PL105490B1 - Srodek chwastobojczy - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek chwasto¬ bójczy zawierajacy jako substancje czynna po¬ chodne kwasu 2-(4-/2'-chloro-4'-bromoienoksy/-fe- noksy]-propionowego.

Z opisu patentowego RFN DOS nr 2 223 894 wia¬ domo, ze kwasy fenoksyfenoksyalkanokarboksylo- we i ich pochodne maja dobre dzialnie jako selek¬ tywne srodki chwastobójcze na chwasty trawiaste.

W szczególnosci zwiazek o wzorze 1, ester metylo¬ wy kwasu 2-[4-/2',4'-dwuchlorofenoksy/-fenoksy]- -propionowego nadaje sie korzystnie do zwalcza¬ nia owsa gluchego, chwastnicy jednostronnej, raj¬ grasu i innych.

Obecnie znaleziono, ze kwas 2-[4-/2'-chloro-4'- -bromoienoksy/-fenoksy]-propionowy i jego po¬ chodne, które stanowia grupe zwiazków wybrana z grupy substancji czynnych, opisanej w opisie patentowym RFN DOS nr 2 223 894, w porówna¬ niu z wyzej wymienionym zwiazkiem maja nie¬ oczekiwanie wyraznie przewyzszajace dzialanie chwastobójcze i mozna je wprowadzic z wiek¬ sza pewnoscia.

Szczególnie wyrazne jest przewyzszajace dzia¬ lanie przy zastosowaniu po wzejsciu przeciw wy- czyncowi polnemu /Alopecurus/, zycicy trwalej /Lolium/ i róznym rodzajom chwastnicy /Digita- ria, Echinochloa, Setaria/. W praktyce pozwala to na obnizenie wiecej niz o polowe stosowanego ste¬ zenia przy zastosowaniu srodka wedlug wynalaz- ku w porównaniu ze srodkami z opisu patento¬ wego RFN DOS nr 2 223 894.

Przedmiotem wynalazku jest zatem srodek chwa¬ stobójczy, który jako substancje czynna zawiera zwiazki o wzorze 2, w którym R oznacza grupe hydroksylowa, grupe alkoksylowa o 1—10 atomach wegla, grupe alkilotiolowa o 1—6 atomach wegla, grupe alkenyloksylowa o 2—4 atomach wegla, gru¬ pe cykloheksyloksylowa, cyklopentyloksylowa, e- wentualnie jedno- albo dwukrotnie podstawiony przez chlorowiec rodnik fenoksylowy albo fenylo- tiolowy, rodnik benzyloksylowy, benzylotiolowy albo -0-kat., przy czym kat. oznacza kation za¬ sady nieorganicznej albo organicznej.

Korzystne wsród zwiazków o wzorze 2 sa estry z nizszymi alkoholami alifatycznymi, w których P oznacza grupe alkoksylowa o 1—6 atomach we¬ gla i sole wolnego kwasu, gdzie R oznacza 0-kat.

Jako kation nalezy wymienic takie z zasad nie¬ organicznych, jak Na+, K+, 1/iCa2+1 NH4+, albo z zasad organicznych, jak H3N+—CH2—CH2OH, H3N+-CH3, H3N+-C2H5, H2N+/CH8/2, H2N+/CH8/ /C4H9/n/, HN+/CH2CH2OH/3, NH+/C2H5/8 albo ka¬ tion pirydynowy.

Zwiazki o wzorze 2 wytwarza sie w sposób znany dla analogicznych zwiazków. Otrzymuje sie estry, np. przez reakcje 4-/2'-chloro-4'-bromo/-fe- noksyfenolu z estrem kwasu a-chlorowcopropiono- wego w obecnosci srodka wiazacego kwas jak Na2C03, K2COs albo /C2H5/8N. W odmianie tego 105 490105 490 sposobu mozna równiez tak postepowac, ze naj¬ pierw poddaje sie reakcji fenoksyfenol z zasada z utworzeniem odpowiedniego fenolanu i ten na¬ stepnie poddaje sie reakcji z estrem kwasu a- -chlorowcopropionowego. Obydwie reakcje prze¬ prowadza sie korzystnie w obojetnych rozpusz¬ czalnikach jak aceton, chloroform, benzen, toluen itp. w temperaturze miedzy temperatura pokojowa i temperatura wrzenia uzytego rozpuszczalnika.

Reakcje przedstawia zalaczony schemat.

Otrzymane estry mozna poddac zmydleniu w znany sposób z utworzeniem wolnych kwasów, które ze swej strony mozna przeksztalcic w inne estry albo tioestry przez przeprowadzenie w ha¬ logenki kwasowe za pomoca srodków chlorowcu¬ jacych jak PC15, POCI;, albo SOCl2 i poddanie ich reakcji z odpowiednimi alkoholami albo mer- kaptanami w obecnosci srodka wiazacego kwas.

Kwasy mozna przeprowadzic za pomoca zasad nieorganicznych albo organicznych w sole, w któ¬ rych R =0-kat. Reakcje te sa ogólnie znane i mo¬ ga byc przeprowadzone przez przecietnego che¬ mika. Sa one ponadto opisane w przykladach.

Zwiazek wyjsciowy 4-/2'-chloro-4'-bromo/-feno- ksyfenol otrzymuje sie np. przez bromowanie o-Cl-fenolu w polozeniu 4, reakcje otrzymanego 2-Cl-4-Br-fenolu z p-nitrochlorobenzenem i prze¬ ksztalcenie 4-/2,-Cl-4'-Br-fenoksy/-nitrobenzenu przez redukcje, dwuazowanie i zagotowanie w za¬ dany 4-/2/-Cl-4'-Br-fenoksy/-fenol.

Srodki chwastobójcze wedlug wynalazku jako substancje czynna zawieraja zwiazek o ogólnym wzorze 2 obok zwyklych srodków pomocniczych i substancji obojetnych. Zwiazki te sa skuteczne zarówno w procesie przed wzejsciem jak równiez po wzejsciu i niszcza przy tym chwasty z bota¬ nicznej rodziny Graminee /trawy/. Szczególnie sa one skuteczne przeciwko owsowi gluchemu /Avena fatua, Avena ludoviciana/, wyczyncowi polnemu /Alopecurus myosuroides/, gatunkom wlosnicy /Setaria faberii, Setaria lutescens, Setaria viridis/, chwastnicy jednostronnej /Echinochloa crus-galli/, palusznikowi krwawemu /Digitaria sanguinalis/ i rajgrasowi /Lolium multiflorum/. Dwuliscieniowe rosliny uprawne, jak np. rosliny straczkowe /fa¬ sole, grochy, etc./, bawelna, buraki cukrowe, upra¬ wy warzywne i wiele innych, nieoczekiwanie rów- niz niektóre uprawy trawiaste jak jeczmien i pszenica sa natomiast oszczedzane.

Srodki wedlug wynalazku zawieraja substancje czynne na ogól w ilosci 2—95°/o wagowych. Moz¬ na je stosowac jako proszki zwilzalne, dajace sie emulgowac koncentraty, roztwory do opryskiwa¬ nia, srodki do rozpylania albo granulaty w zna¬ nych preparatach.

Proszki zwilzalne sa preparatami dajacymi sie równomiernie dyspergowac w wodzie, które obok substancji czynnej oprócz substancji rozciencza¬ jacej albo obojetnej zawieraja jeszcze srodki zwil¬ zajace, np. polioksyetylowane alkilofenole, polio- ksyetylowane oleilo- albo stearyloaminy, i srodki dyspergujace, np. ligninosulfonian sodu, 2,2'-dwu- naftylometano-6,6'-dwusulfonian sodu, dwubutylo- -naftalenosulfonian sodu albo tez oleilometylotau- rynian sodu. 45 50 55 6b Koncentraty nadajace sie do emulgowania, otrzy¬ muje sie przez rozpuszczenie substancji czynnej w rozpuszczalniku organicznym, np. butanolu, cyklo- heksanonie, dwumetyloformamidziey ksylenie albo tez wyzej wrzacych zwiazkach aromatycznych. W celu uzyskania w wodzie dobrych zawiesin albo emulsji, dodaje sie ponadto srodki zwilzajace z wyzej wymienionego szeregu.

Srodki do rozpylania otrzymuje, sie przez zmie- , lenie substancji czynnej z mialko rozdrobniony¬ mi, stalymi substancjami, jak np. talk, naturalne gliny, jak kaolin, bentonit, pirofilit, ziemia okrzem¬ kowa.

Roztwory do opryskiwania, jakie czestokroc roz- i prowadza sie w puszkach do opryskiwania, zawie¬ raja substancje czynna rozpuszczona w rozpusz¬ czalniku organicznym, oprócz tego zawieraja np. jako srodki gazujace mieszanine fluorochlorowe- . glowodorów.

Granulaty mozna wytwarzac albo przez rozpy¬ lanie substancji czynnej na obojetny material gra¬ nulowany, zdolny do adsorpcji albo przez nanosze¬ nie koncentratów substancji czynnej za pomoca srodków klejacych, np. polialkoholu winylowego, poliakrylanu sodu albo tez olejów mineralnych na powierzchnie nosników, takich jak piasek, kao- linity, albo granulowanego materialu obojetnego.

Mozna równiez wytwarzac odpowiednie substan¬ cje czynne w sposób przyjety dla wytwarzania granulatów nawozów, w razie potrzeby w miesza¬ ninie z nawozami.

W przypadku srodków chwastobójczych stezenia substancji czynnych w preparatach handlowycyh moga byc rózne. W proszkach zwilzajacych steze¬ nie substancji czynnej zmienia sie np. od okolo —95°/o, reszta sklada sie z wyzej podanych do¬ datków do preparatu. W koncentratach nadaja¬ cych sie do emulgowania stezenie substancji czyn¬ nej wynosi okolo 10—80%. Preparaty pyliste za¬ wieraja przewaznie 5—20% substancji czynnej, roztwory do opryskiwania okolo 2—20%. W przy¬ padku granulatów zawartosc substancji czynnej zalezna jest czesciowo od tego, czy zwiazek czyn¬ ny wystepuje w postaci cieklej albo stalej i ja¬ kie zastosuje sie pomocnicze srodki do granulo¬ wania, wypelniacze itd.

Do zastosowania rozciencza sie ewentualnie kon¬ centraty handlowe w znany sposób, np. w przy¬ padku proszków zwilzalnych i dajacych sie emul¬ gowac koncentratów za pomoca wody. Pyliste i granulowane preparaty, jak równiez roztwory do opryskiwania, przed zastosowaniem nie sa juz rozcienczane za pomoca dalszych substancji obo¬ jetnych. Wraz z zewnetrznymi warunkami takimi jak temperatura, wilgotnosc itd. zmienia sie rów¬ niez stosowana ilosc.

Przyklady preparatów Przyklad I. Latwo dyspergujacy w wodzie proszek zwilzalny otrzymuje sie, poddajac zmie¬ szaniu i zmieleniu w dezyntegratorze 25 czesci wagowych kwasu 4-/2-chloro-4-bromofenoksy/-a- -fenoksypropionowego jako substancje czynna, 64 czesci wagowe zawierajacego kaolin kwarcu jako substancje obojetna, 10 czesci wagowych lignino- sulfonianu potasu i 1 czesc wagowa oleilometylo-105 490 taurynianu sodu jako srodki zwilzajace i dysper¬ gujace.

Przyklad II. Srodek do opylania, który na¬ daje sie dobrze do stosowania jako srodek do te¬ pienia chwastów, otrzymuje sie poddajac zmie¬ szaniu i rozdrobnieniu w mlynie udarowym od¬ srodkowym 10 czesci wagowych kwasu 4-/2-chlo- ro-4-bromofenoksy/-a-fenoksypropionowego jako substancje czynna i 90 czesci wagowych talku ja¬ ko substancje obojetna.

Przyklad III. Koncentrat dajacy sie emul¬ gowac sklada sie z 15 czesci wagowych kwasu 4-/2-chloro-4-bromofenoksy/-a-fenoksypropionowe- go, 75 czesci wagowych cykloheksanonu jako roz¬ puszczalnika i 10 czesci wagowych oksyetylowane- go nonylofenolu /10AeO/ jako emulgatora.

Przyklady wytwarzania Przyklad IV. la/ Ester metylowy kwasu 4-/2'-chloro-4'-bro- mofenoksy/-a-fenoksy-propionowego.

Do kolby z czterma szyjkami o pojemnosci 1 litra, zaopatrzonej w chlodnice zwrotna, wkrap- lacz i termometr, wprowadzono roztwór 160 g /0,534 mola/ eteru 2-chloro-4-bromo-4'-hydroksy- -dwufenylowego w 500 ml suchego acetonu i do tego, mieszajac, 74 g /0,535 mola/ K2COs, bezwodr nego, w malych porcjach. Do tej mieszaniny wkraplano mieszajac dalej, 89,5 g /0,535 mola/ estru metylowego kwasu a-bromopropionowego, po zakonczeniu wkraplania podwyzszono temperatu¬ re do lekkiego wrzenia acetonu /60°—63°C/ i na¬ stepnie mieszano dalej w tej temperaturze w cia¬ gu 12 godzin.

Po oziebieniu odsaczono od wytraconych soli i przemyto je acetonem. Z polaczonych przesaczów oddestylowano rozpuszczalnik w wyparce rotacyj¬ nej, pozostajacy olej pobrano w 500 ml eteru naf¬ towego w zakresie temperatur wrzenia 60°—90°C i roztwór wytrzasano trzykrotnie kazdorazowo ze 150 ml 1 n NaOH, aby usunac ewentualnie nie- przereagowany fenol wyjsciowy. Nastepnie prze¬ mywano neutralnie kilkakrotnie za pomoca ma¬ lych porcji wody. Po wysuszeniu nad Na2S04 od¬ destylowano eter naftowy i surowy ester frak¬ cjonowano pod cisnieniem okolo 0,4 tora, Kp04= = 195°—198°C.

Wydajnosc wynosila 168 g, to znaczy 81,4% wy¬ dajnosci teoretycznej, zóltozielonego, klarownego oleju /n^25=1,5830/, który wkrótce stezal na bez¬ barwne krysztaly o temperaturze topnienia 48°— —49°C.

W analogiczny sposób, stosujac jako substancje wyjsciowe odpowiednie estry alkilowe kwasu pro- pionowego, wytworzono nastepujace estry kwasu 4-/2'-chloro-4'-bromofenoksy/-a-fenoksy-propiono- wego: Ib/ester etylowy: Kp0f02=185°—188°C, nD«= = 1,5696 lc/ ester izopropylowy: Kp002=185o—190°C, nD25=l,558a Id/ ester n-butylowy: Kp0f02=186o—187°C, nD«= =1,5590 le/ ester izobutylowy: Kp0>i=210°—212°C, nD25= =1,5561 1 tf ester II-rzed.-butylowy; 1 g/ ester n-amylo- 50 55 wy; 1 h/ ester n-heksylowy; 1 i/ ester n-propy- lowy.

Przyklad V. 2a/ Kwas 4-/2'-chloro-4'-bromofenoksy/-a-feno- ksy-propionowy. g /0,52 mola/ estru metylowego z przykladu IV wrkoplono, mieszajac, do roztworu 2,2 g NaOH /0,055 mola/ w 100 ml wody. Mieszanina ogrzewa¬ la sie latwo, i po uplywie kilku minut pozostal klarowny roztwór. Temperature podwyzszono te¬ raz do 80°C i w tej temperaturze mieszano dalej jeszcze w ciagu 30 minut. Po oziebieniu do tem¬ peratury pokojowej zakwaszono za pomoca 2 n HC1 do pH 1—2 i wytracajacy sie oleisto-krysta- liczny surowy kwas pobrano w 150 ml chlorku metylenu. Po oddzieleniu fazy wodnej w rozdzie¬ laczu roztwór CH2C12 przemyto dwa razy za po¬ moca kazdorazowo po 50 ml wody, wysuszono nad Na2S04 i po oddestylowaniu rozpuszczalnika kry¬ staliczna pozostalosc przekrystalizowano dwukrot¬ nie z cykloheksanu.

Wydajnosc wynosila 16 g, to znaczy 82,8% wy¬ dajnosci teoretycznej, bezbarwnych krysztalów ó temperaturze topnienia 117°—118°C.

Przez reakcje z zasadami wytworzono nastepu¬ jace sole: 2b/ Na+ — sól, temperatura topnienia 135°C /z rozkladem/ 2 c/ +NH3—C2H5 — sól, temperatura topnienia 148°—149°C 2 d/ +NH2/CH8/2 — sól, temperatura topnienia 118°—120°C 2 e/ +NH8—CH2CH2OH — sól, temperatura top¬ nienia 119°C.

Przyklady biologiczne Przyklad VI. Nasiona chwastów trawiastych umieszczono w doniczkach, które byly napelnione ziemia gliniasta, doniczki umieszczono nastepnie w szklarni i rosliny doprowadzono do kielkowania i wzejscia. Po rozwinieciu przez rosliny 3—4 lisci' opryskano je przeprowadzonymi w zawiesine w wodzie preparatami proszków zwilzalnych sub-: stancji wedlug wynalazku. Wyniki i tak samo wy¬ niki dla wszystkich nastepujacych przykladów u- stalono 4 tygodnie pózniej wedlug nastepujacego schematu bonitacji.

Tablica I Procent szkodliwego dzialania 60 Liczba wartosci 1 2 3 4 6 7 8 9 Chwasty 100 97,5 do <100 95,0 do < 97,5 90,0 do < 95,0 85,0 do < 90,0 75,0 do < 85,0 65,0 do < 75,0 32,5 do < 65,0 0 do < 32,5 Rosliny uprawne 0 > 0 do 2,5 > 2,5 do 5,0 > 5,0 do 10,0 >10,0 do 15,0 >15,0 do 25,0 >25,0 do 35,0 >35,0 do 67,5 >67,5 do 100 1 Liczba wartosci 4 obowiazuje ogólnie jako jesz¬ cze mozliwe do przyjecia dzialanie na chwasty105 490 lub oszczedzanie roslin uprawnych /por. Bolle, Nachrichtenblatt des deutschen Pflanzenschutzdien- stes 16, 1964, 92—94/.

Wyniki doswiadczenia podano w tablicy II.

Wskazuja one, ze badane nowe substancje wszy¬ stkie mialy lepsze dzialanie na wymienione chwa¬ sty niz substancja porównawcza o wzorze 1.

Szczególnie widoczne jest to, ze zwiazki te od¬ dzialywaly znacznie lepiej na wyczynca polnego /Alopecurus/.

Juz 0,15—Q,62 kg/ha zwiazków stanowiacych substancje czynna srodka wedlug wynalazku wy¬ starczalo, aby kontrolowac wystarczajaco wyczyn¬ ca polnego, natomiast substancji porównawczej po¬ trzeba bylo 2,5 kg/ha. W podobnym doswiadcze¬ niu traktowano rosliny uprawne w analogiczny sposób tymi samymi preparatami. 2,5 kg/ha w przypadku wszystkich substancji czynnych dobrze znasily burak cukrowy, szpinak, slonecznik, sala¬ ta, rzepak, kapusta, orzech ziemny, soja, lucerna, groch, bób, len zwyczajny, bawelna, pomidor, se¬ lery, marchew jadalna i fasola karlowa. substancja czynna 5=przyklad IV nr 1 e „6= „ 86 /DOS nr 2 223 894/ — ester metylowy kwasu 2-{4-/2',4'-dwu- chlorofenoksy/-fenoksy]-propionowego Substancja czynna 7=przyklad 51 /DOS nr 2 223 894/ — ester etylowy kwasu 2-[4-/2',4'-dwu- chlorofenoksy/-fenoksy]-propionowego Substancja czynna 8=przyklad 87 /DOS nr 2 223 894/ — ester n-propylowy kwasu 2-{4-/2',4'- -dwuchlorofenoksy/-fenoksy]-propionowego Substancja czynna 9=przykylad 88 /DOS nr 2 223 894/ — ester n-butylowy kwasu 2-i[4-/2',4'- -dwuchlorofenoksy/-fenoksy]-propionowego Substancja czynna 10=przyklad 52 /DOS nr 2 223 894/ — ester dwumetylo-etylowy kwasu 2-[4- -/2',4'-dwuchlorofenoksy/-fenoksy]-propionowego.

Przyklad VII. Wyniki doswiadczenia po wzejsciu na owsie gluchym i pszenicy, która by¬ la wystawiona w otwartym wolnym miejscu na zjawiska pogodowe, wskazuja /por. tablica III/, ze substancja czynna srodka wedlug wynalazku z przykladu IV nr la dziala wyraznie lepiej na Tablica II Dzialanie na chwasty w procesie po wzejsciu /bonitacje/, próba doniczkowa, szklarnia Substancja czynna J 6 2 7 3 8 4 9 kg/ha 2,5 0,62 0,15 2,5 0,62 0,15 2,5 0,62 0,15 2,5 0,62 0,15 2,5 0,62 0,15 2,5 0,62 0,15 2,5 0,62 0,15 2,5 0,62 0,15 2,5 0,62 0,15 2,5 0,62 0,15 Alopecurus 1 1 3 4 7 8 1 1 6 3 7 9 1 3 6 1 6 8 1 2 3 4 8 9 1 1 1 7 8 Digitaria 1 1 6 1 3 8 1 1 7 2 4 8 1 4 7 2 4 8 1 1 6 2 7 1 1 6 1 3 7 Echinochloa 1 2 2 2 3 4 4 Setaria 1 1 2 1 2 4 1 1 1 3 7 1 1 3 3 8 1 1 ?. 1 4 8 1 1 1 2 7 Lolium 2 3 3 7 1 2 6 3 6 8 3 4 1 4 7 2 4 6 2 3 7 1 1 2 2 4 7 Substancja czynna l=przyklad IV nr la 2 = 3 = 4 = Ib lc Id 65 owies gluchy niz substancja porównawcza o wzo¬ rze 1. Zastosowany preparat obydwóch substancji czynnych stanowil 36%-owy koncentrat emulsyj¬ ny. Oznaczone metoda Probit /por. Bliss, Annals105 490 9 lft of Applied Biology, 22, 1935/ stosowane ilosci dla 90fyo dzialania wykazuja róznice miedzy sub¬ stancja czynna srodka wedlug wynalazku i sub¬ stancja porównawcza szczególnie wyraznie. Przy zastosowaniu w stadium 2 potrzebna byla dla sub¬ stancji z przykladu IV nr 1 a tylko okolo polowa dawki substancji porównawczej. Pszenica nie zo¬ stala uszkodzona przez zadna z obydwóch sub¬ stancji.

Tablica III JDziaJanje na owies, gluchy w zbozu /bonitacje/ Traktowanie po wzejsciu w dwóch róznych sta¬ diach rozwoju, doswiadczenie w doniczkach w miejscu nie zadaszonym Substancja czynna nr la 1 Substancja porównawcza o wzorze 1 kg/ha 0,9 0,45 0,2?5 0,112 0,9 045 0,225 0,112 Avena fatua sta¬ dium 1 3 4 6 3 8 9 sta¬ dium 2 3 4 7 7 8 Pszenica jara sta¬ dium 1 2 1 1 1 1 1 1 1 sta¬ dium 2 2 1 1 1 1 1 1 ' i 1 Dawka wyznaczona graficznie dla 90% dziala¬ nia /w kg/ha/: Substancja czynna nr 1 a Substancja porównawcza o wzorze 1 Stadium 1: 3- do 0,34, | Stad- fium 1 0,55 j 0,45 j Istad- Jium 2 0,82' 4-listne stadium z rozpoczyna- jacym rozkrzewianiem sie Stadium 2: glówne krzewienie sie do zakonczone¬ go rozkrzewiania.

Przyklad VIII. Przeprowadzona w podob¬ nych warunkach próba zwalczania owsa gluchego w burakach cukrowych wykazala, ze przede wszy¬ stkim przy póznym traktowaniu substancja czyn¬ na srodka wedlug wynalazku byla w pelni sku¬ teczna, podczas gdy substancja porównawcza usz¬ kodzila wprawdzie owies gluchy, ale nie dopro¬ wadzila juz do obumierania.

Przyklad IX. W podobnych warunkach prze¬ prowadzono w lecie doswiadczenie, w którym po¬ równano dzialanie substancji czynnej srodka we¬ dlug wynalazku z przykladu IV nr 1 a z substan¬ cja porównawcza o wzorze 1. Obydwie byly spre¬ parowane jako koncentraty emulsyjne /por. tab¬ lica V/. Dzialanie zwiazku z przykladu IV nr la na dwa rodzaje owsa gluchego /Avena fatua i Avena ludoviciana/ bylo wyraznie lepsze niz dzia¬ lanie srodka porównawczego. Jeszcze bardziej wy¬ razna byla róznica w przypadku wyczynca pol¬ nego /Alopecurus/, który reagowal bardzo do¬ brze na zwiazek 1 a, natomiast na srodek porów¬ nawczy tylko niewiele. Jeczmien i pszenica pozo¬ staly nieuszkodzone.

Tablica IV Dzialanie na owiec gluchy i buraki cukrowe, trak¬ towanie po wzejsciu W dwóch równych stadiach rozwpju, naczynia 2QX$4X22 cm w miejscu nie- zadaszonym 39 40 50 55 | Substan¬ cja czyn- na nr la Substan¬ cja po¬ równaw¬ cza 0 wzorze 1 la Substan- i cja po¬ równaw¬ cza 0 1 wzorze 1 kg/ha 0,9 0,9 U «>9 Avena fatua boni¬ tacja uszko¬ dzenie w % (ocena wagowa) Stadium 3-listne 1 2 100 99 Rozpoczynajace sie krzewienie 3-4 9,e 79 Burak cukrowy i boni¬ tacja 2 liscie 2 2 4 liscie 2 % Tablica V Dzialanie na dwa rodzaje owsa gluchego i wy¬ czyniec polny w zbozu, traktowanie po wzejsciu /bonitacje/, próba doniczkowa w miejscu nieza- daszonym Substan¬ cja czyn¬ na nr • 1 a Substancja porównaw¬ cza o wzo¬ rze 1 kg/ha 0,9 0,45 0,225 0,9 045 0,225 Ave- na fatu- na 6 7 G 8 8 Ave- na lu- dovi- ciana 4 6 6 7 7 Alo¬ pecu¬ rus myos. 1 3 4 6 8 Psze¬ nica jara 1 1 1 1 1 1 Jecz¬ mien jary 1 1 ' 1 1 1 1 Przyklad X. W szklarni przeprowadzono do¬ swiadczenie, w którym zwiazki stanowiace sub¬ stancje czynna srodka wedlug wynalazku rozprys- 60 kiwano bezposrednio po wysiewie na powierzchnie gleby. Tablica VI wskazuje wynik tego traktowa¬ nia przed wzejsciem dla zwiazku z przykladu IV nr 1 a i substancji porównawczej o wzorze 1, przy czym ujawnia sie zaleta dzialania na korzysc 65 zwiazku 1 a. Traktowane takimi samymi dawkami105 490 ll 12 ^uprawne rosliny dwuliscieniowe /te same rodzaje rjain w przykladzie XI/ nie zostaly uszkodzone.

Podobne wyniki uzyskano za pomoca zwiazków nr nr Ib, lc i Id z przykladu IV.

Tablica VI Dzialanie na chwasty trawiaste w procesie przed wzejsciem /bonitacje/, próba doniczkowa, szklar¬ nia | Substancja czynna nr la Substancja porów- .nawcza o .wzorze 1 kg/ha 1,25 0,62 1,25 0,62 Digi- taria 2 4 4 7 Echi- no- chola 2 3 3 4 Lo- lium 3 6 6 Seta- ria 4 6 6 8 I Przyklad XI. W próbie polowej substancje bzynna srodka wedlug wynalazku nr la, w po¬ staci 36°/o-go preparatu do opryskiwania, natrys¬ kiwano na owies gluchy w czystym siewie /opa¬ nowanie naturalne/, po wyksztalceniu przez ros¬ liny 3—4 lisci.

Dla kazdego preparatu i dawki traktowano 3 dzialki róznymi stezeniami substancji czynnych w ilosci 600 litrów/ha. Srednie wartosci podano w tablicy VII. Uzupelniajaco do zwyklych bonitacji wizualnych pod koniec doswiadczenia obliczono takze wiechy na 1 m8 kazdej dzialki i z tego wyliczono stopien dzialania. Obsada w nietrakto- wanych dzialkach kontrolnych wynosila 400—500 wiech na m2, to znaczy zarazenie bylo krancowo silne.

Ocena wykazuje, ze dzialanie substancji porów¬ nawczej przy 0,90 kg/ha bylo niewystarczajace, podczas gdy zwiazek stanowiacy substancje czyn¬ na srodka wedlug wynalazku w stezeniu 0,72—0,90 kg/ha wykazywal zwalczanie owsa gluchego za¬ dowalajace do dobrego.

: TablicaVII Próba polowa na owsie gluchym, traktowanie po i wzejsciu, dawki w kg/ha substancji aktywnej Jeszcze bardziej wyrazne staja sie te relacje, jesli wartosciami stopnia dzialania za pomoca wy¬ mienionego w przykladzie VII procesu Probit wy¬ znaczy sie D90 /ocena graficzna/: Substancja 1 a bez srodka zwilzajacego 0,68 kg/ha substancji czynnej Substancja czynna nr la Substancja porównaw¬ cza o wzo¬ rze 1 Dawka 0,54 0,72 0,90 0,54 0,72 0,90 Bonitacja tygodni po trakto¬ waniu 7 3 8 7 6 Stopien dzialania w °/o /obli¬ czenie wiech/ 79,0 90,0 97,4 J 50,7 59,9 65,2 JO Substancja porównawcza o wzorze 1 40 45 2,7 kg/ha substancji czynnej Zatem potrzeba bylo substancji la tylko okolo jedna czwarta wymaganej dawki substancji po¬ równawczej.

Przyklad XII. W próbie szklarniowej opryskano pewna liczbe zwiazków stanowiacych substancje czynna srodka wedlug wynalazku sa¬ dzonki owsa gluchego po wzejsciu. Wszystkie sub¬ stancje czynne byly spreparowane w taki sam sposób jako koncentrat emulsyjny. Cztery tygod¬ nie po traktowaniu stwierdzono wynik podany w tablicy VIII. Wskazuje on, ze wszystkie zastoso¬ wane preparaty w stosunkowo niskiej dawce mia¬ ly bardzo dobre dzialanie na owies gluchy.

Przyklad XIII. W podobnym doswiadczeniu opryskano pewna liczbe zwiazków stanowiacych substancje czynna srodka wedlug wynalazku spre¬ parowanych jako proszki zwilzalne chwastnice jednostronna w stadium 3—4-listnym. Podany w tablicy IX wynik wykazuje, ze wszystkie zwiazki byly skuteczne lub bardzo skuteczne.

Tablica VIII Próba po wzejsciu w szklarni, dzialanie na owies gluchy 4 tygodnie po traktowaniu, dawka 0,31 kg/ha substancji czynnej /spreparowanej jako kon¬ centrat emulsyjny/ Substancja czynna nr la Ib lc Id le Dzialanie /liczba wartosci/ 1 1 1 1 1 2 1 55 60 65 Tablica IX Próba po wzejsciu w szklarni, dzialanie na chwast¬ nice jednostronna 4 tygodnie po traktowaniu, dawka 0,31 kg/ha substancji czynnej /spreparowa¬ nej jako proszek zwilzamy/ Substancja czynna nr lc 2b 2c | 2d 2e Dzialanie /liczba wartosci/ 1 3 1 1 4105 490 13 Br CH-C; O \ CH.

OCH, K2CO3 1 aceton Br- OCH3 CL - tir- OCH,

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Srodek chwastobójczy, zawierajacy substancje czynna z grupy kwasu fenoksyfenoksyalkanopro- pionowego oraz znane substancje pomocnicze, zna¬ mienny tym, ze jako substancje czynna zawiera zwiazek o ogólnym wzorze 2, w którym R ozna¬ cza grupe hydroksylowa, alkoksylowa o 1—10 ato¬ mach wegla; w szczególnosci o 1—6 atomach we- 14 gla, alkilotiolowa o 1—6 atomach wegla, alkeny- loksylowa o 2—4 atomach wegla, cykloheksylo- ksylowa, cyklopentyloksylowa, ewentualnie pod¬ stawiony jedno- albo dwukrotnie przez chlorowiec rodnik fenoksylowy albo fenylotiolowy, rodnik ben- zyloksylowy, benzylotiolowy albo —0—kat., przy czym kat. oznacza kation zasady nieorganicznej albo organicznej, obok znanych pomocniczych srod¬ ków do preparowania i substancji obojetnych. 3r- -OH *