PL120662B1

PL120662B1 - Method of manufacture of spinned non-woven fabrics

Info

Publication number: PL120662B1
Application number: PL1980221310A
Authority: PL
Inventors: Heinrich Schneider; Johann Hammerschmidt
Original assignee: Chemie Linz Ag
Priority date: 1979-01-11
Filing date: 1980-01-10
Publication date: 1982-03-31
Also published as: AU530367B2; NO150725B; BG41826A3; DD148650A1; DK10780A; BR8000157A; YU380A; DK147487C; SU974937A3; US4497097A; NO794199L; FR2446342B1; YU40863B; HU181004B; FI793962A; FI63787C; DE2962106D1; RO82802A; EP0013355A1; DK147487B

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia wlóknin przedzionych — z termoplastycznych tworzyw sztucznych, charakteryzujacych sie lep¬ szymi wlasciwosciami, a zwlaszcza wytrzymaloscia na rozciaganie.Wlókniny przedzione wykonane z wlókien ciag¬ lych, ulozonych w sposób nieuporzadkowany w równomierny poklad z termoplastycznych tworzyw sztucznych znane sa juz od dawna. Wytwarza sie je zazwyczaj przez rozlozenie wlókien bezposred¬ nio po formowaniu i rozciagniecie poza granice plastycznosci, zwykle za pomoca powietrza. Licz¬ ba pozostajacych reszt równoleglych wiazek wló¬ kien zalezna jest od rodzaju uzytej metody roz¬ kladania.Idealnego, calkowicie niezorientowanego, bezlad¬ nego rozmieszczenia zazwyczaj nie osiaga sie, totez wlókniny takie wykazuja prawie zawsze wyzsza wytrzymalosc na rozciaganie w jednym kierunku, niz w kierunku don prostopadlym.Dla szeregu zastosowan, na przyklad w budow¬ nictwie podziemnym, podstawowe znaczenie ma wytrzymalosc nie w jednym, lecz we wszystkich kierunkach. Oznacza to, ze w przypadku zastoso¬ wania, kryterium doboru stanowi najnizsza wy¬ trzymalosc na rozciaganie. Oznacza to jednak wie¬ ksza cene wkladki wlókninowej, co niekiedy umo¬ zliwia zastosowanie * w skali wielkoprzemyslowej.Znany z opisu patentowego RFN DOS nir 2 639 466 sposób polepszenia wlasciwosci wlóknin wy- 10 15 25 30 2 konanych ze sztucznych wlókien cietych o poszcze¬ gólnych wlóknach orientowanych poprzecznie do kierunku wstegi, polega na tym, ze poddaje sie je najpierw rozciaganiu poza granice plastycznosci w kierunku podluznym, nastepnie igluje i po tym rozciaga poza granice plastycznosci ponownie w kierunku podluznym i na koniec w kierunku po¬ przecznym. Ta droga osiaga sie zwiekszenie trwa¬ losci wymiarów i wytrzymalosci tych wlókien. w Natomiast przytoczony w opisie patentowym RFN DOS nr 2 239 058 sposób odnoszacy sie do nie wzmacnianych wlóknin z chaotycznie rozlozonych cietych wlókien sztucznych o stosunkowo malej dlugosci, posiadajacych nadany przy pomocy sil mechanicznych lub fluidalnych regularny wizór, umozliwia polepszanie wytrzymalosci na rozciaga¬ nie w kierunku poprzecznym.Polega on nia rozciaganiu wlókniny poza grani¬ ce plastycznosci w kierunku poprzecznym, przy równoczesnym skurczu w kierunku podluznym.Wzór zlozony z regularnie rozmieszczonych miejsc grubych i cienkich nie ulega przy tym uszkodze¬ niu. Co wiecej, mozna go calkowicie odtwarzac za pomoca jeszcze jednej obróbki koncowej przy po¬ mocy sil fluidalnych, powodujacych zmiane orien¬ tacji stosunkowo krótkich wlókien.W opisie patentowym RFN DOS nr 1635 634 proponuje sie, aby w przypadku wlóknin posiada¬ jacych wskutek tafLowania silna orientacje w kie¬ runku poprzecznym podwyzszac wytrzymalosc na 120 662120 662 3 rozciaganie w kierunku podluzny/m, przez rozcia¬ ganie poza granice plastycznosci w kierunku po¬ dluznym, w czasie iglowania. Ten proces nadawa¬ nia orientacji przez rozciaganie, którego konse¬ kwencja jest równoczesne powstawanie wklesniec poprzecznych, winien doprowadzac do tego, aby okrywa wlókienna, która w taflowanej wlókninie ulozona jest wzgledem siebie pod katem 10—15°, byla w czasie pierwszego iglowania przeciagnieta w taki sposób, aby wlókna ulozone zostaly na ko¬ niec pod katem 45° i byly w tym polozeniu unie¬ ruchomione.Proces ten, który moze byc realizowany w cza¬ sie iglowania tylko pod warunkiem podzialu na wieksza ilosc pojedynczych operacji .wymaga bar¬ dzo duzych nakladów aparaturowych.Wynika to na przyklad z faktu, ze praca maszy¬ ny iglujacej charakteryzowac musi sie mala pred¬ koscia nakluwania, lecz duza predkoscia wyjmo¬ wania, co wiecej predkosc musi byc zmienna, po- niewiaz w przeciwnym przypadku obserwuje sie powstawanie smug we wlókninie. We wspomnia¬ nym opisie patentowym zwraca sie równiez uwage na to, ze zwykle orientowanie przez rozciaganie taftowej wlókniny nie jest mozliwe, poniewaz pow¬ stajace przy tym przecienienia pekaja przy dalszym rozciaganiu.Równiez w odniesieniu do wlóknin z wlókna ciaglego wysuwane byly propozycje stosowania rozciagania poza granice plastycznosci w celu po¬ prawy wlasciwosci.Zgodnie z opisem patentowym RFN DOS nr 1 900 265 wlókniny zgrzewane lub sklejane w miej¬ scach krzyzowania wlókien rozciagane sa w co najmniej jednym kierunku do tego stopnia, ze po¬ wierzchnia ulega zwiekszeniu dochodzacemu do pietnastokrotnego.Z uwagi na fakt, ze stosowane do realizacji tego sposobu wlókniny posiadaja sztywno unierucho¬ mione punkty krzyzowania, to rozciaganie poza granice plastycznosci prowadzi do powstawania du¬ zych rozrzutów wartosci titru pojedyczycih wló¬ kien. Rozciaganie prowadzi sie pnzy tym przy po¬ mocy ogrzewanego klocka hamulcowego.Nieoczekiwanie stwierdzono, ze wartosci wytrzy¬ malosci na rozciaganie w 2 prostopadlych do sie¬ bie kierunkach dla wklóknin przedzionych o wlók¬ nach rozmieszczonych w przyblizeniu chaotycznie, mozna przyblizyc do siebie, zwiekszajac w znacz¬ nym stopniu nizsza z posród obu wartosci wytrzy¬ malosci na rozciaganie, bez rozciagania samych wlókien poza granice plastycznosci i bez powsta¬ wania (nierównosci titru, sposobem wedlug wyna¬ lazku przez rozciaganie poza granice plastycznosci iglowanej wlókniny, w podwyzszonej temperaturze, w kierunku dla którego obserwowana jest nizsza wytrzymalosc na rozciaganie.Dzieki temu zabiegowi wynikajacemu ze stoso¬ wania sposobu wedlug wynalazku nastepuje wzrost tej wytrzymalosci na rozciaganie, mimo ze równo¬ czesnie kosztem gramatury wlókniny zostaje zwie¬ kszona jej powierzchnia. Eakt, ze pomimo to osia¬ ga sie wyzsza wartosc minimalnej wytrzymalosci na rozciaganie, otwiera mozliwosc znacznie ekono- miczniejszego stosowania wlókniny, zwlaszcza w robotach ziemnych, na przyklad budowie dróg, tu¬ neli, skarp i budownictwie wodnym, poniewaz w praktyce uwzgledniana jest tutaj charakterystyka silowo-rozszerzalnosciowa wlókniny, a nie jej gra- 5 matura. W konsekwencji tego material wlókniny o takiej samej wadze wystarcza na oblozenie wiek¬ szych powierzchni.Fakt, ze sposób wedlug wynalazku umozliwia wzmacnianie iglowanej wlókniny, w której równiez io punkty krzyzowania nie sa tak umocnione, ze nie nachodza na siebie, jest zaskakujacy poniewaz na podstawie dotychczasowych wiadomosci mozna bylo oczekiwac, ze ewentualnie wystepujace miejsca lekkich przecienien moga ulec dalszemu scienieniu, 15 badz tez, ze powstac moga nawet dziury.Sytuacja jest jednak odwrotna, gdyz sposób we¬ dlug wynalazku zapewnia osiaganie równomierniej- szego rozkladu wlókien rozmieszczonych bezladnie, przy czym wlókna polozone w petlach, przemie- 20 szczajac sie w miare wzrostu stopnia rozciagania, przechodza w polozenie rozciagniete, zapewniajac wieksza wytrzymalosc wlókniny.Osiagnac to mozna jedynie w przypadku, jesli proces rozciagania poza granice plastycznosci prze- 25 prowadza sie sposobem wedlug wynalazku w okre¬ slonym zakresie temperatury, uzaleznionym od wartosci temperatury topnienia krystalitów.Zgodnie z powyzszym, przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania wlóknin przedzionych o 30 udoskonalonych wlasciwosciaich, z termoplastycz¬ nych tworzyw sztucznych, polegajacy na tym, ze wlókniny przedzione z wlókien ciaglych, rozlo¬ zonych w bezladny sposób, posiadajacy w jednym kierunku wyzsza wytrzymalosc na rozciaganie niz 35 w kierunku don prostopadlym i wzmocnione przez iglowanie, rozciaga sie poza granice plastycznosci w temperaturze nizszej o 85—25°C od tempera¬ tury topnienia krystalitów, w kierunku mniejszej wytrzymalosci na rozciaganie, o 20—200% poczat- 40 kowej dlugosci, natomiast w kierunku don prosto¬ padlym dlugosc badz to zachowuje sie, badz tez uprzednio lub równoczesnie zmienia o ± 10% od poczatkowej dlugosci.Wiarunkiem powodzenia realizacji sposobu we- 45 dlug wynalazku jest zastosoiwanie jako materialu wyjsciowego wlókniny wzmocnionej przez iglowa¬ nie. Dla osiagniecia dobrych wlasciwosci, zwla¬ szcza przy wystepowaniu wiejkszych wartosci roz¬ ciagliwosci, celowym jest stosowanie nie nazbyt 50 lekkiego iglowania.Jako material wyjsciowy korzystnie jest stoso¬ wac takie wlókniny, które iglowane sa do tego stopnia, ze przyrost ich wytrzymalosci w wyniku iglowania jest nie mniejszy niz 50% optymalnego 55 osiagalnego przy iglowaniu przyrostu wytrzyma¬ losci. Oznacza to na przyklad przy stosowaniu igiel typu 15X18X34/3" okolo 100 nakluc na 1 cni2, a dla typu 15 X18 X 36/3" okolo 120 nakluc/cm2.Szczególnie korzystne wyniki uzyskuje sie w 60 przypadku stosowania wlóknin przerabianych przy pomocy wymienionych wyzej typów igiel i okolo 180—200 nakluc/cm2.Wyzej omówione rodzaje wlóknin z wlókien cia¬ glych posiadaja zazwyczaj nizsza wytrzyimalosc na w rozciaganie w kierunku poprzecznym. Wlókniny te120 662 sa rozciagane sposobem wedlug wynalazku w kie¬ runku poprzecznym, w stopniu okreslonym w tym sposobie, na przyklad w znanych ramach napre¬ zajacych.Do realizacja sposobu wynalazku sluzyc moga 5 jednak równiez aparty rozciagowe, iw których wló¬ knina ujmowana jest przez tarcze, wyposazone na obwodzie w zeby, które leza w plaszczyznie w przyblizeniu prostopadlej do plaszczyzny wlókniny i które zorientowane sa pod katem ostrym do kie- 10 runku przesuwu wlókniny, dzieki czemu wlóknina przechodzac po obwodzie tarcz ulega rozciagnieciu.Urzadzenie takie omówione jest na przyklad w opieie patentowym RFN DOS nr 2 401614.Jezeli wlóknina z wlókien ciaglych zostanie jed- 15 nak doprowadzona przed iglowaniem przez taflo- wanie do okreslonej grubosci, to mniejsza wytrzy¬ malosc na rozciaganie obserwuje sie zawyczaj w kierunku podluznym. W przypadku takim wlókni¬ na musi byc nastepnie rozciagana poza granice 20 plastycznosci w kierunku podluznym, co mozna na przyklad przeprowadzac szczególnie korzystnie zna¬ na metoda rozwalcowywania, z zastosowaniem wal¬ ca o krótkiei szczelinie.Zastosowanie moze jednak znajdowac kazdy 25 inny znany sposób rozciagania poza granice pla¬ stycznosci w kierunku podluznym, przy czym na¬ lezy unikac powstawania nadmiernych wkleslosci wlókniny, w celu utrzymania charakterystycznych dla sposobu wedlug wynalazku wartosci granicz- 30 nych.Mozna to przeprowadzac sposobem wedlug wy¬ nalazku na przyklad przez poprzedzielanie stref wyciagania w kierunku podluznym strelami, w których wlóknina doprowadzana jest w urzadzeniu 33 napinajacym w kierunku poprzecznym do szero¬ kosci okreslonej ustaleniami dla sposobu wedlug wynalazku, która winna lezec w okresie + 10% oH poczatkowei szerokosci. "Równiez w przypadku taflowanei wlókniny *nosób wedlug wynalazku 40 znajduje zastosowania dla oddzialywania na cha¬ otyczne rozmieszczenie wlókien ciaglych.Proces rozciagania sposobem wedlug wynalazku nie ma nic wistoólne<*n z reorientacja. poiedvnio!7veh wlókien, ulozonych przed taiflowanietm pod okre- 45 slonym katem, który zmienia sie metoda opisana w opicie raten)towvm RFN DOS nr 1 635 634 przy rozciaganiu wlóknin z cietego wlókna sztucznego w czasie iglowania, a takze w przypadku zastoso¬ wania do taflowanvch wlóknin wlókien ciaglych. 30 Dobór stopnia rozciagniecia pora granice pla¬ stycznosci w zakrycie wartosci przewidzianych dla sposobu wedlug wynalazku zalezy od wartosci, które powinny byc osiagniete. Jezeli na przyklad chce *ie zwiekszyc wytrzymalosc na rozciaganie M w kierunku slabszym na przyklad o 15—20% nie chcac przy tym obnizac wytrzymalosci w kierunku podluznym, to nalezy wybrac lekkie rozciaganie o 20—30%.Tm wyzsza jest wartosc wybranego rozciagniecia 60 w slabym kierunku, tym wiekszemu oslabieniu ulega wytrzymalosc na rozciaganie w mocniejszym kierunku. I tak na przyklad przy rozciaganiu o "0—100% otrzymuje sie wlókniny w przyblizeniu izotropowe pod wzgledem wytrzymalosci na roz- 85 ciaganie, przy czym wartosci wytrzymalosci na roz¬ ciaganie mieszcza sie w srednim zakresie miedzy poczatkowymi wytrzymaloscdami w kierunku po¬ dluznym i poprzecznym.Z uwagi na to, ze kryterium miarodajnym dla celu zastosowania jest najnizsza wartosc wytrzy¬ malosci na rozciaganie, to wlóknina po poddaniu jej obróbce sposobem wedlug wynalazku moze byc wystawiana na wyzsze obciazenia, niz wlóknina wyjsciowa.Sposób wedlug wynalazku moze byc stosowany do wlóknin z wlókien ciaglych, wytwarzanych ze wszystkich termoplastycznych tworzyw sztucznych, takich jak poliamidy, poliestry, poloolefiny. Szcze¬ gólnie korzystnymi sa wlókniny z homopolimerów i kopolimerów propylenu i poliestrów. Istota spo¬ sobu wedlug wynalazku objasniona jest dokladniej w nastepujacych przykladach. Przytoczone w nich wartosci wytrzymalosci na rozciaganie i wydluze¬ nia calkowitego przy rozerwaniu oznaczano meto¬ da wedlug DIN 53 857. - Przyklad I. Iglowana wlóknine polipropyle¬ nowa z wlókien ciaglych, o nastepujacych cechach charakterystycznych: Titr wlókna — 11 dtex Gramatura — 240 g/m2 Iglowanie — 60 nakluc/cm2 Za pomoca igiel 15X18X34/3" naciecia zagiete odpowiada 30—40% wytrzymalosci optymalnej osiagalnej przez iglowanie.Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 640 N poprzecznym - 305 N Wydluzenie calkowite przy rozerwaniu w kie¬ runku: podluznym — 85% poprzecznym — 120%, Zamocowywuje sie bez rozciagu podluznego w naprezarce ramowej i w temperaturze 130°C roz¬ szerza sposobem ciaglym w kierunku poprzecznym o 20%. Po wyjsciu z pieca ogrzewanego goracym powietrzem wlóknine wyjmuje sie z naprejzarki ramofwej i nawija sposobem ciaglym. Posiada ona nastepujace ceny charakterystyczne: Gramatura — 220 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 653 N poprzecznym — 352 N Wydluzenie calkowite przy rozerwaniai w kie¬ runku: podluznym — 61% poprzecznym — 84% Przy w przyblizeniu takiej samej wylarzyinalosci na rozciaganie w kierunku podluznym wlóknina wykazuje wiec o ~ 50 N podwyzszona wytrzyma¬ losc w kierunku poprzecznym.W odróznieniu od tego, nie rozciagana wlóknina o gramaturze 220 g/m wytwarzana znanym spo¬ sobem przedzenia wykazuje nastepujace cechy charakterystyczne: Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 600 N poprzecznym — 245 N Wydluzenie calkowite przy rozerwaniu w kie¬ runku:120 662 S podluznym — 90% poprzecznym — 130% Wlóknina wytwarzana sposobem wedlug wyna¬ lazku jest wiec lepsza pod wzgledem wytrzyma^ loÓci na rozciaganie.Przyklad II. Wlóknine identyczna jak opi¬ sana w" przykladzie I wprowadza sie do naprezarki ramowej i napina z taka predkoscia, ze przed uchwyceniem brzegów bocznych przez srodki za- mocowywujace, jest ona rozciagnieta poza granice plastycznosci w temperaturze pokojowej w kie¬ runku podluznym o 10%. NiaiStepmie jest ona roz¬ ciagana w temperaturze 130°C poza granice pla¬ stycznosci w kierunku poprzecznym o 20%. Wlók¬ nina otrzymana po wypieciu z naprezarki i ochlo¬ dzeniu wykazuje nastepuje cechy charafcterystyioz- . ne: Gramatura — 208 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 624 N poprzecznym — 348 N Wydluzenie calkowite przy rozerwaniu w kie¬ runku: podluznym — 57% poprzecznym — 86% Natomiast polipropylenowa wlóknina z wlókien ciaglych wytwarzana metoda przedzenia i odkla¬ dania, o gramaturze 200 g/m2, posiada w kierunku podluznym wytrzymalosc na rozciaganie równa zaledwie 570 N w kierunku poprzecznym 230 N i wartosc wydluzenia calkowitego przy rozerwaniu w kierunku podluznym równa 90% i w kierunku poprzecznym 135%.Pr z y k l a d III. Silnie iglowana polipropyleno¬ wa wlóknine z wlókien ciaglych, o nastepujacych cechach charakterystycznych: Titr wlókna — 10 dtex Gramatura -r- 290 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 690 N poprzecznym — 357 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 91% poprzecznym — 139% Iglowanie — 180 nakluc/cm2 Za pomoca igiel 15X18X34/3" naciecia zagiete co odpowiada 85% optymalnej, osiagalne} przez iglowanie wytrzymalosci, rozciaga sie w tempera¬ turze 135QC do 40% poza granice plastycznosci w kierunku poprzecznym, w naprejzarce, bez uprze¬ dniego naciagu w kierunku podluznym. Wlóknina po ochlodzeniu wykazuje nastepujace - liczby cha¬ rakterystyczne : Gramatura — 230 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: , podluznym — 558 N poprzecznym —» 438 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 76% poprzecznym — 84% Natomiast wlóknina o gramaturze 230 g/m2, wy¬ twarzana tym samym sposobem, co wlóknina sto¬ sowana w charakterze materialu wyjsciowego, wy¬ kazuje wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku podluznym 650 N, poprzecznym tylko 290 N, a wy- 20 30 dluzenie calkowite przy rozerwaniu w kierunku podluznym 85% i poprzecznym 125%.Przyklad IV. Polipropylenowa wlóknine o nastepujacych liczbach charakterystycznych: 5 Titr nitki — 10 dtex Gramatura wyjsciowa — 240 g/m2 Iglowanie — 200 nakluc/cm2 Za pomoca igiel 15X18X36/3" naciecia zagiete co odpowiada 85% wytrzymalosci optymalnej, 10 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 656 N poprzecznym — 310 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 85% 15 poprzecznym — 136% bez uprzedniego naciagu w kierunku podluznym rozciaga sie w ramie naprezajacej poza granice plastycznosci w temperaturze 135°C o 60% w kie¬ runku poprzecznym.Otrzymana wlóknina wykazuje nastepujace ce¬ chy charakterystyczne: Gramatura — 188 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku podluznym — 490 N poprzecznym — 364 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 75% poprzecznym — 51% W porównaniu z tym, wlóknina wytwarzana w taki sam sposób, jak wlóknina wyjsciowa, lecz posiadajaca gramature 180 g/m2, wykazuje wy¬ trzymalosc, w kierunku podluznym 530 N i w kie¬ runku poprzecznym 200 N, a wydluzenie calkowite przy rozerwaniu w kierunku podluznym 95% i po¬ przecznym 150%.Przyklad V. Wlóknine opisana w przykla¬ dzie IV rozciaga sie w temperaturze 140°C poza granice plastycznosci o 60% w kierunku poprzecz- ^ nym, przy czym pozwala sie na równoczesny skurcz o 10% w kierunku podluznym. Ta droga otrzy¬ muje sie wlóknine o nastepujacych liczbach cha¬ rakterystycznych: Gramatura — 195 g/m2 U Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 502 N poprzecznym — 389 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 78% po poprzecznym — 50% W porównaniu z tym, wlóknina wytwarzana w taki sam sposób jak wlóknina wyjsciowa, lecz po¬ siadajaca gramature 200 g/m2, wykazuje wytrzy¬ malosc na rozciaganie. w kierunku podluznym 56 570,N, w kierunku poprzecznym 230 N i wydluze¬ nie calkowite przy rozerwaniu w kierunku pod¬ luznym 90% oraz poprzecznym 135%- Przyklad VI. Iglowana polipropylenowa wló¬ knine z wlókien ciaglych, o nastepujacych cechach w charakterystycznych: Titr wlókna — 11 dte* Gramatura —386 g/m2 * Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 1139 N W poprzecznym — 514 N,9 Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 110% poprzecznym — 152% Iglowanie — 120 nakluc/cm2 Typ igiel 15X18X36/3" naciecia zagiete, wytla¬ czane powierzchniowo; bez uprzedniego naciagu w kierunku podluznym rozciaga sie metoda cia¬ gla w ramie naprezajacej poza granice plastycz¬ nosci w temperaturze 135°C o 100% w kierunku poprzecznym.Po opuszczeniu pieca ogrzewanego goracym po¬ wietrzem wlóknina wykazuje nastepujace liczby charakterystyczne: Gramatura — 216 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 701 N poprzecznym — 545 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 51% poprzecznym — 82% Pierwotnie wysoka róznice wytrzymalosci na rozciaganie w kierunku podluznym i poprzecznym, „wzdluz: w poprzek" = 2,2:1, mozna wiec metoda rozciagania poza granice plastycznosci sposobem wedlug wynalazku egalizowac, osiagajac wartosc okreslonego wyzej stosunku „wzdluz : w poprzek" = 1,2:1, przy czym wytrzymalosc na rozciaganie po rozciagnieciu poza granice plastycznosci wlók¬ niny lzejszej o 44% wagowych, ulega zwiekszeniu o 6%, z 514 do 545 N.Przyklad VII. Iglowana polipiropylenowa wlóknine z wlókien ciaglych, o nastepujacych licz¬ bach charakterystycznych: Titr wlókna — 11 dtex Gramatura — 238 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 600 N poprzecznym — 320 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 107% poprzecznym — 146% Iglowanie — 120 nakluc/cm2 Typ igiel 15X18X36/3" naciecia zagiete — wy¬ tlaczane powierzchniowo, bez uprzedniego naciagu w kierunku podluznym, rozciaga sie poza granice plastycznosci, w ramie naprezajacej w tempera¬ turze 135°C o 120% w kierunku poprzecznym. Po wyjsciu z pieca ogrzewanego goracym powietrzem i ochlodzeniu wlóknina wykazuje nastepujace dane charakterystyczne: Gramatura — 112 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 400 N poprzecznym — 240 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 39% poprzecznym — 82% Przy redukcji gramatury o 53% wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku podluznym zmniejszona zostaje tylko o 33%, a wytrzymalosc na rozciaga¬ nie w kierunku poprzecznym — tylko o 25%. Na¬ tomiast stosunek wytrzymalosci w kierunku po¬ dluznym i poprzecznym przyrównany zostaje z 1,87 do 1,66:1.Przyklad VIII. Iglowana wlóknine wedlug 0 662 10 przykladu I, wykazujaca nastepujace cechy cha¬ rakterystyczne: Titr wlókna — 11 dtex Gramatura — 184 g/m2 5 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 503 N poprzecznym — 224 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 94% io poprzecznym — 133% Iglowanie — 120 nakluc/cm2 Typ igly 15X18X36/3" naciecia zagiete wytla¬ czane powierzchniowo; bez uprzedniego naciagu w kierunku podluznym, rozciaga sie poza granice 15 plastycznosci w ramie naprezajacej, w kierunku poprzecznym w temperaturze 135° o 140%. Po wyjeciu z pieca ogrzewanego goracym powietrzem i ochlodzeniu wlóknina wykazuje nastejpujace ce¬ chy charakterystyczne: 20 Gramatura — 86 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 285 N poprzecznym — 171 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: u podluznym — 39% poprzecznym — 76% Przy redukcji gramatury o 53% w czasie pro¬ cesu obciagania wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku podluznym maleje wiec tylko o 43% 30 a wytrzymalosc na rozciaganie tylko o 25%; Nato¬ miast stosunek wartosci wytrzymalosci na rozcia¬ ganie w kierunku podluznym i poprzecznym zos¬ taje przy tym przyrównany z 2,2:1 na 1,66:1.Przyklad IX. Iglowana wlóknine wedlug 81 przykladu I, o nastepujacych danych charaktery¬ stycznych: Titr wlókna —' 11 dtex Gramatura — 298 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: 40 podluznym — 620N poprzecznym — 320 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 101% poprzecznym — 163% 45 Iglowanie — 120 nakluc/cm2 Typ igiel 15X18X36/3" naciecia zagiete — wy¬ tlaczane powierzchniowo; bez uprzedniego naciagu w kierunku podluznym, rozciaga sie poza granice plastycznosci w ramie naprezajacej, w tempera- 50 turze 135°C o 180% w kierunku poprzecznym. Po ochlodzeniu wlóknina wykazuje nastepujace cechy charakterystyczne: Gramatura — 116 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: 58 podluznym — 480 N poprzecznym — 260 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 29% poprzecznym — 102% 60 Po przeprowadzeniu procesu obciagania obser¬ wuje sie wiec przy redukcji gramtury o 62% obnizenie wytrzymalosci na rozciaganie w kierunku podluznym tylko o 38%, a wytrzymalosc na roz¬ ciaganie w kierunku poprzecznym — tylko o 36%. •5 Natomiast stosunek wytrzymalosci na rozciaganie120 662 11 12 w kierunku podluznym i poprzecznym przyrówna¬ ny zostaje z 1,93:1 do 1,84:].Przyklad X. Iglowana wl6kndne wedlug przykiaidu 1, o nastepujacych cechach charaktery¬ stycznych: Titr wlókna — 1.1 dtex Gramatura — 184 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 503 N poprzecznym — 224 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 94% poprzecznym — 135°/o Igdowende — 120 nakluc/cm2 Typ igiel 15X18X36/3" naciecia zagiete — wy¬ tlaczane powierzchniowo; przy naciagu 10% w kierunku podluznym rozciaga sie poza granice pla¬ stycznosci w ramie naprezajacej, w temperaturze 135°C o 140% w kierunku poprzecznym. Po ochlo¬ dzeniu wlóknina wykazuje nastepujace dane chara¬ kterystyczne: Gramatura — 82 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 290 N poprzecznym — 168 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 37% poprzecznym — 78% Przy redukcji gramatury o 66% wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku podluznym maleje tyl¬ ko o 42%, a wytrzymalosc na rozciaganie w kie¬ runku poprzecznym zostaje w rezultacie procesu napinania obnizona o tylko 25%. Natomiast sto¬ sunek miedzy wytrzymaloscia na rozciaganie w kierunku podluznym i poprzecznym zostaje przy¬ równany z 2,25:1 na 1,72:1.Przyklad XI. Iglowana wlóknine wedlug przykladu I o nastepujacych danych charaktery¬ stycznych: Titr wlókna — 11 dtex Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 503 N poprzecznym — 224 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 94% pojprzecznym — 133% Gramatura — 184 g/m2 Iglowanie — 186 nakluc/cm2 Typ igiel 15X18X36/3" naciecia zagiete — wy¬ tlaczane powderzchmoiwo; przy 10% skurczu w kie¬ runku podluznym rozciaga sie w ramie napreza¬ jacej poza granice plastycznosci, w temperaturze 135°C o 140% w kierunku poprzecznym. Po ochlo¬ dzeniu wlóknina posiada nastepujace dane chara¬ kterystyczne: Gramatura — 91 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 281 N poprzecznym — 175 N Wydluzenie wzgledne w kierunku: podluznym — 42% poprzecznym — 73% Przy redukcji gramatury o 51% wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku podluznym ulega zmniejszeniu tylko o 44%, a wytrzymalosc na roz¬ ciaganie w kierunku poprzecznym po przeprowa¬ dzeniu procesu naprezania zaledwie o 22%, nato¬ miast stosunek miedzy wartosciami wytrzymalo¬ sci w kierunku podluznym i poprzecznym zostaje 5 przyrównany z 2,25:1 do 1,60:1.Przyklad XII. Iglowana polipropylenowa wlóknine z wlókien ciaglych, o nastepujacych ce¬ chach charakterystycznych: Ttiitr nitki — 10 dtex io Gramatura — 230 g/m2 Iglowanie — 200 nakluc/cm2 Za pomoca igiel 15X18X36/3" naciecia zagiete co odpowiada 85% optymalnej wytrzymalosci, jiaka mozna osiagnac przez iglowanie. 15 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 620 N poprzecznym — 280 N Wydluzenie calkowite przy rozerwaniu w kie¬ runku: 20 podluznym — 90% poprzecznym — 150%, Bez rozciagania w kierunku podluznym, zamo- cowuje sie w ramie naprezajacej i w tempera¬ turze 135°C rozszerza sposobem ciaglym o 80% 15 w kderunku poprzecznym. Po opuszczeniu pieca ogrzewanego goracym powietrzem wlóknine wyj¬ muje sie z ramy naprezajacej i w sposób ciagly nawija. Posiada ona nastepujace dane charaktery¬ styczne: 30 Gramatura — 150 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 420 N poprzecznym — 340 N Wydluzenie calkowite przy rozerwaniu w kie- ss runku: podluznym — 75% poprzecznym — 57% Natomiast wlóknina wytworzona znanym sposo¬ bem przedzenia, nie poddawana rozciaganiu poza 40 granice plastycznosci i posiadajaca gramature 150 g/m2, wykazuje nastepujace dane charaktery¬ styczne: Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: podluznym — 470 N 45 poprzecznym — 180 N Wydluzenie calkowiite przy rozerwaniu w kie¬ runku: podluznym — 95% poprzecznym — 150% w Jezeli taka sama wlóknina o gramaturze 230 g/m2 zostanie rozciagnieta poza granice plastycz¬ nosci w temperaturze 136°C o 80% tylko w kie¬ runku poprzecznym, po uprzednim rozciagnieciu w temperaturze pokojowej w kierunku podluznym, 55 poza granice plastycznosci o 10%, to otrzymuje sie wlóknine o nastepujacych danych charaktery¬ stycznych: Gramatura — 165 g/m2 Wytrzymalosc na rozciaganie w kierunku: 90 podluznym — 435 N poprzecznym — 356 N Wydluzenie calkowite przy rozerwaniu w kie¬ runku: podluznym — 70% ¦W poprzecznym — 52%.120 662 13 Zastrzezenia patentowe 14 1. Sposób wytwarzania wlóknin przedzionych z termoplastycznych ifcworzyw sztucznych, o pole¬ pszonych wlasciwosciach, znamienny tym, ze wló¬ kniny przedzione z wlókien ciaglych ulozonych bezladnie, które wykazuja w jednym kierunku wy¬ trzymalosc na rozciaganie wyzsza niz w 'kierunku don prostopadlym i które wzmocnione sa przez iglowanie, rozciaga sie poza granice plastycznosci w temperaturze o 85—25°C nizszej od temperatury topnienia krystalitów, w kierunku nizszej wytrzy¬ malosci na rozciaganie o 20—100% poczatkowej dlugosci, przy czym w kierunku don prostopadlym dlugosc badz to utrzymuje sie, badz tez uprzednio lub równoczesnie zmienia o wartosci lezace w za¬ kresie ± 10% poczatkowej dlugosci. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamieny tym, ze jako material wyjsciowy stosuje sie wlóknine z wlókien ciaglych, iglowana wykazujaca wiecej niz 50% optymalnego przyrostu wytrzymalosci osia¬ galnego przez iglowanie. 3. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako material wyjsciowy stosuje sie wlókine z wló¬ kien ciaglych, wykazujaca w kierunku podluznym wyzsza wytrzymalosc na rozciaganie niz w kierun¬ ku poprzecznym i ze wlóknine rozciaga sie w kie¬ runku poprzecznym poza granice plastycznosci o 20—100%. 4. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako material wyjsciowy stosuje sie tamowana wlóknine z nici ciaglych o wytrzymalosci w kie¬ runku poprzecznym wyzszej niz w kierunku po¬ dluznym i, ze wlóknine rozciaga sie poza granice plastycznosci w kierunku podluznym o 20—100%. 5. Sposób wytwarzania wlóknin przedzionych z termoplastycznych tworzyw sztucznych, o polep¬ szonych wlasciwosciach, znamienny tym, ze wlók¬ niny przedzione z wlókien ciaglych ulozonych w 5 przyblizeniu bezladnie, które wykazuja w jednym kierunku wytrzymalosc na rozciaganie wyzsza niz w kierunku don prostopadlym i które wzmocnione sa przez iglowanie, rozciaga sie poza granice pla¬ stycznosci w temperaturze o 85—25°C nizszej od io temperatury topnienia krystalitów, w kierunku nizszej wytrzymalosci na rozciaganie o 100—200% poczatkowej dlugosci, przy czym w kietrunku don prostopadlym dlugosc badz to utrzymuje sie, badz tez uprzednio lub równoczesnie zmienia o wartosci 15 lezace w zakresie ± 10% poczatkowej dlugosci. 6. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze jako material wyjsciowy stosuje sie wlóknine z wlókien ciaglych, wykazujaca wiecej ndz 50% optymalnego przyrostu, wytrzymalosci osiagalnego 20 przez iglowanie. 7. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze jako material wyjsciowy stosuje sie wlóknine z wlókien ciaglych, wykazujaca w kierunku podluz- 25 nym wyzsza wytrzymalosc na rozciagande niz w kierunku poprzecznym i, ze wlóknine rozciaga sie w kierunku poprzecznym poza granice plastycznosci o 100—200%. 8. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze 30 jako material wyjsciowy stosuje sie taflowana wlóknine z wlókien ciaglych o wytrzymalosci w kierunku poprzecznym wyzszej niz w kierunku podluznym i, ze wlóknine rozciaga sie poza granice plastycznosci w kierunku podluznym o 100—200%. 35 PL PL PL PL PL

Claims

1. Zastrzezenia patentowe 14 1. Sposób wytwarzania wlóknin przedzionych z termoplastycznych ifcworzyw sztucznych, o pole¬ pszonych wlasciwosciach, znamienny tym, ze wló¬ kniny przedzione z wlókien ciaglych ulozonych bezladnie, które wykazuja w jednym kierunku wy¬ trzymalosc na rozciaganie wyzsza niz w 'kierunku don prostopadlym i które wzmocnione sa przez iglowanie, rozciaga sie poza granice plastycznosci w temperaturze o 85—25°C nizszej od temperatury topnienia krystalitów, w kierunku nizszej wytrzy¬ malosci na rozciaganie o 20—100% poczatkowej dlugosci, przy czym w kierunku don prostopadlym dlugosc badz to utrzymuje sie, badz tez uprzednio lub równoczesnie zmienia o wartosci lezace w za¬ kresie ± 10% poczatkowej dlugosci.

2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamieny tym, ze jako material wyjsciowy stosuje sie wlóknine z wlókien ciaglych, iglowana wykazujaca wiecej niz 50% optymalnego przyrostu wytrzymalosci osia¬ galnego przez iglowanie.

3. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako material wyjsciowy stosuje sie wlókine z wló¬ kien ciaglych, wykazujaca w kierunku podluznym wyzsza wytrzymalosc na rozciaganie niz w kierun¬ ku poprzecznym i ze wlóknine rozciaga sie w kie¬ runku poprzecznym poza granice plastycznosci o 20—100%.

4. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako material wyjsciowy stosuje sie tamowana wlóknine z nici ciaglych o wytrzymalosci w kie¬ runku poprzecznym wyzszej niz w kierunku po¬ dluznym i, ze wlóknine rozciaga sie poza granice plastycznosci w kierunku podluznym o 20—100%.

5. Sposób wytwarzania wlóknin przedzionych z termoplastycznych tworzyw sztucznych, o polep¬ szonych wlasciwosciach, znamienny tym, ze wlók¬ niny przedzione z wlókien ciaglych ulozonych w 5 przyblizeniu bezladnie, które wykazuja w jednym kierunku wytrzymalosc na rozciaganie wyzsza niz w kierunku don prostopadlym i które wzmocnione sa przez iglowanie, rozciaga sie poza granice pla¬ stycznosci w temperaturze o 85—25°C nizszej od io temperatury topnienia krystalitów, w kierunku nizszej wytrzymalosci na rozciaganie o 100—200% poczatkowej dlugosci, przy czym w kietrunku don prostopadlym dlugosc badz to utrzymuje sie, badz tez uprzednio lub równoczesnie zmienia o wartosci 15 lezace w zakresie ± 10% poczatkowej dlugosci.

6. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze jako material wyjsciowy stosuje sie wlóknine z wlókien ciaglych, wykazujaca wiecej ndz 50% optymalnego przyrostu, wytrzymalosci osiagalnego 20 przez iglowanie.

7. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze jako material wyjsciowy stosuje sie wlóknine z wlókien ciaglych, wykazujaca w kierunku podluz- 25 nym wyzsza wytrzymalosc na rozciagande niz w kierunku poprzecznym i, ze wlóknine rozciaga sie w kierunku poprzecznym poza granice plastycznosci o 100—200%.

8. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze 30 jako material wyjsciowy stosuje sie taflowana wlóknine z wlókien ciaglych o wytrzymalosci w kierunku poprzecznym wyzszej niz w kierunku podluznym i, ze wlóknine rozciaga sie poza granice plastycznosci w kierunku podluznym o 100—200%. 35 PL PL PL PL PL