PL179611B1

PL179611B1 - 16-Podstawione pochodne 3-okso-4-azaandrostanuoraz zawierajace je kompozycje farmaceutyczne PL PL PL PL PL PL PL PL PL

Info

Publication number: PL179611B1
Application number: PL94314039A
Authority: PL
Inventors: Philippe L Durette; William K Hagmann; Thomas J Lanza Jr; Soumya P Sahoo; Gary H Rasmusson; Richard L Tolman; Langen Derek Von
Original assignee: Merck & Co Inc; Merck & Coinc
Priority date: 1993-10-21
Filing date: 1996-04-10
Publication date: 2000-10-31
Also published as: ATE175420T1; US5719158A; WO1995011254A1; CA2173863A1; US5910497A; NZ275293A; CN1136318A; BR1100217A; BG61978B1; FI961697A0; PL314039A1; LV11622B; US6204273B1; NO961575D0; CN1058499C; HUT74613A; EP0724592A1; FI961697A; NO961575L; CZ292614B6

Description

Przedmiotem wynalazku są nowe związki, 16-podstawione pochodne 3-okso-4-azaandrostanu oraz zawierające je kompozycje farmaceutyczne. Związki te są inhibitorami 5a-reduktazy 1 i są farmakologicznie przydatne jako środki w terapiach, których mechanizm działania oparty jest na selektywnym inhibitowaniu izoenzymu 5a-reduktazy 1.

Pewne niepożądane objawy fizjologiczne takie jak trądzik pospolity, łojotok, owłosienie kobiet, wyłysienie androgenetyczne obejmujące wyłysienie typu kobiecego i męskiego oraz łagodny przerost gruczołu krokowego, są wynikiem pobudzania hiperandrogenicznego spowodowanego przez nadmierne nagromadzanie się testosteronu (“T”) łub innych podobnych hormonów androgenowych w układzie metabolicznym. Wcześniejsze próby otrzymania środka chemioterapeutycznego przeciwdziałającego niepożądanym skutkom hiperandrogeniczności doprowadziły do odkrycia szeregu steroidowych antyandrogenów, które jednak wykazują niepożądaną aktywność hormonalną. Tak np. estrogeny nie tylko przeciwdziałają wpływowi androgenów, ale również mają działanie feminizujące. Odkryto również niesteroidowe antyandrogeny, np. 4'-nitro-3'-trifluorometyloizobutyroanilid. Patrz Neri i mni, Endocrinol. 1972,91 (2). Jednakże produkty takie, mimo iż nie wywierają działania hormonalnego, konkurują z naturalnymi androgenami w miejscach receptorowych i w związku z tym wykazują skłonność do feminizacji gospodarza męskiego lub męskiego płodu u gospodarza żeńskiego i/lub inicjują sprzężenie zwrotne, które może spowodować hiperpobudzanie jąder.

Podstawowym mediatorem działania androgenicznego w pewnych organach docelowych, np. w gruczole krokowym, jest 5a-dihydrotestosteron (“DHT”) powstający lokalnie w organie docelowym w wyniku działania 5a-reduktazy testosteronu (w skrócie 5a-reduktazy). Inhibitory 5a-reduktazy będą zapobiegać objawom hiperandrogenicznego pobudzania tych organów lub osłabiać je. Patrz zwłaszcza patenty USA nr 4 377 584 z 22 marca 1983 i 4 760 071 z 26 lipca 1988, obydwa dla Merck & Co., Inc. Wiadomo, że istnieje drugi izoenzym 5a-reduktazy, który oddziaływuje z tkanką skórną zwłaszcza z tkanką skalpu. Patrz np. G. Harris i mm, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 89, 10787-10791 (listopad 1992). Izoenzym, który oddziaływuje przede wszystkim w tkankach skórnych, jest zazwyczaj określany jako 5a-reduktaza 1 (lub 5a-reduktaza typu 1), a izoenzym, który oddziaływuje przede wszystkim w tkankach gruczołu krokowego, jest określany jako 5a-reduktaza 2 (lub 5a-reduktaza typu 2).

Przy leczeniu stanów chorobowych wrażliwych na androgeny, np. łagodnego przerostu gruczołu krokowego (BPH) i/lub w zapobieganiu i leczeniu nowotworu gruczołu krokowego, pożądany byłby lek działający na obydwa enzymy w gruczole krokowym, tak aby znacząco hamować całkowite wytwarzanie dihydrotestosteronu. Pożądany byłby również inny lek wysoce selektywny w inhibitowaniu izoenzymu 5a-reduktazy 1 związanego ze skalpem, do stosowania w leczeniu stanów związanych ze skórą i skalpem, np. trądzika pospolitego, wyłysienia typu męskiego i nadmiernego owłosienia kobiet. Dodatkowo selektywny inhibitor 5a-reduktazy 1 możnaby stosować w kombinacji z inhibitorem 5a-reduktazy 2 takim jak np. finasteryd (Proscar®)

179 611 przy stosowaniu w leczeniu stanów hiperandrogenicznych takich jak BPH i/lub w zapobieganiu i leczeniu nowotworu gruczołu krokowego, a także w leczeniu zaburzeń związanych ze skórą i skalpem, takich jak trądzik pospolity, łojotok, nadmierne owłosienie kobiet i wyłysienie androgeniczne. Ponadto inhibitory 5a-reduktazy 1 według wynalazku możnaby zastosować w kombinacji ze środkiem otwierającym kanały potasowe takim jak minoksydyl, w leczeniu takich zaburzeń związanych ze skórą i skalpem. Dlatego też celem wynalazku jest dostarczenie związków o wystarczającej aktywności w hamowaniu izoenzymu 5a-reduktazy 1.

Nowe związki według wynalazku o wzorze

są selektywnymi inhibitorami 5a-reduktazy 1. Celem wynalazku jest dostarczenie związków, które same lub w kombinacji z inhibitorami 5a-reduktazy 2 są przydatne w leczeniu łagodnego przerostu gruczołu krokowego, zapalenia gruczołu krokowego i/lub w zapobieganiu i leczeniu nowotworu gruczołu krokowego. Dodatkowym celem wynalazku jest dostarczenie związków, które same lub w kombinacji z inhibitorami 5a-reduktazy 2 są przydatne w leczeniu trądzika pospolitego, nadmiernego owłosienia kobiet, wyłysienia androgemcznego (określanego również jako wyłysienie androgenetyczne lub wyłysienie typu męskiego) oraz niewystarczających poziomów lipoprotein o wysokiej gęstości w osoczu. Związki według wynalazku wykazują przydatność w jednej lub więcej ze wspomnianych dziedzin.

Przedmiotem wynalazku są 16-podstawione pochodne 3-okso-4-azaandrostanu o wzorze I

w którym:

wiązanie węgiel-węgiel C1-C2 może być wiązaniem pojedynczym lub wiązaniem podwójnym, co zaznaczono limą przerywaną

R¹ wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru i C].^ alkil;

R² wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru i Cj._lo alkil;

jeden z R³1R⁴ wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru i metyl, a drugi wybrany jest z grupy obejmującej:

(a) grupę aminową (b) grupę cyjanową:

(c) atom fluoru;

(d) OH;

179 611 (e) -C(O)NR_bl%, gdzie każdy z R_b i R_c oznacza niezależnie atom wodoru, C_M alkil, aryl albo arylo-C]^ alkil; gdzie grupa alkilowa może być podstawiona 1-3 podstawnikami wybranymi spośród atomów chlorowca, grup C_M alkoksylowych i trifluorometylowej, a grupa ary Iowa może być podstawiona 1-3 podstawnikami wybranymi spośród atomów chlorowca, grup C_M alkilowych, C_M alkoksylowych i trifluorometylowych;

(f) C].|₀ alkilo-Χ-, z ograniczeniem że X nie oznacza -04(1%)-;

(g) C₂.₁₀ alkenylo-Χ-, z ograniczeniem że X nie oznacza -CH^)-;

przy czym C]._1O alkil w (f) i C₂.₎₀ alkenyl w (g) mogąbyć niepodstawione lub podstawione 1-3 podstawnikami wybranymi z grup obejmujących:

i) atom chlorowca; hydroksyl; grupę cyjanową grupę nitrową mono-, di- albo trichlorowcometyl; okso; hydroksylosulfonyl; karboksyl;

ii) hydroksy-C]^ alkil; C,_₆ alkiloksył; C,^ alkilotio; C]_₆ alkilosulfonyl; alkiloksykarbonyl; gdzie grupa (%_₆ alkilowa może być dodatkowo podstawiona 1-3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_M alkoksylowych i trifluorometylowej;

iii) arylotio; aryl; aryloksyl; arylosulfonyl; aryloksykarbonyl; gdzie grupa arylowa może być dodatkowo podstawiona 1-3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_Malkilowych, C_M alkoksylowych i trifluorometylowej;

iv) -C(O)NR_bR_c; -N(R_b)-C(O)-R_c; -NR_bI%;gdzie R_b i R_c mają znaczenie podane wyżej;

(h) arylo-X-;

(i) heteroarylo-Χ-, gdzie heteroaryl oznacza 5,6 albo 7 członowy pierścień heteroaromatyczny zawierający co najmniej jeden człon wybrany z grupy obejmującej jeden pierścieniowy atom tlenu, jeden pierścieniowy atom siarki, 1 -4 pierścieniowe atomy azotu albo ich kombinacje; który to pierścień heteroaromatyczny może być także skondensowany z jednym pierścieniem benzenowym albo heteroaromatycznym; przy czym aryl w (h) i heteroaryl w (i) może być-nie, podstawiony albo podstawiony 1-3 podstawnikami wybranymi z grup obejmujących:

v) atom chlorowca; hydroksyl; grupę cyjanową nitrową mono-, di- albo trichlorowcometyl; mono-, di- albo trichlorowcometoksyl; C₂.₆ alkenyl; C₃.₆ cycloalkil; formyl; hydrosulfonyl; karboksyl; grupę ureidową vi) C_b6 alkil; hydroksy-C^ alkil; alkiloksył; C|.₆-alkiloksy-C|.₆ alkil; Cj_₆ alkilokarbonył; C]^ alkilosulfonyl; C_w alkilotio; Ci_₆ alkilosulfinyl; grupę alkilosulfonamidową alkiloarylosulfonamidową C_b6 alkiloksykarbonyl; C_M alkiloksykarbonylo-C₍.₆ alkil; RhRęN-CiOj-C^alkil; C^-alkanoiloamino-C,^ alkil; aryloiloamino-C^ alkil; gdzie grupa C_b6alkilowa może być podstawiona 1 -3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_M alkoksylowych i trifluorometylowej;

vii) aryl; aryloksyl; arylokarbonyl; grupę arylotio; arylosulfonyl; arylosulfinyl; grupę arylosulfbnamidową aryloksykarbonyl; gdzie grupa arylowa może być podstawiona 1-3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_U4 alkilowych, C_M alkoksylowych i trifluorometylowej;

viii) -C(O)NR_bR_c; -O-C(O)-NR_bI%; -N(R_b)-C(O)-R_c; -NR^; Γ%-ϋ(Ο)-Ν(Ι%)-; gdzie R_b i 1% mają znaczenie podane wyżej w (e); oraz -N(R_b)-C(O)-ORg, gdzie Rg oznacza 0_μ6 alkil albo aryl, gdzie grupa alkilowa może być podstawiona 1 -3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_M alkoksylowych i trifluorometylowej; a grupa arylowa może być podstawiona 1-3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_M alkilowych, C_Malkoksylowych i trifluorometylowej; -N(1%)-C(O) NR_cR_d, gdzie 1% jest wybrany z grupy obejmującej atom wodoru, alkil i aryl; gdzie alkil i aryl mogąbyć podstawione w sposób podany powyżej w (e) odniesieniu do R_b i R_c;

ix) grupę heterocykliczną stanowiącą 5, 6 albo 7 członowy pierścień zawierający co najmniej jeden człon wybrany z grupy obejmującej jeden pierścieniowy atom tlenu, jeden pierścieniowy atom siarki, 1-4 pierścieniowe atomy azotu albo ich kombinacje; przy czym pierścień heterocykliczny może być aromatyczny, nienasycony albo nasycony, a ponadto pierścień heterocykliczny może być skondensowany z pierścieniem benzenowym, a także pierścień hete

179 611 rocykliczny może być podstawiony jednym-trzema podstawnikami określonymi powyżej w odniesieniu do v), vi), vii) i viii), z wyłączeniem ix) grupy heterocyklicznej;

(j) R³ i R⁴ mogą razem tworzyć karbonylowy atom tlenu; oraz (k) R³ i R⁴ mogą razem oznaczać grupę =CH-Rg, gdzie Rg ma znaczenie podane w vin); oraz:

X wybrany jest z grupy obejmującej: -O-; -S(O)_n-; -C(O)-; -CHCRJ-; -C(O)-O-*; -C(O)-N(R_c)-*; -N(R_e)-C(O)-O-*; -O-C(O)-N(R_e)-*; -N(R_e)C(O)-N(R_e)-; -O-CH(R_e)-*; i -N(R_e)-; gdzie R^ oznacza atom wodoru; C₍.₃ alkil, aryl, arylo-C^ alkil albo niepodstawiony lub podstawiony heteroaryl, określony powyżej w (h); gdzie gwiazdka (*) oznacza wiązanie przyłączone w pozycji 16 związku o wzorze I;

n równe jest 0,1 lub 2;

oraz ich dopuszczalne farmaceutycznie sole lub estry.

Kombinacje podstawników i/lub zmiennych dopuszczalne są tylko wówczas, gdy przy takich kombinacjach uzyskuje się trwałe związki.

W jednym wykonaniu przedmiotem wynalazku są związki o wzorze I, w którym R¹ oznacza atom wodoru lub metyl oraz R² oznacza atom wodoru lub metyl.

W kolejnym wykonaniu przedmiotem wynalazku są związki o wzorze I, w którym jeden spośród R³ i R⁴ wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru i metyl, a drugi wybrany jest z grupy obejmującej:

(b) grupę cyjanową:

(c) atom fluoru;

(d) OH, z ograniczeniem że X me oznacza -CH(R_e)-;

(f) Ci._lo alkilo-X- lub C]._1O alkilo-Χ-, gdzie alkil może być podstawiony grupą arylową która to grupa arylowa może być z kolei podstawiona 1-2 atomami chlorowca lub grupami alkilowymi;

(g) C₂.io alkenylo-X-;

(h) arylo-Χ-;

(i) heteroarylo-Χ-, gdzie heteroaryl oznacza 5 lub 6 członowy pierścień heteroaromatyczny zawierający 1-2 pierścieniowe atomy azotu; przy czym aryl w (i) i heteroaryl w (j) może być niepodstawiony albo podstawiony 1-2 podstawnikami wybranymi z grup obejmujących:

x) atom chlorowca; grupa cyjanowa; nitrowa; trichlorowcometyl; trichlorowcometoksyl;

alkil; aryl; C,.₆ alkilosulfonyl; grupa alkiloarylosulfonamidowa;

xi) -NRjjRc; Rij-CiOj-NfRc)-; gdzie każdy z R_b i R^ oznacza niezależnie atom wodoru, C|_₆alkil, aryl albo arylo-C^ alkyl; gdzie grupa alkilowa może być podstawiona 1 -3 podstawnikami wybranymi spośród atomów chlorowca, grup C_M alkoksylowych i trifluorometylowych, a grupa arylowa może być podstawiona 1-3 podstawnikami wybranymi spośród atomów chlorowca, grup C_M alkilowych, C_M alkoksylowych i trifluorometylowych;

xii) grupę heterocykliczną stanowiącą 5-człono wy pierścień aromatyczny zawierający jeden pierścieniowy atom azotu albo jeden pierścieniowy atom tlenu i jeden pierścieniowy atom azotu; oraz (j) R³ i R⁴ mogą razem tworzyć karbonylowy atom tlenu; i gdzie:

X wybrany jest z grupy obejmującej: -O-; -S(O)_n-; -CH(Re)-; -C(O)-N(Re)-*; -O-C(O)-N(R_e)-*; gdzie Rg oznacza atom wodoru; C_b3 alkil, aryl lub arylo-C].₃ alkil; gdzie gwiazdka (*) wiązanie przyłączone w pozycji 16 związku o wzorze I; oraz n wynosi od 0 do 2.

Do przykładowych nowych związków według wynalazku, w zakresie tego rozwiązania należą ale nie wyłącznie:

4-aza-4,7|3-dimetylo-5a.-androstano-3,16-dion;

4-aza-4-metylo-5a-androstano-3,16-dion;

3-okso-4-aza-4-metylo-16|3-hydroksy-5a.-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16p-(benzyloaminokarbonyloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16fybenzoiloamino-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16p-metoksy-5a-androstan;

179 611

3-okso-4-aza-4-metylo-16p-alliloksy-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16P-(n-propyloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16a-hydroksy-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16p-(fenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-7fymetylo-16fy(fenoksy)-5a-androst-1 -en;

3-okso-4-aza-4-metylo-16 β-metoksy-Sa-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16p-(4-chlorofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-7 β-metylo-16p-(4-chlorofenoksy)-5a-androst-1 -en;

3-okso-4-aza-7 β-metylo-16p-(4-chlorofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-7P-metylo-16P-(3-chloro-4-metylofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-7 β-metylo-16β-(4-metylofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-7 β-metylo-16β-(4-metylofenoksy)-5α-androst-1 -en;

3-okso-4-aza-7β-metylo-16β-[4-( 1 -pirolilo)fenoksy]-5a-androst-1 -en;

3-okso-4-aza-4,7β-dlmetylo-16β-hydroksy-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-metoksy-5α-androstan;

-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-163-alliloksy-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(3,3-dimetyloalliloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(n-propyloksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetyIo-16β-(lzo-pentoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,16a-dimetylo-16β-hydroksy-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-etyloksy-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dlmetylo-16β-benzyloksy-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16a-hydroksy-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-metylotio-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(n-propylotio)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-fluoro-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-cyjano-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16β-(1 -heksylo)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dlmetylo-16β-(n-propylo)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-benzylo-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dlmetylo-16β-(4-chlorobenzylo)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,16a-dimetylo-16β-metoksy-5α-andΓostan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-cyJanofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(3-cyjanofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16fy(4-nitrofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16 β-( 1 -naftyloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(3-chloΓO-4-metylofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(4-metylofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(tert-butyloksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(3-metylo-1 -butyloksy)-5a-androstan;

-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16a-(n-propyloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(4-trifluoΓomety lofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(4-trifluorometoksyfenoksy)-5α-androstan;

-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-etylotlo-5α-androstan;

-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-etylosulfonylo-5α-androstan;

-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(4-metylosulfonylofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-[4-(4-tolilosulfonyloammo)fenoksy]-5α-andΓOstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(3-pirydyloksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β[(4-fenylo)fenoksy]-5α-androstan;

-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(4-fluorofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimety lo-16β-(2-pirazynyloksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-[4-(5-oksazolllo)fenoksy]-5α-androstan;

179 611

3-okso-4-aza-4,7P-dimerylo-16p-(2-pirymidynyloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-[4-( 1 -pirylo)fenoksy]-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16p-(4-aminofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(4-acetyloamlnofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-benzoiloaminofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-chlorofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dlmetylo-16β-(fenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(2-chlorofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(3-chlorofenoksy)-5α-androstan;

-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(4-chlorofenoksy)-5α-androst-1 -en;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16-(4-chlorobenzylideno)-5a-androstan;

-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16-benzylideno-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dlmetylo-16-(4-metylobenzylideno)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16-(4-chlorobenzylo)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16-(4-metylobenzy lo)-5a-androstan;

3^:okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16-(3-pirydylometylo)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16a-metanosulfonylo-5a-androstan;

-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-tiofenoksy-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-chlorotiofenoksy)-5α-androstan,

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-fluorotiofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(4-metylotiofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(4-metoksytiofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-fenylosulfmylo-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-fenylosulfonylo-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β, 16a-trimetylo-16β-(4-trifluorometylofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β, 16a-trimetylo-16β-hydroksy-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4^, 16a-trimetylo-16β-metoksy-5α-androstan;

ich farmaceutycznie dopuszczalne sole oraz analogi powyższych związków, w których wiązanie C1-C2 węgiel-węgiel jest wiązaniem podwójnym i/lub R¹ oznacza atom wodoru i/lub R² oznacza atom wodoru lub metyl, gdy jest to stosowne.

W innym wykonaniu przedmiotem wynalazku są związki o wzorze I, ograniczone do tych, w których wiązanie C_rC₂ węgiel-węgiel jest wiązaniem pojedynczym, R¹ oznacza metyl, R² oznacza metyl, R³ wybrany jest spośród niepodstawionej i podstawionej grupy aryloksylowej, a R⁴oznacza atom wodoru.

Do pewnych przykładowych, ale nie jedynych związków według tego wykonania należą:

-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-cyjanofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(3-cyjanofenoksy)-5α-androstan;

-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(4-nitrofenoksy)-5α-androstan;

-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-( 1 -nafiyloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(3-chloro-4-metylofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-metylofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-trifluorometylofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-trifluorometoksyfenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-metylosulfonylofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-[4-(4-tołilosulfonyloamino)fenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-[(4-fenylo)fenoksy]-5α.-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-fluorofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-[4-(5-oksazolilo)fenoksy]-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-[4-( 1 -pirohlo)fenoksy]-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-aminofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-acetyloaminofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-benzoiloaminofenoksy)-5α-androstan;

179 611

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16P-(4-chlorofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16|3-(fenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-(2-chlorofenoksy)-5a-androstan; i

3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16p-(3-chlorofenoksy)-5a-androstan;

oraz ich farmaceutycznie dopuszczalne sole.

Szczególnie przydatnym związkiem według wynalazkujest 3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16p-(4-chlorofenoksy)-5a-androstan, albo jego farmaceutycznie dopuszczalna sól oraz 3-okso-4-aza-7p-metylo-16|3-(4-metylofenoksy)-5a-androst-l-en albo jego dopuszczalna farmaceutycznie sól.

W użytym znaczeniu określenie “alkil” obejmuje nasycone alifatyczne grupy węglowodorowe o rozgałęzionym i prostym łańcuchu, zawierające podaną liczbę atomów węgla, np. metyl (Me), etyl (Et), propyl, butyl, pentyl, heksyl, heptyl, oktyl, nonyl, decyl, izo-propyl (i-Pr), izobutyl (i-Bu), tert-butyl (t-Bu), sec-butyl (s-Bu), izo-pentyl itp.

“Alkiloksyl” (lub “alkoksyl”) oznacza grupę alkilową o podanej liczbie atomów węgla, przyłączoną poprzez mostek tlenowy, takąjakmetoksyl, etoksyl, propoksyl itp. “ Alkeny 1” obejmuje grupy węglowodorowe w konfiguracji liniowej lub rozgałęzionej z jednym lub więcej wiązaniami podwójnymi węgiel-węgiel, które mogą występować w dowolnym ustalonym punkcie wzdłuż łańcucha, takie jak etenyl, propenyl, butenyl, pentenyl itp. Wynalazek obejmuje swym zakresem wszystkie diastereoizomery E i Z.

Grupy alkilowe i alkenylowe mogą być niepodstawione lub podstawione jednym lub więcej, korzystnie 1-3 podstawnikami wybranymi z grup obejmujących:

i) atom chlorowca; hydroksyl; grupa cyjanowa; grupa nitrowa; mono-, di- albo tnchlorowcometyl; okso; hydroksylosulfonyl; karboksyl;

ii) hydroksy-C]^ alkil; C]^ alkiloksyl; C]_₆ alkilotio; alkilosulfonyl; C].₆ alkiloksykarbonyl; w którym grupa C ] alkilowa może być dodatkowo podstawiona 1 -3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_M alkoksylowych i trifluorometylowych;

iii) arylotio; aryl; aryloksyl; arylosulfonyl; aryloksykarbonyl; w którym grupa arylowa może być dodatkowo podstawiona 1-3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_M alkilowych, C_M alkoksylowych i trifluorometylowych;

iv) -C(O)NR_bR_c; -N(R_b)-C(O)-R_c; -NR_bR_c; gdzie R_b i 1% mająznaczenie podane wyżej; a atom chlorowca oznacza atom F, Cl, Br lub I.

W użytym znaczeniu określenie “okso” oznacza grupę okso, która może występować w dowolnym określonym punkcie w łańcuchu węglowym, stanowiąc część grupy formylowej, gdy znajduje się na końcu łańcucha, albo grupy acylowej lub aroilowej, gdy znajduje się w innych punktach wzdłuż łańcucha.

W użytym znaczeniu określenie “aryl”, np. C₆.₁₀ aryl oznacza fenyl lub naftyl, w tym 1 -naftyl lub 2-naftyl, niepodstawiony lub podstawiony w sposób opisany poniżej.

W użytym znaczeniu określenie “heteroaryl” obejmuje 5, 6 lub 7-członowy rodnik heteroaromatyczny zawierający co najmniej jeden element wybrany z grupy obejmującej jeden pierścieniowy atom tlenu, jeden pierścieniowy atom siarki, 1-4 pierścieniowe atomy azotu albo ich kombinacje; w którym pierścień heteroaromatyczny może być także skondensowany z jednym pierścieniem benzenowym albo heteroaromatycznym. Kategoria ta obejmuje następujące niepodstawione lub podstawione pierścienie heteroaromatyczne (określone poniżej): pirydyl, furyl, pirolil, tienyl, izotiazolil, imidazolil, benzimidazohl, tetrazolil, pirazynyl, pirymidyl, chinolil, chinazolinyl, izochinolil, benzofuryl, izobenzofuryl, benzotienyl, pirazolil, indohl, izomdohl, purynyl, karbazolil, izoksazolil, tiazolil, izotiazolil, oksazohl, benzotiazohl i benzoksazolil. Pierścień heteroarylowy może być przyłączony do struktury I poprzez heteroatom, np. N, albo przez atom węgla w pierścieniu, co powoduje powstanie trwałej struktury Pierścień heteroarylowy może być również skondensowany z pierścieniem benzenowym.

1-3, a zazwyczaj 1 lub 2 podstawniki, które mogą występować przy grupach C₆.₁₀ arylowych i grupach heteroarylowych wymienionych powyżej, jest niezależnie wybranych z grup obejmujących:

179 611

v) atom chlorowca; hydroksyl; grupę cyjanowa; nitrowa; mono-, di- albo trichlorowcometyl; mono-, di- albo trichlorowcometoksyl; C₂.₆ alkenyl; C₃.₆ cycloalkil; formyl; hydrosulfonyl; karboksyl; grupa ureidowa;

vi) C_h6 alkil; hydroksy-C^ alkil; alkiloksyl; C^-alkiloksy-C,^ alkil; C].₆ alkilokarbonyl; alkilosulfbnyl; C]_₆ alkilotio; alkilosulfinyl; grupa C,^ alkilosulfonamidowa;

alkiloarylosulfonamidowa; Cj.₆ alkiloksykarbonyl; alkiIoksykarbonylo-C|.₆ alkil; R_bR_cN-C(O)-C₁^ alkil; C|.₆-alkanoiloammo-C]_₆ alkil; aroiloamino-C^ alkil; gdzie grupa alkilowa może być podstawiona 1-3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_M alkoksylowych i trifluorometylowych;

vii) aryl; aryloksyl; arylokarbonyl; grupa arylotio; arylosulfonyl; arylosulfinyl; grupa arylosulfonamidowa; aryloksykarbonyl; gdzie grupa arylowa może być podstawiona 1 -3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_M alkilowych, C_M alkoksylowych i tnfluorometylowych;

viii) -C(O)NR_bR_c; -O-C(O)-NR_bR_c; -Ν^)-€(Ο)^; -NR^; R_b-C(O)-N(R_c)-; gdzie R_b i Rę mająznaczenie podane wyżej w (e); oraz -N(R_b)-C(O)-OR_c, gdzie R_c oznacza alkil albo aryl, -N(R_b)-C(O) NR_cR_d, gdzie R_d jest wybrany z grupy obejmującej atom wodoru, C,_₆ alkil i aryl; gdzie alkil i aryl mogą być podstawione w sposób podany powyżej w odmesieniu do Rb i RcJ .

ix) grupę heterocykliczną stanowiącą 5, 6 albo 7 członowy pierścień zawierający co najmniej jeden element wybrany z grupy obejmującej jeden pierścieniowy atom tlenu, jeden pierścieniowy atom siarki, 1-4 pierścieniowe atomy azotu albo ich kombinacje; przy czym pierścień heterocykliczny może być aromatyczny, nienasycony albo nasycony, a ponadto pierścień heterocykliczny może być skondensowany z pierścieniem benzenowym, a także pierścień heterocykliczny może być podstawiony jednym-trzema podstawnikami określonymi powyżej w odniesieniu do v), vi), vii) i viii), z wyłączeniem ix) grupy heterocyklicznej.

Do skondensowanych heteroaromatycznych układów pierścieniowych należą: puryna, imidazoimidazol, imidazotiazol, pirydopirymidynft, pirydopirydazyna, pirymidopirymidyna, imidazopirydazyna, pirolopirydina, imidazopirydina itp

Określenie grupa “heterocykliczna” obejmuje całkowicie nienasycone pierścienie arylowe wymienione powyżej oraz ich odpowiednie dihydro-, tetrahydro- i heksahydro-pochodne stanowiące częściowo nienasycone lub całkowicie nasycone wersje układów pierścieniowych. Do przykładowych grup należą: dihydroimidazolil, dihydrooksazolil, dihydropirydyl, tetrahydrofuryl, dihydropirolil, tetrahydrotienyl, dihydroizotiazolil, 1,2-dihydrobenzimidazolil, 1,2-dihydrotetrazolil, 1,2-dihydropirazynyl, 1,2-dihydropirymidyl, 1,2-dihydrochinolil, 1,2,3,4-tetrahydroizochinolil, 1,2,3,4-tetrahydrobenzofuryl, 1,2,3,4-tetrahydroizobenzofuryl, 1,2,3,4-tetrahydrobenzotienyl, 1,2,3,4-tetrahydropirazolil, 1,2,3,4-tetrahydroindołil, 1,2,3,4-tetrahydroizoindolil, 1,2,3,4-tetrahydropurynyl, 1,2,3,4-tetrahydrokarbazolil, 1,2,3,4-tetrahydroizoksazolil, 1,2,3,4-tetrahydrotiazolil, 1,2,3,4-tetrahydrooksazolil, 1,2,3,4-tetrahydrobenzotiazolil, 1,2,3,4-tetrahydrobenzoksazohl itp.

Grupa heterocykliczna może być podstawiona w taki sam sposób j ak grupa heteroarylowa.

Ilekroć określenia “alkil”, “alkenyl”, “alkiloksyl (lub alkoksyl)”, “aryl” lub “heteroaryl” albo jeden z rdzeni ich przedrostków pojawiają się w nazwie podstawnika w związku o wzorze I (takiej jak np. aryloalkoksyaryloksyl), to mają one takie same znaczenia, jak podane powyżej odpowiednie określenia “alkil”, “alkenyl”, “alkiloksyl (lub alkoksyl)”, “aryl” i “heteroaryl”. Podane liczby atomów węgla (np. Ci.₁₀) odnoszą się niezależnie do liczby atomów węgla w grupie alkilowej lub alkenylowej, albo w alkilowej lub alkenylowej części większego podstawniką w którym alkil lub alkenyl pojawia się jako rdzeń przedrostka.

Zakresem wynalazku są również objęte farmaceutycznie dopuszczalne sole związków o wzorze I, gdy w strukturze występuje grupa zasadowa lub kwasowa. Gdy występuje podstawnik kwasowy, np. -C00H, wytworzyć można sól amonową sodową potasową wapniową itp., do stosowania jako postać dawkowania. Gdy występuje grupa zasadowa, np. aminowa lub zasado

179 611 wa grupa heteroarylowa taka jak 4-piry dyl, jako postać dawkowania zastosować można np. chlorowodorek, bromowodorek, octan, pamoan itp.

Ponadto w przypadku, gdy występuje grupa -COOH, stosować można farmaceutycznie dopuszczalne estry takie jak ester C]_₅ alkilowy, piwaloiloksymetylowy itp., przy czym estry takie są znane z tego, że modyfikują rozpuszczalność lub zdolność do hydrolizy i stosowane są w preparatach o przedłużonym uwalnianiu lub jako proleki.

Do reprezentatywnych soli należą następujące: octan, laktobioman, benzenosulfonian, laurynian, benzoesan, jabłczan, wodorowęglan, maleinian, wodorosiarczan, migdalan, wodorowinian, mesylan, boran, metylobromek, bromek, metyloazotan, edetan wapniowy, metylosiarczan, kamsylan, śluzan, węglan, napsylan, chlorek, azotan, klawulanian, N-metyloglukaminian, cytrynian, sól amonowa, dichlorowodorek, oleinian, edetan, szczawian, edysylan, pamoesan (embonian), estolan, palmitynian, esylan, pantotenian, fumaran, fosforan/wodorofosforan, gluceptan, poligalakturonian, glukonian, salicylan, glutaminian, stearynian, glikoliloarsanilan, siarczan, heksylorezorcynian, podoctan, hydrabaminian, bursztynian, bromowodorek, taninian, chlorowodorek, winian, hydroksynaftoesan, teoklanian, jodek, tosylan, izotionian, trietylojodek, mleczan i walerianian.

Na dodatek pewne związki według wynalazku mogą tworzyć solwaty z wodą i znanymi rozpuszczalnikami organicznymi. Solwaty takie objęte są zakresem wynalazku.

Określenie “terapeutycznie skuteczna ilość” oznaczać będzie taką ilość leku lub środka farmaceutycznego, która będzie wywoływać reakcję biologiczną lub leczniczą tkanki, układu, zwierzęcia lub człowieka, oczekiwaną przez badacza, weterynarza, doktora medycyny lub innego klinicystę.

Związki według wynalazku zawierają centra chiralności i mogą występować jako racematy, mieszaniny racemiczne i jako poszczególne enancjomery lub diastereoizomery; wszystkie takie formy izomeryczne oraz ich mieszaniny objęte są zakresem wynalazku. Ponadto pewne formy krystaliczne związków według wynalazku mogą występować w odmianach polimorficznych, które należy również uważać za objęte zakresem wynalazku.

Stany hipemadrogeniczne, takie jak wyłysienie androgeniczne obejmujące wyłysienie typu męskiego, trądzik pospolity, łojotok oraz nadmierne owłosienie kobiet, leczy się poprzez doustne, układowe, pozajelitowe lub miejscowe podawanie nowych związków o wzorze I, samych lub w kombinacji z inhibitorem 5a-reduktazy 2 i/lub w kombinacji ze środkiem otwierającym kanały potasowe takim jak minoksydyl, antyandrogenem takim jak flutamid, retynoidem takim jak tretynoina lub izotretynoina oraz antagonistą receptora a-l takim jak terazocyna.

Określenie “leczenie wyłysienia androgenicznego” obejmuje zahamowanie lub odwrócenie stanu wyłysienia androgenowego oraz pobudzanie wzrostu włosów. Również leczenie łagodnego przerostu gruczołu krokowego, zapalenia gruczołu krokowego oraz leczenie i/lub zapobieganie nowotworu gruczołu krokowego prowadzi się poprzez doustne, układowe lub pozajelitowe podawanie nowych związków o wzorze I, samych lub w kombinacji z inhibitorem 5a-reduktazy 2.

Celem wynalazku jest również dostarczenie odpowiednich miejscowych, doustnych, układowych lub pozajelitowych kompozycji farmaceutycznych do stosowania zgodnie z nowymi sposobami według wynalazku. Kompozycje zawierające związki według wynalazku jako substancje czynne do stosowania w leczeniu wyżej wymienionych stanów hiperandrogenicznych można podawać w wielu różnych postaciach dawkowania leków w znanych nośnikach do podawania układowego. Tak np. związki stosować można w takich doustnych formach dawkowania jak tabletki, kapsułki (każda w postaci preparatu do uwalniania natychmiastowego lub przedłużonego), pigułki, proszki, granulaty, eliksiry, nalewki, roztwory, zawiesiny, syropy i emulsje, albo do iniekcji. Możnaje także podawać dożylnie (uderzeniowo lub przez infuzję), dootrzewnowo, podskórnie, miejscowo z okluzją lub bez okluzji, albo domięśniowo, przy czym wszystkie takie formy są dobrze znane specjalistom w dziedzinie farmacji.

179 611

Przedmiotem wynalazku są zatem także kompozycje farmaceutyczne, które zawierająfarmaceutycznie dopuszczalny nośnik i terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I według wynalazku; które mogą ponadto zawierać:

(1) terapeutycznie skuteczną ilość inhibitora 5a-reduktazy 2 lub jego farmaceutycznie dopuszczalnej soli, np. finasterydu, episterydu lub turosterydu;

(2) środek otwierający kanały potasowe lub jego farmaceutycznie dopuszczalną sól, np. minoksydyl;

(3) terapeutycznie skuteczną ilość retynoidu lub jego farmaceutycznie dopuszczalnej soli, np. tretynoiny lub izotretynoiny; oraz (4) terapeutycznie skuteczną ilość środka antyandrogenowego lub jego farmaceutycznie dopuszczalnej soli, np. flutamidu, spironolaktonu lub kazodeksu.

Dzienna dawka produktów może wahać się w zakresie od 0,1 do 1 000 mg/dorosłego człowieka/dzień. W przypadku podawania doustnego kompozycje korzystnie stosuje się w postaci naciętych lub nie naciętych tabletek zawierających 0,1,0,5, 1,0,2,5,5,0,10,0,15,0, 25,0 i 50,0 mg substancji czynnej, tak aby na podstawie objawów dopasować dawkę do leczonego pacjenta. Skuteczna dawka stosowanego leku wynosi zazwyczaj od około 0,002 do około 50 mg/kg wagi ciała na dzień. W szczególności dawka ta wynosi od około 0,01 do 7 mg/kg wagi ciała na dzień.

Dogodnie związki według wynalazku podawać można w postaci pojedynczej dawki dziennej, albo też całkowitą dzienną dawkę można podzielić i podawać 2, 3 lub 4 razy dziennie. Związki według wynalazku można także podawać donosowo poprzez miejscowe stosowanie odpowiednich donosowych nośników, albo przezskómie z wykorzystaniem przezskómych plastrów dobrze znanych specjalistom. Należy zdawać sobie sprawę, że przy wykorzystywaniu przezskómego układu dozowania dawka będzie podawana w sposób ciągły, a nie przerywany.

W leczeniu wyłysienia androgenicznego takiego jak wyłysienie typu męskiego, trądzika pospolitego, łojotoku i nadmiernego owłosienia kobiet związki według wynalazku podawać można w postaci kompozycji farmaceutycznej zawierającej substancję czynną w kombinacji z farmaceutycznie dopuszczalnym nośnikiem przeznaczonym do stosowania miejscowego. Kompozycje farmaceutyczne do stosowania miejscowego mogą być np. w postaci roztworu, kremu, maści, żelu, płynu, szamponu lub preparatu aerozolowego przeznaczonego do stosowania na skórę. Takie kompozycje farmaceutyczne do stosowania miejscowego zawierające związki według wynalazku zazwyczaj zawierająod około 0,001 do 15% wagowych substancji czynnej w mieszaninie z farmaceutycznie dopuszczalnym nośnikiem.

W leczeniu trądzika pospolitego, wyłysienia androgenicznego takiego jak wyłysienie typu męskiego, łojotoku, nadmiernego owłosienia kobiet, łagodnego przerostu gruczołu krokowego, zapalenia gruczołu krokowego oraz zapobiegania i/lub leczenia nowotworu gruczołu krokowego, stosować można same związki według wynalazku, albo też można je łączyć z terapeutycznie skuteczną ilością inhibitora 5a-reduktazy 2 takiego jak finasteryd, uzyskując pojedynczy doustny, układowy lub pozajelitowy preparat farmaceutyczny. Ponadto w przypadku zaburzeń skóry i skalpu takich jak trądzik pospolity, wyłysienie androgenowe takie jak miejscowe typu męskiego, łojotok i nadmierne owłosienie kobiet, związki według wynalazku i inhibitor 5a-reduktazy 2 można łączyć uzyskując preparat do stosowania miejscowego. Można także przeprowadzać terapię kombinowaną, w której związek o wzorze I i inhibitor 5a-reduktazy 2 podaj e się w postaci odrębnych preparatów doustnych, układowych, pozajelitowych lub do stosowania miejscowego. Tak np. związek o wzorze I i finasteryd można podawać w postaci pojedynczego preparatu doustnego lub miejscowego, albo też każdą z substancji czynnych można podawać w postaci odrębnego preparatu, np. w postaci odrębnych preparatów doustnych lub stosując kombinację doustnego preparatu finasterydu i preparatu do stosowania miejscowego zawierającego związek o wzorze I. Patrz np. patenty US nr 4 377 584 i 4 760 071, w których opisano dawki i preparaty zawierające inhibitory 5a-reduktazy. Gdy substancje czynne są w postaci odrębnych preparatów, można je stosować równocześnie, albo też każdą z nich można stosować w różnych odstępach czasu.

179 611

Zakresem wynalazku objęte są również mne inhibitory 5a-reduktazy 2, przydatne w wyżej opisanej metodzie. Przykładowo, ale nie wyłącznie, wymienić można kwas 17p-(N-tertbutylokarbamoilo)androsta-3,5-dieno-3-karboksylowy (episteryd, Smith Kline & Beecham, SKF 105657), opisany w WO 9113550 i w WO 9319758; oraz 17[f[N-izopropylo-N-(izopropylokarbamoilo)karbamoilo]-4-metylo-4-aza-5a-androstan-3-on (turosteryd, Farmitalia, FCE 26073) opisany w patencie USA nr 5 155 107 oraz ich pochodne.

W leczeniu wyłysienia androgenicznego takiego jak miejscowe typu męskiego, 'wykorzystywać można podawanie związku według wynalazku w kombinacji z terapeutycznie skuteczną ilością środka otwierającego kanały potasowe, takiego jak minoksydyl, kromakalina, pmacydyl, związek wybrany z grup pochodnych S-triazyny, 1-tlenku tianu, benzopiranu i pirydynopiranu, albo jego farmaceutycznie dopuszczalna sól. Substancje czynne podawać można w postaci pojedynczego preparatu do stosowania miejscowego, albo też każdą substancję czynną można stosować w postaci odrębnego preparatu, np. w postaci odrębnych preparatów do stosowania miejscowego, albo też stosując preparat doustny związku o wzorze I w kombinacji z preparatem do stosowania miejscowego, zawierającym np. minoksydyl. Dawki i preparaty środków otwierających kanały potasowe opisane np. w patentach USA nr 45 96 81214139619 oraz w WO 92/02225 opublikowanym 20 lutego 1992. Gdy substancje czynne są w postaci odrębnych preparatów, można je stosować równocześnie, albo też każdąz nich można stosować w różnych odstępach czasu.

W leczeniu trądzika pospolitego i/lub wyłysienia androgenowego zastosować można również terapię kombinowaną podając terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, samego lub w kombinacji z inhibitorem 5a-reduktazy 2, w kombinacji z terapeutycznie skuteczną ilością retynoidu, np. kwasu retynolowego albo jego pochodnej estrowej lub amidowej, takiego jak tretynoina (Retin A) lub izotretynoina (Accutane, Roche, patrz patenty USA nr 3 006 939,3 746 730 Ϊ4 556 518).

W leczeniu trądzika pospolitego, wyłysienia androgenicznego, łojotoku, nadmiernego owłosienia kobiet, łagodnego przerostu gruczołu krokowego, zapalenia gruczołu krokowego oraz zapobiegania i/lub leczenia nowotworu gruczołu krokowego, zastosować można również terapię kombinowaną podając terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I z terapeutycznie skuteczną ilością antyandrogenu takiego jak flutamid, spironolakton lubkasodeks.

Tryb leczenia z wykorzystaniem związków według wynalazku dobiera się z uwzględnieniem różnych czynników takich jak typ, gatunek, wiek, waga, płeć i stan zdrowia pacjenta; ostrość leczonego stanu; sposób podawania; działanie nerek i wątroby pacjenta; oraz konkretny stosowany związek. Lekarz lub weterynarz może łatwo ustalić i przepisać skuteczną dawkę leku zapobiegającą, przeciwdziałającą lub zatrzymującą postęp choroby. Zapewnienie optymalnego stężenia leku w zakresie zapewniającym skuteczność bez toksyczności wymaga dawkowania uwzględniającego kinetykę doprowadzania leku do komórek docelowych. Należy przy tym uwzględnić rozprowadzanie leku, stan równowagi oraz jego wydalanie.

Związki według wynalazku mogą stanowić substancję czynną, którą zazwyczaj podaje się w mieszaninie z odpowiednimi farmaceutycznymi rozcieńczalnikami, zarobkami lub nośnikami (określanymi łącznie w opisie jako “nośniki”) odpowiednio dobranymi z uwzględnieniem przewidywanego sposobu podawania, np. doustnych tabletek, kapsułek, eliksirów, syropów itp., zgodnie z praktyką farmaceutyczną.

Tak np. przy podawaniu doustnym w postaci tabletki lub kapsułki substancję czynną można łączyć z doustnym, nietoksycznym, farmaceutycznie dopuszczalnym obojętnym nośnikiem takim jak etanol, gliceryna, woda itp. Ponadto, gdy jest to pożądane lub niezbędne, do mieszanki wprowadzać można odpowiednie środki wiążące, smarujące, ułatwiające rozpad i barwiące. Do odpowiednich środków wiążących należą, ale nie wyłącznie, skrobia, żelatyna, cukry naturalne takie jak glukoza lub β-laktoza, środki słodzące oparte na kukuiydzy, naturalne i syntetyczne żywice takie jak guma arabska, tragakant lub alginian sodowy, karboksymetyloceluloza, glikol polietylenowy, woski itp. Do środków smarujących stosowanych w takich postaciach dawkowania należą, ale nie wyłącznie, oleinian sodowy, stearynian sodowy, stearynian magnezowy,

179 611 benzoesan sodowy, octan sodowy, chlorek sodowy itp. Do środków ułatwiających rozpad należą ale nie wyłącznie, skrobią metyloceluloza, agar, bentonit, żywica ksantanowa itp.

Ciekłe formy zawierają odpowiednio doprawione smakowo środki zawieszające lub dyspergujące takie jak naturalne lub syntetyczne żywice, np. tragakant, guma arabska, metyloceluloza itp. Stosować można inne środki dyspergujące takie jak gliceryna itp. Do podawania pozajelitowego niezbędne są sterylne zawiesiny i roztwory. Jeśli pożądanejest dozowanie dożylne, stosuje się izotoniczne preparaty zawierające zazwyczaj odpowiednie środki konserwujące.

Preparaty do stosowania miejscowego zawierająsubstancję czynną wymieszaną z różnymi znanymi nośnikami takimi jak alkohole, żel aloesowy, alantoma, gliceryna, oleje z witaminą A i E, olej mineralny, mirystylo-propionian PPG2 itp., tworząc np. roztwory alkoholowe, środki czyszczące do stosowania miejscowego, kremy czyszczące, żele do skóry, płyny do skóry oraz szampony w kremie lub w żelu. Patrz np. EP 0 285 382.

Związki według wynalazku można także podawać w postaci liposomowych układów dozujących zawierających drobne jednowarstwowe pęcherzyki, duże jednowarstwowe pęcherzyki i pęcherzyki wielowarstwowe. Liposomy wytwarzać można stosując szereg fosfolipidów takich jak cholesterol, stearyloamina lub fosfatydylocholina.

Związki według wynalazku można także podawać z wykorzystaniem monoklonalnych przeciwciał jako pojedynczych nośników, z którymi sprzężone są cząsteczki związku. Związki według wynalazku można także sprzęgać z rozpuszczalnymi polimerami jako ukierunkowanymi nośnikami leku. Do takich polimerów należy poliwinylopirolidon, kopolimery piranu, polihydroksypropylometakrylamid-fenol, pohhydroksyetyloaspartamidofenol lub pohoksyetyleno-poliłizyną podstawiona grupami palmitoilowymi. Związki według wynalazku można także sprzęgać z grupą polimerów ulegających degradacji biologicznej, umożliwiających osiągnięcie kontrolowanego uwalniania leku, takich jak polikwas mlekowy, ροΐι-ε-kaprolakton, polikwas hydroksymasłowy, poliortoestry, poliacetale, polidihydropirany, policyjanoakrylany oraz usieciowane lub amfipatyczne blokowe kopolimery hydrożeli.

Związki według wynalazku można łatwo wytworzyć sposobami przedstawionymi poniżej na schematach reakcji i w przykładach, z ewentualnymi ich modyfikacjami, stosując łatwo dostępne tnateriały wyjściowe i reagenty oraz znane sposoby prowadzenia syntez. W reakcjach tych można także wykorzystać warianty znane specjalistom, ale nie przedstawione szczegółowo. Konkretne określenia zmiennych na schematach (np. R=CH₃) podano jedynie przykładowo, tak że nie ograniczają one opisanych procedur. Pewne zastosowane skróty mająnastępujące znaczenie: Ph oznacza fenyl, Ac oznacza grupę acylową; t-Bu o oznacza tert-butyl; Et oznacza etyl; Me oznacza metyl; i-Am oznacza izoamyl; EtOAc oznacza octan etylu.

Inhibitory przedstawione na schemacie 1 wytwarzać można w sposób następujący. 4-aza-4metylo-5a-androstan-3,17-dion (A) przekształca się najpierw w izomeryczny 3,16-dion 1 w następującej sekwencji reakcji: (1) działanie na A azotynem izoamylu w tert-butanolu w obecności tert-butanolanu potasu, z wytworzeniem półproduktu, 16-oksimino-17-ketonu; (2) redukcja grupy 17-ketonowej hydratem hydrazyny i wodorotlenkiem potasowym w glikolu etylenowym w podwyższonej temperaturze z wytworzeniem 16-oksymu B; oraz (3) rozszczepienie grupy 16-oksiminowej w B przez hydrolizę wodnym roztworem kwasu octowego w podwyższonych temperaturach lub wodorosiarczynem sodowym, a następnie traktowanie kwasem solnym z wytworzeniem związku 1. Redukcję 16-ketonu 1 do Ιόβ-alkoholu 2 przeprowadza się stosując odpowiedni wodorkowy środek redukujący taki jak borowodorek sodowy w metanolu lub tn-secbutyloborowodorek litu w tetrahydrofuranie (THF). Alkohol 2 przekształca się w jego pochodne alkiloeterowe 3 i 4 najpierw wytwarzając anion alkoholanowy przez zastosowanie wodorku potasu w Ν,Ν-dimetyloformamidzie (DMF) lub wodorotlenku potasu w dimetylosulfotlenku (DMSO), a następnie addycję odpowiedniego bromku lub jodku alkilu. Pochodną 16|3-(n-propyloksylową) 5 uzyskuje się z prekursora, pochodnej 16P-(alhłoksylowej) 4 przez uwodornienie katalityczne.

Inhibitory przedstawione na schemacie 2 wytworzyć można w sposób następujący. 16-oksym B przekształca się w 16β-aminę C przez katalityczne uwodornienie w obecności

179 611 heterofazowego katalizatora takiego jak tlenek platyny w wodnym roztworze kwasu octowego. Acylowanie C przeprowadza się za pomocą odpowiedniego bezwodnika kwasowego lub chlorku kwasowego w obecności akceptora kwasu takiego jak pirydyna, trietyloamma lub 4-dimetyloaminopirydyna (DMAP). W taki sposób uzyskuje się związki w przykładach 6 i 7 Karbaminiany pokazane na Schemacie 3, takie jak 8, wytwarza się działając na alkohol 2 odpowiednim izocyjanianem w obecności zasady organicznej takiej jak trietyloamina, pirydyna i 4-dimetyloaminopirydyna.

Inhibitory przedstawione na schemacie 4 wytworzyć można w sposób następujący. 1 ββ-alkohol 2 przekształca się w 16a-alkohol 9 działając kwasem 4-nitrobenzoesowym w obecności azadikarboksylanu dietylu (DEAD) i trifenylofosfiną z wytworzeniem półproduktu, estru 16a-(p-nitrobenzoesanowego) D, a następnie przeprowadzając hydrolizę wodnym roztworem zasady w odpowiednim rozpuszczalniku alkoholowym. Alkilowanie związku 9 przeprowadza się w sposób podobny do opisanego powyżej w odniesieniu do alkoholu 2, uzyskując pożądane etery 16a-alkilowe takie jak pochodna 16a-metoksylowa (przykład 10) pokazana na schemacie 4.

Inhibitory 7P-metylowe przedstawione na schemacie 5 wytwarza się w podobny sposób jak związki przedstawione na schemacie 1, ale stosując jako materiał wyjściowy 4-aza-4,7p-dimetylo-5a-androstano-3,17-dion (E).

Inhibitory 7^-metylowe przedstawione na schemacie 6 wytworzyć można w sposób następujący. Związek 20 wytwarza się działając na alkohol 12 trichloroacetimidanem tert-butylu w obecności organicznego kwasu sulfonowego takiego jak kwas p-trifluorometanosulfonowy. Pochodne 1 όβ-aryloksylowe, takie jak opisane w przykładach 21 -24 uzyskuje się wytwarzając najpierw anion alkoholanowy z alkoholu 12 z zastosowaniem wodorku sodowego lub potasowego w tetrahydrofuranie lub Ν,Ν-dimetyloformamidzie albo wodorotlenku potasu w dimetylosulfotlenku, a następnie addycję odpowiednio podstawionego fluorobenzenu.

Inhibitory 7 β-metylowe przedstawione na schemacie 7 wytwarza się w podobny sposób jak związki przedstawione na schemacie 4, ale stosując jako materiał wyjściowy półprodukt 7β-metylo-16β-olowy 12. Inwersję konfiguracji w pozycji 16 prowadzącą do (F) przeprowadza się z wykorzystaniem przekształcenia typu Mitsunobu, jak to pokazano na schemacie 7. Alkilowanie prowadzące do 16a-eterów takich jak związek 26, przeprowadza się w sposób opisany powyżej.

Inhibitory przedstawione na schemacie 8 wytwarza się w sposób następujący. W wyniku addycji bromku metylomagnezowego w tetrahydrofuranie do ketonu 1 lub 11 uzyskuje się odpowiednio 16α-metylo-16β-alkohol 27 lub 28. Następnie przeprowadza się O-alkilowanie lub O-arylowanie w sposób pokazany na poprzednich schematach, otrzymując pochodne 16a-metylo-16β-eterowe takie jak związki z przykładów 29 i 30.

Inhibitory przedstawione na schemacie 9 wytwarza się w sposób następujący. 7β-metylo-16a-alkohol 25 przekształca się w Ιόβ-tiol H działając kwasem tiolooctowym w obecności azadikarboksylanu diizopropylu (DIAD) i trifenylofosfiną z wytworzeniem półproduktu, Ιόβ-tiooctanu G, który następnie hydrolizuje się w warunkach zasadowych otrzymując tiol H. Alkilowanie przeprowadza się wytwarzając anion merkaptanowy przez zastosowanie wodorku sodowego lub wodorku potasowego w tetrahydrofuranie lub Ν,Ν-dimetyloformamidzie, a następnie dodając odpowiedni halogenek alkilu. W taki sposób wytwarza się związki z przykładów 31-33. Odpowiednie sulfony takie jak związek z przykładu 34, uzyskuje się działając na tioeterowe prekursory 31-33 środkiem utleniającym takim jak nadkwas organiczny lub peroksymonosiarczan potasowy (Oxone), w tym ostatnim przypadku w uwodnionym metanolu.

Inhibitory przedstawione na schemacie 10 wytwarza się w sposób następujący. Pochodną p-nitrofenoksylową50 redukuje się Pd na węglu w temperaturze pokojowej w atmosferze wodoru otrzymując pochodnąp-aminofenoksylową51. Aminę acyluje się następnie chlorkiem acetylu w chlorku metylenu w obecności pirydyny otrzymując pochodnąp-acetyloammofenoksylową 52, albo w podobny sposób chlorkiem benzoilu otrzymując odpowiedni analog p-benzoiloami

179 611 nowy 53. Na związek aminowy 51 można także podziałać chlorkiem tosylu otrzymując analog p-aminotosylowy 54.

Inhibitory przedstawione na schemacie 11 wytwarza się w sposób następujący. Na 16-alkohol 5 5 chroniony grupąN-2,4-dinitrobenzy Iową działa się p-fluorochlorobenzenem i wodorkiem potasowym w dimetyloformamidzie otrzymując pochodną p-chlorofenoksylową 56, na którą działa się następnie kwasem tnfluorooctowym w chlorku metylenu w celu usunięcia chroniącej grupy N-2,4-dinitrobenzylowej i uzyskania związku 57. Działa się na mego gazowym wodorem w obecności palladu na węglu jako katalizatora w metanolu, w celu odchlorowania pierścienia fenylowego i uzyskania pochodnej fenoksylowej 58. Na związek ten działa się jodkiem metylu i wodorkiem sodowym w dimetyloformamidzie w celu zmetylowania pierścieniowego atomu azotu i otrzymania związku 61. Można także podziałać na 58 za pomocąDDQ i BSTFA w toluenie wprowadzając wiązanie podwójne w pozycji 11 otrzymując w ten sposób związek 59. Przy wykorzystaniu takiego samego schematu reakcji redukcji z 1,2-dihydroandrostanu 57 uzyskuje się p-chloroandrost-l-en 60. Poddaje się go następnie metylowaniu w pozycji 1 działając jodkiem metylu i wodorkiem sodowym w dimetyloformamidzie, otrzymując związek 62

Inhibitory przedstawione na schemacie 12 wytwarza się w sposób podobny do przedstawionego na schemacie 11. Na 16-alkohol 55 chroniony grupąN-2,4-dimetoksybenzylowądziała się 4-metylo-3-chlorofluorobenzenem i wodorkiem potasu w dimetyloformamidzie uzyskując pochodną4-metylo-3-chlorofenoksylową63, na którą działa się następnie kwasem trifluorooctowym w chlorku metylenu w celu usunięcia chroniącej grupy N-2,4-dimetoksybenzylowej i uzyskania związku 64. Działa się na niego gazowym wodorem w obecności palladu na węglu jako katalizatora w metanolu, w celu odchlorowania pierścienia fenylowego i uzyskania pochodnej p-metylofenoksylowej 65. Na związek ten działa się jodkiem metylu i wodorkiem sodowym w dimetyloformamidzie w celu zmetylowania pierścieniowego atomu azotu i otrzymania związku 67. Można także podziałać na 65 za pomocąDDQ i BSTFA w toluenie wprowadzając wiązanie podwójne w pozycji 1 i otrzymując w ten sposób związek 66.

Inhibitory przedstawione w schemacie 13 wytwarza się w sposób następujący. Na wyjściowy 16-alkohol 25 działa się kwasem metanosulfonowym w pirydynie zawierającej DMAP, otrzymując mesylan 77. Z kolei działa się na niego odpowiednim tiofenolem w bezwodnym THF zawierającym wodorek sodowy otrzymując pochodne tiofenoksy 78, 4-chlorotiofenoksy 79, 4-flurotiofenoksy 80,4-metylotiofenoksy 81 i 4-metoksytiofenoksy 82. Działając na pochodną tioofenoksy 78 kwasem m-chloronadbenzoesowym w chlorku metylenu w 0°C przez 1 godzinę uzyskuje się pochodną feny losulfiny Iową 83. Działając na związek fenylosulfinylowy 83 w tych samych warunkach, ale o 3 godziny dłużej, otrzymuje się pochodną fenylosulfonylową 84.

Inhibitory przedstawione na schemacie 14 wytwarza się w sposób następujący. Na 16-keton (11) działa się arylometylofosfonianem dietylu w warunkach reakcji Wittiga z zastosowaniem wodorku sodowego w DMF w 80-100°C, otrzymując odpowiedni analog 4-chlorobenzylidenowy 71, benzylidenowy 7214-metylobenzyhdenowy 73. Redukuje sięje w etanolu w atmosferze wodoru stosując 5% rod na węglu jako katalizator, otrzymując odpowiednio pochodną 4-chlorobenzylową 74 i 4-metylobenzylową 75. Analog 3-pirydylornetyIowy 76 wytwarza się takim samym dwustopniowym sposobem.

179 611

SCHEMAT 1

1,KOFBu,t-BuOH /-AmONO

2. KOH, 98% N₂H₄ o HO(CH₂)₂OH, 140°C

N ^CH3 _{B)

NOH

60% AcOH, wrzenie lub NaHSO₃, 50% EtOH, potemo.5 N HCI, CH₂CI₂

KH, DMF or KOH/DMSO potem R⁷! or R⁷Br

(4): R⁷ = CH₂CH=CH₂

(5): R⁷ = CH₂CH₂CH₃

179 611

SCHEMAT 2

Ac₂O or PhCOCl, pirydyna , DMAP, ch₂ci₂

SCHEMAT 3

179 611

SCHEMAT 4

OH (2)

CH₃

4-NO₂-C₆H₄CO₂H, DEAD, Ph₃P, C₆H₆

179 611

SCHEMAT 5

N

CH₃

I.KOiBu, FBuOH .'AmONO ch₃

2. KOH, _o98% N₂H₄HO(CH₂)₂OH, A_h140°C

ΝΟΗ ch₃ wrzenie (E)

OH

N

CH₃

NaBH₄, MeOH,

CH₃(12) ³ 60% AcOH,

ch₃

-10°C ch₃

KH/ DMF or KOH/DMSO potemR⁹! lubR⁹Br

(13): R⁹ = CH₃;

(14): R⁹ = CH₂CH₃;

(15); R⁹ = CH₂CH=CH₂.

(16): R⁹ = CH₂Ph;

(17): R⁹ = CH₂CH=C(CH₃)₃ dla związku (15):

H₂, PtO₂, EtOAc;

dla związku (17):

H₂,10% Pd(C), EtOAc

(18): R⁹ = CH₂CH₂CH₃;

(19): R⁹ = CH₂CH₂CH(CH₃)₃

179 611

SCHEMAT 6

NH

(22): R¹⁰ = CF₃(23): R¹⁰= Cl;

(24): R¹⁰= F

179 611

SCHEMAT 7

4-NO₂-C₆H₄CO₂H, DEAD, Ph₃P, C₆H₆

(25) _ημ 1.KH, DMF, potem CH₂=CHCH₂Br

2. H₂, 10% Pd(C), EtOAc

(26)

179 611

SCHEMAT 8

CH₃ temp, pokoj. CH₃

R² = H or CH₃ (27):R² = H (28): R² = CH₃

^CH3 (29); R² = H, (30); R² = CH₃

179 611

SCHEMAT 9

(32): R¹¹ =CH₂CH₃;

(33): R¹¹ = CH₂CH₂CH₃ dla związku (32): okson, MeOH/H₂O

179 611

SCHEMAT 10

179 611

SCHEMAT 11

179 611

SCHEMAT 12

H₂, 20%Pd/C

Cl ------------MeOH

179 611

SCHEMAT 14

179 611

Poniższe przykłady podano w celu dokładniejszego zilustrowania szczegółów wytwarzania związków według wynalazku. Przykłady w żaden sposób me ograniczajązakresu wynalazku i nie mogą być uważane za takie ograniczenia. Ponadto związków opisanych w poniższych przykładach nie należy uważać za związki stanowiącejedyny rodzaj związków objętych wynalazkiem, gdyż dowolna kombinacja związków lub występujących w nich grup może tworzyć taki rodzaj. Dla specjalistów zrozumiałe jest, że do wytwarzania takich związków wykorzystać można znane warianty warunków i sposobów realizacji procedur syntezy. Wszystkie temperatury podano w stopniach Celsjusza, o ile nie zaznaczono tego inaczej.

Wyjściowy materiał, 4-aza-4-metylo-5a-androstano-3,17-dion (Związek A na schemacie 1 powyżej) wytworzyć można sposobami opisanymi przez Rasmussona i innych, J. Med. Chem., 27, 1690-1701 (1984). Wyjściowy materiał, 4-aza-4,7j3-dimetylo-5a-androstano-3,17-dion wytworzyć można sposobem opisanym poniżej w przykładzie 36.

Przykład 1. Wytwarzanie 4-aza-4-metylo-5a-androstano-3,16-dionu

Etap 1: Wytwarzanie 16-oksymu 4-aza-4-metylo-5a-androstano-3,17-dionu

Do 2-metylo-2-propanolu (14 ml) w kolbie okrągłodennej w strumieniu azotu dodano tert-butanólan potasu (740 mg, 6,59 mmola). Po uzyskaniu roztworu dodano 4-aza-4-metylo-5a-androstano-3,17-dion (1,0 g, 3,30 mmola) i mieszanie kontynuowano przez 1 godzinę uzyskując złoty roztwór. Do mieszaniny reakcyjnej wkroplono z mieszaniem azotyn izoamylu (0,884 ml, 6,58 mmola) i mieszanie kontynuowano przez noc w temperaturze pokojowej uzyskując ciemno pomarańczowy roztwór. Mieszaninę rozcieńczono następnie równąobjętością wody i zakwaszono do pH ~2 2N kwasem solnym. Dodano eter dietylowy i wytrącony osad odsączono, przemyto eterem i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując tytułowy związek.

Etap 2: Wytwarzanie 16-oksymu 4-aza-4-metylo-5a-androstan-3-onu. Do mieszaniny 16-oksymu 4-aza-4-metylo-5a-androstano-3,17-dionu (596 mg, 1,79 mmola) w glikolu etylenowym (5 ml) dodano 98% hydrazynę (57 μΐ, 1,74 mmola) i sproszkowany wodorotlenek potasu (568 mg, 10,12 mmola). Mieszaninę ogrzewano przez 16 godzin w 140°C, schłodzono i zobojętniono 2N kwasem solnym. Uzyskany osad odsączono, przemyto wodą i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując tytułowy związek; widmo masowe: m/z 318 (M).

Etap 3: Wytwarzanie 4-aza-4-metylo-5a-androstano-3,16-dionu

Mieszaninę 16-oksymu 4-aza-4-metylo-5a-androstan-3-onu (218 mg, 0,684 mmola) i wodorosiarczynu sodowego (249 mg, 23,9 mmola) w 50% etanolu w wodzie (10 ml) ogrzewano przez 3 godziny w temperaturze wrzenia. Dodano rozcieńczony kwas solny (0,5 N, 33 ml) i chlorek metylenu (50 ml) i mieszaninę reakcyjną intensywnie mieszano przez kilka minut. Warstwę organiczną oddzielono przemyto roztworem wodorowęglanu sodowego, solanką wysuszono (Na₂SO₄) i odparowano. Pożądany produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 15% aceton/chlorek metylenu jako eluent, uzyskując tytułowy związek; FAB widmo masowe: m/z 304 (M+l).

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,89 (s, 3H); 0,91 (s, 3H); 2,90 (s, 3H); 13,05 (dd, 1 H).

Przykład 2. Wytwarzanie3-okso-4-aza-4-metylo-16p-hydroksy-5a-androstanu

Roztwór 4-aza-4-metylo-5a-androstano-3,16-dionu (100 mg, 0,330 mmola) w metanolu (2 ml) schłodzono w łaźni z lodem i zadano borowodorkiem sodowym (38 mg, 0,989 mmola) na 1 godzinę. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono wodą i wyekstrahowano chlorkiem metylenu (2 x 20 ml). Połączone ekstrakty organiczne przemyto solanką wysuszono (Na₂SO₄) i odparowano. Pożądany produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 10% aceton/chlorek metylenu jako eluent, uzyskując tytułowy związek; FAB widmo masowe: m/z 306 (M+l).

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,88 (s, 3H); 0,95 (s, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1 H); i 4,39 (m, 1 H).

Przykład 3. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-metylo-16p-metoksy-5a-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-4-metylo-16P-hydroksy-5a-androstanu (35 mg, 0,115 mmola) w dimetylosulfotlenku (1,0 ml) dodano sproszkowany wodorotlenek potasowy (32 mg, 0,575 mmola). Po mieszaniu przez 15 minut w temperaturze pokojowej w atmosfe

179 611 rze azotu, dodano jodometan (36 μΐ, 0,575 mmola) i mieszanie kontynuowano przez kolejne 4 godziny. Mieszaninę rozcieńczono eterem dietylowym (30 ml), przemyto wodą i solanką wysuszono (Na₂SO₄) i odparowano. Pożądany produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 10% aceton/chlorek metylenu jako eluent, uzyskując tytułowy związek; widmo masowe: m/z 391 (M).

400MHz 'HNMR(CDC1₃): δθ,88 (s, 6H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1 H); 3,21 (s, 3H); 13,83 (m, 1 H).

Przykład 4. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-metylo-16|3-alliloksy-5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 3, ale stosując bromek allilu zamiast jodometanu, uzyskując tytułowy związek; widmo masowe: m/z 345 (M).

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): 5 0,88 (s, 3H); 0,90 (s, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1 H); 3,90 (m, 2H); 3,99 (m, 1 H); 5,11-5,27 (m, 2H); i 5,83-5,93 (m, 1 H).

Przykład5. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-metylo-16p-(n-propyloksy)-5a-androstanu

Roztwór 3-okso-4-aza-4-metylo-16P-alliloksy-5a-androstanu w octanie etylu (0,85 ml) uwodorniano pod ciśnieniem atmosferycznym w obecności tlenku platyny (4 mg) przez 30 minut w temperaturze pokojowej. Katalizator odsączono na filtrze Millex HV 0,45 pm. Oczyszczanie przeprowadzono metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 10% aceton/chlorek metylenu jako eluent, uzyskując tytułowy związek; widmo masowe: m/z 348 (M+1).

400 MHz NMR (CDC1₃) δ 0,88 (s, 3H); 0,89 (s, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1 H); 3,28 (t, 2H); i 3,92 (m, 1 H).

Przykład 6 Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-metylo-16p-(acetamido)- 5a-androstanu

Etap 1: Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-metylo-16p-(amino)-5a-androstanu

Roztwór 16-oksymu 4-aza-4-metylo-5a-androstan-3-onu (150 mg, 0,471 mmola) w etanolu (15 ml) - kwasie octowym (7 ml) uwodorniano pod ciśnieniem atmosferycznym w obecności tlenku platyny (50 mg) przez noc w temperaturze pokojowej. Katalizator odsączono na filtrze Millex HV 0,45 pm i przesącz odparowano. Pozostałość rozpuszczono w chlorku metylenu (50 ml) i roztwór przemyto nasyconym roztworem wodorowęglanu sodowego, solanką wysuszono (Na₂SO₄) i odparowano uzyskując pożądaną aminę.

Etap 2: Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-metylo-16p-(acetamido)-5a-androstanu

Aminę z etapu 1 (56 mg, 0,184 mmola) rozpuszczono w chlorku metylenu (1,0 ml) i zadano pirydyną (0,6 ml), 4-dimetyloaminopirydyną(5 mg) i bezwodnikiem octowym (0,3 ml) na 2 godziny w temperaturze pokojowej. Mieszaninę rozcieńczono chlorkiem metylenu (50 ml) i roztwór przemyto wodą 1 N kwasem solnym, nasyconym roztworem wodorowęglanu sodowego, solanką wysuszono (Na₂SO₄) i odparowano. Produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 2% metanol/chlorek metylenu jako eluent, uzyskując tytułowy związek; widmo masowe: m/z 346 (M).

400 MHz ^IHNMR(CDCl₃):b0,82 (s, 3H); 0,87 (s, 3H); 1,93 (s, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1 H); 4,28 (m, 1 H); i 5,54 (d, 1 H).

Przykład 7. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-metylo-16p-(benzamido)- 5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 6, ale stosując chlorek benzoilu zamiast bezwodnika octowego, uzyskując tytułowy związek; widmo masowe: m/z 408 (M).

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,89 (s, 3H); 0,90 (s, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,01 (dd, 1 H); 4,48 (m, 1 H); i 6,12 (d, 1 H).

Przykład 8. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-metylo-16p-(benzyloaminokarbonyloksy)-5a-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-4-metylo-16|3-hydroksy-5a-androstanu (40 mg, 0,131 mmola) w chlorku metylenu (2 ml) dodano trietyloaminę (67 pl, 0,481 mmola), 4-dimetyloaminopirydynę (2 mg) i izocyjanian benzylu (50 pl, 0,405 mmola). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 48 godzin w temperaturze pokojowej, odparowano i poddano chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 15% aceton/chlorek metylenu jako eluent, uzyskując tytułowy związek; FAB widmo masowe: m/z 439 (M+l).

179 611

400 ΜΗζ *Η NMR (CDC1₃): δ 0,87 (s, 6H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1H); 4,33 (m, 2H); 4,90 (m, 1 H) i 5,11 (m, 1 H).

Przykład 9. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-metylo-16a-hydroksy-5a-androstanu

Etap 1: Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-metylo-16a-(4-nitrobenzoiloksy)-5a-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-4-metylo-16p-hydroksy-5a-androstanu (34 mg, 0,0111 mmola) w suchym benzenie (1,5 ml) dodano trifenylofosfinę (35 mg, 0,134 mmola), 4-nitrobenzoesowy (22 mg, 0,134 mmola) i azodikarboksylan dietylu (21 pl, 0,134 mmola). Mieszaninę reakcyjną ogrzewano przez 1 godzinę w 80° (temperatura łaźni olejowej) w atmosferze azotu Po usunięciu benzenu przez odparowanie pod zmniejszonym ciśnieniem surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 2% metanol/chlorek metylenu jako eluent, otrzymując pożądany produkt zanieczyszczony niewielką ilością trifenylofosfiny (97 mg), który zmydlono w sposób opisany w etapie 2.

Etap 2: Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-metylo-16p-hydroksy-5a-androstanu

Surowy produkt z etapu 1 (97 mg) zawieszono w etanolu (0,5 ml) i zadano 0,4 N wodorotlenkiem sodowym (0,36 ml, 0,144 mmola). Po mieszaniu przez 90 minut w temperaturze pokojowej, mieszaninę reakcyjną zobojętniono kilkoma kroplami lodowatego kwasu octowego, wyekstrahowano octanem etylu (2 x 20 ml), przemyto wodą (20 ml) i solanką, wysuszono (siarczanem sodowym) i odparowano. Produkt oczyszczono metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 20% aceton/chlorekmetylenujako eluent; widmo masowe: m/z 305 M.

400MHz'HNMR(CDCl₃):d0,70(s,3H);0,85(s,3H);2,90(s,3H);3,02(dd, 1 H); 14,47 (m, 1 H).

Przykład 10. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-metylo-16a-metoksy-5a-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-4-metylo-16a-hydroksy-5a-androstanu (20 mg, 0,065 mmola) w dimetylosulfotlenku (0,6 ml) dodano sproszkowany wodorotlenek potasowy (18 mg, 0,325 mmola). Po mieszaniu przez 15 minut w temperaturze pokojowej w atmosferze azotu, dodano jodometan (20 μΐ, 0,325 mmola) i mieszanie kontynuowano przez noc w temperaturze pokojowej Mieszaninę rozcieńczono eterem dietylowym (25 ml), przemyto wodą (2x10 mł), wysuszono (Na₂SO₄) i odparowano. Pożądany produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 10% aceton/chlorek metylenu jako eluent, uzyskując tytułowy związek; widmo masowe: m/z 319 (M).

400 MHz *H NMR (CDC1₃): δ 0,70 (s,3H); 0,87 (s,3H); 2,90 (s,3H); 3,01 (dd, 1 H);3,22 (s, 3H); i 3,92 (m, 1 H).

Przykład 11. Wytwarzanie4-aza-4,7p-dimetylo-5a-androstano-3,16-dionu

Etap 1: Wytwarzanie 16-oksymu4-aza-4,7j3-dimetylo-5a-androstano-3,17-dionu

Do 2-metylo-2-propanolu (28 ml) w kolbie okrągłodennej w strumieniu azotu dodano tert-butanolan potasu (1.35 g, 12,1 mmola). Po całkowitym rozpuszczeniu dodano 4-aza-4,7 β-dimetylo-5a-androstano-3,17-dion (1.92 g, 6,0 mmola) i mieszanie kontynuowano przez 1 godzinę uzyskując roztwór o barwie złotej. Do mieszaniny reakcyjnej wkroplono z mieszaniem azotyn izoamylu (1,63 mł, 12,1 mmola) i mieszanie kontynuowano przez noc w temperaturze pokojowej otrzymując ciemnopomarańczowy roztwór. Mieszaninę rozcieńczono następnie równą objętością wody, zakwaszono do pH ~2 2 N kwasem solnym i wyekstrahowano eterem dietylowym (3 x 50 ml). Połączone ekstrakty eterowe przemyto solanką wysuszono (siarczanem sodowym) i odparowano. Surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 5% metanol/chlorek metylenu jako eluent, uzyskując tytułowy związek.

Etap 2: Wytwarzanie 16-oksymu 4-aza-4,7|3-dimetylo-5(x-androstan-3-onu

Do mieszaniny 16-oksymu 4-aza-4,7|3-dimetylo-5a-androstano-3,17-dionu (2,7 g, 7,79 mmola) w glikolu etylenowym (30 ml) dodano 98% hydrazynę (0,27 ml, 8,57 mmola) i sproszkowany wodorotlenek potasu (2,62 g, 46,8 mmola). Mieszaninę ogrzewano przez 3 godziny w 140°, schłodzono, rozcieńczono wodą (100 ml) i zobojętniono stężonym kwasem solnym uzyskując brązowy osad, który odsączono i wysuszono (1,7 g). W wyniku chromatografii rzutowej

179 611 tego materiału na żelu krzemionkowym stosując na początku 2% metanol/chlorek metylenu, a następnie 5% metanol/chlorek metylenu jako eluent, uzyskano czysty produkt.

Etap 3: Wytwarzanie 4-aza-4,7p-dimetylo-5a-androstano-3,16~dionu

Mieszaninę 16-oksymu4-aza-4,7p-dimetylo-5a-androstan-3-onu(0,55 g, 1,65 mmola) w 60% kwasie octowym (20 ml) ogrzewano w temperaturze wrzenia przez 48 godzin. Schłodzoną mieszaninę rozcieńczono wodą (25 ml) i wyekstrahowano chlorkiem metylenu (3 x 50 ml). Połączone ekstrakty przemyto nasyconym roztworem wodorowęglanu sodowego, wysuszono (siarczanem sodowym) i odparowano. W wyniku chromatografii rzutowej tego materiału na żelu krzemionkowym stosując 2% metanol/chlorek metylenu uzyskano czysty produkt; widmo masowe: m/z 317 (M).

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,88 (s, 3H); 0,89 (s, 3H); 1,00 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); i 3,07 (dd, 1 H).

Przykład 12. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-hydroksy-5α-androstanu

Roztwór 4-aza-4,^dimetylo-5a-androstano-3,16-dionu (390 mg, 1,23 mmola) w metanolu (8 ml) schłodzono w łaźni z lodem i zadano borowodorkiem sodowym (140 mg, 3,68 mmola) na 30 minut. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono wodą i wyekstrahowano chlorkiem metylenu (3 x 50 ml). Połączone ekstrakty organiczne przemyto solanką, wysuszono (Na₂SO₄) i odparowano. Pożądany produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując najpierw 10% aceton/chlorek metylenu i następnie 20% aceton/chlorek metylenu jako eluent, uzyskując tytułowy związek; widmo masowe: m/z 391 (M).

400 MHz 'HNMR (CDC1₃):8O,83 (s, 3H); 0,96 (s, 3H); 1,03 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1 H); i 4,36 (m, 1 H).

Przykład 13. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-metoksy-5α-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-4,7β-dlmetylo-16β-hydroksy-5α-androstanu (20 mg, 0,063 mmola) w dimetylosulfotlenku (0,5 ml) dodano sproszkowany wodorotlenek potasowy (18 mg, 0,313 mmola). Po mieszaniu przez 15 minut w temperaturze pokojowej w atmosferze azotu, dodano jodometan (20 μΐ, 0,313 mmola) i mieszanie kontynuowano przez noc w temperaturze pokojowej. Mieszaninę rozcieńczono eterem dietylowym (25 ml), który przemyto wodą, solanką wysuszono (Na₂SO₄) i odparowano. Pożądany produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 1,5% metanol/chlorek metylenu jako eluent, uzyskując tytułowy związek; widmo masowe: m/z 334 (M+l).

400 MHz *H NMR (CDC1₃): δ 0,83 (s, 3H); 0,89 (s, 3H); 1,03 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1 H); 3,24 (s, 3H); i 3,80 (m, 1 H).

Przykład 14. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-etyloksy-5α-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 13, ale stosując jodoetan zamiast jodometanu i wodorek potasowy w Ν,Ν-dimetyloformamidzie zamiast wodorotlenku potasu w dimetylosulfotlenku; widmo masowe: m/z 347 (M).

400 MHz *H NMR (CDCI₃): δθ,83 (s, 3H); 0,90 (s, 3H); 1,03 (d, 3H); 1,18 (t, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1 H); 3,39 (m, 2H); i 4,40 (m, 1 H).

Przykład 15. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-alliloksy-5α-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 13, ale stosując bromek allilu zamiast jodometanu; widmo masowe: m/z 359 (M).

400 MHz ⁱHNMR(CDCl₃):Ó0,83 (s, 3H); 0,91 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1 H); 3,90 (m, 2H); 3,96 (m, 1 H); 5,11-5,29 (m, 2H); i 5,85-5,93 (m, 1 H)

Przykład 16. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16P-benzyłoksy-5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 14, ale stosując bromek benzylu zamiast jodoetanu; widmo masowe: m/z 409 (M).

400 MHz ‘HNMR (CDC1₃): δθ,85 (s, 3H); 0,95 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1 H); 4,01 (m, 1 H); 4,43 (q, 2H); i 7,31 (m, 5H).

Przykład 17. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(3,3-dimetyloalliloksy)-5a-androstanu

179 611

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 13, ałe stosując bromek 3,3-dimetyloallilu zamiast jodometanu.

400 MHz'HNMR(CDC1₃):60,82(s, 3H);0,90(s, 3H); 1,02 (d,3H); 1,67 (s,3H), 1,71 (s, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1H); 3,93 (m, 1H); i 5,31 (m, 1 H).

Przykład 18. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16p-(n-propyloksy)-5o.-androstanu

Roztwór 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-alliloksy-5a-androstanu (13,0 mg, 0,036 ramola) w octanie etylu (0,5 ml) uwodorniano pod ciśnieniem atmosferycznym w obecności tlenku platyny (4 mg) przez 30 minut w temperaturze pokojowej. Katalizator odsączono na filtrze Millex HV 0,45 pm. Oczyszczanie przeprowadzono metodą chromatografu rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 1% metanol/chlorek metylenu jako eluent, uzyskując tytułowy związek; widmo masowe: m/z 361 (M).

400 MHz ’HNMR(CDC1₃): δ 0,82 (s, 3H); 0,89 (s, 3H); 0,89 (t, 3H); 1,05 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1 H); 3,29 (t, 2H); 13,89 (m, 1 H).

Przykład 19. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-l6p-(3-metylo-l-butyloksy)-5a-androstanu

Roztwór 3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16P-(3,3-dimetyloalliloksy)-5a-androstanu (12 mg) w octanie etylu (0,5 ml) uwodorniano pod ciśnieniem atmosferycznym w obecności 10% palladu na węglu drzewnym (3 mg) przez 30 minut w temperaturze pokojowej. Katalizator odsączono na filtrze Millex HV 0,45 pm. Oczyszczanie przeprowadzono metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 2% metanol/chlorek metylenu jako eluent, uzyskując tytułowy związek; widmo masowe: m/z 389 M.

400 MHz 'HNMR (CDC1₃): δ 0,82 (s, 3H); 0,88 (s, 3H); 1,03 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1 H); 3,33 (m, 2H); i 3,88 (m, 1 H).

Przykład 20. Wytwarzanie3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16p-(tert-butoksy)-5a-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16fyhydroksy-5a-androstanu (20 mg, 0,063 mmola) w chlorku metylenu (0,5 ml) schłodzonego w łaźni z lodem dodano trichloroacetimidan tert-butylu(23 pl, 0,126 mmola) i kwas trifluorometanosulfonowy (0,56 pl, 0,0063mmola). Mieszaninę reakcyjną pozostawiono do ogrzania się do temperatury pokojowej i po 1 godzinie dodano więcej trichloroacetimidanu tert-butylu (3 pl) i kwasu trifluorometanosulfonowego (0,56 pl). Po 1 godzinie dodano trzeciąporcję każdego z teagentów i mieszaninę reakcyjnąmiesżano przez 5 godzin w temperaturze pokojowej. Mieszaninę rozcieńczono eterem dietylowym (50 ml), przemyto 1 N wodnym roztworem wodorotlenku sodowego (10 ml), 1 N kwasem solnym (10 ml), nasyconym roztworem wodorowęglanu sodowego, wysuszono (siarczanem sodowym) i odparowano. Surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 10% aceton/chlorek metylenu jako eluent, uzyskując tytułowy’ związek; widmo masowe: m/z 375 (M).

400 MHz Ή NMR(CDC1₃): δ 0,82 (s, 3H); 0,90 (s, 3H); 1,03 (d, 3H); 1,11 (s, 9H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1 H); i 4,00 (m, 1 H).

Przykład21. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16[3-(4-cyjanofenoksy)-5a-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-4,7tydimetylo-16tyhydroksy-5a-androstanu (20 mg, 0,063 mmola) w N,N-dimetyloformamidzie (0,5 ml) dodano sproszkowany wodorek potasowy (35% wagowych) (15 mg, 0,126 mmola). Po mieszaniu przez 15 minut w temperaturze pokojowej w' atmosferze azotu dodano 4-fluorobenzonitryl (38 mg, 0,315 mmola) i mieszanie kontynuowano przez 2 godziny w temperaturze pokojowej. Mieszaninę rozcieńczono chlorkiem metylenu (25 ml) i reakcję przerwano w wodzie z lodem. Warstwę wodną wyekstrahowano chlorkiem metylenu (3 x 25 ml) i połączone warstwy organiczne przemyto solanką wysuszono (siarczanem sodowym) i odparowano. Pożądany produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując najpierw 1,5% metanol/chlorek metylenu, a następnie 2% metanol/chlorek metylenu jako eluent, uzyskując tytułowy związek; widmo masowe: m/z 420 (M).

179 611

400 MHz 'HNMRiCDCy: δθ,86 (s, 3H); 0,92 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,02 (dd, 1 H); 4,76 (m, 1 H); 6,87 (m, 2H); i 7,53 (m, 2H).

Przykład 22. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16p-(4-mfluorometylofenoksy)-5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 21, ale stosując trifluorek 4-fluorobenzenu zamiast 4-fluorobenzonitrylu; widmo masowe: m/z 463 (M).

400 MHz 'HNMR(CDC1₃): δ 0,85 (s, 3H); 0,93 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,02 (dd, 1 H); 4,76 (m, 1 H); 6,88 (d, 2H); i 7,50 (d, 2H).

Przykład 23.Wytwarzanie3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16fy(4-chlorofenoksy)-5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 21, ale stosując 1 -chloro-4-fluorobenzen zamiast 4-fluorobenzonitrylu; widmo masowe: m/z 430 (M+l).

400 MHz 'HNMR(CDC1₃):ÓO,85 (s, 3H); 0,93 (s, 3H); 1,03 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,02 (dd, 1 H); 5,28 (m, 1 H); 6,74 (d, 2H); i 7,19 (d, 2H).

Przykład 24. Wytwarzanie3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16fy(4-fluorofenoksy)-5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 21, ale stosując 1,4-difluorobenzen zamiast 4-fluorobenzonitrylu; widmo masowe: m/z 414 (M+l)

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,85 (s, 3H); 0,94 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,91 (s, 3H); 3,02 (dd, 1 H); 4,65 (m, 1 H); 6,75 (m, 2H); i 6,92 (m, 2H).

Przykład 25. Wytwarzanie3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-hydroksy-5a-androstanu Etap 1: Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16a-(4-nitrobenzoiloksy)-5a-androstanu Do roztworu 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-hydroksy-5a-androstanu (178 mg, 0,560 mmola) w suchym benzenie (10 ml) dodano trifenylofosinę (294 mg, 1,12 mmola), kwas 4-nitrobenzoesowy (187 mg, 1,12 mmola) i azodikarboksylan dietylu (176 μΐ, 1,12 mmola). Mieszaninę reakcyjną ogrzewano przez 1 godzinę w 80° (temperatura łaźni olejowej) w atmosferze azotu. Po usunięciu benzenu przez odparowanie pod zmniejszonym ciśnieniem, surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 2% metanol/chlorek metylenu jako eluent, otrzymując pożądany produkt zanieczyszczony pewną ilością tnfenylofosfiny (404 mg), który zmydlono w sposób opisany w etapie 2.

400 MHz ’HNMR(CDCl₃):ó0,80 (s, 3H); 0,88 (s, 3H); 1,03 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,05 (dd; 1 H); i 5,48 (m, 1 H).

Etap 2: Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7f3-dimetylo-16a.-hydroksy-5a-androstanu

Surowy produkt z etapu 1 (404 mg) zawieszono w etanolu (5 ml) i zadano 0,4 N wodorotlenkiem sodowym (1,82 ml, 0,728 mmola). Po mieszaniu przez 90 minut w temperaturze pokojowej mieszaninę reakcyjną zobojętniono kilkoma kroplami lodowatego kwasu octowego, wyekstrahowano octanem etylu (100 ml), przemyto wodą (2 x 25 ml), solanką wysuszono (siarczanem sodowym) i odparowano. Produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 20% aceton/chlorekmetylenu jako eluent; widmo masowe: m/z 319 (M).

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,71 (s, 3H); 0,82 (s, 3H); 1,02 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,03 (dd, 1 H); i 4,42 (m, 1 H).

Przykład26. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16a-(n-propyloksy)-5a-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16a-hydroksy-5a-androstanu (20 mg, 0,063 mmola) w N,N-dimetyloformamidzie (0,65 ml) dodano wodorek potasowy (35% wagowych) (15 mg, 0,126 mmola). Po mieszaniu przez 15 minut w temperaturze pokojowej w atmosferze azotu dodano bromek allilu (27 μΐ, 0,315 mmola) i mieszanie kontynuowano przez 2 godziny. Dodano więcej wodorku potasowego (15 mg) i bromku allilu (27 μΐ) i mieszanie kontynuowano przez noc. Mieszaninę rozcieńczono eterem dietylowym (50 ml) i wodą (10 ml). Warstwę organicznąprzemyto 1N kwasem solnym (10 ml), wodą(10 ml), solanką wysuszono (Na₂SO₄) i odparowano. Pożądany produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 2% metanol/chlorek metylenu jako eluent. Materiał ten uwodorniono w octanie etylu

179 611 (0,5 ml) w obecności 10% palladu na węglu drzewnym przez 2 godziny. Katalizator odsączono na filtrze Millex HV 0,45 pm. Oczyszczanie przeprowadzono metodą chromatografu rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 10% izopropanol/heksan jako eluent, uzyskując tytułowy związek; widmo masowe: m/z 361 M.

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ0,76 (s, 3H); 0,82 (s, 3H); 0,90 (t, 3H); 1,02 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,02 (dd, 1 H); 3,29 (t, 2H); i 3,98 (m, 1 H).

Przykład 27. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,16a-dimetylo-16p-hydroksy-5a-androstanu

Do roztworu 4-aza-4-metylo-5a-androstano-3,16-dionu (50 mg, 0,165 mmola) schłodzonego do -40° wkroplono z mieszaniem bromek metylomagnezowy (3,0 M roztwór w eterze dietylowym) (275 pl, 0,825 mmola). Mieszaninę reakcyjną pozostawiono do ogrzania się do temperatury pokojowej i mieszano przez 2 godziny w atmosferze azotu. Reakcję przerwano nasyconym roztworem chlorku amonowego (25 ml) i wyekstrahowano chlorkiem metylenu (2 x 50 ml). Połączone ekstrakty organiczne przemyto solanką, wysuszono (siarczanem sodowym) i odparowano. Pożądany produkt oczyszczono metodą chromatografu rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 2% metanol/chlorek metylenu jako eluent; widmo masowe, m/z 319 (M).

400 MHz Ή NMR(CDC1₃): δ 0,88 (s, 3H); 0,98 (s, 3H); 1,31 (s, 3H); 2,90 (s, 3H); 13,00 (dd, 1 H).

Przykład 28.Wytwarzanie3-okso-4-aza-4,7p, 16a-trimetylo-16|3-hydroksy-5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 27, ale stosując 4-aza-4,7pi-dimetylo-5a-androstano-3,16-dion zamiast 4-aza-4-metylo-5a-androstano-3,16-dionu jako materiał wyjściowy; widmo masowe: m/z 333 M.

400 MHz Ή NMR (CDCl₃): δ 0,82 (s, 3H); 0,98 (s, 3H); 1,01 (d, 3H); 1,30 (s, 3H); 2,90 (s, 3H); i 3,00 (dd, 1 H).

Przykład 29. Wytwarzanie3-okso-4-aza-4,16a-dimetylo-16|3-metoksy-5a-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-4,16a-dimetylo-16p-hydroksy-5a-androstanu (31 mg, 0,097 mmola) w N,N-dimetyloformamidzie (0,5 ml) dodano wodorek potasowy (35% wagowych) (23 mg, 0,194 mmola). Po mieszaniu przez 15 minut w temperaturze pokojowej, dodano j odometan (32 pl, 0,485 mmola) i mieszanie kontynuowano przez noc w temperaturze pokojowej. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono eterem dietylowym, przemyto 2 N kwasem solnym (10 ml), wodą (10 ml), solanką, wysuszono (siarczanem sodowym) i odparowano. Pożądany produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 2% metanol/chlorek metylenu jako eluent; widmo masowe: m/z 333 (M).

400 MHz 'HNMR(CDCl₃):60,88 (s, 3H); 0,90 (s, 3H); 1,22 (s, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1H); i 3,17 (s, 3 H).

Przykład 30.Wytwarzanie3-okso-4-aza-4,7p,16a-trimetylo-16P-metoksy-5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 29, ale stosując 3-okso-4-aza-4,7p, 16a-trimetylo-16p-hydroksy-5a-androstan zamiast 3-okso-4-aza-4,16a-dimetylo-16p-hydroksy-5a-androstanu jako materiał wyjściowy; widmo masowe: m/z 347 (M)

400 MHz *HNMR(CDC1₃): δθ,82 (s, 3H); 0,90 (s, 3H); 1,02 (d, 3H); 1,22 (s, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1H); i 3,18 (s, 3H).

Przykład31. Wytwarzanie 3 -okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16p-metanotio-5a-androstanu

Etap 1: Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16|3-(acetylotio)-5a-androstanu

Do 25 ml kolby okrągłodennej załadowano suchy tetrahydrofuran (4 ml) i trifenylofosfinę (177 mg, 0,676 mmola) w atmosferze azotu. Kolbę schłodzono w łaźni z lodem i dodano azodikarboksylan diizopropylu (133 pl, 0,676 mmola) i mieszaninę reakcyjną mieszano przez 30 minut w 0°. Do mieszaniny reakcyjnej dodano roztwór 3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16a-hydroksy-5a-androstanu (108 mg, 0,338 mmola) iktioloocto wy (49 pl, 0,676 mmola) w tetrahydrofuranie (2,0 ml). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 1 godzinę w 0°, a następnie przez dodatkową godzinę w temperaturze pokojowej. Mieszaninę odparowano i oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 10% aceton/chlorek metylenu jako

179 611 eluent, uzyskując pożądany produkt zanieczyszczony niewielką ilością trifenylofosiny. Mieszaninę zastosowano bez dalszego oczyszczania w etapie 2.

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,80 (s, 3H); 0,82 (s, 3H); 1,00 (d, 3H); 2,28 (s, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1 H); i 3,80 (m, 1 H).

Etap 2: Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16J3-(merkapto)-5a-androstanu

Do roztworu mieszaniny produktów z etapu 1 (208 mg) w etanolu (4,0 ml) dodano 0,4 N wodorotlenek sodowy (1,8 ml, 0,716 mmola) w atmosferze azotu. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 1 h, zobojętniono kilkoma kroplami kwasu octowego, rozcieńczono octanem etylu (100 ml), przemyto wodą (2 x 10 ml), solanką wysuszono (siarczanem sodowym) i odparowano. Czysty 16-merkaptan otrzymano w wyniku chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 20% aceton/heksan jako eluent.

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δθ,82 (s, 3H); 0,93 (s, 3H); 1,02 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1H); i 3,28 (m, 1 H).

Etap 3: Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7|3-dimetylo-16P-(metanotio)-5a-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-4,7|3-dimetylo-16p-(merkapto)-5a-androstanu (18 mg, 0,054 mmola) w suchym tetrahydrofuranie (0,5 ml) dodano wodorek sodowy (80% dyspersja w oleju mineralnym) (3,2 mg, 0,108 mmola) w atmosferze azotu. Po mieszaniu przez 15 minut w temperaturze pokojowej dodano jodometan (17 μΐ, 0,270 mmola) i mieszanie kontynuowano przez 3 godziny w temperaturze pokojowej. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono chlorkiem metylenu (50 ml), przemyto wodą(10 ml), solanką, wysuszono (siarczanem sodowym) i odparowano. W wyniku chromatografii rzutowej 10% izopropanol/heksan jako eluent; uzyskano czysty pożądany produkt; widmo masowe: m/z 349 (M).

400 MHz Ή NMR(CDC1₃): δ 0,82 (s, 3H); 0,91 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,10 (s, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,01 (dd, 1H); i 3,08 (m, 1 H).

Przykład32. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-163-etanotio-5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 31, ale stosując jodoetan zamiast jodometanu, w etapie 3; widmo masowe: m/z 363 (M).

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,82 (s,3H);0,91 (s,3H); 1,03 (d,3H); 1,24 (t,3H); 2,57 (q, 2H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (dd, 1 H); i 3,18 (m, 1 H).

Przykład 33.Wytwarzanie3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16p-(l-propanotio)-5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 31, ale stosując 1 -jodopropan zamiast jodometanu, w etapie 3; widmo masowe: m/z 377 (M).

400 MHz *H NMR (CDC1₃): δ 0,82 (s, 3H); 0,90 (s, 3H); 0,98 (t, 3H); 1,03 (d, 3H); 2,51 (t, 2H); 2,90 (s, 3H); 3,01 (dd, 1H); i 3,13 (m, 1 H).

Przykład 34. Wytwarzanie3-okso-4-aza-4,7ffdimetylo-16p-etanosulfonylo-5a-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-etanotio-5a-androstanu (17 mg, 0,047 mmola) w metanolu (1,0 ml) dodano roztwór Oxone, związku mononadsiarczanowego (19 mg) w wodzie (1 ml). Po mieszaniu przez 2 godziny w temperaturze pokojowej dodano więcej środka Oxone (19 mg) w wodzie (0,5 ml) i mieszanie kontynuowano przez 10 minut. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono wodą (25 ml) i wyekstrahowano chlorkiem metylenu (3 x 50 ml). Połączone ekstrakty organiczne przemyto solanką, wysuszono (siarczanem sodowym) i odparowano. W wyniku chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 2% metanol/chlorek metylenu jako eluent, uzyskano czysty pożądany produkt; widmo masowe: m/z 395 (M).

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,85 (s, 3H); 0,92 (s, 3H); 1,03 (d, 3H); 1,39 (t, 3H); 2,91 (s, 3H); 2,99 (q, 2H); 3,00 (dd, 1H); i 3,41 (m, 1H).

Przykład 35. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-fluoro-5a-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16a-hydroksy-5a-androstanu (18 mg, 0,056 mmola) w chlorku metylenu (0,5 ml) w temperaturze pokojowej dodano tnfluorek dietyloaminosiarki (19 μΐ, 0,144 mmola). Po mieszaniu przez 1 godzinę w temperaturze pokojowej mieszaninę reakcyjną rozcieńczono chlorkiem metylenu (25 ml), przemyto wodą (25 ml), nasyconym roz

179 611 tworem wodorowęglanu sodowego (10 ml), solanką (10 ml), wysuszono (siarczanem sodowym) i odparowano. Produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 10% aceton/chlorek metylenu jako eluent, uzyskując tytułowy związek; widmo masowe: m/z 321 (M).

400 MHz 'HNMR(CDC1₃):6O,87 (s,3H); 0,92 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,01 (dd, 1 H); i 5,12 (dm, 1 H).

Przykład36. Wytwarzanie 4-aza-4,7p-dimetylo-5a-androstano-3,17-dionu (związku E na powyższym schemacie 5)

Etap 1: Wytwarzanie 3-acetoksyandrost-5-en-17-olu

Do roztworu 100 mg (0,303 mmola) of 3-acetoksyandrost-5-en-17 onu w 3 ml EtOH w -10°C dodano 22,9 mg (0,606 mmola) borowodorku sodowego z mieszaniem. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 1,5 godziny, po czym mieszaninę rozcieńczono 10 ml wody, rozpuszczalnik etanolowy usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem i pozostałość wyekstrahowano octanem etylu. Warstwę organiczną przemyto wodnym roztworem Na₂CO₃, solanką wysuszono nad siarczanem sodowym i zatężono otrzymując jako pozostałość surowy tytułowy związek. Protonowy NMR potwierdził przypisaną strukturę.

Etap 2: Wytwarzanie eteru 17-tert-butylo-dimetylosililowego 3-acetoksyandrost-5-en17-olu

Do roztworu androstan-17-olu z poprzedniej syntezy (4,5 g, 13,55 mmola) w 50 ml dimetyloformamidu w 23°C dodano 2,76 g (40-65 mmoli) imidazolu, a następnie 3,063 g (20,32 mmola) of chlorku tert-butylodimetylosililu. Mieszaninę reakcyjną mieszano i zaczął wytrącać się osad. Dodano 20 ml DMF i mieszaninę mieszano przez noc. Mieszaninę wylano do 1 litra wody, osad odsączono i przemyto wodą. Osad rozpuszczono w octanie etylu, warstwę organiczną przemyto solanką i wysuszono nad siarczanem sodowym, zatężono otrzymując tytułowy związek z 17-olem chronionym grupą sililową. Protonowy NMR potwierdził przypisaną strukturę.

Etap 3: Wytwarzanie eteru 17-tert-butylodimetylosililowego 7-οη-17β-οΙιι

Do roztworu 17-olu chronionego TBMS z poprzedniej syntezy (5,6 g, 12,55 mmola) w 100 ml acetonitrylu w 23°C dodano 90% wodoronadtlenek tert-butylu, 3,958 g (43,92 mol) i 138 mg heksakarbonylku chromu. Po ogrzewaniu-mieszaniny we wrzeniu w atmosferze azotu przez 24 godziny, mieszaninę reakcyjną wylano do 1 htra wody, osad odsączono, pozostałość przemyto 500 ml wody i rozpuszczono w 350 ml chlorku metylenu. Warstwę organicznąprzemyto solanką wysuszono nad siarczanem sodowym i zatężono otrzymując surowy materiał. Chromatografia cienkowarstwowa (3:1 heksan/octan etylu na żelu krzemionkowym) wykazała obecność materiału wyjściowego. Stały produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując do eluowania 7% octan etylu/heksan, uzyskując tytułowy związek. Protonowy NMR potwierdził przypisaną strukturę.

Etap 4: Wytwarzanie eteru 17-tert-butylodimetylosililowego 3,7-dihydroksy-7-metylo-androst-5 -en-17 β-olu

Do roztworu produktu z poprzedniej syntez}⁷,440 mg (0,956 mmola) w suchym tetrahydrofuranie w 0°C wkroplono chlorek metylomagnezowy w ciągu 5-10 minut. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 24 godziny, po czym wylano do nasyconego wodnego roztworu chlorku amonowego. THF jako rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, a fazę wodną wyekstrahowano octanem etylu. Warstwę organiczną przemyto solanką wysuszono i zatężono uzyskując surowy produkt. Protonowy NMR potwierdził przypisaną strukturę tytułowego związku, który zastosowano w następnym etapie bez dalszego oczyszczania.

Etap 5: Wytwarzanie eteru 17-t-butylodimetylosihlowego 7-metyloandrosta-4,6-dien-3-onu

Powyższy produkt reakcji Grignarda (3,5 g, 7,142 mmola) rozpuszczono w mieszaninie 50 ml toluenu/50 ml cykloheksanom! i 20 ml rozpuszczalnika oddestylowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Dodano 4,54 g izopropanolanu glinu i mieszaninę reakcyjną ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 15 godzin. Mieszaninę schłodzono, rozcieńczono octanem etylu, przemyto wodnym roztworem winianu sodowo-potasowego i solanką po czym warstwę orga

1Ί9 611 nicznązatęzono pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość destylowano z parą wodną. Pozostałość wyekstrahowano octanem etylu, przemyto solanką, wysuszono i oczyszczano metodą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem 5% EtOAC/heksan, uzyskując tytułowy związek.

Etap 6. Wytwarzanie eteru 17-t-butylodimetylosililowego-7p-metyloandrost-5-en-3-οη-17β-ο1η

Do roztworu 370 mg produktu z poprzedniej syntezy w 5,5 ml amoniaku, 1 ml THF 11 ml toluenu dodano 50 mg metalicznego litu w małych kawałkach. Po mieszaniu błękitnego roztworu przez 2 godziny dodano roztwór 1,2-dibromoetanu w 2 ml THF. Po mieszaniu roztw oru w -78°C przez 10 minut dodano 250 mg chlorku amonowego i mieszaninę reakcyjną mieszano przez 10 minut. Nadmiar amoniaku odparowano w strumieniu azotu. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono solanką i wyekstrahowano octanem etylu. Warstwę organiczną przemyto solanką, wysuszono i zatężono uzyskując surowy materiał, który zastosowano bezpośrednio w następnej syntezie.

Etap 7: Wytwarzanie eteru 17-t-butylodimetylosililowego-7^metyloandrost-4-en-3-οη-17β-ο!η

Do roztworu produktu z poprzedniej syntezy, 432 mg, w 4 ml THF, dodano 150 μΐ DBU (1,8-diazabicyklo[5.4.0]undec-7-enu w atmosferze azotu z mieszaniem. Mieszaninę ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 1,5 godziny, po czym schłodzono i rozcieńczono roztworem NH₄C1. THF usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość wyekstrahowano octanem etylu. Warstwę organiczną przemyto solanką wysuszono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując surowy materiał. Tytułowy produkt oczyszczano chromatograficznie na żelu krzemionkowym stosując 10% EtOAc/heksan jako eluent.

Etap 8: Wytwarzanie kwasu 17P-(t-butylodimetylosililoksy)-73-metylo-5-okso-Anor-3,5-sekoandrostan-3-owego.

Do roztworu 884 mg produktu z poprzedniej syntezy w 15 ml alkoholu tert-butylowego w 80°C dodano 248 mg węglanu sodowego w 1,5 ml wody, a następnie wkroplono w ciągu 15-20 minut mieszaninę 2,273 g nadjodanu sodowego 16,8 mg nadmanganianu potasu w 8 ml wody. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano w 80°C przez 2 godziny, schłodzono, przesączono, pozostałość przemyto wodąi ekstrakt zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Ekstrakt zakwaszono kwasem solnym, wyekstrahowano octanem etylu i warstwę organiczną przemyto wodnym roztworem Na₂CO₃, solanką wysuszono i zatężono otrzymując surowy związek 9. Protonowy NMR potwierdził przypisaną strukturę.

Etap 9: Wytwarzanie eteru 17-t-butylodimetylosililowego-4,7P-dimetylo-4-azaandrost-5-εη-3-οη-17β-ο!η

Do roztworu produktu z poprzedniej syntezy, 840 mg, w 5 ml glikolu etylenowego dodano 1,5 g octanu sodowego i 737 mg chlorowodorku metyloaminy. Po mieszaniu mieszaniny reakcyjnej przez 4 godziny w 180°C, mieszaninę schłodzono, rozcieńczono wodą wyekstrahowano octanem etylu, wysuszono i zatężono otrzymując surowy tytułowy związek. Protonowy NMR potwierdził przypisaną strukturę.

Etap 10: Wytwarzanie 4,7|3-dimetylo-4-azaandrost-5-en-3-on-17[3-olu

Do roztworu 700 mg produktu z poprzedniego przykładu, w 20 ml acetonitrylu w 0°C dodano 500 μΐ wodnego roztworu HF. Po mieszaniu mieszaniny reakcyjnej przez 1 godzinę, HF zobojętniono wodnym roztworem węglanu sodowego, rozcieńczono wodą acetonitryl usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem i pozostałość wyekstrahowano octanem etylu. Warstwę organiczną wysuszono i zatężono otrzymując surowy tytułowy związek który oczyszczono dokładniej metodąpreparatywnej chromatografii na żelu krzemionkowym stosując 3:1 chloroform/aceton.

Etap 11: Wytwarzanie 4,7p-dimetylo-4-azaandrostan-3-on-17p-olu

Do roztworu produktu z poprzedniej syntezy, 350 mg w 10 mi kwasu octowego dodano 100 mg di tlenku platyny i uzyskaną mieszaninę odgazowano, a następnie przedmuchano wodorem. Mieszaninę wytrząsano przez noc w temperaturze pokojowej pod nadciśnieniem wodoru 40 funtów/cal². Roztwór przesączono i zatężono. Do pozostałości dodano octan etylu i warstwę

179 611 organiczną zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem, rozcieńczono octanem etylu, przemyto wodnym roztworem Na₂CO₃ i solanką, wysuszono i zatężono uzyskuj ąc tytułowy związek. Widmo masowe: 320 (M+l).

Etap 12: Wytwarzanie 4-aza-4,7(3-dimetylo-5a-androstano-3,17-dionu

Produkt z poprzedniej syntezy, l,013g(3,176 mmola) wprowadzono z 6 ml chlorku metylenu do suchej kolby. Dodano sproszkowane sita molekularne 4 A, 1,6 g 10,558 g (4,76 mmola) of N-tlenku N-metylomorfoliny (NMO), a następnie i nadrutenian tetrapropyloamoniowy (TPAP), 55 mg (0,159 mmola). Mieszaninę reakcyjnąmieszano przez 2 godziny, rozcieńczono 150 ml octanu etylu i przesączono. Przesącz odparowano do sucha otrzymując surowy produkt, który rekrystalizowano z EtOAc otrzymując czysty produkt, temperatura topnienia 135-13 8°C. Analiza elementarna; dla C₂₀H_3lNO₂, mw= 317,48,

Wyliczono: C 75,67; H9,84; N4,41;

Znaleziono: C 75,16; H 10,22; N4,13.

Widmo masowe 318 (M+l).

Związki z poniższych przykładów (37 do 49) otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 21, ale stosując odpowiednie pochodne 4-fluorowe zamiast 4-fluorobenzonitrylu.

Przy kład 37.3-okso-4-aza-4,7|3-dimetylo-16p-(4-metylosulfonylofenoksy)-5a-androstan

Widmo masowe: m/z 474 (M+l).

400 MHz *ΗΝΜΚ(εϋα₃):δ0,85 (s, 3H); 0,93 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,00 (s, 3H); 4,80 (m, 1 H); 6,92 (d, 2H); 7,81 (d, 2H).

Przykład 38. 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-(3-piridyloksy)-5a-androstan

Widmo masowe: m/z 397 (M+l).

400 MHz ^lH NMR (CDC1₃): δ 0,85 (s, 3H); 0,94 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,91 (s, 3H); 3,02 (dd, 1 H); 4,75 (m, 1 H); 7,21 (m, 2H); 8,22 (m, 2H).

Przykład 39. 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-(4-fenylofenoksy)-5a-androstanu

Widmo masowe: m/z 472 (M+l).

400 MHz 'HNMR(CDC1₃): δ 0,85 (s, 3H); 0,96 (s, 3H); 1,05 (d, 3H); 2,91 (s, 3H); 3,02 (dd, 1 H); 4,76 (m, 1 H); 6,9 (d, 2H); 7,26 (m, 1 H); 7,43 (m, 2H); 7,52 (m, 4H).

Przykład 40. 3-okso-4-aza-4,7fkdimetylo-16p-(3-chlorofenoksy)-5a-androstan

Widmo masowe: m/z 431 (M+l).

400 MHz *H NMR (CDC1₃): δ 0,85 (s, 3H); 0,93 (s, 3H); 1,05 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 4,68 (m, 1 H); 6,71 (m, 1 H); 6,80 (m, 1 H); 6,88 (m, 1 H); 7,13 (m, 1 H).

Przykładni. 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-(4-trifluorometoksyfenoksy)-5a-androstan

Widmo masowe: m/z 480 (M+l).

400 MHz *H NMR (CDC1₃): δ 0,85 (s, 3H); 0,94 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,91 (s, 3H); 3,02 (dd, 1 H); 4,69 (m, 1 H); 6,78 (m, 2H); 7,09 (m, 2H).

Przykład 42. 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-(2-chlorofenoksy)-5a-androstan

Widmo masowe: m/z 431 (M+l).

400 MHz >HNMR(CDC1₃):6O,85 (s, 3H); 0,99 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,91 (s, 3H); 3,03 (dd, 1 H); 4,80 (m, 1 H); 6,81 (m, 2H); 7,24 (m, 1 H); 7,32 (m, 2H).

Przykład 43. 3-okso-4-aza-4,7J3-dimetylo-16p-(2-pyrazynyloksy)-5a-androstan

Widmo masowe: m/z 398 (M+l).

400 MHz 'HNMR(CDCI₃):60,85 (s, 3H); 0,95 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,02 (dd, 1 H); 5,34 (m, 1 H); 8,04 (d, 2H); 8,15 (1 H).

Przykład 44. 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-(2-pirymidynyloksy)-5a-androstan

Widmo masowe: m/z 398 (M+l).

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,85 (s, 3H); 0,95 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,02 (dd, 1 H); 5,35 (m, 1 H); 6,89 (m, 1 H); 8,15 (d, 2H).

Przykład 45. 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-(4-(l-pirolilo)fenoksy)-5a-androstan

Widmo masowe: m/z 461 (M+l).

179 611

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,85 (s, 3H); 0,95 (s, 3H); 1,05 (d, 3H); 2,91 (s, 3H); 4,73 (m, 1 H); 6,30 (m, 2H); 6,84 (m, 2H); 6,96 (m, 2H); 7,25 (m, 2H).

Przykład 46. 3-okso-4-aza-4,73-dimetyło-16p-(3-cyjanofenoksy)-5a-androstan

Widmo masowe: m/z 420 (M).

400 MHz ^lHNMR(CDCl₃):60,85 (s, 3H); 0,93 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,91 (s, 3H); 3,02 (dd, 1 H); 4,71 (m, 1 H); 7,05 (m, 2H); 7,22 (m, 1 H); 7,32 (m, 1 H).

Przykład 47. 3-okso-4-aza-4,7|3-dimetylo-16[3-(l-naftyloksy)-5a-androstan

Widmo masowe: m/z 445 (M).

400 MHz ^NMR (CDC1₃): δ 0,86 (s, 3H), 1,03 (s, 3H); 1,07 (d, 3H); 2,92 (s, 3H); 3,02 (dd, 1 H); 6,70 (d, 1 H); 7,32 (m, 2H); 7,44 (m, 2H); 7,78 (m, 1 H); 8,24 (1 H).

Przykład 48. 3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16P-(3-chloro-4-metylofenoksy)-5a-androstan

Widmo masowe: m/z 445 (M+l).

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,84 (s, 3H); 0,92 (s, 3H); 1,04 (d, 2H); 2,26 (s, 3H); 2,92 (s, 3H); 4,76 (m, 1 H); 6,62 (m, 1 H); 6,81 (m, 1 H); 7,12 (d, 1 H).

Przykład 49. 3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16P-[4-(5-oksazolilo)fenoksy]-5a-androstan

Widmo masowe: m/z 463 (M+l).

400 MHz *H NMR (CDC1₃): δ 0,85 (s, 3H); 0,95 (s, 3H); 1,05 (d, 3H); 2,91 (s, 3H); 4,76 (m, 1 H); 6,86 (d, 2H); 7,21 (s, 1H); 7,53 (d, 2H); 7,84 (s, 1 H).

Przykład 50. 3-okso-4-aza-4,7^dimetylo-16p-(4-nitrofenoksy)-5a-androstan

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak w przykładzie 21, ale stosując l-fluoro-4nitrobenzen zamiast 4-fluorobenzonitrylu;

400 MHz *HNMR(CDC1₃):6O,85 (s, 3H); 0,94(s, 3H); 1,05 (d, 3H); 2,92 (s, 3H); 3,03 (dd, 1 H); 4,81 (q, 1 H); 6,87 (d, 2H); 8,17 (d, 2H).

Przykład 51.Wytwarzanie3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16[L(4-aminofenoksy)-5a-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16P-(4-nitrofenoksy)-5a-androstanu (163 mg, 0,36 mmola) w octanie etylu (8 ml) i metanolu (8 ml) dodano 10% Pd na węglu (25 mg, 0,23 mmola). Mieszaninę reakcyjną mieszano następnie przez 4 godziny w atmosferze wodoru w temperaturze pokojowej. Mieszaninę przesączono przez celit i odparowano uzyskując 148 mg tytułowego związku. Oczyszczanie nie było konieczne. Widmo masowe: m/z 411 (M+l).

400 MHz ^lH NMR (CDC1₃): δ 0,84 (s, 3H); 0,94 (s, 3H); 1,37 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,03 (dd, 1H); 4,64 (q, 1H); 6,70 (d, 2H); 6,78 (d, 2H).

Przykład 52. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7P~dimetylo-16p-(4-acetyloaminofenoksy)-5a-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16p-(4-aminofenoksy)-5a-androstanu (48 mg, 0,116 mmola) w chlorku metylenu (1 ml) i pirydynie (0,037 ml, 0,46 mmola) dodano bezwodnik octowy (0,022 ml, 0,23 mmola) i DMAP (5 mg, 0,04 mmola). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez noc w temperaturze pokojowej w atmosferze azotu. Rozcieńczono ją chlorkiem metylenu (50 ml), przemyto wodą (50 ml) i solanką (50 ml). Fazę organiczną wysuszono nad siarczanem sodowym i odparowano. Surowy produkt oczyszczano metodą preparatywnej TLC (żel krzemionkowy, 1000 μ) stosując 5% metanol/chlorek metylenu; otrzymano 51 mg tytułowego związku. Widmo masowe: m/z 453 (M+l).

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,84 (s, 3H); 0,93 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,13 (s, 3H); 2,92 (s, 3H); 3,03 (dd, 1 H); 4,68 (q, 1 H); 6,76 (d, 2H); 7,11 (s, 1 H); 7,33 (d, 2H).

Przykład 53. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-(4-benzoiloaminofenoksy)-5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 52, ale stosując chlorek benzoilu zamiast bezwodnika octowego, trietyloaminę zamiast pirydyny oraz bez stosowania DMAP; widmo masowe: m/z 515 (M+l).

179 611

400 MHz *HNMR(CDCl₃):óO,84 (s, 3H); 0,94 (s, 3H); 1,05 (d, 3H); 2,92 (s, 3H); 3,04 (dd, 1 H); 4,73 (q, 1 H); 6,82 (d, 2H); 7,49 (m, 5H); 7,72 (s, 1H); 7,84 (d, 2H).

Przykład 54. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7p-dimetyIo-16p-(4-metylosulfonamidofenoksy)-5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób j ak związek z przykładu 52, ale stosuj ąc chlorek tosylu zamiast bezwodnika octowego; widmo masowe: m/z 565 (M+l).

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,84 (s, 3H); 0,93 (s, 3H); 1,03 (d, 3H); 2,37 (s, 3H); 2,92 (s, 3H); 3,02 (dd, 1H); 4,63 (q, 1 H); 6,34 (s, 1 H); 6,67 (d, 2H); 6,91 (d, 2H); 7,19 (d, 2H); 7,56 (d, 2H).

Przykład 55. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-(2,4-dimetoksybenzylo)-7(3-metylo-16p-hydroksy-5a-androstanu

Związek 55 otrzymano w podobny sposób jak związek 12 przedstawiony na schemacie 5, że odpowiedni analog benzylowy związku E na schemacie 5 otrzymano w sposób podobny do opisanego w przykładzie 36, stosując 2,4-dimetoksybenzylaminę zamiast metyloaminy.

Przykład 56. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-(2,4-dimetoksybenzylo)-7P-metylo-16p-(4-chlorofenoksy)-5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 23, ale stosując 3-okso-4-aza-4-(2,4-dimetoksy benzylo)-7P-metylo-16p-hydroksy-5a-androstan zamiast 3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-hydroksy-5a-androstanu. Przed następną reakcją oczyszczanie nie było konieczne.

Przykład 57. Wytwarzanie3-okso-4-aza-7p-rnetylo-16p-(4-chlorofenoksy)-5a-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-4-(2,4-dimetoksybenzylo)-7 β-metylo-16β-(4-εή1θΓθίεηοksy)-5a-androstanu (130 mg, 0,23 mmola) w chlorku metylenu (1 ml) dodano kwas trifluorooctowy (1 ml). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez noc w temperaturze pokojowej Następnie rozpuszczalnik odparowano i pozostałość rozpuszczono w chlorku metylenu. Fazę organiczną przemyto nasyconym roztworem wodorowęglanu sodowego i solanką a następnie wysuszono nad siarczanem sodowym i odparowano. Surowy produkt oczyszczano metodą preparaty wnej TLC (żel krzemionkowy, 1000 μ) stosując 20% aceton/chlorek metylenu uzyskując tytułowy związek

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,86 (s, 3H); 0,93 (s, 3H); 1,01 (d, 3H); 3,07 (dd, 1 H); 4,67 (q, 1 H);5.,49 (s, 1 H); 6,73 (d, 2H); 7,18 (d, 2H).

Przykład 58. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-7β-metylo-16β-fenoksy-5α-andΓostanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-7β-metylo- 16β-(4-chlorofenoksy)-5α-androstanu w metanolu dodano 20% Pd na węglu. Roztwór ten wytrząsano przez 1 dzień w temperaturze pokojowej pod nadciśnieniem, wodoru 40 funtów/cal², a następnie przesączono przez celit i odparowano. Surowy związek oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 20% aceton/chlorek metylenu do eluowania tytułowego związku.

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,86 (s, 3H); 0,95 (s, 3H); 1,01 (d, 2H); 3,08 (dd, 1 H); 4,71 (q, 1 H); 5,48 (s, 1 H); 6,81 (d, 2H); 6,89 (t, 1 H); 7,24 (t, 2H).

Przykład 59. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-7β-metylo-l6β-fenoksy-5α-androst-l-enu

Do roztworu 3-okso-4-aza-7β-metylo-16β-fenoksy-5α-androstanu (145 mg, 0,35 mmola) w toluenie (3 ml) dodano DDQ (95 mg, 0,42 mmola), BSTFA (360 mg, 1,4 mmola) i kwas tnfluorometanosulfonowy (4,04 mg, 0,027 mmola). Roztwór ten mieszano pizez noc w temperaturze pokojowej w atmosferze azotu. Następnie dodano acetylooctan metylu (4,06 mg, 0,035 mmola) i roztwór mieszano przez 1 godzinę, a następnie ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez noc. Wylano ją do wody (75 ml) zawierającej węglan sodowy (160 mg) i wodorosiarczyn sodowy (120 mg). Fazę wodną wyekstrahowano chlorkiem metylenu (40 ml) (3 x) i fazy organiczne połączono. Fazę organicznąprzemyto wodą(50 ml) i solanką(50 ml), wysuszono nad siarczanem sodowym i odparowano. Surowy związek oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 15% aceton/chlorek metylenu eluowania tytułowego związku.

179 611

400 ΜΗζ ^ιΗ NMR (CDC1₃)· δ 0,92 (s, 3H); 0,96 (s, 3H); 1,02 (d, 3H); 3,34 (dd, 1 H); 4,72 (q, 1 H); 5,31 (s, 1 H); 5,80 (d, 1 H); 6,80 (d, 1 H); 6,82 (d, 2H); 6,89 (t, 1 H); 7,24 (t, 2H).

Przykład 60.Wytwarzanie3-okso-4-aza-7β-metylo-16[3-(4-chlorofenoksy)-5a-androst-l-enu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 59, ale stosując 3-okso-4-aza-7p-metylo-16p-(4-chlorofenoksy)-5a-androstan zamiast 3-okso-4-aza-7p-metylo-160-fenoksy-5a-androstanu.

400 ΜΗζ Ή NMR (CDC1₃): δ 0,92 (s, 3H); 0,95 (s, 3H); 1,02 (d, 2H); 3,34 (dd, 1 H); 4,67 (q, 1 H); 5,27 (s, 1 H); 5,80 (d, 1 H); 6,73 (d, 2H); 6,78 (d, 1 H); 7,18 (d, 2H).

Przykład 61. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7|3-dimetylo-16|3-fenoksy-5a-androstanu

Do roztworu 3-okso-4-aza-7β-metyło-16|3-fenoksy-5a-androstanu (60 mg, 0,16 mmola) w Ν,Ν-dimetyloformamidzie (1 ml) dodano wodorek sodowy (8 mg, 0,21 mmola, 60% dyspersja w oleju mineralnym). Po mieszaniu przez 30 minut w temperaturze pokojowej w atmosferze azotu dodano jodek metylu (40 mg, 0,28 mmola). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez noc rozcieńczono ją octanem etylu (50 ml) przemyto 1 N kwasem solnym (50 ml), wodą (50 ml) i solanką (50 ml). Fazę organiczną wysuszono nad siarczanem sodowym i odparowano. Surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 10% aceton/chlorek metylenu do eluowania tytułowego związku.

400 MHz 'HNMR(CDCl₃):óO,85 (s, 3H); 0,95 (s, 3H); 1,05 (d, 3H); 2,91 (s, 3H); 3,02 (dd, 1 H); 4,72 (q, 1 H); 6,81 (d, 2H); 6,89 (t, 1 H); 7,24 (t, 2H).

Przykład 62. Wytwarzanie3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-l6β-(4-chlorofenoksy)-5α-androst-l-enu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 61, ale stosując 3 -okso-4-aza-7β-metylo-16β-(4-chlorofenoksy)-5α-androstan-l -en zamiast 3-okso-4-aza-7 β-metylo- 16β-fenoksy-5α-androstanu.

400 ΜΗζ Ή NMR (CDC1₃): δ 0,87 (s, 3H); 0,95 (s, 3H); 1,07 (d, 2H); 2,93 (s, 1 H); 3,34 (dd, 1 H); 4,68 (q, 1 H); 5,84 (d, 1 H); 6,69 (d, 1 H); 6,73 (d, 2H); 7,18 (d, 2H)

Przykład 63. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-(2,4-dlmetoksybenzylo)-7β-metylo-16β-(3-chloro-4-metylofenoksy)-5α-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 5 6, ale stosując 2-chloro-4-fluorotoluen zamiast l-chloro-4-fluorobenzenu. Przed następną reakcją nie przeprowadzono żadnego oczyszczania.

Przykład 64. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-7β-metylo-16β-(3-chloro-4-metylofenoksy)-5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 57, ale stosując 3-okso-4-aza-4-(2,4-dimetoksybenzylo)-7β-metylo-16β-(3-chłoro-4-metylofenoksy)-5α-androstan zamiast 3-okso-4-aza-4-(2,4-dimetoksybenzylo)-7β-metylo-16β-(4-chlorofenoksy)-5α-androstanu.

400 MHz ^lHNMR (CDC1₃): δ 0,86 (s, 3H); 0,93 (s, 3H); 1,01 (d, 3H); 2,26 (s, 3H); 3,08 (dd, 1 H); 4,66 (q, 1 H); 5,59 (s, 1 H); 6,62 (m, 1 H), 6,81 (d, 1 H); 7,06 (d, l H).

Przykład 65. Wytwarzanie3-okso-4-aza-7β-metylo-16β-(4-metyIofenoksy)-5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 58, ale stosując 3-okso-4-aza-7β-metylo-16β-(3-chloro-4-metylofenoksy)-5α-androstan zamiast 3-okso4-aza-7β-metylo-16β-(4-chlorofenoksy)-5α-androstanu.

400 ΜΗζ Ή NMR (CDC1₃): δ 0,86 (s, 3H); 0,94 (s, 3H); 1,03 (d, 3H); 2,25 (s, 3H); 4,69 (q, 1 H); 6,71 (d, 2H); 7,03 (d, 2H).

Przykład 66. Wytwarzanie3-okso-4-aza-7β-metylo-16β-(4-metylofenoksy)-5α-androst-l-enu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 59, ale stosując 3-okso-4-aza-7β-metylo-16β-(4-metylofenoksy)-5α-androstan zamiast 3 -okso-4-aza-7β-metylo-16β-fenoksy-5α-androstanu.

179 611

400 MHz 'H NMR (CDC1₃): δ 0,92 (s, 3H); 0,96 (s, 3H); 1,03 (d, 3H); 2,25 (s, 3H); 3,34 (dd, 1 H); 4,68 (q, 1 H); 5,35 (s, 1 H); 5,81 (d, 1 H), 6,71 (d, 2H); 6,79 (d, 1 H); 7,03 (d, 2H).

Przykład 67.Wytwarzanie3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16ty(4-metylofenoksy)-5a-androstanu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak związek z przykładu 61, ale stosując 3 -okso-4-aza-7 β-metylo-16 ty(4-metylofenoksy)-5a-androstan zamiast 3 -okso-4-aza-7 β-metylo-16j3-fenoksy-5a-androstanu.

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 0,85 (s, 3H); 0,94 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,25 (s, 3H); 2,91 (s, 3H); 3,05 (dd, 1 H); 4,69 (q, 1 H); 6,71 (d, 2H), 7,04 (d, 2H).

Przykład 68. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16 3-fluoro-5a-androstanu

Związek ten otrzymano przez obróbkę półproduktu (12) (schemat 5) trifluorkiem dietyloaminosiarki w chlorku metylenu w temperaturze pokojowej, przeprowadzając następnie chromatografię na żelu krzemionkowym; 64% wydajności; m/z 321 (M); widmo

400 MHz Ή NMR(CDCl₃);60,87 (s, 3H); 0,92 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 5,12 (m, H).

Przykład 69.Wytwarzanie3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-cyJano-5α-androstanu

Związek ten otrzymuje się przez przekształcenie półproduktu (25) (schemat 7) w jego pochodną metanosulfonianową przez obróbkę chlorkiem metanosulfonylu lub bezwodnikiem metanosulfonowym w chlorku metylenu w obecności zasady organicznej takie jak pirydyna, trietyloamina lub 4-dimetyloaminopirydyna (DMAP). Podstawienie grupy metanosulfonianowej przeprowadza przez ogrzewanie w odpowiednim rozpuszczalniku takim jak N,N-dimetyloformamid lub dimetylosulfotlenek, w obecności cyjanku sodowego lub potasowego.

Przykład 70. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-metylo-16β-(l-heksylo)- 5a-androstanu

Etap 1: Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-metyło-16P-(l-heksenylo)-5a-androstanu

Do 50 ml kolby okrągłodennej w atmosferze azotu dodano bromek 1 -heksylotrifenylofosfoniowy (141 mg, 0,33 mmola), a następnie świeżo destylowany tetrahydrofuran (1 ml). Mieszaninę schłodzono do 0°C i dodano butylolit (2,5 M roztwór w heksanach, 0,132 ml, 0,33 mmola) uzyskując jasno pomarańczowy roztwór. Roztwór mieszano w 0°C przez 10 minut i dodano solution 4-aza-4-metylo-5a-androstano-3,16-dionu (50 mg, 0,165 mmola) w tetrahydrofuranie (0,5 ml). Mieszaninę reakcyjną pozostawiono do ogrzania się do temperatury pokojowej i mieszano przez noc. Mieszaninę wymieszano następnie z wodą (10 ml) i octanem etylu (20 ml), warstwę organiczną oddzielono, przemyto 0,5 N kwasem solnym (2 x 10 ml), solanką, wysuszono (Na₂SO₄) i odparowano. Tytułowy związek oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 1% metanol/chlorek metylenu jako eluent. Materiał ten (29,6 mg) zastosowano bez dalszego oczyszczania w etapie 2.

Etap 2: Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4-metylo-16P-(l-heksylo)-5a-androstanu

Roztwór produktu uzyskanego w etapie 1 (22 mg) w octanie etylu (0,5 ml) uwodorniono w obecności tlenku platyny (5 mg) w atmosferze wodoru z balonu przez 1 godzinę w temperaturze pokojowej. Katalizator odsączono na jednorazowym filtrze Millex HV i przesącz odparowano. Tytułowy związek oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym stosując 20% acetonu-heksanu jako eluent; wydajność 5,2 mg. Widmo masowe: m/z 374 (M+l).

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): δ 2,42 (dd, 2H); 2,90 (s, 3H i 3,00 (dd, 1 H).

Przykład71. Wytwarzanie 4-aza-4,7p-dimetylo-16P-(4-chlorobenzylideno)-5a-androstan-3-onu

Postępując zgodnie ze schematem reakcji 14 roztwór 4-aza-4,7β-dimetylo-5α-androstano-3,17-dionu (11) (32 mg, 0,1 mmola), wodorek sodowy (5 mg, 1,02 równoważnika), 4-chlorobenzylofosfonian dietylu (27 mg, 1,02 równoważnika) i DMF (0,5 ml) ogrzewano w 80°C przez 1 godzinę. Mieszaninę reakcyjną schłodzono, rozcieńczono dichlorometanem i przemyto wodą (x 2), solanką wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym, przesączono i zatężono. Pożądany produkt oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym (heksany: isopropanol 4:1) uzyskując mieszaninę 1,5:1 izomerów E/Z: m/z=389.

Ή NMR (500 MHz, CDC1₃): 0,75 (s, 3H); 0,82 (s, 3H); 0,90 (d, 3H); 2,96 (s, 3H); 3,08 (dd, 1 H); 6,34 (s, 0,4H); 6,41 (s, 0,6H); 7,18-7,38 (m, 5H).

179 611

Przykład 72.Wytwarzanie4-aza-4,7 β-dimetylo-16-benzylideno-5a-androstan-3-onu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak 4-aza-4,7P-dimetylo-16-(4-chlorobenzylideno)-5a-androstan-3-on (71) ale stosując benzylofosfonian dietylu zamiast 4-chlorobenzylfosfonianu dietylu: m/z = 390 ,

Ή NMR (500 MHz, CDC1₃): 0,75 (s, 3H); 0,88 (s, 3H); 1,05 (d, 3H); 2,94 (s, 3H); 3,08 (dd, 1H); 6,28 (s, 0,4H); 6,35 (s, 0,6H); 7,15-7,35 (m, 5H).

Przykład 73. Wytwarzanie4-aza-4,7|3-dimetylo-16-(4-metylobenzyhdeno)-5a-androstan-3-onu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak 4-aza-4,7β-dimetylo-16-(4-chlorobenzylideno)-5a-androstan-3-on (71) ale stosując 4-metylofosfonian dietylu zamiast 4-chlorobenzylofosfonianu dietylu: m/z = 404 *H NMR (500 MHz, CDC1₃): 0,78 (s, 3H); 0,85 (s, 3H); 1,1 (d, 3H); 2,32 (s, 3H); 2,94 (s, 3H); 3,08 (dd, 1 H); 6,30 (s, 0,4H); 6,38 (s, 0,6H); 7,10-7,24 (m, 5H).

Przykład 74. Wytwarzanie 4-aza-4,7 β-dimetylo-16-(4-chlorobenzylo)-5a-androstan3-onu

Do roztworu 4-aza-4,7β-dimetylo-16-(4-chlorobenzylideno)-5α-androstan-3-onu (71) (33 mg) w etanolu (4 ml) dodano 5% Rh/C i czarną zawiesinę mieszano w atmosferze wodoru z balona. Po 2 godzinach mieszaninę przesączono w celu usunięcia katalizatora, zatężono i oczyszczono na żelu krzemionkowym (heksany:aceton 3:1) uzyskując pożądany produkt w postaci mieszaniny 3:1 izomerów: m/z 427

Ή NMR (500 MHz, CDC1₃): 0,84 (s, 3H); 0,86 (s, 3H); 1,02 (d, 3H); 2,92 (bs, 2,7H); 2,93 (bs, 1,3H); 2,98 (s, 3H); 3,02 (dd, 1 H); 7,10 (d, 2H); 7,25 (d, 2H).

Przykład 75.Wytwarzanie4-aza-4,7β-dimetylo-16-(4-metylobenzylo)-5α-androstan3-onu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak 4-aza-4,7β-dimetylo-16-(4-chlorobenzylo)-5a-androstan-3-on (74): m/z = 408.

Ή NMR (500 MHz, CDC1₃): 0,86 (s, 6H); 1,04 (d, 3H); 2,33 (s, 3H); 2,95 (s, 2H); 2,96 (s, 1 H); 3,05 (dd, 1 H); 7,06-7,11 (m, 4H).

Przykład76. Wytwarzanie 4-aza-4,7β-dimetylo-16-(3-pirydylometylo)-5α-androstan3-onu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak 4-aza-4,7β-dimetylo-16-(4-chlorobenzylo)-5a-androstan-3-on (74), ale stosując 3-pyridylofosfonian dimetylu: m/z = 395

Ή NMR (500 MHz, CDC1₃): 0,89 (s, 3H); 0,88 (s, 3H); 1,03 (d, 3H); 2,93 (bs, 2H); 2,94 (bs, 1 H); 2,98 (s, 3H); 3,04 (dd, 1 H); 7,10 (d, 2H); 7,25 (d, 2H); 7,58 (s, 1 H); 8,55 (s, 2H).

Przykład 77.Wytwarzanie4-aza-4,7β-dimetylo-16α-metanosulfonylo-5α.-androstan3-onu

Postępując w sposób przedstawiony na schemacie 13 do roztworu 4-aza-4,7β-dlmetylo-16a-hydroksy-5a-androstan-3-onu (25) (65 mg, 0,2 mmola) w bezwodnym dichlorometanie dodano katalityczną ilość DMAP, a następnie bezwodnik metanosulfonowy (45 mg, 1,1 równoważnika). Po 15 minutach mieszaninę reakcyjną rozcieńczono dichlorometanem, przemyto 1 M HC1 (x 3), 1 M roztworem wodorowęglanu sodowego, wodą i solanką wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym, przesączono i zatężono otrzymując pożądany związek o wystarczającej czystości: m/z = 398.

Ή NMR (500 MHz, CDC1₃): 0,78 (s, 3H); 0,85 (s, 3H); 1,02 (d, 3H); 2,95 (s, 3H); 3,1 (dd, 2H); 5,18 (m, 1 H).

Przykład 78. Wytwarzanie4-aza-4,7β-dimetylo-16β-tiofenoksy-5α-androstan-3-onu

Do roztworu tiofenolu (50 μΐ, 2,5 równoważnika) w bezwodnym THF dodano wodorek sodowy (20 mg, 2,6 równoważnika). Po mieszaniu przez 20 minut dodano roztwór 4-ηζ3-4,7β-όΐmetylo-16a-metanosulfonylo-5a-androstan-3-onu (77) (65 mg, 0,2 mmola) w THF i mieszaninę reakcyjną mieszano 20 godzin w temperaturze otoczenia. Reakcję przerwano 1 M chlorkiem amonowym i mieszaninę rozcieńczono octanem etylu, przemyto wodą i solanką wysuszono nad

179 611 bezwodnym siarczanem magnezowym, przesączono i zatężono. Pożądany związek oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym (heksany.isopropanol 9:1). m/z = 412.

Ή NMR (500 MHz, CDC1₃): 0,86 (s, 3H); 0,96 (s, 3H); 1,06 (d, 3H); 2,94 (s, 3H); 3,06 (dd, 2H); 3,65 (m, 1 H); 7,26-7,70 (m, 5H).

Przykład 79. Wytwarzanie 4-aza-4,7p-dimetylo-16p-(4-chlorotiofenoksy)-5a-androstan-3-onu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak 4-aza-4,7P-dimetylo-16P-tiofenoksy-5a-androstan-3-on (78) ale stosując 4-chlorotiofenol zamiast tiofenolu: m/z = 446.

Ή NMR (500 MHz, CDC1₃): 0,85 (s, 3H); 0,96 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,94 (s, 3H); 3,02 (dd, 2H); 3,61 (m, 1H); 7,22 (d, 2H); 7,32 (d, 2H).

Przykład 80. Wytwarzanie4-aza-4,7P-dimetylo-16|3-(4-fluorotiofenoksy)-5a-androstan-3-onu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak 4-aza-4,73-dimetylo-16p-tiofenoksy-5a-androstan-3-on (78) ale stosując 4-fluorotiofenol zamiast tiofenolu: m/z = 431

Ή NMR (500 MHz, CDC1₃): 0,85 (s, 3H); 0,96 (s, 3H); 1,05 (d, 3H); 2,92 (s, 3H); 3,03 (dd, 2H); 3,51 (m, 1 H); 6,99 (d, 2H); 7,35 (d, 2H).

Przykład 81.Wytwarzanie4-aza-4,7P-dimetylo-16p-(4-metylotiofenoksy)-5a-androstan-3-onu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak 4-aza-4,7P-dimetylo-16p-tiofenoksy-5a-androstan-3-on (78) ale stosując 4-metylotiofenol zamiast tiofenolu: m/z = 426.

Ή NMR (500 MHz, CDC1₃): 0,75 (s, 3H); 0,95 (s, 3H); 1,1 (d, 3H); 2,31 (s, 3H); 2,94 (s, 3H); 3,02 (dd, 2H); 3,59 (m, 1 H); 7,09 (d, 2H); 7,22 (d, 2H).

Przykład 82.Wytwarzanie4-aza-4,7|3-dimetylo-16P-(4-metoksytiofenoksy)-5a-androstan-3-onu

Związek ten otrzymano w podobny sposób jak 4-aza-4,7p-dimetylo-16p-tiofenoksy-5a-androstan-3-on (78) ale stosując 4-metoksytiofenol zamiast tiofenolu: m/z = 443.

'HNMR (500 MHz, CDC1₃): 0,81 (s, 3H); 0,93 (s, 3H); 1,18 (d, 3H); 2,93 (s, 3H); 3,02 (dd, 2H); 3,50 (m, 1 H); 3,81 (s, 3H); 7,45 (d, 2H); 7,67 (d, 2H).

Przykład 83. Wytwarzanie 4-aza-4,7p-dimetyio-163-fenylosulfinylo-5a-androstan3-onu

Do roztworu 4-aza-4,7P-dimetylo-16|3-tiofenoksy-5a-androstan-3-onu (78) (20 mg, 0,05 mmola) w dichlorometanie w 0°C dodano mCPB A (11 mg, 1 równoważnik) i roztwór mieszano 1 godzinę. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono dichlorometanem i przemyto 1 M roztworem wodorowęglanu sodowego, wodą i solanką po czym wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym. Pożądany związek oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym otrzymując mieszaninę 4,6:1 diastereoizomerów: m/z = 428.

Ή NMR (500 MHz, CDC1₃): 0,83 (s, 3H); 0,92 (s, 3H); 1,01 (d, 3H); 2,92 (s, 3H); 3,01 (dd, 2H); 3,19 (m, 0,85H); 3,55 (m, 0,15H); 7,5-7,70 (m, 5H).

Przykład 84. Wytwarzanie 4-aza-4,7p-dimetylo-16P-fenylosulfonylo-5a-androstan3-onu

Roztwór 4-aza-4,7P-dimetylo-16p-fenylosulfinylo-5a-androstan-3-onu (83) (12 mg, 0,03 mmola) w dichlorometanie zadano mCPBA (9 mg, 1,5 równoważnika) na 3 godziny. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono dichlorometanem, przemyto 1 M roztworem wodorowęglanu sodowego, wodą i solanką po czym wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym. Pożądany związek oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym (heksany:isopropanol 7:3): m/z = 444.

Ή NMR (500 MHz, CDC1₃): 0,85 (s, 3H); 0,91 (s, 3H); 1,0 (d, 3H); 2,95 (s, 3H); 3,05 (dd, 2H); 3,55 (m, 0,15H); 7,41 (t, 1H); 7,55 (t, 2H); 7,90 (d, 1 H).

Przykład 85. Wytwarzanie 3-okso-4-aza-4,16p-dimetylo-5a-androstanu

Związek ten otrzymuje się przekształcając łatwo dostępny 4-aza-4,16|3-dimetylo-androstano-3,17-dion w 17-triflan. W wyniku redukcji tnflanu znanymi sposobami uzyskuje się tytułowy analog 16p-metylowy. Widmo masowe: m/z = 304 (M+l).

179 611

400 MHz Ή NMR (CDC1₃): 5 0,76 (s, 3H); 0,85 (s, 3H); 1,04 (d, 3H); 2,90 (s, 3H); 3,01 (dd, 1 H).

Testy biologiczne

Preparowanie ludzkich 5a-reduktaz z gruczołu krokowego i skalpu

Próbki ludzkiej tkanki utarto na proszek w młynie-zamrażarce, a następnie zhomogenizowano w 40 mM fosforanie potasu o pH 6,5,5 mM siarczanie magnezowym, 25 mM chlorku potasu, 1 mM fluorku fenylometylosulfonylu i 1 mM ditiotreitolu (DTT) z dodatkiem 0,25 M sacharozy, w homogenizatorze Potter-Elvehjem. Pastylkę z surowych jąder wypreparowano przez odwirowanie homogenizatu przy 1 500 x g przez 15 minut. Pastylkę surowych jąder przemyto dwukrotnie i zawieszono w 2 objętościach buforu. Do zdyspergowanej pastylki dodano glicerynę do uzyskania stężenia 20%. Zawiesinę enzymów zamrożono w porcjach w -80°C. Przy przechowywaniu w takich warunkach reduktazy z gruczołu krokowego i skalpu zachowywały trwałość przez co najmniej 4 miesiące.

Metodyka z klonowanym enzymem

Do oznaczania IC₅₀ badane inhibitory 5a-reduktazy 1 i 2 rozpuszczano w etanolu i kolejno rozcieńczano do uzyskania odpowiedniego stężenia. Zrekombinowaną 5a-reduktazę typu 1 wytworzoną w wyniku ekspresji w bakulowirusie wstępnie inkubowano z inhibitorem (0,1-1 000 nM) w 40 mM fosforanie sodowym o pH 7,0,500 μΜ NADPH, 1 mM DTT i 1 mg/ml BS A przez 18 godzin w 4°C. Reakcję inicjowano dodając [7-³H]T (NEN, 20 Ci/mmol) i NADPH do ostatecznego stężenia 0,3 μΜ, prowadząc inkubację w 37°C przez 90 minut. Podobnie 5a-reduktazę typu 2 wytworzoną w wyniku ekspresji w bakulowirusie wstępnie inkubowano z inhibitorem (1-10 000 nM) w 40 mM cytrynianie sodowym o pH 5,5,500 μΜ NADPH, 1 mM DTT i 1 mg/ml BSA, przez 18 godzin w 4°C. Reakcję inicjowano dodając [7-³H]T (NEN, 20 Ci/mmol) i NADPH do ostatecznych stężeń odpowiednio 0,3 μΜ i 500 μΜ. Konwersję T do DTH śledzono za pomocą przepływowego detektora promieniotwórczości po oddzieleniu metodą HPLC z odwróceniem faz (kolumna Whatman RACII Cl8, 1 ml/minutę, 0,1% TFA w mieszaninie wodarmetanol (42:58); czasy retencji T - 6,3 minuty, DTH - 9,7 minuty).

Test z 5a-reduktazą

Mieszanina reakcyjna w przypadku 5a-reduktazy typu 1 zawierała 40 mM fosforan potasu o pH 6,5,5 μΜ [7-³H]-testosteronu, 1 mM ditiotreitolu i 500 μΜ NADPH, w ostatecznej objętości 100 μΐ. Mieszanina reakcyjna w przypadku 5a-reduktazy typu 2 zawierała 40 mM cytrynian sodowy o pH 5,5,0,3 μΜ [7-³H]-testosteronu, 1 mM ditiotreitolu i 500 μΜ NADPH, w ostatecznej objętości 100 μΐ. Zazwyczaj test inicjowano dodając 50-100 pg homogenizatu gruczołu krokowego lub 75-200 pg homogenizatu skalpu i prowadzono inkubację w 37°C. Po 10-50 minutach reakcję przerwano przez ekstrakcję 250 pl mieszaniny 70% cykloheksanu/30% octanu etylu zawierającej po 10 n pg DTH i T. Fazy wodną i organiczną rozdzielono przez wirowanie z szybkością 14 000 obrotów/minutę w mikro wirówce Eppnedorfa. Warstwę organiczną poddawano HPLC z normalnym układem faz (10 cm kolumna partisil Whatman z krzemionką ekwilibriowana w mieszaninie 70% cykloheksanu/30% octanu etylu; czasy retencji: DTH: 6,8-7,2 minuty; androstanodiol: 7,6-8,0 minuty; T: 9,1 - 9,7 minuty). Jako układ HPLC zastosowano Waters Model 680 Gradient System wyposażony w autopróbnik Hitachi Model 655A, zmienny detektor UV z Applied Biosystems Model 757 oraz analizator radioaktywności Radiomatic Model A120. Konwersję T do DTH śledzono za pomocą przepływowego detektora promieniotwórczości przez zmieszanie odcieku z HPLC z 1 objętością środka Flo Scintl (Radiomatic). W podanych warunkach tworzenie się DTH przebiega liniowo przez co najmniej 25 minut. Jedynymi steroidami stwierdzonymi w preparatach ludzkiego gruczołu krokowego i skalpu były T, DTH i androstanodiol.

Badanie inhibitowania

Związki rozpuszczono w 100% etanolu Wielkości IC₅₀ oznaczają stężenie inhibirora niezbędne do zmniejszenia aktywności enzymy o 50% w stosunku do próby kontrolnej. Wielkości IC₅₀ wyznaczano wykonując 6-punktowe miareczkowanie przy zmienianiu stężenia inhibitora od 0,1 do 1000 nM.

179 611

W wyżej opisanych testach zbadano działanie reprezentatywnych związków według wynalazku w inhibitowaniu 5a-reduktazy typu 1 i 2. W odniesieniu do inhibitowania 5a-reduktazy typu 1 związki wykazywały wielkości C₅₀ poniżej 600 nM, z tym że w przypadku większości związków wielkości IĆ₅₀ wynosiły od około 0,3 nM do około 200 nM. W odniesieniu do inhibitowania 5a-reduktazy typu 2 związki wykazywały wielkości C₅₀ powyżej 155 nM, z tym że w przypadku większości związków wielkości IC₅₀ wynosiły ponad 1000 nM. Każdy ze zbadanych związków wykazywał co najmniej dwukrotnie wyższą selektywność w inhibitowaniu 5a-reduktazy typu 1 w stosunku do typu 2, z tym że większość związków wykazywała 10-krotną lub wyższą selektywność w inhibitowaniu 5a-reduktazy typu 1 w stosunku do typu 2. Wyniki te świadczą o przydatności związków według wynalazku w leczeniu stanów androgenetycznych.

Związek określany w opisie jako inhibitor 5a-reduktazy 2 stanowi związek, który wykazuje inhibitowanie izoenzymu 5a-reduktazy 2 w teście opisanym powyżej; podobnie związek określany w opisie jako inhibitor 5a-reduktazy 1 stanowi związek, który wykazuje inhibitowanie izoenzymu 5a-reduktazy 1 w teście opisanym powyżej.

Test z komórkami brodawki warstwy właściwej skóry

Brodawka warstwy właściwej skóry stanowi niewielką grupę komórek u podstawy każdego mieszka włosowego; obecnie uważa się, że komórki te stanowią komórki macierzyste tworzące podstawę wzrostu włosa. Stwierdzono, że komórki te wykazują aktywność 5a-reduktazową, także można zbadać inhibitory 5a-reduktazy z wykorzystaniem układów hodowli tych komórek.

Wydzielone i hodowane komórki brodawki warstwy właściwej skóry wypreparowano sposobami opisanymi przez A.G. Messengera, The Culture of Dermal Papilla Cells From Humań HairFollicles, Br. J. Dermatol. 110:685-689,1984, oraz S.Itamiego i innych, 5a-Reductase Activity In Cultured Humań Dermal Papilla Cells From Beard Compared With Reticular Dermal Fibroblasts, J. Invest. Dermatol. 94:150-152,1990. We wszystkich testach zastosowano komórki brodawki warstwy właściwej skóry brody i włosów ze skalpu potylicznego od dwóch różnych osobników. Wszystkie doświadczenia wykonywano w stanie zlewania się po 4-6 podhodowli. Zlane monowarstwy przemyto dwukrotnie roztworem soli buforowanym fosforanem, zdrapano z szalek gumowym zgarniaczem i zebrano w probówce wirówki. Zawiesiny komórek odwirowywano z szybkością 1 500 obrotów/minutę przez 10 minut w 4°C. Pastylki ponownie zawieszono w 4°C w 20 mM buforze Tris-HCl o pH 7,5 zawierającym 250 mM sacharozę, 1 mM MgCl₂ i 2 mM CaCl₂ przez zmiksowanie i 10-krotne przetłoczenie przez igłę nr 25. Surowy homogenizat dokładniej zhomogenizowano w teflonowo-szklanym homogenizatorze i zastosowano jako homogenizat komórek. W celu określenia podkomórkowej lokalizacji 5a-reduktazy homogenizat komórek odwirowano przy 800 x g przez 10 minut uzyskując pastylkę surowych jąder. Uzyskany supematant odwirowano przy 10 000 x g przez 15 minut uzyskując pastylkę surowych mitochondriów. Supematant odwirowano przy 100 000 x g przez 60 minut uzyskując pastylkę mikrosomową i cytozol. Każdą frakcję dwukrotnie przemyto i ponownie zawieszono w buforze.

Standardowa mieszanina inkubacyjna zawierała 50 nM [³H]-testosteron, 1 mM NADPH, 100 mM cytrynian sodowy o pH 5,5 lub 100 mM Tris-HCl o pH 7,5 oraz 50 pl homogenizatu komórek, przy ostatecznej objętości 100 pl. Każda probówka zawierała 50-100 pg białka komórkowego. Inkubowanie prowadzono w 37°C przez 30 minut. W czasie inkubowania przereagowanie było proporcjonalne do czasu. Przy ustalaniu optymalnego pH stosowano bufor cytrynianowy o pH 4,5-6,5 i bufor Tris-HCl o pH 7,0-9,0. Zawartość białka oznaczano metodą Lowr/ego i innych, Protein Measurements With The Folin Phenol Reagent. J. Biol. Chem. 193:265-275,1951.

Po inkubacji reakcję przerywano dodając 4 objętości mieszaniny chloroform/metanol (2/1 objętościowo) zawierającej po 110 pg steroidów-nośników. Wyekstrahowane steroidy oznaczano metodą chromatografii cienkowarstwowej, opisaną uprzednio przez Gomeza i innych, In Vitro Metabolism Of Testosterone-4-^I4C- and A-androstene-3,17-dione-4-'⁴C In Humań Skin. Biochem. 7: 24-32, 1968, oznaczając czystość każdego ze steroidów metodą rekrystalizacji. Aktywność 5a-reduktazy wyrażano jako sumę powstałego dihydrotestosteronu, androstanodiolu i androstanodionu. [ 1,2-³H]-testosteron (55,2 Ci/mmol) otrzymano z New England Nuclear Cor

179 611 poration (Boston, MA), a steroidy meznac zonę otrzymano z Sigma Chemical Company (St. Louis, MO). Płodową surowicę bydlęcą otrzymano z Hazleton (Lenaxa, Kansas). Jako wszystkie pozostałe zastosowano odczynniki.

Model trądzika kudłatego szczura

Dorosłe szczury kudłate stanowią odmianę szczurów o zahamowanym wzroście włosów, z brunatnym łojotokiem pokrywającym skórę całego grzbietu i nienormalnie zwiększonym wytwarzaniem łoju skórnego po okresie dojrzewania, co, jak wykazano, spowodowane jest krążącymi androgenami. Przygotowano roztwory wybranego inhibitora 5a-reduktazy o stężeniu 0,1,0,05 i 0,025% w nośniku w postaci mieszaniny glikolu propylenowego, izopropanolu. mirystynianu izopropylu i wody (50/30/2/18%) i nanoszono je na grzbiety dorosłych samców szczura kudłatego w dziennej dawce 0,2 ml/na zwierzę przez 4 tygodnie. Szczury kontrolne smarowano samym nośnikiem, a 5 z nich wykastrowano. Po 2 tygodniach łojotok zaczął zmniejszać się w sposób zależny od dawki, a po 4 tygodniach zwierzętom na 2 godziny przed uśmierceniem wstrzyknięto dootrzewnowo bromodezoksyurydynę (BrdU, 200 mg/kg). Tkanki skórne inkubowano z EDTA (20 mM) w buforze fosforanowym przez 1,5 godziny w 37°C. Grupę przywłosowego gruczołu łojowego przylegającą do naskórka zdrapano ze skóry właściwej i utrwalono w formalinie do immunologicznego barwienia BrdU. Komórki syntetyzujące DNA, wykazujące BrdU-dodatnie jądra zlokalizowano na zewnętrznym obrzeżu gruczołu. Liczbę komórek w fazie S w przeliczeniu na płat określono za pomocą aparatu mikroobrazowego. Stosując skórę utrwaloną w formalinie zamrożone kolejne sekcje zabarwiono 1% osmem i zmierzono wielkość płatów. Dodatni inhibitor 5a-reduktazy skóry będzie powodował zahamowanie tworzenia się łoju skórnego hamując szybkość obrotu komórek gruczołowych, co prowadzi do zmniejszenia wielkości płatów.

Poniżej podano przykład metodyki, którą można wykorzystać do ustalania wzrostu włosów.

Procedura makrofotografii i fotografii ogólnych do ustalania wzrostu włosów.

A. Procedura makrofotografii

Lokalizacja: karta identyfikacji

Obszar zliczania włosów

Aparatura: Film: Kodak-T-mąx, 24 klatki; wszystkie filmy z tym samym numerem partii emulsji

Apart: Nikon N-6000

Obiektyw: Nikkor 60 mm, ogniskowa 2,8

Lampa: Nikon SB-2 IB Macroflash

Urządzenie: Urządzenie rejestrujące

Procedura fotografowania

Przy wykonywaniu fotografii w warunkach klinicznych jedyną zmienną była liczba włosów. Zachowywano taką samą emulsję światłoczułą oświetlenie, kadrowanie, naświetlanie i powiększenie.

1. Obszar do zliczania włosów pacjenta przygotowywano w następujący sposób: Na początku badań niewielką (~1 mm) plamkę tatuowano na przedniej krawędzi obszaru łysiny bezpośrednio do wewnątrz w kierunku środka łysiny wierzchołkowej, za pomocą dostępnego urządzenia do tatuowania lub ręcznie (za pomocą igły i tuszu). Obszar o powierzchni około 1 cala² z tatuażem w środku oraz przedni brzeg łysiny przycinano na krótko (~2 mm). Ścięte włosy usuwano z obszaru, który miano fotografować, za pomocą taśmy. Sprężone powietrze i/lub przecieranie etanolem można zastosować w celu ułatwienia usuwania ściętych włosów.

Powiększenie: Każdy dostarczony obiektyw charakteryzował się otworem względnym 1:1,2.

Przysłona: każde zdjęcie wykonywano przy f/22

3. Obszar docelowy zliczania włosów pacjenta. 3. naświetlania (-2/3, 0 i +2/3 f-stop).

179 611

Przyuczony technik umieszczał folię na fotografii i za pomocą cienkopisu nanosił czarną kropkę na każdy widoczny włos. Mapę punktów na folii zliczano w urządzeniu do analizy obrazu z wykorzystaniem komputera.

Zdjęcia kodowano przypadkową liczbą uwzględniającą badane miejsce, liczbę wizyty i numer przypisany pacjentowi, aby zapewnić anonimowość. Po 6 miesiącach zliczano włosy dla stanu wyjściowego i fotografii po 6 miesiącach, wykonując analizę dla stanu przejściowego. Po 12 miesiącach zliczano włosy na fotografii wyjściowej, po 6 miesiącach i po 12 miesiącach analizując wyniki dla pierwszego punktu końcowego.

Metodyka ustalania wzrostu włosów została również opisana przez E. A. Olsena i E. Delonga, J. American Academy of Dermatology, 23,470 (1990).

B. Procedura wykonywania fotografii ogólnych

Lokalizacje: karta kolorów/identyfikacji pacjenta

Fotografia ogólna

Aparatura: Film: Kodachrome KR-64, 24 klatki; wszystkie filmy z tym samym numerem partii emulsji

Aparat: Nikon N-6000

Obiektyw: Nikkor 60 mm, ogniskowa 2,8

Lampa: Nikon SB-23

Urządzenie: Urządzenie rejestrujące karta kolorów/identyfikacji pacjenta

Przy wykonywaniu fotografii w warunkach klinicznych jedyną zmienną był ogólny wygląd obszaru. Wszystkie elementy zewnętrzne (ubranie, meble, ściany) eliminowano z fotografowanego obszaru.

1. Pacjentowi wykonywano fotografie ogólne przed ścięciem włosów, z głową w ustalonej pozycji (określanej przez dostarczone urządzenie stereotaktyczne). Włosy na głowie pacjenta układano tak, aby nie zakrywały obszaru łysiny.

2.2. Powiększenie: Każdy dostarczony obiektyw charakteryzował się otworem względnym 1:6.

Przysłona: każde zdjęcie wykonywano przy f/l 1

Film: zastosowano film Kodachrome (24 klatki)

3. Ogólne fotografie pacjenta. 3 naświetlania przy kompensacji 0.

Jakkolwiek wynalazek opisano i zilustrowano na przykładzie pewnych konkretnych rozwiązań, dla specjalistów zrozumiałe jest, że dokonać w nim można różnych zmian, modyfikacji i zamian bez wychodzenia poza zakres i istotę wynalazku. Tak np. odpowiednie mogą być skuteczne dawki inne niż konkretne dawki podane powyżej, na skutek zmian w reagowaniu ssaka przy leczeniu wymienionych objawów za pomocą wspomnianych związków. Również konkretne obserwowane reakcje farmakologiczne zależnie od konkretnej wybranej substancji czynnej oraz od stosowanych nośników farmaceutycznych, a także od rodzaju preparatu i sposobu jego stosowania, przy czym takie oczekiwane wahania i zmiany w wynikach uważa się za zgodne z celami i realizacją wynalazku. Uważa się w związku z tym, że zakres wynalazku określony jest w poniższych zastrzeżeniach, oraz że zastrzeżenia te należy interpretować szeroko, w granicach rozsądku.

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz. Cena 6,00 A.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. 16-Podstawione pochodne 3-okso-4-azaandrostanu o wzorze I

w którym:

wiązanie węgiel-węgiel C1-C2 może być wiązaniem pojedynczym lub wiązaniem podwójnym, co zaznaczono linią przerywaną;

R¹ wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru i alkil;

R² wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru i Ομ,ο alkil;

jeden z R³ i R⁴ wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru i metyl, a drugi wybrany jest z grupy obejmującej:

(a) grupę aminową;

(b) grupę cyjanową:

(c) atom fluoru;

(d)OH;

(e) -C(O)NR_bR_c, gdzie każdy z R_b i R_c oznacza niezależnie atom wodoru, alkil, aryl albo arylo-C,^ alkil; gdzie grupa alkilowa może być podstawiona 1-3 podstawnikami wybranymi spośród atomów chlorowca, grup C_M alkoksylowych i trifluorometylowej, a grupa ary Iowa może być podstawiona 1 -3 podstawnikami wybranymi spośród atomów chlorowca, grup C_M alkilowych, C_M alkoksylowych i trifluorometylowych;

(f) C^o alkilo-Χ-, z ograniczeniem że X nie oznacza -CH/RJ-;

(g) ^2-10 alkenylo-Χ-, z ograniczeniem że X nie oznacza -CH(R_c)-;

przy czym Ci_₁₀ alkil w (f) i C₂.|₀ alkenyl w (g) mogą być niepodstawione lub podstawione 1-3 podstawnikami wybranymi z grup obejmujących:

i) atom chlorowca; hydroksyl; grupę cyjanową; grupę nitrową; mono-, di- albo trichlorowcometyl; okso; hydroksylosulfonyl; kaiboksyl;

ii) hydroksy-Ci.₆ alkil; C^alkiloksyljCj^alkilotio; C^alkilosulfonyl; alkiloksykarbonyl; gdzie grupa alkilowa może być dodatkowo podstawiona 1-3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_M alkoksylowych i trifluorometylowej;

iii) arylotio; aryl; aryloksyl; arylosulfonyl; aryloksykarbonyl; gdzie grupa arylowa może być dodatkowo podstawiona 1-3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_Malkilowych, C_M alkoksylowych i trifluorometylowej;

iv) -CfOjNRhRę; -N/RJ-C/Oj-R^.; -NR^R,.; gdzie R_b i R_c mają znaczenie podane wyżej;

(h) arylo-X-;

(i) heteroarylo-Χ-, gdzie heteroaryl oznacza 5,6 albo 7 członowy pierścień heteroaromatyczny zawierający co najmniej jeden człon wybrany z grupy obejmującej jeden pierścieniowy atom tlenu, jeden pierścieniowy atom siarki, 1-4 pierścieniowe atomy azotu albo ich kombinacje; który to pierścień heteroaromatyczny może być także skondensowany z jednym pierścieniem

179 611 benzenowym albo heteroaromatycznym; przy czym aryl w (h) i heteroaryl w (i) może być niepodstawiony albo podstawiony 1-3 podstawnikami wybranymi z grup obejmujących:

v) atom chlorowca; hydroksyl; grupę cyjanową; nitrową; mono-, di- albo trichlorowcometyl; mono-, di- albo trichlorowcometoksył; C₂.₆ alkenyl; C₃.₆ cycloalkil; formyl; hydrosulfonyl; karboksyl; grupę ureidową vi) C|.₆ alkil; hydroksy-C]^ alkil; alkiloksyl; C^-alkiloksy-C]^ alkil; alkilokarbonyl; Ć_w alkilosulfonyl; Cj.₆ alkilotio; alkilosulfinyl; grupę alkilosulfonamidową;

alkiioarylosulfonamidową; alkiloksykarbonyl; Cj_₆ alkiloksykarbonylo-Ci.₆ alkil; RjjRęN-CiOj-C^alkil; C]^-alkanoiloamino-C^ alkil; aryloiloamino-C].₆ alkil; gdzie grupa Cj^ alkilowa może być podstawiona 1-3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_M alkoksylowych i trifluorometylowej;

vii) aryl; aryloksyl; arylokarbonyl; grupę arylotio; arylosulfonyl; arylosulfinyl; grupę arylosulfonamidową; aryloksykarbonyl; gdzie grupa arylowa może być podstawiona 1-3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_M alkilowych, C_M alkoksylowych i trifluorometylowej;

viii) -C(O)NR_bR_c; -O-C/Oj-NR^; -NCR^CCOj-R.; -NR_bR_c; Rb-CiOj-N^)-; gdzie i R_c mająznaczenie podane wyżej w (e); oraz -N(R_b)-C(O)-ORg, gdzie Rg oznacza alkil albo aryl, gdzie grupa alkilowa może być podstawiona 1 -3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_M alkoksylowych i trifluorometylowej; a grupa arylowa może być podstawiona 1-3 grupami wybranymi spośród atomów chlorowca oraz grup C_M alkilowych, C_Malkoksylowych i trifluorometylowej; -N(R|,)-C(O) NR_cR_d, gdzie jest wybrany z grupy obejmującej atom wodoru, C]_₆ alkil i aryl; gdzie C]_₆ alkil i aryl mogąbyć podstawione w sposób podany powyżej w (e) odniesieniu do R_b i R_c;

ix) grupę heterocykliczną, stanowiącą 5, 6 albo 7 członowy pierścień zawierający co najmniej jeden człon wybrany z grupy obejmującej jeden pierścieniowy atom tlenu, jeden pierścieniowy atom siarki, 1-4 pierścieniowe atomy azotu albo ich kombinacje; przy czym pierścień heterocykliczny może być aromatyczny, nienasycony albo nasycony, a ponadto pierścień heterocykliczny może być skondensowany z pierścieniem benzenowym, a także pierścień heterocykliczny może być podstawiony jednym-trzema podstawnikami określonymi powyżej w odniesieniu do v), vi), vii) i viii), z wyłączeniem ix) grupy heterocyklicznej;

(j) R³ i R⁴ mogą razem tworzyć karbonylowy atom tlenu; oraz (k) R³ i R⁴ mogą razem oznaczać grupę =CH-Rg, gdzie Rg ma znaczenie podane w viii); oraz:

X wybrany jest z grupy obejmującej: -O-; -S(O)_n-; -C(O)-; -CHiRg)-; -C(O)-O-*; -C(O)-N(R_e)-*; -Ń(R_e)-C(O)-O-*; -0-0(0)-^)-*; -N(R_e)C(O)-N(R_e)-; -O-CH(R_e)-*; i -N(Re)-; gdzie Re oznacza atom wodoru, C]_₃ alkil, aryl, arylo-C]_₃ alkil albo niepodstawiony lub podstawiony heteroaryl, określony powyżej w (h); gdzie gwiazdka (*) oznacza wiązanie przyłączone w pozycji 16 związku o wzorze I;

n równe jest 0, 1 łub 2;

oraz ich dopuszczalne farmaceutycznie sole lub estry.
2. Związek według zastrz. 1, w którym R¹ oznacza atom wodoru lub metyl oraz R² oznacza atom wodoru lub metyl.
3. Związek według zastrz. 1, w którym heteroaryl wybrany jest spośród następujących niepodstawionych lub podstawionych grup: pirydyl, furyl, pirolil, tienyl, izotiazólil, imidazolil, benzimidazolil, tetrazolil, pirazynyl, pirymidyl, chinolil, izochinolil, chinazolinyl, benzofuryl, izobenzofuryl, benzotienyl, pirazolil, indolil, izoindolil, purynyl, karbazolil, izoksazołil, tiazolil, izotiazolil, oksazolil, benzotiazolil i benzoksazolil.
4. Związek według zastrz. 3, w którym heteroaryl może być podstawiony jednym lub dwoma podstawnikami.
5. Związek według zastrz. 1, w którym grupa heterocykliczna wybrana jest spośród następujących niepodstawionych lub podstawionych grup: pirydyl, furyl, piryl, tienyl, izotiazolil, imidazolil, benzimidazolil, tetrazolil, pirazynyl, pirymidyl, chinolil, izochinolil, benzofuryl,

179 611 izobenzofuryl, benzotienyl, pirazohl, indolil, izoindolil,purynyl, karbazolil, izoksazohl, tiazohl, oksazolil, benzotiazolil i benzoksazolil oraz ich pochodne dihydro, tetrahydro, heksahydro i nasycone.
6. Związek według zastrz. 5, w którym grupa heterocykliczna może być podstawiona jednym lub dwoma podstawnikami.
7. Związek według zastrz. 2, w którym jeden spośród R³ i R⁴ wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru i metyl, a drugi wybrany jest z grupy obejmującej:

(b) grupę cyjanową:

(c) atom fluoru;

(d) OH, z ograniczeniem że X nie oznacza -CH(Rg)-;

(f) C ,_₁₀ alkilo-Χ-, gdzie alkil może być podstawiony grupą arylową. która to grupa arylowa może być z kolei podstawiona 1-2 atomami chlorowca lub grupami alkilowymi;

(g) c₂.₁₀ alkenylo-Χ-, z ograniczeniem że X nie oznacza -00(1^)-;

(h) arylo-X-;

(i) heteroarylo-Χ-, gdzie heteroaryl oznacza 5 lub 6 członowy pierścień heteroaromatyczny zawierający 1-2 pierścieniowe atomy azotu; przy czym aryl w (h) i heteroaryl w (i) może być niepodstawiony albo podstawiony 1-2 podstawnikami wybranymi z grup obejmujących:

x) atom chlorowca; grupa cyjanowa; nitrowa; trichlorowcometyl; trichlorowcometoksyl;

alkil; aryl; alkilosulfonyl; grupa alkiloarylosulfonamidowa;

xi) -NR_bR_c; Rb-C^j-^RJ-; gdzie każdy z R^ i R_c oznacza niezależnie atom wodoru, Cj.₆alkil, aryl albo arylo-Cj_₆ alkil; gdzie grupa alkilowa może być podstawiona 1-3 podstawnikami wybranymi spośród atomów chlorowca, grup C_M alkoksylowych i trifluorometylowej, a grupa arylowa może być podstawiona 1-3 podstawnikami wybranymi spośród atomów chlorowca, grup C_M alkilowych, C_M alkoksylowych i trifluorometylowej;

xii) grupę heterocykliczną, stanowiącą 5-członowy pierścień aromatyczny zawierający jeden pierścieniowy atom azotu albo jeden pierścieniowy atom tlenu i jeden pierścieniowy atom azotu; oraz (j) R³ i R⁴ mogą razem tworzyć karbonylowy atom tlenu; i gdzie:

X wybrany jest z grupy obejmującej: -O-; -S(0)_n-; -CHO^)-; -CiOj-NCRe)-*; -O-CCOj-NfRJ-*; gdzie 1^ oznacza atom wodoru; Cj_₃ alkil, aryl lub arylo-C].₃ alkil; gdzie gwiazdka (*) wiązanie przyłączone w pozycji 16 związku o wzorze I; oraz n wynosi od O do 2.
8. Związek według zastrz. 7, wybrany z grupy obejmującej:

4-aza-4,7p-dimetylo-5a-androstano-3,16-dion;

4-aza-4-metylo-5a-androstano-3,16-dion;

3-okso-4-aza-4-metylo-16P-hydroksy-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16fk(benzyloaminokarbonyloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16p-benzoiloamino-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16p-metoksy-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16p-alliloksy-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16p-(n-propyloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16a-hydroksy-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16P-(fenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-7^metylo-16|3-(fenoksy)-5a-androst-l-en;

3-okso-4-aza-4-metylo-16a-metoksy-5a-androstan;

3 -okso-4-aza-7 β-metylo-16p-(4-chlorofenoksy)-5a-androst-1 -en;

3 -okso-4-aza-7 β-metylo-16p-(4-chlorofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-7P-metylo-16p-(3-chloro-4-metylofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-7p-metylo-16p-(4-metylofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-7β-mety lo-16p-(4-metylofenoksy)-5a-androst-1 -en;

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16P-hydroksy-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16P-metoksy-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-alliloksy-5a-androstan;

179 611

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-(3,3-dimetyloalliloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7|3-dimetylo-16p-(n-propyloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,16a-dimetylo-16(3-hydroksy-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-etyloksy-5a-androstan;

3 -okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16p-benzyloksy-5a-androstan;

3 -okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16a-hydroksy-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16|3-metylotio-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(n-propylotio)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-ί1ηοΓθ-5α-3η<1το5ί3η;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-cyjano-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4-metylo-16β-( 1 -heksylo)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,16a-dimetylo-16p-metoksy-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dlmetylo-16β-(4-cyjanofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(3-cyjanofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-nitrofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-( 1 -naftyloksy)-5a-androstan;

3 -okso-4-aza-4,7β-dimety lo-16β-(3 -chloro-4-mety lofenpksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16p-(4-metylofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(teΓt-butyloksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(3-metylo-1 -butyloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16a-(n-propyloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-trifluorometylofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-trifluorometoksyfenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-etylotio-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-diIIletylo-16β-etylosulfonylo-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(4-metylosulfonylofenoksy)-5α-androstan;

3 -okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16 β-(3 -pirydyloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-[(4-fenylo)fenoksy]-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-fluorofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16p-(2-pirazynyloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16β-[4-(5-oksazolilo)fenoksy]-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimety lo-16β-(2-pirymidynyloksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-[4-Π-pirylo)fcnoksy]-5α-androstan;

3 -okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16 P-(4-aminofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-acetyloamlnofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-benzoiloaminofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-chłoΓofenoksy)-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(fenoksy)-5α-androstan;

3 -okso-4-aza-4,7β-dlmety lo-16p-(2-chlorofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(3-chloΓofenoksy)-5α-androstan;

3 -okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16p-(4-chlorofenoksy)-5a-androst-1 -en;

3 -okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16-(4-chlorobenzylideno)-5a-androstan;

3 -okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16-benzylideno-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16-(4-metylobenzyhdeno)-5a-androstan;

3 -okso-4-aza-4,7β-dimety lo-16-(4-chlorobenzy lo)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16-(4-metylobenzylo)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16-(3-pirydylometylo)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16α-metanosulfonylo-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-tiofenoksy-5α-androstan;

3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16P-(4-chlorotiofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4._>7β-dlmetylo-16β-(4-fluorotiofenoksy)-5α-andΓostan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16β-(4-metylotiofenoksy)-5α-andΓostan;

179 611

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p~(4-metoksytiofcnoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-fenylosulfmylo-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16p-fenylosulfonylo-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7p, 16a-trimetylo-16P-(4-trifluorometylofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7p,16a-trimetylo-16p-hydroksy-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7p,16a-trimetylo-16p-metoksy-5a-androstan;

oraz ich farmaceutycznie dopuszczalne sole.
9. Związek według zastrz. 7, w którym wiązanie Cj-C₂ węgiel-węgiel jest wiązaniem pojedynczym, R¹ oznacza metyl, R² oznacza metyl, R³ wybrany jest spośród niepodstawionej i podstawionej grupy aryloksylowej, a R⁴ oznacza atom wodoru.
10. Związek według zastrz. 1, wybrany z grupy obejmującej:

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-(4-cyjanofenoksy)-5a-androstan

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-(3-cyjanofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-(4-nitrofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16β-( ł -naftyloksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7|3-dimetylo-16p-(3-chloro-4-metylofenoksy)-5a.-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16p-(4-metylofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16j3-(4-trifluorometylofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16P-(4-trifluorometoksyfenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7|3-dimetylo-l6P-(4-metylosuIfonylofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7|3-dimetylo-16^[(4-fenylo)fęnoksy]-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16p-(4-fluorofcnoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16p-[4-(5-oksazolilo)fenoksy]-5o.-androstan;

3-okso-4-aza-4,7|3-dimetylo-16|3-[4-(l-pirolilo)fenoksy]-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16p-(4-aminofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16|3-(4-acetyloaminofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7 β-dimetylo-16p-(4-benzoiloaminofenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16β-(4-chlorofenoksy)-5α-androstan;

3 -okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16p-(fenoksy)-5a-androstan;

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-(2-chlorofenoksy)-5a-androstan; i

3-okso-4-aza-4,7p-dimetylo-16p-(3-chlorofenoksy)-5a-androstan;

oraz ich farmaceutycznie dopuszczalne sole.
11. Związek według zastrz. 1,3-okso-4-aza-4,7β-dimetylo-16β-(4-chlorofenoksy)-5α-androstan.
12. Związek według zastrz. 1,3-okso-4-aza-7β-metylo-16β-(4-metylofenoksy)-5α-androst-l-en.
13. Kompozycja farmaceutyczna, znamienna tym, że zawiera dopuszczalny farmaceutycznie nośnik i terapeutycznie skuteczną ilość związku określonego w zastrz. 1 jako substancji czynnej.
14. Kompozycja według zastrz. 13, znamienna tym, że jako substancję czynną zawiera 3-okso-4-aza-4,7P-dimetylo-16β-(4-chlorofenoksy)-5α-androstan.
15. Kompozycja według zastrz. 13, znamienna tym, że jako substancję czynną zawiera 3-okso-4-aza-7p-metylo-16β-(4-metylofenoksy)-5α-androst-1 -en.
16. Kompozycja według zastrz. 13 albo 14, albo 15, znamienna tym, że zawiera ponadto skuteczną ilość inhibitora 5a-reduktazy 2 lub jego farmaceutycznie dopuszczalnej soli.
17. Kompozycja według zastrz. 16, znamienna tym, że jako inhibitor 5a-reduktazy 2 zawiera finasteryd, eprysteryd lub tulosteryd.
18. Kompozycja według zastrz. 13 albo 14, albo 15, znamienna tym, że zawiera ponadto skuteczną ilość środka otwierającego kanały potasowe lub jego farmaceutycznie dopuszczalnej soli.

179 611
19. Kompozycja według zastrz. 18, znamienna tym, że jako środek otwieraj ący kanały potasowe zawiera minoksydyl lub jego farmaceutycznie dopuszczalną sól.
20. Kompozycja według zastrz. 18, znamienna tym, że zawiera dopuszczalny farmaceutycznie nośnik do podawania miejscowego.
21. Kompozycja według zastrz. 13 albo 14, albo 15, znamienna tym, że zawiera ponadto retynoid lub jego dopuszczalną farmaceutycznie sól.
22. Kompozycja według zastrz. 21, znamienna tym, że jako retynoid zawiera tretynoinę, izotretynoinę lub ich dopuszczalne farmaceutycznie sole.
23. Kompozycja według zastrz. 13 albo 14, albo 15, znamienna tym, że zawiera ponadto antyandrogen lub jego dopuszczalną farmaceutycznie sól.
24. Kompozycja według zastrz. 23, znamienna tym, że jako antyandrogen zawiera flutamid, spironolakton, kazodeks lub ich dopuszczalne farmaceutycznie sole.

* * *