PL184771B1 - Związek stanowiący hydroksyetyloaminosulfonamid pirolidynokarbonyloaminokwasu, kompozycja zawierająca ten związek, jego zastosowanie do wytwarzania kompozycji do leczenia infekcji retrowirusowej i sposób zapobiegania replikacji retrowirusa in vitro - Google Patents

Abstract

1 . Zwiazek o wzorze I, stanowiacy hydroksyetyloaminosulfonamid pirolidynokarbonyloam inokwasu lub jego farm aceutycznie dopuszczalna sól, w którym R 1 oznacza grupe alkilow a o 1-5 atomach wegla, R2 oznacza grupe aryloalkilow a o 1-3 alkilowych atomach wegla, R3 oznacza grupe alkilow a o 1-5 atomach wegla, R4 oznacza grupe fenylow a, 4-m etoksyfenylow a, benzotiazol-6-ilow a, b enzofuran-5-ylow a, 1,3 -benzodioksol-5- -ilow a, karbom etoksyam inobenzoim idazol-5-ilow a. 8. Kom pozycja zawierajaca substancje czynna i farmaceutycznie dopuszczalny nosnik, znam ienna tym , ze jako substancje czynna zawiera zwiazek o wzorze I, stanowiacy hydroksyetyloaminosulfonamid pirolidynokarbonyloam inokwasu, w którym R 1 oznacza grupe alkilow a o 1 -5 atomach wegla, R2 oznacza grupe aryloalkilow a o 1-3 alkilowych atomach wegla, R3 oznacza grupe alkilow a o 1 -5 atomach wegla, R4 oznacza grupe fenylow a, 4-m etoksyfenylow a, benzotiazol-6-ilow a, benzofuran-5-ylow a, 1,3-benzodioksol-5-ilowa, karbometoksyaminobenzoimidazol-5-ilowa lub jego farma-ceutycznie dopuszczalna sól. P L 184771 B 1 PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest związek o wzorze I, stanowiący hydroksyetyloaminosulfonamid pirolidynokarbonyloaminokwasu

R⁴ lub jego farmaceutycznie dopuszczalna sól, w którym

R¹ oznacza grupę alkilowa o 1-5 atomach węgla,

R² oznacza grupę aryloalkilową o 1-3 alkilowych atomach węgla,

R³ oznacza grupę alkilową o 1-5 atomach węgla,

R⁴ oznacza grupę fenylową, 4-metoksyfenylową, benzotiazolró-ilową, benzofuran-5-ylową, 1 ^-benzodioksolró-ilową, karbbmetoksyaminbbenzoimidazol-5-ilbwą.

Korzystnie przedmiotem wynalazku jest związek, w którym

R1 oznacza grupę alkilowa o 1-4 atomach węgla,

R2 oznacza grupę arylometylową.

Korzystniej R1 oznacza grupę izopropylową, sec-butylową, tert-butylową,

R2 oznacza grupę 4-metoksyfenylometylową, 4-hydroksyfenylometylową, lub 4-fluorofenylometylową,

R3 oznacza grupę propylową, izoamylową, izobutylową lub butylową.

Najkorzystniej R² oznacza grupę 4-fluorofenylometylową.

Korzystnie przedmiotem wynalazku jest związek, w którym farmaceutycznie dopuszczalną sól stanowi sól kwasu solnego, sól kwasu siarkowego, sól kwasu fosforowego, sól kwasu szczawiowego, sól kwasu maleinowego, sól kwasu bursztynowego, sól kwasu cytrynowego lub sól kwasu metansultonowego.

Korzystniej farmaceutycznie dopuszczalną sól stanowi sól kwasu solnego, sól kwasu szczawiowego, sól kwasu cytrynowego lub sól kwasu metansulfonowego.

Wynalazek dotyczy związku, który stanowi

23-[[(pirblidyn-2-ylo)karbbnylb]aminb]-N-[2R-hydroksy-3-[[(l,3-benzodioksol-5-ilo)sulfonylo](2-metylbpropy]b)-amino]-l3-(fenylbmetylb)propylo]-3,3-dimetylbbutanoamid;

2S-[[(pirolidyn-2-ylo)karbonylo)ammb]-N-[2R-hydroksy-3-[[(1,3-benzodioksol-5-ilo)sulfonylbχ2-metylopropylo)-amino]-1S-(fenylometylo)propylo]-3S-metylopentanbamid.

Przedmiotem wynalazku jest również kompozycja zawierająca substancję czynną i farmaceutycznie dopuszczalny nośnik, przy czym jako substancję czynną zawiera związek o wzorze I, stanowiący hydroksyetylbaminosulfbnamid pirolidynokarbonylbaminbkwasu

184 771

I

w którym

R¹ oznacza grupę alkilową o 1-5 atomach węgla,

R² oznacza grupę aryloalkilową o 1-3 alkilowych atomach węgla,

R³ oznacza grupę alkilową o 1-5 atomach węgla,

R⁴ oznacza grupę fenylową, 4-metoksyfenylową, benzotiazol-6-ilową, benzofuran-5-ylową, 1,3-benzodioksol-5-ilową, karbometoksyaminobenzoimidazol-5-ilową, lub jego farmaceutycznie dopuszczalną sól.

Wynalazek dotyczy również zastosowania związku o wzorze I, stanowiącego hydroksyetyloaminosulfonamid pirolidynokarbonyloaminokwasu

w którym

R1 oznacza grupę alkilową o 1-5 atomach węgla,

R2 oznacza grupę aryloalkilową o 1-3 alkilowych atomach węgla,

R3 oznacza grupę alkilową o 1-5 atomach węgla,

R4 oznacza grupę fenylową, 4-metoksyfenylową, benzotiazol-6-ilową, benzofuran-5-ylową, 1,3-benzodioksol-5-ilową, karbometoksyaminobenzoimidazol-5-ilową lub jego farmaceutycznie dopuszczalnej soli, do wytwarzania kompozycji do leczenia infekcji retrowirasowej, zwłaszcza chorób wywoływanych przez wirus wybrany z grupy obejmującej HIV, HIV-2, wirus ludzkiej białaczki komórek T, wirus oskrzelowy, małpi wirus niedoboru odporności, wirus kociej białaczki, koci wirus niedoboru odporności, wirus hepadny, wirus cytomegalii i pikornawirus, w szczególności do leczenia AIDS.

Przedmiotem wynalazku jest również sposób zapobiegania replikacji retrowirusa in nitro, polegający na tym, że stosuje się skuteczną ilość związku o wzorze i stanowiącego hydroksyetyloaminosulfonamid pirolidynokarbonyloaminokwasu

R⁴ w którym

R¹ oznacza grupę alkilową o 1-5 atomach węgla,

R2 oznacza grupę aryloalkilową o 1-3 alkilowych atomach węgla,

184 771

R3 oznacza grupę alkilową o 1-5 atomach węgla,

R4 oznacza grupę fenylową, 4-metoksyfenylzwą, benzotiαzoi-6-iiową, bePzofurαn-5-ylową, 1,3-benzzdioZsol-5-iizwą, kαrbzmetzksyuIoinobenzoimidazol-5-ilową lub jego farmaceutycznie dopuszczalnej soli.

W użytym znaczeniu określenie „alkil”, samo lub w kombinacji, oznacza grupę alkilową o prostym lub rozgałęzionym łańcuchu. Do grup takich przykładowo należy grupa metylowa, etylowa, n-propylowa, izopropylowa, n-butylowa, izobutylowa, sec-butylowa, tert-butylowa, pentylowa, izoamylowa, heksylowa, oktylowa itp.

Określenie „alkoksyl”, samo lub w kombinacji, oznacza grupę aiZiloetergwą, w której określenie alkil ma znaczenie podane wyżej. Do przykładowych odpowiednich grup uikiigeierowych należy grupa metoksy, etoksy, n-propoksy, izopropoksy, n-butoksy, izobutoksy, secbutoksy, tert-butoksy itp.

Określenie „benzo”, samo lub w kombinacji, oznacza grupę dwuwartościową C6H4 = = pochodzącą od benzenu.

Określenie „aryl” oznacza grupę fenylową lub naftylową, która jest ewentualnie podstawiona jednym lub więcej podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej grupę alkilową, aikokiyiową, atom chlorowca, hydroksyizwą, aminową, nitrową, cyjanową, chiorgwcoαlkilową, karboksylową, αikgksykαrbznyizwą, cykizaikilzwą, heterocykliczną, αikαegiioαmieową, amidową, amidynową, aikoksykurbonylouminową, N-alkiloumidynową, aikiloaminzwą, diaikiioamipgwą, N-alkiloamidzwą, N,N-diaikiloumidową, aryioalkoksykarbznylgumieową, alkiloko, a^lsulfinylową, alkilsulfonylową itp. Jako przykłady grup arylowych można podać grupę fenylową, p-izlilzwą, 4-metoksyfenylzwą, 4-(te'ri-buizksy)feeylową, 3-metyiz-4-metóksyfepyiową, 4-fiugrofenyizwą, 4-chiorofenyiową, 3-niirofenyizwą, 3-αminofenyigwą, 4-CF3-fenylową, 3-αceiαmido-fenyizwą, 4-aceiamidzfenyizwą, 2-metylo-3-acetamidzfeeylgwą, 2-meiyiz-3-αminofenylzwą, 3-metylo-4-αmipofeeylową, 2-umipo-3-meiyiofenylgwą, 2,4-dimetylg-3-αmipgfepyigwą, 4-hydroksy-fepyizwą, 3-metylo-4-hydroksyfenylową, 1-^aftylową, 2-naftylową, 3-uo^ieo-1-nαfiylgwą, 2-meiylz-3-uming-1-nαfiylową, 6-umino-2-nαfiylzwą, 4,6-dimeioksy-2-nαftylgwą, piperuzypylofenylową itp.

Określenia „aryioalkii” i „uryioalkoksy”, same lub w kombinacjach, oznaczają grupę alkilową lub alkoksylową określoną powyżej, w której co najmniej jeden atom wodoru zastąpiono grupą arylową określoną powyżej, np. grupą benzylową, benzylgksyigwą, ż-fenyloetylową, dibenzylometylową, hydroksyfenylometylową, metylofenylometylową, difenylomeiylową, difenylometoksy, 4-metoksyfenylzmetoksy itp.

Określenie „atom chlorowca” oznacza atom fluoru, chloru, bromu lub jodu. Określenie „chlorowcoalkil” oznacza grupę alkilową oznaczeniu określonym powyżej, w której jeden lub więcej atomów wodoru zastąpiono atomami chlorowca. Do przykładowych grup chlorowcoulkiiowych należy grupa chiorometylowa, 1-bromzeiylzwa, fluorgmetyizwa, difiuzrzmetylowa, irifluorometyigwą, 1,1,1-trifiuzrzetyizwa itp.

Określenie „grupa ulegająca odszczepieniu” (L lub W) ogólnie odnosi się do grup łatwo podstawianych przez pukieofii, np. aminowy, holowy lub alkoholowy nukiegfii. Takie grupy ulegające odszczepieniu są dobrze znane. Do przykładowych grup ulegających gdszczepiepiu należą, ale nie wyłącznie, N-Sydrzksysukcyeimid, N-hydroksybenzotriazgi, halogenki, triflany, tosylany itp. Korzystne grupy ulegające odszczepieniu są zaznaczone zależnie od potrzeb.

Sposoby wytwarzania związków o wzorze i przedstawiono poniżej. Należy podkreślić, że przedstawiona ogólna procedura dotyczy wytwarzania związków o określonej stereochemii, np. takich, w przypadku których absolutna stereochemia wokół grupy hydroksylowej jest określona jako (R). Jednakże procedury takie są ogólnie przydatne w odniesieniu do związków o przeciwnej konfiguracji, np. gdy stereochemia wokół grupy hydroksylowej jest (S). Ponadto związki o stereochemii (R) można wykorzystać do wytwarzania związków o stere-ochemii (S). Tak np. związek o stereo^emu (R) można przekształcić w znany sposób w zwią-zek o stereo^emu (S).

Wytwarzanie związków o wzorze I

Owiązki według wynalazku określone powyższym wzorem i wytwarzać można zgodnie z następującymi procedurami schematycznie przedstawionymi na schematach I i II.

184 771

Schemat I

R²

Z te

R²

R³NH₂

-££»P—N H

NH

I

R³

OH

/

-\ O R² _n ⁰ R¹ OH L

a) odblokowanie; X = Cl lub Br

184 771

Schemat II

a) odblokowanie; X = Cl lub Br

N-chronioną chloroketonową pochodną aminokwasu o wzorze

184 771 gdzie P oznacza grupę chroniącą aminę, aR² ma znaczenie podane wyżej, redukuje się do odpowiedniego alkoholu stosując odpowiedni środek redukujący. Odpowiednie grupy chroniące aminę są dobrze znane i obejmują grupę karbobenzoksylową, tert-butoksykarbonylową itp. Korzystną grupę chroniącą aminę stanowi grupą karbobenzoksylową. Korzystny N-chroniony chloroketon stanowi N-benzyloksykarbonylo-L-fenyloalanino-chlorometyloketon. Korzystnym środkiem redukującym jest borowodorek sodu. Reakcje redukcji przeprowadza się w temperaturze od -10°C do około 25°C, korzystnie wokoło 0°C, w odpowiednim układzie rozpuszczalników takim jak np. tetrahydrofuran itp. N-chronione chloroketony są dostępne w handlu, np. z Bachem, Inc., Torrance, Califomia. Chloroketon wytworzyć można także sposobem podanym w pracy S. J. Fittkau, J. Prakt. Chem., 315, 1037 (1973), po czym chroni się je przy azocie stosując procedury, które są dobrze znane.

Chlorowcoalkohol można stosować bezpośrednio, jak to opisano poniżej, albo korzystnie poddaje się go reakcji, korzystnie w temperaturze pokojowej, z odpowiednią zasadą w odpowiednim układzie rozpuszczalników uzyskując N-chroniony aminoepoksyd o wzorze:

w którym P i R2 mają znaczenie podane wyżej. Do odpowiednich układów rozpuszczalników przy wytwarzaniu aminoepoksydu należy etanol, metanol, izopropanol, tetrahydrofuran, dioksan itp., w tym ich mieszaniny. Do odpowiednich zasad przy wytwarzaniu epoksydu ze zredukowanego chloroketonu wodorotlenek potasu, wodorotlenek sodu, tert-butanolan potasu, DBU itp. Korzystną zasadę stanowi wodorotlenek potasu.

Chroniony aminoepoksyd wytworzyć można również w sposób podany we współwłasnych i równocześnie badanych zgłoszeniach patentowych PCT nr PCT/US93/04804 (WO 93/23388) i PCT/US94/12201, które wprowadza się w całości jako źródła literaturowe, gdzie ujawniono sposoby wytwarzania chiralnego epoksydu, chiralnej cyjanohydryny, chiralnej aminy oraz innych chiralnych półproduktów przydatnych przy wytwarzaniu inhibitorów proteazy retrowirusowej, wychodząc zDL-, D- lub L-aminokwasu, który poddaje się reakcji z odpowiednią grupą chroniącą aminę w odpowiednim rozpuszczalniku uzyskując ester aminokwasu z chronioną grupą aminową. W celach ilustracyjnych chroniony L-aminokwas o następującym wzorze zostanie zastosowany do wytwarzania inhibitorów- w-edług wynalazku:

gdzie P³ oznacza grupę chroniącą grupę karboksylową, np. metylową, etylową, benzylową, tert-butylową, 4-metoksyfenylometylową itp.; R² ma znaczenie podane wyżej; a każdy z P’i P² i/lub P' jest niezależnie wybrany spośród grup chroniących aminę obejmujących, ale nie wyłącznie, grupę aryloalkilową, podstawioną aryloalkilową, cykloalkenyloalkilową oraz podstawioną cykloalkenyloalkilową, allilową, podstawioną allilową, acylową alkoksykarbonylową, aryloalkoksykarbonylową i sililową. Do przykładowych grup aryloalkilowych należy, ale nie wyłącznie, grupa benzylowa, o-metylobenzylowa, tritylowa i benzhydrylowa, która może być ewentualnie podstawiona atomem chlorowca, grupą alkilową C,-C₈, alkoksylową, hydroksylową, nitrową, alkilenową, aminową, alkiloaminową, acyloaminową i acylową, albo ich sole, np. sole fosfoniowe i amoniowe. Do przykładowych grup arylowych należy grupa fenylowa, naftalenowa, indanylowa, antracenylowa, durenylowa, 9-(9-fenylofluorenylowa) i fenantrenylowa, cykloalkenyloalkilową i podstawuona cykioalkiienyloallklową z^^o^vi<^i^^jjącrą

184 771 grupy cykloalkilowe C₆-C,₀. Do odpowiednich grup acylowych należy grupa karbobenzoksylowa, tert-butoksykarbonylowa, izobutoksykarbonylowa, benzoilowa, podstawiona benzoilowa, butyrylowa, acetylową, trifiuoroacetylowa, trichloroacetylowa, ftaloil itp. Korzystnie każdy z P1 i P² jest niezależnie wybrany z grupy aryloalkilowej i podstawionej aryloalkilowej. Jeszcze korzystniej każdy z p1 i p2 oznacza benzyl.

Dodatkowo grupy chroniące P¹ i/lub p2 i/lub P' mogą tworzyć pierścień heterocykliczny z azotem, do którego są przyłączone, np. 1,2-bis(metyleno)benzen, ftalimidyl, sukcynimidyl, maleimidyl itp., które to grupy heterocykliczne mogą dodatkowo zawierać przyłączone pierścienie arylowe i cykloalkilowe. Ponadto grupy heterocykliczne mogą być mono-, di- lub tripodstawione, np. jako nitroftalimidyl. Określenie silil odnosi się do atomu krzemu ewentualnie podstawionego jedną lub więcej grupami alkilowymi, arylowymi i aryloalkilowymi.

Do odpowiednich sililowych grup chroniących należy, ale nie wyłącznie, trimetylosilil, trietylosilil, triizopropylosilil, tert-butylodimetylosilil, trimetylofenylosilil, 1,2-bis (dimetylosililo)benzen, 1,2-bis(dimetylosililo)etan i difenylometylosilil. W wyniku sililowania grup aminowych prowadzącego do powstania mono- lub bis-disililoaminy uzyskać można pochodne aminoalkoholu, aminokwasu, estrów aminokwasów i amidów aminokwasów. W przypadku aminokwasów, estrów aminokwasów i amidów aminokwasów w wyniku redukcji grupy karbonylowej uzyskuje się pożądany mono- lub bis-sililo-aminoalkohol. Sililowanie aminoalkoholu może doprowadzić do pochodnej N,N,O-tri-sililowej. Grupę sililową z sililoeteru można łatwo usunąć przez obróbkę np. wodorotlenkiem metalu lub fluorkiem amonu, w odrębnym etapie reakcji lub in situ przy wytwarzaniu reagentu aminoaldehydowego. Do odpowiednich środków sililujących należy np. chlorek trimetylosililu, chlorek tert-butylodimetylosililu, chlorek fenylodimetylosililu, chlorek difenylometylosililu lub ich kombinowane produkty z imidazolu lub DMF. Sposoby sililowania amin i usuwania sililowych grup chroniących są dobrze znane specjalistom. Sposoby wytwarzania takich pochodnych aminowych z odpowiednich aminokwasów, amidów aminokwasów lub estrów aminokwasów są również dobrze znane specjalistom w dziedzinie chemii organicznej, w tym chemii aminokwasów/estrów aminokwasów lub aminoalkoholi.

Amino-chroniony ester L-aminokwasu redukuje się następnie do odpowiedniego alkoholu. Tak np. amino-chroniony ester L-aminokwasu można zredukować wodorkiem diizobutyloglinu w -78°C w odpowiednim rozpuszczalniku takim jak toluen. Do korzystnych środków redukujących należy wodorek litowo-glinowy, borowodorek litu, borowodorek sodu, boran, wodorek litowo-tri-tert-butoksyglinowy, kompleks boran/THF. Najkorzystniejszym środkiem redukującym jest wodorek diizobutyloglinu (DiBAL-H) w toluenie. Uzyskany alkohol przekształca się następnie, np. w wyniku utleniania Swerna w odpowiedni aldehyd o wzorze:

w którym P\ P2 i R2 mają znaczenie podane wyżej, i tak roztwór alkoholu w dichlorometanie dodaje się do schłodzonego (-75 do -68°C) roztworu chlorku oksalilu w dichlorometanie i DMSO w dichlorometanie, po czym całość miesza się przez 35 minut.

Do dopuszczalnych środków utleniających należy np. kompleks trójtlenek siarki-pirydyna i DMSO, chlorek oksalilu i DMSO, chlorek acetylu lub bezwodnik octowy i DMSO, chlorek trifiuoroacetylu lub bezwodnik trifluorooctowy i DMSO, chlorek metanosulfonylu i DMSO albo S-ttenek tetrahydrotiafenu. bromek toluenosulfonyli.i i DMSO, trifluorometansulfonowy (bezwodnik triflanowy) i DMSO, pięciotlenek fosforu i DMSO, chlorek dimetylofosforylu i DMSO oraz chloromrówczan izobutylu i DMSO. Warunki utleniania opisali Reetz i inni [Angew Chem., 99, 1186, (1987)], Angew Int. Ed. Engi., 26, 1141, 1987) stosując chlorek oksalilu i DMSO w -78°C.

184 771

W korzystnym sposobie utleniania według wynalazku stosuje się kompleks trójtlenek siarki-pirydyna, trietyloamina i DMSO w temperaturze pokojowej. Układ taki zapewnia doskonałe wydajności pożądanego chiralnego chronionego aminoaldehydu, który można zastosować bez potrzeby oczyszczania; np. potrzebę oczyszczania kilogramów półproduktów metodą chromatograficzną eliminuje się, a operacje w dużej skali stają się mniej niebezpieczne. Prowadzenie reakcji w temperaturze pokojowej eliminuje również potrzebę stosowania temperaturowego reaktora, dzięki czemu proces staje się odpowiedniejszy do zastosowania w skali przemysłowej.

Reakcję można przeprowadzić w atmosferze obojętnej, np. pod azotem lub argonem albo w atmosferze zwykłego lub suchego powietrza, pod ciśnieniem atmosferycznym lub w zamkniętym reaktorze pod nadciśnieniem. Korzystna jest atmosfera azotu. Jako zasadę aminową zastosować można np. tributyloaminę, triizopropyloaminę, N-metylopiperydynę, N-metylmorfolinę, azabicyklononan, diizopropyloetyloaminę, 2,2,6,6-tetrametylopiperydynę, N,N-dimetyloaminopirydynę lub mieszaniny takich zasad. Korzystną zasadę stanowi trietyloamina. Zamiast czystego DMSO jako rozpuszczalnik zastosować można mieszaniny DMSO z nieaprotycznymi lub chlorowcowanymi rozpuszczalnikami takimi jak tetrahydrofuran, octan etylu, toluen, ksylen, dichlorometan, dichlorek etylenu itp. Do bipolarnych aprotycznych współrozpuszczalników należy acetonitryl, dimetyloformamid, dimetyloacetamid, acetamid, tetrametylomocznik i jego cykliczny analog, N-metylopirolidon, sulfolan itp. Zamiast N,N-dibenzylofenyloalaninolu jako prekursora aldehydu zastosować można wymienione powyżej pochodne fenyloalaninolu w celu uzyskania odpowiedniego N-monopodstawionego [P¹ lub P² H] lub N,N-dipodstawionego aldehydu.

Dodatkowo przeprowadzić można redukcję wodorkiem amidowej lub estrowej pochodnej odpowiedniej fenyloalaniny z azotem chronionym grupą benzylową (lub inną odpowiednią grupą chroniącą), podstawionej fenyloalaniny lub cykloalkilowego analogu pochodnej fenyloalaniny w celu uzyskania aldehydów. Przeniesienie wodorku stanowi dodatkowy sposób syntezy aldehydu w warunkach, w których pragnie się uniknąć kondensacji aldehydu, np. w warunkach utleniania Oppenauera.

Aldehydy można także wytworzyć przez redukcję chronionej fenyloalaniny i analogów fenyloalaniny lub albo ich pochodnych amidowych lub estrowych, np. amalgamatem sodu z HCl w etanolu albo litem, sodem, potasem lub wapniem w amoniaku. Temperatura reakcji może wynosić od około -20°C do około 45°C, a korzystnie od około 5°C do około 25°C. Dwa dodatkowe sposoby wytwarzania aldehydu z chronionym azotem obejmują utlenianie odpowiedniego alkoholu bielidłem w obecności katalitycznej ilości wolnego rodnika 2,2,6,6-tetrametylo-1-pirydyloksylowego. Drugi sposób obejmuje utlenianie alkoholu do aldehydu katalityczną ilością nadrutenianu tetrapropylamoniowego w obecności N-tlenku N-me'tylmorfoliny.

Pochodną chronionej fenyloalaniny lub pochodnej fenyloalaniny w postaci chlorku kwasowego można także zredukować wodorem i wobec katalizatora takiego jak Pd na węglanie baru lub siarczanie baru, z dodatkiem lub bez pomocniczego środka będącego moderatorem katalizatora, takiego jak siarka lub tiol (redukcja Rosenmunda).

Aldehyd uzyskany w wyniku utleniania Swerna poddaje się następnie reakcji z reagentem chlorowcometylolitowym, który to reagent wytwarza się in situ w reakcji alkilolitu lub arylolitu z dichlorowcometanem o wzorze X’-CH2-X2, w którym każdy z X1 i X2 niezależnie oznacza I, Br lub Cl. Tak np. roztwór aldehydu i chlorojodometanu w THF chłodzi się do -78°C i dodaje się roztwór n-butylolitu w heksanie. Uzyskany produkt stanowi mieszaninę diastereomerów odpowiednich amino-chronionych epoksydów o wzorach:

184 771

Diastereoizomery można rozdzielić np. metodą chromatograficzna albo, w innym wariancie, po przereagowaniu w następnych etapach rozdzielić można produkty diastereoizomeryczne. D-aminokwas można zastosować zamiast L-aminokwasu w celu wytworzenia związków o stereochemii (S) przy węglu połączonym z R2.

Dodawanie chlorometylolitu lub bromometylolitu do chiralnego aminoaldehydu jest wysoce diastereoselektywne. Korzystnie chlorometylolit lub bromometylolit wytwarza się in situ w reakcji dichlorowcometanu z n-butylolitem. Do dopuszczalnych metylenujących chlorowcometanów należy chloro jodometan, bromochlorometan, dibromometan, dijodometan, bromofluorometan itp. Ester sulfonianowy produktu addycji, np. bromowodoru do formaldehydu jest również środkiem metylenującym. Tetrahydrofuran jest korzystnym rozpuszczalnikiem, choć inne rozpuszczalniki takie jak toluen, dimetoksyetan, dichlorek etylenu, chlorek metylenu zastosować można jako czyste rozpuszczalniki lub w postaci mieszanin. Bipolarne aprotyczne rozpuszczalniki takie jak acetonitryl, DMF, N-metylopirolidon, są przydatne jako rozpuszczalniki lub jako część mieszanin rozpuszczalników. Reakcję można prowadzić w atmosferze obojętnej, np. pod azotem lub argonem. Zamiast n-butylolitu można zastosować inne odczynniki metaloorganiczne takie jak metylolit, tert-butylolit, sec-butylolit, fenylolit, fenylosód itp. Reakcję można przeprowadzić w temperaturach od około -80°C do 0°C, ale korzystnie od około -80°C do -20°C. Najkorzystniejsza temperatura reakcji wynosi od -40°C do -15°C. Reagenty można dodawać jednorazowo, choć dodawanie wielokrotne jest korzystne w pewnych warunkach. Reakcję prowadzi się korzystnie pod ciśnieniem atmosferycznym, choć nadciśnienie może być stosowane w pewnych warunkach, np. w środowisku o wysokiej wilgotności.

Wariantowe sposoby wytwarzania epoksydów obejmują podstawianie innego naładowanego prekursora metylenowania, a następnie obróbkę zasadą z wytworzeniem analoga anionowego. Do takich związków przykładowo należy tosylan lub triflan trimetylosulfoksoniowy, halogenek tetrametyloamoniowy, halogenek metylodirenylosulfoksoniowy, przy czym halogenek stanowi chlorek, bromek lub jodek.

Przekształcanie aldehydów w odpowiadające im pochodne epoksydowe można także przeprowadzić wielostopniowo. Tak np. w wyniku dodania anionu tioanizolu otrzymanego np. z reagenta butylo- lub arylolitowego, do chronionego aminoaldehydu, utleniania uzyskanego chronionego aminosulfidu alkoholu dobrze znanymi środkami utleniającymi takimi jak np. nadtlenek wodoru, podchloryn tert-butylu, bielidło lub nadjodan sodu uzyskuje się sulfotlenek. Alkilowanie sulfotlenku przeprowadza się np. jodkiem lub bromkiem metylu, tosylanem metylu, mesylanem metylu, trifianem metylu, bromkiem etylu, bromkiem izopropylu, chlorkiem benzylu itp., w obecności zasady organicznej lub nieorganicznej. Chroniony aminosulfid alkoholu można także alkilować np. powyższymi środkami alkilującymi uzyskując sole sulfoniowe, które następnie przekształca się w epoksydy w reakcji z aminą trzeciorzędową lub zasadą mineralną.

W najkorzystniejszych warunkach uzyskuje się pożądane epoksydy o diastereoselektywności wyrażającej się stosunkiem co najmniej około 85:15 (S:R). Produkt można oczyszczać metodą chromatograficzną w celu uzyskania, diastereoizomerycznie i enancjomerycznie czystego produktu, z tym że wygodniej stosuje się go bezpośrednio, bez oczyszczania do wytwarzania inhibitorów proteazy retrowirusowej. W powyższym procesie zastosować można mieszaniny izomerów optycznych lub rozdzielone związki. Gdy pożądany jest konkretny izomer optyczny, można to osiągnąć dobierając materiał wyjściowy, np. L-fenyloalaninę, D-fenyloalaninę, L-fenylo^laninol, D-fenyloalaninol, D-heksahydrofenyloalaninol itp., albo rozdzielając na etapie pośrednim lub końcowym. Chiralne środki pomocnicze, np. 1 lub 2 równoważniki kwasu kamforosultonowego, kwasu cytrynowego, kwasu kamforowego, kwasu 2-metbksyfenylooctbwegb itp. można zastosować do wytwarzania soli, estrów lub amidów związków według wynalazku. Związki te i ich pochodne można krystalizować lub rozdzielać chromatograficznie z wykorzystaniem chiralnej lub achiralnej kolumny, jak to jest dobrze znane specjalistom.

Aminoepoksyd poddaje się następnie reakcji w odpowiednim układzie rozpuszczalników z równomolową ilością lub, korzystnie, z nadmiarem pożądanej aminy o wzorze R³NH2, w którym R3 oznacza atom wodoru lub ma znaczenie podane wyżej. Reakcję można

184 771 przeprowadzić w szerokim zakresie temperatur, np. od około 10°C do około 100°C, ale korzystnie, choć nie jest to niezbędne, przeprowadza się ją w temperaturze, w której rozpuszczalnik zaczyna wrzeć. Do odpowiednich układów rozpuszczalników należą protyczne, nieprotyczne i bipolarne aprotyczne rozpuszczalniki organiczne takie jak np. rozpuszczalniki alkoholowe, np. metanol, etanol, izopropącol itp., eterowe, np. tetrahydrofuran, dioksan itp. oraz toluen, N,N-dimetyloformamid, dimetylosulfotlenek oraz ich mieszaniny. Korzystnym rozpuszczalnikiem jest izopropącol. Uzyskany produkt stanowiący pochodną 3-(N-ckronionego-amino)-3-(R2)-1-(NHR³)-propan-2-olu (poniżej określanego jako aminoalkohol) można

gdzie P, P¹, p2, R2 i R3 mają znaczenie podane wyżej. Wariantowo chlorowcoalkohol można zastosować zamiast aminoepoksydu.

Aminoalkohol określony powyżej poddaje się następnie reakcji w odpowiednim rozpuszczalniku z chlorkiem sulfonylu R⁴SO2Cl, bromkiem sulfonylu R⁴SO2Br lub odpowiednim bezwodnikiem sulfonylowym, korzystnie w obecności środka wiążącego kwas. Do odpowiednich rozpuszczalników, w których można przeprowadzić reakcję, należy chlorek metylenu, tetrąkadrofUrąc itp. Do odpowiednich środków wiążących kwas należy trietyloamina, pirydyna itp. Uzyskaną pochodną sulfonamidu można przedstawić, w zależności od zastosowanego epoksydu następującymi wzorami:

gdzie P, P¹, p2, R2, R3 i R4 mają znaczenie podane wyżej. Półprodukty te są przydatne do wytwarzania związków według wynalazku.

Halogenki sulfonylu o wzorze R4SO2X wytworzyć można w reakcji odpowiednich ριύlowych, hetero arylowych i benzo-skondecoowącyck heterocyklicznych odczynników Grignarda lub litowych z chlorkiem sulfurylu lub dwutlenkiem siarki, przeprowadzając następnie utlenianie chlorowcem, korzystnie chlorem. Arylowe, heteroarylowe i berno-skondensowane heterocykliczne odczynniki Gi^gna^ lub litowe wytworzyć można z ich odpowiednich związków chlorowcowych (np. chlorowych lub bromowych), które są dostępne w handlu lub łatwe do otrzymania z dostępnych w handlu materiałów ogólnie znanymi sposobami. Ponadto tiole można utlenić do chlorków sulfonylu stosując chlor w obecności wody w dokładnie kontrolowanych warunkach. Dodatkowo kwasy sulfonowe, takie jak kwasy arylosulfonowe, można przekształcić w halogenki sulfony^ stosując reagenty g takie jak PCl₅, SOC^, C1C(O)C(O)Cl itp., a także w bezwodniki stosując odpowiednie środki odwadniające. Z kolei kwasy sulfonowe wytworzyć można powszechnie znacami sposobami. Pewne kwasy sulfonowe są dostępne w handlu. Zamiast halogenków sulfonylu zastosować można halogenki sulfmylu (R⁴SOX) lub halogenki sulfenylu (R⁴SX) w celu wytworzenia związków, w których grupa -SO2- zastąpioną jest odpowiednio grupą. -SO- lub -S-. Kwasy arylosulfonowe, kwasy berno-skondensowane keterocaklosulfonoke lub kwasy keteroąralosulfonowe wytworzyć można przez sulfonowanie pierścienia aromatycznego dobrze znącami sposobami, takimi jak reakcja z kwasem siarkowym, SO3, kompleksami SO3, takimi jak DMF(SO₃), piraaana(SO₃), N,N-dimetaloacetamia(SO₃) itp. Korzystnie halogenki arylosulfocylu wytwarza się ze związków

184 771 aromatycznych w reakcji z DMF(SO₃) i SOCl₂ lub ClC(O)C(O)Cl. Reakcje można przeprowadzić etapami lub w jednym reaktorze.

Po wytworzeniu pochodnej sulfonamidowej grupę chroniącą aminę P lub grupy chroniące aminę P1 i P² usuwa się w warunkach, które nie wpływają na pozostałą część cząsteczki. Sposoby takie są dobrze znane i obejmują hydrolizę kwasową, hydrogenolizę itp. Korzystny sposób obejmuje usuwanie grupy chroniącej, np. usuwanie grupy karbobenzoksylowej, na drodze hydrogenolizy z zastosowaniem palladu na węglu w odpowiednim układzie rozpuszczalników, takim jak alkohol, kwas octowy itp. albo ich mieszaniny. Gdy grupę chroniącą stanowi grupa tert-butoksykarbonylowa, można ją usunąć stosując kwas nieorganiczny lub organiczny, np. HCl lub kwas trifluorooctowy, w odpowiednim układzie rozpuszczalników, np. w dioksanie lub chlorku metylenu. Uzyskany produkt stanowi pochodna soli aminy.

Po zobojętnieniu soli aminę sprzęga się następnie zDL-, D- lub L-aminokwasem o wzorze PNHCH(R')COOH, w którym P i R1 mają znaczenie podane wyżej, po czym odblokowuje się aminą w sposób opisany powyżej i sprzęga się z cyklicznym aminokwasem o wzorze

P

w którym P ma znaczenie podane wyżej, aL oznacza grupę ulegającą odszczepieniu taką jak halogenek, bezwodnik, ester aktywny itp. Zastosować można N-chroniony lub N-podstawiony ester aktywny HOBT z proliną, N-chroniony lub N-podstawiony ester aktywny N-sukcynimidanu kwasu pipekolinowego itp.

W innym wykonaniu chroniony aminoalkohol uzyskany w wyniku otwarcia epoksydu może być również chroniony przy nowo wprowadzonej grupie aminowej odpowiednią grupą chroniącą P', która nie zostaje usuniętą przy usuwaniu chroniących aminę grup P lub P‘ i P², czyli P' jest usuwana selektywnie. Specjalista może dobrać odpowiednie kombinacje P', P, P1 i P². Tak np. do odpowiednich kombinaaji naaeży P = Cbz i P' =Boc; P' = Cbz i P = Boc; P1 b Cbz, P2 b benzyl i P' = Boc; P^ p2 = benzyl i P' = Boc. Uzyskany związek o wzorze

można zastosować w pozostałych etapach syntezy uzyskując o wzorze

O

184 771 gdzie P, P', R¹, R², R3 mają znaczenie podane wyżej. Resztę powyższej syntezy można przeprowadzić zależnie od potrzeb wprowadzając po jednej pożądane reszty lub grupy albo wykorzystując wcześniej przygotowaną cząsteczkę zawierającą więcej niż jedną resztę lub grupę w jednym etapie. Pierwsze podejście obejmuje stopniową syntezę, a drugie syntezę zbieżną. Na tym etapie możliwe są syntetyczne przekształcenia. Następnie usuwa się selektywnie grupę chroniącą. P' i uzyskaną aminę poddaje się reakcji z chlorkiem sulfonylu R⁴SO2 Cl, bromkiem sulfony^ R⁴SO₂Br lub odpowiednim bezwodnikiem sulfonylu, korzystnie w obecności środka wiążącego kwas, uzyskując związki według wynalazku.

Takie selektywne odblokowanie i przekształcenie w sulfonamid można wykonać na końcu syntezy lub w dowolnym innym odpowiednim etapie pośrednim, zależnie od potrzeb.

Opisane powyżej reakcje chemiczne są ogólnie ujawnione w najszerszym zastosowaniu w syntezie związków według wynalazku. Czasami w opisanej postaci reakcje mogą nie być odpowiednie w odniesieniu do każdego związku objętego ujawnionym zakresem. Owiązki, których to dotyczy, zostaną łatwo rozpoznane przez specjalistów. We wszystkich takich przypadkach reakcje można przeprowadzić dokonując zwykłych modyfikacji, które są znane specjalistom, np. odpowiednio chroniąc przeszkadzające grupy, stosując wariantowe konwencjonalne reagenty, rutynowo modyfikując warunki reakcji itp., albo też do wytwarzania odpowiednich związków według wynalazku wykorzystać można inne reakcje ujawnione lub znane z innych rozwiązań. We wszystkich metodach syntezy wszystkie materiały wyjściowe są znane lub możliwe do otrzymania ze znanych materiałów wyjściowych.

Uważa się, że bez dokładniejszych wyjaśnień specjalista w oparciu o powyższy opis będzie mógł wykorzystać wynalazek w najpełniejszym zakresie. W związku z tym należy uważać że poniższe konkretne rozwiązania jedynie ilustrują wynalazek nie ograniczając w żaden sposób reszty ujawnionego zakresu.

Wszystkie odczynniki stosowano w postaci uzyskanej, bez dodatkowego oczyszczania. Wszystkie protonowe i węglowe widma NMR wykonywano z wykorzystaniem spektrometru rezonansu magnetycznego jądrowego Varian VXR-300 lub VXR-400.

Poniższe przykłady ilustrują wytwarzanie inhibitorów według wynalazku oraz półproduktów przydatnych w syntezie inhibitorów według wynalazku.

Przykład 1

Wytwarzanie 2S-[bis(fenylometylz)aming]benzenopropupoiu

Sposób 1: 2S-[Bis(fenylomeiylz)uminojbenzenoprgpupol z redukcji estru fenylometylowego N,N-bis(fenyizmetylo)-L-fenyioalueiny

Etap 1:

Roztwór L-fenyloalaniny (50,0 g, 0,302 mola), wodorotlenku sodu (24,2 g, 0,605 mola) i węglanu potasu (83,6 g, 0,605 mola) w wodzie (500 ml) ogrzano do 97°C. Następnie powoli dodano bromek benzylu (108,5 ml, 0,605 mola) (czas wkrapiania - 25 min). Mieszaninę reakcyjną mieszano w 97°C przez 30 minut w atmosferze azotu. Roztwór schłodzono do temperatury pokojowej i wyekstrahowano toluenem (2 x 250 ml). Połączone warstwy organiczne przemyto wodą i solanką, wysuszono nad siarczanem magnezu, przesączono i zatężono uzyskując olej. Identyczność produktu potwierdzono w sposób następujący. Analityczna TLC (10% octan etylu/heksan, żel krzemionkowy) wykazała główny składnik przy Rf = 0,32, co odpowiada pożądanemu związkowi tribenzylowanemu, estrowi fenylometylowemu N,N-bis(feeylzIoeiyio)-L-fenyioaianiny. Owiązek ten można oczyszczać metodą chromatografii

184 771 kolumnowej (żel krzemionkowy, 15% octan etylu/heksan). Zazwyczaj produkt jest na tyle czysty, że można go zastosować bezpośrednio w następnym etapie bez dalszego oczyszczania. Widmo 'NMR było zgodne z opublikowanymi danymi literaturowymi.

'NMR (CDCl₃) δ, 3,00 i 3,14 (ABX-system, 2H, J_AB =14,1 Hz, J_Ax=7,3 Hz i J_BX= 5,9 Hz), 3,54 i 3,92 (AB-System, 4 H, J_Ax=13,9 Hz), 3,71 (t, 1H, J=7,6 Hz), 5,1 i i 5,23 (AB System, 2H, Jax=13,3 Hz) i 7,18 (m, 2θ H). EIMS: m/z 434 (M-1).

Etap 2:

Benzylowany ester fenylometylowy fenyloalaniny (0,302 mola) z powyższej reakcji rozpuszczono w toluenie (750 ml) i schłodzono do -55°C. 1,5 N roztwór DIBAL w toluenie (443,9 ml, 0,666 mola) dodano z taką szybkością, aby utrzymać temperaturę od -55 do -50°C (czas wkraplania - 1 godzina). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 20 minut w atmosferze azotu i reakcję przerwano w -55°C powoli dodając metanol (37 ml). Zimny roztwór wylano następnie do zimnego (5°C) 1,5 N roztworu HCl (1,8 litra). Wytrącony osad (około 138 g) odsączono i przemyto toluenem. Stały materiał zawieszono w mieszaninie toluenu (400 ml) i wody (100 ml). Mieszaninę schłodzono do 5°C i zadano 2,5 N NaOH (186 ml), po czym mieszano w temperaturze pokojowej aż do rozpuszczenia osadu. Warstwę toluenu oddzielono od fazy wodnej i przemyło wodą i solanką, wysuszono nad siarczanem magnezu, przesączono i zatężono do objętości 75 ml (89 g). Dodano octan etylu (25 ml) i heksan (25 ml) do pozostałości, na skutek czego pożądany alkohol zaczął krystalizować. Po 30 minutach dodano jeszcze 50 ml heksanu w celu przyspieszenia dalszej krystalizacji. Osad odsączono i przemyto 50 ml heksanu uzyskując 34,9 g pierwszego rzutu produktu. Drugi rzut produktu (5, 6 g) wydzielono przez ponowne przesączenie ługu macierzystego. Dwa zbiory połączono i rekrystalizowano z octanu etylu (20 ml) i heksanu (30 ml) uzyskując 40 g pS^^bisfenylometylo^mino^enzenopropanolu, 40% wydajności z L-fenyloalaniny. Dodatkowe 7 g (7%) produktu można otrzymać w wyniku rekrystalizacji zatężonego ługu macierzystego. TLC pro-duktu Rf = 0,23 (10% octan etylu/heksan, żel krzemionkowy);

Ή NMR (CDC^) δ 2,44 (m, 1H,), 3,09 (m, 2H), 3,33 (m, 1H), 3,48 i 3,92 (AB System, 4H, Ja= 13,3 Hz), 3,52 (m, 1H) i 7,23 (m, 15H); [δ]_ο* +42,4° (c 1,45, CH₂Cl₂); DSC 77,67% C;

Analiza: wyliczono dla C2₃H₂₅ON: C, 83,34; H, 7,60 N, 4,23.

Znaleziono: C, 83,43; H, 7,59; N, 4,22.

HPLC na chiralnej fazie stacjonarnej: kolumna Cyclobond i SP (250 x 4,6 mm I.D.), faza ruchoma: metanol/bufor, octan trietyloamoniowy pH 4,2 (58:42, objęt.), szybkość przepływu 0,5 ml/minutę, detekcja za pomocą detektora przy 230 nm i w temperaturze 0°C. Czas retencji: 11,25 min., czas retencji pożądanego enancjomeru: 12,5 min.

Sposób 2: Wytwarzanie pS-2-[bis(fenylometylo)amino]benzenopropanolu poprzez N,N-dibenzylowanie L-fenyloalaninolu

L-fenyloalaninol (176,6 g, 1,168 mola) dodano do mieszanego roztworu węglanu potasu (484,6 g, 3,506 mola) w 710 ml wody. Mieszaninę ogrzano do 65°C w atmosferze azotu. Roztwór bromku benzylu (400 g, 2,339 mola) etanolu suszonym sitami 3A (305 ml) dodano z taką szybkością, aby utrzymać temperaturę 60-68°C. Dwufazowy roztwór mieszano w 65°C przez 55 minut, po czym pozostawiono do ostygnięcia do 10°C z intensywnym mieszaniem. Oleisty produkt zestalił się w postaci małych grudek. Produkt rozcieńczono 2,0 litra wody wdociągowej i mieszano przez 5 minut w celu rozpuszczenia nieorganicznych produktów ubocznych. Produkt odsączono pod zmniejszonym ciśnieniem i przemyło wodą aż do uzyskania pH 7. Uzyskany surowy produkt suszono na powietrzu przez noc uzyskując półsuchą substancję stałą (407 g), którą rekrystalizowano z 1,1 litra mieszaniny octan etylu/heptan (1:10 objętościowo). Produkt odsączono (w -8°C), przemyto 1,6 litra zimnej (U0°C) mieszaniny octan etylu/heptan (1:10 objętościowo) i suszono na powietrzu uzyskując 339 g (88% wydajności) pS-2-[Bis(fenylometylo)amino]benzenopropanolu, temperatura topnienia = 71,5-73,0°C. W razie potrzeby więcej produktu można otrzymać z ługu macierzystego. Inne charakterystyki analityczne były identyczne jak w przypadku związku otrzymanego w sposobie 1.

184 771

Przykład 2

Wytwarzanie 2S-[bis(fenylometylo)amino]benzenopropano-aldehydu

Sposób 1:

2S-[Bis(fcuylometylo)amino]benzenopropanol (200 g, 0,604 mola) rozpuszczono w trietyloaminie (300 ml, 2,15 mola). Mieszaninę schłodzono do 12°C i roztwór kompleksu trójtlenek siarki/pirydyna (380 g, 2,39 mola) w DMSO (1,6 litra) dodano z taką szybkością, aby utrzymać temperaturę 8-17°C (czas wkraplania 1,0 godzina). Roztwór mieszano w temperaturze otoczenia w atmosferze azotu przez 1,5 godziny, gdy stwierdzono zajście reakcji do końca na podstawie analizy TLC (33% octan etylu/heksan, żel krzemionkowy). Mieszaninę reakcyjną schłodzono w wodzie z lodem i reakcję przerwano 1,6 litra zimnej wody (10-15°C) w ciągu 45 minut. Uzyskany roztwór wyekstrahowano octanem etylu (2,0 litra), przemyto 5% kwasem cytrynowym (2,0 litra) i solanką (2,2 litra), wysuszono nad MgSO4 (280 g) i przesączono. Rozpuszczalnik usunięto w wyparce rotacyjnej w 35-40°C, a następnie suszono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując 198,8 g 2S-[bis-(fenylometylo)amino]-benzenopropanoaldehydu w postaci blado żółtego oleju (99,9%). Uzyskany surowy produkt był wystarczająco czysty, aby zastosować go bezpośrednio w następnym etapie bez oczy-szczania. Dane analityczne związku były zgodne z publikowanymi danymi literaturowymi. [α]^ = = 92,9° (c 1,87, CH₂C1₂);

Ή NMR (400 MHz, CDCl₃) δ, 2,94 i 3,15 (ABX-System, 2H, Ja= 13,9 Hz, Αχ 7,3 Hz i J_BX =6,2 Hz), 3,56 (t, 1H, 7,1 Hz), 3,69 i 3,82 (AB-System, 4H, J_Ab=13,7 Hz), 7,25 (m, 15 H) i 9,72 (s, 1H); HRMS Wyliczono dla (M+1) Cy^NO 330,450, znaleziono: 330,1836.

Analiza: wyliczono dla C2₃H2₄ON: C, 83,86; H, 7,04; N, 4,25.

Znaleziono: C, 83,64; H, 7,42; N, 4,19. HPLC na chiralnej fazie stacjonarnej: (S,S) kolumna Pirkle-Whelk-O 1 (250 x 4,6 mm I.D.), faza ruchoma: heksan/izopropanol (99,5:0,5, objęt.), szybkość przepływu: 1,5 ml/minutę, detekcja z wykorzystaniem, detektora UV przy 210 nm. Czas retencji pożądanego izomeru S: 8,75 min., czas retencji enancjomeru (R) 10,62 min.

Sposób 2:

Roztwór chlorku oksalilu (8,4 ml, 0,096 mola) w dichlorometanie (240 ml) schłodzono do -74°C. Następnie powoli dodano roztwór DMSO (12,0 ml, 0,155 mola) w dichlorometanie (50 ml) z taką szybkością, aby utrzymać temperaturę -74°C (czas wkraplania ~ 1,25 godzin). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 5 minut, po czym dodano roztwór 3S-2-[bis(fenylometylo)amino]benzenopropanolu (0,074 mola) w 100 ml dichlorometanu (czas wkraplania 20 min., temp. -75°C do -68°C). Roztwór mieszano w -78°C przez 35 minut w atmosferze azotu. Następnie dodano trietyloaminę (41,2 ml, 0,295 mola) w ciągu 10 minut (temp. -78° do -68°C), w wyniku czego wytrąciła się sól anionowa. Zimną mieszaninę mieszano przez 30 minut, po czym dodano wodę (225 ml). Warstwę dichlorometanu oddzielono od fazy wodnej i przemyto wodą, solanką, wysuszono nad siarczanem magnezu, przesączono i zatężono. Pozostałość rozcieńczono octanem etylu i heksanem, po czym przesączono w celu dokładnego usunięcia soli anionowej. Przesącz zatężono uzyskując (eS-[bis(fenylometylo)amino]-benzenopropanoaldehyd. Aldehyd zastosowano w następnym etapie bez oczyszczania.

Sposób 3:

Do mieszaniny 1,0 g (3,0 mmola) eS-2-[bis(fenylometylo)-aminojbenzenopropanolu,

0,531 g (4,53 mmola) N-metylomorfoliny, 2,27 g sit molekularnych (4 A) i 9,1 ml acetonitrylu dodano 53 mg (0,15 mmola) nadrutenianu tetrapropylamoniowego (TPAP). Mieszaninę

184 771 reakcyjną mieszano przez 40 minut w temperaturze pokojowej i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość zawieszono w 15 ml octanu etylu, przesączono przez wkład żelu krzemionkowego. Przesącz zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując produkt zawierający około 50% pS-2-[bis(fenylometylo)amino]benzenopropanoaldehydu w postaci blado żółtego oleju.

Sposób 4:

Do roztworu 1,0 g (3,02 mmola) (S-2-[bis((enylometylo)amino]benzenopropanolu w 9,0 ml toluenu dodano 4,69 mg (0,03 romola) 2,2, ftyj-tetrametylo-i-piperydynyloksylu, wolnego rodnika (TEMPO), 0,32 g (3,11 mmola) bromku sodu, 9,0 ml octanu etylu i 1,5 ml wody. Mieszaninę schłodzono do 0°C i wodny roztwór 2,87 ml 5% bielidla domowego zawierającego 0,735 g (8,75 mmola) wodorowęglanu sodu i 8,53 ml wody dodano powoli w ciągu 25 minut. Mieszaninę reakcyjną mieszano w 0°C przez 60 minut. Dodano dwie kolejne porcje bielidła (po 1,44 ml) i mieszanie kontynuowano przez 10 minut. Dwufazową mieszaninę pozostawiono do rozdzielenia się. Warstwę wodną wyekstrahowano dwukrotnie 20 ml octanu etylu, połączone warstwy organiczne przemyto 4,0 ml roztworu zawierającego 25 mg jodku potasu i wodą (4,0 ml), 20 ml 10% wodnego roztworu tiosiarczanu sodu i roztworem soli. Roztwór organiczny wysuszono nad siarczanem magnezu, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując 1,34 g surowego oleju zawierającego niewielką ilość pożądanego produktu aldehydowego, eS-bbisfenylomety^amino^enzenopropanoaldehydu.

Sposób 5:

Postępując zgodnie z procedurami opisanymi w sposobie 1 tego przykładu, ale stosując 3,0 równoważniki kompleksu trójtlenek siarki-pirydyna (eS-bbisOenylometylojaminofbenzenopropanoaldehyd wydzielono z porównywalna wydajnością.

Przykład 3

Wytwarzanie N,N-dibenzylO[3(S)-ammo-1,2-(S)-epoksy[4[fenylobutanu

Sposób 1:

Roztwór aS-[bis(fenylometylo)amino]benzenopropanoaldehydu (191,7 g, 0,58 mola) i chlorojodometanu (56,4 ml, 0,77 mola) w tetrahydrofuranie (1,8 litra) schłodzono do temperatury od -30 do -35°C (reakcję można także prowadzić w niższej temperaturze, np. w -70°C, z tym, że wyższe temperatury są łatwiejsze do osiągnięcia w procesach w dużej skali) w reaktorze ze stali nierdzewnej w atmosferze azotu. Następnie dodano roztwór n-butylolitu w heksanie (1,6 M, 365 ml, 0,58 mola) z taką szybkością, aby utrzymać temperaturę poniżej -25°C. Po zakończeniu wkraplania mieszaninę reakcyjna mieszano w temperaturze od -30 do -35°C przez 10 minut. Kolejne porcje reagentów dodano w następujący sposób: (1) dodano kolejną porcję chlorojodometanu (17 ml), a następnie n-butylolit (110 ml) w < -25°C. Po zakończeniu wkraplania mieszaninę reakcyjną mieszano w -30 do -35°C przez 10 minut. Powtórzono to raz. (2) Dodano kolejną porcję chlorojodometanu (8,5 ml, 0,11 mola), a następnie n-butylolit (55 ml, 0,088 mola) w < -25°C. Po zakończeniu wkraplania mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze od -30 do -35°C przez 10 minut. Powtórzono to 5 razy. (3) Dodano kolejną porcję chlorojodometanu (8,5 ml, 0,11 mola), a następnie n-butylolit (37 ml, 0,059 mola) w <-25°C. Po zakończeniu wkraplania mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze od -30 do -35°C przez 10 minut. Powtórzono to raz. Chłodzenie zewnętrzne przerwano i mieszaninę ogrzano do temperatury pokojowej wciągu 4-16 godzin, gdy TLC (żel krzemionkowy, 20% octan etylu/heksan) wykazała, że reakcja przebiegła do końca. Mieszaninę reakcyjną schłodzono do 10°C i reakcję

184 771 przerwano dodając 1452 g 16% roztworu chlorku amonu (otrzymanego przez rozpuszczenie 232 g chlorku amonu w 1220 ml wody), utrzymując temperaturę poniżej 23°C. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 10 minut i warstwy organiczną i wodną rozdzielono. Fazę wodną wyekstrahowano octanem etylu (2 x 500 ml). Warstwę octanu etylu połączono z warstwą tetrahydrofuranu. Połączony roztwór wysuszono nad siarczanem magnezu (220 g), przesączono i zatężono w wyparce rotacyjnej w 65°C. Pozostałość w postaci brunatnego oleju wysuszono w 70°C pod zmniejszonym ciśnieniem (0,8 bar) przez 1 godzinę uzyskując 222,8 g surowego materiału. (Waga surowego materiału wynosiła > 100%. Z uwagi na stosunkową niestabilność produktu na żelu krzemionkowym, surowy produkt zazwyczaj stosuje się bezpośrednio w następnym etapie bez oczyszczania). Stosunek Oiasterdoizcmeryczpy surowej mieszaniny wyznaczono metodą protonowego NMR: (2S)/(2R): 86:14. Uboczny i główny diastereoizcmer epoksydowy scharakteryzowano w mieszaninie na podstawie analizy TLC (żel krzemionkowy, 10% octan etylu/heksan), Rf b odpowiednio 0,29 i 0,32. Analityczną próbkę każdego z 0iasterecizomdrów otrzymano przez oczyszczanie chromatograficzne na żelu krzemionkowym (3% octan etylu/heksan) i scharakteryzowano w sposób następujący:

N,N,k-S-tris(feaylcmetylc)-2S-oksirancmetaPoamipa 'H NMR (400 MHz, CDCl₃) δ, 2,49 i 2,51 (AB-System, 1H, J_AB b 2,82), 2,76 i 2,77 (AB-System, 1H, J_Ab b 4,03), 2,83 (m, 2H), 2,99 & 3,03 (AB-System, 1H, J_Ab b 10,1 Hz), 3,15 (m, 1H), 3,73 & 3,84 (AB-System, 4H, J^ 14,00), 7,21 (m, 15H);

^,3C NMR (400 MHz, CDCl₃) δ139,55, 129,45, 128,42, 128,14, 128,09, 126,84, 125,97, 60,32, 54,23, 52,13, 45,99, 33,76; HRMS.

Wyliczono dla C₂₄H2₆nO (M+1) 344,477, znaleziono 344,2003.

N,N,α-S-tris(fenylcmetylo)-2R-oksiranometanoamipa

Ή NMR (300 MHz, CDC^) δ 2,20 (m, 1H), 2,59 (m, 2H), 2,75 (m, 2H), 2,97 (m, 2H), 3,14 (m, 1H), 3,85 (AB system, 4H), 7,25 (m, 15H). HPLC na chiralnej fazie stacjonarnej: kolumna Pirkle-Whelk-0 1 (250 x 4,6 mm I.D.), faza ruchoma: heksan/izopropancl (99,5:0,5, objęt.), szybkość przepływu: 1,5 ml/minutę, detekcja detektorem UV przy 210 nm. Czas retencji (8): 9,38 minuty, czas retencji epkacjomeru (4): 13,75 minuty.

Sposób 2:

Roztwór surowego aldehydu (0,074 mola) i chlorojodometanu (7,0 ml, 0,096 mola) w tetrahytlrofuranie (285 ml) schłodzono do -78°C, w atmosferze azotu. 1,6 M roztwór n-butylolitu w heksanie (25 ml, 0,040 mola) dodano następnie z taką szybkością, aby utrzymać temperaturę -75°C (czas w^Taplania - 15 minut). Po pierwszym wkraplaniu 0o0kac więcej chlorojc0ometapu (1,6 ml, 0,022 mola), a następnie n-butyloM (23 ml, 0,037 mola), utrzymując temperaturę -75°C. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 15 min. Każdy z reagentów, hhlcrojcdometap (0,70 ml, 0,010 mola) i n-butylclit (5 ml, 0,008 mola) dodano jeszcze 4 razy w ciągu 45 minut w -75°C. Łaźnię chłodzącą usunięto i roztwór ogrzano do 22°C w ciągu 1,5 godziny. Mieszaninę wylano do 300 ml nasyconego wodnego roztworu chlorku amonu. Warstwę tetrahy 0rofuranu oddzielono. Fazę wodną wyekstrahowano octanem etylu (1 x 300 ml). Połączone warstwy organiczne przemyto solanką wysuszono nad siarczanem magnezu, przesączono i zatężono uzyskując brunatny olej (27,4 g). Produkt można zastosować w następnym etapie bez oczyszczania. Pożądany Oiasterecmer można oczyszczać przez rekrystalizację w następnym etapie. Produkt można także oczyszczać metodą chromatograficzną.

Sposób 3:

Roztwór αS-[Zis(fenylometylo)amipo]benzepcpropapoaldehydu (178,84 g, 0,54 mola) i brcmcjhlcromdtaau (46 ml, 0,71 mola) w tetrahydrofUrapie (1,8 litr) schłodzono do temperatury od -30 do -35°C. Reakcję można także prowadzić w niższej temperaturze, np. w -70°C, z tym że wyższe temperatury są łatwiejsze do osiągnięcia w procesach w dużej skali) w reaktorze ze stali nierdzewnej w atmosferze azotu. Roztwór n-butyld^a w heksanie (1,6 M, 340 ml, 0,54 mola) dodano następnie z taką szybkością, aby utrzymać temperaturą poniżej -25°C. Po zakończeniu wkraplania mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze od -30 do -35°C przez 10 minut. Kolejne porcje reagentów dodano w następujący sposób: (1) dodano kolejną porcję Zromcchlcrcmetapu (14 ml), a następnie p-butylolit (102 ml) w < -25°C. Po zakończeniu wkraplania mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze od -30 do -35°C przez 10 minut. Powtórzono

184 771 to jeden raz. (2) Dodano kolejną porcję bromzchizrzmetapu (7 ml, 0,11 mola), a następnie p-butyiolit (51 ml, 0,082 mola) w temperaturze < -25°C. Po zakończeniu wkraplania mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze od -30 do -35°C przez 10 minut. Powtórzono to 5 razy. (3) Dodano kolejną porcję brzmochlorzmetanu (7 ml, 0,11 mola), a następnie p-butyioiit (51 ml, 0,082 mola) w temperaturze < -25°C. Po zakończeniu w^aplania mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze od -30 do -35°C przez 10 minut. Powtórzono to raz. Chłodzenie zewnętrzne przerwano i mieszaninę ogrzano do temperatury pokojowej w ciągu 4-16 godzin, gdy TLC (żel krzemionkowy, 20% octan etylu/heksan) wykazała, że reakcja przebiegła do końca. Mieszaninę reakcyjną schłodzono do 10°C i reakcję przerwano 1452 g 16% roztworu chlorku amonu (otrzymanego przez rozpuszczenie 232 g chlorku amonu w 1220 ml wody), utrzymując temperaturę poniżej 23°C. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 10 minut i warstwy organiczną i wodną rozdzielono. Fazę wodną wyekstrahowano octanem etylu (2x 500 ml). Warstwę octanu etylu połączono z warstwą ieirahydrgfurupu. Połączony roztwór wysuszono nad siarczanem magnezu (220 g), przesączono i zatężono w wyparce rotacyjnej w 65°C. Pozostałość w postaci brunatnego oleju wysuszono w 70°C pod zmniejszonym ciśnieniem (0,8 bar) przez 1 godzinę uzyskując 222,8 g surowego materiału.

Sposób 4:

Postępowano zgodnie z procedurami opisanymi w sposobie 3 tego przykładu, ale reakcję prowadzono w -20°C. Uzyskano N,N, α-S-tris(fenylometylo)-2S-zksiranometanoamipę w postaci mieszaniny diasterezlzomerów o mniejszej czystości niż w sposobie 3.

Sposób 5:

Postępowano zgodnie z procedurami opisanymi w sposobie 3 tego przykładu, ale reakcję prowadzono w-70 do -78°C. Uzyskano N,N,αS-trii(fenylometylo)2S-oksirangmetupoamlnę w postaci mieszaniny diastereoizomerów, którą zastosowano bezpośrednio w następnych bez oczyszczania.

Sposób 6:

Postępowano zgodnie z procedurami opisanymi w sposobie 3 tego przykładu, ale zastosowano ciągłe dodawanie bromochlorgmetunu i n-butylolitu w temperaturze od -30 do -35°C. Po obróbce i oczyszczaniu zgodnie z procedurami opisanymi w sposobie 3 tego przykładu pożądaną N,N,αS-tris(fenylzmeiylo)-2S-okalrupometanzaminę wydzielono z porównywalną wydajnością i czystością.

Sposób 7:

Postępowano zgodnie z procedurami opisanymi w sposobie 2 tego przykładu, z tym, że dlbrgmzmetue zastosowano zamiast chiorzjzdometanu. Po obróbce i oczyszczaniu zgodnie z procedurami opisanymi w sposobie 2 tego przykładu wydzielono pożądaną N,N,aS-tris(fenyizmetyio)-2S-zksiraeometanoamipę.

Przykład 4

Wytwarzanie N-[3(S)-[N,N-bli(fenylomeiyiz)amino]-2(R)-hydrzksy-4-fenylobutyio]-N-izobutylzamipy

Do roztworu surowego N,N-dibepzylo-3(S)-umino-1,2(S)-epoksy-4-fenylobutupu (388,5 g,

2,13 mola) w izzpropanzlu (2,7 litra) (lub w octanie etylu) dodano izobutyiguminę (1,7 kg,

23,1 mola) wciągu 2 minut. Temperatura wzrosła z25°C do 30°C. Roztwór ogrzano do 82°C i mleizuez w tej temperaturze przez 1,5 godziny. Ciepły roztwór zatożono pod zmniejszonym

184 771 ciśnieniem w 65°C. Pozostałość w postaci brunatnego oleju przeniesiono do 3-litrowej kolby i suszono pod zmniejszonym ciśnieniem (0,8 mm Hg) przez 16 godzin uzyskując 450 g 3S-[N,N-bis(fenylometylo)amino-4-fecylobutan-2R-olu w postaci surowego oleju.

Analityczną próbkę pożądanego głównego diastereoizomeryczcego produktu otrzymano przez oczyszczanie małej próbki surowego produktu metodą chromatografii na żelu krzemionkowym (40% octan etylu/heksan). Analiza TLC: żeł krzemionkowy, 40% octan etylu/kekoąc; Rf = 0,28; Analiza HPLC: kolumna ultraopkere ODS, 25% trietyloamicą/fosforac bufor pH 3; acetonitryl, szybkość przepływu 1 ml/minutę, detektor; czas retencji 7,49 min.; HRMS: Wyliczono dla C2₈H2₇N₂O (M+1) 417,616, znaleziono 417,2887. Otrzymano także analityczną próbkę ubocznego produktu diaotereomerycznego, 3S-[N,N-bis(fenylometylo)ąmino]-1-(2-metalopropalo)ąmino-4-fenylobutąc-2S-olu przez oczyszczanie małej próbki surowego produktu metodą chromatografii na żelu krzemionkowym (40% octan etylu/heksan).

Przykład 5

Do roztworu kwasu szczawiowego (8,08 g, 89,72 mmola) w metanolu (76 ml) dodano roztwór surowego 3(S)-[N,N-bis(fenylometylo)amino]-1-(2-metylopropylo)ammo-4-fecslobutan-2(R)-olu (39,68 g, który zawiera około 25,44 g (61,06 mmola) izomeru 3(S),2(R) i około 4,49 g (10,78 mmola) izomeru 3(S),2(S)) w octanie etylu (90 ml) w ciągu 15 minut. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez około 2 godziny. Osad odsączono, przemyto octanem etylu (2 x 20 ml) i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem przez około 1 godzinę uzyskując 21,86 g (70,7% odzysk izomeru) soli o czystości aiąotereoizomerr'czne) 97% (w oparciu o powierzchnię piku w HPLC). Analiza HPLC: kolumna Vydec-peptydowo/pi^otemowa C₁₈, detektor UV 254 nm, szybkość przepływu 2 ml/min., gradient {A = 0,05% kwas trifluorooctowa w wodzie, B = 0,05% kwas trifluorooctowy w acetonitiylu, 0 minuta 75% A/25% B, 30 minuta 10% A/90% B, 35 minuta 10% A/90% B, 37 minuta 75% A/25% B}; Czas retencji 10,68 minuty (3(S),2(R) izomer) i 9,73 minut (3(S),2(S) izomer). Temperatura topnienia = = 174,99°C;

Mikroacaliza: wyliczono: C 71,05%, H 7,50%, N 5,53%;

Znaleziono: C 71,71%, H 7,75%, N 5,39%.

W innym wariancie dikaarat kwasu szczawiowego (119 g, 0,94 mola) dodano do 5000 -ml kolby okrągłodeccej wyposażonej w mieszadło mechaniczne i wkraplacz. Metanol (1000 ml) dodano i mieszaninę reakcyjną mieszano aż do całkowitego rozpuszczenia. Roztwór surowego 3(S)-[N,N-bis(fenylometylo)amino]-2-(2-metylopropylo)amino-4-fenylobutan-2(R)-olu w octanie etylu (1800 ml, 0,212 g izomerów ąmicoalkokolu/ml, 0,9160 mola) dodano wciągu 20 minut. Mieszanicę reakcyjną mieszano przez 18 godzin i stały produkt wydzielono przez odwirowanie w 6 porcjach przy 400G. Każda porcję przemyto 125 ml octanu etylu. Sól zebrano następnie i wysuszono przez noc pod ciśnieniem 1 tor uzyskując 336,3 g produktu (71% w stosunku do całości ąmmoąlkokolu). hPlC/MS (elektrorozpylącia) odpowiadały wynikom dla pożądanego produktu (m/z 417 [M+H]+).

W innym wykonaniu surowy 3(S)-[N,N-bίo(fenylometylo)amino]-1-(2-metalopropylo)amino-4-fenylobutac-2(R)-ol (5 g) rozpuszczono w eterze metylo-tert-butylowym (MTBE) (10 ml) i dodano kwas szczawiowy (1 g) w metanolu (4 ml). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez około 2 godziny. Uzyskany osad odsączono, przemyło zimnym MTBE i wysuszono

184 771 uzyskując 2,1 g białej substancji stałej o czystości diastereoizomerycznej około 98,9% (w oparciu o powierzchnię piku w HPLC).

Przykład 6

Wytwarzanie soli N-[3(S)-[N,N-bis(fenylometylo)amino]-2(R)-hydroksy-4-fenylobutylo]-N-izobutyloaminy z kwasem octowym

Do roztworu surowego 3(S)-[N,N-bis(fenylometylo)amino]-l-(2-metylopropylo)amino-4-fenylobutan-2(R)-olu w eterze metylo-tert-butylowym (MTBE) (45 ml, 1,1 g izomerów aminoalkoholu/ml) wkroplono kwas octowy (6,9 ml). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez około 1 godzinę w temperaturze pokojowej. Rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując jako produkt brunatny olej o czystości diastereoizomerycznej około 85% (w oparciu o powierzchnię piku w HPLC). Brunatny olej krystalizowano w sposób następujący: 0,2 g oleju rozpuszczono w pierwszym rozpuszczalniku na ciepło, uzyskując klarowny roztwór, dodano drugi rozpuszczalnik aż do uzyskania mętnego roztworu, mieszaninę ogrzano do wyklarowania, zaszczepiono produktem o czystości diastereoizomerycznej około 99%, schłodzono do temperatury pokojowej i trzymano w lodówce przez noc. Kryształy odsączono, przemyto drugim rozpuszczalnikiem i wysuszono. Czystość diastereoizomeryczną kryształów wyliczano z powierzchni pików HPLC. Wyniki podano w tabeli 1.

Tabela 1

Pierwszy rozpuszczalnik	Drugi rozpuszczalnik	Stosunek rozpuszczalników	Odzyskana ilość(g)	Czystość diastereoizomeryczną (%)
MTBE	Heptan	1:10	0,13	98,3
MTBE	Heksan	1:10	0,03	99,6
Metanol	Woda	1:1,5	0,05	99,5
Toluen	Heptan	1:10	0,14	98,7
Toluen	Heksan	1:10	0,10	99,7

W innym wykonaniu surowy 3(S)-[N,N-bis(fenylometylo)amino]-l-(2-metylopropylo)amino-4-fenylobutan-2(R)-ol (50,0 g, który zawiera około 30,06 g (76,95 mmola) izomeru 3(S), 2(R) i około5,66 g (13,58 mmola) izomeru 3(S),2(S) rozpuszczono w eterze metylo-tertbutylowym (45,0 ml). Do roztworu tego dodano kwas octowy (6,90 ml, 120,6 mmola) wciągu około 10 minut. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez około 1 godzinę i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Oleistą pozostałość oczyszczano przez rekrystalizację z eteru metylo-tert-butylowego (32 ml) i heptanu (320 ml). Osad odsączono, przemyto zimnym heptanem i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem przez około 1 godzinę otrzymując 21,34 g (58,2% odzysk izomeru) monooctanu o czystości diastereoizomerycznej 96% (w oparciu o powierzchnię piku w HPLC). Temperatura topnienia = 105-106°C;

Mikroanaliza: wyliczono: C 75,53%, H 8,39%, N 5,87%;

Znaleziono: C 75,05%, H 8,75%, N 5,71%.

Przykład 7

Wytwarzanie soli N-[3(S)-[N,N-bis(fenylometylo)amino]-2(R)-hydroksy-4-fenylobutylo]-N-izobutyloaminy z kwasem winowym

Surowy 3(S)-[N,N-bis(fenylometylo)amino]-l-(2-metylo-propylo)amino-4-fenylobutan-2(R)-ol (10,48 q, który zawiera około 6,72 g (16,13 mmola) izomeru 3(S), 2(R) i około 1,19 g (2,85 mmola) izomeru 3 (S),2 (S)} rozpuszczono w tetrahydrofuranie (10,0 ml). Do roztworu tego dodano roztwór kwasu L-winowego (2,85 g, 19 mmola) w metanolu (5,0 ml) w ciągu około 5 min. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez około 10 minut i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Dodano eter metylo-tert-butylowy (20,0 ml) do oleistej pozostałości i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez około

184 771 godzinę. Osad odsączono otrzymując 7,50 g surowej soli. Surową sól oczyszczano przez rekrystalizację z,octanu etylu i heptanu w temperaturze pokojowej uzyskując 4,13 g (45,2% odzysk izomeru) soli kwasu L-winowego o czystości diastereoizomerycznej 95% (w oparciu o powierzchnię piku w HPLC).

Mikroanaliza: wyliczono: C 61,16%, H 7,41%, N 4,94%;

Znaleziono: C 70,06%, H 7,47%, N 5,07%.

Przykład 8

Wytwarzanie dichlorowodorku N-[3(S)-[N,N-bis(fenylometylo)amino]-2(R)-hydroksy-4-fenylobutylo]-Nuzobutyloaminy

Surowy 3(S)-[N,N-bis(fenylometylo)amino]-l-(2-metylopropylo)amino-4-fenylobutan-2(R)-ol (10,0 g, który zawiera około 6,41 g (15,39 mmola) izomeru 3 (S), 2(R) i około 1,13 g (2,72 mmola) izomeru 3(S),2(S)} rozpuszczono w tetrahydrofuranie (20,0 ml). Do roztworu tego dodano kwas solny (20 ml, 6,0 N) w ciągu około 5 min. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez około 1 godzinę i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość rekrystalizowano z etanolu w 0°C uzyskując 3,20 g (42,7% odzysk izomeru) dichlorowodorku o czystości diastereoizomerycznej 98% (w oparciu o powierzchnię piku w HPLC).

Mikroanaliza: wyliczono: C 68,64%, H 7,76%, N 5,12%;

Znaleziono: C 68,79%, H 8,07%, N 5,55%.

Przykład 9

Wytwarzanie toluenosulfonianu N-[3(S)-[N,N-bis(fenylometylo)amino]-2(R)-hydroksy-4-fenylobutylo]-N-izobutyloaminy

Surowy ?3(S)-[N,N-bis(fenylometylo)amino]-1-(2-metylopropylo)amino-4-fenylobutan-2(R)-ol (5,0 g, który zawiera około 3,18 g (7,63 mmola) izomeru 3 (S), 2(R) i około 0,56 g (1,35 mmola) izomeru 3(S),2(S)} rozpuszczono w eterze metylo-tert-butylowym (10,0 ml). Do roztworu tego dodano roztwór kwasu toluenosulfonowego (2,28 g, 12 mmola) w eterze metylo-tert-butylowym (2,0 ml) i metanolu (2,0 ml) w ciągu około 5 minut. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez około 2 godziny i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość rekrystalizowano z eteru metylo-tert-butylowego i heptanu w 0°C, przesączono, przemyto zimnym heptanem i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując 1,85 g (40,0% odzysk izomeru) monotoluenosulfonianu o czystości diastereoizomerycznej 97% (w oparciu o powierzchnię piku w HPLC).

Przykład 10

Wytwarzanie metanosulfonianu N-[3(S)-[N,N-bis(fenylometylo)amino]-2(R)-hydroksy-4-feny(obutylo]-N-izobutyloaminy

Surowy 3(S)-[N,N-bis(fenylometylo)amino]-1-(2-metylopropy(o)amlno-4-fenylobutan-2(R)-ol (10,68 g, który zawiera około 6,85 g (16,44 mmola) izomeru 3(S), 2(R) i około 1,21 g (2,90 mmola) izomeru 3(S),2(S)} rozpuszczono w tetrahydrofuranie (10,0 ml). Do roztworu tego dodano kwas metansulfonowy (1,25 ml, 19,26 mmola). Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez około 2 godziny i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Oleistą pozostałość rekrystalizowano z metanolu i wody w 0°C, przesączono, przemyto zimnym metanolem/wodą (1:4) i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując 2,40 g (28,5% odzysk izomeru) monometansulfonianu o czystości diastereoizomerycznej 98%) (w oparciu o powierzchnię piku w HPLC).

Przykład 11

Wytwarzanie N-benzylo-L-fenyloalaninolu

Sposób 1:

L-Fenyloalaninol (89,51 g, 0,592 mola) rozpuszczono w 375 ml metanolu w atmosferze obojętnej, dodano 35,52 g (0,592 mola) lodowatego kwasu octowego i 50 ml metanolu, a następnie roztwór 62,83 g (0,592 mola) benzaldehydu w 100 ml metanolu. Mieszaninę schłodzono do około 15°C i roztwór 134,6 g (2,14 mola) cyjanoborowodorku sodu w 700 ml metanolu dodano w ciągu około 40 minut utrzymując temperaturę od 15°C do 25°C.

184 771

Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 18 godzin. Mieszaninę zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem i wymieszano z 1 litrem 2M roztworu wodorotlenku amonu i 2 litrami eteru. Warstwę eterową przemyto 1 litrem 1M roztworu wodorotlenku amonu, dwukrotnie 500 ml wody, 500 ml solanki i wysuszono nad siarczanem magnezu przez 1 godzinę. Warstwę eterową przesączono, zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem i surowy stały produkt rekrystalizowano z 110 ml octanu etylu i 1,3 litra heksanu uzyskując 115 g (81% wydajności) N-benzylo-L-fenyloalaninolu w postaci białej substancji stałej.

Sposób 2:

L-Fenyloalaninol (5 g, 33 mmola) i 3,59 g (33,83 mmola) benzaldehydu rozpuszczono w 55 ml etanolu 3A w atmosferze obojętnej w wytrząsarce Parra i mieszaninę ogrzano do 60°C na 2,7 godziny. Mieszaninę schłodzono do około 25°C, dodano 0,99 g 5% platyny na węglu i mieszaninę uwodorniano pod ciśnieniem wodoru 413,6854 kPa w 40°C przez 10 godzin. Katalizator odsączono, produkt zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem i surowy stały produkt rekrystalizowano z 150 ml heptanu uzyskując 3,83 g (48 % wydajności) N-benzylo-L-fenyloalaninolu w postaci białej substancji stałej.

Przykład 12

Wytwarzanie N^tert-butoksykarbonylo^N-benzylo-L-fenyloalaninolu

N-benzylo-L-fenyloalaninol (2,9 g, 12 mmola) rozpuszczono w 3 ml trietyloaminy i dodano 27 ml metanolu oraz 5,25 g (24,1 mmola) diwęglanu di-tert-butylu. Mieszaninę ogrzano do 60°C na 35 minut i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość rozpuszczono w 150 ml octanu etylu i przemyto dwukrotnie 10 ml zimnego (0-5°C), rozcieńczonego kwasu solnego (pH 2,5 do 3), 15 ml wody, 10 ml solanki, wysuszono nad siarczanem magnezu, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Surowy produkt w postaci oleju oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym (octan etylu:heksan, 12:3 jako rozpuszczalnik eluujący) uzyskując 3,98 g (97% wydajności) bezbarwnego oleju.

Przykład 13

Wytwarzanie N^tert-butoksykarbonylo^N-benzylo-L-fenyloalaninalu

Sposób 1:

Do roztworu 0,32 g (0,94 mmola) Nt(tert-butoksykarbonylo)-NtbenzylotL-fenyloalaninolu w 2,8 ml toluenu dodano 2,4 mg (0,015 mmola) 2,2,6,6-tetrametylo-0-piperydynyloksylu, wolnego rodnika (TEMPO), 0,1 g (0,97 mmola) bromku sodu, 2,8 ml octanu etylu i 0,34 ml wody. Mieszaninę schłodzono do 0°C i wodny roztwór 4,2 ml 5% domowego bielidła zawierający 0,23 g (3,0 ml, 2,738 mmola) wodorowęglanu sodu dodano powoli w ciągu 30 minut. Mieszaninę reakcyjną mieszano w 0°C przez 10 minut. Dodano jeszcze 3 porcje (po 0,4 ml) bielidła, mieszając przez 10 minut po dodaniu każdej porcji, aby zapewnić całkowite przereagowanie w atmosferze azotu wyjściowego. Dwufazową mieszaninę pozostawiono do rozdzielenia się. Warstwę wodną wyekstrahowano dwukrotnie 8 ml toluenu. Połączone warstwy organiczne przemyto 1,25 ml roztworu zawierającego 0,075 g jodku potasu, wodorosiarczan sodu (0,125 g) i wodę (1,1 ml), 1,25 ml 10% wodnego roztworu tiosiarczanu sodu, 1,25 ml buforu fosforanowego o pH 7 i 1,5 ml roztworu soli. Roztwór organiczny wysuszono nad siarczanem magnezu, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując 0,32 g (100% wydajności) N-(tert-butoksykarbonylo)-N-benzylotL-fenyloalatninalu.

Sposób 2:

Do roztworu 2,38 g (6,98 mmola) N-(terbutoksykarbonylo)-N-benzylo-L-fenyloalanit nolu w 3,8 ml (27,2 mmola) trietyloaminy w 10°C dodano roztwór 4,33 g (27,2 mmola) kompleksu trójtlenek siarki-pirydyna w 17 ml dimetylosulfotlenku. Mieszaninę ogrzano do temperatury pokojowej i mieszano przez 1 godzinę. Dodano wodę (16 ml) i mieszaninę wyekstrahowano 20 ml octanu etylu. Warstwę organiczną przemyto 20 ml 5% kwasu cytrynowego, 20 ml wody, 20 ml solanki, wysuszono nad siarczanem magnezu i przesączono. Przesącz zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując 2,37 g (100% wydajności) N-(tert-butoksykarbonylo)tNtbenzylotLtfenyloalaninalu.

184 771

Przykład 14

Wytwarzanie 3(S)-[N-(tert-butoksykarbonylo)-N-benzylo-aminc]-1,2-(S)-epoksy-4-fenylobutanu

Sposób 1:

Roztwór 2,5 g (7,37 mmola) N-(teri-butoksykurbgnyio)-N-benzylo-L-fenyizalaninaiu i 0,72 ml chloro ^dometa^ w 35 ml THF schłodzono do -78°C. Powoli dodano 4,64 ml roztworu n-butyioiitu (1,6 M w heksanie, 7,42 mmola) utrzymując temperaturą poniżej -70°C. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 10 minut w temperaturze od -70 do -75°C. Kolejno dodano dwie dodatkowe porcje 0,22 ml chiorzjodgmetunu i 1,4 ml n-butyioiltu i mieszaninę reakcyjną mieszano przez 10 minut w temperaturze od -70 do -75°C po dodaniu każdej porcji. Kolejno dodano 4 dodatkowe porcje 0,11 ml chlorojzdometupu i 0,7 ml n-butylzlltu i mieszaninę reakcyjną mieszano przez 10 minut w temperaturze od -70 do -75 °C po dodaniu każdej porcji. Mieszaninę ogrzano do temperatury pokojowej na 3,5 godziny. Reakcję przerwano w temperaturze poniżej 5°C 24 ml wody z lodem. Warstwy rozdzielono i warstwę wodną wyekstrahowano dwukrotnie 30 ml octanu etylu. Połączone warstwy organiczne przemyto 3 razy 10 ml wody, następnie 10 ml solanki, wysuszono nad siarczanem sodu, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując 2,8 g żółtego surowego oleju. Ten surowy olej (>100% wydajności) stanowi mieszaninę diastereoizomerycznych epoksydów N,uS-bis(fenyiometyio)-N-(ter·t-butoksykarbonylg)-23-okairanometanoaminy i N,aS-bis(fenylometyiz)-N-(tert-butoksykarbonylo)-2R-zksiruegmetueoaminy. Surową mieszaninę stosuje się bezpośrednio w następnym etapie bez oczyszczania.

Sposób 2:

Do zawiesiny 2,92 g (13,28 mmgia) jodku trimetylosulfoksoniowego w 45 ml acetonitrylu dodano 1,49 g (13,28 mmzia) teri-butanoianu potasu. Roztwór 3,0 g (8,85 mmola) N-(tert-butzkiykurbznylo)N-benzylz-L-fenylzalanlnaiu w 18 ml acetonitrylu dodano i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 1 godzinę. Mieszaninę rozcieńczono 150 ml wody i wyekstrahowano dwukrotnie 200 ml octanu etylu. Warstwy organiczne pzłączzez i przemyto 100 ml wody, 50 ml solanki, wysuszono nad siarczanem sodu, przesączono i zwężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując 3,0 g żółtego surowego oleju. Surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym (octan etylu/Seksae: 1: 8 jako rozpuszczalnik eluujący) uzyskując 1,02 g (32,7% wydajności) mieszaniny dwóch diaiterezizzmerów, N,αS-bls(fenyiometylz)N-(tert-butoksykarbonylz)-2S-zkslrapo-metaezamipy i N,αS-bis(fenyizmetyio)-N-(tert-butzksykarbonylz)-2R-okslrunzmetanzaminy.

Sposób 3:

Do zawiesiny 0,90 g (4,42 mmola) jodku trimetylzsuifoniowego w 18 ml acetopitrylu dodano 0,495 g (4,42 mmola) tert-butueoiueu potasu. Roztwór 1,0 g (2,95 mmola) N-(tert-butoksykurbonyiz)N-benzyio-L-fenyłzulueinaiu w 7 ml acetonitrylu dodano i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 1 godzinę. Mieszaninę rozcieńczono 80 ml wody i wyekstrahowano dwukrotnie 80 ml octanu etylu. Warstwy organiczne połączono i przemyto 100 ml wody, 30 ml izlanki, wysuszono nad siarczanem sodu, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując 1,04 g żółtego surowego zieju. Surowy produkt stanowił mleizunipę dwóch

184 771 diastereoizomerów, N,αS-bi((fenylon^etylo)[N-(tert-blltoksykarbonylo)-2S-oks(ranometa]noaminy iN,αS-bis(fenylometylo)-N-(tetrt-butoksykίarionylo))2R-2ks(rίanometanoaminy.

Przykład 15

Wytwarzanie SS-[N-(tert[butoksykarbonylo)[N-(fenylometylo)amino]-1[(2[metylopropylo)amino-4[fenylobutan-2R-olu

Do roztworu 500 mg (1,42 mmola) surowego epoksydu (mieszaniny 2 diastereoizomerów, N,αS-bisffenylonlety)o)-N-(ter--butoksykarbonylo)-2S-oksiranometanoaminu i N,aS-bi([(fenylometylo)-N[(tert-butoksykarbonylo)-2R-ok(Sranometano-a.miny) w 0,98 ml izopropanolu dodano 0,71 ml (7,14 mmola) izobutyloaminy. Mieszaninę ogrzano do wrzenia w temperaturze od 85°C do 90°C na 1,5 godziny. Mieszaninę zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem i produkt w postaci oleju oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym (chloroform:metanol, 100:6 jako rozpuszczalniki eluujące) uzyskując 330 mg SS[[N-(tert[ [blltok(ykarbonylo)-N-(ier^ylometylo)amino]-1[(2[metylopI.Όpylo)amino-4-fenylobutan[2R-olu w postaci bezbarwnego oleju (54,5% wydajności). Wydzielono także 3S[[N-(tert[bU[ toksykarbonylo)[N[(fenylometylo)amino]-1[(2[metylopropylo)aminO[4-fenylobutan-2S-ol. Gdy oczyszczoną N,α,S[bis(fenylometylo)-N-(tert-butoksykarbony)o--2S-oks^·anometanoaminę zastosowano jako materiał wyjściowy, SS[[N[(tert-butoksykarbonylo)-N-(fenylometylo)-amino]-1[(2[metylopropylo)amino-4-fenylobutan[2R-ol wydzielono po oczyszczaniu metodą chromatograficzną z 86% wydajnością.

Przykład 16

Wytwarzanie SS-(N[tert-butoksykarbonylo)amino-4-fenylobutan-1,2R-diolu Do roztworu 1 g (3,39 mmola) kwasu 2S-(N-tert-butoksykarbonylo) amino-1S[hydrO[ ksyG-fenylobutanowego (dostępnego w handlu z Nippon Kayaku, Japonia) w 50 ml THF w 0°C dodano 50 ml kompleksu boran-THF (ciekłego, 1,0 M w THF), utrzymując temperaturę poniżej 5°C. Mieszaninę reakcyjną ogrzano do temperatury pokojowej i mieszano przez 16 godzin. Mieszaninę schłodzono do 0°C i 20 ml wody dodano powoli w celu rozłożenia nadmiaru BH3 i przerwania reakcji, utrzymując temperaturę poniżej 12°C. Po przerwaniu reakcji mieszaninę reakcyjną mieszano przez 20 minut i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Mieszaninę produktu wyekstrahowano 3 razy 60 ml octanu etylu. Warstwy organiczne połączono i przemyto 20 ml wody, 25 ml nasyconego roztworu chlorku sodowego i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując 1,1 g surowego oleju. Surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym (chloroform/metanol, 10:6 jako rozpuszczalniki eluujące) uzyskując 900 mg (94,4% wydajności) 3S-(N-tert-butoksykarbonylo)a.minO[4[ -fenylobutan-1,2R-diolu w postaci białej substancji stałej.

184 771

Przykład 17

OTs

OH

Wytwarzanie toludnosulfcpiapu 3S-(^,^!-tert-Zutoksykarbopylo)kbino-2R-hydroksy-4-fda^yO> but-1-ylu

Do roztworu 744,8 mg (2,65 mmola) 3S-(N-tert-butolksy]<kkrzonylo)ammo-4-fenylobutam1.,2R-diolu w 13 ml pirydyny w 0°C dodano 914 mg chlorku toluepesulfopylu w jednej porcji. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze od 0°C do 5°C przez 5 godzin. Dodano mieszaninę 6,5 ml octanu etylu i 15 ml 5% wodnego roztworu wodorowęglanu sodu do mieszaniny reakcyjnej i midszkao przez 5 minut. Mieszaninę produktu wyekstrahowano 3 razy 50 ml octanu etylu. Warstwy organiczne połączono i przemyto 15 ml wody, 10 ml nasyconego roztworu chlorku sodowego i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując około 1,1 g żółtej grudkowatej substancji stałej. Surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym (octan etylu/heksan 1:3 jako rozpuszczklniki eluujące) uzyskując 850 mg (74% wydajności) toluenosulfopiapu 3S-(N-tert-butoksykarZoaylc)-kbiac-2R-hy0rcksy-4-fenylobut-1-ylu w postaci białej sub-stkacji stałej.

Przykład 18

OH

Wytwarzanie 3S-[N-(tert-Zutoksykarbcaylc)amiao]-1-(2-metyloorooylo)amiao-4-ίdaylobutkn-2R-clu

Do roztworu 90 mg (0,207 mmola) tolueposulfonikpu 3S-(N-tert-butoksykarbonylc)amipc-2R-hy0rcksy-4-fenylobut-1-ylu w 0,143 ml izoprookpolu i 0,5 ml toluenu dodano 0,103 ml (1,034 mmola) izobutylokmipy. Mieszaninę ogrzano do temperatury od 80 do 85°C i mieszano przez 1,5 godziny. Mieszaninę produktu zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem w temperaturze od 40 do 50°C i oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym (chloroform/metanol, 10:1 jako rozpuszczalniki eluujące) uzyskując 54,9 mg (76,8% wydajności) 3S-[N-(tdrt-butoksykarZopylo) amino]-1 -(2-metylcpropylo)kmipo-4-fenylobutίP--2R-olu w postaci białej substancji stałej.

Przykład 19

Wytwarzanie N-[3(S)-Zepzylcksykarbcpylckminc-2(R)-hy0rcksy-4-fenylcbutylo]-N-izcZutyloaminy

OH

184 771

Część A: Do roztworu 75,0 g (0,226 mola) n-benzyloksykarbonylo-L-fenyloalaninotchlorometyloketonu w mieszaninie 807 ml metanolu i 807 ml tetrahydrofuranu w -2°C dodano 13,17 g (0,348 mol, 1,54 równoważnika) stałego borowodorku sodu wciągu 100 minut. Rozpuszczalniki usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem w40°C, a pozostałość rozpuszczono w octanie etylu (około 1 litr). Roztwór przemyto kolejno 2M wodorosiarczanem potasu, nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconym roztworem chlorku sodu. Po wysuszeniu nad bezwodnym siarczanem magnezu i przesączeniu rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem. Do uzyskanego oleju dodano heksan (około 1 litr) i mieszaninę ogrzano do 60°C z mieszaniem. Po schłodzeniu do temperatury pokojowej osad oddzielono i przemyto 2 litrami heksanu. Uzyskany osad rekrystalizowano z gorącego octanu etylu i heksanu otrzymując 32,3 g (43% wydajności) N-benzyloksykąrbiowk-bbSj-amino-kchloroM-fenyk^^jbutanolu, temperatura topnienia 150-151°C i M+Li+ = 340.

Część B: Do roztworu 6,52 g (0,116 mol, 1,2 równoważnika) wodorotlenku potasu w 968 ml absolutnego etanolu w temperaturze pokojowej dodano 32,3 g (0,097 mola) N-CBZ3(S)ami-not0tchlorot4-fenylo-2(S)-butanolu. Po mieszaniu przez 15 minut rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, a osad rozpuszczono w chlorku metylenu. Po przemyciu wodą, wysuszeniu nad siarczanem magnezu, przesączeniu i odpędzeniu uzyskano 27,9 g białej substancji stałej. W wyniku rekrystalizacji z gorącego octanu etylu i heksanu uzyskano 22,3 g (77% wydajności) Ntbenzyloksykarbonylo-3(S)-amino-0,2(S)-epoksy-4-fenylobutanu, temperatura topnienia 102-103°C i MH+ 298.

Część C: Roztwór N-benzyloksykarbonylo-3(S)-amino-0,2-(S)-epoksyt4tfenylobutanu (1,00 g, 3,36 mmola) i izobutyloaminy (4,90 g, 67,2 mmol, 20 równoważników) w 10 ml alkoholu izopropylowego ogrzano do wrzenia na 1,5 godziny. Roztwór schłodzono do temperatury pokojowej, zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem i wylano do 100 ml mieszanego heksanu, w wyniku czego produkt wykrystalizował z roztworu. Produkt odsączono i wysilszono na powietrzu uzyskując 1,18 g, 95% N-[[3(S)-fenylometylokarbamoilo)amino-2(R)thydroksy-4tfenylobutyl]-N-[(2tmetyloprΌpylo)]ammy, C2₂H3₀N₂O₃, temperatura topnienia 108,0-109,5°C, MH+ m/z = 371.

Przykład 20

Wytwarzanie [2Rthydroksy-3-[(3-metylobutylo)(fenyłosulfonylo)mnino]-0S-(fenylometyt lo)propylo]karbaminianu fenylometylu

W reakcji Nt[3(S)-benzyloksykarbonyloaminot2(R)-hydroksy-4-fenylobutylo)-N-izoamylot aminy (1,47 g, 3,8 mmola), trietyloaminy (528 pl, 3,8 mmola) i chlorku benzenosulfonylu (483 pl, 3,8 mmola) uzyskuje się [2R-hydroksy-3-[(3-metylobutylo))ffnylosulfonylo);anino]-1S-(fenylot metylo)propylo]karbaminian fenylometylu. W wyniku chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem chloroformem zawierającym 1% etanolu uzyskano czysty produkt.

Analiza:

Wyliczono dla C₂₉H₃₆N,O₅S: C, 66,39; H,6,92; N, 5,34. Znaleziono: C, 66,37; H, 6,93; N, 5,26.

184 771

Przykład 21

Wytwarzanie 2R-kydroksa-3-[[(4-ąminofenylo)sulfonylo](2-metylopropylo)amino]-1S-(fecalometalo)propaloąmina

Cześć A: Wytwarzanie estru fenylometylowego kwasu 2R-kyaroksa-3-[[(4-citrolecs'lo)oulfocyloK2-metylopropalo)ammo]-1S-(fenalometalo)propylokarbaminowego

Do roztworu 4,0 g (10,8 mmola) N-(3S-becz.ylokoak.arbocaloamico-2R-ks'aIΌksa-4-fecylo)-N-ioobutaloaminy w 50 ml bezwodnego chlorku metylenu dodano 4,5 ml (3,27 g, 32,4 mmola) trietaloąmicy. Roztwór schłodzono do 0°C i dodano 2,63 g (11,9 mmola) chlorku 4-citrobeczecosulfocalu mieszano przez 30 minut w 0°C, a następnie przez 1 godzinę w temperaturze pokojowej. Dodano octan etylu, przemyto 5% kwasem cytrynowym, nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu, solanką, wysuszono i zatężono uzyskując 5,9 g surowego materiału. Rekrastąlizowąco go z octanu ctalu'heksac otrzymując 4,7 g czystego estru fenalometalowego kwasu (2R-kadlΌksy-3-[L(4-nitro feny So)su 1 fony lo] (2-mety yopropy ^)ηη! i noj -1 S-ffenylometylo)propr^/lokąrbąmicokego, m/e=556 (M+H).

Część B: Wytwarzanie 2R-ka^okoy-3-[[(4-ąmicofenylo)-sulfonalo](2-metalopIΌpalo)smino]-1 S-(fenylometylo)propylosminy

Roztwór 3,0 g (5,4 mmola) estru fenylometylowego kwasu 2R-kydrokoy-3-[[(4-nitrofecalo)oulfonylo](2-metylopropylo)-ąmino]-1S-(fenalometalo)propylokąbąminowego w 20 ml octanu etylu uwodorniano w ciągu 1,5 g wobec 10% palladu na węglu jako katalizatora pod nadciśnieniem wodoru 241,3165 kPa przez 3,5 godziny. Katalizator odsączono i roztwór zatężono otrzymując 2,05 g pożądanej 2R-kaarokoy-3-[[(4-ąmicofenylo)-sulfonalo](2-metylopropalo)ąmino]-1S-('fcnyl(^oΏetalo)propaloamica, m/e=392 (M+H).

Przykład 22

Wytwarzanie 2R-kyaroksa-3-[[(3-ąminofenylo)sulfocylo](2-metalopropylo)amico]-1 S-(fecalometylo)propyloaminy

Część A: Watwąrzącie estru fenylometylowego kwasu [2R-kadroksa-3-[(3-nitrofecalosulfonalo)(2-metylopropylo)ąmino]-1S-(fenylometalo)propylokarbąminowego

Do roztworu 1,1 g (3,0 mmola) N-[3S-benzyloksy kąrbocyloą^Ίico-2R-ka'droksa-4-ίeclS'lo]-N-ioobutyloamma w 15 ml bezwodnego chlorku metylenu, dodano 1,3 ml (0,94 g, 9,3 mmola) trietyloąmmy. Roztwór schłodzono do 0°C i dodano 0,67 g (3,0 mmola) chlorku 3-citrobeczecooulfocalu, mieszano przez 30 minut w 0°C, po czym przez 1 godzinę w temperaturze pokojowej. Dodano octan etylu, przemyte 5% kwasem catranowam, nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu, solanką, wysuszono i zatężono uzyskując 1,74 g surowego materiału. Rekrastalizowąco go

184 771 z octanu etylu/heksan otrzymując 1,40 g czystego estru fenylometylowegz kwasu [2R-hydroksy-3-|(3-tlitr(sfeeyloiulfzeylo)(2-metylzpropylo)umleo]-iS-(feeylometylz)propylzkarbaminoo'cgo, m/e=562(M+Li).

Część B: Wytwarzanie [2R-hydrzksy-3-[[(3-(umnofenylo)sulfonylo](2-metylopropyio)amlno)-1 S-(feeylomeiyio)propyloumoy

Roztwór 1,33 g (2,5 mmola) estru fenylzmetylzwego kwasu [2R-hydroksy-3-[(3-nitrofenylzsuifopyioX2-metyloprzpylz)aminz]-1S-(fepylometylo)ρropylokarbuminowego w 40 ml mieszaniny 1:1 metanol/tetrahydrzfuran uwodorniano wobec 0,70 g 10% palladu na węglu jako katalizator pod nadciśnieniem wodoru 275,7903 kPa przez 1,5 godziny. Katalizator odsączono, a roztwór zatężono otrzymując 0,87 g pożądanej [2R-hyd.rzksy-3-[[(3-ίa^oieofepyio)suifonydz)(2-metyloprzpylo)ummo]-1 S-(fenylometylo)propylouminy.

Przykład 23

Wytwarzanie 2R-hydrokay-3-[[2,3-dihydrobeezzfurae-5-yki)sulfoe;/lo](2-et.yiopropyio)a^oino]-1 S-(fenylgmetyio)propylzaminy

Część A: Wytwarzanie chlorku 5-(2,3-dihydrobenz<sfurueyio)sulfznyiu

Do roztworu 3,35 g bezwodnego N^-dimetyloformamidu w 0°C w atmosferze azotu dodano 6,18 chlorku sulfurylu, w wyniku czego wytrącił się osad. Po mieszaniu przez 25 minut dodano 4,69 g 2,3-dihydrobepzofuranu i mieszaninę ogrzewano w 100°C przez 2 godziny. Mieszaninę reakcyjną schłodzono, wylano do wody z lodem, wyekstrahowano chlorkiem metylenu, wysuszono nad siarczanem magnezu, przesączono i zatężono uzyskując surowy materiał. Rekryatalizzwapz go z octanu etylu otrzymując 2,45 g chlorku 5-(2,3-diSydrzbenzoίuranydz)iulfonyiu.

Część B: Wytwarzanie estru fenylometylowegg kwasu 2R-hydrgksy-3-[[(2,3-dihydrgbeezgfuran-5-ylg)sulfznylz)(2-metylzpropylo)ummo]-1S-(fenylometylo)propylokarbaminowegg

Do roztworu 1,11 g (3,0 mmola) N-^S-benzyloksy karbonyizamino-2R-hydrgkiy-4-fenyiz]-N-liobuiyloaminy w 20 ml bezwodnego chlorku metylenu dodano 1,3 ml (0,94 g, 9,3 mmola) irietylzaminy. Roztwór schłodzono do 0°C i dodano 0,66 g chlorku 5-(2,3-dihydrobepzofuranyi)sulfonylu, mieszano przez 15 minut w 0°C, po czym przez 2 godziny w temperaturze pokojowej. Dodano octan etylu, przemyto 5% kwasem cytrynowym, nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu i wysuszono i zatężono uzyskując 1,62 g surowego materiału. Rekrystalizowano go z eteru dietylowego otrzymując 1,17 g czystego estru fenyizmetyizwegz kwasu [2R-hydrzksy-3-[[(2,3-dihydrobenzofuran-5-ylg)suifonyio](2-metylzprzpylo)amino]-1S-(fenylgmeiyio)propylokarbaminzwego.

Część C: Wytwarzanie [2R-hydroksy-3-[[(2,3-dihydrz bePzofuran-5-yio)auifgnyio](2-metyiopropyiz)uIoieo]-1 S-(fenyizmeiylo)propylzuminy

Roztwór 2,86 g estru fenylometylowegg kwasu [2R-hydrzksy-3-[[(2,3-dihydrobenzofUrup-5-ylz)sulfonylz](2-metylopropylo)uminz]-1S-(fenylometylo)propylokarbammowego w 30 ml ieiruSydrofurueu uwodorniano wobec 0,99 g 10% palladu na węglu pod eudciśeiepiem wodoru 344,7379 kPa przez 16 godzin. Katalizator odsączono i przesącz zatężono otrzymując 1,99 g pożądanej [2R-hydrzksy-3-[[(2,3-dihydrzbenzofurap-5-yio)suifonylz](2-metylopropylo)amipo]-1S-(feeylzloeiylo)przpyigamley.

184 771

Przykład 24

Wytwarzanie N-[(1,1 -dimetyloetoksy)karbonylo]-N-[2-mety-lbpropylo]-3S-[N¹-(fenyldmetbksykarbbnylb)amino'l-2R-hydroksy-4-fenylbbutyloaminy

Do roztworu 7,51 g (20,3 mmola) N-^S-fnylometoksykarbony^aminoj^R-hydroksy^-fenylobutylb)-2-metylopropylb-aminy w 67 ml bezwodnego tetrahydrofuranu dodano 2,25 g (22,3 mmola) trietyloaminy. Po schłodzeniu do 0°C 4,4 g (20,3 mmola) diwęglanu di-tert-butylu dodano i mieszanie kontynuowano w temperaturze pokojowej przez 21 godzin. Części lotne usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, dodano octan etylu, po czym roztwór przemyto 5% kwasem cytrynowym, nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu, solanką, wysuszono nad siarczanem magnezu, przesączono i zatężono otrzymując 9,6 g surowego produktu. W wyniku chromatografii na żelu krzemionkowym z zastosowaniem 30% octanu etylu/heksanu uzyskano 8,2 g czystego N-[[3S-(lenylornetylokarbamoilo)arnino]-2R-hydroksy-4-fenylo]-1-[(2-n^etylopropylb)amino-2-(1,1-dimetyletoksylb)karbbnylb]butanu, widmo masowe m/e = 477 (M+Li).

Przykład 25

Wytwarzanie Nl-[2R-hydrbksy-3-[N2-3-metylobutylo)-N2-(fenylbsulfonylo)aminb]-1S-(fenylometylo)propylb]-2S-amino-3,3-dimetylbbutanbamidu

Część A: Do roztworu N-CBZ-L-tert-leucyny (450 mg, 1,7 mmola) i N-hydroksybenzotriazolu (260 mg, 1,7 mmola) w DMF (10 ml) dodano EDC (307 mg, 1,6 mmola). Roztwór mieszano przez 60 minut w temperaturze pokojowej, po czym dodano 2R-hydroksy-3-[N-(3-metylobutylb)-N-(fenylosulfonylo)amino]-1S-(fenylbmetylo)propyloaminę (585 mg, 1,5 mmola) w DMF (2 ml). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 16 godzin w temperaturze pokojowej, wylano do nasyconego w 50% roztworu wodorowęglanu sodu (200 ml). Wodną mieszaninę wyekstrahowano 3 razy octanem etylu (50 ml). Połączone warstwy octanu etylu przemyto wodą (50 ml) i nasyconym roztworem NaCl (50 ml), po czym wysuszono nad siarczanem magnezu. Po przesączeniu i zatężeniu uzyskano olej, który oczyszczano chromatograficznie na żelu krzemionkowym (50 g) zeluowaniem 20% octanem etylu w heksanie. [1S-[[[2R-hydroksy-3-[(3-metylobutylb)(fenylbsulfbylo)amino]-1S-(fenylometylb)propylo]ammo]karbonylo]-2,2-dimetylbpropylb]karbamlnian fenylometylu otrzymano w postaci substancji stałej.

Analiza:

Wyliczono dla C₃₅H4₇N₃O₆S: C, 65,91; H, 7,43; N, 6,59.

Znaleziono: C, 65,42; H, 7,24; N, 6,55.

Część B: Roztwór [1S-[[[2R-hydrbksy-3-[(3-metylbbutylo) (fenylbsulfbnylo)amii^^b]-1S-(fenylbmetylb)propylb]aminb]karbbnylo]-2,2-dimetylbpropylo] karbaminianufenylometylu

184 771 (200 mg, 0,31 mmola) w metanolu (15 ml) uwodorniano wobec 10% palladu na węglu przez 2 godziny. Mieszaninę reakcyjną przesączono przez ziemie okrzemkowa i zatężono uzyskując olej.

Przykład 26

Wytwarzanie chlorowodorku Nl-[2R-hydroksy-3-[N2-2-metylobuty2o)-N2-(feny2osulfonylo)amino]-1S-(fenylometylo)propyloj-2S-aιmino-3S-metylopentanoamidu

Część A: Do roztworu 2R-hydroksy-%-|N-(3-metytabutyyo)-N-(fenyyosulfbnylo)anuno]-1S-(fenylometylojpropyloaminy (2,79 g, 7,1 mmola) w 27 ml dioksanu dodano (2,3 g, 7,1 mmola) N-hydroksysukcynamidowego estru N-tert-butylokarbonylo-L-izoleucyny i mieszaninę reakcyjną mieszano w atmosferze azotu przez 16 godzin. Mieszaninę reakcyjną zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość rozpuszczono w octanie etylu, przemyto wodorowęglanem potasu (5% wodnym), nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconym roztworem chlorku sodowego. Warstwę organiczna wysuszono nad siarczanem magnezu, przesączono i zatężono uzyskując 4,3 g surowego materiału, który oczyszczano chromatograficznie stosując 3:1 octan etylu:he-ksan otrzymując 3,05 g, 72% wydajności 2S-[[(1,1-dimetyletoksy)karbonylo]amino]-N-[2R-hydroksy-3-[(3-metyłobutylo)fenylosulfonylo)amino]-1S-(fenylometylo)propylo)-3-mety2opentanoamidu.

Część B: (3,05 g, 5,0 mmola) produktu z części A rozpuszczono w 20 ml 4N HCl w dioksanie i mieszano w atmosferze azotu przez 1,5 godziny. Mieszaninę zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem i odpędzono z eterem dietylowym. Surowy chlorowodorek pompowano w 1 mm Hg aż do wysuszenia uzyskując 2,54 g produktu w postaci chlorowodorku.

Przykład 27

Wytwarzanie N1-[2R-hydroksy-3-[N2-(2-medtylopropylo)-N2-(4-metoksyfenylosulfonylo)amino]-1 S-(fenylometylo)propylo JUS-aunino-SS-metydopentanoamidu

Część A: Do roztworu 2R-hydlΌksy-3-[(2-metyloplΌpylo)(4-metoksyfenylosulfony(o)amino]-1S-(fenylomety2o)propyloaminy (1,70 g, 4,18 mmola) w 40 ml dichlorometanu dodano N-N-hydroksysukcynamidowy ester karbobenzyloksy-L-izoleucyny (1,51 g, 4,18 mmola) i roztwór mieszano w atmosferze azotu przez 16 godzin. Mieszaninę zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość ponownie rozpuszczono w octanie etylu. Roztwór w octanie etylu przemyto wodnym roztworem 5% KHSO4, nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconym roztworem chlorku sodowego, wysuszono nad siarczanem magnezu, przesączono i zatężono uzyskując 2,47 g surowego produktu. Produkt oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym stosując mieszaninę 2:1 heksan:octan etylu jako eluent, uzyskując 2,3 g (84%) wydajności) 2S-[(karbobenzy2oksy)amino]-N-[2R-hydroksy-3-[(3-metylopropy(o)(4-metoksyfenylosulfonylo)amino]-lS-(feny2omety(o)propylo)-3S-metylopentanoamidu.

184 771

Część B: (1,18 g, 1,8 mmola) produktu z części A rozpuszczono w 50 ml metanolu i dodano 250 mg 10% palladu na węglu w strumieniu azotu. Zawiesinę uwodorniano pod nadciśnieniem 344,7379 kPa wodoru przez 20 godzin. Mieszaninę przedmuchano azotem, przesączono przez celit i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując 935 mg 2S-(amino)-N-[2R[hydroksy-3[[(3[metylopropylo)(4-metoksyfenylosulfonylo)amino]-lS-ffenylometylo)pr·opylo]-3S-metylopentanoamidu, który zastosowano bez dalszego oczyszczania.

Przykład 28

Wytwarzanie estru fenylometylowego kwasu 2R[hydrok(y[3-[[(2-aminobenzotiazol-6[ilo)sulfonylo](2-metylopIΌpylo)anino]-1S[(fenyIometylo)propylokarbaminowego

Ester fenylometylowy kwasu 2R[hydroksy-3[[[(4[amSnofenylo)sulfonylo](2-metylopropylo)amino]-lS[(fenylometylo)propylokarbaminowego 0,30 g (0,571 mmola) dodano do intensywnie mieszanego proszku bezwodnego siarczanu miedzi (1,20 g) i tiocyjanianu potasu (1,50 g), po czym dodano suchy metanol (6 ml) i uzyskaną czamo-brunatną zawiesinę ogrzewano we wrzeniu przez 2 godziny. Mieszaninę reakcyjną przesączono i przesącz rozcieńczono wodą (5 ml) i ogrzewano we wrzeniu. Do mieszaniny reakcyjnej dodano etanol, schłodzono i przesączono. Po zatężeniu przesączu uzyskano pozostałość, którą oczyszczano chromatograficznie (octan etylu:heksan 80:20) otrzymując 0,26 g (78%) pożądanego związku w postaci substancji stałej.

Przykład 29

Wytwarzanie estru fenylometylowego kwasu 2R-hydrok(y-3-[[(benzotiazol-6-ilo)sulfonylo](2-me^:ył^]^i^(^]^^lo)amii^o]^1S-(fenylome^^lo)propylokarbaminowego

Sposób 1:

Ester fenylometylowy kwasu 2R-hydroksy-3-[[(2-amSnobenzotiazol-6[ilo)sulfonylo](2-metylopropylo)amino]-1S[(fenylometylo)propylokarbaminowego (0,25 g, 0,429 mmola) dodano do roztworu azotynu izoamylu (0,116 ml, 0,858 mmola) w dioksanie (5 ml) i mieszaninę ogrzewano w 85°C. Po zaniku wydzielania się azotu mieszaninę reakcyjną zatężono i pozostałość oczyszczano metodą chromatograficzną (heksan:octan etylu 5:3) otrzymując 0,130 g (53%) pożądanego produktu w postaci substancji stałej.

Sposób 2:

Surowy chlorek benzotiazolo-6-(ulfonylu w octanie etylu (100 ml) dodano do N-[3S-benzyloksykarbonyloamino-2R-hydroksy-4-fenylo]-N[i(obutyloaminy (1,03 g, 2,78 mmola),

184 771 a następnie dodano N-metylmorfolinę (4 ml). Po mieszaniu w temperaturze pokojowej przez 18 godzin mieszaninę reakcyjną rozcieńczono octanem etylu (100 ml), przemyto kwasem cytrynowym (5%, 100 ml), wodorowęglanem sodu (nasyconym, 100 ml) i solanką (100 ml), wysuszono (MgSCO₄) i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość oczyszczano chromatograficznie (żel krzemionkowy, octan etylu: heksan 1:1) otrzymując 0,340 g (23%) pożądanego produktu.

Przykład 30

Wytwarzanie estru fenylometylowego kwasu 2R-hydroksy-3-[[(2-aminobenzotiazol-5-llo)sulfonylo](2-metylopropylo)-amino]-0St(fenylometylo)propylokarbaminowego i estru fenylometylowego kwasu 2R-hydroksyt3t[[(2-ammobenzotiazol-7-ilo)sulfonylo](2-metylopropylo)amino]-1 S-(ienylomet^ylo)-^p^i^of^\lk^l^ai^f^;miir^owa^t^o

Ester fenylometylowy kwasu 2R-hydroksy-3-[(3-aminofenylosulfonylo)(2-metyłopropylo)ami^o]^1S-(fenylometylo)propylokarbaminowego (0,36 g, 0,685 mmola) dodano do intensywnie mieszanego proszku bezwodnego siarczanu miedzi (1,44 g) i tiocyjanianu potasu (1,80 g), po czym dodano suchy metanol (10 ml) i uzyskaną czamo-brunatną zawiesinę ogrzewano we wrzeniu przez 2 godziny. Mieszaninę reakcyjną przesączono i przesącz rozcieńczono wodą (5 ml) i ogrzewano we wrzeniu. Do mieszaniny reakcyjnej dodano etanol, po czym mieszaninę schłodzono i przesączono. Po zatężeniu przesączu uzyskano pozostałość, którą oczyszczano chromatograficznie (octan etylu:heksan 1:1) otrzymując 0,18 g (45%,) izomeru 7 w postaci substancji stałej. W wyniku dalszego eluowania kolumny mieszaniną (octan etylu:heksan 3:2) uzyskano 0,80 g (20%) uzyskano izomer 5 w postaci substancji stałej.

Przyklad 31

OCH₃

184 771

Wytwarzanie 3S-albmo-1-[N-(2-metyloprdpyld)-N-(4-metoksyfepyldsu]fopylo)amiac]-4-fepylc-2R-butkaclu

Część A: N-bepzyloksykαrbonyld-3(S)-amino-1-chloro-4-fenylo-2(3)-butαnol

Do roztworu N-benzyloksykarZonylo-L-fenyloalαniPCchldrometylcketopu (75 g, 0,2 mola) w mieszaninie 800 ml metanolu i 800 ml tetrahyOrdfuranu dodano borcwd0orek sodu (13,17 g, 0,348 mol, 1,54 równoważnika) w ciągu 100 min. Roztwór mieszano w temperaturze pokojowej przez 2 godziny, po czym zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość rozpuszczono w 1000 ml octanu etylu i przemyto 1N KHSO4, nasyconym wodnym NaHCO3, nasyconym wodnym NaCl, wysuszono nad bezwodnym MgSO4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując olej. Surowy produkt rozpuszczono w 1000 ml heksanów w 60°C i pozostawiono do ostygnięcia do temperatury pokojowej, na skutek czego powstały kryształy, które odsączono i przemyto obficie heksanami. Osad ten rekrystalizowapo następnie z gorącego octanu etylu i heksanów uzyskując 32,3 g 43% N-benLzyloksykarbcnylo-3(S)-aminc-1-chlcro-4ffenylo-2(S)butanolu, temperatura topnienia 150-151°C, FAB MS: MLi+ b 340.

Część B: 3(S)-[N-(benzyloksykarbonylo)amino]-1,2(S)-epcksy-4-fenylobutan

Roztwór wodorotlenku potasu (6,52 g, 0,116 mola, 1,2 równoważnika) w 970 ml absolutnego etanolu zadano N-bepzyloksykαrbonylo-3(S)-amino-1-chloro-4-fenylo-2(S)-butαnolem (32,3 g, 0,097 mola). Roztwór ten mieszano w temperaturze pokojowej przez 15 minut, po czym zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując białą substancję stałą. Rozpuszczono ją w dichlorometanie i przemyto woda, wysuszono nad bezwodnym MgSO4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując białą substancję stałą. Krystalizowano ją z heksanów i octanu etylu uzyskując 22,3 g, 77% 3(S)-[N(benzyloksykarbonyld)amino]-1,2(S)-epoksy-4-fenylobutaau, temperatura topnienia 102-103°C, FAB MS: Mh+b298.

Część C: N-[3 (S)-Zeazylcksykarbonyloamipd-2(R)-hy0roksy-4-fepylo]-N-isobutylcamina

Roztwór N-benzylokαrbcnylo-3(S)-amino-1,2-(S)-eocksy-4-fenylobutanu (50,0 g, 0,168 mola) i izcbutylcamipy (246 g, 3,24 mol, 20 równoważnik) w 650 ml alkoholu izopropylowego ogrzewano do wrzenia przez 1,25 godziny. Roztwór schłodzono do temperatury pokojowej, zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem i wylano do 1 litra mieszanego heksanu, na skutek czego produkt wykrystalizował z roztworu. Produkt odsączono i wysuszono na powietrzu uzyskując 57,56 g, 92% N-[3(3)-Zenzyloksykαrbonyloamipo-2(R)hydrokSy-4-fdpylc]-N-isoZutyloamipy, temperatura topnienia 108,0-109,5°C, MH+ m/zB371.

Część D: [2(R)-llydrcksy-3-[N-(2-metyldprooylo)-N-(4-metcksyfenylosulfcnylo)amipc]1 S-(fepylometylo)orcpylo]-karbaminj£al fenylometylu

Aminę z części C (936,5 mg, 2,53 mmola) i trietyloaminę (2,88,5 mg, 2,85 mmola) rozpuszczono w 20 ml dichlorometanu i zadano chlorkiem 4-metoksybepzeposulfopylu (461 mg, 2,61 mmola). Roztwór mieszano w temperaturze pokojowej przez 16 godzin, po czym zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość rozpuszczono w octanie etylu i roztwór ten przemyto 1N KHSO4, nasyconym wodny NaHCO₃, solanką, wysuszono nad bezwodnym MgSO4, przesączono i zatężono uzyskując klarowny olej, 1,234 g. Olej krystalizowano z mieszaniny eteru i heksanów, 729,3 mg, 56,5% temperatura topnienia 95-99°C, FAB MS: MH b 511.

Część E: 3S-amino-1-[N-(2-metyloordoyld)-N-(4-metoksyfe-nylosulfonyld)amino]-4-fdnylc-2R-Zutaacl

Roztwór [2(R)-hy0roksy-3-[N-(2-metylopropylo)-N-(4-metoksyfenylosulfonylo)amino]-1S-(fenylcmetylo)prcpylckarZaminiaau fenylometylu (671,1 mg, 1,31 mmola) z części D w 10 ml metanolu uwodorniano wobec 50 mg 10% palladu na węglu pod nadciśnieniem 275,7903 kPa w temperaturze pokojowej przez 15 godzin. Katalizator odsączono przez ziemię okrzemkową, a przesącz zatężono uzyskując białą piankę, 474,5 mg, 96%, FAB MS: MH+ b377.

Przykład 32

O ,0

Cl

184 771

Wytwarzanie chlorku 1,3-benzodibksblo-5-sulfbnylu

Sposób 1:

Do roztworu 4,25 g bezwodnego HN-dimetyloformamidu w 0°C w atmosferze azotu dodano 7,84 g chlorku sulfiirylu, w wyniku czego wytrącił się osad. Po mieszaniu przez 15 minut dodano 6,45 g ^^i^^be^odioksolu i mieszaninę ogrzewano w 100°C przez 2 godziny. Mieszaninę reakcyjną schłodzono, wylano do wody z lodem, wyekstrahowano chlorkiem metylenu, wysuszono nad siarczanem magnezu, przesączono i zatężono uzyskując 7,32 g surowego materiału w postaci czarnego oleju. Oczyszczano go chromatograficznie na żelu krzemionkowym stosując 20% chlorek metylenu/heksan, otrzymując 1,9 g chlorku (1,3-benzbdioksbl-5-ilo)sulfbnylu.

Sposób 2:

Do 22-litrowej kolby okrągłodennej wyposażonej w mieszadło mechaniczne, chłodnicę, płaszcz grzejny i wkraplacz z wyrównywaniem ciśnienia dodano kompleks trójtlenek siarkiDMF (2778 g, 18,1 mola). Dodano dichloroetan (4 litry) i zainicjowano mieszanie. Z kolei dodano ł^-benzodioksol (1905 g, 15,6 mola) zwkrapłacza wciągu 5 minut. Temperaturę podwyższono następnie do 75°C i utrzymywano przez 22 godziny (NMR wykazała, że reakcja przebiegła do końca po 9 godzinach). Mieszaninę reakcyjną schłodzono do 26°C i dodano chlorek oksalilu (2290 g, 18,1 mola) z taką szybkością, aby utrzymać temperaturę poniżej 40°C (1,5 godziny). Mieszaninę ogrzano do 67°C na 5 godzin, a następnie schłodzono do 16°C w łaźni z lodem. Reakcję przerwano wodą (5 litrów) dodając ją z taką szybkością, aby utrzymać temperaturę poniżej 20°C. Po dodaniu całości wody mieszaninę reakcyjną mieszano przez 10 minut. Warstwy rozdzielono i warstwę organiczną ponownie przemyto dwukrotnie wodą (51). Warstwę organiczną wysuszono siarczanem magnezu (500 g) i przesączono w celu usunięcia środka suszącego. Rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem w 50°C. Uzyskaną ciepłą ciecz pozostawiono do ostygnięcia; w tym czasie zaczął wytrącać się osad. Po 1 godzinie osad przemyto heksanem (400 ml), przesączono i wysuszono uzyskując pożądany chlorek sulfonylu (2823 g). Heksan z przemycia zatężono i uzyskany osad przemyto 400 ml heksanu uzyskując dodatkową ilość chlorku sulfonylu (464 g). Całkowita wydajność wyniosła 3287 g (95,5% w stosunku do 1,3-benzbdibksblu).

Sposób 3

Chlorek 1,4-benzodioksanb-6-sulfonylu otrzymano zgodnie z procedurą ujawnioną w EP 583960, który wprowadza się jako źródło literaturowe.

Przykład 33

Wytwarzanie 1 [N-[(1,3-benzodibksbl-5-ilb)sulfonylo]-N-(2-metylbprbpylo)amino]-3(S)-[bis-(fenylometylb)amino]-4-fenylb-2(R)-butanblu

Sposób 1:

Do 5000 ml trój szyjnej kolby wyposażonej w mieszadło mechaniczne dodano szczawian N-[3(S)-[N,N-bis(fenylometylo)amino]-2(R)-hydroksy-4-fenylobutyl]-N-isobutyloammy (354,7 g, 0,7 mola) i 1,4-dioksan (2000 ml). Następnie dodano roztwór węglanu potasu (241,9 g, 1,75 mola) w wodzie (250 ml). Uzyskaną niejednorodną mieszaninę mieszano przez 2 godziny w temperaturze pokojowej, po czym dodano chlorek 1,3-benzodioksbl-5-suifbnylu (162,2 g, 0,735 mola) rozpuszczony w 1,4-didksanie (250 ml) wciągu 15 minut. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 18 godzin. Octan etylu (1000 ml) i wodę (500 ml) załadowano

184 771 do reaktora i mieszanie kontynuowano przez kolejną godzinę. Warstwę wodną oddzielono i wyekstrahowano dodatkowo octanem etylu ((^(^<0 ml). Połączone warstwy octanu etylu przemyło 25% roztworem soli (500 ml) i wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Po przesączeniu i przemyciu siarczanu magnezu octanem etylu (200 ml) rozpuszczalnik z przesączu usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pożądany sulfonamidu w postaci lepkiego, żółtego, spienionego oleju (440,2 g 105% wydajności). HPLC/MS (elektrorozpylania)(m/z601 [M+H]+

Przykład 34

Wytwarzanie metanosulfonianu 1-[N-[(l ,3-benzodioksolt5-ilo)sulfonylo]-N-(2tmetylot propylo)amino]t3(S)-ammOt4tfenylot2(R)-butanolu

Sposób 1:

Surowy 1-[N-[(1,3-benzodioksol-5-ilo)sulfonylo]-N-(2-metylopropylo)ammo]-3(S)-[blst -(fenylometylo)amino]-4-fenylo-2(R)-butanol (6,2 g, 0,010 mola) rozpuszczono w metanolu (40 ml). Następnie do roztworu dodano kwas metanosulfonowy (0,969 g, 0,010 mola) i wodę (5 ml). Mieszaninę umieszczono w 500-ml butelce Parra do uwodorniania zawierającej 20% Pd(OH)₂ na węglu (255 mg, 50% wody). Butelkę umieszczono w hydrogenatorze i przedmuchano 5 razy azotem i 5 razy wodorem. Reakcję prowadzono w 35°C pod ciśnieniem wodoru 434,3697 kPa przez 18 godzin. Dodano więcej katalizatora (125 mg) i po przedmuchaniu uwodornianie kontynuowano dodatkowo przez 20 godzin. Mieszaninę przesączono przez celit, który przemyto metanolem (2 x 10 ml). Około 1/3 metanolu usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem. Resztę metanolu usunięto przez destylację azeotropową z toluenem pod ciśnieniem 10,66579 kPa. Toluen dodano w porcjach 15, 10, 10 i 10 ml. Produkt krystalizowano z mieszaniny, przesączono i przemyto dwukrotnie 10-ml porcjami toluenu. Osad wysuszono w temperaturze pokojowej pod ciśnieniem 133,3224 Pa przez 6 godzin uzyskując sól aminy (4,5 g, 84%). HPLC/MS (elektrorozpylania) odpowiadało pożądanemu produktowi (m/z 421 [M+H]+).

Sposób 2:

Część A: Szczawian Nt[3(S)t[N,N-bίs(Rerylometylo)amino]-2(R)-hydroksy-4-fenylbutylo]t -N-isobutyloaminy (2800 g, 5,53 mola) i THF (41) dodano do 22-litrowej kolby okrągłodennej wyposażonej w mieszadło mechaniczne. Węglan potasu (1921 g, 23,9 mola) rozpuszczono w wodzie (2,81) i dodano do zawiesiny THF. Mieszaninę reakcyjną mieszano następnie przez 1 gorzknę. Chlorek 0,3-benzodioksol-5-sulfonylu (1281 g. 5,8 mola) rozpuszczono w THF (1,4 litra) i dodano do mieszaniny reakcyjnej w ciągu 25 minut. Dodatkowo 200 ml THF zastosowano do przepłukania wkrapłacza. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 14 godzin, po czym dodano wodę (4 litry). Mieszaninę mieszano przez 30 minut i warstwy pozostawiono do rozdzielenia się. Warstwy rozdzielono i warstwę wodną przemyto dwukrotnie THF (500 ml). Połączone warstwy THF wysuszono siarczanem magnezu (500 g) przez 1 godzinę. Roztwór przesączono następnie w celu usunięcia środka suszącego i zastosowano w następnych reakcjach.

Część B: Do roztworu w THF surowego 0-[N-[(1,3-benzodloksol·-5-llo)sulfonylo]t t\^|t(2tmetylopropylo)ammo]-3(S)[bis(Γenyktmetylo)ammo]~4-fenyΊo-2(R)-butarlolu dodano wodę (500 ml), a następnie kwas metanosulfonowy (531 g, 5,5 mola). Roztwór mieszano,

184 771 sby zapewnić całkowite wymieszanie, po czym dodano do 18,92706-litrowego autoklawu. Katalizator Pearlmaną (200 g 20% Pd(OH)2 na C/50% wody) dodano do autoklawu wykorzastując do tego THF (500 ml). Reaktor przedmuchano 4 rszy szotem i 4 razy wodorem. Do reaktora wprowadzono pod nadciśnieniem 413,6854 kPa wodór i rozpoczęto mieszanie z szybkością 450 obrotów/minutę. Po 16 godzinach analizą HPLC wykszpła w dalszym ciągu obecność niewielkiej ilości monobeczalowego półproduktu. Dodano więcej katalizatora (50 g) i reakcję prowadzono przez noc. Roztwór przesączono następnie przez celit (500 g) w celu usunięcia katalizatora i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem w 5 porcjach. Do każdej porcji dodano toluen (500 ml), który usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem w celu szeotropowego usunięcia resztek wody. Uzyskany osad podzielono na 3 części i każdą przemyto eterem metylo-tert-butylowym (2 litry), a następnie przesączono. Resztki rozpuszczalnika usunięto w temperaturze pokojowej w suszarce próżniowej pod ciśnieniem poniżej 133,3224 Pa uzyskując 2714 g oczekiwanej soli.

W razie potrzeby produkt można dokładniej oczyszczać w następujący sposób. 500 ml metanolu i 170 g powyższego materiału ogrzano do krzenia aż do rozpuszczenia się całości. Roztwór schłodzono, dodano 200 ml izopropącolu, a następnie 1000-1300 ml heksanu, w wyniku czego wytrąciła się biała substancja stała. Po schłodzeniu do 0°C wytrącony osad zebrano i przemyto heksanem otrzymując 123 g pożądanego materiału. W taki sposób z oryginalnego materiału stanowiącego mieszaninę 95:5 disstereoizomerów alkoholowych uzyskano materiał o zawartości pożądanego diastereomeru ponad 99:1.

Przykład 35

Wytwarzanie 2R-kadroksa-3-[[(l,3-beczoaioksol-5-ilo) sulfocalo](2-metalopropalo)smino]-1 S-ffenylometylojpropyloaminy

Część A: Wytwarzanie estru fenylometylokego kwasu 2R-kyaroksy-3-[[(1,3-benzodioksol-5-ilo)sulfonalo](2-metylopropylo)pnino]-1S-fecalometyio)propylokpbaminowego

Do roztworu 3,19 g (8,6 mmola) N-[3S-benzyloksykarbo-nyloamino-2R-kydlΌkss-4-feca-lo]-N-isobutyloąmicy w 40 ml bezwodnego chlorku metylenu dodano 0,87 g trietyloaminy. Roztwór schłodzono do 0°C i dodano 1,90 g chlorku (1,3-benzodioksol-5-ilo)sulfocylu, mieszano przez 15 minut w 0°C, a następnie przez 17 godzin k temperaturze pokojowej. Dodano octan etylu, przemyto 5% kwasem cytrynowym, nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu, solanką, wysuszono i zatężono uzyskując surowy materiał. Rekrystslizowano go z mieszaniny eter dietyloky/keksan otrzymując 4,77 g czystego estru fenylometalokego kwasu 2R-kydroksa-3-[[(1,3-ben-zodioksol-5-iio)sulfonylo](2-metylopropalo)smino]-1S-(fecalometylo)propyloksrbaminokego.

Część B: Wytkąrzscie 2R-kyaroksy-3-[[(1,3-belCIodiolk;ol-5-ilo)sulfonylo](2-metalopropalo)pmino]-1S-(fenylometylo) propylosmica

Roztwór 4,11 g estru fecalometylokego kwasu 2R-kydroksy-3-[[(1,3-beczoaioksol-5-ilo)sulfonalo](2-metylopropylo)amino]-1S-(fecalometalo)propylokpbaminokego e 45 ml tetrska1ιό!ιιι·ρ:ι^,,.ι i 25 ml metanolu uwodorniano wobec 1,1 g 10% palladu na węglu pod nadciśnieniem wodoru 344,7379 kPa przez 16 godzin. Katalizator odsączono i przesącz zatężono otrzymując 1,82 g pożądanej 2R-kyarokoy-3-[[(1,3-beczoaioksol-5-ilo)sulfocylo](2-metalopropylo)smico]-1 S-(fenylomety^Γlo)propylosmmy.

184 771

Przykład 36

Wytwarzanie chlorku benzotiazolo-6-sulfonylu

Część A: Wytwarzanie N-(4-sulfonamidofenylo)tiomocznika

Mieszaninę sulfanilamidu (86 g, 0,5 mola), tiocyjanianu amonu (76,0 g, 0,5 mola) i rozcieńczonego kwasu solnego (1,5 N, 1 litr) mieszano mechanicznie i ogrzewano we wrzeniu przez 2 godziny. Około 200 ml wody oddestylowano i po zatężeniu mieszaniny reakcyjnej uzyskano substancję stałą. Odsączono ją i przemyto zimną wodą, po czym wysuszono na powietrzu otrzymując 67,5 g (59%) pożądanego produktu w postaci białego proszku.

Część B: Wytwarzanie 2-amino-6-sulfonamidobenzotiazolu

Brom (43,20 g, 0,27 mola) w chloroformie (200 ml) dodano w ciągu 1 godziny do zawiesiny N-(4-sulfonamidofenylo)-tiomocznika (27,72, 0,120 mola) w chloroformie (800 ml). Po zakończeniu wkraplania mieszaninę reakcyjną ogrzewano we wrzeniu przez 4,5 godziny. Chloroform usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość dwukrotnie destylowano dodatkowymi ilościami chloroformu. Uzyskany osad zadano wodą (600 ml) a następnie wodorotlenkiem amonu (w celu zalkalizowania), po czym ogrzewano we wrzeniu przez 1 godzinę. Schłodzoną mieszaninę reakcyjną przesączono, przemyto wodą i wysuszono na powietrzu otrzymując 22,0 g (80%) pożądanego produktu w postaci białego proszku.

Część C: Wytwarzanie kwasu benzotiazolo-6-sulfonowego

Zawiesinę 2-amino-6-sulfonamidobenz,otiazolu (10,0 g, 43,67 mmola) w dioksanie (300 ml) ogrzewano we wrzeniu. Azotyn izoamylu (24 ml) dodano w 2 porcjach do mieszaniny reakcyjnej. Zaobserwowano intensywne wydzielanie się gazu (reakcję prowadzono zza osłony ze względów bezpieczeństwa) i po 2 godzinach czerwony osad wytrącił się w reaktorze. Mieszaninę reakcyjną przesączono na gorąco i osad przemyto dioksanem, po czym wysuszono. Osad rekrystalizowano z mieszaniny metanol-woda. Niewielka ilość osadu wytrąciła się po 2 dniach. Osad odsączono, a ług macierzysty zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując blado czerwono-pomarańczową substancję stalą (8,0 g, 85%) jako czysty produkt.

Część D: Wytwarzanie 6-chlorosulfony(benzotiazolu

Chlorek tionylu (4 ml) dodano do zawiesiny kwasu benzotiazolo-6-sulfonowego (0,60 g, 2,79 mmola) w dichloroetanie (15 ml) i mieszaninę reakcyjną ogrzewano we wrzeniu; dimetyloformamid (5 ml) dodano do mieszaniny reakcyjnej uzyskując klarowny roztwór. Po 1,5 godzinie we wrzeniu rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, a nadmiar HCl i chlorku tionylu odpędzono przez odparowanie z dichloroetanem.

Przykład 37

O O

W

Wytwarzanie chlorowodorku N-[2R-hydroksy-3-[[(1,3-benzodioksol-5-ilo)sulfonyloj(2-mety(opropylo)amino}-1S-(fenylometylo)pIΌpylo]-2S-[(2S-pirolidynylokarbonylo)amino]-3,3-dimetylobutanoamidu

184 771

Część A: Wytwarzanie N-[2R-hydroksy-3-[[(1,3-bepzodlokaol-5-llo)sulfonyig](2-metyloprzpyio)umieo]-1 S-(fenylome^ylo)propylo]-2S-[(fenyiometokaykurbznyig)amino]-3 ,3-άοηζ1\4οbutupzumidu

Do roztworu 118,8 g (0,776 mola) N-hydrokaybepzotriuzoiu i 137,1 g (0,52 mola) N-karbzbeezylzksykurboeylo-L-tert-ieucyey w 750 ml bezwodnego DMF w 0°C w atmosferze azotu dodano 109,1 g (0,57 mola) EDC. Po mieszaniu w 0°C przez 2 godziny dodano roztwór 273 g (0,53 mola) metanosuifopiueu 2R-hydrzksy-3-[((1,3-benzodiokaoi-5-liz)sulfonylo](2-metyizpropyio)umlpz]-iS-(fenyiometylz)propyizuminy, uprzednio zobojętniony 228 ml (210 g, 2,08 mola) 4-meiyimzrfziiey, w 250 ml bezwodnego DMF. Po mieszaniu w 0°C przez 30 minut mieazaeipę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 18 godzin. Rozpuszczalniki usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem w45°C, dodano 1,5 litra octanu etylu, przemyto 5% kwasem cytrynowym, nasyconym wodorowęglanem sodu, solanką, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu, przesączono i zatężono otrzymując 400 g surowego materiału. Oczyszczano go chromatograficznie w 3 porcjach w aparacie Prep 2000 Chromatog na żelu krzemionkowym stosując 20%-50% octan etylu/heksan jako eluent, uzyskując 320 g oczyszczonego materiału, m/e=674 (M+Li), 98% na podstawie HPLC.

Część B: Wytwarzanie N-[2R-hydrokiy-3-[[(1,3-benzodiokaol-5-ilg)sulfznyio](2-meiyioprzpyiz)aIomo]-1S-(fenyiometylo)propyiz]-2S-umipo-3,3-dimetylzbutaeoumldu

Roztwór 312 g związku Cbz z powyższej syntezy w 1 litrze tetrahydrofuranu uwodorniano w obecności 100 g 4% palladu na węglu jako katalizator pod nadciśnieniem wodoru 413,6854 kPa przez 6 godzin w temperaturze pokojowej. Katalizator odsączono i rozpuszczalniki usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując 240 g pożądanego związku.

Część C: Wytwarzanie N-[2R-hydroksy-3-[[(1,3-beezgdiokagl-5-ilo)sulfonylo](2-meiylopropyio)aoino]-13 -(feeyksmeiylo)propylo]-2S-[[1-(feeyloioetoksykarboeyki)piroiidye-2S-ylokurbznyio]umipo]-3,3-dimetylobutαpzumidu

184 771

Do 250-ml kolby okrągłodennej wyposażonej w pręcik mieszadła magnetycznego i wlot N2 załadowano 1,6 g Cbz-L-Proliny (1,15 równoważnik) w 40 ml DMF. Mieszaninę reakcyjną schłodzono do 0°C i dodano 0,88 g HoBt (1,5 równoważnik) i 1,25 g EDC (1,15 równoważnik). Mieszaninę reakcyjną mieszano 40 minut w temperaturze pokojowej, po czym dodano roztwór 3,0 g 2R-hydroksy-S-[[(1,S-benzodioksol-5-ilo)sulfonylo](2[metylopropylo)amino]-1S[(fenylometylo)propyloaminy i 1,85 ml N-metylmorfoliny (3,0 równoważnikS) w 40 ml DMF. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez noc. Mieszaninę reakcyjną zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość wymieszano z octanem etylu i nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodu. Warstwy organiczne przemyto 5% wodnym wodorowęglanem potasu i solanką, wysuszono nad Na₂SO₄ i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując 4,25 g (95 %) białej pianki; RP HPLC > 97%.

Część D: Wytwarzanie chlorowodorku N[[2R-hydrok(y-3[[[(1,3-benzodiok(ol[5-ilo)sulfO[ nylo](2[metylopropylo)amino]-1S[(fenylometylo)pIΌpy)o]-2S-[(2S-pirohdynyk)karbonylo)amino] -3,S[dimetylobutanoamSdu

Do 300-ml reaktora Fishera-Portera wyposażonego w pręcik mieszadła magnetycznego załadowano N-[2R[hydroksy-S[[[(l,3-benzod)okso[-5-ilo)sulfonylo](2-metylopropylo)amino]-1S[(fenylometylo)propylo]-2S-[[1-fenylometoksykarbonylo)pirolidyn-2S[ylokarbonylo]amino][3,S[dimetylobutanoamid (1,15 g) i 10% Pd-C (wilgotny) w 150 ml MeOH. Mieszaninę reakcyjną uwodorniano pod ciśnieniem 344,7379 kPa przez 6 godzin, po czym przesączono przez Celit. Przesącz zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem do 3,36 g uzyskując białą piankę. Pozostałość rozpuszczono w 50 ml CH₃CN i zadano 0,96 ml (2 równoważniki) stężonego HCl. Mieszaninę reakcyjną zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując substancję stałą, którą ucierano z eterem i przesączono uzyskując 3,1 g czystego pożądanego produktu.

Przykład 37A

Wytwarzanie chlorowodorku N-[2R-hydrok(y-3[[[(1,3-benzodiok(ol-5-Slo)(ulfonylo](2[me[ tylopropylo)amino]-1S[(fenylometyk))propyίo]-2S-[[2S-ρirohd)ylylokarbonylo)amino]-3,S[dimetylobutanoamidu

Część A: Wytwarzanie N-[2R[hydroksy-S-((2-metylopIΌpylo)amino]-1S-(fenylometylo)propylo]-2S-[[1-(fenylometoksykarbonylo)pirolidyn-2S[ylokarbonylo]amSno][3,3-dimetylobuta[ noamidu

Dwumiejscowo chroniony związek

184 771

z przykładu 43 rozpuszczono w dioksanie/HCl i mieszano przez około 2 godziny w temperaturze pokojowej. Rozpuszczalnik usunięto, a pozostałość wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując aminę

Część B: Aminę stanowiącą pozostałość z części A mieszano w octanie etylu, dodano chlorek 1,3-benzbdibksbl-5-ilosulfonylu z przykładu 32, a następnie trietyloaminę. Mieszaninę mieszano w temperaturze zbliżonej do pokojowej. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono octanem etylu, przemyto nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu i solanką, wysuszono (MgSO4) i zatężono uzyskując produkt. Pozostałość chromatografowano, gdy konieczne było dalsze oczyszczanie.

Część C: Do 300-ml reaktora Fishera-Portera wyposażonego w pręcik mieszadła magnetycznego załadowano N-[2R-hydrbksy-3-[[(1,3-benzbdioksol-5-ilo)sulfonylo](2-metylopropylb)amino]-lS-(fenybmetylo)propylo]-2S-[[1-(fenylometoksykarbonylo)-pirolidyn-2S-ylbkarbonylb]amino]-3,3-dimetylbbutanbamid

184 771 (1,15 g) i 10% Pd-C (wilgotnego) w 150 ml MeOH.

Mieszaninę reakcyjną uwodorniano pod ciśnieniem 344,7379 kPa przez 6 godzin, po czym przesączono przez Celit. Przesącz zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem do 3,36 g uzyskując białą piankę. Pozostałość rozpuszczono w 50 ml CH₃CN i zadano 0,96 ml (2 równoważniki) stężonego HCl. Mieszaninę reakcyjną zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując substancję stałą, którą ucierano z eterem i przesączono uzyskując 3,1 g czystego pożądanego produktu.

Przykład 38

Wytwarzanie chlorowodorku N-[2R-hydroksy-3-[[(1,3-benzodiokso(-5-ilo)sulfonylo](2-mety(opropylo)amino]-1S-(fenylometylo)propylo]-2S-amino-3S-metylopentanoamidu

Część A: Wytwarzanie N-[2R-hydroksy-3-[[(1,3-benzodioksol-5-ilo)sulfonylo](2-metylopϊΌpy(o)alwnoh1S-(fenylometylo)propyie]-2S-[[(1,1-din^ety(oetoksy)karbonylo]amn^o]-3S-π^etylopentanoamidu

Do schłodzonego roztwom N-t-Boc-L-izoleucyny 2,02 g (8,74 mmola) i 2,00 g (13,11 mmola) N-hydroksybenzotriazolu w 17 ml N,N-dimetyloformamidu dodano 1,84 g (9,61 mmola) EDC i mieszano w 0°C przez 1 godzinę. Do roztworu dodano roztwór 3,67 g (8,74 mmola) 2R-hydroksy-3-[[(1,3-benzodioksol-5-ilo)sulfonyło)(2-metylopropylo)amino]-1S-(fenylometylo)propyloaminy w 6 ml N,N-dimetyloformamidu i roztwór mieszano przez 16 godzin. Rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, zastąpiono octanem etylu i przemyto nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu, 5% kwasem cytrynowym i solanką. Warstwy organiczne wysuszono nad siarczanem magnezu, przesączono i zatężono uzyskując 6,1 g

184 771 surowego produktu, który oczyszczano chromatograficznie na żelu krzemionkowym stosując 1:1 octan etySu:heksαp jako eluent, otrzymując 4,3 g (78% wydajności) N-[2R-hydroksy-3-[[(1,3-bePzodigkszi-5-iiz)suifonylo](2-meiyigprzpylz)aming]-1S-(fenylometyło)propyio]-2S-[[(1,1 -d^oetyloetzkay)kurbonyio]αmlno]-3S-meiylopentupzumidu.

Część B: Wytwarzanie chlorowodorku N-[2R-hydrok3y-3-[[(1,3-beezodioksoi-S-ilz)sulfopyki](2-loetyΊgpropylo)amiez]-1S-(feeyizmeiyio)pIΌpylo]-2S-aminz-3S-metydopeetίiπoap^idu

N-[2R-hydrzksy-3-[[(1,3-benzzdigkaoi-5-ilo)sulfonylo](2-metylopropylo)amino]-1S-(fepykimetyio)propyioj]-2S-[[(1,1-dimetyloetoksy)karbonylziaminzi-3S-metylzperltanouoπd (4,29 g, 6,11 mmola) rozpuszczono w 20 ml 4N HCl w dioksanie i mieszano przez 20 minut. Wytrącony produkt odpędzono 2 razy z eteru dietyiowegz i surowy chlorowodorek zastosowano w następnych reakcjach.

Przykład 39

Wytwarzanie N-[2R-hydroksy-3-[[(1,3-benzodioksol-5-ilo)-sulfonylo](2-metylopropyiz)ufoeo]-1S-(fepylometyiz--psopyio]-2S-[2SS-pisolidynyizkarbznylz)amieg]-3S-nletylzpeptanoamidu

Część A: Wytwarzanie N-[2R-hydroksy-3-[[(1,3-benzodioksol-5-ilo)aulfonylo](2-metylopropyło)amino]-1S-(fenylometylo)prgpyio]-2S-[[1-(fenylometokaykarbopylo)plrolldyn-2S-ylokar·bonylz]aolino]-3S-metylopentanzamldu

Roztwór 0,5 g (2,2 mM) N-C/BO-L-proliny w 10 ml bezwodnego DMF schłodzono do 0°C i dodano 0,4 g (2,8 mM) HOBT i 0,4 g (2,2 mM) EDC. Łaźnię z lodem usunięto po 20 minutach i mieszanie kontynuowano przez kolejne 40 minut. Dodano roztwór 1,0 g (1,9 mM) chlorowodorku N-[2R-hydroksy-3-[[(1,3-bepzodlokagl-5-ilo)sulfznylo](2-metylopropylo)amino]-1S-(fenyiomeiyio)propylo]-2S-umipz-3S-metyłopentangumidu i 0,6 g (5,6 mM) 4-meiyimgrfgiipy w 15 ml bezwodnego DMF i mieszaninę reakcyjną mieszano przez 15 godzin. Rozpuszczalniki usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość wymieszano z 150 ml octanu etylu i 50 ml 5%

184 771 roztworu wodorowęglanu potasu. Warstwy rozdzielono i warstwę organiczna przemyto porcjami po 50 ml nasyconego roztworu wodorowęglanu sodu, wody i solanki, po czym wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując 1,5 g surowego materiału. Oczyszczanie wykonano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 70-80% octan etylu/heksan, uzyskując 1,3 g (90%) pożądanego produktu w postaci białej substancji stałej, m/e = 771 (M+Li).

Część B: Wytwarzanie N-[2Rthydroksyt3-[[(1,3-benzodioksol-5-llo)sulfonylo](2-metylot propylo)amino]-1St(ferylomeΐylo)propylo]-2S-((2S-pi.rolidynlylokarbonylo)an^intt]-3S-mety'lot pentanoamidu

Do kolby Fischera-Portera wyposażonej w pręcik mieszadła magnetycznego załadowano 1,2 g (1,:5 mM) produktu z częścć A i 25 ml THF. Roztwór uwodorniano w obecności 1 g 10% palladu na węglu jako katalizatora (50% wody wagowo) pod nadciśnieniem wodoru 344,7379 kPa przez 16 godzin w temperaturze pokojowej. Katalizator odsączono i rozpuszczalniki usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując 0,9 g surowego materiału. Oczyszczanie wykonano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 1-4% metanol/chlorek metylenu i uzyskano 0,8 g (8—%)) pożądanego produktu, m/e = 637 (M+H).

Przykład 40

Wytwarzanie N-[[2R-hydroksyt3-[(0,3-benzodioksol-5-ilo)sulfonylo](2-metylopropylo)amlt no]-0S-(fenylometylo)propylo]-2S-amino-3-metylobutanamidu

Część A: Wytwarzanie N-[[2Rthydroksy-3-[(0,3tbenzodioksolt5-ilo)sulfonylo](2-metylot propylo)amino]-1S-(fenylometylo)propylo]t2S-[(fenylometoksykarbonylo)amino]-3-metylobutat namidu

Do 250 ml kolby okrągłodennej wyposażonej w mieszadło magnetyczne wprowadzono N-Cbz-L-Valinę (4,22 g, 16,8 mmol) w 20 ml DMF. Roztwór ochłodzono do 0°C, dodano HoBt (2,96, 21,9 mmol) i EDC (3,22 g, 16,8 mmol) i mieszano przez 1 godzinę. Do mieszaniny reakcyjnej następnie dodano N-metylomorfolinę (1,7 g, 16,8 mmol), 2R-hydroksy-3-[[(1,3-benzodioksol5-ilo)sulfonylo](2-metylopropylo)amino]-1Stfenylometylo)propyloammę (7,55 g, 14,6 mmol) w 30 ml DMF. Mieszaninę reakcyjna mieszano przez noc w temperaturze pokojowej, następnie zatężono pod próżnia i rozwarstwiono między octan etylu i 5% kwas cytrynowy. Połączone warstwy organiczne przemyto nasyconym wodorowęglanem sodu i solanką i wysuszono nad siarczanem sodu. Zatężenie pod próżnią dało 10 g surowego produktu. Poprzez oczyszczenie metodą Prep HPLC (20-40% octan etylu/heksan) uzyskano 5,8 g (61%) żądanego związku.

184 771

Część B: Wytwarzanie N-[[2R-hydroksy-3-[(1,3-benzd0idksol-5-ilo)sulfonylo](2-metylcorooyld)ammo]-1S-(fepylometylo)oropylo]-2S-amino-3-metylobutancamiOu

Do 300-ml naczynia Fishera-Portera wyposażonego w mieszadło magnetyczne wprowadzono N-[[2R-hy0roksy-3-[(1,3-benzodioksol-5-ilo)sulfonylo](2-metyldpropyld)amind]-1S-(fepylometylc)orooylo]-2S-[(fenylometoksykarbonylo)kmibo]-3-metylobutapcamid (5,8 g), 2,3 g 10% Pd-C w 75 ml tetrahydrofuranu. Reakcję prowadzono przy 344,7379 kPa Hz i uwodorniano przez noc. Mieszaninę reakcyjną przesączono przez Celite i zątężonc pod próżnią otrzymując 4,4 g białej piany, którą użyto w następnych reakcjach bez dalszego oczyszczania.

Przykład 41

Wytwarzanie chlorowodorku N-[[2R-hy0rcksy-3-[(1,3-benzodickscl-5-ilo)sulfonylo](2-mdtylooropylo)ammo]-1S-(fenylometylo)propylc]-2S-amiao-3-(metylosulfonyl^o)propanamidu

Część A: Wytwarzanie N-[[2R-hyOroksy-3-[(1,3-benzodi-oksol-5-ilo)sulfonylo](2-metylopropylo)amino)-1S-(fenylometylo)oropylo]-2S-[[(1,1-Oimetyloetoksy)karbonylo]amipo)-3-(metylotio)propapcamiOu

N-t-Boc-S-mdtylo-(L)-cysteinę (2,80 g, 11,9 mmola), hydrat 1-hydroksybenzdtriazolu (1,92 g, 12,5 -mmola) i chlorowodorek 1-(3-Oimetyloamiiaopropylo)-3-etylokarbodiimiOu (2,27 g, 11,9 mmola) mieszano w N^N-dimetyloformamidzie (30,0 ml) w 0°C przez 10 min. Dodano N-metylmorfolinę (3,03 g, 33,0 mmola) i roztwór mieszano dodatkowo przez 10 minut w 0°C.

184 771

Dodano 2R-hydroksy-3-[[[l,3-benzbdibksbl-5-ilo)sulfbnylb](2-metylopropylo)amino]-1S-(fenylometylo)propyloaminę (5,00 g, 11,9 mmola), roztwór ogrzano do temperatury pokojowej i mieszano przez 2 godziny. Mieszaninę reakcyjną wylano do octanu etylu (500 ml) i przemyto 10% kwasem solnym (3 x 100 ml), nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanem sodu (3 x 100 ml) i solanką (2 x 100 ml). Warstwę organiczną wysuszono nad siarczanem sodu i przepuszczono przez złoże żelu krzemionkowego (50 g). Pożądany produkt (7,13 g, 11,19 mmol, 93% wydajności) otrzymano w postaci białej substancji stałej w wyniku usunięcia rozpuszczalnika pod zmniejszonym ciśnieniem; m/e wyliczono 637; znaleziono (M + Li) 644.

Część B: Wytwarzanie N-[[2R-hydroksy-3-[(1,3-benzbdlbksol-5-ilb)sulfonylo](2-metylbpropylo)amino]-1S-(fenylbmetylo^^rb^^ylo]-2S-[[(1,1-dimetyletbksy)karbbnylo]amino]-3-(metylbsulfonylb)propanbamidu

N-[[2R-hydroksy-3-[(1,3-benzodioksol-5-ilo)sulfonylb](2-metylopropylb)ammo]-1S-(fenylometylo)prbpylo]-2S-[[(1,1-dimetyletbksy)karbbnylo]amino]-3-metyltio)propanoamid (7,10 g, 11,1 mmola) rozpuszczono w metanolu (150 ml). Roztwór oksone® (20,8 g, 33,9 mmola) w wodzie (150 ml) wkroplono do roztworu w temperaturze pokojowej w ciągu 1,5 godziny. Podczas wkraplania roztwór zmętniał i wytrącił się osad. Mieszaninę reakcyjną mieszano jeszcze przez godzinę i tetrahydrofuran (200 ml) dodano. Po kolejnej godzinie mieszania roztwór wylano do octanu etylu (1000 ml) i przemyto wodą (3 x 200 ml), a następnie solanką (2 x 300 ml). Warstwę organiczną wysuszono nad bezwodnym siarczanem sodu i rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem. Pożądany produkt (5,75 g, 8,86 mmol, 79% wydajności) otrzymano w postaci białawej substancji stałej; m/e wyliczono 669; znaleziono (M+H) 670.

Część C: Wytwarzanie chlorowodorku N-[[2R-hydroksy-3-[(1,3-benzodioksbl-5-ilo)sulfbnylb](2-metylopropylo)anino]-1S-(fenylbmetylo)propylb]-2S-ammo-3-(metylosulfonylb)propanoamidu

O

N-[[2R-hydroksy-3-[(1,3-benzbdioksbl-5-ilo)sulfonylb](2-metylbpropylo)aminb]-1S-(fenylometylb)propylo]-2S-[[(1,1-dimetyletoksy)karbonylo]ammo)-3-(metylbsulfbnylb)propanoamid (5,5 g, 8,20 mmola) rozpuszczono w dichlorometanie (100 ml) w temperaturze pokojowej. Bezwodny chlorowodór barbotowano przez roztwór wciągu 15 minut. Roztwór mieszano w temperaturze pokojowej przez 2 godziny i rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem.

184 771

Pożądany produkt (4,91 g, 8,10 mmol, 99 % wydajności) otrzymano w postaci białej substancji stałej; m/e wyliczono 569; znaleziono (M+Li) 576.

Przykład 42

Wytwarzanie chlorowodorku N-[[2R-hydroksy-3-[(1,3[benzodSok(ol[5-Slo)sulfonylo](22netyk)propylo)arnlno]-iS-(fenylometylo)propylo]-2S[am.mO[3-metylO[S-(mety'lo(ulfonylo)butanoamidu /—\ \ //

Częsc A: Wytwarzanie N-[[2R[hydrok(y[S[[(1,S-ben.zodioksol-5-ilo)sulfonylo](2[metylO[ propylo)amino)-1 S[('.ίenyiomet^do)plΌpylo]-2S-[[(i, 1 -dimetyletoksy)karbony)o]-ίmsino[-3-mety)o -

Sól dicykloheksyloaminową. N-t-boc-S-metylo-L[penicylaminy (4,00 g, 9,00 mmola), hydrat 1 -hydroksybenzotriazolu (1,69 g, 11,00 mmola) i chlorowodorek 1-(S-dimetyloaminopropylo)-3[etylokarbodiimSdu (1,71 g, 9,00 mmola) zmieszano w dimetyloformamidzie (60,0 ml) w temperaturze pokojowej. Niejednorodną mieszaninę reakcyjną mieszano przez 1 godzinę i dodano 2R-hydroksy-S-[[(1,3-benzodioksol-5-ilo)sulfonylo](2-metylopropylo)ami^o]^1S-(fenylometylo)propyloaminę (3,78 g, 9,00 mmola), po czym niejednorodną mieszaninę reakcyjną mieszano przez 16 godzin. Roztwór wylano do octanu etylu (600 ml) i przemyto 10% kwasem octowym w wodzie (2 x 300 ml), nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodu (2 x 300 ml) i solanką (300 ml). Roztwór wysuszono nad siarczanem sodu i rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem. Pożądany produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej (0-50% octan etylu/heksany na żelu krzemionkowym). Produkt (5,21 g, 7,83 mmol, 87% wydajności) otrzymano w postaci białej pianki; m/e wyliczono 665; znaleziono (M+Li) 672.

Część B: Wytwarzanie N[[[2R-hydroksy[3[[(i,s--benzodioksol-5-ilo)sulfonyk)](2[metylopropylo)amino]-1S-(fenylometylo)propylo]-2S[[[(1,1-dimety4etoksy)karbonylo]aminoj-3[metyio-3 -(metylosulfonylo)butanoamidu

184 771

N-[[2R-hydroksy-3-[(1,3-benzodioksol-5-ilo)su(fbnyloj(2-metylopropylo)amino]-1S-(fenylometylo)propy2oj-2S-[[( 1,1 ,-dlmetyletoksy)karbonylojamino]-3-metylo-3-(metylotlc))butanc)amid (5,01 g, 7,53 mmola) rozpuszczono w tetrahydrofuranie (250 ml). Roztwór oksone® (13,8 g, 22,6 mmola) w wodzie (250 ml) wkroplono do roztworu w temperaturze pokojowej w ciągu 2 godzin. Podczas wkraplania roztwór zmętniał i wytrącił się osad. Roztwór wylano do octanu etylu (500 ml) i przemyto wodą (3 x 200 ml) a następnie solanką (2 x 300 ml). Warstwę organiczną wysuszono nad bezwodnym siarczanem sodu i rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem. Produkt (4,72 g, 6,77 mmol, 89% wydajności) otrzymano w postaci białej pianki; m/e wyliczono 697; znaleziono (M+Li) 704.

Część C: Wytwarzanie chlorowodorku N-[[2R-hydroksy-3-[(1,3-benzodioksol-5-ilo)sulfonylo](2-metylopropylo)aminoj-1S-(fenylometylo)propyloj-2S-amino-3-mety2o-3-(metylosulfonylolbutanoamidu

N-[[2R-hydroksy-3-[(1,3-benzodioksol-5-ilo)sl·Ufonylo](2-metylopropylo)amino]-1S-(feny(ometylo)propylo]-2S-[[(1,1-dimetyletoksy)karbonylojamlnoj-3-mety2o-3-(metylosulfonylo)-butanoamid (4,51 g, 6,46 mmola) rozpuszczono w dichlorometanie (200 ml) w temperaturze pokojowej. Bezwodny chlorowodór barbotowano przez roztwór przez 30 min. Roztwór mieszano w temperaturze pokojowej przez 1 godzinę i rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem. Produkt (4,02 g, 6,35 mmol, 99% wydajności) otrzymano w postaci białej substancji stałej; m/e wyliczono 697; znaleziono (M+Li) 704.

Przykład 43

W ytwarzani e N- [2R-hydroksy-3 -[[(1,1 -dimetyletoksy)-karbonylo](2-metylopropylo)amino]-1S-(fenylometylo)propylo]-2S-[[1-(fenylometoksykarbonylo)pirolidyn-2S-ylokarbony2o]aml-

Część A: Wytwarzanie N-[(1,1-dlmetyletoksylo)karbonyloj-N-[2-metylopropyloj-3S-[N'-(fenylometoksykarbonylojamino^R-hydroksy^-fenylobutyloaminy

OH

184 771

Roztwór N-[3S-[N^l-(beczaloksaksrbocalo)smmo]-2R-kadroksy-4-fenalobutyl]-N-(2-metalopropalo)sminy (18,5 g, 50 mmola), BOC-ON (12,35 q, 50 mmola) i trietalopmicy (7 ml) e tetrskaarofUrscie (400 ml) mieszano e temperaturze pokojowej przez 18 godzin, po czym zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość rozpuszczono e dichlorometanie (1 litr), przemyto wodorotlenkiem sodu (5%, 2 x 200 ml) i solanką, wysuszono (MgOS₄), po czym zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując 23,5 g (wydajność ilościowa) czystego pożądanego oroduktu.

Część B: Wytwarzanie N-[2R-kaaroksa-3-[[(1,1-aimetaloetoksy)kąrbonylo](2-metylopropalo)amino]-1S-(fecalometalo)propylo]-2S-[(fenyiometoksykpbonylo)ąmino]-3,3-dimetylobutanoamidu

N-[(1,1-dimetaletoksylo)karbonalo]-N-[2-metylopropylo]-33-[N¹-(fenylometoksykąrbocalo)amico]-2R-kaaroksy-4-fenalobutylosminę e etanolu uwodorniano pod nadciśnieniem wodoru 310,2641 kPa w obecności 5% Pd(C) jako katalizatora uzyskując N-[(1,1-dimetalctoksa)karbocaio]-N-[2-metylopI^opslo]-3S-[N¹-({enylometoksakarbocalo)ąmico]-2R-kadroksa-4-fecylobutaloaminę. Po zwykłej obróbce surową aminę (12,24 g, 36,42 mmola) dodano do mieszaniny N-karbobenzyloksyksrbocalo-L-tert-leucycy (9,67 g, 36,42 mmola), HOBT (4,92 g, 36,42 mmola) i EDC (6,98 g, 36,42 mmola) w DMF (300 ml), po czym mieszaninę reakcyjną mieszano e temperaturze pokojowej przez 1 godzinę. Mieszaninę mieszano przez kolejne 18 godzin. DMF usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, pozostałość rozpuszczono e dichlorometanie (500 ml), przemyto wodorotlenkiem sodu (5%, 2 X 200 ml) i solanką (200 ml), wysuszono i zatężono otrzymując 21 g (ilościowo) pożądanego produktu.

Część C: Wytwarzanie N-[2R-kaaroksy-3-[[(1,1-aimetaletoksa)kpbonylo](2-metylopropylo)ammo]3 S-(fenylometalo)propalo]-2S-amino-3₎3-dimetalobutPcopmidu

184 771

N-[2R-hydroksy-3-[[(1,1 -dimetyletoksy)kαrbznyk)](2-metyiopropylz)amieto]-1S((ien\4ometyiz)przpylo]-2S-[(fenylometoksykarbonylo)aminz]-3,3-diIoetyłzbutu^oaIoid (20 g, 34,29 mmola) w metanolu (250 ml) uwodorniano w temperaturze pokojowej w obecności Pd/C (10%, 5 g). Katalizator zdaączzpz i przesącz zatężono otrzymując 13,8 g (90%) czystego pożądanego produktu.

Część D: Wytwarzanie N-[2R-Sydrzksy-3-[[(1,1-dimetyloetoksy)karbzeyio](2-metyizpropylz)αmiez]-1 S-(fepyizmeiylz)-propylo]-2S-[[ l-feenyiomeSoksykrrbonyio)pizolidyn-2S-yioUrr0o nylo] amino] -3,3-dimetyizbutaeoamldu

Cbz-L-Prohnę rozpuszczono w DMF w atmosferze azotu z mieszaniem w około 0°C. Dodano hydrzksybepzziriuzzl (HET), a następnie EDC. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej, dodano aminę z części C i N-metyiz-mzrfoiiną. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez około 1 dzień. Mieszaninę zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość wymieszano z octanem etylu i nasyconym wodnym wodorowęglanem sodu. Warstwę organiczną przemyto 5% wodnym wodorowęglanem potasu i solanką, wysuszono nad Na₂SO.. i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując

Przykład 44

Wytwarzanie estru fenylometylowego kwasu 2R-hydrokay-3-[[(1,4-benzodigksae-6-yiz)sulfznylo](2-metyizpropyło)umlno]-1S-(fepylomeiylo)propylokurbαmiPZwegg

Do roztworu N-[3S-[(fenyizmeioksykurbonylo)umino]-2R-hydrgkiy-4-fenylzbutyig]-N-(2-metyiopropyiz)αmlny (0,5 g, 1,35 mmola) w CH₂Cl₂ (5,0 ml) zawierającego Et₃N (0,35 ml, 2,5 mmola) dodano chlorek 1,4-bepzodiokaapo-6-aulfonyiu (0,34 g, 1,45 mmola) i mieszano w 0°C przez 30 min. Po mieszaniu w temperaturze pokojowej przez 1 godzinę mieszaninę reakcyjną rozcieńczono ClkCk (20 ml), przemyto zimnym 1N HCl (3 x 20 ml), wodą (2 x 20 ml), nasyconym NaHCO3 (2 x 20 ml) i wodą (3 x 20 ml), wysuszono (Na^SO₄) i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Uzyskaną pozostałość oczyszczano metodą, chromatografii rzutowej stosując 35% EtOAc w heksanie, uzyskując pożądany produkt w postaci białej bezpostaciowej substancji stałej, która krystalizuje zMeOH w postaci białego proszku (0,65 g, 84% wydajności): temperatura topnienia 82-84°C, HRMS-FAB. Wyliczono dla C3oH3₇N₂O₇S 569,2321 (MH⁺), znaleziono 569,2323.

Przykład 45

Wytwarzanie chlorowodorku [2R-hydroksy-3-[(beezotiazolo-6-sulfznylo)(2-meiyiopropylo)aminz]-1 S-(fceyizf^et'ylo)propyloumley

184 771

Część A: Wytwarzanie estru tert-butylowego kwasu pR-hydroksy^-^-aminofenylosulfbrylo)(2-metyloprjpylo)aInmo]-1S-(ferylometylo)propylokarbamirowego

Mieszaninę [2R-hydroksy-3-[(4--atninofenylosulfonylot)2-mejylopPopylo)ω:nino]-1 S-(fenylometylo)propyloaminy 3,7 g (9,45 mmola), BOC-ON (2,33 g, 9,45 mmola) i trietyloaminy (0,954 g, 9,45 mmola) w tetrahydrofuranie (60 ml) mieszano przez 16 godzin i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość rozpuszczono w dichlorometanie (200 ml), przemyto wodorotlenkiem sodu (1N, 100 ml), kwasem cytrynowym (5%, 100 ml), wysuszono (MgSO₄) i zatężono otrzymując 1,18 g (94%) pożądanego produktu w postaci białej substancji stałej.

Cześć B: Wytwarzanie estru tert-butylowego kwasu [2R-hydroksy-3-[[(2-aminobenzotiazolt6tilo)sulfonylo](2tmetylopropylo)amino]-0S-(fenylometylo)propylokarbaminowego

Ester tert-butylowy kwasu [2R-hydroksy-3-[(4tamirofenylosulfbnylo)(2-metylopropylo)]t amlno]-1St(f’enylometylo)propylokarbaminowego 1,12 g (2,279 mmola) dodano do intensywnie mieszanego proszku bezwodnego siarczanu miedzi (4,48 g) i tiocyjanianu potasu (5,60 g), po czym dodano suchy metanol (35 ml) i uzyskaną czamo-brunatną zawiesinę ogrzewano we wrzeniu przez 2h. Mieszanina reakcyjna zmieniła barwę na szara. Mieszaninę reakcyjną przesączono, przesącz rozcieńczono wodą (50 ml) i ogrzewano we wrzeniu. Do mieszaniny reakcyjnej dodano etanol, schłodzono i przesączono. Z przesączu w wyniku zatężenia uzyskano pozostałość, którą oczyszczano chromatograficznie (octan etylu:metanol 90:10) otrzymując 0,80 g (78%) odblokowanego związku w postaci substancji stałej. Związek ponownie zablokowano bezpośrednio, zgodnie z następującą procedurą: (2,25 g, 5,005 mmola) BOC-ON (1,24 g) i trietyloaminę (0,505 g,

184 771

5,005 mmola) w tetrahydrofuranie (20 ml) mieszano w temperaturze pokojowej przez 18h. Mieszaninę reakcyjną zatężono, a pozostałość rozpuszczono w dichlorometanie (200 ml) i przemyto wodorotlenkiem sodu (1N, 100 ml), kwasem cytrynowym (5%, 100 ml), wysuszono (MgSO₄) i zatężono o trzymującpozo stałość, która oczy szczano cjhomatograficΣZPe Ot^^ttan etykuheksan 3:1) otrzymując 1,8 g (65%) pożądanego produktu w postaci substancji stałej.

Część C: Wytwarzanie estru tert-butylowego kwasu [2R-hy0roksy-3-[(Zeazotiαzdl-6-ilo)sulfcaylc] (2-metyloprcpylo)amino]-1 S-(fenylcmetylo)orc)oyldktrZ>amincwegc

Ester tert-butylowy kwasu [2R-hydroksy-3-[[(2-aminobenzotiazol-6-ilo)sulfdnylo](2-metyloolΌoylo)amino]-1S-(fepylometylc)oropylokarbamiaowego (1,80 g, 3,2755 mmola) dodano do roztworu azotynu izoamylu (0,88 ml) w dioksanie (20 ml) i mieszaninę ogrzewano w 85°C. Po zaniku wydzielania się azotu, mieszaninę reakcyjjią zatężono, a pozostałość oczyszczano metodą chromatograficzną (heksan:octan etylu 1:1) otrzymując 1,25 g (78%) pożądanego produktu w postaci substancji stałej.

Część D: Wytwarzanie chlorowodorku [2R-hy0roksy-3-[(Zenzdtiαzcl-6-ilc)sulfcnylo](2-metylcorcoylc)amino]-1 S-ffenylometylo)propyloiminiy

Produkt z powyższej części C odblokowano w następujący sposób: do produktu (1,25 g, 2,3385 mmola) dodano dioksan/HCl (4N, 10 ml), mieszano w temperaturze pokojowej przez 2 godziny i zatężono. Nadmiar HCl odpędzono z toluenem otrzymując 1,0 g (wydajność ilościowa) pożądanego produktu.

Przykład 46

Wytwarzanie 2S-aminc-N-[2R-hydroksy-3-[[(1,3-bepzodiokscl-5-ilo)sulfonylc](2-metylcOrcoylc)amino]-1S-(fenylcmetylc)prcpylc]pdnt-4-ypoaLmldu

H

184 771

Część A: Wytwarzanie 2S-[[(1, 1-dimety'letoksy)karbonylo]amirK)]-\-[2R-hydroksy-3-[[(1,3-benzbdioksbl-5-ilb)sulfdnylo](2-metylbprbpylo)ammo]-1S-(fenylbmetylo)propylo]pent-4-ynoamidu

Do schłodzonego roztworu N-t-Boc-L-propargiloglicyny (5,0 g, 23,4 mmola) i 4,7 g (1,5 równoważnika) N-hydrOksybenzotriazolu w 40 ml N,N-dimetyloformamidu dodano 4,6 g (23,4 mmola) EDC i mieszano w 0°C przez 1 godzinę. Dodano roztwór 12,10 g (23,4 mmola) 2R-hydrbksy-3-[[(l,3-benzbdibksbl-5-ilb)sulfbnylb)(2-metylopropylo)anino)-1S-(fenylometylb)propyloaminy w 6 ml N,N-dimetyloformamidu i roztwór mieszano przez 16 godzin. Rozpuszczalnik usunięto w wyparce rotacyjnej, zastąpiono octanem etylu i przemyto nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu, 5% kwasem cytrynowym i solanką. Fazę organiczną wysuszono nad siarczanem magnezu, przesączono i zatężono uzyskując 13,3 g surowego produktu, który krysta-lizowano z mieszaniny eter dietylowy:octan etylu uzyskując 6,9 g 2S-[[(1,1-dimetyletoksy)karbonylo]aminoj-N-ldR-hydroksy^-if) 1,3-benzodioksol-5-iio)sulΓonyllb(2-meey lopiOpylo)an7ino]-1S-(fenylometylo)propylo]pent-4-ynoamidu.

Część B: Wytwarzanie 2S-amino-N-[2R-hydrbksy-3-[[(1,3-benzbdibksol-5-ilo)sulfonylo](2-metyl opropyy ojrami in o ] -1 S-(fenylbmetylo)propylo]pent-4-ynoamidu

5,0 g (8,12 mmola) produktu z części A rozpuszczono w 20 ml 4N HCl w dioksanie i mieszano przez 30 minut. Wytrącony produkt odpędzono 2 razy z eteru dietylowego i surowy chlorowodorek zastosowano w dalszych reakcjach.

Przykład 47

Wytwarzanie dibromowodorku N-PR-hydroksyG-^/benzotiazolró-ilo^ulfonyląllŻ-metylopropylb)amino)-1S-(fenylometylo)propylo]-2S-(amino)-3,3-dlmetylobutanbamidu

184 771

Część A: Wytwarzanie N-[2R[hydroksy[3-[[(benzotiazol-6[ilo)(ulfonylo](2-metyloprΌpylo)aπnno]-iS-(fenylometylo)propylo]-2S-[[(N-benzyloksy)karbonylo)amino]-3,3-dlmetylobutanO[ amidu

Mieszaninę N-benz.yloksykarbonylo-tert-butylglicyny (2,0 g, 7,538 mmola), HOBT (1,02 g, 7,55 mmola) i EDC (1,45 g, 7,55 mmola) w DMF (20 ml) mieszano w temperaturze pokojowej przez 1 godzinę. Następnie dodano chlorowodorek [2R-hydlΌk(y[S-[[ίbenzotiaz.ol-62k))sLllfbnylo](2[metylopropylo)amino]-1S[(fenylometylo)propyloamSny (3,825 g, 7,54 mmola) i N-metylmorfolinę (3,80 g), po czym mieszanie kontynuowano przez 18 godzin. DMF usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, pozostałość rozpuszczono w dichlorometanie (500 ml) i przemyto kwasem cytrynowym (1N, 100 ml), wodorowęglanem sodu (100 ml), solanką (200 ml), wysuszono, przesączono i zatężono otrzymując 4,69 g (91%) czystego N-[2R[hydroksy-3-[[(ben[ zotiazol-6-ilo)sulfonylo](22netylopropylo)amino]-1S-(fenylometyło)propylo]-2S[[N-(fenylometok(ykarbonylo)amino]-3,3[dimetylobutanoamidu.

Część B: Wytwarzanie dibromowodorku N-[2R-hydrok(y-3-[[(benzotSazol-6-ilo)(ulfO[ nylo](2[metylopropylo)amino]-1S-(fenylometylo)propylo][2S-(amino)-3,3-dimetylobutanoamidu

Roztwór N-[2R[hydroksy-S[[[(benzotiazol-6-ilo)sulfonylo](2-metylopropylo)amino][ [13[(fenylometylo)propylo]-2S[[N-(fenylometoksykarbonylo)amino][S,S[dimetylobutanoamidu (4,69 g, 6,89 mmola) w dichloroetanie (200 ml) zadano HBr (48% w kwasie octowym, 7,1 ml) i mieszaninę reakcyjną mieszano przez 2 godziny w temperaturze pokojowej. Mieszaninę reakcyjną zatężono, a pozostałość przemyto szereg razy eterem dietylowym otrzymując 4,88 g pożądanego dibromowodorku produktu w postaci proszku: FAB-MS wysokiej rozdzielczości. Wyliczono dla C2₇H3₈N4D3S2: 547,2413, znaleziono: 547,2429 (M+H).

Przykład 48

Wytwarzanie 5-chlorosulfonylo-2-karbometoksyaminobenzimidazolu

NHCO₂CH₃

H

Roztwór 2[karbometoksyaminobenzimSdazolu (5,0 g, 0,026 mola) w kwasie chlorosulfonowym (35,00 ml) mieszano w 0°C przez 30 minut i w temperaturze pokojowej przez 3 godziny. Uzyskaną ciemno zabarwioną mieszaninę reakcyjną wylano do mieszaniny wody z lodem (200 ml) i mieszano w temperaturze pokojowej przez 30 minut. Wytrącony osad odsączono i przemyto zimną wodą (500 ml). Osad wysuszono przez noc pod wysoką próżnią w eksykatorze nad pastylkami NaOH uzyskując 52chloro(ulfbnylo-2-karbometoksyaminobenzimidazol (5,9 g, 78%) w postaci szarego proszku.

1H NMR (DMSO-d₆) δ: 3,89 (s, 3H), 7,55 (d, J = 8,4 Hz, 1H), 7,65 (d, J = 8,4 Hz, 1H), 7,88 (s, 1H). (Patent niemiecki DE 3826036)

184 771

Przykład 49

Wytwarzanie estru fenylometylowego kwasu N-[2R-hydroksy-3-[N'-[(2tkarbometoksyamino-berzimidazol-5-ilo)sulfonylo]-Nl-(2·-metylopropylo)a:mno]-1S-(fenylometylo)propylo]karbaminowego

Do zimnego roztworu N-[3S-[(fenylometoksykarbonylo)amino]-2R-hydroksy-4-fenylobutylohN-^-metylopropy^aminy (5,0 g, 13,5 mmola) w dichlorometanie (70 ml) dodano trietyloaminę (5,95 g, 54,0 mmola), a następnie małymi porcjami stały 5-chlorosulfonylo-2-karbometoksyaminobenzimidazol (4,29 g, 14,85 mmola). Mieszaninę reakcyjną mieszano w 0°C przez 30 minut i w temperaturze pokojowej przez 2,5 godziny, gdy reakcja aminoalkoholu przebiegła do końca. Mieszaninę schłodzono, przesączono i przesącz zatężono. Uzyskaną pozostałość rozpuszczono w EtOAc (200 ml), przemyto kolejno zimnym 5% kwasem cytrynowym (3 x 50 ml), nasyconym wodnym wodorowęglanem sodu (3 x 50 ml) i wodą (3 x 100 ml), po czym wysuszono (Na2SO4), zatężono i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość ucierano z metanolem, schłodzono, przesączono, przemyto MeOH-EtOAc (1:1, objęt.) i wysuszono w eksykatorze uzyskując czysty ester fenylometylowy kwasu N-^R-hydroksy-^-n^-karbome-toksyaminobenzimidazol^-ilo^ulfonylo](2-metyloρroρylo)amino]-0St(fenylometylo)propylo]-karbalminowego (6,02 g, 72 %) w postaci jasno brązowego proszku: FABMS: m/z -630 (M+Li); HRMS: wyliczono dla C3,H3₉N₅O₇S (M+H) 624,2492, znaleziono 624,2488.

Przykład 50

Wytwarzanie 2Rthydroksyt3-[[(2tammoberzimid&z:jl-5-ilo)sulfonylo](2tmetylopropylo)t amino]-1 Sfenylometylojpropyloaminy

Roztwór estru fenylometylowego kwasu N-[2R-llydroksy-3t[[(2-karbometoksyammot berzimidazol-5tllo)sulfonylo](2tmetylopropylo)amiro]-1S-(fenylometylo)propylo]karbamlt nowego (0,36 g, 0,58 mmola) w 2,5 N metanolowego KOH (2,00 ml) ogrzewano w 70°C w atmosferze azotu przez 3 godziny. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono wodą (10 ml) i wyekstrahowano EtOAc (3x15 ml). Połączone ekstrakty organiczne przemyto solanką, wysuszono (Na^!SO4) i zatężono. Uzyskaną pozostałość oczyszczano metodą HPLC z odwróceniem faz z gradientem 10-90% CH₃CN/H_;,0 (30 minut) przy szybkości przepływu 70 ml/minutę. Odpowiednie frakcje połączono i suszono sublimacyme uzyskując czystą 2R-hydroksy-3t[[(2tanυrokbenzinυdazol-5-ilo)sulforyyo](2tmetylopropylo)amino]-0St(feryyorΏetylo)p^ropDyloaminę (0,22 g, 58%) w postaci białego proszku: FAB-MS m/z = 432 (M+H); HRMS: wyliczono dla C2,H₃₀N₅O₃S (M+H) 432,2069, znaleziono 432,2071.

184 771

Przykład 51

Wytwarzanie estru fenyloetylowego kwasu N-[2R-hydrokay-3-[[(2-uminobepzimidαzzl-5-ilz)suifonylo](2-mety1oprzpylz);uoino]-1S-(fenylzmetylz)propylokurbamlnzwego

Do roztworu 2R-hydrokay-3-[[(2-umiez-bepzimiduzzl-5-ilo)sulfonylg](2-metylo-przpylz)aolnz]-1S-(fenylometylo)pI·opyloumlny (0,22 g, 0,33 mmola) wTHF (3,00 ml), dodano trietyizaminę (0,11 g, 1,1 mmola) i benzylzksykuibzeyizsukcynlmid (0,09 g, 0,36 mmola) i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 16 godzin. Roztwór zatężono i pozostałość wymieszano z EtOAc (15 ml) i nasyconym wodnym wodorowęglanem sodu. Fazę organiczną przemyto solanka, wysuszono (Na^SO₄) i zatężono. Uzyskaną pozostałość oczyszczano metodą HPLC z odwróceniem faz, z gradientem 10-90% CH₃CN/H₂O (30 minut) przy szybkości przepływu 70 ml/mim Odpowiednie frakcje połączono i suszono sublimacyjnie uzyskując czysty ester fenyizmetyiowy kwasu N-[2R-hydroksy-3-[[(2-amieobeez.imidazoi-5-ilo)iuiίgeyiz](2-meiylzprzpyiz)amlnz]-1S-(fenylzmeiylz)przpyio]karbamipzwego (0,12 g, 61%) w postaci białego proszku: FAB-MS m/z = 566 (M+H); HRMS: wyliczono dla C^H^N/OjS 566,2437 (M+H), znaleziono 566,2434.

Przykład 52

NHCO₂CH₃

Wytwarzanie 2R-hydrokay-3-[[(2-karbzmetzkiyuminobenzimiduzoi-5-liz)suifonyiz](2-metylzprzpylz)umino]-1 S-(fen y lom etylo)p ropy! oami ny

Roztwór estru fenyigmetylowego kwasu N-[2R-hydrgkay-3-[[(2-kurbomeigksyaminobepzlmlduzzl-5-yl)sulfonyloί(2-metylzprzpylz)aminz]-1S-(fepylzmeiyio)przpylo]karbamlnowegz (2,5 g, 0,4 mmola) w MeOH (10 ml) i THF (50 ml) uwodorniano w obecności 10% Pd/C (1,2 g) w temperaturze pokojowej przy ciśnieniu 413,6854 kPa przez 16 godzin. Katalizator odsączono i przesącz zwężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Uzyskaną pozostałość ucierano z eterem i przesączono. Uzyskaną w ten sposób substancję stałą przemyto eterem i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując czystą 2R-l^ydlΌksy-3-[i(2-kαrbometoksyαmieobeezlmiduzzi-5-ik))sulfznyig](2-metyizpropylz)uuinz]-1S-(fenyiometyio)propyiouminę (1,5 g, 77%) w postaci białawego proszku: Rt =12,8 min; FaB-mS m/z = 490 (M+H); HRMS: wyliczono dla C^^NjOjS 490,2124 (M+H), znaleziono 490,2142.

Przykład 53

Wytwarzanie N-[2R-hydroksy-3-[[(2-kurbomeioksyumlnzbepzimldαzol-5-ilo)sulfonylz](2-metyizprzpylo)ammo]-1S-(fenylometyio)propylo]-2S-umipz-3,3-dimetylzbutunamldu

184 771

V nhco₂ce

Część A: Watesrzącie N-[2R-kadroksy-3-[Nl-[(2-kp'bometoksaρnmobecz.imidazol-5-ilo)sulfonylo]-N1 -(2-metylopropylo)ąmico]-1 S-(fecylometylo)propylo-2S-[(fecylometoloyk^rbocylokunino] -3,3 -aimetalobuta^noamiau

NHCCbCHj

Do roztworu N-ksrbobeczyloksyksrbocalo-L-tert-leucaca (0,65 g, 2,45 mmola) w DMF (10 ml) dodano HOBt (0,5 g, 3,22 mmola) i EDC (0,49 g, 2,55 mmola), po czym uzyskaną mieszanię reakcyjną mieszano e 0°C przez 2 godziny. Następnie dodano roztwór 2R-kyaroksa-3-[[(2-kpbometokoaąrcmobeczimiaazol-5-ilo)sulfocylo](2-metyiopropyio)almmo)-1S-(fenylometalo)propyloąmin.y (1,2 g, 2,45 mmola) w DMF (4 ml) i N-metalomorfolicę (0,74 g, 7,3 mmola) i mieszaninę reakcyjna mieszano w temperaturze pokojowej przez 16 godzin. DMF oddestylowano pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość eamieozsco z zimnym 1N wodnym HCl (100 ml) i EtOAc (200 ml). Fazę organiczą przemyto kolejno zimnym 1N HCl (2 x 50 ml), solanką (2 x 50 ml), 0,25 N NaOH (3 x 50 ml), solanka wysuszono (Ną₂SO₄) i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem.

Uzyskaną pozostałość oczyszczano metodą rzutowej chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym stosując EtOAc jako eluent, otrzymując 1,5 g (83%) czystego N-[2R-hyaroksa-3d[(2-karbomeίoksyianino-bce^zinndazoll5-ίio)ssdfot^yioJ]2-etySopropyro)amino]-lS-(fecalonetalo)propal-2S-|({enalometoksr'ksrbocalo)ąmino]-3,3-aimetylobutacoamiau: Rt = 21,2 min; FAB-MS m/z = 737 (M+H), HRMS: wyliczono dla C37H9NAS 737,3333 (M+H), znaleziono 737,3334.

Część B: Wytwarzanie N-[2R-hydroksy-3-[[(2-kpbometoksyaminobeczimidazol-5-ilo)sulfocalo](2-metalopropalo)amino]-1S-(fenalometalo)propylo]-2S-amino-3,3-aimetylobutanoamidu

Roztwór N-[2R-kadroksy-3-[[(2-karbometoksysmmobeczimiaazol-5-ilo)sulfonylo](2-metalopropylo)amino]-1S-(fenalometylo)propal-2S-(fecalometoksakąrbocalo)ąmmo]3,3-dimetylobutanoamidu (4,0 g, 5,4 mmola) wMeOH (15 ml) i THF (65 ml) uwodorniano w obecności 10% Pd/C (2,0 g) w temperaturze pokojowej pod ciśnieniem 344,7379 kPa przez 16 godzin. Katalizator odsączono i przesącz zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Uzyskaną pozostałość ucierano z eterem i przesączono. Stałą pozostałość przemyto eterem i wysuszono pod zmmgszonym ciśnieniem otrzymując N-[2R-kyaroksa-3-[[(2-ksrbornetoksaamicobeczimidazol-5-ilo)sulfocylo](2-metylopropylo)pmino]-1S-(fenylometalo)propylo]-2S-ąmico-3,3-aimetalobutacoamia (2,9 g, 88%) e postaci jasno żółtego proszku. Część tego materiału oczyszczano metodą HPLC z odwróceniem faz, z gradientem 10-90% C₃CN/H₂O (30 min) przy szybkości

184 771 przepływu 70 ml/min. Odpowiednie frakcje połączono i suszono sublimacyjnie uzyskując czysty N-[2R-hydroksy-3-[[(2-karbometoksyamino-benzimidazol-5-ilo)sulfony2oj(2-metylopropylo)amino]-1S-fenylometylo)propylo-2S-amino-3,3-dimetylobutanoamidu w postaci białego proszku: Rt -13,9 min; FAbMs m/z = 609 (M+Li), 603 (M+H); HRMS: wyliczono dla C₂₉H4₃N₆O₆S 603,2965 (M+H), znaleziono 603,2972.

Przykład 54

Postępując zgodnie z procedurami podanymi w poprzednich przykładach otrzymać można związki zestawione w tabelach 2 -7.

.We~i ście

184 771

184 771

Wejście

Η ,Ν ^-NHCO₂CH₃

HO CH₃ O

184 771

TABELA 2 D

A

O O

W// c

s

NHCO2CH3

N

Wejście

HO CH₃ O

184 771

TABELA 3Ąj.

Wejście_r2 (CH-j)2CHCH₂CH3CH2CH2CH2CH3SCH2CH2C6H5CH2(4-CH3OC6H5)CH2(4-FC6H5)CH2(naftyl-2 )CH2C₆HhCH2C6H5SCH2(naftyl-2 )SCH2TABELA3B

Wejście_R² (CH3)2CHCH2CH3CH2CH2CH2CH3SCH2CH2C6H5CH2(4-CH3OC6H5)CH2(4-FC6H5)CH2(naftyl-2 )CH2C₆H_uCH2C6H5SCH2(nafty1—2)SCH2184 771

Wejście

Ο Ο

W// ρ

R¹ m r -r y

H

III··· h₂n ^CHj -s 2 tf ❖ o O ch₃ ch₃

CH₃,

o

h₂n

// ❖ o o

184 771

Weiście

R¹ + r γ r

H // ❖

O o ch₃ s

//❖ o o

CH₃,

ch₃.

lii··-

h₂n

// \\ o O

184 771

Η

Ν

NKCO₂CH₃

Ν wejście © -f ( ’>=<

ch₃^_s^· ch₃ // \^χ ο Ο ch₃

Ύ ^η!,,©< ^Η2Ν>Λ ⁰ ο 0 0

Η₂Ν

184 771

wejście

R¹ + n + r

// ❖ o O ch₃

s.

❖ * o o ch₃

A

Ύ 'Ά ->Ą -©

184 771 wejście

R⁴ ogh₃

H

NHCO₂CH₃

nhco₂ch₃

184 771 wejście

R4

184 771

Weiśgie

R⁴

184 771

184 771

Ζ>- nhcoch₃ Ν

NHCOCH₂CH₃ ζλ- nhconh₂

NHCOCH₂ — ^N M s

NHCOCH₂

N t 2

N

Ύ NHCONHCH₂CH₃

0>“-0/GP '_H

NHCOCH₂CH₂N(CH₃)₂

NHCO₂CH₂CH₂N ( ch₃ ) ₂

)~NH

NH \ ^ΛNH CH₃

NHSOr

N

ΌΡ

NHCO₂CH₂CH₂-

NH

U •NH H

NHCO₂CH₂CH₂

nhso₂-n^x-x^

NHSO₂CH₃

184 771

//

N

nhconh₂

I

X NHCONHCH₂CH₃

NHCO-N Γτν NHCO₂CH₂CH₂N(CH₃) ₂ H

//

N

NHCOCH₂CH₂N(CH₃)_:

//

N »

)“

O

NH^H

NHCO₂CH₂CH₂ - N

NH

X

NH^H

//

N

NH

NH

X ch₃

>

NHCO₂CH₂CH₂ ·

» y~ NHCO₂CH₂CH₂· //

N

N

XX^>nhs°²O ch₃

>

NHSO₂ •N^X'''^v'j

NHSO₂CK₃

N

184 771 cie

NHCOCH3

R⁴

y nhcoch₂ch₃

λ nhconh₂

NHCOC^-rj^^i

N

S

NHCocHj-rj^S

NHCO-N^^ ^J kz-^Ny NHCOCH₂CH₂N(CH₃:

y nhconhch₂ch₃

I

NHCO₂CH₂CH₂N(CH₃:

N o

u λ-ΝΗ'^Η

NH

V X

NH CH₃ nhco₂ch₂ch₂-

NHCO₂CH₂CH₂ -

N

NH

nhso₂-

nhco₂ch₂ch₂·

ch₃

y-NHSO₂-N^X*‘^X| «Τ I _

NHSO₂CH₃

N

184 771

Wej ście

NKCOCH₃

NHCOCH₂ ⁿ M

N

NHCOCH-jCH-i

NKCO-N

NHCOCH₂CH₂N(CH₃)

NECONHi

□

X

NHCOCHo

N

NHCONHCH₂CH₃ □

)>— NHCO₂CH₂CH₂N (CH₃) 2

N

//

N

NH

7>~ nkco₂ch₂ch₂-n

NH

J1

NH H

NH

X />— NH CH₃

□ — NHCO₂CH₂CH₂ -

O

□ />NHCO₂CH₂CH₂-M

Ν

CH₃

N

I

NHSOtN

NHSO₂-N •~j ^N s

NKSO9CH3

N

184 771 cie

O O

W//

N R⁴

R⁴

>- NKCOCW

nhconhch₂ch₃

0>—NHCONHCONH

NKCOCH₂ -/¼.

^N u >- nhco₂ch₂ch₂n(ch₃;

/λ- nhco₂ch₂ch₂-n

Λ- NH CH₃

NHCOCH₂CH₂N(CH₃)₂

NH' ^H

NHCO₂CH₂CH₂ ·

^-nhso₂i

NHCO₂CH₂CH₂ ·

NHSO? - N

NHSO₂CH₃

184 771

Wejście

NHCONHCH₂CH₃

NHCOCH₂

NHCOCH₂CH₂N ( ch₃ ) ₂

NHCONH₂

NHCO-N

NHCOCH₂ ^N w

Η N

Ń

NHCO₂CH₂CH₂N(CH₃) ₂ nhco₂ch₂ch₂-n

N

N nhso₂ z© NHCO₂CH₂CH₂· nhco₂ck₂ch₂·

nkso₂·

Z>- NHSO₂CH₃

184 771 weiście

NHCOCH3

Tablica 7C

NHCONH2

NHCOCH2CH3

I

NHCOCH2CH2N (CH3 } ₂

NHCO-

J

NHCOCH₂-[j^^j

NHCONHCH2CH3

H nhcoch₂ ⁿ o

Η N ,Ń />- nhco₂ch₂ch₂n(ch₃:

i nhco₂ch₂ch₂-n

NH \ X

NH*^CH3 oC% 'i J

NHCO₂CH₂CH₂ · N^^j I Lr

0%

i

NHS0₂-N

.IN y· nhso₂ch₃

N

184 771 wejście

Ο Ο \\// n^S'r⁴

Η Η

R4

184 771

Przykład 55

Związki według wynalazku ataegwią skuteczne inhibitory proteazy HIV. Wykorzystując test enzymatyczny opisany poniżej wykazano, że związki ujawnione w przykładach hamują enzym HIV. Korzystne związki według wynalazku oraz ich wyliczone wielkości IC₅₀ (stężenie hamujące w 50%, czyli stężenie, przy którym badany inhibitor zmniejsza aktywność enzymu o 50%) podano w tabeli 8. Metodę enzymatyczną opisano poniżej. Jako substrat zastosowano -Iie-Nie-Phe(p-NO₂)-Gln-ArgNH2. Dodatnią próbkę kontrolną stanowił MVT-101 (Miller M. i IppI, Science, 246, 1149 (1989)]. Warunki testu są następujące:

Bufor: 20 mM ibsZoulPsodu- p.H 6,4

20% gliceryna 1 mM EDTA 1 m\'l DTT 0,1% CHAPS

Wyżej wymieniony su^hat rozpuszczono w DMSO, po czym rozcieńczono 10-krotnle buforem. Ostateczne stężenie subst^tu w teście było 80 μΜ. Proteazę HIV rozcieńczono buforem do osiągnięcia ostatecznego stężenia enzymu 12,3 pM w przeliczeniu na ciężar cząsteczkowy 10780.

Ostateczne stężenie DMSO wynosiło 14%, u ostateczne stężenie gliceryny również 14%. Badany związek rozpuszczano w DMSO i rozcieńczano DMSO do uzyskania 10-kroinego stężenia w teście; dodawano 10 μi preparatu enzymu, materiały mieszano i mieszaninę lpkubowupz w temperaturze otoczenia przez 15 minut. Reakcję enzymatyczną inicjowupz dodając 40 μi substratu. Wzrost fluzrescencji mopiiorowapz w 4 punktach kontrolnych. W szeregu studzienkach znajdował się tylko ośrodek hodowli bez wirusa (nie zainfekowane komórki kgnirgipe). Oznaczano także toksyczność właściwą badanego związku dodając ośrodek bez wirusa do szeregu studzienek zawierających badany związek. W sumie na płytkach do hodowli tkankowych przeprowadzono następujące doświadczenia:

	Komórki	Lek	Wirus
1.	+	-	-
2.	+	+	-
3.	+	+
4.	+	+	+

W doświadczeniach 2 i 4 ostateczne stężenia badanego związku wynosiły 1, 10, 100 i 500 pg/ml.. Jako dodatni lek kontrolny włączono do badań azyd^tymidynę (AZT) lub didezokiyipozypę (ddl). Badane związki rozpuszczano w DMSO i rozcieńczono ośrodkiem hodowli tkankowej tak, że ostateczne stężenie DMSO w każdym przypadku nie przekraczało 1,5%. DMSO dodawano do wszystkich studzienek kontrolnych w odpowiednim stężeniu.

Po dodaniu wirusa komórki iekubowueo w 37°C w wilgotnej atmosferze z 5% CO2 przez 7 dni. Badane związki można było dodawać w dniach 0,2 i 5, w razie potrzeby. W 7 dniu od zainfekowania komórki z każdej studzienki rozbełtywapg i próbkę 100 pl każdej zawiesiny komórek pobierano do badań. Do każdej porcji 100 pl zawiesiny komórek dodawano 20 pl roztworu bromku 3-(4,5-dlmetyiztlazol-2-liz)-2,5-difepylotetrazzllowego (MTT) o stężeniu 5 mg/ml i komórki inkubowano w 27°C w atmosferze z 5% CO2. Podczas inkubacji MTT zostaje metabolicznie zredukowany przez żywe komórki, co powoduje powstanie w komórkach barwnego produktu formazzpowego. Do każdej próbki dodawano 100 pl 10% dodecyioslurczuπu sodu w 0,01 N HCl w celu dokoeupla lizy komórek i próbki lpkubowapg przez noc. Abszrbupcję przy 590 nm rejestrowano dla każdej próbki stosując czytnik mikropłytek Molecular Devices. Wielkości abagrbancji dla każdego zestawu studzienek porównywano tak, aby ocenić kontrolną infekcję wirusową, reakcję nie zainfekowanych komórek kontrolnych oraz działanie badanego związku w aspekcie cytotoksyczności i działania przecrwwlruazwego.

184 771

Tablica 8

Związki według wynalazku są skutecznymi związkami przeciwwirusowymi, a w szczególności są skutecznymi inhibitorami retrowirusów, jak to wykazano powyżej. Dlatego też związki według wynalazku są skutecznymi inhibitorami proteazy HIV. Uważa się, że związki według wynalazku będą także hamować inne retrowirusy takie jak inne lentiwirusy, zwłaszcza inne szczepy HIV, np. HIV-2, wirus ludzkiej białaczki komórek T, wirus oskrzelowy, małpi wirus niedoboru odporności, wirus kociej białaczki, koci wirus niedoboru odporności, wirus hepadny, wirus cytomegalii i pikomawirus. Z tego względu związki według wynalazku są skuteczne w leczeniu i zapobieganiu infekcjom retrowirusowym i/lub w zapobieganiu rozprzestrzenianiu się infekcji retro wirusowych.

Związki według wynalazku skutecznie zapobiegają również wzrostowi retrowirusów w roztworach. Hodowle zarówno ludzkich jak i zwierzęcych komórek, np. hodowle limfocytów T, wykorzystuje się w wielu dobrze znanych celach, np. w procedurach badawczych i diagnostycznych obejmujących kalibrację i badania kontrolne. Przed założeniem lub w czasie hodowli i przechowywania komórek związki według wynalazku można dodawać do pożywki w skutecznym stężeniu zapobiegającym nieoczekiwanej lub niepożądanej replikacji retrowirusów, które mogą mimowolnie, nieświadomie lub świadomie być obecne w hodowli komórek. Wirus może już na początku być obecny w hodowli komórek, jak to jest np. w przypadku HIV, który jak wiadomo może występować w ludzkich limfocytach T o wiele wcześniej, niż zostanie wykryty we krwi, albo też może się tam znaleźć w wyniku wystawienia na działanie wirusa. Zastosowanie związków według wynalazku zapobiega nieświadomej lub nieoczekiwanej ekspozycji retrowirusów stwarzających śmiertelne zagrożenie dla badacza lub klinicysty.

Związki według wynalazku mogą zawierać jeden lub więcej asymetrycznych atomów węgla i w związku z tym mogą występować w postaci izomerów optycznych, a także w postaci ich mieszanin racemicznych lub nieracemicznych. Izomery optyczne otrzymać można znanymi sposobami przez rozdzielanie mieszanin racemicznych, np. wytwarzając sole diastereoizomeryczne przez

184 771 działanie optycznie czynnym kwasem lub zasadą. Do przykładowych cOoowieOpich kwasów należy kwas winowy, Oiacetylowinowy, OiZeazcllcwiaowy, ditoluildwincwy i ka^bfdrosulfdaowy. Następnie rozdziela się mieszaninę Olαstdreoizomerów na drodze krystalizacji, po czym uwalnia się z tych soli optycznie czynne zasady. Odmienny sposób rozdzielania izomerów optycznych obejmuje zastosowanie chiralnej kolumny chromatograficznej optymalnie dobranej tak, aby osiągnąć maksymalny rozdział epapcjomerów. Jeszcze inny dostępny sposób stanowi synteza kowalencyjnych cząsteczek Oiαstereoizomerycznych w reakcji związków o wzorze I z optycznie czynnym kwasem w postaci aktywnej, albo z optycznie czynnym izocyjanianem. /syntetyzowane diasterecizomery można rozdzielić konwencjonalnymi sposobami takimi jak chromatografia, destylacja, krystalizacja lub sublimacja, a następnie zhydrolizować w celu uwolnienia enapcjomeryczpie czystego związku. Optycznie czynne związki o wzorze I można także wytworzyć przy zastosowaniu optycznie czynnych materiałów wyjściowych. Izomery takie mogą być w postaci wolnego kwasu, wolnej zasady, estru lub soli.

Związki według wynalazku stosować można w postaci soli z kwasami nieorganicznymi lub organicznymi. Do soli takich należą, ale nie wyłącznie, następujące: octan, αOyoiniap, alginan, cytrynian, asoaragipiαp, benzoesan, benzeacsulfonian, wodorosiarczan, maślan, kamforan, kamforcsulfoniaa, Oiglukcaiαp, cyklopentapoorcoicpian, doOecylcsiarczan, etapdsulfoniap, glukoheptanian, glicdrcfosfcran, półsiarczan, heptanian, heksanian, fumaran, chlorowodorek, bromowodorek, jodcwcOcrek, 2-hy0rdksyetansulfoniap, mleczan, maleiniap, metapdsulfoniaa, pikotypiaa, 2-naftalenosulfcpiap, szczawian, palmitynian, pektynian, nadsiarczan, 3-fdnyloorcpioniap, oikryniap, piwalcniap, propichiap, bursztyniap, winian, tiocyjanian, tosylan, mesylan i unOekapiaρ. Ponadto zasadowe grupy azotowe można przekształcać w pochodne czwartorzędowe stosując takie środki jak niższe halogenki alkilu, np. chlorki, bromki i jodki metylu, etylu, propylu i butylu; siarczany dialkilu takie jak siarczan dimetylu, dietylu, dibutylu i diamylu; długołańcuchcwe halogenki takie jak chlorki, bromki i jodki decylu, laurylu, mirystylu i stearylu; halogenki aryloaklilu takie jak bromek benzylu i fenyloetylu, itp. Można w ten sposób uzyskać produkty rozpuszczalne lub dyspergowalne w wodzie lub oleju.

Do przykładowych kwasów, które można zastosować do wytwarzania farmaceutycznie doouszhzalaych soli addycyjnych z kwasami należą kwasy nieorganiczne takie jak kwas solny, kwas siarkowy i kwas fosforowy oraz takie kwasy organiczne jak kwas szczawiowy, kwas maleinowy, kwas bursztynowy i kwas cytrynowy. Inne przykłady obejmują sole z metalami alkalicznymi lub metalami ziem alkalicznych, takimi jak sód, potas, wapń lub magnez, albo z zasadami organicznymi.

Całkowita dzienna dawka podawana gospodarzowi w formie dawki pojedynczej lub podzielonej, może wynosić np. od 0,001 do 10 mg/kg wagi ciała, a jeszcze częściej od 0,01 do 1 mg. Kompozycje dawek jednostkowych mogą zawierać takie ilości lub ich części, co umożliwia dobór dziennej dawki. Ilość substancji czynnej, którą można połączyć z nośnikami w celu uzyskania postaci dawki jednostkowej, będzie wahać się w zależności od leczonego gospodarza i konkretnego sposobu podawania.

Tryb dawkowania przy leczeniu stanu chorobowego za pomocą związków i/lub kompozycji według wynalazku dobiera się z uwzględnieniem wielu czynników takich jak typ, wiek, waga, płeć, odżywianie i stan medyczny pacjenta, ostrość choroby, sposób podawania, uwarunkowania farmakologiczne takie jak aktywność, skuteczność, profile farmakokinetyczne i toksykologiczne konkretnego stosowanego związku, stosowanie układu dozowania leku, a także od tego, czy związek podaje się jako część kombinacji lekowej. W związku z tym konkretny tryb dawkowania może zmieniać się w szerokich granicach i z tego względu mogą wystąpić odchylenia od korzystnego typu dawkowania podanego powyżej.

Związki według wynalazku można podawać doustnie, pozajelitowo, przez wdychanie aerozolu, 0cc0Zytcwc lub miejscowo, w kompozycjach dawek jednostkowych zawierających konwencjonalne, nietoksyczne, farmaceutycznie dopuszczalne nośniki, środki pomocnicze i zarobki. Podawanie miejscowe może również obejmować podawanie przezskórne, np. z wykorzystaniem przezskórnych plasterków lub elementów do joptofdrezy. Użyte w opisie określenie pozajelitowy obejmuje iniekcje podskórne, dożylne, domięśniowe i domostkowe oraz infuzje. Preparaty do iniekcji, np. sterylne wodne lub olejowe zawiesiny można wytwarzać

184 771 w znany sposób stosując odpowiednie środki dyspergujące lub zwilżające oraz środki zawieszające. Sterylnym preparatem do iniekcji może być także sterylny roztwór lub zawiesina do iniekcji w nietoksycznym rozcieńczalniku lub rozpuszczalniku do podawania pozajelitowego, np. roztwór w 1,3-buuanodiolu. Do dopuszczalnych nośników i rozpuszczalników, które można zastosować, należy woda, roztwór Ringera i izotoniczny roztwór chlorku sodu. Ponadto jako konwencjonalne rozpuszczalniki lub ośrodki zawieszające stosuje się sterylne oleje roślinne. Można w tym celu zastosować bielony olej roślinny, w tym także mono- lub diglicerydy. Również kwasy tłuszczowe takie jak kwas oleinowy, znajdują zastosowanie do wytwarzania środków do iniekcji.

Czopki do podawania pozajelitowego leku wytwarzać można przez zmieszanie leku z odpowiednim nie drażniącym wypełniaczem takim jak masło kakaowe i glikole polietylenowe, stałe w normalnych temperaturach, ale ciekłe w temperaturze odbytu, tak że będą się topić w odbycie uwalniając lek.

Do stałych postaci dawkowania do podawania doustnego mogą należeć kapsułki, tabletki, pigułki, proszki i granulki. W takich stałych postaciach dawkowania substancja czynna może być wymieszana z co najmniej jednym obojętnym rozcieńczalnikiem takim jak sacharoza, laktoza lub skrobia. Takie postaci dawkowania mogą również zawierać, zgodnie ze zwykłą praktyką, dodatkowe substancje inne niż obojętne rozcieńczalniki, np. środki smarujące takie jak stearynian magnezu. W przypadku kapsułek, tabletek i pigułek postaci dawkowania mogą również zawierać środki buforujące. Tabletki i pigułki można także wytworzyć z powłoką rozpuszczającą się w jebtach.

Do ciekłych postaci dawkowania do podawania doustnego mogą należeć farmaceutycznie dopuszczalne emulsje, roztwory, zawiesiny, syropy i eliksiry zawierające powszechnie stosowane obojętne rozcieńczalniki, np. wodę. Kompozycje takie mogą również zawierać środki pomocnicze takie jak środki zwilżające, emulgujące i zawieszające, a także środki słodzące, smakowe i zapachowe.

Jakkolwiek związki według wynalazku można podawać jako jedyne środki farmaceutycznie czynne, można je również stosować w kombinacji z jednym lub więcej immunomodulatorami, środkami przeciwwirusowymi lub innymi środkami przeciwinfekcyjnymi. Tak np. związki według wynalazku można podawać w kombinacji z AZT, DDI, DDC lub z inhibitorami glukozydazy takimi jak N-butylot0-dezoksynojirymycyna lub jej proleki, w zapobieganiu i/lub leczeniu AIDS. Przy podawaniu w kombinacji środki terapeutyczne można przyrządzać jako odrębne kompozycje, które podaje się w tym samym czasie lub w różnych momentach, albo też środki terapeutyczne można podawać w postaci jednej kompozycji.

Powyżej zilustrowano jedynie wynalazek, tak że nie ogranicza się on jedynie do ujawnionych związków. Warianty i zmiany oczywiste dla specjalisty należy uważać za objęte zakresem i istotą wynalazku, które określono w załączonych zastrzeżeniach. Na podstawie powyższego opisu specjalista będzie łatwo mógł ocenić zasadnicze cechy wynalazki i bez wychodzenia poza jego istotę i zakres będzie mógł dokonać licznych zmian i modyfikacji wynalazku, tak aby dopasować go do różnych zastosowań i warunków.

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz.

Cena 6,00 zł.

Claims (11)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Związek o wzoozw I, stenowtąco hydroksyetyloaminosulfooamiO pmolidynokarbonyr loaminokwasu lub jego farmaceutycznie dopuszczalna sól, w którym

   R' oznacza grupę alkilową o 1-5 atomach węgla,

   R² oznacza grupę araloalkilową o 1-3 alkilowych atomach węgla,

   R³ oznacza grupę alkilową o 1-5 atomach węgla,

   R⁴ oznacza grupę fenylową, 4-metoksafenalową, benzotiazol-6-ilową, benzofuran-5-ylową, 1,3-benzodioksol-5-ilową, karbometoksyąmmobenzoimiaazol-5-ilową.
2. 2. Związek według zastrz. 1 lub jego farmaceutycznie dopuszczalna sól, w którym

   R¹ oznacza grupę alkilową o 1-4 atomach węgla,

   R² oznacza grupę aryloetylową.
3. 3. Związek według zastn. 2 lub jego farmaceutycznie dopuszczalna sól, w którym

   R¹ oznacza grupę izopropylową, sec-butylową, tert-butylową,

   R2 oznacza grupę 4-metoksyfenylometylową, 4-hadrokoyfec^lometylową, lub 4-fluorofenylometylową,

   R³ oznacza grupę propylową, izoąmylową, izobutylową lub butylową.
4. 4. Związek według zastrz. 3 lub jego farmaceutycznie dopuszczalna sól, w którym

   R2 oznacza grupę 4-fluorofecylometalową.
5. 5. Związek według zastrz. 1, w którym farmaceutycznie dopuszczalną sól stanowi sól kwasu solnego, sól kwasu siarkowego, sól kwasu fosforowego, sól kwasu szczawiowego, sól kwasu maleinowego, sól kwasu bursztynowego, sól kwasu cytrynowego lub sól kwasu metacsulfocowego.
6. 6. Związek według zastrz. 1, w którym farmaceutycznie dopuszczalną sól stanowi sól kwasu solnego, sól kwasu szczawiowego, sól kwasu cytrynowego lub sól kwasu metacsulfonowego.
7. 7. Związek według zastrz. 1, który stanowi

   2S-[[(piroliayn-2-ylo)karbonylo]amico]-N-[2R-hyaroksy-3-[[(1,3-benzoaioksol-5-ilo)oulίbcslo](2-metylopropylo)-ammo]-1S-(fecalometyło)propalo]-3,3-dίmetylobutacoamid;

   2S-[i(plrolldac-2-alo)karbonalo)amico]-N-[2R-kadroksy-3-[[(1,3-beczodioksol-5-ilo)oulfocalo)(2-metylopropylo)-ąnino]-1S-(fecylometylo)propylo]-3S-metylopentącoamid.
8. 8. Kompozycja zawierająca substancję czynną i farmaceutycznie dopuszczalny nośnik, znamienna tym, że jako substancję czynną zawiera związek o wzorze I, stanowiący hydroksyetaloąminosulfonamia pkroliaynokarbonyloąmmokwaou,

   184 771 w którym

   R¹ oznacza grupę alkilową o 1-5 atomach węgla,

   R² oznacza grupę aryloalkilową o 1-3 alkilowych atomach węgla,

   R³ oznacza grupę alkilową o 1-5 atomach węgla,

   R⁴ oznacza grupę fenylową, 4-metoksyfenylową, benzotiazol-6-ilową, benzofuran-5-ylową, 1,3-benzodioksol-5-ilową, karbometoksyaminobenzoimidazol-5-ilową lub jego farmaceutycznie dopuszczalną sól.
9. 9. Zastosowanie zwiąeku o wzorze I, sfcmowiąaegohydroksydtylktrneiyosulfoniuuLid pirolidynokarbonyloaminokwasu, w którym

   Ri oznacza grupę alkilową o 1-5 atomach węgla,

   Ko/nacza grupę aryloalkilową. o 1-3 alkilowych atomach węgla,

   R3 oznacza grupę alkilową o 1-5 atomach węgla,

   R4 oznacza grupę fenylową, 4-metoZsyfenylową, benzgiiαzol-6-iiową, benzgfurαn-5-ylową, i,3-bcezzd.ioksgi-5-iiową, karbometoksyaminobenzoimidazol-5-ilową. lub jego farmaceutycznie dopuszczalnej soli, do wytwarzania kompozycji do leczenia infekcji reirowirosowej, zwłaszcza chorób wywoływanych przez wirus wybrany z grupy obejmującej HIV, HIV-2, wirus ludzkiej białaczki komórek T, wirus oskrzelowy, małpi wirus niedoboru odporności, wirus kociej białaczki, koci wirus niedoboru odporności, wirus hepadny, wirus cytomegahi i pikomawirus.
10. 10. Oastzizwanie według zastrz. 9 do wytwarzania kompozycji do leczenia AIDS.
11. 11. Sposób zapobiegania replikacji retrowirusa in vitro, znamienny tym, że stosuje się skuteczną ilość związku o wzorze i stanowiącego hydrzksyeiyioαmingiuifonαmid pirolidynokarbznyioaminokwasu,

    N

    R⁴

    184 771 w którym

    R¹ oznacza grupę alkilową o 1-5 atomach węgla,

    R² oznacza grupę aryloalkilową o 1-3 alkilowych atomach węgla,

    R³ oznacza grupę alkilową o 1-5 atomach węgla,

    R⁴ oznacza grupę fenylową, 4-metoksyfenylową, benzotiazol-6-ilową, benzofuran-5-ylową, 1,3-benzodioksol-5-ilową, karbometoksyaminobenzoimidazol-5-ilową lub jego farmaceutycznie dopuszczalnej soli.

    Wynalazek dotyczy nowych związków stanowiących hydroksyetyloaminosulfonamidy pirolidynokarbonyloaminokwasów, kompozycji zawierających te związki, ich zastosowania do wytwarzania kompozycji do leczenia infekcji retrowirusowej i sposobu zapobiegania replikacji retrowirusa in vitro. Wynalazek dotyczy zwłaszcza inhibitorów proteazy retrowirusowej, takiej jak proteaza ludzkiego wirusa niedoboru odporności (HIV).

    W cyklu replikacji retrowirusów produkty transkrypcji genu gag i gag-pol ulegają translacji jako białka. Białka te są następnie przetwarzane przez kodowaną przez wirus proteazę (lub proteinazę) tworząc enzymy wirusowe i białka strukturalne rdzenia wirusa. Najczęściej białka prekursorowe gag przetwarzane są w białka rdzeniowe, a białka prekursorowe pol przetwarzane są w enzymy wirusowe, np. w odwrotną transkryptazę i proteazę retrowirusową. Wykazano, że prawidłowe przetworzenie białek prekursorowych przez proteazę retrowirusową jest niezbędne do złożenia infekcyjnych wironów. Tak np. wykazano, że mutacje z przesunięciem ramki w obszarze proteazy genu pol HIV zapobiega przetwarzaniu białka prekursorowego pol. Wykazano także na drodze miejscowej mutagenezy reszty kwasu asparaginowego w miejscu aktywnym proteazy HIV, że zapobiega to przetwarzaniu białka prekursorowego gag. W związku z tym próbowano hamować replikację wirusową poprzez hamowanie działania proteaz retrowirusowych.

    Hamowanie działania proteazy retrowirusowej obejmuje zazwyczaj mimetyk przejściowego stanu, tak że proteaza retrowirusową wystawiona jest na działanie związku mimetycznego, który wiąże się (zazwyczaj w sposób odwracalny) z enzymem, konkurencyjnie z białkami gag i gag-pol, hamując w ten sposób swoiste przetwarzanie białek strukturalnych i uwalnianie samej proteazy retrowirusowej. W ten sposób można skutecznie zahamować replikację proteazy retrowirusowej.

    Zaproponowano zastosowanie szeregu klas związków, zwłaszcza do hamowania działania proteaz, np. do hamowania działania proteazy HTV. Do związków takich należą izostery hydroksyetyloaminowe i zredukowane izostery amidowe. Patrz np. EP 0 346 847; EP 0 342,541; Roberts i inni, „Rational Design of Peptide-Based Proteinase Inhibitors, „Science, 248, 358 (1990); oraz Erickson i inni, „Design Activity i 2,8 Crystal Structure of a C₂ Symmetric Inhibitor Complexed to HIV-1 Protease”, Science, 249, 527 (1990). US 5 157 041, WO 94/04491, WO 94/04492, WO 94/04493, WO 94/05639, WO 92/08701 oraz zgłoszenie patentowe USA nr 08/294,468, 23 sierpnia 1994, (które wprowadza się w całości jako źródła literaturowe), gdzie opisano np. inhibitory proteazy retrowirusowej hydroksyetyloaminowy, hydroksyetylomocznikowy lub hydroksyetylosulfonamidowy izoster.

    Znanych jest szereg klas związków przydatnych jako inhibitory enzymu proteolitycznego reniny. Patrz np. patent USA 4 599 198; patent brytyjski 2 184 730; patent brytyjski 2 209 752; EP 0 264 795; patent brytyjski 2 200 115 oraz USA SIR H725. Spośród nich patent brytyjski 2 200 115, patent brytyjski 2 209 752, EP O 264 795, USA SIR H725 patent USA 4 599 198 ujawniają hydroksyetyloaminowe inhibitory reniny zawierające mocznik. W EP 468 641 ujawniono inhibitory reniny oraz półprodukty do wytwarzania takich inhibitorów, do których należą sulfonamidowe związki hydroksyetyloaminowe, takie

    184 771 jak 3-(tert-butoksykarbonylo)aminocykloheksylo-l-(fenylosulfbnylo)amino-2(5)-butanol. Patent brytyjski 2 200 115 ujawnia hydroksyetyloaminowe inhibitory reniny zawierające grupę sulfamoilową, a w EP 0264 795 ujawniono pewne sulfonamidowe związki hydroksyetyloaminowe jako inhibitory reniny. Jednakże wiadomo, że jakkolwiek renina i proreaza HIV klasyfikowane są jako proteazy aspartylowe, to zazwyczaj nie można przewidywać, aby związki będące skutecznymi inhibitorami reniny będą skutecznie działały jako inhibitory proteazy HIV.

    Opis patentowy WO 95/06030 ujawnia związki hydroksyetylbaminbwe zawierające sulfonamid jako inhibitory wirusów.