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirdynylo)imidazol,

4-(4-fluorofenylo)-2-(4-metylokarbonyloksy)butyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynylo)imidazol,

4-(4-fluorofenylo)-2-(3-cyklopentylopropyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynylo)imidazolui

10. Związeki jego farmaceutycznie akceptowalne sole, wybrany z grupy obejmującej:

4-(4-fluorofenylo)-2-(oktyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynylo)imidazol,

4-(4-fluorofenylo)-2-(5-butylotiopentyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynylo)imidazol,

4-(4-fluorofenylo)-2-(5-fenylopentyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynolo)imidazol,

4-(4-fluorofenylo)-2-(5-chloro-pentyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynylo)imidazol,

4-(4-fluorofenylo)-2-(5-hydroksypentyn-1-ylo)-1-(3-ftalimidolopropylo)-5-(4-pirydynylo)imidazol,

4-(4-fluorofenylo-2-(pentyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynylo)imidazoli

4-(4-fluorofenylo)-2-(5-N-bursztynoimidopentyn-1-ylo)-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynylo)imidazol.

11. Kompozycja farmaceutyczna, znamienna tym, że zawiera związek określony tak jak wzastrzeżeniu1, orazfarmaceutycznieakceptowalnynośniklubrozcieńczalnik.

12. Kompozycja farmaceutyczna, znamienna tym, że zawiera związek określony tak jak wzastrzeżeniu6i farmaceutycznie akceptowalnynośniklub rozcieńczalnik.

13. Kompozycja farmaceutyczna, znamienna tym, że zawiera związek określony tak jak wzastrzeżeniu7i farmaceutycznie akceptowalnynośniklub rozcieńczalnik.

14. Kompozycja farmaceutyczna, znamienna tym, że zawiera związek określony tak jak wzastrzeżeniu8i farmaceutycznie akceptowalnynośniklub rozcieńczalnik.

15. Zastosowanie związku określonego tak jak w zastrzeżeniu 1 do wytwarzania kompozycji farmaceutycznej przeznaczonej do leczenia zapalenia stawów, zawierającej związek o wzorze określony tak jak w zastrzeżeniu 1, w dawce 0,1 - 50 mg/kgdziennie.

16. Związek określony tak jak w zastrzeżeniu 1, stanowiący 4-(4-fluorofenylo)-2-jodo-1-(3-fenylopropylo-5-(4-pirydynylo)imidazol.

PL 191 111 B1

17. Sposób wytwarzania związku o wzorze I, znamienny tym, że związek o wzorze III w którym:

R1 oznacza grupę fluorofenylową lub pirydylową;

R2 oznacza grupę fluorofenylową lub pirydylową;

R3 oznacza atom wodoru, fenylopropyl, lub SEM;

R6 oznacza atom jodu, chloru lub bromu; poddaje się reakcji ze związkiem o wzorze IV (C)-(CH2)q-X IV w którym:

q równa się 0-9, oraz

X oznacza atom wodoru, metyl, hydroksyl, fenyl, hydroksyfenyl, aminową, C1-5alkiloaminową, winylową, etynylową, fenylo-C1-5alkilową, bursztynoimidową, ftalimidooksylową i atom chlorowca;

w obecności palladowego środka sprzęgającego, organicznej zasady i odpowiedniego rozpuszczalnika, w warunkach reakcji pozwalających na wytworzenie związku o wzorze (I).

18. Sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że palladowy środek sprzęgający wybiera się z grupy złożonej z bis(aceto)bis(trifenylofosfino)palladu (II), chlorku bis(trifenylofosfino)palladu, bis(acetonitrylo)dichloronitropalladu (II) i bis(benzonitrylo)dichloropalladu (II).

19. Sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że organiczną zasadą jest trietyloamina.

20. Sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że związkiem o wzorze III jest 4-(4-fluorofenylo)-2-jodo-1-(3-fenylopropylo)-5-(4-pirydynylo)imidazol, a związkiem o Wzorze IV jest 3-butyn-1-ol.

21. Związek według zastrz. 17, znamienny tym, że odpowiednim rozpuszczalnikiem jest chlorek metylenu, a warunki reakcji polegają na stosowaniu refluksu chlorku metylenu.