PL123167B1 - Process for preparing novel derivatives of 2,4,6-triiodoisophtalic acid and containing these derivatives contrast medium for x-ray examinations - Google Patents

Process for preparing novel derivatives of 2,4,6-triiodoisophtalic acid and containing these derivatives contrast medium for x-ray examinations Download PDF

Info

Publication number
PL123167B1
PL123167B1 PL1980226143A PL22614380A PL123167B1 PL 123167 B1 PL123167 B1 PL 123167B1 PL 1980226143 A PL1980226143 A PL 1980226143A PL 22614380 A PL22614380 A PL 22614380A PL 123167 B1 PL123167 B1 PL 123167B1
Authority
PL
Poland
Prior art keywords
acid
formula
methyl
bis
triiodoisophthalic acid
Prior art date
Application number
PL1980226143A
Other languages
English (en)
Other versions
PL226143A1 (pl
Inventor
Ernst Felder
Davide Pitre
Original Assignee
Bracco Ind Chimica Spa
Priority date (The priority date is an assumption and is not a legal conclusion. Google has not performed a legal analysis and makes no representation as to the accuracy of the date listed.)
Filing date
Publication date
Application filed by Bracco Ind Chimica Spa filed Critical Bracco Ind Chimica Spa
Publication of PL226143A1 publication Critical patent/PL226143A1/xx
Publication of PL123167B1 publication Critical patent/PL123167B1/pl

Links

Classifications

    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C07ORGANIC CHEMISTRY
    • C07DHETEROCYCLIC COMPOUNDS
    • C07D317/00Heterocyclic compounds containing five-membered rings having two oxygen atoms as the only ring hetero atoms
    • C07D317/08Heterocyclic compounds containing five-membered rings having two oxygen atoms as the only ring hetero atoms having the hetero atoms in positions 1 and 3
    • C07D317/10Heterocyclic compounds containing five-membered rings having two oxygen atoms as the only ring hetero atoms having the hetero atoms in positions 1 and 3 not condensed with other rings
    • C07D317/14Heterocyclic compounds containing five-membered rings having two oxygen atoms as the only ring hetero atoms having the hetero atoms in positions 1 and 3 not condensed with other rings with substituted hydrocarbon radicals attached to ring carbon atoms
    • C07D317/28Radicals substituted by nitrogen atoms

Landscapes

  • Chemical & Material Sciences (AREA)
  • Organic Chemistry (AREA)
  • Organic Low-Molecular-Weight Compounds And Preparation Thereof (AREA)
  • Medicines Containing Antibodies Or Antigens For Use As Internal Diagnostic Agents (AREA)
  • Polyamides (AREA)
  • Nitrogen Condensed Heterocyclic Rings (AREA)

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania nowych pochodnych kwasu 2,4,6-tr6jjodoizoftalo¬ wego o wzorze ogólnym 1, w którym grupa (OH)2-3- -alkilowa oznacza grupe 1,3-dwuhy^roksyizopropy- lowa, 2,3-dwuhydroksypropylowa lub 1,3-dwuhyd- roksy-2-hydroksymetyloizopropylowa, R oznacza atom wodoru lub rodnik metylowy a Ri oznacza rodnik alkilowy o 1 do 5 atomach wegla, korzystnie rodniki: metylowy, etylowy i propylowy, oraz za¬ wierajacy je srodek kontrastowy do badan rentge¬ nograficznych.Niejonowe srodki kontrastowe do badan rentge¬ nograficznych wedlug wynalazku przydatne sa zwlaszcza w wazografii, urografii oraz w tomo¬ grafii komputerowej dla wzmocnienia kontrastu.Ze szwajcarskiego opisu patentowego nr 544 551 znane jest stosowanie dwuamidów kwasu 5-acylo- amino-2,4,6-trójjodoizoftalowego jako skladników srodków kontrastowych do badan rentgenograficz- . nych. Zwiazki te zawieraja tylko proste, niepodsta- wione alifatyczne grupy acylowe, z reguly grupy acetylowe. Niektóre z tej grupy zwiazków, zawiera¬ jacych reszty weglowodanowe, charakteryzuja sie dostatecznie wystarczajaca rozpuszczalnoscia w wodzie, jak np. znana pod nazwa METRIZAMIDE 3-acetyloamino-5-N- metyloacetyloamino - 2,4,6-trój- jodobenzoiloglikozoamina. Ze zwiazkiem tym moz¬ na porównac zwiazki nr 11 z opisu patentowego St. Zjedn. Am. nr 3 701 771, znany takze z brytyj¬ skiego opisu patentowego nr 1 321 591, ze Szwajcar¬ io 15 20 30 skiego opisu patentowego nr 544 551, z austriackie¬ go opisu patentowego nr 318 134, ewentualnie z opublikowanego opisu zgloszenia patentowego RFN nr 2 031 724, z publikacji T. Alnieh'a»' S. Sal- vensen'a, K. Golma-n'a, Acta Radiologica Suppl. 335 (1973) 1—13, 233—75, 312—38.Wada tego zwiazku jest trudnodostepnosc, wyste¬ powanie w poisitaoi mieszaniny izomerów praktycz¬ nie nie dajacych sie rozdzielic i zwlaszcza jego stounkowo mala stabilnosc w roztworze wodnym, co w znacznym stopniu ogranicza jego stosowanie oraz utrudnia operowanie tym zwiazkiem.Krokiem naprzód, w stosunku do wyzej wymie¬ nionego zwiazku jest bis-l,3-dwuhydroksyizopro- pylo-amid kwasu L-5-a-hydroksypropiónyloamino- -2,4,6-trójjodoizoftalowego znany pod nazwa IOPA- MIDOL-u. Porównac z nim mozna zwiazki znane z opisu patentowego RFN nr 2 547 789, z brytyjskie¬ go opisu patentowego nr 1 472 050, z opisu patento¬ wego St. Zjedn. Am. nr 4 001323, z publikacji Felder et al, II Farmaco, Ed.Sc. 32 835—844 (1977).Zwiazek ten wyróznia sie znacznie prostsza bu¬ dowa, lepsza stabilnoscia, latwiejszym oddzielaniem i nizsza lepkoscia jego stezonych wodnych roztwo¬ rów. Toksycznosc tego zwiazku jest znikoma.Niedawno ujawniono w belgijskim opisie paten¬ towym nr 855 580 dwie dalsze pochodne kwasu 5-acyloamino-2,4,6-tróJ3odoizoftalowego, a miano¬ wicie: bis-2,3-dwuhydroksypropyloamid kwasu 5-(N-2-hydroksyetyloacetylo-amino)- 2,4,6 - trójjodo- 1231673 123 1C7 4 izoftalowego i bds-2,3-dwuhyd^ksypropyloaimld kwasu 5-(N-2,3-dwuhydTOiksyp -2,4,6-trójjododzoftalowego, które posiadaja po¬ dobne wlasciwosci. Wywodza sie one od bis-2,3- -dwuhydroksypropyioairnidu kwasu 5-acetyloamino- -2,4,6-trójfadoizoftalowego o nieznacznej rozpusz¬ czalnosci w wodzie: jego rozpuszczalnosc w wo¬ dnie w ternperaituinze 20—40°C wynosi 1% wa- gowo-objetosciowych. Nie mozna sie wiec dziwic, ze niektóre izomery na skutek braku rozpuszczal¬ nosci w wodzie sa w praktyce nieprzydatne (po¬ równaj belgijski opis patentowy nr 855 580 strona 21—22).Prace badawcze lat ostatnich wykazaly wyraznie, ze jest to wyjatkowo trudne i tylko czasami udaje sie znalezc zwiazki, których wlasciwosci odpowia¬ dalyby wymaganiom, stawianym obecnie niejono¬ wym srodkom kontrastowym do badan rentgeno- graficznych o szerokim zastosowaniu. Wlasciwosci te to: dobra rozpuszczalnosc w wodzie wystarcza¬ jaca by otrzymac roztwory stabilne, to znaczy roz¬ twory stezone ale nie przesycone, maksymalna ogólna neurotropowa tolerancja, minimalna sklon¬ nosc do osmozy, niska lepkosc, maksymalna stabil¬ nosc wobec wplywów hydrolitycznych jak tez dos¬ tatecznie prosta struktura, umozliwiajaca ekono¬ miczna synteze i ulatwiajaca oddzielanie i oczysz¬ czanie. .Do tej wybranej grupy skladników cieniujacych naleza równiez przedstawione juz nowe zwiazki o wzorze 1. Ogólnie biorac charakteryzuja sie one wysoka rozpuszczalnoscia w wodzie, przyjmujaca dla niektórych przedstawicieli tej grupy najwyz¬ sza absolutna wartosc, optymalna tolerancje i wzglednie niewielka sklonnoscia do osmozy, jak tez wysoka stabilnoscia wobec wplywów hydroli¬ tycznych, przy czym stabilnosc ta wyraznie jeszcze przewyzsza i tak juz dobra stabilnosc ich podsta¬ wowych substancji wyjsciowych, niealkilowanych przy atomie azotfu, zwiazanym z pierscieniem aro¬ matycznym. Ta wzmocniona stabilnosc wobec wplywów hydrolitycznych jest wazna, gdyz chroni przed tworzeniem sie (takze nawet sladowych ilosci) wolnych aromatycznych amin, które w po¬ laczeniu z promieniami Rentgena moga dawac nie¬ dozwolone efekty cytotoksyczne (porównaj publi¬ kacje A. Normand i innych, Radiology 129, 199— —203 pazdziernik 1978).Lepkosc wodnych roztworów tych zwiazków jest bardzo uzalezniona od ich specyficznej struktury.Moze ona w ramach zastrzezonych zwiazków ule¬ gac znacznym wahaniom i dzieki temu mozna ja kazdorazowo optymalnie dopasowac do róznych wymagan uzaleznionych od przeznaczenia.Szczególnie zaskakujacym i równoczesnie cennym jest fakt, ze przez wprowadzenie przy atomie azotu zwiazanym w polozeniu 5 pierscienia aromatycz¬ nego podstawowego zwiazku, na przyklad dó bis-^ -1,3-dwuhydroksyizopropyloamidu kwasu L-5-a- -hydroksypropionyloamino-2,4,6-trójjodoizoftalowe- go, zwanego IOPAMIDOL-em lub bis-2,3-dwu-< hydroksypropyloamidu kwasu 5-hydroksyacetylo- amido-2,4,6-trójjodoizoftalowego, niepodstawionych, nizszych reszt alkilowych, a wiec grup hydrofobo¬ wych, zachowuje sie nie tylko istniejaca rozpusz¬ czalnosc tych zwiazków w wodzie, ale nawet sie ja znacznie poprawia, zwlaszcza w zwiazkach N-mety- lowych, a ponadto polepsza sie ich stabilnosc wobec wplywów hydrolitycznych. 5 Rozpuszczalnosc IOPAMIDOL-u w wodzie w temperaturze 20°C wynosi odpowiednio 440 mg J/ml (co oznacza 89,7% wagowo/objetosciowych), a jego wódziami odpowiednio 307 mg J/ml (co oz¬ nacza 62,7% wagowo/objetosciowych), podczas gdy io rozpuszczalnosc w wodzie nowych 5-N-alkilowych pochodnych kwasu 2,4,6-trójjodoizoftalDwego o wzo¬ rze 1, wytwarzanych sposobem wedl lg wynalazku wynosi 100D/o wagowo/objetosciowych a ich stabil¬ nosc wobec hydrolizy jest przy tym wyzsza od sta- 15 bilnosci odpowiednich zwiazków niealkilowanych.Nowe srodki kontrastowe do badan rentgenogra- ficznych wedlug wynalazku moga znalezc bardzo szerokie zastosowanie dzieki swoim doskonalym wlasciwosciom, zwlaszcza dzieki ich dobrej roz- 20 puszczalnosci w wodzie, dzieki ich niejonowemu charakterowi, wysokiej stabilnosci, bardzo dobrej tolerancji i, jak to wynika z porównan, wzglednie prostej struktury. Mozna je wytwarzac w sposób ekonomiczny i dlatego stosowac tam, gdzie dopusz- 25 czalne koszty wytwarzania srodków kontrastowych sa ograniczone.Najwazniejsze dziedziny ich zastosowania to: przy sporzadzaniu obrazów naczyn a wiec przede wszystkim w angiegrafii (sporzadzanie krzywych 30 tetna) jak np. arteriografii, przy sporzadzaniu obra¬ zów serca (kardiografia), obrazy naczyn wienco¬ wych serca (Coronarografia), aortografia odcinka brzusznego, selektywnego odcinka brzusznego lub piersiowego, nastepnie angiografia nerkowa i móz- 35 gowa, flebografia jak tez urografia oraz wzmac¬ nianie kontrastu w tomografii komputerowej W tym ostatnim zastosowaniu potrzebne sa bardzo duze ilosci tego srodka kontrastowego, np. 250 ml roztworu srodka kontrastowego zawierajacego 40 300 mg jodu/ml, co w sumie wynosi — 75 g jodu.Zrozumialym jest, ze przy tak duzych dawkach dla li tylko celów diagnostycznych wymagania odnos¬ nie tolerancji i bezpieczenstwa musza byc niez¬ wykle wysokie. Dalsze dziedziny zastosowania to 45 na przyklad: bronchografia, sporzadzanie obrazów jam w ciele lub obrazów przestrzeni, w której znaj¬ duje sie plyn mózgowo-rdzeniowy, jak równiez limfangiografia (dziedzina naczyn limfatycznych).Jako szczególnie przydatne do wymienionego ro¬ dzaju zastosowan skladniki cieniujace, wyróznia¬ jace sie w ogólnosci szczególnie wysoka rozpusz¬ czalnoscia w wodzie i niska lepkoscia, nalezy wy¬ mienic bis-hydroksyalkiloamidy kwasu 5-(N-mety- lo-a-hydroksyacyloamino)- 2,4,6-trójjodoizoftalowego o wzorze ogólnym 2, w którym grupa -(HO)2-a- -alkil^wa oznacza grupe 1,3-dwuhydroksy-izopropy- lowa, 2,3-dwuhydroksypropylowa lub 1,3-dwuhyd- roksy-2-hydroksymetyloizopropylowa a R oznacza wodór lub grupe metylowa.Si-ccób wytwarzania 'nowych pochodnych kwasu 2,4,6-trójjodoizoftalowego o wzorze 1, to jest bis- -hydroksyalkiloamidów kwasu 5-(N-alkilo-a-hydro- ksyacyloamino)-2,4,6-trójjodoizoftalowego, stosowa¬ nych jako skladniki cieniujace w srodkach kontras- 65 towych do badan rentgenograficznych, polega na5 123 167 6 tym, ze bis-hydroksypropyloamid kwasu 5-a-hydro- ksyacyloamin3D-2,4,6-trójjocloizoftalowego o wzorze ogólnym 3 alkiluje sie w srodowisku alkalicznym przy atomie azotu zwiazanym z pierscieniem aro¬ matycznym srodkiem alkilujacym o wzorze ogól¬ nym 4, przy czym R i Ki we wzorach 3 i 4 maja poprzednio podane znaczenie a X oznacza atom chlorowca, — jod, brom lub chlor, lub rodnik siar¬ czanowy albo^sulfonowy (-OSO2-OR1 badz -OS02- -alkil lub -OS02-aryl).Odpowiedni bis - hydroksyalkiloamid kwasu 5-a-hydroksyacyloamino - 2,4,6 - trójjodoizoftalowego poddaje sie reakcji w obecnosci zasad z chlorowco- alkilem, siarczanem alkilowym lub z odpowiednim estrem alkilowym kwasu sulfonowego* np. estrem alkilowym kwasu metanosulfonowego, benzenosul¬ fonowego lub toluenosulfonowego.Typowymi konkretnymi przykladami srodków alkilujacych o wzorze 4 sa: bromek metylu, jodek metylu, chlorek metylu, siarczan dwumetylowy, ester metylowy kwasu metanosulfonowego, ester metylowy kwasu benzenosulfonowego, ester mety¬ lowy kwasu toluenosulfonowego, bromek etylowy, jodek etylowy, chlorek etylowy, siarczan dwuety- lowy, ester etylowy kwasu metanosulfonowego, ester etylowy kwasu benzenosulfonowego, ester etylowy kwasu toluenosulfonowego, bromek propy¬ lowy, jodek propylowy, siarczan propylowy, ester propylowy kwasu metanosulfonowego, ester propy¬ lowy kwasu benzenosulfonowego, ester propylowy kwasu toluenosulfonowego, bromek butylowy, jodek butylowy, siarczan dwubutylowy, ester butylowy kwasu metanosulfonowego, ester butylowy kwasu benzenosulfonowego, ester butylowy kwasu tolu¬ enosulfonowego, jodek amylowy, bromek amylowy, ester amylowy kwasu metanosulfonowego, ester amylowy kwasu benzenosulfonowego, ester amylo¬ wy kwasu toluenosulfonowego.Wyzwalajace sie podczas alkilowania silne kwasy (HX) sa wiazane za pomoca obecnych zasad.Jako zasady wchodza w rachube przykladowo: silne alkalia takie jak nip. alkoholany metali alka¬ licznych (NaOMe, NaOEt, KOMe, KOEt, LiOMe, LiOEt), wodorotlenki metali alkalicznych (NaOH, KOH, LiOH), weglany imetali alkalicznych (Na2C03, K2CO3), czwartorzedowe wodorotlenki amoniowe (wodorotlenek czterometyloamoniowy). Reakcje al¬ kilowania prowadzi sie zwykle w rozpuszczalniku polarnym, np. w wodzie, w nizszych alkoholach (MeOH, EtOH, glikol etylenowy, glikol propyleno¬ wy, gliceryna), nizszych eterach glikolowych (meto- ksyetanol, etoksyetanolr butyloksyetanol), w keto¬ nach, aceton, keton etylo-metylowy, keton metylo- -izopropylowy, keton metyloizobutylowy) lub w rozpuszczalnikach zdecydowanie niepolarnych, ta¬ kich jak np. heksametanol (MPT), dwumetylo- formamid (DMF), dwumetyloacetamid (DMAC), dwumetylosulfotlenek (DMSO) lub w mieszaninie rozpuszczalników. Reakcje przyspiesza sie przez ogrzewanie. Przebieg reakcji ilustruje uproszczony schemat 1.Zwiazki»o ogólnym wzorze 1 wchodza w sklad nowych srodków kontrastowych do badan rentge- nograficznych wedlug wynalazku jako substancje cieniujace. Srodek kontrastowy do badan rentgeno- graficznych wedlug Wynalazku zawiera substancje cieniujaca rozpuszczona w wodzie i ewentualnie rozpuszczalne w wodzie srodki pomocnicze, sluzace do doprowadzenia pH srodka do wartosci okolo 7 5 oraz spelniajace role stabilizatorów. Naleza do nich np. fizjologicznie dopuszczalne organiczne i nieor¬ ganiczne zasady i sole, np. sole kwasu etylenodwu- aminoczterooetowego, takie jak sole sodowe, wapniowe lub sodowowapniowe, weglan sodu, tro- metamina- [to jest trój(hydroksymetylo)aminome- tan] i podobne.Sposród zwiazków o ogólnym wzorze 1 jako ko¬ rzystne substancje cieniujace w srodkach wedlug wynalazku stosuje sie bis-hydroksyalkiloamidy kwasu 5-(N-metylo-a-hydroksyacylo-amino)-2,4,6- -trójjodoizoftalowego przedstawione wzorem 2, gdyz sa one nie tylko lepiej rozpuszczalne w wo¬ dzie, ale takze latwiej dostepne od wyzszych po¬ chodnych N-alkilowych. Sposród korzystnych zwiaz¬ ków o wzorze 2 w srodkach wedlug wynalazku stosuje sie zwlaszcza pochodne hydroksyacetylowe, które przedklada sie nad pochodne a-hydroksypro- pionylowe,. poniewaz otrzymuje sie je prosciej, nie wykazuja one zadnego centrum chiralitowego i mi¬ mo tego, ogólnie biorac, posiadaja wymagana wy¬ soka rozpuszczalnosc w wodzie.Sposób hydroksyalkiloamidów korzystne sa 2,3- -dwuhydroksypropyloamidy, gdyz ich sposób otrzy¬ mywania jest nieskomplikowany. Typowym przed¬ stawicielem tej grupy zwiazków jest bis-2,3-dwu- hydroksypropyloamid kwasu 5-(N-metylo-hydro- ksyacetyloamino)-2,4,6-trójjodoizoftalowego (zwia¬ zek A). Z porównania wynika, ze zwiazek ten wy¬ róznia sie szczególnie wysoka rozpuszczalnoscia w wodzie, niska lepkoscia jego, wodnych roztworów i wysoka stabilnoscia. W ponizszej tablicy 1 po¬ równano wazne wlasnosci zwiazku A z dwoma juz znanymi' niejonowymi rentgenowskimi srodka¬ mi kontrastowymi, a to ze zwiazkiem B, to jest bis^l,3-dwuhydroksyizopropyloamidem kwasu L-5- -a-hydroksypropionyloamino -2,4,6 - trójjodoizoftalo¬ wego (o nazwie — IOPAMIDOL. — wedlug INN) i ze zwiazkiem C, to jest 3-acetyloamino-4-N-mety- loacetyloamino - 2,4,6 - trójjodobenzoiloglukazoamina (o nazwie — METRIZAMIDE wedlug INN).Tablica 1 Zwiazek A B C .Rozpusz¬ czalnosc w wodzie w % wa¬ gowo/obje¬ tosciowych w 20°C 100 89 80 Tempe¬ ratura °C 20°e 37°C 20°C 37°C 20°C 37°C Lepkosc w mPas wodnych roztwo¬ rów zawieraja¬ cych 300 mg J/ml 7,55 4,19 8,95 4,70 11,7 5,98 400 mg J/ml ¦ - 22,0 • 9,87 40,6 16,1 J 77,8 26,9 20 25 30 35 40 45 50 55 eor 123 167 8 Tablica 2 Zwiazek mg J/ml A ' 250 300 350 B 250 300 | 350 Osmozalnosc mOsm/kg 37°C 452 536 628 514 619 737 Cisnienie osmo- tyczne w tempe¬ raturze 37°C 1,01-105 Pa 11,52 13,64 ,15,98 13,09 15,76 18,77 | Z tablicy 1 wynika jasno, ze otrzymany sposobem wedlug wynalazku zwiazek A posiada lepsza roz¬ puszczalnosc w wodzie i znacznie nizsza lepkosc niz wyzej wymienione zwiazki porównawcze B i C.Dlatego roztwory zwiazku A mozna stosowac w wyzszych stezeniach i mimo tego, dzieki ich niskiej lepkosci mozna je wstrzykiwac bez trud¬ nosci.Z tablicy 2 widac, ze cisnienie osmotyczne otrzy¬ manego sposobem wedlug -wynalazku zwiazku A jest nizsze niz IOPAMIDOL-u. Dlatego przy po¬ dawaniu zwiazku A obciazenie organizmu jest mniejsze niz przy podawaniu zwiazku B.Nowe bis-hydroksyalkilo-amidy kwasu 5-(N-alki- lo-a-hydroksyacylo-amino)- 2,4,6 - trójjodo - izoftalo¬ wego o wzorze ogólnym 1 stosuje sie glównie w postaci wodnych roztworów. W zaleznosci od celu zastosowania, stosuje sie roztwory o stezeniu okolo 15 do 85% wagowo/objetosciowych. Oznacza to, ze srodek kontrastowy w postaci 100% roztworu zawiera — 100 g zwiazku cieniujacego na 100 ml roztworu zawierajacego od okolo 60 do okolo 420 mg J/ml. Korzystne sa roztwory stezone.Sposób stosowania srodka wedlug wynalazku zalezy od tego, który organ chce sie uczynic wi¬ docznym.W wazografii srodek kontrastowy w postaci roz¬ tworu wstrzykuje sie lub wlewa do odpowiednich naczyn krwionosnych. W urografii srodek w pos¬ taci roztworu wstrzykuje sie dozylnie lub wlewa.Dla wzmocnienia kontrastu w tomografii kompu¬ terowej, w zaleznosci od tego, kontrast jakiego organu czy miesni chce sie wzmocnic, srodek w postaci roztworu wprowadza sie w krwioobieg albo dozylnie albo przez selektywne wstrzykiwanie do ukladu naczyniowego poszczególnego organu lub wzbogaca kontrast jamy ciala. W mielografii i ra- dikulografii sropiek kontrastowy w postaci roztworu wkrapla sie przez naklucie ledzwiowe lub ponizej potylicy. Przy wentrikulografii nakluwa sie - bez¬ posrednio komore.Dozowanie: mielografia — okolo 5—15 ml radiokulografia — okolo 3—15 ml wentrikulografia — okolo 1—2 ml Przygotowanie srodka kontrastowego wedlug wy¬ nalazku jest proste, poniewaz nie trzeba przygoto¬ wywac zadnych roztworów soli. Przykladowo., otrzymane sposobem wedlug wynalazku czyste amidy kwasu 2,4,6-trójjodoizoftalowego rozpuszcza sie w warunkach sterylnych w niezbednej ilosci podwójnie destylowanej wody, szaczy, napelnia nimi flaszki do surowicy lub ampulki i bezpos¬ rednio potem sterylizuje. Wymienione amidy kwasu trójjodoizoftalowego nie ulegaja rozkladowi pod- 5 czas sterylizacji na goraco.Przyklad I. Wytwarzanie bis-l,3-dwuhydro- ksyizopropyloamidu kwasu L-5-(N-metylo-a-hydro- ksypropionyloamino)-2,4,6-trójjodoizoftalowego.W 200 ml wody rozpuszcza sie 58,3 g bis-l,3-dwu- io hydroksyizopropyloamidu kwasu L-5-a-hydroksy- propionyloamino - 2,4,6 - trójjodoizoftalowego (0,075 mola) i zadaje dokladnie stechiometryczna iloscia (0,075' mola) 2n NaOH. Roztwór ma pH —11,9. Od¬ parowuje sie go do sucha pod zmniejszonym cisnie- 15 niem, a pozostalosc skladajaca sie ze zwiazku 5N- -sodowego (soli sodowej) bis-l,3-dwuhydroksyizo- propyloamidu kwasu L-5-a-hydroksypropionyloami- no-2,4,6-trójjodoizoftalowego suszy sie pod zmniej¬ szonym cisnieniem w temperaturze 100°C.M Ciezar równowaznikowy dla Cnl^iJjNsNaOs- cbliczono: 799,27 oznaczono: 799,08.Tak otrzymana sól sodowa (60 g=0,075 mola) rozpuszcza sie w 220 ml dwumetyloacetamidu n (DMAC) i zadaje po kropli w temperaturze 30°C 12,7 g jodku metylowego (0,09 mola). Calosc miesza sie w ciagu okolo 1 godziny w temperaturze 40°C, az reakcja, kontrolowana chromatograficznie, zosta¬ nie praktycznie zakonczona. Roztwór reakcyjny 30 odparowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem a po¬ zostalosc o konsystencji syropu miesza sie z 600 ml acetonu, przy czym wytraca sie produkt (i NaJ).Osad odsacza sie, rozpuszcza 400 ml wody i calko¬ wicie usuwa z niego sole na drodze perkolacji na 35 kolumnie wypelnionej kationowym wymieniaczem ' jonowym (nip. Amberlite IR 120), a bezposrednio po tym na kolumnie wypelnionej anionowym wymie¬ niaczem jonowym (np. Amberlite IR 45). Otrzy¬ many z kolumny eluat odparowuje sie calkowicie ^ do sucha. Wydajnosc: 42,2 g bis-l,3-dwuhydroksy- izopropyloamidu kwasu L-5-(N-metylo-a-hydroksy- propionyloamino)-2,4,6-trójjodoizoftalowego, co sta- • nowi 71% wydajnosci teoretycznej. Temperatura topnienia otrzymanego zwiazku (po przekrystalizo- 45 waniu z absolutnego etanolu) wynosi okolo 250°C (spiekanie w temperaturze 190°C). Chromatogram cienkowarstwowy (DC) na zelu krzemionkowym: eluent — chloroform/metanol/amoniak (25%) — 6:3:1 Rf — 0,29 i 0,33 50 C18H24J3N3O8: J obliczony 48,12%, znaleziony 47,99%.Rozpuszczalnosc w wodzie w temperaturze 25°C: ^100% wagowo/objetosciowych.Ten sam zwiazek otrzymuje sie takze wtedy, gdy w wyzej opisanym sposobie postepowania zastapi sie jodek metylu 114 g siarczanu dwumetylowego (0,09 mola).Analogicznie przez metylowanie bis -1,3- -dwuhydroksyizopropylo-amidu kwasu D,L-5-a- -h; croksypropionyloamino-2,4,6- trójjodoizoftalowe - go otrzymuje sie bis-l,3-dwuhydroksyizopropylo- amid kwasu D-Lr-5-(N-metylo-a-hydroksypropiony- loamino)-2,4,6-trójjodoizoftalowego o ograniczonej rozpuszczalnosci w wodzie i temperaturze topnie- 65 nia: 298—300°C z rozkladem. DC: Rf — 0,34 i 0,389 123 167 10 z CHCl8(MeOH)NH40H — 6:3:1. Produkt ten roz¬ puszcza sie w wodzie bardzo latwo, jednak roztwo¬ ry sa przesycone. , Przyklad II. Wytwarzanie bis-l,3-dwuhydro- ksyizopropyloamidu kwasu L-5-(N-etylo-a-hydro- ksypropionyloamiiio)-2,4,6-trójjodoizoftalowego.W 240 ml DMAC poddaje sie reakcji 90 g zwiaz¬ ku 5N-sodowego bis-l,3-dwuhydroksyizopropylo- amidu kwasu L-5-a-hydroksypropionyloamino-2,4,6- -trójjodoizoftalowego (0,112 mola) z 26,5 g jodku etylowego (0,17 mola) i postepuje dalej jak opi¬ sano w przykladzie I. Otrzymuje sie 66 g tytulo¬ wego zwiazku, co wynosi 72% wydajnosci teore¬ tycznej, o temperaturze topnienia 295—297°C z roz¬ kladem.DC: Rf — 0,Z7 — eluent CHCl3(MeOH)NH4OH (25°/o) — 6:3:1 C19 H26J3N3OB: J obliczono — 47,28%, znaleziono — 47,21%. (a) ™ = +18,83° (c = 10% w wodzie).Przyklad III. Wytwarzanie bis-l,3-dwuhydro- ksypropyloamidu kwasu D-5-(N-propylo-a-hydro- ksypropyloamino)-2,4,6-tr6jjodoizoftalowego.Postepujac jak w przykladzie I, 38 g zwiazku 5N-sodowego iDis-l,3-dwuhydroksyizopropyloamidu kwasu L-5-a-hydrOksypropionyloamino^2,4,6-trójjo- doizoftalowego (0,045 mola) w 120 DMAC poddaje sie reakcji z 7,5 g bromku propylowego (0,06 mola) w temperaturze 80°C. Z produktu mozna usunac sole przez rozdzielenie miedzy butanolem i woda.Wydajnosc: 18,43 g bis-l,3-dwuhydroiksyizopropylo- amidu kwasu L-5-(N-propylo-a-hydroksypropiony- loamino)-2,4,6-trójjodoizoftalowego (50% wydajnosci teoretycznej). Temperatura topnienia: 149°C (spie¬ kanie w 142°C).DC: Rf — 0,35, 0,42 i 0,48. eluent: CH2C12(CHC13 — 10:3 C20H28J3N3O8: J obliczony — 46,47%, znaleziony — 46,25%.Rozpuszczalnosc w wodzie w temperaturze 25°C: ^100% wagowo/objetosciowych.Przyklad IV. Wytwarzanie bis-l,3-dwuhyd- róksyizopropyloamidu kwasu L-5-(N-butylo-a-hyd- roksypropionyloamino)-2,4}6-trójjodoizoftalowego. 80 g soli sodowej bis-l,3*dwuhydroksyizopropylo- amidu kwasu L-5-a-hydroksypropionyloamino-2,4,6- -trójjodoizoftalowego (-IOPAMIDOL) w 240 ml DMAC poddaje sie w temperaturze 40—80°C re¬ akcji z 17,8 g bromku butylowego (0,13 mola).Przez rozdzial miedzy ketonem metyloetylowym i woda (ekstrakcja przeciwpradowa) usuwa sie z produktu sole. Wydajnosc: 30, g bis-l,3-dwuhydro- ksyizopropyloamidu kwasu L-5-(N-butylo-a-hydro- ksypropionyloamino)-2,4,6-trójjodoizoftalowego.Temperatura topnienia: (po wytraceniu z miesza¬ niny izopropainol/eterdwiuzopropylowy i po ponow¬ nym rozpuszczeniu w wodzie): 140—145°C.DC: Rf — 0,36, 0,46 i 0,51, eluent CH2Cl2/MeOH — 10 :3 C21H30J3N3O8: J obliczony —45,69% znaleziony — 45,88%.Rozpuszczalnosc w wodzie: 100% wagowo/obje¬ tosciowych.Przyklad V. Wytwarzanie bis-l,3-dwuhydro- ksypropyloamidu kwasu 5-(N-metylo-hydroksyace- tyloamino)-2,4,6-trójjodoizoftalowego.Postepujac jak w przykladzie I, 50 g soli sodo- 5 wej bis-l,3-dwuhydroksyizopropyloamidu kwasu 5-hydroksyacetyloamino - 2,4,6 - trójjodoizoftalowego (0,064 mola) w 250 ml DMAC poddaje sie reakcji z 13,8 g jodku metylowego. Otrzymuje sie 37,9 g bis-l,3-dwuhydroksyizopropyloamidu kwasu 5-(N- io. -metylo-hydroksyacetyloamino)- 2,4,6-trójjodoizofta- lowego, co stanowi 77% wydajnosci teoretycznej.Temperatura topnienia: 215—220°C.DC: Rf — 0,45 — eluent octan etylu/lodowaty kwas octowy/woda — 15 : 3 : 5 15 C17H22J3N3O8: J obliczony — 48,99%, znaleziony — 48,61%.Stosowany jako pólprodukt bis-l,3-dwuhydroksy- izopropyloainid kwasu 5-hydroksyacetyloamino- -2,4,6-trójjodoizoftalowego otrzymuje sie nastepu- 20 J3co J^k opisano w opisie patentowym RFN nr 2 547 789.A — Dwuchlorowodorek kwasu 5-amino-2,4,6-trój- jodoizoftalowego (59,6 g) w DMAC poddaje sie reakcji z 34 g chlorku acetoksyacetylowego 25 (0,25 mola) i otrzymuje sie przy tym 67,5 g dwu- chlorku kwasu 5-acetoksyacetyloamino-2,4,6-trój- jodoizoftalowego o temperaturze topnienia 234— —235°C.B — 150 g dwuchlorku kwasu 5-acetoksyacetylo- 30 amino-2,4,6-trójjodoizoftalowego w 810 ml DMAC zadaje sie 80 g trójbutyloaminy i nastepnie 49,2 g serinolu (1,3 - dwuhydroksyizopropyloamina) w 540 ml DMAC. Otrzymuje sie 172 g bis-l,3-dwu- hydroksyizopropyloamidu kwasu 5-acetoksyacetylo- 35 amino-2,4,6-trójjodoizoftalowego, topniejacego z roz¬ kladem w temperaturze okolo 190^192°C. Zwiazek ten przeprowadza sie w wodzie w zawiesine i w temperaturze 45°C ostroznie zadaje 1 n NaOH przy pH — 11 tak dlugo, az grupa acetoksy ulegnie cal- ^ kowitej hydrolizie.Otrzymany roztwór pozbawia sie soli na drodze perkolacji w jednej kolumnie wypelnionej wymie¬ niaczem kationowym (Amberlite IR 120) i w dru¬ giej kolumnie wypelnionej wymieniaczem aniono- wym (Amberlite IR 45). Eluent odparowuje sie do sucha i rozprowadza 90% etanolem, przy czym wydzielaja sie krysztalki pozadaiiego pólproduktu, bis-l,3-dwuhydroksypropyl©amidu* kwasu 5-hydro¬ ksyacetyloamino-2,4,6-trójJodoizoftalowego (73 g).EA v Temperatura topnienia — 300°C z rozkladem.Przyklad VI. Wytwarzanie bis-l,3-dwuhydro- ksyizopropyloamidu kwasu 5-(N-metylo-hydroksy- acetylo-amino)-2,4,6-trójjodoizoftalowego.Zwiazek ten otrzymuje sie przez reakcje 50 g soli sodowej bis-l,3-dwuhydroksyizopropyloamidu kwasu 5-hydroksyacetyloamino-2,4-6-trójjodoizof ta¬ lowego z jodkiem etylowym. Temperatura topnie¬ nia: 210°C C18H24J3N3O8: J obliczony — 48,12%, znaleziony — 48,10%.Przyklad VII. Wytwarzanie bis^2,3-dwuhyd- roksypropyloamidu kwasu 5-(N-metylohydroksyace- tyloamino)-2,4,6-trójjodoizoftalowego.Wytworzony analogicznie jak w przykladzie I e5 zwiazek ..5N-sodowy bis-2,3-dwuhydroksypropylo-11 123 167 12 amidu kwasu 5-hydroksyacetyloamino-2,4,(-trójjo- doizoftalowego (49 g — 0,0625 mola) zadaje sie w 250 ml DMAC w temperaturze 5°C pa kropli 13,5 g jodku metylowego (0,095 mola) i bezposrednio po tym miesza jeszcze w ciagu kilku godzin. Roztwór 5 reakcyjny zageszcza sie pod zmniejszonym cisnie¬ niem, zageszczona pozostalosc zadaje sie 300 ml chlorku metylenu, po czym ulega wytraceniu wy¬ tworzony produkt zmieszany z jodkiem sodowym.Surowy produkt rozpuszcza sie w wodzie i pozba- i0 wia soli na wymieniaczu jonowym. Otrzymuje sie 36 g bis-2,3-dwuhydroksypropyloamidu kwasu 5-(N- -metylohydroksyacetyloamino)- 2,4,6 - trójjodoizofta¬ lowego, co stanowi 75% wydajnosci teoretycznej; temperatura topnienia 190—191°C (produkt amor- 15 ficzny). DC na zelu krzemionkowym: eluent: 2-bu- tanon/lodowaty kwas octowy/woda — 15 :3 ; 5, pla¬ my przy Rf — 0,48 i 0,40. Rozpuszczalnosci: bardzo latwo rozpuszczalny w wodzie i metanolu. Tylko ograniczona rozpuszczalnosc w etanolu (w 20 2o czesciach objetosciowych w temperaturze wrzenia i w 35 czesciach objetosciowych w 25°C).Stosowany jako pólprodukt bis-2,3-dwuhydroksy- propyloamid kwasu 5-hydroksyacetyloamino-2,4,6- -trójjodoizoftalowego otrzymuje sie jak opisano w 25 opisie patentowym RFN nr 2 457 789 w sposób nastepujacy: 24,4 g dwuchlorku kwasu 5-acetoksyacetyloami- no-2,4,6-trójjodoizoftalowego (0,035 mola) rozpuszczo¬ ne w 60 ml DMAC wkrapla sie, mieszajac, do roz- 20 tworu 15,9 g 2,3-dwuhydroksypropyloaminy (1-ami- no-2,3-dwuhydroksypropan) (0,175 mola) w 100 ml DMAC. Otrzymuje sie oleisty bis-2,3-dwuhydroksy- propyloamid kwasu 5-acetoksyacetyloamino-2,4,6- -tr 6jjodoizoftalowego. Zwiazek ten rozprowadza sie 35 250 ml wody i w temperaturze 40°C ostroznie trak¬ tuje 40 ml 1 n roztworu NaOH tak dlugo, az grupa acetoksy — ulegnie calkowitej hydrolizie. Otrzyma¬ ny zwiazek odsala sie na drodze perkolacji przez jedna kolumne wypelniona wymieniaczem katio- 40 nowym (Amberlite IR 120) i przez druga kolumne wypelniona wymieniaczem anionowym (Amberlite IR 45). Eluat zageszcza sie. Po pewnym czasie nas¬ tepuje krystalizacja. Pozadany pólprodukt otrzy¬ muje sie po przekrystalizowainiu z niewielkiej ilosci 45 wody. Jest to bis-2,3-dwuhydroksypropyloamid kwasu 5-hydroksyacetyloamino-2,4,6-trójjodoizofta¬ lowego (19,4 g), w czystej postaci o temperaturze topnienia 290°C.DR: Rf — 0,24, eluent — octan etylu/etanol/amo- niak (25%) — 15 : 7 :6 ^ CieHjoJsNaOe obliczono: C— 25,18%, J — 49,89%, znaleziono: C —25,01%, J—49,75%.Przyklad VIII. Wytwarzanie bis-2,3-dwuhyd- roksypropyloamidu kwasu 5-(N-metylohydroksyace- tjloamino)-2,4,6-trójjodoizoftalowego.A — 90 g bis-2,3-dwuhydroksypropyloamidu kwa¬ su 5-hydroksyacetyloamino-2,4,6-trójjodoizoftalowe¬ go (0,117 mola) przeprowadza sie w zawiesine w 700 ml DMAC i zadaje w temperaturze 40°C 95 g roztworu NaOH w metanolu (1,233 mola). Tworzy sie zwiazek 5-N-sodowy. Metanol, wode reakcyjna i czesc DMAC oddestylowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac 496 g roztworu zawieraja¬ cego 0,234 mola 5-N-sodowego zwiazku bis-2,3- 65 -dwuhydroksypropyloamidu kwasu 5-hydroksyace- tyloamino-2,4,6-trójjodoizoftalowego.B — do roztworu 13 g bromku metylowego (0,137 mola) w 160 g DMAC wkrapla sie w tempe¬ raturze 0°C .mieszajac w ciagu 45 minut 390 g (0,091 mola) roztworu otrzymanego jak opisano wyzej w etapie A i bezposrednio po, tym jeszcze miesza w ciagu kilku godzin w temperaturze 0 do 5°C. Dalsza przeróbke prowadzi sie tak jak w przykladzie VII. Otrzymuje sie f0,l g bis-2,3- -dwuhydroksypropyloamidu kwasu 5-(N-metylohyd- roksyacetvioamino) - 2,4,6 - trójjodoizoftalowego, co stanowi 85% wydajnosci teoretycznej; DC na £elu krzemionkowym z eluentem — octan etylu/kwas octowy lodowaty/woda — 10 : 5 : 3, plamy przy Rf — 0,3 i 0,45. Produkt daje sie przekrystaMzowac z 95% etanolu. Temperatura topnienia* 305 ^-310°C z rozkladem. Temperatura topnienia nie jest zbyt charakterystyczna.C — Do roztworu 13,8 g siarczanu dwumetylo- wego (0,109 mola) w 150 ml DMAC wkrapla sie, mieszajac, w ciagu 50 minut 390 g (0,091 mola) roz¬ tworu otrzymanego jak opisano wyzej w etapie A zwiazku sodowego bis-2,3-dwuhydroksypropyloami- du kwasu 5-hydroksyacetyloamino-2,4,6-trójjodoizo- ftalowego. Roztwór reakcyjny miesza sie w ciagu kilku godzin i bezposrednio po tym przerabia jak opisano w przykladzie I. Otrzymuje sie 62,4 g bis- -2,3-dwuhydroksypropyloamidu kwasu 5-(N-mety- lohydroksyacetyloamino)-2,4,6 - trójjodoizoftalowe 30, 00 stanowi 88% wydajnosci teoretycznej. Tempera¬ tura topnienia otrzymanego zwiazku (po przekrys- talizowaniu z gs^/o etanolu): 305—310°C z rozkla¬ dem.Przyklad IX. Roztwory injekcyjne zawiera¬ jace bis-2,3-dwuhydroksypropyloamid kwasu 5-(N- -metylohydroksyacetyloamino)- 2,4,6 - trójjodoizofta-1 lowego — zwiazek A.Sklad kazdorazowo 20 ml roztworu Zwiazek A g Sól dwu-Na-Ca szesciowodzianu kwasu etyleno- dwuaminocztero- octowego mg Trometamina (tris- -(hydroksy-mety- lo)-amino- -metan) mg Podwójnie, destylo¬ wana woda ml do Gestosc w 37°C -d Lepkosc w 37°C mPa*s Zawartosc roztworów 1 injekcyjnych w mg J/ml 200 8,16 5,2 9,5 20 1,207 1,87 300 12,25 7,8 14,2 20 1,316 4,19 400 17,15 11 ¦ 20 1,453 20,03 Wykonanie: sól Na- Ca^kwasu etylenodwuami- noczterooctowego, trometamine i substancje cie¬ niujaca, to jest zwiazek A rozpuszcza sie w pod¬ wójnie destylowanej wodzie i nastawia sie pH roz¬ tworu za pomoca In roztworu kwasu solnego (jesli123167^ 13 14 to potrzebne) na wartosc okolo 7. Objetosc dopelnia sie do 20 ml. Roztwór filtruje sie przez membrane o 0,45 m/i. Przesaczem napelnia sie ampulki i ste¬ rylizuje je w ciagu 30 minut w temperaturze 120°C.Przyklad X. Roztwór do injekcji (wstrzyki¬ wania).Eis-l,3-dwuhydroksyizopropyloamid kwasu 5-(N- -metylohydroksyacetyloamino)- 2,4,6 - trójjodoizofta^ lowego — 82 g Bis-2,3-dwuhydroksypropyloamid kwa¬ su 5-(N-metylohydroksyacetyloamino)- -2,4,6-trójjodoizoftalowego — 20,5 g Weglansodu — 0,4 g Sól dwusodowa kwasu etylenodwuami- noczterooctowag-) — 0,02 g Podwójnie destylowana woda do obje¬ tosci — 125 ml Wykonanie: skladniki dopelnia sie woda podwój¬ nie destylowana do objetosci 125 ml (lacznie), saczy i napelnia tym roztworem ampulki w atmosferze azotu w warunkach bardzo higienicznych,- a bez¬ posrednio po tym sterylizuje. Zawartosc jodu w otrzymanym srodku wynosi 400 mg/ml.Przyklad XI. Roztwór przeznaczony do wle¬ wu : Bis-1,3-dwuhydroksyizopropyloamid kwasu 5-(N-metylo-a-hydroksypropio- nyloamino)-2,4,G-trójjodoizoftalowego — 155,9 g Sól sodowa kwasu etylenodwuamino- czterooctowego — 0,02 g Podwójnie destylowana woda do obje¬ tosci — 250 ml Wykonanie: skladniki dopelnia sie lacznie z woda do 250 ml, napelnia roztworem flaszki infuzyjne w 10 15 20 25 20 atmosferze azotu i sterylizuje. Zawartosc jodu w otrzymanym srodku wynosi 300 mg/ml.Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania nowych pochodnych kwa¬ su 2,4,6-trójjodoizoftalowego o wzorze 1, w którym grupa (OH)2-3-alkilowa oznacza grupe 1,3-dwuhyd- roksyizopropylowa, 2,3-dwuhydroksypropylowa lub l,3-dwuhydroksy-2-hydroksymetyloizopropylwa, R oznacza atom wodoru lub grupe metylowa a Ri oznacza reszte alkilowa o 1—5 atomach wegla, znamienny tym, ze bis-hydroksyalkiloamid kwasu 5-a-hydroksyacyloamino-2,4,6-trójjodoizoftalowego o wzorze 3 poddaje sie alkilowaniu w srodowisku alkalicznym, przy atomie azotu zwiazanym z pier¬ scieniem aromatycznym, dzialajac srodkiem alki¬ lujacym o wzorze ogólnym 4, przy czym R i Ri we wzorach 3 i 4 maja wyzej podane znaczenie, a X oznacza atom chlorowca,, — jod, brom lub chlor, rodnik siarczanowy lub rodnik sulfonowy (-OSO2-OR1 badz -OS02-alkil- lub -OS02-aryl-). 2. Srodek kontrastowy do badan rentgenogra- ficznych zawierajacy substancje cieniujaca roz¬ puszczona w wodzie i ewentualnie znane substancje pomocnicze, znamienny tym, ze jako skladnik cie¬ niujacy zawiera co najmniej jedna nowa pochodna kwasu 2,4,6-trójjodoizoftalowego o wzorze 1, w którym grupa (HO)2-3-alkilowa oznacza grupe 1,3- -dwuhydroksyizopropylowa, 2,3-dwuhydroksypropy¬ lowa lub l,3-dwuhydroksy-2-hydroksy-metylo-izo- propylowa, R oznacza atom wodoru lub grupe me¬ tylowa a Ri oznacza reszte alkilowa o 1—5 atomach wegla.-NH-CO suna zasada -NhhCO ^H--NH-C0JVlri|(-)r^/I(+ — J CO ÓH-OH k CO CH-OH R l +X-R, —NH-CO' Schemat 1123167 (H0)2„3Qlkil- MH-CO (HO^alkil-NH-CO J CO-CH©HH* Wzór 7 (H0;2.3alkil -NH-CO (H0)2.flkil-NH-C0 j N^COCH (0H)-R Wzór 2 (H0)2.^lkil-NH-CO /VVcO-CH(OH)-R (HOWfilWl-NH-CO J ^ Wzór 3 R,-X OZGraf. Z.P. Dz-wo, z. 83 (85H-15) 10 34 Cena 180 ii PL PL PL

Claims (2)

1.Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania nowych pochodnych kwa¬ su 2,4,6-trójjodoizoftalowego o wzorze 1, w którym grupa (OH)2-3-alkilowa oznacza grupe 1,3-dwuhyd- roksyizopropylowa, 2,3-dwuhydroksypropylowa lub l,3-dwuhydroksy-2-hydroksymetyloizopropylwa, R oznacza atom wodoru lub grupe metylowa a Ri oznacza reszte alkilowa o 1—5 atomach wegla, znamienny tym, ze bis-hydroksyalkiloamid kwasu 5-a-hydroksyacyloamino-2,4,6-trójjodoizoftalowego o wzorze 3 poddaje sie alkilowaniu w srodowisku alkalicznym, przy atomie azotu zwiazanym z pier¬ scieniem aromatycznym, dzialajac srodkiem alki¬ lujacym o wzorze ogólnym 4, przy czym R i Ri we wzorach 3 i 4 maja wyzej podane znaczenie, a X oznacza atom chlorowca,, — jod, brom lub chlor, rodnik siarczanowy lub rodnik sulfonowy (-OSO2-OR1 badz -OS02-alkil- lub -OS02-aryl-).
2. Srodek kontrastowy do badan rentgenogra- ficznych zawierajacy substancje cieniujaca roz¬ puszczona w wodzie i ewentualnie znane substancje pomocnicze, znamienny tym, ze jako skladnik cie¬ niujacy zawiera co najmniej jedna nowa pochodna kwasu 2,4,6-trójjodoizoftalowego o wzorze 1, w którym grupa (HO)2-3-alkilowa oznacza grupe 1,3- -dwuhydroksyizopropylowa, 2,3-dwuhydroksypropy¬ lowa lub l,3-dwuhydroksy-2-hydroksy-metylo-izo- propylowa, R oznacza atom wodoru lub grupe me¬ tylowa a Ri oznacza reszte alkilowa o 1—5 atomach wegla. -NH-CO suna zasada -NhhCO ^H--NH-C0JVlri|(-)r^/I(+ — J CO ÓH-OH k CO CH-OH R l +X-R, —NH-CO' Schemat 1123167 (H0)2„3Qlkil- MH-CO (HO^alkil-NH-CO J CO-CH©HH* Wzór 7 (H0;2.3alkil -NH-CO (H0)2.flkil-NH-C0 j N^COCH (0H)-R Wzór 2 (H0)2.^lkil-NH-CO /VVcO-CH(OH)-R (HOWfilWl-NH-CO J ^ Wzór 3 R,-X OZGraf. Z.P. Dz-wo, z. 83 (85H-15) 10 34 Cena 180 ii PL PL PL
PL1980226143A 1979-08-09 1980-08-08 Process for preparing novel derivatives of 2,4,6-triiodoisophtalic acid and containing these derivatives contrast medium for x-ray examinations PL123167B1 (en)

Applications Claiming Priority (1)

Application Number Priority Date Filing Date Title
IT25026/79A IT1193211B (it) 1979-08-09 1979-08-09 Derivati dell'acido 2,4,6-triiodo-isoftalico,metodo per la loro preparazione e mezzi di contrasto che li contengono

Publications (2)

Publication Number Publication Date
PL226143A1 PL226143A1 (pl) 1981-05-08
PL123167B1 true PL123167B1 (en) 1982-09-30

Family

ID=11215461

Family Applications (2)

Application Number Title Priority Date Filing Date
PL1980231658A PL126118B1 (en) 1979-08-09 1980-08-08 Process for preparing novel derivatives of 2,4,6-triiodoisophtalic acid
PL1980226143A PL123167B1 (en) 1979-08-09 1980-08-08 Process for preparing novel derivatives of 2,4,6-triiodoisophtalic acid and containing these derivatives contrast medium for x-ray examinations

Family Applications Before (1)

Application Number Title Priority Date Filing Date
PL1980231658A PL126118B1 (en) 1979-08-09 1980-08-08 Process for preparing novel derivatives of 2,4,6-triiodoisophtalic acid

Country Status (19)

Country Link
US (1) US4352788A (pl)
EP (1) EP0026281B1 (pl)
JP (1) JPS5827264B2 (pl)
AR (2) AR225773A1 (pl)
AT (1) ATE1995T1 (pl)
AU (1) AU541428B2 (pl)
CA (1) CA1128065A (pl)
DE (1) DE3061347D1 (pl)
DK (1) DK158659C (pl)
ES (1) ES494076A0 (pl)
FI (1) FI71124C (pl)
IE (1) IE50149B1 (pl)
IT (1) IT1193211B (pl)
MX (1) MX9202639A (pl)
NL (1) NL940024I2 (pl)
NO (1) NO150154C (pl)
PL (2) PL126118B1 (pl)
PT (1) PT71682B (pl)
YU (1) YU42352B (pl)

Families Citing this family (55)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
JPS56127373A (en) * 1980-01-31 1981-10-06 Univ California Novel amino-dioxepane intermediate for synthesizing novel nonionic contrast agent
DE3038853A1 (de) * 1980-10-10 1982-05-27 Schering Ag, 1000 Berlin Und 4619 Bergkamen Neue n-hydroxy-alkylierte dicarbonsaeure-bis-(3,5-dicarbamoyl-2,4,6-trijodanilide), deren herstellung und diese enthaltende roentgenkonstrastmittel (ii)
DE3150917A1 (de) * 1981-12-18 1983-06-30 Schering Ag, 1000 Berlin Und 4619 Bergkamen "2-amino-1-(1,3-dioxolan-4-yl)-ethanol-verbindungen, deren herstellung und verwendung zur weiterverarbeitung"
DE3150916A1 (de) * 1981-12-18 1983-06-30 Schering Ag, 1000 Berlin Und 4619 Bergkamen N-hydroxyaethylierte 2,4,6-trijodaminoisiophthalsaeure-bis- trihydroxybutylamide, deren herstellung und diese enthaltende roentgenkontrastmittel"
US4396598A (en) * 1982-01-11 1983-08-02 Mallinckrodt, Inc. Triiodoisophthalamide X-ray contrast agent
US5204086A (en) * 1982-10-01 1993-04-20 Nycomed Imaging As X-ray contrast agent
US4584401A (en) * 1983-10-20 1986-04-22 Biophysica Foundation Methods and compositions involving polyhydroxylated polyiodo non-ionic contrast media
JPS628984A (ja) * 1985-07-04 1987-01-16 三菱電機株式会社 エレベ−タ−の運転装置
DE3689330T2 (de) * 1985-08-09 1994-05-19 Cook Imaging Corp Nichtionische polyolkontrastmittel aus ionischen kontrastmitteln.
KR960016747B1 (ko) * 1987-05-22 1996-12-20 브라코 인터내셔날 비. 브이 5-아실아미노-2,4,6-트리요오도-또는 트리브로모-벤조산 유도체의 제조 방법
US5614638A (en) * 1989-11-29 1997-03-25 Bracco International B.V. Nonionic radiographic contrast agents
CA2029830A1 (en) * 1989-11-29 1991-05-30 Ramachandran S. Ranganathan Nonionic radiographic contrast agents
US5869024A (en) * 1989-11-29 1999-02-09 Bracco International B.V. Methods and compositions for using non-ionic contrast agents to reduce the risk of clot formation in diagnostic procedures
US5075502A (en) * 1989-12-13 1991-12-24 Mallinckrodt, Inc. Nonionic x-ray contrast agents, compositions and methods
US5019371A (en) * 1990-11-21 1991-05-28 Mallinckrodt Medical, Inc. Novel x-ray contrast agents, compositions and methods
US5527926A (en) * 1990-11-26 1996-06-18 Bracco International B.V. Methods and compositions for using non-ionic contrast agents to reduce the risk of clot formation in diagnostic procedures
IT1248741B (it) * 1991-02-26 1995-01-26 Bracco Spa Processo di concentrazione e di purificazione di composti organici
US5356613A (en) * 1991-03-18 1994-10-18 Mallinckrodt Medical, Inc. X-ray contrast agents, compositions and methods
US5278311A (en) * 1992-06-05 1994-01-11 E. R. Squibb & Sons, Inc. Nonionic radiographic contrast agents
IL110391A (en) * 1993-07-30 1998-12-06 Zambon Spa Process for the formation of infamidol
IT1274027B (it) * 1994-03-03 1997-07-14 Zambon Spa Processo per la preparazione e purificazione di mezzi di contrasto iodurati
US6310243B1 (en) * 1994-09-23 2001-10-30 Nycomed Imaging As Iodinated x-ray contrast media
IT1271107B (it) * 1994-11-29 1997-05-26 Zambon Spa Processo per la preparazione di un intermedio utile nella sintesi di composti organici
DE19510864A1 (de) * 1995-03-16 1996-09-19 Schering Ag Röntgenkontrastmittel für die Computertomographie und Urographie
IT1275429B (it) * 1995-05-18 1997-08-07 Zambon Spa Processo per la preparazione di un intermedio utile nella sintesi di composti organici
KR100255914B1 (ko) * 1995-05-23 2000-05-01 안토니오 칸탈루피 디카르복실산 디클로라이드의 제조 방법
IT1288114B1 (it) * 1996-06-13 1998-09-10 Fructamine Spa Processo per la purificazione di un intermedio
IT1292127B1 (it) * 1997-06-11 1999-01-25 Bracco Spa Processo per la dissalazione di sostanze instabili a ph acidi
US20010038682A1 (en) * 1998-09-08 2001-11-08 Jesse Salb Radiographic assessment of tissue response to compounds
US20040170561A1 (en) * 1998-09-08 2004-09-02 Jesse Salb Functional radiographic imaging methods and agents
US6723746B2 (en) * 1998-09-08 2004-04-20 Veritas Pharmaceuticals, Inc. Functional radiographic imaging methods and agents
US6226352B1 (en) * 1998-09-08 2001-05-01 Veritas Pharmaceuticals, Inc. System and method for radiographic imaging of tissue
US6751290B2 (en) 1998-09-08 2004-06-15 Veritas Pharmaceuticals, Inc. Radiographic assessment of tissue after exposure to a compound
US6803485B2 (en) * 1999-02-26 2004-10-12 Bracco Imaging S.P.A. Process for the preparation of iopamidol
AU2002245169A1 (en) 2000-11-10 2002-07-08 Wm. Marsh Rice University Fullerene (c60)-based x-ray contrast agent for diagnostic imaging
IT1319671B1 (it) * 2000-12-01 2003-10-23 Bracco Spa Processo per la preparazione di (s)-n,n'-bis(2-idrossi-1-(idrossimetil)etil)-5-((2-idrossi-1-ossopropil)ammino)
EA011516B1 (ru) 2005-01-13 2009-04-28 Синвеншен Аг Композиционный материал и способ его изготовления
AU2008206953A1 (en) * 2007-01-19 2008-07-24 Cinvention Ag Porous, non-degradable implant made by powder molding
US7955234B1 (en) 2007-02-28 2011-06-07 Pursley Michael G Exercise device and method
EP2126040A1 (en) * 2007-02-28 2009-12-02 Cinvention Ag High surface cultivation system
US20080206862A1 (en) * 2007-02-28 2008-08-28 Cinvention Ag High surface cultivation system bag
DE102007058220A1 (de) 2007-12-03 2009-06-04 Bayer Schering Pharma Aktiengesellschaft Dimere macrocyclisch substituierte Benzolderivate
US20110256068A1 (en) 2009-01-09 2011-10-20 Wistand Lars-Goeran Contrast media compositions
EP2243767A1 (en) 2009-04-21 2010-10-27 Bracco Imaging S.p.A Process for the iodination of aromatic compounds
WO2012136813A2 (en) 2011-04-07 2012-10-11 Universitetet I Oslo Agents for medical radar diagnosis
CN102363600B (zh) * 2011-10-24 2013-07-17 江苏省原子医学研究所 一种碘美普尔的制备方法
US10067231B2 (en) 2012-10-05 2018-09-04 Faro Technologies, Inc. Registration calculation of three-dimensional scanner data performed between scans based on measurements by two-dimensional scanner
DE102012109481A1 (de) 2012-10-05 2014-04-10 Faro Technologies, Inc. Vorrichtung zum optischen Abtasten und Vermessen einer Umgebung
PT108524B (pt) 2015-06-02 2017-12-15 Hovione Farmaciência S A Processo para a preparação de intermediários úteis na preparação de agentes de contraste não-iónicos
CN106316878B (zh) * 2015-06-15 2018-01-19 重庆常捷医药有限公司 一种碘美普尔杂质的制备方法
WO2018104228A1 (en) 2016-12-05 2018-06-14 Bracco Imaging Spa Mechanochemical synthesis of radiographic agents intermediates
CN107253918A (zh) * 2017-07-27 2017-10-17 成都丽璟科技有限公司 一种制备碘美普尔的新方法
KR102128423B1 (ko) * 2018-09-17 2020-07-01 (주)유케이케미팜 조영제 이오메프롤의 제조방법
CN116354842A (zh) * 2021-12-20 2023-06-30 重庆圣华曦药业股份有限公司 一种改进的碘美普尔制备方法及其在制剂中的应用
WO2023117667A1 (en) 2021-12-20 2023-06-29 Bracco Imaging Spa Process for the preparation of 2,4,6-triiodoisophthalic bisamides

Family Cites Families (8)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
SE344166B (pl) * 1966-12-13 1972-04-04 Pharmacia Ab
SE315975B (pl) * 1967-12-28 1969-10-13 Pharmacia Ab
IL34803A (en) * 1969-06-27 1975-03-13 Nyegaard & Co As N-hydroxyalkyl substituted benzamides and iodo methanesulfonamide and radiological compositions containing them
US3886859A (en) * 1974-04-26 1975-06-03 Gen Electric Compactor brake
CH616403A5 (en) * 1975-10-29 1980-03-31 Bracco Ind Chimica Spa Process for the preparation of 2,4,6-triodoisophthalamides which are readily soluble in water.
GB1548594A (en) * 1976-06-11 1979-07-18 Nyegaard & Co As Triiodoisophthalic acid amides
DE2628517C2 (de) * 1976-06-23 1985-02-21 Schering AG, 1000 Berlin und 4709 Bergkamen Dicarbonsäure-bis(3,5-dicarbamoyl-2,4,6-trijodanilid)-Verbindungen, Verfahren zu ihrer Herstellung und Röntgenkontrastmittel
DE2909439A1 (de) * 1979-03-08 1980-09-18 Schering Ag Neue nichtionische roentgenkontrastmittel

Also Published As

Publication number Publication date
ES8106696A1 (es) 1981-09-01
YU42352B (en) 1988-08-31
ES494076A0 (es) 1981-09-01
AR225773A1 (es) 1982-04-30
AU6061680A (en) 1981-02-12
IT7925026A0 (it) 1979-08-09
IE50149B1 (en) 1986-02-19
JPS5827264B2 (ja) 1983-06-08
NL940024I2 (nl) 1999-06-01
DK158659C (da) 1991-01-21
ATE1995T1 (de) 1982-12-15
EP0026281B1 (de) 1982-12-15
FI71124B (fi) 1986-08-14
MX9202639A (es) 1992-06-30
DE3061347D1 (en) 1983-01-20
DK343980A (da) 1981-02-10
PL226143A1 (pl) 1981-05-08
NL940024I1 (nl) 1995-01-16
IT1193211B (it) 1988-06-15
IE801684L (en) 1981-02-09
FI802373A (fi) 1981-02-10
FI71124C (fi) 1986-11-24
AR225836A1 (es) 1982-04-30
NO802373L (no) 1981-02-10
CA1128065A (en) 1982-07-20
PT71682A (en) 1980-09-01
PT71682B (en) 1981-06-15
EP0026281A1 (de) 1981-04-08
YU201180A (en) 1983-02-28
NO150154B (no) 1984-05-21
DK158659B (da) 1990-07-02
JPS5629553A (en) 1981-03-24
US4352788A (en) 1982-10-05
NO150154C (no) 1984-08-29
AU541428B2 (en) 1985-01-10
PL126118B1 (en) 1983-07-30

Similar Documents

Publication Publication Date Title
PL123167B1 (en) Process for preparing novel derivatives of 2,4,6-triiodoisophtalic acid and containing these derivatives contrast medium for x-ray examinations
FI73200B (fi) Nya derivat av 2,4,6-trijodisoftalsyra, foerfarande foer framstaellning av dessa samt roentgenkontrastmedel innehaollande desamma.
EP0308364B1 (de) Neue Dicarbonsäure-bis(3,5-dicarbamoyl-2,4,6-Triiodanilide), Verfahren zu deren Herstellung sowie diese enthaltende Röntgenkontrastmittel
PL96082B1 (pl) Sposob wytwarzania nowych bis-/dwuhydroksypropyloamidow/kwasu 5-hydroksypropionyloamino-2,4,6-trojjodoizoftalowego
EP0557345B1 (en) 1,3-bis- 3-(mono- or poly-hydroxy)acylamino-5-(mono- or poly-hydroxyalkyl)aminocarbonyl-2,4,6-triiodo-benzoyl-amino]-hydroxy- or hydroxyalkyl-propanes, their methods of preparation and x-ray contrast media containing them
CS221815B2 (en) Method of making the diamide of the 2,4,6-triiode -5-carbomoylisoptale acid
DE2221080C2 (de) 1,4:3,6-Dianhydro-D-glucitmononitratester und diese Verbindungen enthaltende Arzneimittel
US5851511A (en) Polyiodo compounds, their preparation and their use in X-ray radiology
EP0317492B1 (de) Neue substituierte Dicarbonsäure-bis(3,5-dicarbamoyl-2,4,6-triiodanilide), Verfahren zu deren Herstellung sowie diese enthaltende Röntgenkontrastmittel
AU654952B2 (en) Novel X-ray contrast agents, compositions and methods
JPH03115232A (ja) 非イオン性化合物及び該化合物を含有する放射線造影剤組成物
NO178106B (no) 2,4,6-trijod-isoftalamider og kontrastmedier inneholdende disse
DE3535766A1 (de) Neue 5-fluor-2&#39;-desoxyuridin-derivate und salze derselben, verfahren zur herstellung derselben und anti-tumormittel mit einem gehalt derselben
WO2007055580A1 (en) Contrast agents and diagnostic compositions based on iodine-containing cyanuric acid derivatives
ITMI942433A1 (it) Derivati iodurati del bifenile e loro impiego diagnostico
PL100829B1 (pl) Sposob wytwarzania nowych bis-/dwuhydroksypropyloamidow/kwasu 5-hydroksypropionyloamino-2,4,6-trojjodoizoftalowego