Przedmiotem wynalazku jest generator adresowy i sygnalów przerywania dla generowania adresów za pomoca których powoduje sie, ze pamiec bu¬ forowa wykonuje zapis i odczyt, jak równiez dla generowania sygnalów przerywania, które sa wy¬ sylane do systemu komputerowego, od którego zostaje przeslana informacja dla sterowania wypo¬ sazenia telekomunikacyjnego do pamieci buforo¬ wej, przy czym te sygnaly przerywania sa wysy¬ lane do odbierajacego systemu komputerowego, który odbiera wspomniana informacje od pamieci buforowej. Kazdy z dwóch systemów zawiera po jednym generatorze zegarowym, który jest stero¬ wany oscylatorem wlasnym oraz generuje wiele ciagów impulsów o fazach róznych wzgledem sie¬ bie, oraz jest polaczony do ukladu przetwarzania impulsów, aby dzieki sygnalom przerywania tlu¬ mic impulsy w jednym z wspomnianych ciagów impulsów, które sa wybierane, dla wskazania okre¬ sów taktowania czasu, zawierajacych pierwsze i drugie czesci okresowe, podczas których przetwa¬ rzanie danych daje odpowiednio zawodne i nie¬ zawodne wyniki, przy czym te okresy taktowania czasu zostaja wykorzystane dla przesylania infor¬ macji, jezeli przynalezne impulsy nie zostana wy¬ tlumione przez uklad obróbki impulsowej oraz wspomniane oscylatory komputerów nominalnie maja jednakowa czestotliwosc, lecz ich odstep czestotliwosciowy przesuwa sie. 25 30 Od dawna wiadomo, jak wykonywac przesylanie informacji miedzy dwoma komputerami pracuja¬ cymi asynchronicznie za pomoca tak zwanej pa¬ mieci buforowej „pierwsze doprowadzone — pier¬ wsze wyprowadzone". Jezeli pamiec buforowa ma teoretycznie nieskonczenie duza pojemnosc oraz jezeli dopuszcza sie czas przesylania nieskonczenie dlugi wobec czego ta wielka pamiec buforowa mo¬ ze byc w polowie zajeta zanim pierwsza informac¬ ja zostaje odczytana, to wystepujacy asynchronizm nigdy nie powoduje zadnych strat informacji z powodu faktu, ze pamiec buforowa zostanie tak opózniona, ze zapis slowa informacyjnego zbiega sie w czasie z jego odczytem. Dotychczas ten pro¬ blem wymagal przystosowania pojemnosci buforo¬ wej i czasu przesylania do tego asynchronizmu.Celem wynalazku jest umozliwienie zastosowa¬ nia malej pojemnosci buforowej pamieci o kon¬ sekwentnie, krótkich czasach przesylania. Podsta¬ wowym zalozeniem jest wywarcie wplywu na asynchronizm za pomoca sygnalów przerywania, jezeli nastepuje ryzyko, ze pamiec buforowa be¬ dzie zajeta z nadmiarem lub niedomiarem. Wspom¬ niane sygnaly przerywania sa generowane w spo¬ sób niezawodny uwzgledniajac odpowiednio wspom¬ niane odstepy czestotliwosciowe przesuniecia oscy¬ latorów oraz uwzgledniajac wspomniane czesci okresów taktowania czasu, które daja zawodne przetwarzanie danych. 113 598113 598 3 Opracowano generator adresowy i sygnalów przerywania dla generowania adresów, za pomoca których zostaje pobudzona pamiec buforowa do zapisu i odczytu, a ponadto dla generowania syg¬ nalów przerywania, które sa emitowane do wysy¬ lajacego systemu komputerowego, z którego zosta¬ je wyslana informacja do sterowania wyposaze¬ niem telekomunikacyjnym do pamieci buforowej, przy czym sygnaly przerywania sa ponadto emi¬ towane do odbiorczego komputera, który odbiera te informacje z pamieci buforowej, nastepnie wspomniane dwa systemy maja generator zegaro¬ wy, z którycfr kazdy jest sterowany oscylatorem wlasnym oraz generuje wiele ciagów impulsów o fazach przesunietych wzajemnie wzgledem siebie i jest polaczony do ukladu przetwarzania impul¬ sów w pierwszym ciagu impulsów, który jest wy¬ brany do wskazywania okresów taktowania czasu, zawierajacych pierwsza i druga czesc okresowa, podczas której odpowiednio to przetwarzanie da¬ nych daje wyniki niezawodne i zawodne, przy czym wspomniane okresy taktowania czasu sa wy¬ korzystane do przesylu informacji, jezeli przyna¬ lezne impulsy pierwszego ciagu impulsów nie sa tlumione przez uklad przetwarzania impulsów oraz wspomniane oscylatory komputerów maja no¬ minalnie jednakowa czestotliwosc, lecz odstepy cze¬ stotliwosci przesuwaja sie, wedlug wynalazku cha¬ rakteryzuje sie tym, ^ze ma dwa obiegowe liczniki aclresowe, z których pierwszy lub drugi jest prze¬ suwany krokowo przez uklad przetwarzania im¬ pulsów wysylajacego lub odbieranego systemu komputerowego oraz ma swoje wyjscie polaczone do wejsc zapisu lub odczytu pamieci buforowej, ponadto ma komparator, który porównuje róznice miedzy zawartoscia adresu tych dwóch liczników do pierwszej lub drugiej róznicowej wartosci gra¬ nicznej, wskazujac zagrozenie nadmiarowa lub nie- domiarowa zajetoscia pamieci buforowej, a ponad¬ to kompator wysyla sygnal przerywania do wspom¬ nianego ukladu przetwarzania impulsów wysyla¬ jacego lub odbiorczego systemu komputerowego je¬ zeli wystepuje takie zagrozenie, dla zapobiegania okresowi taktowania nastepujacemu po przetwo¬ rzeniu sygnalu przerywania przed uzyciem go do przesylania informacji, oraz ma zespól niezawod¬ nosci, który dla uzyskania niezawodnosci, wyko¬ nuje porównanie faz miedzy okresami taktowania systemów komputerowych i który za pomoca wy¬ ników porównania fazowego powoduje, ze kompa¬ rator wysyla tylko takie sygnaly przerywania ja¬ kie sa generowane na podstawie niezawodnej za¬ wartosci adresowej liczników.Zespól niezawodnosci ma komparator fazowy, który modyfikuje jeden ze wspomnianych ciagów impulsowych jaki jest wykorzystywany w jednym z komputerów, wobec czego wspomniane czesci okresowe sa znaczone i porównuje ten zmodyfiko¬ wany ciag impulsowy z dwoma ciagami impulso¬ wymi jakie sa generowane w drugim z tych kom¬ puterów podczas jego pierwszych czesci okresowych z przesunieciem fazowym jednego wzgledem dru¬ giego, które jest wieksze od przesuniecia fazowego drugich czesci okresowych. 4 Ponadto komparator fazowy ma taki uklad, ze wybiera miedzy wspomnianymi dwoma ciagami impulsowymi ten ciag impulsowy, który daje naj¬ korzystniejsze polozenie fazowe wzgledem wartos- 5 ci -granicznych czesci okresowych modyfikowanego ciagu impulsowego. Ponadto zespól niezawodnosci ma zespól bramkowy, który jest pobudzany przez ciag impulsowy wybierany za pomoca kompara¬ tora fazowego, przy czym ten zespól bramkowy io jest polaczony z licznikiem, który jest krokowo przesuwany ukladem przetwarzania impulsów wspomnianego jednego systemu komputerowego poprzez komparator do tych dwóch ukladów prze¬ twarzania impulsów. 15 Dwa ciagi impulsów jakie komparator odbiera . od generatora zegarowego wspomnianego drugie¬ go komputera skladaja sie z impulsów o szerokos¬ ci wiekszej niz druga czesc okresowa wspomnia¬ nego jednego komputera i zbocza tylne tych im- 20 pulsów sa wykorzystywane do okreslenia najko¬ rzystniejszego polozenia fazowego.Komparator fazowy ma licznik czasu za pomoca którego wybierany sposród dwóch jeden ciag im¬ pulsów jest podtrzymywany przez okreslona liczbe 25 okresów taktowania, nawet jezeli drugi ze wspom¬ nianych ciagów impulsowych daje przed tym wspomniane najkorzystniejsze polozenie fazowe.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat blokowy, na którym widac czesci glówne generatora adresowego oraz sygna¬ lów przerywania i ich polaczenia do komputerów, jak równiez do pamieci buforowej, fig. 2 — kom¬ parator fazowy, który razem z zespolem bramko¬ wym znajduje sie w urzadzeniu^ niezawodnosci, fig. 3 — wykresy taktowania czasu dla lepszego zrozumienia sposobu pracy komparatora fazowego.Na figurze 1 przedstawiono pamiec buforowa B 40 poprzez która informacja zostaje przeslana od kom¬ putera wysylajacego SG do komputera odbieraja¬ cego RC. Obydwa komputery, które sa wlaczone do nie pokazanego wyposazenia telekomunikacyj¬ nego, sa sterowane wedlug jednakowej zasady za 45 pomoca oscylatorów OSC, generatorów zegarowych CG oraz ukladów obróbki impulsowej PTC nale¬ zacych do odpowiedniego systemu. W kazdym sy¬ stemie generator zegarowy podlaczony do oscyla¬ tora generuje wiele ciagów impulsów, o wzajem¬ no nie miedzy soba przesunietej fazie. Wsród tych ciagów impulsów jedynie ciagi 01, 02 oraz 03 sa pokazane. Wspomniane ciagi impulsów sa wyko¬ rzystane do okreslania okresów taktowania czasu tp, które sa podzielane na wiele faz. 55 Czasy reakcji, czasy okresowe, czasy przesylania, czasy przejsciowe w urzadzeniach przetwarzania danych odpowiedniego komputera sa rozpatrywa¬ ne za pomoca znanej zasady podzialu fazowego, aby otrzymywac niezawodne przetwarzanie danych. 60 Samo dzielenie fazowe nie stanowi przedmiotu rozwazan w zwiazku z przedmiotem wynalazku, ^.lecz na fig. 1 widac przyklad wykonania, w któ¬ rym okresy taktowania czasu tp sa okreslane za pomoca ciagów impulsów 01, które steruja wspom- 65 nianymi ukladami przetwarzania impulsów P*TC113 598 5 odpowiedniego komputera oraz widac zespól nie¬ zawodnosci RD, który bedzie dalej opisany, a do którego doprowadza sie ciag impulsów 01, który uzyskuje sie z komputera wysylajacego SC, oraz doprowadza sie ciagi impulsów 02 i 03, które uzyskuje sie z komputera odbierajacego RC.Wspomniany uklad przetwarzania impulsów ma ponadto inne wejscie sterujace. Odbierane na nim sygnaly sa oznaczone jako sygnaly przerywania bs, uklad przetwarzania impulsów pracuje w taki spo¬ sób, ze impuls nalezacy do ciagu 01 jest za kaz¬ dym razem tlumiony, kiedy podczas okresu takto¬ wania czasu poprzedzajacego ten impuls odebral co najmniej jeden sygnal przerwania oraz w taki sposób, ze kazdy nie tlumiony impuls zostaje prze¬ dluzony do impulsu, którego szerokosc ma wartosc przyblizona do okresu taktowania czasu.Stosownie do opisu podanego dalej czasy reakcji w ukladach przetwarzania impulsów oraz w urza¬ dzeniach, które sa sterowane tymi ukladami, ogra¬ niczaja niezawodnosc dla wspomnianego przesyla¬ nia informacji droga poprzez pamiec buforowa.Na figurze 1 pokazano w powiekszeniu, ze okre¬ sy taktowania czasu zawieraja pierwsze i drugie czesci okresowe ppl„ pp2, odpowiednio podczas których jest odbierany niezawodny lub zawodny sygnal sterowania. Ponadto zaklada sie, ze spo¬ sród pieciu kolejnych impulsów 01, sygnaly prze¬ rywania komputera wysylajacego stlumily impuls drugi i trzeci, natomiast sygnaly przerywania komputera odbierajacego stlumily impuls trzeci i piaty.Komputer generuje wewnterzne sygnaly przery¬ wania, przykladowo dla przygotowania tak zwa¬ nych operacji „odswiezania", które musza byc wy¬ konane w regularnych przedzialach czasu w urza¬ dzeniach pamieci dynamicznej, komputera oraz podczas których obróbka danych jest przerywa¬ na tak, ze wspomniana pamiec buforowa B ani nie otrzymuje zadnej nowej informacji, ani nie moze wysylac informacji przechowanej.Jest to symbolicznie przedstawione na fig. 1, za pomoca bramki wysylajacej GS znajdujacej sie w komputerze wysylajacym oraz za pomoca bram¬ ki odbierajacej GR umieszczonej w komputerze odbierajacym, przy czym te bramki maja swoje wejscia wzbudzajace podlaczone do ukladu prze¬ twarzania impulsów odpowiedniego komputera.Operacje „odswiezania" sa zwykle sterowane za pomoca ukladu czasowego, który jest niezalezny od odpowiedniego generatora zegarowego. Za po¬ moca wspomnianych wewnetrznych sygnalów prze¬ rywania reguluje sie równiez wspólprace miedzy wolnymi i szybkimi urzadzeniami roboczymi kom¬ putera.W nawiazaniu do zadania startowego wedlug wynalazku istotnym jest stwierdzenie, ze system komputerowy jest tego rodzaju, ze przetwarzanie danych zostaje przerwane od czasu do czasu pod¬ czas okresów taktowania czasu, które sa okresla¬ ne za pomoca sygnalów przerywania.Wspomniane oscylatory komputerów maja no¬ minalnie jednakowa czestotliwosc z ich przesunie¬ ciami o odpowiednie. odstepy czestotliwosci. Ze wzgledu na to przesuniecie jeden ze wspomnia- 6 nych dwóch komputerów pracuje ciagle, albo nie¬ kiedy szybciej lub wolniej, jak ten drugi. Stosow¬ nie do tego takie przesuniecie powoduje asynchro- nizm miedzy przebiegiem przetwarzania danych 5 tych komputerów.Asynchronizm jest co jakis czas, zwiekszany lub zmniejszany za pomoca wspomnianych wew¬ netrznych sygnalów przerywania, które sa gene¬ rowane w okresach nieparzystych w obydwu kom- 10 puterach. Uzyskiwany w wyniku asynchronizm wywiera wplyw na poziom zajetosci pamieci bufo¬ rowej. Jezeli wysylajacy informacje system kom¬ puterowy pracuje szybciej lub wolniej niz odbie- \ rajacy informacje system komputerowy, wystepu- 15 je ryzyko, ze pamiec buforowa bedzte zajeta z nadmiarem lub niedomiarem i wobec tego wyste¬ puje zagrozerne ze wzgledu na utrate danych. Dla uzyskania przesylania informacji bez strat, miedzy asynchronicznie pracujacymi komputerami wyla- 20 cza sie generator adresów i sygnalów przerywania wedlug • wynalazku, który poza wspomnianym ze* spolem niezawodnosci RD ma dwa liczniki adreso¬ we ACw, ACr oraz komparator C, które sa podla¬ czone do pamieci buforowej oraz do ukladów 25 przetwarzania impulsów tych systemów.Licznik adresowy ACw/ACr ma swoje wejscie krokowe polaczone do ukladu przetwarzania im¬ pulsów komputera wysylajacego (odbierajacego), natomiast swoje wyjscia podlaczone do wejsc 30 adresowych zapis/odczyt pamieci buforowej, oraz generuje za pomoca sposobu zliczania obiegowego liczby adresowe 1^ (wa/ra)^ n dla pobudzania kazdego z zespolów buforowych n pamieci bufo¬ rowej. Przez slowo „obiegowe" rozumie sie, ze 35 kazde zbocze przednie jakie jest odebrane na wejs¬ ciu krokowym powoduje, ze poprzedzajaca liczba adresowa zostaje zwiekszona o jedna jednostke zliczania, lecz liczba 1 jest otrzymywana po licz¬ bie n. 40 Zadaniem wspomnianego komparatora jest ciag¬ le obliczanie róznic miedzy zawartosciami tych dwóch liczników adresowych, oraz konsekwentnie dozorowanie poziomu zajetosci pamieci buforowej.Nie moze sie zdarzyc aby ten sam zespól buforo- 45 wy byl pobudzony jednakowym czasem dla zapisu i odczytu. Dlatego pamiec buforowa jest calkowi¬ cie zajeta, jezeli informacja jest zapisana przykla¬ dowo w zespole buforowym o liczbie adresowej n, podczas kiedy informacja jest odczytywana z ze- 50 spolu buforowego o liczbie adresowej 1, przy czym pamiec buforowa nfe moze byc dalej opróz¬ niana, jezeli przykladowo zapis jest dokonywany za pomoca liczby adresowej 2, podczas kiedy od¬ czyt jest dokonywany za pomoca liczby adreso- 55 wej 1.Otrzymuje sie wartosc graniczna róznicy dl albo d2, co wskazuje, ze wystepuje zagrozenie dla nad¬ miernej lub zbyt malej zajetosci pamieci buforo-' wej. Przy etykietowaniu liczby zespolów buforo- 60 wych zajetych / niezajetych (ra — wa) / (wa — ra) = = liczba zespolów buforowych w kierunku obiegu miedzy zespolem buforowym pobudzonym dla od¬ czytu/zapisu oraz zespolem buforowym pobudzo¬ nym dla odczytu / zapisu, komparator generuje 65 sygnal przerwania dla tlumienia nastepujacego V113 E 7 impulsu 01, przy czym te sygnaly przerwania sa wysylane" do komputera wysylajacego informacje / odbierajacego informacje, jezeli (ra — wa) Jd 1 / / (wa — ra) ^ d2.Taki komparator jest wykonywany przy zastoso- 5 waniu konwencjonalnych elementów logicznych.Dla obliczania wspomnianej liczby zajetych lub nie zajetych, zespolów buforowych wykorzystuje sie przykladowo standartyzowane zespoly logiczne arytmetyczne oznaczone JEDEC (Rada Techniczna 10 Urzadzen Elektronowych Zlaczowych) 74181. Dla porównania róznicowych wartosci granicznych z wynikami obiczania artmetycznych zespolów lo¬ gicznych oraz dla generowania sygnalów przery¬ wania, sa wykorzystywane przykladowo uklady 15 komparatorowe oznaczone JEDEC 7485.Za pomoca sygnalów przerywania otrzymuje sie przesylanie informacji bez strat nawet wtedy, kie¬ dy pamiec buforowa zawiera jedynie kilka zespo¬ lów buforowych. Im mniejsza jest pamiec bu- 20 fórowa, tym krótszy jest czas sredni przesylania danych, lecz czesciej wystepuje zagrozenie zaje- tosci nadmiarowej lub niedomiarowej. Kazdy syg¬ nal przerywania, . który jest generowany przez komparator zmniejsza zdolnosc przetwarzania da- 25 nych dwóch, komputerów, jezeli nie zostanie wy¬ slany wewnetrzny sygnal przerwania -podczas od¬ powiedniego okresu taktowania czasu do odpo¬ wiedniego ukladu przetwarzania impulsów.Im wieksza jest pamiec buforowa, tym wieksze 30 jest prawdopodobienstwo, ze przesuniecie oscylato¬ rów zmieni swój kierunek oraz, ze wewnetrzne sy¬ gnaly przerywania dwóch systemów komputero¬ wych wzajemnie sie kompensuja, zanim kompara¬ tor wysle sygnal przerwania. Jezeli pamiec bu- 35 forowa jest tak zbudowana, ze ma n = 8 zespolów buforowych to praktycznie otrzymuje sie korzyst¬ ne warunki dotyczace zarówno czasu przesylania danych jak i szybkosci przetwarzania danych.Poza wspomnianymi aspektami dotyczacymi bu- 40 dowy pamieci buforowej ma istotne znaczenie niezawodnosc, kiedy komparator generuje sygnaly przerwania, aby uzyskac bezbledne przesylanie informacji miedzy komputerami pracujacymi asyn¬ chronicznie. Informacja danych zapis/odczyt do 45 oraz od pamieci buforowej jest operacja przetwa¬ rzania danych, która jest sterowana komputerem wysylajacym/odbierajacym i dlatego jest tak nie¬ zawodna, jak operacja przetwarzania danych do¬ wolnych, która jest wykonywana w jednym po- 50 jedynczym systemie komputerowym. Na fig. 1 przedstawiono, ze wspomniane bramki wysylajaca i odbierajaca GS, GR sa pobudzane tylko podczas wspomnianych niezawodnych czesci okresów tak¬ towania czasu ppl," zawierajacych fazy przeznaczó- 55 ne dla zapisu i odczytu informacji, przy czym pod¬ czas wystepowania tych faz wspomniane liczniki adresowe przekazuja niezawodne liczby adresowe wa, ra.Jedynym urzadzeniem jakie jest podlegle wply- 6Ó wowi asynchronicznych okresów taktowania cza¬ su jest komparator.' Jezeli zaklada sie, ze komparator oblicza wspom¬ niane róznice liczb adresowych w chwilach, które sa 'zawsze umieszczone w srodku niezawodnych 60 8 czesci okresów taktowania czasu ppl pierwszego komputera, okazuje sie dzieki wystepujacemu przesunieciu oscylatorów, ze wspomniane chwile sa niekiedy umieszczane w zawodnych czesciach okresów taktowania czasu pp2 drugiego kompute¬ ra. Sygnaly przerywania, które niepotrzebnie sa generowane z powodu zawodnych zawartosci w odpowiednim liczniku adresowym powoduja zmniejszona zdolnosc przetwarzania danych. Syg¬ naly przerywania tracone w ten sposób powoduja utrate informacji w przesylaniu danych miedzy dwoma komputerami.Wobec tego wspomniane wyzej urzadzenie nie¬ zawodnosci jest absolutnie konieczna czescia ge¬ neratora adresów i sygnalów przerywania, przy czym jego ogólna funkcja jest uzyskanie za po¬ moca porównania faz miedzy okresami taktowania czasu komputerów, ze komparator wysyla tylko takie sygnaly przerywania do ukladów przetwa¬ rzania impulsów, które sa generowane dzieki nie¬ zawodnym zawartosciom liczników adresowych.Proste rozwiazanie ukladowe dla wykonania tej ogólnej funkcji niezawodnosci zawiera dwustabil¬ ny przerzutnik oraz bramke w postaci elementu logicznego I. Pierwsze polozenie fazowe w pierw¬ szym systemie komputerowym, które jest otrzy¬ mywane po jednej czwartej czasu czesci niezawod¬ nej okresu zostaje porównane albo do odpowied¬ niego pierwszego polozenia fazowego drugiego sy¬ stemu komputerowego, albo do drugiego polozenia fazowego drugiego systemu, które jest otrzymywa¬ ne po trzech czwartych czasu niezawodnej czesci- okresu. Wspomniane pierwsze polozenie, fazowe pierwszego systemu przedstawia dwustabilny prze¬ rzutnik na pierwszy stan, który pobudza pierwsze wejscie bramki elementu logicznego I, przy czym drugie wejscie tego elementu logicznego I zostaje pobudzone za pomoca pierwszego albo drugiego polozenia fazowego drugiego systemu.Jezeli impulsy generowane na wyjsciu bramki elementu logicznego I przedstawiaja dwustabilny przerzutnik na jego drugi stan, to te impulsy wy¬ stapily z pewnoscia podczas niezawodnych okre¬ sów taktowania czasu dwóch systemów i wobec tego moga byc wykorzystane do sterowania kom¬ putera.Takie prosta urzadzenie niezawodnosci jest nie¬ zawodne w stosunku do zawodnych czesci okre¬ sów, lecz jezeli polozenie fazowe pierwszego syste¬ mu ulega przesunieciu w kierunku przemiennym wokól drugiego "polozenia fazowego drugiego sy¬ stemu, to impulsy sterujace bramki elementu lo¬ gicznego I sa generowane w przemiennych polo¬ zeniach fazowych w taki sposób, ze jeden z dwóch nastepujacych okresów taktowania czasu drugiego systemu zawiera dwa impulsy sterujace, podczas kiedy drugi okres nie zawiera zadnego impulsu sterujacego. Jezeli wystepuje zagrozenie ze wzgle¬ du na zajetosc nadmiarowa lub niedomiarowa pod¬ czas takiego przesuniecia, zostaja w koncu gene¬ rowane dwa sygnaly przerwania — jeden okres taktowania czasu zbyt pózno, chociaz jeden sygnal byl wystarczajacy do kompensowania asynchroniz- mu powodowanego wspomnianym rodzajem prze¬ suniecia.9 113 598 10 cs4/l, jest wyzsza niz czestotliwosc oscylatora dru¬ giego komputera, który okresla wspomniany ciag impulsów zegarowych' cs2 i cs4, to pierwszy ele¬ ment LUB zmienia swój stan z logicznej „jedyn- 5 ki" na logiczne „zero" oraz z „zero" do .Jeden", kiedy odpowiednio zbocza tylne ciagu cs2 oraz cia¬ gu cs4 przesuwaja sie poprzez zawodne czesci okre¬ sów ciagu impulsów cs4/l. Jezeli czestotliwosci oscylatorów przesuwaja sie w kierunku przeciw- io nym, to uzyskuje sie odpowiednie zmiany stanu z „zero" do~ „jeden", albo z „jeden" do „zero", kie¬ dy zbocza tylne ciagu cs2 oraz ciagu cs4 przesu¬ waja sie poprzez zbocza ciagu impulsów cs4/l.Komparator fazowy PC przedstawiony na fig. 2 15 ma przelacznik CH, za pomoca którego zbDcza przednie ciagu impulsów cs2 albo cs4 zaleznie od stanu logicznego „jeden"? albo „zero" sa genero¬ wane z licznika czasu TC, oraz sa przesylane do urzadzenia GD dla sterowania komparatorem C .20 opisanym jak na fig. 1 Licznik czasu przystosowany do stabilizacji urza¬ dzenia niezawodnosci dla przeciwdzialania wyzej wspomnianym przesunieciom w kierunku prze¬ miennym oraz takze przeciw zmianom czasu reak- 25 cji przerzutników DFJ1, FJ2, FJ3 ma jednostano- wy element SSE, który przyjmuje logiczny stan „jeden" kiedy zostanie pobudzona bramka elemen¬ tu LUB EOR2. .Ponadto licznik czasu ma dwa przerzutniki D FJ4, FJ5, których wyjscia sa pola- 30 czone do wspomnianej bramki drugiego elementu LUB.Wtedy róznicowa wartosc graniczna komparato¬ ra musi byc okreslona z uwzglednieniem ryzyka zwloki.Ponadto nadmiarowy sygnal przerywania wyste¬ puje w zmniejszonej zdolnosci przetwarzania da¬ nych.W porównaniu do omawianego rozwiazania ukladowego na figurze 2 przedstawiono ulepszone urzadzenie niezawodnosci, którego komparator fa¬ zowy PC ma trzy konwencjonalne przerzutniki D FJ1, FJ2, FJ3 dla sterowania elementu LUB EOR1. Zasada dzialania ulepszonego urzadzenia niezawodnosci jest opisana za pomoca wykresów czasowych przedstawionych na fig. 3.Sposród wspomnianych przerzutników D dwa przerzutniki, stosownie do fig. 2 przerzutniki FJ1 oraz FJ2, odbieraja równolegle od pierwszego kom- . putera ciag impulsów cs4/l oraz od drugiego kom¬ putera jeden z dwóch, ciagów impulsów zegaro¬ wych cs2 oraz cs4i Ciag impulsów cs4/l ma impul¬ sy oraz przedzialy czasowe tak dlugie, jak okres taktowania czasu oraz jest generowany w przy¬ padku, kiedy taki ciag impulsów nie znajduje sie juz w komputerze, przykladowo za pomoca ukladu przetwarzania impulsów (nie pokazany na fig. 2), który^tlumi co drugi 'impuls we wspomianym wy¬ zej ciagu impulsów 01 uzywanym do okreslenia okresów taktowania czasu oraz który stosownie do pokazanych na fig. 1 ukladów przetwarzania im¬ pulsów PTC przedluza impulsy nie tlumione do impulsu majacego szerokosc w przyblizeniu rów¬ na jednemu okresowi taktowania czasu. Nastepnie uzyskuje sie to, ze czasy brzegowe miedzy impul¬ sami, a przedzialami czasu ciagu impulsów cs4/l zawieraja zawodne czesci okresów, podczas któ¬ rych wspomniany licznik adresowy zawiera zawod¬ ne liczby adresowe.Wspomniane dwa ciagi impulsów zegaro"Wych cs2, albo cs4 maja impulsy o zboczach przednich, które wystepuja po jednej czwartej, lub trzech czwartych czasu okresów taktowania, oraz o sze¬ rokosci 1/4 czasu okresu taktowania. Zaklada sie, ze okres taktowania czasu jest podzielony na czte¬ ry fazy, przy czym ciagi cs2 i cs4 sa juz obecne i sa wykorzystywane wewnatrz komputera. Fakt, ze te zbocza wspomnianych ciagów cs2 oraz cs4 nie sa w rzeczywistosci pod katem prostym jak to widac na fig. 3' oraz, ze zbocza tylne impulsów cs4 wystepuja podczas zawodnych czesci okresu na¬ lezacych do drugiego systemu komputerowego, nie wplywa na sprawnosc operacyjna urzadzenia nie¬ zawodnosci wedlug ukladu jak na fig. 2.Wspomniane przerzutniki D FJ1, FJ2 sa stero¬ wane impulsami zegarowymi za pomoca zboczy tylnych impulsów cs2 albo impulsów cs4. Prze¬ rzutnik DFJ3 jest polaczony szeregowo do prze¬ rzutnika DFJ1 oraz jest sterowany za pomoca impulsów zegarowych zboczami tylnymi impulsów cs4, dla Otrzymania fazowych zmian zbieznych w czasie stanów logicznych, przerzutników F.12, FJ3, których kazde z wyjsc jest przylaczone do wejs¬ cia wspomnianego pierwszego LUB EOR1.Jezeli czestotliwosc oscylatora pierwszego kom¬ putera, który okresla wspomniany ciag impulsów Ponadto _wyjscie przerzutnika DFJ4 jest dola¬ czone do wejsc wspomnianego przelacznika oraz przerzutnika FJ5. Przerzutnik DFJ4 ma swoje wej¬ scie polaczone do pierwszego elementu LUB EOR1 oraz ma doprowadzane sygnaly zegarowe za po¬ moca elementu logicznego I takimi zboczami tyl¬ nymi w ciagu impulsów cs2, które nie sa zbiezne z chwila t charakterystyczna dla wspomnianego jednostanowego elementu SSE. Przerzutnik D FJ5 ma doprowadzane sygnaly zegarowe zboczami przednimi ciagu impulsów cs2.Na fig. 3 przedstawiono wykresy taktowania, czasu dla opisu nastepujacego przykladu przesu¬ niecia oscylatorów: ciag impulsów csl/1, którego okresy taktowania czasu sa ponumerowane od 1 do 10 oraz 21 do 24, jest generowany przez przesu¬ wanie czestotliwosci oscylatorów w kierunku prze¬ miennym, oraz ciagi impulsów zegarowych cs2 oraz cs4 sa generowane ze stala czestotliwoscia ascylatorów. Okresy taktowania czasu o numerach 1, 2, 3, 4 oraz 6 sa mniejsze, natomiast okresy majace pozostale numery sa wieksze od okresów taktowania czasu nalezacych do ciagów impulsów cs2 oraz cs4. Miedzy okresami taktowania czasu 3 i 8 zbocza tylne impulsów cs2 przesuwaja sie w kierunku przemiennym poprzez zawodne czesci okresów ciagu impulsów cs4/l. Dwa zbocza tylne ciagu impulsów cs4 wystepuja podczas okresu tak¬ towania czasu 22, przy czym pierwszy wystepuje bezposrednio, po, oraz drugi bezposrednio przed odpowiednimi zawodnymi czesciami okresów.Uzyskuje sie, ze pierwszy element LUB EOR1 zmienia swój stan logiczny podczas kazdego z 10 15 / .20 25 30 35 40 45 50 55 60113 598 11 12 okresów taktowania czasu 5 do 8 oraz przy kon¬ cu okresu taktowania czasu 22. Przerzutnik D FJ4 zmienia jednakze swój stan* dzieki jednostanowe- mu elementowi SSE, który jest pobudzony podczas wspomnianego czasu t, tylko przy koncu okresu taktowania czasu 5 oraz po"dczas okresów takto¬ wania 8 i 23. Przerzutnik D FJ4 steruje wspom¬ nianym przelacznikiem CH w taki sposób, ze ze¬ spól bramkowy GD zostaje pobudzony podczas okresów taktowania 3, 4, 5, 9, 10 21, 22 za pomoca odpowiednich zboczy przednich impulsów cs2 oraz podczas okresów taktowania 6, 7, 8, 24 za pomoca odpowiednich zboczy przednich impulsów, cs4. Pod¬ czas okresu taktowania 23 zespól bramkowy jest pobudzony dzieki obecnemu przesunieciu oscyla¬ torów za pomoca przedniego zbocza impulsów cs2 oraz przedniego zbocza ijppulsów cs4.Nalezy pamietac, ze pokazana na fig. 3 duza war¬ tosc przesuniecia nie wystepuje w praktyce. Prak¬ tycznie zmiana kierunku przesuniecia jaka wyste¬ puje podczas okresów taktowania czasu. 5 do 7 rozciaga sie na znacznie wiekszej liczbie okresów taktowania czasu. Wobec tego w praktyce charak¬ terystyczny czas t dla jednostanowego elementu jest dobierany dla objecia 32 okresów taktowania.Ponadto trzeba wiedziec, ze zawodne czesci okre¬ sów sa bardzo male w stosunku do szeroksci im¬ pulsu ciagów cs2 i cs4. Przy wykonywaniu porów¬ nania faz za pomoca tylnych zboczy ciagów im¬ pulsów^ cs2 oraz cs4 oraz przez pobudzanie urza¬ dzenia bramkowego za pomoca odpowiednich zbo¬ czy przednich zapewnia sie stabilna metode ro¬ bocza dla urzadzenia niezawodnosci.Wspomniany zespól przetwarzania danych GD albo steruje przesylaniem liczb adresowych od dwóch liczników adresowych ACw, ACr do kom paratora C jak przedstawiono na fig. 2, albo prze¬ sylaniem sygnalów przerywania od komparatora do ukladów przetwarzania impulsów PTC obydwu systemów komputerowych.Zastrzezenia patentowe 1. Generator adresowy i sygnalów przerywania dla generowania adresów, za pomoca których zo¬ staje pobudzona pamiec buforowa do zapisu i od¬ czytu, a ponadto dla generowania sygnalów prze¬ rywania, które sa emitowane do wysylajacego sy¬ stemu komputerowego, z którego zostaje wyslana informacja da sterowania wyposazeniem teleko¬ munikacyjnym do pamieci buforowej, przy czym sygnaly przerywania sa ponadto emitowane do odbiorczego komputera, który odbiera te informa¬ cje z pamieci buforowej, nastepnie wspomniane dwa systemy maja generator zegarowy, z których kazdy jest sterowany oscylatorem wlasnym oraz generuje wiele impulsów o fazach przesunietych wzajemnie wzgledem siebie i jest polaczony do ukladu przetwarzania impulsów dla tlumienia^dzie- ki sygnalom przerywania impulsów w pierwszym ciagu impulsów, który jest wybrany do wskazywa¬ nia okresów taktowania czasu, zawierajacych pier¬ wsza i druga czesc okresowa, podczas której od¬ powiednio przetwarzanie danych daje wyniki nie¬ zawodne i zawodne, przy czym wspomniane okrasy taktowania czasu sa wykorzystywane do przesy¬ lania informacji, jezeli przynalezne impulsy pier- 5 wszego ciagu impulsów nie sa tlumione przez uklad przetwarzania impulsów oraz wspomniane oscylato¬ ry komputerów maja nominalnie jednakowa czesto¬ tliwosc, lecz odstepy czestotliwosci przesuwaja sie, znamienny tym, ze ma dwa obiegowe .liczniki adre¬ sowe, z których pierwszy (ACw) lub drugi (ACr) jest przesuwany krokowo przez uklad przetwarza¬ nia impulsów wysylajacego lub odbiorczego syste¬ mu komputerowego oraz ma swoje wyjscie pola¬ czone do wejsc zapisu lub odczytu pamieci bufo¬ rowej, ponadto ma komparator (C), który porów¬ nuje róznice ((ra — wa), (wa — ra)) miedzy zawar¬ toscia adresu tych dwóch liczników do pierwszej lub drugiej róznicowej wartosci granicznej (dl, d2) wskazujac zagrozenie nadmiarowa lub niedo- miarowa zajetoscia pamieci buforowej, a ponadto komparator (C) wysyla sygnal przerywania do wspomnianego ukladu przetwarzania . impulsów wysylajacego lub odbiorczego systemu kompute¬ rowego jezeli wystepuje takie zagrozenie dla za¬ pobiegania okresowi taktowania nastepujacemu po przetworzeniu sygnalu przerywania przed uzyciem go do przesylania informacji, oraz ma zespól nie¬ zawodnosci (RD), który dla uzyskania niezawod¬ nosci komparatora (C) wykonuje porównanie faz miedzy okresami taktowania systemów kompute¬ rowych i który za pomoca wyników porównania fazowego powoduje, ze komparator wysyla tylko takie sygnaly przerywania, jakie sa generowane na podstawie niezawodnej zawartosci adresowej (wa, ra) liczników (ACr, ACw). 2. Generator wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zespól niezawodnosci (RD) ma komparator fa¬ zowy (PC), który modyfikuje jeden ze wspomnia¬ nych ciagów impulsowych jaki jest wykorzystany w jednym z komputerów wobec czego wspomnia¬ ne czesci okresowe (ppl, pp2) sa znaczone i porów¬ nuje ten modyfikowany ciag impulsowy (cs4/l) z dwoma ciagami impulsowymi (02, 03, cs2, cs4) jakie sa generowane w drugim z tych kompute¬ rów podczas jego pierwszych czesci okresowych z przesunieciem fazowym jednego wzgledem dru¬ giego, które jest wieksze od przesuniecia fazowe¬ go drugich czesci okresowych, a ponadto kompa¬ rator fazowy ma taki uklad, ze wybiera miedzy wspomnianymi dwoma ciagami impulsowymi (02, 03, cs2, cs4) ten ciag/ impulsowy, który daje naj- korzystniejsze polozenie fazowe wzgledem wartos¬ ci granicznych czesci okresowych modyfikowanego ciagu impulsowego, a ponadto zespól niezawodnos¬ ci (RD) ma zespól bramkowy (GD), który jest po¬ budzany przez ciag impulsowy wybierany za po¬ moca komparatora fazowego, przy czym ten zespól krokowo przesuwany ukladem przetwarzania im¬ pulsów wspomnianego jednego systemu kompute¬ rowego poprzez komparator do tych dwóch ukla¬ dów przetwarzania impulsów. 3. Generator wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze dwa ciagi impulsów jakie komparator fazowy (PC) odbiera od generatora zegarowego wspom¬ nianego drugiego komputera skladaja sie z impul- 20 25 30 35 40 45 50 55 6013 113 598 14 sów cs2, cs4) o szerokosci wiekszej niz druga czesc okresowa wspomnianego jednego komputera i zbo¬ cza tylne tych impulsów sa wykorzystane do okre¬ slenia najkorzystniejszego polozenia fazowego. 4. Generator wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze komparator fazowy (PCfcma licznik czasu (TC) za pomoca którego wybierany sposród dwóch cia¬ gów impulsowych (cs2, cs4) ciag impulsów jest podtrzymywany przez okreslona liczbe okresów taktowania, nawet jezeli drugi ze wspomnianych ciagów impulsowych daje przed tym wspomniane najkorzystniejsze polozenie fazowe., U_/y/ J r U—ppl—J O YAC* ywa i—\(ra-wa)}d1 r-\{wa-ra}ld2 [CO r^^K Ig,! SC RD TT o ACr z: i ^ "V ^ Fig. I OD ACw Q FJ2 ^ACr h -Mli FJ1 * £ cs4 FJ3 EOftl Wj5 ¦w -{3z AND cs2 E0R2 \SSE &A HM n cs2 CH cs4 Fig. 2 PC113 598 tp-nr n / ?/ I n+2 n+3 tn*4 n+5 0+6 n+7 n+8 ¦ n+$\ i / n—n—n—h—n n h_n__p_n_r 2 -n—rL_rxT_^j-i_r_rL__n n__ri_rL__n_^ —ru_TL_rLr_rLr_n—n n_n_ru_n_ —n—n—n—n—n n n n n n CS cs2 es 3 cs4 t-nr m m+1 tp-nr1 2 m+2 m+3 m+4 m+5 Fig. 3a 8 cs2 1 C$4 __r FJ1 FJ2 FJ3 EORl FJ4 FJS SSE CH tp-nr 8 es 4/1 / cs2 _TL cs4 h J1 L FJ2 FJ3 EORl FJ4 f FJ5 ÓSE \z CH r 1 r 1 9 TL J~l r _l ~1 r~ — t - l_ \ / _n tl 1 n 1 J i_ i r~ n i\ 10 ^ ( ^~ r ^_ ( ^ I f K 1— 21 _k_ \ n n tl _l L ~1 r 1 22 \ 1 l~L_ _n r 1 1 1 ^ 1 t - J _r 1 1 1 _l -TL r L N ^3 1 _r J 1 _K_ n n L r 3 N 24 ~\ 1 r 1 n * — K Fig. 3b Druk WZKart. 1-5149 Cena 45 zl. PL PL PL