PL184174B1

PL184174B1 - Włóknina "spod filiery" i urządzenie do wytwarzania włókniny "spod filiery"

Info

Publication number: PL184174B1
Application number: PL97321389A
Authority: PL
Inventors: Detlef Barbier; Engelbert Löcher; Ararad Emirze; Norbert Goffing
Original assignee: Freudenberg Carl Kg
Priority date: 1996-07-29
Filing date: 1997-07-29
Publication date: 2002-09-30
Also published as: EP0822284A2; DE19630523C1; KR100225312B1; JPH10102370A; TW348191B; KR980009584A; MX9705700A; EP0822284B1; US6053719A; PL321389A1; JP2813585B2; EP0822284A3; DE59702560D1; US6274521B1

Abstract

1. W lóknina „spod filiery” skladajaca sie z filamentów jedno- i dwuskladnikowych, m ajaca na przekroju rózne zawartosci wlókien dwuskladniko- wych, przy czym monofilamenty sa wykonane z politereftalanu etylenu, zas filamenty dw uskladni- kowe skladaja sie z politereftalanu etylenu 1 polim e- rowego skladnika wiazacego, znam ienna tym , ze filamenty dwuskladnikowe m aja co najmniej dwa zewnetrzne segm enty (2) skladnika wiazacego, i na przekroju wlókniny „spod filiery” ......................... 5. U rzadzenie do wytwarzania wlókniny „spod filiery” zawierajace od jednej do 40 prosto- katnych plyt fllierowych lub okraglych tarcz filiero- wych, które sa um ieszczone nad urzadzeniem roz- ciagajacym filamenty, opuszczajace otwory prze- dzace, przy czym pod urzadzeniem rozciagajacym znajduje sie urzadzenie transportowe z poruszana poziomo 1 liniowo tasm a w ychwytujaca filamenty i plyty filierowe lub okragle tarcze filierowe zaw ie- raja skierowane w strone tasmy wychwytujacej otwory przedzace, znam ienne tym, ze otwory przedzace (5) na kazdej z plyt fllierowych (3) lub tarcz filierowych (4) sa otworami wyciskajacymi ze stopionej substancji monofilamenty, zas pozostale otwory przedzace (6) sa otworami wyciskajacymi ................... F ig. 2 PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest włóknina „spod filiery” i urządzenie do wytwarzania włókniny „spod filiery”. Chodzi tu zwłaszcza o włókninę „spod filiery”, która ma na przekroju różne zawartości włókien dwuskładnikowych. Pozostałe filamenty stanowią monofilamenty z politereftalanu etylenu. Taka włóknina „spod filiery” jest znana z japońskiego zgłoszenia patentowego nr 435 28 61 jako materiał na worki.

Włóknina „spod filiery” składa się z dwóch typów A i B długich, sprzężonych filamentów wieloskładnikowych. Filament A składa się ze składników polimerowych (al) i (a2), przy czym te ostatnie mają temperaturę topnienia o 30°C wyższa niż (al). Filament typu B składa się z komponentów polimerowych (b1) i (b2), przy czym składnik (b1) ma temperaturę topnienia o 20°C wyżs/a niż składnik (al), zaś składnik (b2) ma temperaturę topnienia o ponad 30°C wyższą niż składnik (b1).

Włóknina ma ponadto strukturę o przekroju czterowarstwowym, przy czym poszczególne warstwy różnią się tym, ze pierwsza zawiera tylko filamenty typu A, natomiast druga i trzecia warstwa zawiera typy filamentów A i B o wyższym udziale A w drugiej i o wyższym udziale B w trzeciej warstwie, zaś kolejna czwarta warstwa składa się jedynie z filamentów typu B.

Wynikające z takiej struktury, różne temperatury topnienia na obu powierzchniach włókniny i różne temperatury topnienia na przekroju włókniny zapobiegają delaminacji poszczególnych warstw.

Znane w stanie techniki urządzenia, do wytwarzania włókniny „spod filiery” zawierają płyty lub tarcze filierowe, umieszczone nad urządzeniem rozciągającym filamenty, opuszczające otwory przędzące, przy czym pod urządzeniem rozciągającym znajduje się urządzenie transportowe z ruchomą taśmą wychwytującą filamenty, zaś płyty lub okrągłe tarcze filierowe zawierają skierowane w stronę taśmy wychwytującej otwory przędzące.

Zadaniem wynalazku jest zaproponowanie włókniny „spod filiery” z filamentów jednoi dwuskładnikowych, której wnętrze, w następstwie różnego rozkładu tych filamentów na przekroju włókniny, jest bardziej miękkie lub bardziej twarde niż co najmniej jedna z jej powierzchni zewnętrznych. Różnice te nie powinny przy tym przejawiać się w strukturze warstwowej o wyraźnych granicach faz, aby wykluczyć niebezpieczeństwo delaminacji poszczególnych warstw, na przykład po obróbce temperaturowej przybarwieniu i parowaniu, lub w następstwie naprężenia mechanicznego, na przykład przy odkształcaniu.

Ponadto wynalazek dotyczy również urządzenia, nadającego się do wytwarzania takiej włókniny „spod filiery”, które, w przeciwieństwie do stanu techniki, gdzie do wytwarzania i łączenia poszczególnych warstw włókniny koniecznych jest kilka oddzielnie prowadzonych etapów, z których każdy charakteryzuje się oddzielnym, dopasowanym układem belek filierowych, stanowi pojedyncze urządzenie z odpowiednio usytuowanymi belkami filierowymi, przy czym układ ten jest ponadto równoważny układowi konwencjonalnych urządzeń do wytwarzania monofilamentów.

Włóknina „spod filiery”, składająca się z filamentów jedno- i dwuskładnikowych, mająca na przekroju różne zawartości włókien dwuskładnikowych, przy czym monofilamenty są wykonane z politereftalanu etylenu, zaś filamenty dwuskładnikowe składają się z politereftalanu etylenu i polimerowego składnika wiążącego, odznacza się według wynalazku tym, że filamenty dwuskładnikowe mają co najmniej dwa zewnętrzne segmenty składnika wiążącego , i na przekroju włókniny „spod filiery” zawartości filamentów dwuskładnikowych są zróżnicowane i wynoszą od 1 do 100% wagowych, zaś płaszczyzny przekroju włókniny „spod filie4

184 174 ry” o różnych zawartościach filamentów dwuskładnikowych przechodzą w siebie wzajemnie bez widocznych granic fazowych.

Korzystnie jedna z zewnętrznych powierzchni włókniny ma większy udział filamentów dwuskładnikowych i jest zarówno twarda, jak tez wykazuje zdolność do klejenia na gorąco, zaś druga powierzchnia zewnętrzna przy niższym udziale filamentów dwuskładnikowych jest miękka i pozbawiona zdolności do klejenia na gorąco.

Korzystnie włóknina ma dwie miękkie powierzchnie zewnętrzne, zawierające stosunkowo małe, w porównaniu do wnętrza, ilości filamentów dwuskładnikowych, zaś jej wnętrze jest twardsze niż te powierzchnie zewnętrzne oraz zawiera większe ilości filamentów dwuskładnikowych niz te powierzchnie zewnętrzne.

Korzystnie obie powierzchnie zewnętrzne włókniny „spod filiery” przy wysokim udziale filamentów dwuskładnikowych są twarde, zaś jej wnętrze, przy niższym udziale filamentów dwuskładnikowych, jest miękkie w porównaniu z tymi powierzchniami.

Urządzenie do wytwarzania włókniny „spod filiery” zawierające od jednej do 40 prostokątnych płyt filierowych lub okrągłych tarcz filierowych, które są umieszczone nad urządzeniem rozciągającym filamenty, opuszczające otwory przędzące, przy czym pod urządzeniem rozciągającym znajduje się urządzenie transportowe z poruszaną poziomo i liniowo taśmą wychwytującą filamenty i płyty filierowe lub okrągłe tarcze filierowe zawierają skierowane w stronę taśmy wychwytującej otwory przędzące, charakteryzuje się według wynalazku tym, że otwory przędzące na każdej z płyt filierowych lub tarcz filierowych są otworami wyciskającymi ze stopionej substancji monofilamenty, zaś pozostałe otwory przędzące są otworami wyciskającymi ze stopionej substancji filamenty dwuskładnikowe, oraz kolejność i rozmieszczenie otworów przędzących, wyciskających poszczególne typy filamentów, są w kierunku ruchu taśmy wychwytującej takie, że rzut całości otworów przędzących na płaszczyznę taśmy wychwytującej odpowiada przebiegowi stężenia mieszaniny filamentów w pionowym przekroju włókniny, to jest kolejno układanym mieszaninom filamentów tworzącym powierzchnię zewnętrzną, obszary wewnętrzne i drugą powierzchnię zewnętrzną przy zachowaniu płynnego przejścia miedzy nimi.

Korzystnie urządzenie zawiera co najmniej jedną ustawioną poprzecznie do kierunku ruchu taśmy wychwytującej, odpowiadającą szerokości wytwarzanej włókniny, prostokątną płytę filierową.

Korzystnie urządzenie zawiera kilka, ustawionych szeregowo względem siebie, prostokątnych płyt filierowych lub okrągłych tarcz filierowych, przy czym ustawienie szeregowe jest poprzeczne względem kierunku ruchu taśmy wychwytującej, i pomiędzy płytami filierowymi względnie tarczami filierowymi i taśmą wychwytującą znajdują się urządzenia, wytwarzające strumienie powietrza, prowadzące wahadłowo wiązki filamentów, opuszczające otwory przędzące, poprzecznie do kierunku ich opadania i poprzecznie do kierunku ruchu taśmy wychwytującej lub poprzecznie do wzdłużnej osi płyt filierowych.

Korzystnie urządzenie zawiera kilka, ustawionych schodkowo jedna za drugą ukośnie do kierunku ruchu taśmy wychwytującej i równolegle do płaszczyzny taśmy, prostokątnych płyt filierowych, przy czym pomiędzy płytami filierowymi i taśmą wychwytującą znajdują się urządzenia, wytwarzające strumienie powietrza, prowadzące wahadłowo wiązki filamentów, opuszczające otwory przędzące, poprzecznie do kierunku ich opadania i poprzecznie do kierunku mchu taśmy wychwytującej lub poprzecznie do wzdłużnej osi płyt filierowych.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia możliwe przekroje filamentów dwuskładnikowych; fig. 2 - różne usytuowania punktów przędzących względem ruchomej taśmy wychwytującej, zaś fig. 3 - różne warianty usytuowania otworów przędzących na prostokątnych płytach filierowych.

Na fig. 1 pokazane są przykładowo trzy warianty a, b i c przekrojów filamentów dwuskładnikowych, jakie zastosowano we włókninie „spod filiery” według wynalazku. Odnośnikiem 1 oznaczony jest rdzeń filamentu z politereftalanu etylenu, odnośnikiem 2 segment zewnętrzny ze składnika wiążącego. Pod pojęciem „segmentów” należy tutaj rozumieć, obszary regularnego lub nieregularnego zwiększenia ilości składnika wiążącego na zewnętrznej po184 174 wierzchni filamentu rdzenia, wykonanego z politereftalanu etylenu i mającego dowolnie ukształtowany przekrój.

Przykładami składników spajających są kopolimery kwasu tereftalowego lub tereftalanu dimetylu, kwas izoftalowy, kwas adypinowy, glikol etylenowy, glikole z czterema atomami węgla, oraz homopolimery, jak politereftalan butylu, poliamidy i poliolefmy, należące do homologicznego szeregu od polietylenu do polibutylenu.

Wynalazek dotyczy włókniny „spod filiery”, która składa się z filamentów jedno- i dwuskładnikowych i która ma na swym przekroju różne zawartości filamentów dwuskładnikowych, przy czym zawartości filamentów typu b wynoszą pomiędzy 1 i 100% wagowych, w odniesieniu do ciężaru danej płaszczyzny przekroju włókniny.

Obecne ewentualnie monofilamenty są wykonane z politereftalanu etylenu, zaś filamenty dwuskładnikowe z rdzenia z politereftalanu etylenu, na którym znajdują się, wspomniane powyżej, zewnętrzne segmenty 2 ze składników wiążących. Istotne dla wynalazku jest zwłaszcza to, że płaszczyzny przekroju włókniny „spod filiery”, które zawierają różne udziały filamentów dwuskładnikowych, przechodzą w siebie wzajemnie łagodnie, bez widocznych granic fazowych. Wyklucza to skutecznie możliwość delaminacji przylegających do siebie warstw włókniny o różnych składach filamentów.

Wynalazek umożliwia zwiększanie procentowej zawartości filamentów w poszczególnych płaszczyznach przekroju. To z kolei umożliwia realizację wielu włóknin „spod filiery”, przy czym ciężary powierzchniowe mogą wynosić, zależnie od potrzeb, od 10 do 500 g/m².

Zależnie od zamierzonego zastosowania włókniny należy uwzględnić zasadę, że niewielkie zawartości filamentów dwuskładnikowych dają w efekcie bardziej miękką i elastyczną włókninę, natomiast w granicznym przypadku wyłącznej obecności tych filamentów osiągana jest wewnętrzna stabilność powierzchni włókniny, która sprawia, ze powierzchnia ta może służyć jako nośnik i stabilizator całej struktury włókniny. Te ostatnie warstwy włókniny pełnią także funkcję bariery przed przenikaniem płynnych mediów, co ma znaczenie w przypadku wykorzystania włókniny w filtrach.

Korzystny przykład wykonania wynalazku polega na tym, ze zewnętrzna powierzchnia włókniny „spod filiery” ma wyższy udział filamentów dwuskładnikowych i jest zarówno twarda, jak tez podatna na klejenie na gorąco, w porównaniu z przeciwległą znajdującą się po drugiej stronie, powierzchnią zewnętrzną, którą przy niższym udziale filamentów dwuskładnikowych jest miękka i nie nadaje się do klejenia na gorąco. Zdolność do klejenia na gorąco przy wysokich udziałach filamentów dwuskładnikowych stanowi kolejną zaletę włókniny według wynalazku i ma szczególnie istotne znaczenie dla zastosowań tekstylnych, na przykład jako wkładki usztywniające. Przekrój takiej włókniny wykazuje między jedną i drugą powierzchnią stały gradient procentowej zawartości filamentów dwuskładnikowych, a zatem także twardości.

Kolejny przykład zastosowania opisanego wyżej wariantu, w którym twarda powierzchnia włókniny zawiera 80 do 100% wagowych włókien dwuskładnikowych, dotyczy wytwarzania dywanów z włóknin przeszywanych przędzą.

Gradient w kierunku twardej, bogatej we włókna dwuskładnikowe powierzchni zapobiega, przy powlekaniu takich dywanów pianką, przebijaniu masy powlekającej od strony miękkiej powierzchni do włókien runowych. Gradient ten steruje zatem pośrednio również wytrzymałością na dalsze rozdzieranie gotowego dywanu.

Puszysta i miękka strona włókniny umożliwia natomiast prawidłowe wykonywanie pęczków, a zatem zakotwienie włókien dywanu w przekrój u włókniny podczas przeszywania.

Ponadto igły do przeszywania mogą wchodzić we włókninę od twardej strony, nie powodując przy tym zahaczania w igłach wyciągniętych z włókniny włókien, które zakłócają przeszywany wzór.

Czwarta zaleta włókniny według wynalazku w przypadku zastosowania do dywanów przeszywanych polega na tym, że można stosować niższe ciężary włókien dywanowych (ciężary runa) i długości włókien dywanowych (wysokości runa), nie powodując tym samym zmiany wzoru powierzchni (wzoru runa) przez włókna wyciągnięte z włókniny.

184 174

Następny korzystny przykład wykonania wynalazku dotyczy włókniny „spod filiery”, która ma dwie miękkie powierzchnie zewnętrzne, zawierające niewielką ilość filamentów dwuskładnikowych w porównaniu z wewnętrznymi obszarami jej przekroju, które są twardsze, ponieważ zawierają większą ilość filamentów dwuskładnikowych.

Wynalazek obejmuje także przykład wykonania włókniny „spod filiery”, w którym obie powierzchnie zewnętrzne mają stosunkowo wysoki udział filamentów dwuskładnikowych, w związku z czym ich konsystencja jest twarda. Wewnętrzne obszary przekroju są natomiast bardzo miękkie, jako że zawierają mniejsze ilości filamentów dwuskładnikowych.

Oba ostatnie przykłady wykonania o jednakowych powierzchniach zewnętrznych umożliwiają wytwarzanie struktur powierzchniowych, które, w przypadku niższych zawartości filamentów dwuskładnikowych w obszarze zewnętrznym, mają z obu stron silne tekstylne zamocowanie, lub które, w przypadku alternatywnego rozwiązania o twardej powierzchni zewnętrznej i miękkim rdzeniu wewnętrznym, charakteryzują się dużą objętością i wysoką przepuszczalnością powietrza. Własność ta jest przydatna na przykład w filtrach powietrznych, których powierzchnie zewnętrzne muszą same zapewnić nośność i wytrzymałość. Ponadto przy wytwarzaniu takich filtrów korzystne jest, jeżeli pomimo miękkości materiału przy jego obróbce nie następuje wyciąganie włókien.

Przedmiotem wynalazku jest również urządzenie do wytwarzania włókniny „spod filiery”.

Jak widać na fig. 2 i 3, urządzenie to zawiera od jednej do czterdziestu prostokątnych płyt filierowych 3 lub okrągłych tarcz filierowych 4, które są umieszczone nad typowym (nie ukazanym) urządzeniem rozciągającym dla filamentów, opuszczających otwory przędzące 5, 6. Pod urządzeniem rozciągającym uprzędzione filamenty spadają na urządzenie transportowe, którego istotny element stanowi poruszana poziomo i liniowo taśma wychwytująca 7, na której powierzchnie padają filamenty, układane we włókninę.

Otwory przędzące 6 służą do wyprowadzania monofilamentów, zaś otwory przędzące 5 do wyprowadzania filamentów dwuskładnikowych, przy czym oba typy filamentów są wyprowadzane z odpowiednich substancji stopionych. Oba rodzaje otworów przędzących 5, 6 znajdują się na każdej z płyt filierowych 3 lub tarcz filierowych 4.

Według wynalazku powierzchniowy rozkład otworów przędzących 5, 6 względem siebie jest taki, ze oba typy filamentów, to jest filamenty z politereftalanu etylenu i filamenty dwuskładnikowe, widziane w kierunku poruszania się taśmy wychwytującej 7, padają na ruchomą taśmę wychwytującą 7 w zadanych kolejności czasowej oraz liniowej, w odniesieniu do powierzchni taśmy wychwytującej 7. Urządzenie jest w tym celu tak ukształtowane, że rzut wszystkich otworów przędzących 5, 6 zastosowanych płyt filierowych 3 lub tarcz filierowych 4 na płaszczyznę taśmy wychwytującej 7 odpowiada przebiegowi stężenia mieszaniny filamentów w pionowym przekroju włókniny. Jeżeli uwzględni się kierunek ruchu taśmy wychwytującej 7, wówczas na taśmę pada najpierw ta mieszanina filamentów, która tworzy jedną z zewnętrznych powierzchni wytwarzanej włókniny. Następnie, przy zachowaniu płynnego przejścia od ułożonego najpierw rodzaju i mieszaniny filamentów, na taśmie wychwytującej 7 układane są filamenty lub mieszaniny filamentów, które tworzą wewnętrzne obszary włókniny, zaś na zakończenie na taśmę 7 opada mieszanina filamentów, która tworzy drugą powierzchnię włókniny przędzionej.

Zgodnie z powyższym, górna połowa fig. 3 ukazuje trzy, ustawione swymi osiami wzdłużnymi równolegle do kierunku ruchu taśmy wychwytującej 7, prostokątne płyty filierowe 3. Układ a otworów przędzących 5, 6 na płycie filierowej 3 prowadzi do powstania włókniny, której powierzchnia, układana jako pierwsza na taśmie 7, jest bardzo miękka i zawiera wyłącznie monofilamenty z otworów przędzących 6. Wraz z wydłużaniem się czasu układania ta powierzchnia, zwrócona w stronę taśmy wychwytującej 7, pokrywa się coraz większymi ilościami filamentów dwuskładnikowych z otworów przędzących 5, aż wreszcie na zakończenie powstaje druga powierzchnia włókniny „spod filiery”, która zawiera wyłącznie filamenty dwuskładnikowe z otworów przędzących 5 i w związku z tym wykazuje wyżs/ą twardość i sztywność niz powierzchnia wykonana wcześniej, a ponadto nadaje się do klejenia na gorąco.

Jeżeli zastosuje się jedną lub kilka płyt filierowych 3 według wariantu b na fig. 3, wówczas zgodnie z powyższymi objaśnieniami powstaje włóknina o zwróconej ku taśmie wy184 174 chwytującej 7 powierzchni, zawierającej wyłącznie filamenty dwuskładnikowe, wytwarzane przez otwory przędzące 5, umieszczone w górnej (na rysunku) części płyty filierowej 3. Wraz z wydłużaniem się czasu pracy urządzenia w ramach jednego cyklu wewnętrzne obszary przekroju włókniny składają się tylko z monofilamentów (środkowa część płyty filierowej 3, otwory przędzące 6). W wyniku ciągłego układania mieszaniny obu typów filamentów oraz rosnącego zubożenia w monofilamenty, na zakończenie powstaje druga powierzchnia, która odpowiednio do dolnej części płyty filierowej 3 jest zbudowana wyłącznie z filamentów dwuskładnikowych.

Za pomocą wariantu c można wytwarzać włókninę „spod filiery”, która na powierzchni zwróconej do taśmy wychwytującej 7 zawiera w przybliżeniu wyłącznie monofilamenty i w której w dalszej części przekroju udział filamentów dwuskładnikowych rośnie w kierunku wnętrza w sposób ciągły aż do 100% wagowych. Odwrotna względem taśmy wychwytującej 7 powierzchnia włókniny składa się wówczas znowu wyłącznie z monofilamentów.

W uzupełnieniu omówiony jest na fig. 3 wariant d, który odpowiada wariantowi a, przy czym płyta filierowa 3 jest tu jedynie ustawiona poprzecznie do kierunku ruchu taśmy wychwytującej 7, zaś jej wzdłużna oś odpowiada szerokości wytwarzanej włókniny. Wariant ten jest ponownie ukazany na fig. 2a i tam oznaczony jako a3.

Możliwe jest także zastosowanie kilku prostokątnych płyt filierowych 3 lub okrągłych tarcz filierowych 4, ustawionych szeregowo względem siebie, przy czym, wzdłużne osie płyt filierowych 3, widzianych w kierunku ruchu taśmy wychwytującej 7, są ustawione w kierunku równoległym do tego kierunku ruchu, zaś płyty 3 są ustawione szeregowo w kierunku poprzecznym do kierunku ruchu, jak widać na fig. 2a, wariant a1. Analogicznie do tego tarcze flierowc 4 według wariantu a2 na fig. 2a są ustawione względem siebie wzdłuż wyobrażonej linii, poprowadzonej poprzecznie do kierunku ruchu taśmy wychwytującej 7.

W wariantach na fig. 2, a1 i a2, konieczne jest przy tym, aby pomiędzy płytami filierowymi 3 względnie tarczami filierowymi 4 i taśmą wychwytującą 7 strumienie powietrza prowadziły wahadłowo wiązki filamentów, opuszczające otwory przędzące 5, 6, poprzecznie do kierunku mchu taśmy wychwytującej 7 względnie wzdłużnych osi płyt filierowych 3, aby w kierunku poprzecznym do kierunku ruchu uzyskać jednorodny przekrój włókniny. Ta technologia prowadzących wahadłowo strumieni powietrza należy do stanu techniki i można ją łatwo zastosować w większości istniejących urządzeń, o ile nie są już one w nią wyposażone.

Kolejny przykład wykonania urządzenia zawiera ustawione jedna za drugą schodkowo, ukośnie do kierunku ruchu taśmy wychwytującej 7 i równolegle do jej płaszczyzny, prostokątne płyty filierowe 3, co widać w dwóch wariantach b1 i b2 na fig. 2b. Również w takim schodkowym ustawieniu filamenty, opuszczające otwory przędzące 5, 6, należy prowadzić wahadłowo za pomocą strumieni powietrza w kierunku poprzecznym do kierunku ich opadania i kierunku ruchu taśmy wychwytującej 7, aby w obrębie każdej płaszczyzny włókniny uzyskać stałą mieszaninę filamentów.

Ukazana tutaj duża ilość możliwych ustawień urządzeń przędzących 3, 4 względem taśmy wychwytującej 7, z których fig. 2 przedstawia jedynie kilka przykładowych możliwości, daje tę istotną korzyść, że urządzenie według wynalazku można wyjątkowo łatwo zamontować w istniejących systemach urządzeń do przędzenia monofilamentów; należy jedynie zmienić konfigurację otworów przędzących 5 i 6 oraz system przygotowywania i rozprowadzania stopionej substancji do oddzielnego wytwarzania filamentów rdzenia/płaszcza z różnych materiałów. Wynalazek można zatem zastosować w istniejących urządzeniach, przy czym przezbrojenie maszyn wymaga bardzo niewielkich środków. Nie ma przy tym znaczenia to, czy urządzenia te są przystosowane do płyt filierowych, ustawionych poprzecznie lub równolegle do kierunku ruchu taśmy wychwytującej, względnie tarcz filierowych, czy też odpowiednio ukośne usytuowanie płyt filierowych odpowiada koncepcji istniejącego urządzenia.

Przykład wykonania wynalazku

Konfiguracja dysz:

Mieszanina rodzajów włókien dwuskładnikowych typu rdzeniowego

Rdzeń z politereftalanu Typ 78 Względna lepkość etylenu PET 1,360

184 174

Otoczka z CoPET Ems Grilene A0250 Względna lepkość (kopolimer tereftalanu etylenu) 1,420

Włókno rdzeniowe

- Typ A Udział kopolimeru politereftalanu etylenu 10%

- Typ B Udział kopolimeru politereftalanu etylenu 40%

Wzbogacenie włókien typu B (udział wagowy 60%) dużym udziałem kopolimeru politereftalanu etylenu na krawędziach dyszy szerokości 60 mm.

Strefa środkowa-udział włókien typu B tylko 19,8%.

Całkowita zawartość kopolimeru politereftalanu etylenu 18,7%.

Dysza przędzalnicza o prostokątnym kształcie otworu: całkowita ilość otworów 217 otworów rzędów otworów umieszczonych z przesunięciem 1.,3, 5 rząd po 43 otwory 2 i 4. rząd po 44 otwory

Odstęp otworów wewnątrz jednego rzędu 6,04 odległość wewnątrz rzędu pomiędzy 1. i ostatnim otworem 260 mm przy 44 otworach, względnie 254 mm przy 43 otworach.

Odstęp rzędów 5,5 mm.

Otwory w poszczególnych rzędach rozmieszczone z przesunięciem względem siebie. Układ otworów w dyszach:

Rząd	Krawędź	Środek	Krawędź	Całkowita liczba otworów
1	5xB	11x (A-B-A)	5xB	43
2	5xA	34 x A	5xA	44
3 _>	5XB	11x (A-B-A)	5xB	43
4	15xA	34 x A	5xA	44
5	5xB	11x (A-B-A)	5xB	43
Suma	10xA+15xB		10xA+15xB	217

dysz przędzialniczych powyższego typu o średnim odstępie 200 mm, belki dysz o kącie 60° w kierunku przesuwu.

Przepustowość dla kapilary wynosi dla włókien A i B około 3,5 g/otwór i mniej.

Włókna zostały aerodynamicznie rozciągnięte i odłożone na porowatą taśmę sitową.

Tak wytworzona włóknina ma szerokość surowej włókniny 1,7 m.

Gramatura 120 g/m².

Dziedzina zastosowania: odkształcalny nośnik włóknin przeszywanych przędzą.

Wyrób odznacza się poprawionym związaniem włókien na powierzchni po obu stronach włókniny. Materiał porównawczy stanowił wyrób, który odpowiada tylko włóknom dwuskładnikowym o jednakowej grubości otoczki i o średnim udziale kopolimeru PET odpowiadającym całkowitemu udziałowi kopolimeru PET wynoszącemu 18,7%.

Liczbą zamocowań pęczków (określona wewnętrzną metodą testowania => określenie liczby pęczków na dywanie, które po odkształceniu zostają przyciśnięte do dołu luźnymi i naprężonymi włóknami) została zasadniczo zmniejszona (z 77 do 6).

Dalsze nastawy urządzenia: temperatura topnienia:

PET 290°C

184 174

CoPET 253°C

Wyrób jest wzmacniany w piecu przelotowym w temperaturze 195° i w końcu przeszywany przy 5/32 pętli i przy ilości szwów 43/10 cm.

Osiągnięte wartości wytrzymałości:

Max. siła rozciągająca: 248 Nwodłuż, 170 N wszerz

Max. wydłużenie przy rozciąganiu: 48% wzdłuż, 50 N wszerz

Dalsza siła zrywająca: 193 Nwz Niw

Głębokość odkształcenia przy 160°C 11,4 cm.

184 174 a 1 a 2 a 3

Fig.2

184 174

οοοοοοοοοοοοοοοοοοοο •οοο·οοο·οοο·οοο·οο οο·οο·οο·οο·οο·οο·οο ·ο·ο·ο·ο·ο·ο·ο·ο·ο· ···················· kierunek, ruchu taśmy wychwytującej

Fig.3

184 174

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz.

Cena 4,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Włóknina „spod filiery” składająca się z filamentów jedno- i dwuskładnikowych, mająca na przekroju różne zawartości włókien dwuskładnikowych, przy czym monofilamenty są wykonane z politereftalanu etylenu, zaś filamenty dwuskładnikowe składają się z politereftalanu etylenu i polimerowego składnika wiążącego, znamienna tym, ze filamenty dwuskładnikowe mają co najmniej dwa zewnętrzne segmenty (2) składnika wiążącego, i na przekroju włókniny „spod filiery” zawartości filamentów dwuskładnikowych są zróżnicowane i wynoszą od 1 do 100% wagowych, oraz płaszczyzny przekroju włókniny „spod filiery” o różnych zawartościach filamentów dwuskładnikowych przechodzą w siebie wzajemnie bez widocznych granic fazowych.
2. Włóknina według zastrz. 1, znamienna tym, ze jedna z jej zewnętrznych powierzchni ma większy udział filamentów dwuskładnikowych i jest zarówno twarda, jak też wykazuje zdolność do klejenia na gorąco, zaś druga powierzchnia zewnętrzna, ma niższy udział filamentów dwuskładnikowych, jest miękka i pozbawiona zdolności do klejenia na gorąco.
3. Włóknina według zastrz. 1, znamienna tym, że ma dwie miękkie powierzchnie zewnętrzne, zawierające stosunkowo małe, w porównaniu do wnętrza, ilości filamentów dwuskładnikowych, zaś jej wnętrze jest twardsze niż te powierzchnie zewnętrzne oraz zawiera większe ilości filamentów dwuskładnikowych niż te powierzchnie zewnętrzne.
4. Włóknina według zastrz. 1, znamienna tym, że jej obie powierzchnie zewnętrzne przy wysokim udziale filamentów dwuskładnikowych są twarde, zaś jej wnętrze, przy nizszym udziale filamentów dwuskładnikowych, jest miękkie w porównaniu z tymi powierzchniami.
5. Urządzenie do wytwarzania włókniny „spod filiery” zawierające od jednej do 40 prostokątnych płyt filierowych lub okrągłych tarcz filierowych, które są umieszczone nad urządzeniem rozciągającym filamenty, opuszczające otwory przędzące, przy czym pod urządzeniem rozciągającym znajduje się urządzenie transportowe z poruszaną poziomo i liniowo taśmą wychwytującą filamenty i płyty filierowe lub okrągłe tarcze filierowe zawierają skierowane w stronę taśmy wychwytującej otwory przędzące, znamienne tym, ze otwory przędzące (5) na każdej z płyt filierowych (3) lub tarcz filierowych (4) są otworami wyciskającymi ze stopionej substancji monofilamenty, zaś pozostałe otwory przędzące (6) są otworami wyciskającymi ze stopionej substancji filamenty dwuskładnikowe, oraz kolejność i rozmieszczenie otworów przędzących (5), (6), wyciskających poszczególne typy filamentów, są w kierunku ruchu taśmy wychwytującej (7) takie, ze rzut całości otworów przędzących na płaszczyznę taśmy wychwytującej (7) odpowiada przebiegowi stężenia mieszaniny filamentów w pionowym przekroju włókniny, to jest kolejno układanym mieszaninom filamentów tworzącym powierzchnię zewnętrzną, obszary wewnętrzne i drugą powierzchnię zewnętrzną, przy zachowaniu płynnego przejścia między nimi.
6. Urządzenie według zastrz. 5, znamienne tym, że zawiera co najmniej jedną, ustawioną poprzecznie do kierunku ruchu taśmy wychwytującej (7), odpowiadającą szerokości wytwarzanej włókniny, prostokątną płytę filierową (3).
7. Urządzenie według zastrz. 5, znamienne tym, ze zawiera kilka, ustawionych szeregowo względem siebie, prostokątnych płyt filierowych (3) lub okrągłych tarcz filierowych (4), przy czym ustawienie szeregowe jest poprzeczne względem kierunku ruchu taśmy wychwytującej (7), i pomiędzy płytami filierowymi (3) względnie tarczami filierowymi (4) i taśmą wychwytującą (7) znajdują się urządzenia, wytwarzające strumienie powietrza, prowadzące wahadłowo wiązki filamentów, opuszczające otwory przędzące (5) i (6), poprzecznie do kierunku ich opadania i poprzecznie do kierunku ruchu taśmy wychwytującej (7) lub poprzecznie do wzdłużnej osi płyt filierowych (3).
8. Urządzenie według zastrz. 5, znamienne tym, ze zawiera kilka, ustawionych schodkowo jedna za drugą ukośnie do kierunku ruchu taśmy wychwytującej (7) i równolegle do

184 174 płaszczyzny taśmy, prostokątnych płyt fllierowych (3), przy czym pomiędzy płytami filierowymi (3) i taśmą wychwytującą (7) znajdują się urządzenia, wytwarzające strumienie powietrza, prowadzące wahadłowo wiązki filamentów, opuszczające otwory przędzące (5) i (6), poprzecznie do kierunku ich opadania i poprzecznie do kierunku ruchu taśmy wychwytującej (7) lub poprzecznie do wzdłużnej osi płyt filierowych (3).