PL176446B1

PL176446B1 - Płyta elewacyjna prasowana

Info

Publication number: PL176446B1
Application number: PL94304507A
Authority: PL
Inventors: Max Gerhaher; Franz Gerhaher
Original assignee: Franz Gerhaher; Max Gerhaher
Priority date: 1993-08-02
Filing date: 1994-08-01
Publication date: 1999-05-31
Also published as: CZ286490B6; EP0637655A3; DE4325873A1; US5644887A; EP0637655B1; ATE239151T1; DE4325873C2; CZ178894A3; PL304507A1; EP0637655A2; DE59410279D1

Abstract

1. Plyta elewacyjna prasowana, zwlaszcza ceramiczna plyta elewacyjna, budowlana lub dekoracyjna, z biegnacymi wzdluz kierunku prasowania zebrami brzegowymi, z co naj- mniej jednym zebrem srodkowym i biegna- cymi pomiedzy nimi otworami, znamienna tym, ze zebra brzegowe (5,11, 28, 34) plyty elewacyjnej (3, 9,19, 20, 25, 26, 32, 35, 36, 46, 47, 56, maja szerokosc równa pod- wójnej szerokosci zebra srodkowego (4,12) i co najmniej polowie szerokosci otworów (6, 8,10, 27, 28, 33,45). Fig 1 PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest płyta elewacyjna prasowana, zwłaszcza ceramiczna płyta elewacyjna, budowlana lub dekoracyjna, z biegnącymi wzdłuż kierunku prasowania żebrami brzegowymi, z co najmniej jednym żebrem środkowym i biegnącymi pomiędzy nimi otworami, przeznaczona do zapewniającego wentylację podwieszania na konstrukcji podłoża lub mocowana przy pomocy kleju lub zaprawy na ścianie.

Znane są z austriackich opisów patentowych nr 344 963 i 350 237 prasowane, ceramiczne wielkoformatowe płyty elewacyjne z pionowymi, prostokątnymi, zaokrąglonymi otworami, których powierzchnie bocznych krawędzi posiadają wybrania w kształcie litery U, ograniczone z przodu i z tyłu przez przednią i tylną, wystającą część płyty, a pośrodku przez łączące obie te części żebro. Powierzchnie dolnych i górnych krawędzi, które są poprzerywane otworami, utworzone są w wyniku prostego cięcia wykonanego prostopadle do powierzchni płyty.

Wadę tych płyt elewacyjnych stanowi głównie to, że wymagane często przy montażu dopasowanie bocznych wymiarów daje zarówno pod względem technicznym, jak też estetycznym, wyniki niezadowalające. Jeżeli mianowicie płyta elewacyjna jest przycinana z boku, a zatem równolegle do otworów, wówczas cięcie nie przebiega z reguły przez jedno z niewielu wąskich żeber, lecz przez jeden z otworów. Pozostała przednia i tylna część płyty wystaje przy tym często znacznie poza łączące obie części żebro, co znacznie zmniejsza wytrzymałość płyty

176 446 elewacyjnej na pękanie. Jeżeli montuje się następnie te płyty elewacyjne przy użyciu pionowych fug dystansowych, wówczas widoczna staje się również niewielka grubość materiału, co z kolei jest niepożądane ze względów architektonicznych. Ma to miejsce również wówczas, gdy - jak w przypadku płyty nieprzycinanej - przednia i tylna część płyty wystają jedynie nieznacznie na boki i wytrzymałość tych części na pękaniejest wystarczająca. Inne wady tych płyt elewacyjnych polegają na tym, że wystające na boki części płyt i boczne żebra łączące powodują w procesie wytwarzania silne hamowanie krawędzi plastycznego pasma ceramicznego, co pociąga za sobą niewłaściwe zagęszczanie materiału. Efektem tego jest zwiększona skłonność do pękania na sucho, jak również obniżona wytrzymałość na pękanie wypalonych płyt elewacyjnych. Te niekorzystne zjawiska potęgują się dodatkowo przez to, że szybkość schnięcia płyt na krawędziach bocznych ulega dalszemu zwiększeniu w wyniku większej w tych miejscach powierzchni, co powoduje jeszcze większe przyspieszenie schnięcia płyt niż ma to miejsce w zwykłym przypadku.

Kolejna wada tych prasowanych płyt elewacyjnych polega na tym, że ich czołowe przycięcie na górze i na dole uniemożliwia właściwe odprowadzanie wody. Ma to miejsce zwłaszcza wówczas, gdy płyty elewacyjne montuje się przy użyciu poziomych fug dystansowych, przez które może wnikać woda, pochodząca z deszczu i spływająca po elewacji i które czynią widoczną konstrukcję podłoża.

Znane są z niemieckiego opisu patentowego nr 3 110 606 prasowane płyty elewacyjne o okrągłych lub owalnych otworach prostych lub podciętych rowkach, ustawionych zgodnie z kierunkiem prasowania. Do montażu poprzecznego płyty elewacyjne są wyposażone w wytłaczane na górze lub na dole pióra, które zahaczają o sobie w celu odprowadzania wody i optycznego zasłonięcia fug.

Płyty do montażu poprzecznego są przecięte czołowo na bokach - a zatem poprzecznie do ustawienia otworów, co ułatwia uzyskanie gładkiego poziomego dopasowania wymiarów w wyniku przecięcia płyt elewacyjnych. Jeżeli płyty elewacyjne są montowane pionowo, wówczas są przycinane czołowo na górze i na dole, w wyniku czego należy się liczyć ze złym odprowadzeniem wody oraz widoczną fugą. W tym przypadku jednak pionowe dopasowanie wymiarów można bardzo łatwo osiągnąć poprzez czołowe przycinanie płyt. Istotne wady tych płyt elewacyjnych polegają na tym, że wymagane często w praktyce gładkie dopasowanie wymiarów w kierunku poprzecznym do kierunku prasowania nie jest możliwe, ponieważ cięcia biegną wówczas z reguły albo równolegle przez otwory, albo równolegle przez rowki, co powoduje znaczne obniżenie wytrzymałości płyt na pękanie. Zmniejszona w miejscach cięcia w wyniku obecności otworów lub rowków grubość ścianki jest wówczas wyraźnie widoczna przez otwarte fugi dystansowe. Kolejna wada tej płyty elewacyjnej polega na tym, że udział otworów i rowków jest bardzo niewielki, a co za tym idzie, jej ciężar jest stosunkowo wysoki. Powoduje to, że płyty w trakcie procesu wytwarzania można suszyć tylko bardzo powoli, ulegają one lekkiemu wypaczeniu i mają silną tendencję do pękania na sucho i po wypaleniu. Ponadto niezbędna do montażu konstrukcja podłoża jest bardziej obciążona na skutek zwiększonego ciężaru.

Inne prasowane płyty elewacyjne są znane z niemieckiego opisu patentowego nr 3 401 271. Są one ustawione poprzecznie i wyposażone w kwadratowe otwory. Przednia i tylna część płyty są połączone wąskimi, umieszczonymi między otworami i na brzegu płyty, żebrami.Te płyty elewacyjne można również montować pionowo, przy czym należy się wówczas liczyć z tym, że czołowe cięcie poprzecznie do otworów spowoduje złe odprowadzanie wody i odsłonięcie fugi dystansowej. Szczególną wadę stanowi tu jednak brak możliwości gładkiego dopasowania wymiarów w kierunku poprzecznym do otworów, ponieważ wymagane równoległe do otworów, cięcia przebiegają z reguły przez otwory. Również w przypadku montażu poprzecznego istnieje większe niebezpieczeństwo pękania wystającej ku dołowi, przedniej części płyty. Widoczną w fudze dystansowej, cieńszą część płyty można w przypadku montażu poprzecznego zaakceptować ze względów optycznych jako ociekacz, nie jest to jednak możliwe w przypadku montażu pionowego.

Kolejna wada tych płyt elewacyjnych polega na silnym wyprofilowaniu górnej i dolnej krawędzi przez obecność górnego i dolnego pióra, które, jak już wspomniano, na skutek zwiększenia powierzchni i zmniejszenia grubości ścianki prowadzi do niewłaściwego ruchu plastycznego pasma ceramicznego i do zbyt szybkiego wysychania w obszarze.krawędzi. a w związku z tym do zwiększenia tendencji do pękania i zmniejszenia odporności na pękanie.

Dlatego też zadaniem wynalazku jest opracowanie prasowanej, zwłaszcza ceramicznej, płyty elewacyjnej, która miałaby stosunkowo niski ciężar, umożliwiałaby bezproblemowe gładkie dopasowanie wymiarów w kierunku poprzecznym do ustawienia otworów bez konieczności dokonywania pojedynczego przycinania jednego z otworów lub jednego zrowków, i która zapewniałaby ponadto dobre odprowadzanie wody, a proces jej wytwarzania byłby prosty i korzystny ekonomicznie.

Zgodnie z wynalazkiem zadanie to zostało rozwiązane dzięki temu, że żebra brzegowe płyty elewacyjnej mają szerokość równą podwójnej szerokości żebra środkowego i co najmniej połowie szerokości otworów.

Korzystnie, szerokość otworu co najmniej jednego z obu otworów brzegowych jest mniejsza lub równa połowie szerokości otworu leżącego obok i mniejsza albo równa szerokości żebra brzegowego.

Zaletą takiego rozwiązania jest to, że wąskie żebra środkowe pozwalają uzyskać wysoki udział otworów a dzięki temu i niewielki ciężar płyty. Jednocześnie jednak, przynajmniej podwójna grubość żeber zewnętrznych poprawia wypływ plastycznego pasma ceramicznego z ustnika prasy w obu obszarach brzegowych. Daje to w efekcie nie tylko zwiększone ciśnienie prasowania i zwiększoną gęstość materiału lecz także podwyższoną wytrzymałość na rozciąganie przy zginaniu w obszarze brzegowym. Zgromadzenie materiału wywołuje pożądane opóźnienie schnięcia w obszarze brzegowym, które pociąga za sobą zmniejszenie tendencji do pękania na sucho i po wypaleniu oraz zwiększenie odporności płyt elewacyjnych na pękanie. Zgodna z wynalazkiem płyta umożliwia uzyskanie absolutnie symetrycznego kształtu przekroju, co ma również tę zaletę, że plastyczne pasmo ceramiczne wychodzi już proste z ustnika i nie trzeba wymuszać na nim prostego przebiegu drogą sztucznego hamowania. W ten sposób można również w dużym stopniu uniknąć występującego podczas suszenia, bocznego zakrzywienia płyt elewacyjnych w płaszczyźnie płyty. Płyty elewacyjne można zgodnie z wynalazkiem montować zarówno pionowo jak też poprzecznie.

Dzięki temu, że szerokość żebra zewnętrznego jest równa przynajmniej połowie szerokości otworów, zapewnione jest to, że przy pomocy jednego, a maksymalnie czterech cięć, można dokonać dowolnego dopasowania wymiarów, bez konieczności przecinania otworów. Szczególna korzyść polega tu na tym, że w każdym przypadku chodzi o proste czołowe cięcie przez całą grubość płyty, a zatem o cięcie bez stopniowania.

Aby zgodnie z wynalazkiem zadanie gładkiego dopasowania wymiarów zostało w pełni zrealizowane bez konieczności nacinania otworów lub rowków, w praktyce przy cięciu obok otworu musi pozostawać resztkowa grubość materiału około 2 mm. Dlatego też pojedyncze, przewidziane teoretycznie, zakresy pomiarowe, muszą nieco zachodzić na siebie.

Korzystnie, szerokość otworów zwiększa się od krawędzi płyty w kierunku środka płyty, a szerokość każdego otworu jest mniejsza lub równa całkowitej odległości od powierzchni krawędzi płyty do odpowiedniego otworu.

Teoretycznie obowiązuje tu następujący warunek: szerokość otworu mniejsza albo równa całkowitej odległości od tego otworu do krawędzi płyty. W praktyce jednak, aby przy cięciu materiał zachował wystarczającą grubość, stosuje się warunek: szerokość otworu mniejsza niż całkowita odległość do krawędzi płyty. Zaleta tego rozwiązania polega zwłaszcza na niewielkim ciężarze, wynikającym z wysokiego udziału otworów, i jednoczesnym zachowaniu korzyści płynących z uprzednio opisanej postaci wykonania, a mianowicie niewielkiej przeciętnej ilości niezbędnych cięć, ewentualnie płyt.

Korzystnie, szerokość wszystkich otworów jest mniejsza lub równa szerokości co najmniej jednego z obu żeber zewnętrznych.

Szerokie żebra zewnętrzne mają szczególnie korzystny wpływ na proces wytwarzania i jakość ceramicznych płyt elewacyjnych. Zastosowanie szerokich żeber zewnętrznych zmniejsza hamujące oddziaływanie ustnika prasy w obszarach brzegowych w stosunku do obszarów środkowych, w wyniku czego brzegi plastycznego pasma ceramicznego podlegają działaniu wyższego ciśnienia prasowania, które pociąga za sobą wzrost wytrzymałości materiału na

176 446 rozciąganie przy zginaniu. Podczas prasowania elementów płytowych obszary brzegowe mają zwykle wady, ponieważ dodatkowa powierzchnia krawędzi powoduje dodatkowe działanie hamujące. Ponieważ obszary brzegowe na skutek obecności dodatkowych powierzchni tak czy inaczej szybciej wysychają i w związku z tym wcześniej się kurczą niż obszary środkowe, istnieje zwykle niebezpieczeństwo powstania na krawędziach pęknięć na sucho, ponieważ element płytowy charakteryzuje się na skutek zmniejszonego ciśnienia prasowania właśnie w obszarach brzegowych obniżoną wytrzymałością na rozciąganie przy zginaniu, w których to obszarach podlega on dodatkowym, pochodzącym ze skurczu, naprężeniom w wyniku zbyt szybkiego wysychania. W przypadku zgodnego z wynalazkiem przekroju płyty, szybkość schnięcia w obszarach brzegowych jest zmniejszona na skutek gromadzenia materiału i wyrównywana w obszarach środkowych, co powoduje znaczne zmniejszenie również naprężeń, pochodzących od skurczu, i zagrożenia pękaniem na sucho.

Korzystnie, powierzchnie krawędzi górnej i dolnej, płyty elewacyjnej, biegnące poprzecznie do otworów są wyposażone odpowiednio w tylne pióro i przednie pióro.

Korzystnie, na przednim piórze i tylnym piórze, pomiędzy przednią częścią i tylną częścią płyty, umieszczone są żebra, które mają wysokość równą co najmniej częściowej wysokości żebra łączącego przednią i tylną część płyty.

Szczególnej korzyści należy upatrywać w tym, że woda, która spływa po frontowej powierzchni elewacji lub wzdłuż jej otworów, nie może się praktycznie w ogóle lub tylko w nieznacznych ilościach przedostawać na tył elewacji. Skierowane zawsze w stronę frontu elewacji odprowadzanie wody daje w efekcie to, że na jej spodzie pozostają do odprowadzenia jedynie niewielkie ilości wody, na przykład woda nawiana przez wiatr lub pochodząca z kondensacji pary, dzięki czemu konstrukcja podłoża oraz izolacja cieplna są chronione przed zawilgoceniem.

Korzystnie, suma wysokości żeber na przednim piórze i tylnym piórze jest nieco mniejsza niż pierwotna całkowita wysokość żeber, aby w stanie zmontowanym nie stykały się one, ani też wzajemnie sobie nie przeszkadzały. Kolejna zaleta małych odstępów żeber polega na ich kapilarnym oddziaływaniu, w wyniku którego odprowadzona częściowo przez otwory woda jest kierowana ku przedniej krawędzi ociekowej.

Korzystnie wreszcie, usytuowane na przednim piórze i tylnym piórze, odpowiednio, żebra: dolne i górne, są ukośne.

Korzyści polegają tu na jeszcze wyższej wytrzymałości piór na pękanie, ponieważ wysokość żeber na stopie pióra jest dwukrotnie większa niż w postaci poprzedniej. Spływająca otworami, a nawet na spodniej stronie płyt elewacyjnych woda jest w wyniku zjawiska adhezji kierowana ku frontowej powierzchni elewacji.

Przedmiot wynalazku został uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia zgodną z wynalazkiem płytę elewacyjną w przekroju poziomym, fig. 2 - kilka zgodnych z wynalazkiem płyt elewacyjnych w przekroju poziomym wraz z podaniem wymiarów możliwych przycięć, fig. 2b - płytę elewacyjną w przekroju poziomym z przykładami przycięcia od 0 do 40 mm, fig. 2c - płytę elewacyjną w przekroju poziomym z przykładami przycięcia od 30 do 65 mm, fig. 3 - kilka płyt elewacyjnych z wąskimi otworami brzegowymi w przekroju poziomym, fig. 4 - płytę elewacyjną o rosnącej szerokości otworów w przekroju poziomym, fig. 5 - płytę elewacyjną o wyjątkowo szerokim żebrze zewnętrznym w przekroju poziomym, fig. 6 - dwie płyty elewacyjne z piórami, bez żeber, w przekroju pionowym, fig. 7 - dwie płyty elewacyjne z żebrami na piórach w przekroju pionowym, fig. 8 - dwie płyty elewacyjne z ukośnymi żebrami w przekroju pionowym.

Na figurze 1 widać, że przednia część 1 i tylna część 2 płyty elewacyjnej 3 są połączone wąskimi żebrami środkowymi 4 i przynajmniej dwa razy tak szerokimi żebrami zewnętrznymi 5 i że między żebrami 4, 5 umieszczone są prostokątne, zaokrąglone otwory. Szerokość żeber zewnętrznych 5, znajdujących się między powierzchniami krawędzi 7 płyty i brzegowymi otworami 8, jest przy tym przynajmniej dwukrotnie większa niż pozostałych żeber środkowych 4.

Na figurze 2a widoczna jest płyta elewacyjna 9 o prostokątnych zaokrąglonych otworach 10 jednakowej wielkości, w której szerokość żeber zewnętrznych 11 jest przynajmniej dwukrotnie większa niż szerokość żeber środkowych 12. Podobnie jak na fig. 1, również tutaj

176 446 szerokość a1, a2, a3, a4 żeber zewnętrznych jest przynajmniej równa połowie szerokości otworów 10. Wymiary at, a2, b1 min., b1 max., ct min., c1 max. itd. ilustrują, w jakich przedziałach można gładko i bez wciskania się w otwory przycinać płyty elewacyjne. Wymiary a3, a^, b3, b4 itd. ilustrują, w jakich przedziałach można lub należy przycinać dodatkowo inne płyty 13, 14, aby bez nacinania otworów zrealizować dowolne dopasowania wymiarowe.

Na figurze 2a przedstawiono przykładowo, w skali 1:1, poszczególne, przewidywane teoretycznie, następujące zakresy wymiarowe:

aj = a2 =a3 = a4 =0 0ol0 mm b1 min. do b max. == 30 do 35 mm b = b2 = b3 = b4 = 30 do 35 mm c1 min. do c max. = 55 do 60rmm

Na figurze 2b przedstawiono trzy pierwsze warianty dopasowania wymiarowego przy pomocy od jednego do czterech cięć 15, 16,17, 18 na jednej do dwóch płyt elewacyjnych 19, 2θ, a mianowicie w ciągłym przedziale od 0 do 40 mm.

Na figurze 2c przedstawiono cztery kolejne warianty dopasowania wymiarowego przy pomocy jednego do czterech cięć 21, 22, 23, 24 na jednej do dwóch płyt elewacyjnych 25, 26, a mianowicie w ciągłym przedziale od 30 do 65 mm.

Na figurze 2b i 2c pokazano, że można dokonać wszystkich dopasowań wymiarowych gładko i bez nacinania otworów w ten sposób, że na jednej lub dwóch płytach wykonuje się jedno do czterech cięć. Oba środkowe fragmenty płyty o indeksach 1 i 2 należą przy tym do jednej i tej samej płyty, a oba zewnętrzne fragmenty płyty o indeksach 3 i 4 do drugiej płyty.

Nr bieżący	Oznaczenie cięć	Teoretyczny zakres użytkowy	Liczba niezbędnych cięć	Liczba niezbędnych płyt
1	a1	0 do 10 mm	1	1
2	a1 + a2	0 do 20 mm	2	1
3	(a1 + a2)+(a3 + a4)	0 do 40 mm	4	2
4	b1	30 do 35 mm	1 φ = 2,0	1 φ = 1,25
5	b1 + a2	30 do 45 mm	2	1
6	(b1 + a2) + a3	30 do 55 mm	3	2
7	(b1 + a2)+(a3 + a4)	30 do 65 mm	4	2
8	b1 + b2	60 do 70 mm	2 φ = 2,4	1 φ=1,4
9	(b1 + a2) + b3	60 do 80 mm	3	2
10	(b1 + a2) + (b3+a4)	60 do 90 mm	4	2
11	(c1 + a2) + b3	85 do 105 mm	3	2
12	(c1 + a2) + (b3 + a4)	85 do 115 mm	4	2
13	(c1 + b2) + b3	105 do 130 mm	3	2

Zaleta tych postaci wynalazku polega na tym, że zgodnie z kolumną trzecią powyższej tabeli przewidywane teoretyczne zakresy zazębiają się z reguły o 10 do 20 mm, przynajmniej jednak o 5 mm, dzięki czemu w przypadku każdego dopasowania wymiarów możliwa jest taka kombinacja cięć, w której nie jest wymagane nacinanie otworów.

Na figurze 3 pokazane są płyty elewacyjne 26, których boczne otwory 27 są węższe niż pozostałe otwory 28 i żebro zewnętrzne 29. Podane wymiary a1, b1 min., b1 max. itd. ilustrują, jak widać również na fig. 2a, w jakich przedziałach można przycinać płyty elewacyjne gładko i bez nacinania otworów.

176 446

Na figurze 3 pokazano przykładowo, w skali 1:1, poszczególne, przewidywane teoretycznie, następujące zakresy wymiarowe:

ai = a2 = a3 = aą =0 do 10 mm bi min. do bi max. = 18 do 23 nmn bi = b3 o b3 = b4 ci min. do ci max. =44 do» 24! nmn

Nr bieżący	Oznaczenie cięć	Teoretyczny zakres użytkowy	Liczba niezbędnych cięć	Liczba niezbędnych płyt
1	a1	0 do 10 mm	1	1
2	a1 + a2	0 do 20 mm	2	1
3	b1	18 do 23 mm	1	1
4	bt + a2	18 do 33 mm	2 φ=1,5	1φ =1,0
5	(bt + a2) + a3	18 do 43 mm	3	2
6	b1+b2	36 do 46 mm	2	1
7	C1	43 do 48 mm	1	1
8	C1 + a2	43 do 58 mm	2	1
9	(C1 + a2) + a3	43 do 68 mm	3	2
10	C1 + b2	61 do 71 mm	2 φ =1,9	1 φ =1,2

Zaleta tej postaci wynalazku polega na tym, że dzięki umieszczeniu wąskich otworów w obszarze brzegowym można zmniejszyć przeciętną liczbę wymaganych cięć ewentualnie płyt o około 15 do 25%. Ponieważ dopasowywanie następuje z reguły dopiero po montażu, a cięcia są wykonywane ręcznie przy użyciu piły diamentowej, zmniejszenie przeciętnej liczby wymaganych cięć ewentualnie płyt oznacza istotny czynnik obniżenia kosztów montażu. Jak wynika z czwartej kolumny ostatniej tabeli, przy dopasowaniach wymiarowych z zakresu od 0 do 33 mm lub od 0 do 70 mm wymaganych jest przeciętnie tylko 1,5 ewentualnie 1,9 cięcia, podczas gdy we wcześniej opisanej postaci wykonania o całych otworach w obszarze brzegowym niezbędne są przeciętnie 2,0 do 2,4 cięcia (kolumna czwarta poprzedniej tabeli). Również przeciętna liczba niezbędnych płyt, wynosząca 1,0 do 1,3 płyty, jest w ulepszonej postaci wykonania (kolumna piąta ostatniej tabeli) znacznie mniejsza niż w opisanej uprzednio postaci wykonania, w której wynosi ona 1,25 do 1,4 płyty (kolumna piąta przedostatniej tabeli).

Na figurze 4 pokazano płytę elewacyjną 31, w której szerokość otworów rośnie od krawędzi płyty 30 w kierunku środka płyty w taki sposób, że każdorazowa szerokość otworu, na przykład I3, jest mniejsza niż całkowita odległość bi max, od powierzchni brzegu płyty do odpowiedniego otworu.

Na figurze 4 przedstawiono przykładowo, w skali 1:1, poszczególne, przewidywane teoretycznie, następujące zakresy wymiarowe:

ai	= Odo i0nrn	li = 1 mm	ai mmc
bi min. do bi max.	= 18 do 23 mm	I2 0 30 mm	bi max.
ci min. do 21 maac	= 43 do 48 mm	I3 = 45 mm	ci mmc

Korzyść polega tu na niewielkiej przeciętnej ilości niezbędnych cięć ewentualnie płyt (porównaj kolumny czwarta i piąta poniższej tabeli).

176 446

Nr bieżący	Oznaczenie cięć	Teoretyczny zakres użytkowy	Liczba niezbędnych cięć	Liczba niezbędnych płyt
1	a1	0 do 10 mm	1	1
2	a1 + a2	0 do 20 mm	2	1
3	b1	18 do 23 mm	1	1
4	b1 + a2	18 do 33 mm	2 φ =1,5	1 φ =1,0
5	(b1 + a2) + a3	18 do 43 mm	3	2
6	C1	43 do 48 mm	1	1
7	C1 + a2	43 do 58 mm	2	1
8	(c1 + a2) + a3	43 do 68 mm	3	2
9	C1 + b2	61 do 71 mm	2 φ=1,9	1 φ =1,2

Na figurze 5 pokazano płytę elewacyjną 32, w której wszystkie otwory 33 mająjednakową wielkość, a szerokość żeber zewnętrznych 34 jest większa niż szerokość otworów 33. Zaznaczono ponadto służącą rozplanowaniu i wykonaniu siatkę o wymiarze np. 25 mm.

Zalety, jak wynika z poniższej tabeli, polegają na tym, że przeciętna liczba niezbędnych cięć nawet przy dużych dopasowaniach wymiarowych nie przekracza 1,5, a zatem jest wyraźnie jeszcze niższa we wszystkich uprzednich postaciach wykonania. Wszystkie dopasowania wymiarów można przy tym przeprowadzać najednej i tej samej płycie bez konieczności stosowania do tego celu w poszczególnych przypadkach również drugiej płyty. Metodyka kombinacji poszczególnych cięć jest dla rzemieślnika na miejscu budowy również bardziej zrozumiała, ponieważ łączy się jednorazowo maksimum dwa cięcia zamiast nawet czterech, jak w uprzednio opisanych postaciach wynalazku. W przypadku dwóch cięć, jedno z nich, poprowadzone przez środkowe żebro, służy m.in. zgrubnemu dopasowaniu wymiarów, natomiast drugie, poprowadzone przez szerokie żebro brzegowe, dokładnemu dopasowaniu wymiarów. Zalety opisanej postaci wynalazku występują również wówczas, gdy opisane powyżej szerokie żebra zewnętrzne znajdują się na obu brzegach płyty, natomiast odpowiadające im nieco węższe otwory umieszczone są tylko z jednej strony płyty. Jeżeli mianowicie do dopasowania wymiarów niezbędne są dwa cięcia, są one prowadzone zawsze na przeciwległych brzegach płyty.

Na figurze 5 przedstawiono przykładowo, w skali 1:1, opisaną postać wykonania w sposób następujący:

ai = a2 = 0 do 22,5 mm bi = b2 = 42,5 do 47,5 mm

Ci = C2 = 67,6 do 72,5 mm

Nr bieżący	Oznaczenie cięć	Teoretyczny zakres użytkowy	Liczba niezbędnych cięć	Liczb niezbędnych płyt
1	at	0 do 22,5 mm	1	1
2	a1 + a2	0 do 45 mm	2	1
3	b1	42,5 do 47,5 mm	1	1
4	b1 + a2	42,5 do 70 mm	2	2
5	C1	67,5 do 72,5 mm	1 φ= 1,4	1 φ = 1,0
6	c1 + a2	67,5 do 95 mm	2	1

Kolejna zaleta wynika stąd, że wymagana jest znacznie mniejsza liczba kombinacji cięć, aby w określonym zakresie wymiarowym umożliwić dokładne i gładkie dopasowanie wymiarów bez wcinania się w otwory. I tak, jak widać z ostatniej tabeli, dla zakresu od 0 do 70 mm niezbędnych jest tylko pięć cięć lub kombinacji cięć, podczas gdy w opisanych powyżej postaciach wykonania należy zgodnie z odpowiadającymi im tabelami przeprowadzić osiem do dziesięciu cięć lub kombinacji cięć. Bardzo pożyteczny dla procesu planowania i przetwórstwa jest również fakt, że otwory o jednakowej wielkości dają się bardzo łatwo rozmieścić w postaci nadrzędnej siatki. W układzie otworów, przedstawionym na fig. 5, gdzie szerokość otworów wynosi 20 mm, a szerokość żebra środkowego 5 mm, siatka ma wymiar 25 mm. Przy szerokości fug równej 10 mm szerokość żebra zewnętrznego wynosi 22,5 mm i jest większa niż szerokość otworów, która wynosi 20 mm. Aby przy dopasowywaniu wymiarów nawet w najbardziej niekorzystnym przypadku zapewnione było zachowanie nieco większej grubości żeber, można na przykład w przypadku siatki o rozstawie 25 mm dobrać grubość żebra środkowego równą 7 mm i szerokość otworów równą 18 mm.

Na figurze 6 płyty elewacyjne 35, 36 są na górnej krawędzi wyposażone w tylne pióro 38, a na dolnej krawędzi 39 w przednie pióro 40, które to pióra zachodzą na siebie w obszarze poziomej fugi 41 w taki sposób, że spływająca po froncie płyty elewacyjnej 35 woda nie może przedostawać się na tylną powierzchnię 43 płyty elewacyjnej 36; jest ona odprowadzana po powierzchni przedniej 44 lub przez otwory 45 płyty elewacyjnej 36.

Ponieważ pióra według fig. 6 są stosunkowo podatne na pękanie, celowe jest ich wzmocnienie. Na figurze 7 przedstawiono płyty elewacyjne 46 i 47, których umieszczone między przednią częścią płyty 48 i tylną częścią płyty 49 żebra 50 mają na przednim piórze 51 i tylnym piórze 52 zachowaną wysokość częściową 53, 54. Suma wysokości częściowych 53 i 54 jest mniejsza niż wysokość pierwotna 55 żeber 50.

Na figurze 8 przedstawione są płyty elewacyjne 56, 57 w których zarówno żebra 58 w obszarze przedniego pióra 59, jak też żebra 60 w obszarze tylnego pióra 61 biegną z góry od tyłu ukośnie w dół ku przodowi. Dzięki temu nawiana przez wiatr woda, która spływa po spodzie 62 płyt elewacyjnych lub w ich otworach, jest prowadzona ku przodowi w kierunku krawędzi ociekowej 64, a za jej pośrednictwem do frontowej powierzchni 65 płyt elewacyjnych.

176 446

Fig. 3

frlmin ^1max ^2 ” ' ici_max ^dlmm

ΦίΙΗΗ

Fig. 5

176 446

Fig. 1

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz. Cena 4,00 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Płyta elewacyjna prasowana, zwłaszcza ceramiczna płyta elewacyjna, budowlana lub dekoracyjna, z biegnącymi wzdłuż kierunku prasowania żebrami brzegowymi, z co najmniej jednym żebrem środkowym i biegnącymi pomiędzy nimi otworami, znamienna tym, że żebra brzegowe (5,11, 28, 34) płyty elewacyjnej (3, 9,19, 20,25,26, 32, 35, 36,46, 47, 56, 57) mają szerokość równą podwójnej szerokości żebra środkowego (4,12) i co najmniej połowie szerokości otworów (6, 8,10, 27, 28, 33, 45).
2. Płyta elewacyjna według zastrz. 1, znamienna tym, że szerokość otworu co najmniej jednego z obu otworów (27) brzegowych jest mniejsza lub równa połowie szerokości otworu (28) leżącego obok i mniejsza albo równa szerokości żebra brzegowego (29).
3. Płyta elewacyjna według zastrz. 1, znamienna tym, że szerokość otworów (6, 8, 10, 27, 28, 33) zwiększa się od krawędzi płyty (30) w kierunku środka płyty (31), a szerokość każdego otworu jest mniejsza lub równa całkowitej odległości od powierzchni krawędzi płyty do odpowiedniego otworu.
4. Płyta elewacyjna według zastrz. 1, znamienna tym, że szerokość wszystkich otworów (33) jest mniejsza lub równa szerokości co najmniej jednego z obu żeber zewnętrznych (34).
5. Płyta elewacyjna według zastrz. 1, znamienna tym, że powierzchnie krawędzi górnej (37) i dolnej (39) płyty elewacyjnej (35, 36, 46, 47, 56, 57) biegnące poprzecznie do otworów (45) są wyposażone odpowiednio w tylne pióro (38, 52, 61) i przednie pióro (40,51, 59).
6. Płyta elewacyjna według zastrz. 5, znamienna tym, że na przednim piórze (51) i tylnym piórze (52), pomiędzy przednią częścią (48) i tylną częścią (49) płyty umieszczone są żebra, które mają wysokość równą co najmniej częściowej wysokości żebra (50) łączącego przednią i tylną część płyty.
7. Płyta elewacyjna według zastrz. 5, znamienna tym, że suma wysokości (53, 54) żeber na przednim piórze (51) i tylnym piórze (52) jest nieco mniejsza niż pierwotna całkowita wysokość (55) żebra (50).
8. Płyta elewacyjna według zastrz. 5, znamienna tym, że usytuowane na przednim piórze (59) i tylnym piórze (61) odpowiednio żebra: dolne (58) i górne (60), są ukośne.