PL141870B1 - Herbicide - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek chwastobójozy zawierajacy Jako substancje czynna nowe sulfonamidy posiadajace w czasteczce grupe aminometylofosforowa.Z francuskioh opisów patentowych nr nr 2 129 327, 2 281 375, 2 251 569, 2 413 398 i 2 463 149, z opisów patentu europejskiego nr nr 53 871, 54 382 i 73 574, z opisów patento¬ wych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr nr 3 160 632, 3 455 675, 3 868 407, 4 388 103 i 4 397 676, z brytyjskiego opisu patentowego nr 2 090 596, z opisu patentu swiatowego nr V0 83/03608 oraz z belgijskich opisów patentowych nr nr 294 244, 894 245, 894 590, 894 591, 894 592, 894 5931 894 594 i 894 595 znane sa liczne zwiazki zawierajace grupe aminometylofosforowa i majaca wlasciwosoi chwastobójcze, a liczne produkty posrednie do wytwarzania takich zwiazków sa równiez znane, zwlaszcza z opisów patentu europejskiego nr nr 81 459, 97 522 i 55 695, z francuskiego opisu patentowego nr 219 383 i z opisów patentowyoh Stanów Zjedno¬ czonych Ameryki nr nr 3 835 000 i 4 422 982. Niemniej Jednak nadal istnieje zapotrzebowanie na inne srodki chwastobójcze, lepiej odpowiadajace wymaganiom stawianym przez rolnictwo, Jak równiez nadal poszukuje sie nowych produktów posrednich oraz nowych sposobów wytwarza¬ nia zwiazków o dzialaniu chwastobójczym. Pewne amidy zawierajace grupe aminometylofosfanowa sa znane, ale zwiazki te albo nie sa aktywne ohwastobójczo, albo ich aktywnosc jest nle- znaczna. srodki wedlug wynalazku dzialaja chwastobójczo silnie i szybko, utrzymuja sie w sro¬ dowisku w ciagu niedlugiego okresu czasu i latwo ulegaja biorozpadowi. Srodki te, stosowane po wzejsoiu rosliny maja szeroki zakres dzialania, dzialaja dziedzicznie ukladowo, a dobrane odpowiednio dzialaja selektywnie w pewnych uprawach.Zwiazki stosowane w srodku wedlug wynalazku wytwarzane sa na drodze prostej reakcji i z stosunkowo prostych produktów wyjsciowych, zwlaszcza z glicyny i Jej nieskomplikowanych pochodnych, nowych zwiazków o dzialaniu chwastobójczym. 141 870l4l 670 Srodek wedlug wynalazku zawiera substancje ozynna oraz co najmniej Jeden znany, obojetny nosnik dopuszczalny w rolnictwie, a Jego oecha Jest to, ze Jako ozynna substancje zawiera nowy sulfonamid o ogólnym wzorze 1, w którym R oznaoza rodnik weglowodorowy, zwlaszcza rodnik alkilowy, aryIowy lub cykloalkilowy, ewentualnie zawierajace podstawniki, zwlaszoza takie Jak atony ohlorowców, rodniki alkilowe, korzystnie o 1-4 atomach wegla, grupy fenylowe, oyjanowe, alkoksylowe i karboalkoksylowe, przy czym R przewaznie zawiera 1-18, korzystnie 1-7 atomów wegla, a gdy oznaoza rodnik cykloalkilowy, to korzystnie za¬ wiera on 3-7 atomów wegla, zas gdy oznaoza rodnik alkilowy, to korzystnie Jest to rodnik o 1*4 atomach wegla, ewentualnie podstawiony chlorowcem, zwlaszcza chlorem lub fluorem, R oznacza atom wodoru lub ma znaczenie podane wyzej dla R , zwlaszcza rodnik alkilowy o 1-4 2 3 atomaoh wegla, R i R oznaczaja atomy wodoru lub razem z atomami tlenu, z którymi sa 2 3 2 3 ¦wiazane, tworza ulegajaoe hydrolizie grupy -0R 1 OR , przy czym w szczególnosci R i R oznaozaJa rodniki alkilowe albo arylowe, ewentualnie zawieraJaoe podstawniki podane wyzej i 4 dla R , a korzystnie sa to rodniki o 1-8.atomach wegla, zas R oznacza atom wodoru lub ulegaJaoa hydrogenolizie grupe R , stanowiaoa zwlaszcza grupe o wzorze Ar/R / /R /C-, w którym Ar oznaoza grupe aromatyczna, korzystnie fonylowa, a R5 i R oznaczaja atomy wodoru lub opisane wylej grupy Ar, albo tet grupy alkilowe, korzystnie majace najwyzej 6 atomów wegla* Substancje ozynna srodka wedlug wynalazku moga tez stanowic dopuszczalno w rolnio- twle oolo zwlazkSw o wzorze 1, zwlaszoza oolo wytwarzane przy grupach p-OR oraz przy gru- pio R 9 gdy zawiera ona azot, to znaczy, gdy stanowi ona grupe amoniowa* Szosogólnie korzystne wlasolwosci chwastobójcze maja srodki wedlug wynalazku za- 23 4 wlerejaoe Jako ozynna substanoje zwiazki o wzorze 1, w którym R , R i R oznaczaja atomy wodoru, a R i R oznaozaJa rodniki alkilowe o 1-4 atomaoh wegla, ewentualnie podstawione, mwlaszcza ohlorowcem, Jak równiez sole tyoh zwiazków* Grupa Ar, wystepujaca w niektórych wyzej podanych wzorach oznacza grupe aromatyczna, korzystni* aryIowa, a zwlaszcza fonylowa, przy ozym w razie potrzeby grupa ta moze mlec Jeden lub wieksza liczbe podstawników, które nie wplywaja szkodliwie na przebieg procesu ich wytwarzania* Takimi podstawnikami sa grupy alkilowe, alkoksylowe, nitrowe, atomy ohlo¬ rowców lub inne grupy, korzystnie zawierajaoe najwyzej 6 atomów wegla. Kie wydaje sie Jednak, aby oboonosc. tyoh podstawników przynosila ssozególne korzysoi* g Przykladami grup R sa grupy takie Jak grupa benzylowa, 1-fenyloetylowa, 1-fenylo- propylowa, naftylornetyIowa, 1-naftyloetyIowa, 1-naftylopropyIowa, dwufenyl ornetylowa 1 trój- fonylometylowa* 12 3 4 Zwiazki o wzorze 1, w którym R, R , R , R i R maja wyzej podane znaczenie, leoz za wyjatkiem przypadku, gdy R oznaoza atom wodoru, wytwarza sie w ten sposób, ze zwiazek 12 3 4 o wzorze 3, w którym R , R f R i R maja wyzej podane znaczenie, poddaje sie reakcji z estrom o wzorze X-R, w którym R ma znaczenie podane przy omawianiu wzoru 1, lecz za wyjat¬ kiem atomu wodoru, a X oznacza anion nieorganicznego lub organloznego kwasu protonowego XH, korzystnie mocnego kwasu nieorganicznego, przy ozym korzystnie X oznacza atom obioru, bromu lub Jodu albo grupe siarczanowa* Korzystnie Jako zwiazek o wzorze X-R stosuje sie halogenek alkilowy i reakoje prowadzi w rozpuszczalniku, w obecnosci ozynnika alkalloznego, w tempe- a o 2 3 4 raturze od - 10 C do 100 C* Korzystnie stosuje sie zwiazki o wzorze 3t w którym R , R i R maja inne niz wodór, wyzej podane znaozenle* Mozna wprawdzie stosowac zwiazki o wzorze 3, 2 3 w którym R i R oznaczaja atomy wodoru, ale w takich przypadkaoh znaczna ilosc zwiazku o wzorze X-R bylaby zuzywana na estryflkacje grup OH w zwiazku o wzorze 3« 2 3 4 Zwiazki o wzorze 3, w których R , r i R , naj*. wyzej podane znaczenie, lecz z wy¬ laczeniem atomów wodoru, zwykle wytwarza sie w drodze reakcji zwiazków o wzorze 2, w którym 9 11 *tr oznaoza atom wodoru, z izocyjanianem sulfonylu o wzorze R -SOg-NaCsS, w którym R ma wyzej podane znaczenie* Reakcje te korzystnie prowadzi sie w srodowisku rozpuszczalnika, o w obecnosoi srodka alkalicznego, korzystnie trzeciorzedowej aminy, w temperaturze 10-120 C*^k^ 870 3 2 3 k 7 Zwiazki o wzorze 2, w którym R , R i R sa inne niz atomy wodoru i R oznacza 2 3 atom wodoru, na ogól wytwarza sie przez hydrolize zwiazków o wzorze 2, w którym R , R , k 7 R i R maja znaczenie podane wyzej, ale za wyjatkiem atomów wodoru. V praktyce hydroliza ta Jest zmydlaniem przy uzyciu równomolowych ilosci srodka alkalicznego i zwiazku wyjscio¬ wego o wzorze 2. 2 3 h 7 Zwiazki o wzorze 2, w którym wszystkie symbole R , R , R i R maja znaczenie inne niz atomy wodoru, wytwarza sie dogodnie na drodze reakcji fosforynu lub estru kwasu fosfo¬ rowego, o wzorze k z aldehydem mrówkowym, glicyna podstawiona przy atomie azotu podstaw¬ nikiem ulegajacym hydrogenelizie. Jako taka podstawiona przy atomie azotu pochodna glicyny k 7 k w praktyce stosuje sie zwiazek o wzorze R -NH-CH^-CO-O-R , w którym R ma znaczenie jak w zwiazku o wzorze 1, a R~ ma znaczenie takie jak w zwiazku o wzorze 2.Reakcje te zwykle prowadzi sie w temperaturze 0-100°C, korzystnie 20-90 C, przez zwykle mieszanie skladników reakcji. Aczkolwiek mozna tu stosowac jeden ze skladników reakcji w duzym nadmiarze, od 3:1 do 1:3 w stosunku molowym, to jednak korzystniej jest utrzymywac stosunek zblizony do stechiometrycznego, nie rózniacy sie od niego wiecej niz 20$. Jedna z glównych zalet procesu jest to, ze nie trzeba stosowac nadmiaru jednego ze skladników reakcji, a dalsza zaleta jest to, ze zwiazki o wzorze 2 wytwarza sie z wysoka wydajnoscia.Aldehyd mrówkowy stosuje sie w dowolnej, latwo dostepnej postaci, przewaznie w po¬ staci wodnego roztworu o stezeniu od 1% do stezenia odpowiadajacego stanowi nasycenia, a korzystnie o stezeniu 30-*f0# wagowych. Reakcje mozna prowadzic w obecnosci obojetnego roz¬ puszczalnika, ale na ogól nie Jest on konieczny przy wytwarzaniu zwiazków o wzorze 2 i wy¬ starcza woda w roztworze aldehydu mrówkowego. Produkt reakcji wyosobnia sie znanymi metodami. o Zwiazki o wzorze 2 mozna droga prostej hydrogenolizy grupy R przeprowadzac w byc 2 3 7 moze znane, dzialajace chwastobójczo, zwiazki o wzorze 5, w którym R , R i R maja wyzej podane znaczenie* Reakcja ta jest przewaznie reakcja usuwania grupy benzylowej i korzystnie prowadzi sie ja w srodowisku wodnym lub alkoholowym, w temperaturze pokojowej lub wyzszej, pod cisnieniem atmosferycznym lub wyzszym. Jako katalizator mozna tu stosowac katalizatory zwykle o stosov:ane do hydrogenolizy grup takich jak R . Odpowiednimi katalizatorami sa np. pallad, pla¬ tyna i nikiel Raneya. Katalizator mozna stosowac na nosniku lub bez niego. Mozna tez sto¬ sowac wyzej podane metale, zwlaszcza pallad i platyne, w postaoi soli, wodorotlenków lub tlenków, które pod wplywem wodoru ulegaja przeksztalceniu w odpowiedni metal. Przy odben- zylowywaniu jako katalizator korzystnie stosuje sie katalizatory palladowe, takie jak pal¬ lad na weglu drzewnym lub na siarczanie borowym, albo wodorotlenek palladu na weglu drzew¬ nym. Po zakonczeniu reakcji odsacza sie katalizator i odparowuje przesacz, otrzymujac zwia¬ zek o wzorze 5 praktycznie w czystej postaci. Glówna zaleta tego procesu jest to, ze czas trwania reakcji odbenzylowywania jest stosunkowo krótki, totez mozna operowac malymi ilos- oiami katalizatora.V celu wytwarzania znanych zwiazków o dzialaniu ohwastobójczym w postaci zwiazków nie zestryfikowanych, np. samej N-fosfonometyloglicyny, mozna zwiazek o wzorze 5 poddawac czesciowej lub oalkowitej hydrolizie w znany sposób, np. ogrzewajac go z wodnym roztworem srodka kwasowego, lub alkalicznego, zwlaszcza wodorotlenku lub weglanu metalu alkalicznego lub metalu ziem alkalioznyoh, albo tez z moonym kwasem nieorganicznym lub organicznym, takim jak kwas solny, siarkowy, fosforowy, nadchlorowy lub kwasy arylosulfonowe. Hydroli¬ zie tej moze towarzyszyc wytwarzanie soli dopuszczalnej w rolnictwie lub przemiana w inne zwiazki chwastobójcze. 1 h Zwiazki o wzorze 6, to jest zwiazki o wzorze 1, w którym R, R i R maja znaczenie 2 3 podane przy omawianiu wzoru 1, a R i R oznaczaja atomy wodoru mozna dogodnie wytwarzac 2 3 przez odalkilowywanie /lub transestryfikacje/ zwiazków o wzorze 1, w którym R i R maja wyzej podane znaczenie, lecz za wyjatkiem przypadków, w któryoh oznaczaja atomy wodoru.Odalkilowywanie korzystnie prowadzi sie dzialajac kwasem chlorwcowodorowym w protonowym, polarnym rozpuszczalniku organicznym, np. w nizszym, alifaktycznym kwasie karboksylowym.k ^k^ 870 Zwiazki o wzorze 7f to jest zwiazki o wzorze 1, w którym R i R maja wyzej podane 2 3 k znaczenie, a R 9 R i R oznaczaja atomy wodoru, korzystnie wytwarza sie przez hydrogene- O h O lize, grupy R w zwiazkach o wzorze 6, w któryoh R stanowi grupe R # Hydrogenelize te prowadzi sie na ogól w warunkach podobnych do tyoh, jakie opisano wyzej przy omawianiu wytwarzania zwiazków o wzorze 5* 2 3 U Zwiazki o wzorze 1, w którym R, R , R i R maja wyzej podane znaczenie, lecz nie oznaczaja atomów wodoru, wytwarza przez reakcje sulfonamidu o wzorze R-NH-S0o-R , w któ- 1 2 rym R i R maja wyzej podane znaczenie, z mieszanym bezwodnikiem o wzorze 8, w którym R , 3 8 R i R maja wyzej podane znaczenie* Zwiazki o wzorze 8 wytwarza sie na drodze reakcji 2 *\ 8 zwiazków o wzorze 9, w którym R , R i R maja wyzej podane znaczenie, korzystnie w po- staoi soli, z chloromrówczanem alkilowym o wzorze CR-CO-0-alkil, Zwiazek o wzorze 9 ko¬ rzystnie stosuje sie w postaci soli amoniowej, a zwlaszcza soli z trzeciorzedowa amina, taka jak trójetylonml na. Reakcje korzystnie prowadzi sie w temperaturze od -30 C do 10 C, w obecnosci rozpuszczalnika* Jezeli stosuje sie rozpuszczalnik, w którym sole wytworzone w czasie reakcji sa nierozpuszczalne, to wystarcza oddzielenie produktu przez odsaczenie* Jako rozpuszczalniki mozna wiec stosowac etery i estry, a zwlaszcza tetrahydrofuran lub octan etylowy* Zwiazki o wzorze 9 mozna tez wytwarzac przez hydrolize zwiazków o wzorze 2, 7 w którym R ma wyzej podane znaczenie, lecz z wyjatkiem atomu wodoru* Hydrolize te ko¬ rzystnie prowadzi sie w obecnosci srodka alkalicznego w ilosci co najmniej równej w przy¬ blizeniu ilosci obliczonej stechiometrycanie* Reakcje mieszanego bezwodnika o wzorze 8 z sulfonamidem o wzorze R -SO^-NH-R ko¬ rzystnie prowadzi sie w srodowisku dwufazowym woda/rozpuszczalnik organiczny, w obecnosci srodka alkalicznego i katalizatora "przenoszenia faz, na ogól w temperaturze 0-50 C* Jako katalizatory przenoszenia faz, zwykle stosowane w ilosoi 0,1-10$ wagowych w stosunku do ilosoi mieszanego bezwodnika, stosuje sie np* czwartorzedowe sole amoniowe mocnych kwasów, takie jak halogenki albo siarczany czteroalkiloamoniowe lub trójalkiloaryloalkiloamoniowe* Jako srodek alkaliczny korzystnie stosuje sie wodorotlenek lub weglan metalu alkalicznego albo metalu ziem alkalioznyoh, lub tez wodorotlenek lub weglan amonowy* Korzystnie stosuje sie wodorotlenek metalu alkalicznego* Jak wspomniano wyzej, zwiazki o wzorze 1, moga wystepowac w postaci soli dopusz¬ czalnych w rolnictwie* Nastepujace dalej przyjlady ilustruja wynalazek, nie ograniczajac jego zakresu* Przy¬ klady I-XI ilustruja wytwarzanie i fizyczne wlasciwosci zwiazków dzialajacych chwastobójczo oraz produktów posrednich do ich wytwarzania. Temperatury topnienia produktów sa tempera¬ turami topnienia na ogól bez zjawiska rozkladu, towarzyszacego niekiedy topnieniu* Gdy po¬ dawane sa cechy widma, to sa to albo pasma absorpcyjne w podczerwieni /IR/, wyrazone w cm" , albo przesuniecia chemiczne protonu w tfidraie magnetycznego rezonansu jadrowego /NMR/. V tym drugim przypadku przesuniecia sa wyrazone w czesciach na milion /ppm/ i pomiary prowadzi sie w deuterowanym chloroformie w obecnosci czterometylosilanu jako odnosnika* Przyklad XII ilustruje stosowanie srodków wedlug wynalazku po wzejsciu roslin.Przyklad I. Jako produkt wyjsciowy stosuje sie N-benzylo-N-/dwuetylofosfo- nometylo/-glicyne o wzorze 10, której sposób wytwarzania podano w przykladzie VII, Do roztworu 56,3 g zwiazku o wzorze 10 w 200 ml acetonitrylu dodaje sie 0,1 rai trofetyloaminy i wkrapla 24,5 g izotiocyjanianu metylosulfonylowego CR~-S0 -NCS* Wytwarzajacy sie COS chwyta sie w metanolowym roztworze wodorotlenku sodowego* Temperatura mieszaniny wzrasta z 20°C do 35 C* Po zakonczeniu wkraplania mieszanine utrzymuje sie w stanie wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 1 godziny i nastepnie odparowuje pod zmniejszonym oisnieni era, otrzymujac 70,5 g oleistego produktu o wzorze 11.141 870 5 Przyklad II. 23 5 g zwiazku o wzorze 11 rozpuszcza sie w 100 ml dwumetylo- formamidu i w atmosferze azotu, utrzymujac temperature 25 C, do roztworu dodaje sie 1,8 g wodorku sodowego o czystosci 80$. Po dodaniu prowadzi sie reakcje w temperaturze 20 C w ciagu 30 minut, po czym dodaje sie 9»9 g Jodku metylowego, czemu towarzyszy wzrost tempe¬ ratury z 21 C do 24 C. Nastepnie ogrzewa sie do temperatury 70 C w ciagu 0,5 godziny, od¬ parowuje rozpuszczalnik, dodaje 200 ml CH-Cl^, plucze roztwór wodnym roztworem weglanu oraz woda, suszy i odparowuje rozpuszczalnik, otrzymujac 16 g oleistego produktu o wzorze 12.Przyklad HI. 50 g bezwodnego bromowodoru rozpuszcza sie w 100 ml kwasu octowego w temperaturze 15°ct utrzymujac te temperature za pomoca kapieli z lodowatej wody.Nastepnie do roztworu dodaje sie roztwór 45 g zwiazku o wzorze 12 w 45 ml kwasu octowego i prowadzi reakcje w temperaturze 20°C w ciagu 30 godzin, po czym roztwór odparowuje sie, pozostalosc rozpuszcza w metanolu i wytraoa produkt za pomoca tlenie u propylenu. Osad odsa¬ cza sie przemywa metanolem i suszy, otrzymujac 36 g /93 wydajnosci teoretycznej/ zwiazku o wzorze 13» w postaci proszku o barwie bialej, topniejacego w temperaturze 205 C.Przyklad IV. 1 g katalizatora w postaci palladu osadzonego na sadzy weglo¬ wej /10£ Pd/ miesza sie z 20 ml stezonego kwasu solnego i 150 ml metanolu i w mieszaninie tej rozpuszcza sie 8,4 g zwiazku o wzorze 131 po czym przez mieszanine przepuszcza sie stru¬ mien wodoru, zatrzymujac go gdy temperatura mieszaniny obnizy sie z 24 C do 21 C. Nastepnie mieszanine przesacza sie, przesacz odparowuje, pozostalosc rozpuszcza w 50 ml metanolu i dodaje 2 ml tlenku propylenu, powodujac wytracanie sie osadu. Osad odsacza sie i przemywa aoetonera, otrzymujao 4,8 g zwiazku o wzorze 14.Przyklad V. Do mieszaniny 2830 g /l4,66 moli/ N-benzyloglicynianu etylowego i 2830 g /14,17 moli/ fosforynu dwuetylowego /CJELJd/ P/O/H wlewa sie, mieszajac w tempe¬ raturze pokojowej, w ciagu 1,5 godziny 1466 g wodnego roztworu aldehydu mrówkowego o steze¬ niu 30;o wagowych /l4,66 moli/. Podczas dodawania temperatura mieszaniny wzrasta do 41 C. o Nastepnie ogrzewa sie w temperaturze 90 C w ciagu 1,5 godziny, po czym chlodzi. ¥ oelu wy¬ ekstrahowania produktu reakcji dodaje sie 7 litrów CH^C^y plucze mieszanine 3 porcjami po 6 litrów wody, po czym odparowuje rozpuszczalnik, otrzymujac 4647 g /92,4# wydajnosci 20 teoretycznej/ oleistego produktu o barwie jasnobrazowej i wspólczynniku refrekeji n-. =1,491.Produkt ten jest zwiazkiem o wzorze 15.Przyklad VI. Postepuje sie w sposób podany w przykladzie V, ale zamiast fosforynu dwuetylowego stosuje sie fosforyn dwumetylowy /CILO/^ P/O/H, zwany tez fosfonianera metylowym. Otrzymuje sie z wydajnoscia wynoszaca 87* wydajnosci teoretycznej zwiazek o wzo- 20 rze 16, majacy wspólczynnik refrakcji n~ =1,499.Przyklad VII. 6,8 litra wodnego roztworu, zawierajacego 5'f° wagowych wodo¬ rotlenku sodowego, ogrzanego do temperatury 40 C, wlewa sie w ciagu 1,5 godziny do 2915 g o zwiazku o wzorze 15t mieszanine utrzymuje sie nastepnie w temperaturze 80 C w ciagu 1,5 go¬ dziny, po czym chlodzi i plucze 4 litrami CH-Cl-. Wodny roztwór zakwasza sie do wartosci pH 2 za pomoca 800 ml 10 n kwasu solnego i oddziela oleista warstwa, zawierajaca produkt.Warstwe te ekstrahuje sie 5 litrami CE2C12 wyciag plucze 2 porcjami wody po 2,5 litra i odparowuje do sucha. Otrzymuje sie 2012 g zwiazku o wzorze 10 /75$ wydajnosci teoretycz¬ nej/, który krystalizuje przy przechowywaniu go. Temperatura topnienia produktu wynosi 37 C.Przyklad VIII. Postepujac w sposób opisany w przykladzie VII, ale stosujac zamiast zwiazku o wzorze 15 zwiazek o wzorze 16, otrzymuje sie z wydajnoscia wynoszaca 36£ wydajnosci teoretycznej zwiazek o wzorze 17| topniejacy w temperaturze 73#8 C.Pr zykl.ad IX. Roztwór 68,6 g zwiazku o wzorze 15 w 150 ml metanolu umieszcza sie w naczyniu o pojemnosci 500 ml i dodaje paste z 10 ml wody i 9 g 10$ palladu na weglu aktywowanym^ Naczynie przedmuchuje sie azotem, po czym w temperaturze 20 C przepuszcza sie w ciagu 5 godzin wodór. Nastepnie mieszanine przesacza sie i odparowuje przesacz, otrzymu¬ jac 49 g /9Z« wydajnosci teoretycznej/ zwiazku o wzorze 18, majacego postac cieczy o wspól- 20 czynniku refrakcji n~ =1,451.6 141 870 12,7 g zwiazku o wzorze 18 rozpuszoza sie w 50 ml wodnego roztworu, zawierajacego 20$ wagowych kwasu solnego 1 utrzymuje w stanie wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 20 godzin, po czym odparowuje pod zmniejszonym cisnieniem i pozostalosc przemywa metanolem.Po wysuszeniu otrzymuje sie 6,5 g /77/» wydajnosoi teoretycznej/ N-/fosfonometylo/-glicyny.Przyklad X. 10 g zwiazku o wzorze 10 rozpuszoza sie w 50 ml metanolu w naczyniu o pojemnosci 250 ml, po ozyra dodaje 0,3 pasty katalizatora opisanej w przykla¬ dzie IX, przedmuchuje azotem i w temperaturze 20-25 C wprowadza w ciagu 2 godzin wodór.Nastepnie mieszanine przesacza sie, odparowuje przesacz i otrzymuje 7,5 g /100£ wydajnosci teoretycznej/ zwiazku o wzorze /co^°^2 p/0/-CH2-NH-CH2-C00H, który po przekrystalizowaniu topnieje w temperaturze 115 C.Przyklad XI. 189 g N-benzylo-N-/dwuetylofosfonometylo/*-glicyny o wzorze 10 rozpuszcza sie w 600 ml bezwodnego tetrahydrofuranu i w temperaturze pokojowej dodaje stopniowo 60,0 g trójetyloaminy. Po uplywie 15 minut mieszanine chlodzi sie do temperatury -10°C i stopniowo, w ciagu 20 minut, dodaje 66 g chloromrówczanu etylowego. Nastepnie zezwala sie na ogrzanie sie mieszaniny do temperatury 10 C, przesacza i wsad przemywa te¬ trahydrofuranem, po czym polaczone przesacze odparowuje, otrzymujac 225 g zwiazku o wzo¬ rze 19* Otrzymane mieszaniny bezwodnika o wzorze 19 rozpuszcza sie w 500 ml CH^Cl^, dodaje 3 g chlorku tró jetylobenzyloamonlowego i 72 g amidu kwasu N-me tylomotanosulfonowego, ohlo- dzi mieszanine do temperatury 10 C i wkrapla 51 g wodnego roztworu, zawierajacego 50$ wa¬ gowych wodorotlenku sodowego. Kontynuuje sie mieszanie w ciagu 1 godziny w temperaturze 20 C, po czym dodaje 300 ml wody, miesza 1 rozdziela warstwy. Organiczna faze plucze sie woda, suszy i odparowuje, otrzymujac 202 g /83% wydajnosci teoretycznej/ oleistego produktu 22 o wzorze 12, majacego wspólozynnik refrakcji n_ =1,507.Sposobami opisanymi w przykladach III, IV i XI wytwarza sie rózne zwiazki o wzo¬ rze I, podane w tabeli 1.Przyklad £11. Stosowanie srodków chwastobójczych po wzejsciu roslin. Pewne liczby nasion, zalezne od gatunku roslin i wielkosci nasion, zasiewa sie w naczyniach o wy¬ miarach 9x9x9 om, wypelnionych lekka ziemia uprawna, przykryta, warstwa ziemi o grubosci okolo 3 *nm i pozostawia do kielkowania az do uzyskania roslin w odpowiednim stadium rozwoju.Rosliny trawiaste poddaje sie badaniom w stadium drugiego liscia, a rosliny dwuliscienne w stadium otwartego lisoienia, gdy rozwinal sie pierwszy wlasciwy lisc.Nastepnie, na rosliny w naczyniach rozpyla sie mieszanine w takiej ilosci, aby na 1 ha przypadalo 500 litrów cieklej mieszaniny, zawierajacej badany zwiazek w odpowiednim stezeniu.Mieszaniny rozpyla sie w postaci wodnych zawiesin lub roztworów skladnika czynnego, zawierajacych 0,1$ wagowych Cemulsol NP10 /substancja powierzchniowo czynna, skladajaca sie z produktu polikondensacji tlenku etylenu z alkilofenolem, zwlaszcza tlenku etylenu z nonylof enolem/ i 0,0*$ wagowych Tween 20 /substancja czynna powierzchniowo, bedaca oleinia- nem produktu polikondensaoji tlenku etylenu z sorbitem/. Badane substancje ozynne stosuje sie w ilosci odpowiadajacej k kg/ha.Po potraktowaniu naczynia umieszcza sie w korytach stosowanych do doprowadzania wody od spodu do naozyn i utrzymuje w pokojowej temperaturze, w otoczeniu o wilgotnosci wzglednej 70# w ciagu 28 dni. Nastepnie okresla sie liczbe roslin zywych w naczyniach pod¬ dawanych traktowaniu badanymi substancjami czynnymi oraz liczbe roslin w naczyniach utrzy¬ mywanych w takioh samyoh warunkach, lecz traktowanych zawiesina nie zawierajaca czynnej substanoji. Na podstawie tych liczb okreslano stopien zniszczenia roslin w procentach w stosunku do odpowiednioh liozb w próbach kontrolnych, przy ozym wskaznik 100$ oznacza, ze nastapilo zniszczenie wszystkich roslin, a wskaznik o£ oznacza, ze liczba zywych roslin w naczyniach traktowanych badanym zwiazkiem jest taka jak w próbie kontrolnej,1^1870 7 Badaniom poddawano nastepujace rosliny: Skrót PA RG BE MU GO Nazwa rosliny Chwastnica Jednostronna Zycica wielokwiatowa Fasola Gorczyca Koraosa biala Lacinska nazwa roslii Echinochloa crus-galli Loliurn multiflorum Phaseolus vulgaris Sinapis alba Chenopodium album Wyniki prób podano w tabeli 2.Zwiazki wymienione w tabeli 2 stosowano równiez w ilosciach 1 kg/ha i przy tak malej dawce wykazywaly takze dobra aktywnosc, przy czym dzialaly one równiez i na inne rosliny, nie wymienione w tabeli 2, a podane w tabeli 3.Próby te wykazuja, ze srodki wedlug wynalazku maja szeroki zakres dzialania chwasto¬ bójczego przy stosowaniu ich po wzejsciu roslin. Przy stosowaniu ich przed wzejsciem roslin sa one na ogól niekatywne. V praktyce srodki te stosuje sie rzadko same, a najczesciej -stanowia one czesc preparatów stosowanych Jako srodki chwastobójcze.Srodki wedlug wynalazku zawieraja oprócz czynnej substancji, takiej Jak opisane wyzej, równiez dopuszczalne w rolnictwie stale lub ciekle nosniki i substancja powierzchniowo czynna. Poza tym, moga one zawierac takze i inne skladniki, np. koloidy ochronne, substancje zwiekszajace przyczepnosc, zageszczacze, substancje tiksotropowe, substancje ulatwiajace przenikanie, utrwalacze, substancje oslaniajace Jak równiez znane aktywne skladniki, o wlasciwosciach szkodnikobójczych, zwlaszcza owadobójczyoh, grzybobójczych, lab chwastobój¬ czych albo regulujaoyoh wzrost roslin. Ogólnie biorac, zwiazki stosowane w srodkach wedlug wynalazku mozna stosowac z dowolnymi, stalymi lub cieklymi dodatkami, sposobami stosowanymi zwykle przy wytwarzaniu takioh srodków.Dawki zwiazków stanowiacych ozynne substancje srodków wedlug wynalazku moga byc rózne 1 to w szerokioh granicach, zwlaszcza zaleznie od rodzaju niepozadanych roslin, które moga byc usuniete i od stopnia zachwaszczenia uprawy tymi roslinami. Na ogól, srodki wedlug wy¬ nalazku zawieraja okolo 0,05-95$ wagowych Jednej lub wiekszej liczby substancji czynnych wedlug wynalazku, okolo 1-95$ wagowych Jednego lub wiekszej liczby stalych albo cieklych nosników i ewentualnie okolo 0,1-50$ wagowych Jednej lub wiekszej liczby substancji po¬ wierzchniowo czynnych.Okreslenie "nosnik" oznacza tu skladnik organiczny lub nieorganlozny, pochodzenia na¬ turalnego lub syntetyczny, stosowany z substancja czynna w celu ulatwienia podawania srodka na rosliny, nasiona lub glebe. Nosnik powinien byc przeto obojetny i dopuszczalny w rol¬ nictwie, a zwlaszoza w odniesieniu do roslin poddawanych zabiegowi. Jako nosniki stale stosuje sie np. gliny, naturalne lub syntetyczne krzemiany, krzemionke, zywice, woski i nawozy sztuczne, a jako nosniki ciekle stosuje sie wode, alkohole, zwlaszoza butanol, estry, zwlaszoza octan glikolu metylowego, ketony, zwlaszcza cykloheksanon i izoforon, frakoje ropy naftowej, weglowodory parafinowe lub aromatyczne, zwlaszoza ksyleny, chloro¬ wane weglowodory alifatyozne, zwlaszoza tró jchloroetan, chlorowane weglowodory aromatyczne, zwlaszcza chlorobenzeny, a takze rozpuszczalniki rozpuszczalne w wodzie, np. dwumetylofor- mamid, sulfotlenek dwumetylo lub N-metylopirolidon. Mozna tez stosowac uplynnione gazy.Skladnik bedacy substanoja powierzchniowo czynna moze byc emulgatorem, srodkiem dyspergujacym lub zwilzajacym o charakterze jonowym lub niejonowym, albo tez moze stanowic mieszanine takich substancji. Przykladami takioh skladników sa sole kwasów po11akrylowych, sole kwasów lignosulfonowych, sole kwasu fenolosulfonowego lub kwasów metanosulfonowych, produkty polikondensacji tlenku etylenu z alkoholami tluszczowymi albo z kwasami tluszczo¬ wymi lub tez z aminami tluszczowymi, podstawione fenole, zwlaszcza alkilofenole lub ary- lofenole, sole estrów kwasu sulfobursztynowego, pochodne tauryny, zwlaszoza tauryniany alkilowe, estry kwasu fosforowego z alkoholami, produkty polikondensacji tlenku etylenu z fenolami, estry kwasów tluszczowych z alkoholami wielowodorotlenowymi, Jak równiez po- ohodne siarozanowane, sulfonianowane lub fosforanowane podanych wyzej zwiazków. Obecnosc8 141 870 co najmniej Jednej substancji powierzchniowo czynnej ma istotne znaczenie, Jezeli sub¬ stancja czynna l/albo obojetny nosnik sa slabo rozpuszczalne, lub nie rozpuszczaja sie wcale w wodzie, a ozynnlklem, z którym stosuje sie dany srodek Jest woda.Zwiazki o wzorze 1 stosuje sie w srodkach wedlug wynalazku majacych podstac róznych produktów stalych lub cieklych. Srodki stale maja np. postac proszków do opylania, za¬ wierajacych do okolo 80$ wagowyoh zwiazków o wzorze 1, produktów granulowanych, zwlasz- oza wytwarzanych przez wytlaczanie, sprasowywanie lub nasyoanie granulowanego nosnika, albo granulowanie proszku, przy czym w tych przypadkach zawartosc zwiazku o wzorze 1 w produkcie granulowanym wynosi 0,5-80$ w stosunku wagowym* srodki ciekle maja postac np. roztworów, zwlaszcza koncentratów dajacych sie emulgo¬ wac, emulsji, produktów nogacych plynac, aerozoli, proszków dajacych sie zwilzac lub rozpylac z cieczaJ suchych produktów mogacych plynac oraz past.Koncentraty dajaoe sie emulgowac lub koncentraty rozpuszczalne równiez zawieraja najozesoiej 5-80$ wagowyuh substancji czynnej, natomiast emulsje i roztwory gotowe do stosowania zawieraja 0-1-20$ wagowych czynnego skladnika* Oprócz rozpuszczalnika kon- oentraty dajaoe sie emulgowac zawieraja w razie potrzeby 2-50$ wagowych odpowiednich do¬ datków, takich Jak utrwalacze, substancje powierzchniowo czynne, substancje ulatwiajace przenikanie, inhibitory t korozji, substancje barwiace i zwiekszajace przyczepnosc, Etaulsjo o zadanym stezeniu, szczególnie odpowiednim dla danych roslin, wytwarza sie przez roz¬ cienczanie konoentratów woda. srodek w postaci koncentratu dajacego sie emulgowac ma np. nastepujacy sklad: substancjaozynna 100 g produkt polikondensacji tlenku etylenu 100 g eter metylowy glikolu etylenowego 400 g aromatyczne Trakcje rogy naftowej wrzace w temperaturze 160-185°C *L00 g Inny srodek w postaci koncentratu dajacego sie emulgowac ma np. nastepujacy sklad: substancjaczynna 50 g epoksydowany olej roslinny 25 g mieszanina sulfonianu alkiloarylowego z polieterem glikolu i alkoholami tluszczowymi 100 g dwumetyloformanild 250 g ksylen 575 g Stezone zawiesiny, które mozna stosowac przez rozpylanie, przygotowuje sie tak, aby uzyskac trwaly produkt ciekly, który nie ma tendencji osadzania sie /drobnozmielony/ i za¬ wiera zwykle 10-75$ wagowych czynnej substancji, 0,5-30$ wagowych substancji powierzchniowo czynnych, 0-1-10$ wagowych substancji tiksotropowych i 0-30$ wagowych odpowiednich dodat¬ ków, takich Jak srodki zapobiegajace pozostawaniu piany, srodki przeciwdzialajace korozji, utrwalacze, substanoje ulatwiajace przenikanie 1 substancje zwiekszajace przyczepnosc, zas Jako nosnik zawiera wode lub ciecz organiczna, w której czynna substancja rozpuszcza sie zle lub nie rozpuszcza wcale. V nosniku mozna rozpuszczac pewne sole organiczne lub nieorgan!ozne, aby utrudnic osadzanie sie lub zapobiegac zamarzaniu wody.Plynny srodek wedlug wynalazku ma np. nastepujacy sklad: substancja czynna fosforan produktu polikondensacji tlenku etylenu z trójstyrylofenolem produkt polikondensacji tlenku etylenu z alkilofenolem polIkarboksylan sodowy glikol etylenowy olej organopollsiloksanowy /przeoiw pianie/ po1isaoharyd woda 500 50 50 20 50 1 1,5 316,5 e s & s e e s e141 870 Proszki dajace sie zwilzac lub rozpylac na mokro zwykle zawieraja 10-80$ wagowych czynnej substancji i oprócz stalego nosnika zawieraja 0-5$ wagowych substancji zwilzaja¬ cej, 3-10$ wagowych substancji ulatwiajacej wytwarzanie dyspersji oraz w razie potrzeby 0-80^ wagowyoh jednego lub wiekszej liczby utrwalaczy i/albo innych dodatków, takich Jak substancja ulatwiajaca przenikanie, zwiekszajace przyczepnosc lub zapobiegajace zbrylaniu sie, a takze substancji barwiacych i.tp.Ponizej podano kilka przykladów róznych srodków w postaci proszków dajacych sie zwil¬ zac. Sklady podano w $ wagowych lub w gramach. 1. Substancjaczynna 50# lignosulfonian wapnia /przeciw wytwarzaniu klaczków/ 5$ sulfonian izopropylanoftalenu /anionowy srodek zwilzajacy/ 1$ krzemionkox/y srodek przeciw zbrylaniu sie kaolinwypelniacz 39# 2. Proszek dajacy sie zwilzac, zawierajacy 25$ substancji czynnej ma np. nastepujacy sklad: substancjaczynna 25$ polikahdensat tlenku etylenu i alifatycznej aminy O 0-C(|g 10$ polikondensat tlenku etylenu i alifatycznego alkoholu Co-Cjo 10$ srodek krzemionkowy przeciw zbrylaniusie 25$ kaolin 30$ 3. Substancjaczynna 50$ alkilonaftalenosulfonlansodowy 2$ metyloceluloza o malejlepkosci 2$ ziemiaokrzemkowa *l6$ k. Substancjaczynna 90$ dwuoktylosulfobursztyniansodowy 0,2$ syntetycznakrzemionka 9,8% 5. Substancjaczynna 400 g lignosulfoniansodowy 50 g dwubutylonaftalenosulfoniansodowy 10 g krzemionka 5^0 g 6. Substancjaczynna 250 g izooktylofenoksy-polioksyetyleno-etanol 25 g mieszanina 1:1 weglanu wapniowego i hydroksyetylocelulozy 17 g glinokrzemiansodowy 51*3 g krzemionka 105 g 7. Substancjaczynna 100 g mieszanina soli sodowych siarczanowych nasyconych kwasów tluszczowych 30 g produkt kondensacji kwasu naftalenosulfonowego z aldehydem mrówkowym 50 g kaolin 820 g ¥ celu wytworzenia tych zwilzalnych proszków substancje lub substancje ozynne miesza sie dokladnie z pozostalymi skladnikami, ewentualnie osadzanymi na porowatym wypelniaczu i miele w odpowiednim mlynie lub urzadzeniu rozdrabniajacym. Otrzymuje sie proszki dajace sie zwilzac, przy czym ta zdolnosc do zwilzania sie oraz fakt, ze ze srodków tych mozna wytwarzac zawiesiny, stanowi o zaletach tych srodków. Mozna z nich wytwarzac wodne zawie¬ siny o dowolnym stezeniu, nadajace sie korzystnie do stosowania, zwlaszcza na liscie roslin.Srodki w postaci preparatów ziarnistych, które mozna latwo dyspergowac w wodzie, maja sklad podobny do skladu proszków dajacych sie zwilzac. Mozna je wytwarzac przez granulowanie wyzej opisanych proszków zwilzanych na drodze mokrej lub na sucho. Na drodze mokrej silnie rozdrobniona substancje czynna miesza sie z obojetnym wypelniaczem i mala iloscia wody, np, 1-20$, albo z wodnym roztworem substancji dyspergujacej lub wiazacej, a nastepnie suszy i przesiewa. Na drodze suchej miesza sie skladniki, sprasowujo jo, miele i przesiewa.to 141 870 Przykladem srodka granulowanego, dajacego sie dyspergowac w wodzie, Jest srodek o nastepujaoym skladzie: substancja czynna 800 g alkilonaftalenosulfonian sodowy 20 g metyleno-bis/naftaleno/-sulTonian sodowy 80 g kaolin 100 g Jak wyzej wspomniano, srodki wedlug wynalazku mozna stosowac w postaci wodnych dys¬ persji i emulsji, wytwarzanych przez rozcienczenie woda proszków zwllzalnych lub koncentra¬ tów dajacych sie emulgowac. Bnulsje te moga byc typu woda w oleju lub olej w wodzie i moga byc tak geste Jak majonez* Wszystkie te wodne dyspersje lub emulsje albo mieszaniny do rozpylania mozna stosowac do zwalczania chwastów w uprawach dowolnymi metodami, przewaznie przez rozpylanie, w dawkach wynoszaoych na ogól 100-1200 litrów mieszaniny na 1 ha# srodki wedlug wynalazku korzystnie stosuje sie na rosliny, zwlaszcza na chwasty, które maja byc zwalczane, gdy maja one zielone liscie. srodki te utrzymuja sie w srodowisku tylko w ciagu krótkiego czasu, to tez mozna rosliny uprawne siac przed lub po zastosowaniu srodka, a wówczas wschodza one wkrótce po zabiegu /2-2 tygodnie/, to Jest w czasie, gdy uzyty srodek ulegl juz rozkladowi.Dawki czynnej substancji srodków wedlug wynalazku wynosza przewaznie 0,1-10 kg/ha, korzystnie 0,5-8 kg/ha.Glównym zadaniem róznych dodatków, stosowanych jak wyzej opisano w srodkach wedlug wynalazku, jest ulatwianie stosowania tych srodków oraz w niektórych przypadkaoh dodatki te ulatwiaja przenikania substancji czynnej do rosliny, co powoduje zwiekszanie normalnej aktywnosci skladników czynnych wedlug wynalazku.Tabela R1 Numer zwiazku R R2 i Dane fizyczne tempe- i wspól- ratura{ ozynnik topniej refwakcji 6 i 7 inne 1. CHo- l/Ha wHa" C2H5- benzyl 1,507 2. 3. f CH3- C2H5- C2H5- benzyl i- ¦+ | benzyl ! | 1»506 ;r |_/CH3/?CH- I i -4- 1,50^ j k. ch| ch„- i p-ciu-c.h. - i ! x i 1 i—2-^-4- C2H5- benzyl } 146 ! "1" i i 5. *H#%— l-sr i p-CIU-C^H^- i i i : ; i CA- benzyl i -4- IR:1700 iMMR:3,30. 3,92- -11,5 J I I -i i i • i i }-- C2H5- I 7« I l r- ! 8.«-C3H7- I OT3- C2H5- benzyl 1,507 C2H5- benzyl r;: n"C4H9" llh: CH~ j-flzf-s:. i i i C2H5" t—— IR:1696 |NKR:3,30 3,92- 11|5 -i 1 benzyl J .CA: i 10. r—— i. A*. oyklopropyl CEL- k/Hn ™"..IE&." —1— C2H5" benzyl benzyl [ i ! M9* . iTsT^j 1 n-C3H7.Jj?3l n-CgH^- -4- c2h5.SA: benzyl [ i benzyl 1 __i ._„ L_ J benzyl j 1.305 j i ii^9i I I M°9 ] *±kleJl i141 870 11 o.d. tablicy 1 i 14. J CE,- j CP3- j C2H5- [¦ I*- ] CH3- [ n-C12H25- TC2H5" | 16. S CE,- ,' Cl-/CH2/3- } C2H5- j 17. j c6h5- j cny j c2h5- j 18. J n-C6Hl3- j CE,- j C2H5- J 19. | CE,- i CL- | H i 20. J CE,- ! C-H-- | H ! 21. ! CE, ! /CH^ACH- ! H i 22. i CH3- l o-CEj-C^- i II | 23. j C2H5- { CEj- l H ! 25. i n-C-H-- i CE,- J U j 26. i n-C4H9- | CE,- j II } 27. ! CE,- ! C1-CH0- J H ] i 28. i1 cyklopropyl ! CE,. j E i 29. J CH3" I a-^Hp- } n j J 30. J CH3- j n-C,H?- J H | I 31. ! ce,- ; c6n13- | h ] ! 32. i CE,- i CF-- ! n ! J A _2 | - ( 1 ! 33. i GE,- i C12H25- , Ii j r 34. ] CI^- j" Cl-/CH2/3- ] II j [35. j C6H5- ± CE,- j II j ! 36. i C6U13- j CE,- ! II ! f" 37. ] CE.- T CE,- "| H J ! 38. | CE,- ! C2H-- j H J '39. i CH3- ! /CEj/^H- | H ! 40. i CE,- i o-CILj-C^H^- i H i 4l. J CEj- j p-CEj-CgH^- i H J 42. J C2H5- J CE,- 1 H } 43. i n-C3II7- i CE,- | E ! 44. j n-C^- j CE,- ! H ! 45. "} CE, i C1-CH2- j H i 46. J oyklopropyl } CE, [ H j 47. ! CE,- { n-C^Hp- J H J 48. i CEL- i n-C3H7- ! H ! ^==========-^========1=======^============ i 5 i o i 7 i 8 j benzyl i j 1,477 i j benzyl j [ 1,496 J | benzyl J } 1,512 } ' | i benzyl ! 95 ! i i |. ^ + ^—_„.—; i benzyl i i » IR:1700 i 1 II! NMR:3,30- | ! III 3»92- I L J ± l!l£ i ] benzyl i 205 ¦ i ' | benzyl | 212 j j ] | benzyl j 220 | { j benzyl i 205 i i i | benzyl j J } NMR:4,72- i i i i 3,74- i i ! ! ! "13,2 | benzyl | | |lR:l696 { benzyl i i i NMR:4,74- i ! ! ! 3,70- | i ! ! "13 i benzyl J 155 J ! ! benzyl j 222 | J } benzyl i 218 i i i benzyl J 217 i i i benzyl { 206 J [ J benzyl i 150 } J J benzyl i 185 i i i benzyl J 202 j j • benzyl | 204 | | j benzyl i 221 i | ! J i j i II i 213 } i i H J 219 ! j j II I 232 ! } 1 H i 217 S ! i ... |——] j -j H J 232 j j l H j 230 * J } H i 231 i ! ! H i 190 i i ! 4 A A ^ H ; 235 J } J H j 236 | | } H I 230 J ! S12 1*1 870 c.d# tablicy 1 p:=========!=================F=======-===-F=========l=============F========F======F=========== | 1 j 2 { 3 i * j 5 ! 6 J 7 J 8 J *9. | CIU- | C6H13- j H i H j 2*0 j j [50. | CH~- | CF-- J H j H | 180 j j i 51. I OH.- | C H | H | H | 230 ', j J ! 2 L—HJtl -L_ I I 1 L l 52, j CH3- j Cl-/CH2/3- i H l H l 213 ! ! I 53* ! c6n5" ! CH3~ ! H ! H i 23* j | j 5*. ! C.K ~- \ cHo- ! H J H » 237 ! | Tabela 2 P=============^============================================================================ i i i Nr i Badania rosliny i zwiazku i 1 r ( , | J PA | RG j BE i MU l GO fc=============^ = ===========d======== = =======fc:============fc=============t:================-= [ 37 ! 100 j 98 j 100 j 100 i 100 j 38 | 98 j 95 | 100 { 100 ¦ 100 i 1 -i 1- 1- -i i 39 ! 98 | 95 ! 100 | 100 J 100 i *0 i 20 ! 30 i 0 | 100 i 30 ' -i —-I j- j. J- | *1 I 0 i 20 i 100 i 98 i 80 K 1 ,, r r , j *2 J 80 J 70 | 100 J 100 i 100 i 1 1— 1. l—. , i *3 ! 60 j 20 | 100 ! 95 ! 80 ; -| j y !- i i ** f 0 i 0 i-0 i 80 i 80 i j ¦ 1 j 1 1 J *5 | *0 j 70 i 100 i 100 i 98 i j -j ! J 1 ', *6 [O | 10 | 100 | 90 j 50 i «—i—. 1 1- 1_ 1 ! *7 i 20 | 10 { 100 J 100 { 60 [ .1 A 1 L J i *8 i 80 i 80 i 100 i 100 i 80 j , , , ( 1 [ 50 j 100 J 100 i 100 l 100 i 100 i 1 4 , , j ,52 | 30 ! 0 | 10° } 100 j 20 i 1 J 1 1 1 i 53 i 10 ! 0 ! 0 | 80 | 20 i 1 I J 1 I I Tabela 3 Rosliny stosowane w próbach Nazwa polska Szarlat Zaslaz Avicenny slazowioc ciernia Sesbania Rzepien Bldens ty Nazwa lacinska Amaranthus retrorleius Abutilon thoophrasti Sida spinosa Sesbania Xanthium pennsylvanicum Bidens ~ --,1*M 870 13 c.d. tablicy 3 r Rdest powojowy Kukurydza Ptasie ziele Zlocien Palusznlk krwawy Wlosnica Psianka czarna CIbora 2 Polygonum oonvalvulus Zea mays Stellaria media Chrysanthemum Dlgitaria sanguinalis Setarla faberi Solanum nigrum Cyperus esculentus Zastrzezeni patentowe 1. srodek chwastobójczy zawierajacy substancje ozynna oraz staly i ciekly nosnik dopuszczalny w rolnictwie a takie inno substancje pomocnicze, znamienny tym, ze Jako substancje czynna zawiera nowy sulfonamid o wzorze ogólnym 1, w którym R oznacza rodnik weglowodorowy o 1-18 atomach wegla, korzystnie o 1-7 atomach wegla, zwlaszcza rodnik alkilowy, arylowy lub cykloalkilowy, zawierajacy korzystnie 3-7 atomów wegla, które ewentualnie sa podstawione podstawnikami takimi Jak atomy chlorowców, zwlaszcza chloru lub bromu, grupy alkilowe, fenylowe, cyjanowe, alkoksylowo lub karboalkoksylowe, 12 3 R oznacza atom wodoru lub ma znaczenie podane powyzej dla R , R IR oznaczaja atomy wodoru lub razem z atomami tlenu do któryoh sa przyLaozone oznaczaja ulegajace hydrolizie 2 3 2 3 grupy -OR 1 -OR , w których w szczególnosci R i R^ oznaozaja rodniki weglowodorowe o 1-12 atomach wegla, korzystnie 1-8 atomach wegla takie Jak alkilowe lub ary1owe, ewen- 1 U tualnie podstawione tak Jak podano powyzej dla R , zas R oznacza atom wodoru lub ulegajaca hydrogenolizie grupe R o wzorze Ar/R^Z/R /C-, w którym Ar oznacza grupe aromatyczna, korzystnie fenylowa a R^ 1 R oznaczaja atomy wodoru lub grupy Ar, badz grupy alkilowe, korzystnie o 1-6 atomach wegla, z wyjatkiem zwiazków w któryoh R oznacza 2 3 h rodnik alkilowy, R oznacza atom wodoru lub rodnik alkilowy a R , R i R oznaczaja atomy wodoru, ewentualnie w postaci soli dopuszczalnych w rolnictwie* 2# Srodek wedlug zastrz* 1, znamienny tym, ze zawiera zwiazek o wzorze 1, 1 2 3 w którym R oznacza rodnik alkilowy, R oznacza atom wodoru lub rodnik alkilowy a R , R i R oznaczaja atomy wodoru. ze zawiera zwiazek o wzo- 3* Srodek wedlug zastrz* 1, znamienny tym. 1 2 3 4 rze 1, w którym R i R oznacza grupy metylowe a R , Ir i R oznaczaja atomy wodoru* 4. srodek wedlug zastrz* 1 albo 2 albo 3, znamienny zwiazek o wzorze 1 w ilosci 0,5-95#i korzystnie 5-**o£* t y ze zawiera OR2 i R* P-CH2- N-CH,-C0-N -SOj-R1 i 0RJ OR2 Wzór 1 Rfl i O-P-Ca- N -CH2-C0-0-R7 OR3 Wzór 26 JOZAA eUO H003-*H3-N-*HO-d -0 Bu 2H0 8jozm et joz/w LH0 i HO-OS-N-OD-to-N-to-d =0 S. ,9. h'o-^0 lH0 i 31 JCZM 0-SH*0 I EH0-*OS-N-O0-JHD - N -ZH0- d = 0 sH9D-*H0 Ó-sH*D £H3-J0S - HN-03-3H0- N -2H0 - d = 0 SH90-*HO 0-SHZ0 a™' o-Vd HOOO-to-N-^D -d =0 0-sHz0 SH93 -3H0 D6 JOZ/A H000-ZHO- N -2H0-d =0 i i # zuo £ao i eUO i IW-0-OD-O-OO-^O-N-^O-d -0 8y zuo Z.JOZM HO i -d =0 HO a ,H -Z0S - N-03-ZHO- HN -*H3 - (0)dZ(0H) ,H-Z0S-N-00-fo- N-3H0-(0)d3(0H) 1 1 9JOZ/A a ho ty-Jos- N- od -zho - n -zhd - d = o * I I HO S JOZM ? lH—0-CO-^O- HN -*H3- d - 0 jdO <7 jozm cd— 0 H— d = 0 za — o E JOZ/v\ fao ,y -Z0S- HN-00 -3HD - N -ZH0 - d- 0 # 2ao oig Hji M1*1 670 15 OH O - P- CH2- NH- CH,- CO- N- 50,- CH. i l ' * OH CH, WnrK C,H$0 CHa-CfH$ 0= P -CH,- N - CHa-COOCjH, CaH$Ó Wiór 15 CH,0 CHj-^H, 0= P-CH,-N-CH,-COOC,H$ CH,Ó Wtór 16 O- P- CH,- N- CH,- COOH CH,0 W*r17 (C^$0J, P|0)-CH,- NH- CH,- C00C,H, Wajr » CaHj-O CHj-C^H, O- P-CH,-N -CH,-C0-O-C0-O-C,H, CA-o Wiór 19 PL PL

Claims (1)

1. Zastrzezeni patentowe 1. srodek chwastobójczy zawierajacy substancje ozynna oraz staly i ciekly nosnik dopuszczalny w rolnictwie a takie inno substancje pomocnicze, znamienny tym, ze Jako substancje czynna zawiera nowy sulfonamid o wzorze ogólnym 1, w którym R oznacza rodnik weglowodorowy o 1-18 atomach wegla, korzystnie o 1-7 atomach wegla, zwlaszcza rodnik alkilowy, arylowy lub cykloalkilowy, zawierajacy korzystnie 3-7 atomów wegla, które ewentualnie sa podstawione podstawnikami takimi Jak atomy chlorowców, zwlaszcza chloru lub bromu, grupy alkilowe, fenylowe, cyjanowe, alkoksylowo lub karboalkoksylowe, 12 3 R oznacza atom wodoru lub ma znaczenie podane powyzej dla R , R IR oznaczaja atomy wodoru lub razem z atomami tlenu do któryoh sa przyLaozone oznaczaja ulegajace hydrolizie 2 3 2 3 grupy -OR 1 -OR , w których w szczególnosci R i R^ oznaozaja rodniki weglowodorowe o 1-12 atomach wegla, korzystnie 1-8 atomach wegla takie Jak alkilowe lub ary1owe, ewen- 1 U tualnie podstawione tak Jak podano powyzej dla R , zas R oznacza atom wodoru lub ulegajaca hydrogenolizie grupe R o wzorze Ar/R^Z/R /C-, w którym Ar oznacza grupe aromatyczna, korzystnie fenylowa a R^ 1 R oznaczaja atomy wodoru lub grupy Ar, badz grupy alkilowe, korzystnie o 1-6 atomach wegla, z wyjatkiem zwiazków w któryoh R oznacza 2 3 h rodnik alkilowy, R oznacza atom wodoru lub rodnik alkilowy a R , R i R oznaczaja atomy wodoru, ewentualnie w postaci soli dopuszczalnych w rolnictwie* 2# Srodek wedlug zastrz* 1, znamienny tym, ze zawiera zwiazek o wzorze 1, 1 2 3 w którym R oznacza rodnik alkilowy, R oznacza atom wodoru lub rodnik alkilowy a R , R i R oznaczaja atomy wodoru. ze zawiera zwiazek o wzo- 3* Srodek wedlug zastrz* 1, znamienny tym. 1 2 3 4 rze 1, w którym R i R oznacza grupy metylowe a R , Ir i R oznaczaja atomy wodoru* 4. srodek wedlug zastrz* 1 albo 2 albo 3, znamienny zwiazek o wzorze 1 w ilosci 0,5-95#i korzystnie 5-**o£* t y ze zawiera OR2 i R* P-CH2- N-CH,-C0-N -SOj-R1 i 0RJ OR2 Wzór 1 Rfl i O-P-Ca- N -CH2-C0-0-R7 OR3 Wzór 26 JOZAA eUO H003-*H3-N-*HO-d -0 Bu 2H0 8jozm et joz/w LH0 i HO-OS-N-OD-to-N-to-d =0 S. ,9. h'o-^0 lH0 i 31 JCZM 0-SH*0 I EH0-*OS-N-O0-JHD - N -ZH0- d = 0 sH9D-*H0 Ó-sH*D £H3-J0S - HN-03-3H0- N -2H0 - d = 0 SH90-*HO 0-SHZ0 a™' o-Vd HOOO-to-N-^D -d =0 0-sHz0 SH93 -3H0 D6 JOZ/A H000-ZHO- N -2H0-d =0 i i # zuo £ao i eUO i IW-0-OD-O-OO-^O-N-^O-d -0 8y zuo Z.JOZM HO i -d =0 HO a ,H -Z0S - N-03-ZHO- HN -*H3 - (0)dZ(0H) ,H-Z0S-N-00-fo- N-3H0-(0)d3(0H) 1 1 9JOZ/A a ho ty-Jos- N- od -zho - n -zhd - d = o * I I HO S JOZM ? lH—0-CO-^O- HN -*H3- d - 0 jdO <7 jozm cd— 0 H— d = 0 za — o E JOZ/v\ fao ,y -Z0S- HN-00 -3HD - N -ZH0 - d- 0 # 2ao oig Hji M1*1 670 15 OH O - P- CH2- NH- CH,- CO- N- 50,- CH. i l ' * OH CH, WnrK C,H$0 CHa-CfH$ 0= P -CH,- N - CHa-COOCjH, CaH$Ó Wiór 15 CH,0 CHj-^H, 0= P-CH,-N-CH,-COOC,H$ CH,Ó Wtór 16 O- P- CH,- N- CH,- COOH CH,0 W*r17 (C^$0J, P|0)-CH,- NH- CH,- C00C,H, Wajr » CaHj-O CHj-C^H, O- P-CH,-N -CH,-C0-O-C0-O-C,H, CA-o Wiór 19 PL PL