Przedmiotem wynalazku jest sposób otrzymywa¬ nia czystego miesa w postaci miesni zwanych szyj¬ kami ze skorupiaków morskich zwlaszcza z kryla antarktycznego najlepliej swiezego bezposrednio na statkach polawiajacych kryla.Znany jest i stosowany sposób produkcji pasity krylowej zwanej paslta „okiean", zrealizowanej w oparciu o rozwiazania wedlug patentów ZSRR nr 455734 i nr 459207. Wedlug tej metody faza cie¬ kla jest wyprowadzana z ciala kryla za pomoca pra¬ sowania, najczesciej w prasach slimakowych i gro¬ madzona w zbiornikach, z których nastepnie po od¬ staniu siie, jest przepompowywana do specjalnych koagulatorów termicznych, w których w wyiniku podgrzewania fazy cieklej do temperatury wrze¬ nia, nastepuje koagulacja zawartego w niej bialka.Znany jest równiez sposób wytwarzania jadalnego koagulaltu bialkowego z kryla wedllug którego su¬ rowice krylowy poddaje sie wstepnemu lekkiemu sprasowaniu, majacemu na celu wydzielenie i usu¬ niecie zen jedynie i zwlaszcza tresci przewodu po¬ karmowego. Uzyteczne wytloki poddaje sie dalej obróbce termicznej majacej na celu skoagulowanie zawartego w nich bialka. Przemywa sie je nastep¬ nie woda przy jednoczesnym szybkim schladzaniu, po czym oddziela sie woda pluczaca przez odwiro¬ wanie i dokonuje siie dalszego rozdrobnienia, od¬ dzielajac zen niejadalne czesci glównie i zwlaszcza chitynowe, wyprowadzone z procesu w postaci wy¬ tloków, kierowanych dalej do przerobu na maczke. 15 20 25 30 Uzyskuje sie w ten sposób gotowy produkt w pos¬ taci jadalnego koagulatu bialkowego z kryla.Inny znany sposób charakteryzuje sie tym, ze surowy raczek kryl bezposrednio po odlowieniu, jest poddawany odwirowywaniu, majacemu na ce¬ lu usuniecie tresci przewodu pokarmowego, po czym jest poddawany obróbce termicznej, schladzany w krótkim czasie i gleboko zamrazany w bloki. Po przetrzymaniu w stanie zamrozenia zalozonego okre¬ su skladowania, jest rozmrazany, poddawany odwi¬ rowywaniu wody a nastepnie kierowany do sepa¬ racji majacej na celu usuniecie zen niejadalnych czesci chitynowych i dalej ponownie, juz jako czys¬ te mieso rozdrobnione, poddawany ponownemu za¬ mrazaniu w bloki.Nieznane sa metody przemyslowe prowadzace do otrzymywania na skale masowa nieuszkodzonych miesni skorupiaków morskich szczególnie antarkty¬ cznego kryla, zwlaszcza w postaci szyjek w calosci.Opisane metody otrzymywania jadalnego miesa lub pólproduktu bialkowego z kryla, mimo iz sa w praktyce stosowane równiez na skale przemyslo¬ wa wykazuja szereg wad i niedogodnosci. Wada za¬ sadnicza pierwszej z opisanych metod jest okolicz¬ nosc, ze wyciskanie frakcji plynnej z kryla przy uzyciu prasy, powoduje z reguly niezaleznie od ra¬ sy, klasy i wieku kryla przechodzenie do fazy ciek¬ lej tresci przewodu pokarmowego oraz duzej ilosci czesci pancerza to jest chityny. Chityna ma tu pos¬ tac rozdrobniona do bardzo drobnych czastek. Zja- 110 567110 567 3 wisko to w koncowym produkcie spozywczym jest wysoce niepozadane a wrecz szkodliwe. Równoczes¬ nie ilosc bialka jaka pozostaje w wytlokach otrzy¬ mywanych z prasy jest wysoka, co w istotny spo¬ sób obniza wydajnosc calego procesu. Cialo kryla jest, bowiem rozdrobnione na bardzo wielka ilosc drobnych czesci. Równiez i konsystencja otrzyma¬ nego tymi sposobami koagulatu bialkowego jest su¬ cha i kaszkowata, co z punktu widzenia organolep¬ tycznych cech jest wyjatkowo niekorzystne przy stosowaniu go jako dodatku do konwencjonalnych produktów spozywczych.Opisane metody prowadza w efekcie ostatecznym do otrzymania bardzo rozdrobnionego mniej lub wie¬ cej jednorodnego substratu bialkowego o konsysten¬ cji gestej pasty odbiegajacego od powszechnie stoso¬ wanych w technice kulinarnej przetwórstwie kon¬ serwowym i gastronomii substytutów bialkowych po¬ chodzenia zwierzecego lub roslinnego. Z tego tez powodu sa uciazliwe w stosowaniu, jako dodatki uszlachetniajace lub aktywne wypelniacze w calym szeregu spozywczych przetworów koncowych. Ko¬ niecznosc stosowania w nim podwójnego zabiegu mrozenia raczka kryl w pewnym stopniu pogarsza wlasciwosci uzytkowe koncowego produktu, glównie jezeli chodzi O zdolnosc przechowywania oraz wa¬ lor^organoleptyczne.Kryl jest budowa ciala zblizony do krewetki, po¬ siada jednak znacznie mniejsze wymiary, delikat¬ niejsza budowe, i bardziej miekki zasadniczo prze¬ zroczysty chitynowy pancerz, o innych niz krewetki proporcjach. Cialo raczka sklada sie z glowotulowia i odwloka, w którym znajduje sie galaretowaty mie¬ sien zwany szyjka, podobnie jak u raków, krewetek, homarów i langust. Miesien ten (czyli szyjka), sta¬ nowi glówne zródlo miesa pozyskiwanego ze sko¬ rupiaków wszelkich gatunków, spozywanych przez czlowieka. Szyjki skorupiaków, w tym równiez i szyj¬ ki kryla gatunku Euphausia Superba maja walory organoleptyczne, glównie smak, konsystencje i bar¬ we dorównujaca najdoskonalszym odmianom mies¬ nych produktów delikatesowych, uzyskiwanych z produktów morza metodami tradycyjnymi.Celem wynalazku jest zaprojektowanie nowego sposobu otrzymywania jadalnego miesa z kryla ma¬ jacego postac miesni zwanych szyjkami calych lub lekko rozdrobnionych, nie wykazujacego wskaza¬ nych wad.Okazalo sie, iz mozliwe jest zrealizowanie posta¬ wionego celu przez sposób wedlug wynalazku dzieki wprowadzaniu zasadniczych zmian w procesie tech¬ nologicznym.Sposób otrzymywania miesa ze skorupiaków mor¬ skich, zwlaszcza z kryla antarktycznego w postaci miesni zwanych szyjkami polega na tym, ze obrób¬ ce termicznej poddawany jest caly kryl z pominie¬ ciem wstepnych zabiegów technologicznych jak na przyklad wirowania.Obróbke termiczna prowadzi sie w srodowisku wodnym o temperaturze od 70 do 110°C w czasie ocj 1 do 15 minut pod cisnieniem normalnym, obni¬ zonym lub podwyzszonym wzglednie w srodowisku pary nasyconej o temperaturze od 70 do 150°C w czasie od 0,5 do 30 minut. Plukanie Obrobionego cieplnie kryla nastepuje w strumieniu cieczy, naj- 4 korzystniej wody o temperaturze utrzymanej w gra¬ nicach od 1 do 25°C i o zasoleniu nie wiekszym niz 4%. Po przeplukaniu kryla poddaje sie destrukcyjne¬ mu dzialaniu strumienia wody o znacznym cisnieniu 5 lub dzialaniu sily odsrodkowej przy nadaniu cieczy, najkorzystniej wody o temperaturze od 1 do 30°C przyspieszenia realizowanego w krótkim czasie, ce¬ lem uzyskania znacznej predkosci z jednoczesnym wywolaniem w stosunku do jego ciala czesciowej 10 destrukcji mechanicznej pancerza chitynowego, przy czym przyspieszenie mechaniczne prowadzone do wielkosci od 150 do 1500 jednostek przyspieszenia ziemskiego jest stwarzane poprzez oddzialywanie na kryla sila odsrodkowa w taki sposób, ze pod- 15 czas ruchu przyspieszonego jest on poddawany wie¬ lokrotnemu dynamicznemu kontaktowi z ostrymi elementami umieszczonymi na powierzchni robo¬ czej zbornika wyposazonego w wirujaca tarcze zao¬ patrzona w naciecia. Przyspieszenie na drodze hy- 20 draulicznej utrzymane w granicach od 5 do 50 je¬ dnostek przyspieszenia ziemskiego oraz przyspie¬ szenie pneumatyczne zawierajace sie w granicach od 30 do 200 jednostek przyspieszenia ziemskiego uzyskuje sie w urzadzeniu w ksztalcie walca, ko- 25 rzystnie obustronnie otwartego, zawierajacym zna¬ czna ilosc ostrych elementów usytuowanych na we¬ wnetrznej, powierzchni tego walca, stanowiacej zamkniety tor strumienia wyplywajacych z dyszy pod cisnieniem cieczy hydraulicznej lub gazu. Pred- 30 kosc uzyskana w drodze przyspieszenia mechanicz¬ nego, hydrodynamicznego lub pneumatycznego gwaltownie wyhamowuje sie kierujac surowiec na sztywne lub elastyczne azurowe przegrody, najko¬ rzystniej majace ksztalt siatek lub wiazek pretów 35 o ostrych krawedziach. W wyniku gwaltownego wy¬ hamowania nastepuje oddzielenie sie glowotulowia od odwloku z jednoczesnym wyluskaniem miesnia zwanego szyjka z uprzednio ponacinanego pance¬ rza chitynowego pokrywajacego odwlok i gabczas- 40 tej warstwy bialkowej znajdujacej sie miedzy pan¬ cerzem a miesniem w postaci wstepnie odspojonej otoczki wytworzonej podczas obróbki termicznej calego kryla.Po zabiegu tym rozdzial wyluskanych szyjek od 45 reszty ndekonsumpcyjnych czesci ciala dokonuje sie przez zanurzenie ich w kapieli wody czystej lub zawierajacej roztwór srodka powierzchniowo czyn¬ nego na przyklad oleju jadalnego. Plywajace po wierzchu kapieli wodnej fragmenty pancerza chi- 50 tynowego wraz z gabczasta warstwa bialkowa szu¬ muje sie.Sposób wedlug wynalazku spelnia zalozone cele i wykazuje szereg korzystnych technicznych i tech- niczno-uzytkowych skutków. Otrzymany produkt 55 w postaci jadalnego miesa z kryla ma bardzo ko¬ rzystne wartosci i strukturalne i organoleptyczne, zblizone do typowych szyjek rakowych, istotnie róz¬ niace go od znanego koagulatu bialkowego produ¬ kowanego metoda radziecka i znanego pod nazwa 60 pasta „okiean". Majace charakter szyjek mieso ja¬ dalne z kryla nie posiada nieprzyjemnego trawias¬ tego posmaku, charakterystycznego dla pasty „okie¬ an". Wydajnosc koncowa procesu prowadzonego sposobem wedlug wynalazku osiaga do 25% czyste- 0e go miesa i jest znacznie wyzsza od wydajnosci110 567 6 uzyskiwanego wedlug znanych sposobów produkcji koagulatu bialkowego, przy czym dzieki obróbce termicznej kryla calego, sposobem wedlug wynalaz¬ ku w otrzymanych szyjkach krylowych pozostaja wszystkie mikroelementy i witaminy, które przy produkcji koagulatu w duzym stopniu sa tracone w odpadowych wodach pokoagulacyjnych. Ponad¬ to otrzymane mieso zawiera okolo 20% bialka i oko¬ lo 1% tluszczu.Sposób wedlug wynalazku jest szczególowo opi¬ sany na przykladach jego realizacji.Przyklad I. Swiezo zlowionego kryla poddaje sie obróbce termicznej przez gotowanie w wodzie marskiej o temperaturze 70°C w czasie nie przekra¬ czajacym 15 min., po czym poddaje sie go plukaniu w strumieniu wody morskiej az do uzyskania prze¬ zen temperatury otoczenia, lecz nie wyzszej niz 18°C.Tak przygotowany kryl jest podawany wraz z wo¬ da ocdekowa na urzadzenie przyspieszajace majace ksztalt walca najkorzystniej obustronnie otwartego i wyposazonego w wirujaca tarcze zaopatrzona w szereg ostrych naciec lub wystepów. Na tarczy tej nastepuje jednoczesne przyspieszenie kryla do poziomu okolo 150 jednostek przyspieszenia ziem¬ skiego z jednoczesnym destrukcyjnym oddzialywa¬ niem powierzchniowym na pancerz chitynowy pro¬ wadzacym do jego czesciowego ponacinania. Tak przyspieszony kryl, napotykajac na drodze swego ruchu przeszkode mechaniczna, najkorzystniej przy¬ najmniej jeden rzad elastycznie osadzonych metalo¬ wych pretów, doznaje ujemnego przyspieszenia.W czasie gwaltownego wyhamowania nastepuje zjawisko przeciskania sie poszczególnych sztuk kry¬ la przez przeszkode polaczone z oddzielaniem dy¬ namicznym glowotulowia od odwloka z jednoczes¬ nym zdarciem uprzednio ponacinanego pancerza chi- tynowego wraz z gabczasta warstwa bialkowa czes¬ ciowo odspojona od miesnia z przyrosnieta do pan¬ cerza i wyluskaniem miesnia zwanego szyjka. Mie¬ szanina szyjek i napowietrzonych reszt ciala kryla jest kierowana dalej do kapieli wodnej, w której nastepuje segregacja wymienionych czesci. Rozdzial szyjek kryla od pozostalych czesci jego ciala reali¬ zowany jest najkorzystniej w pionowym naczyniu przez mechaniczne usuwanie z kapieli wodnej ply¬ wajacych na niej lub w jej poblizu w grubej wars¬ twie fragmentów pancerza chitynowego wraz z od¬ spojona od szyjki gabczasta, napowietrzona mniej wartosciowa warstwa bialkowa. Miesnie zwane szyj¬ kami opadaja samoczynnie na dno naczynia i sa wybierane mechanicznie. Po rozdzieleniu d wyplu¬ kaniu koncowym otrzymuje sie z 2 kg kryla okolo 0,22 kg czystych konsumpcyjnych szyjek, majacych mieso o barwie bialo-rózowej i o smaku zblizonym do szyjek raków. Odpady w ilosci 1,52 kg sa kiero¬ wane do dalszego przetwórstwa majacego na celu wytworzenie maczki paszowej.Przyklad II. Swiezo zlowionego kryla cale¬ go poddaje sie obróbce termicznej przez gotowanie pod zwiekszonym cisnieniem w wodzie zasolonej do poziomu okolo 2% w temperaturze 110°C w czasie nie krótszym niz 1 min., po czym kieruje sie go bez¬ posrednio do plukania strumieniem wody morskiej pod cisnieniem 3 kG/cm2, majacych temperature 1°C, az do uzyskania przez kryla temperatury oto¬ czenia. Plukanie realizuje sie w urzadzeniu plucza¬ cym sitowo-tasmowym o dzialaniu ciaglym. Tak przygotowany kryl jest przekazywany przez zasyp grawitacyjny bezposrednio z urzadzenia pluczacego b bez ociekniecia na urzadzenie przyspieszajace opisa¬ ne w przykladzie I, lecz znacznie wiekszych obro¬ tach, przez co uzyskuje sie przyspieszenia rzedu 1500 jednostek przyspieszenia ziemskiego. Rozpe¬ dzony do znacznej predkosci kryl opuszcza urzadze- 10 nie przyspieszajace napotykajac na swej drodze przeszkode opózniajaca jego ruch w postaci kilku rzedów pionowych elementów pretowych elastycznie posadowionych na zasadniczo poziomej podstawie.W czasie gwaltownego zahamowania ruchu naste- 15 puje opisane w przykladzie I zjawisko podzialu je¬ go ciala, wyluskanie szyjki i napowietrzenie pozo¬ stalych fragmentów ciala kryla. Po podziale miesza¬ nina szyjek oddzielonych glowotulowi oraz frag¬ mentów pancerzy chitynowych majacych od wew- 20 netrznej strony gabczasta warstwe bialkowa jest kierowana do kapieli wodnej majacej zasolenie rze¬ du 4% NaCl, w której nastepuje proces rozdzialu wymienionych czesci. Pierwsza faze rozdzialu pro¬ wadzi sie jak w przykladzie I, po czym nastepuje 25 proces flotacji przez stosowanie znanego srodka po- wierzchniowo-czynnego *ip. oleju jadalnego lub wy¬ ciagu z korzenia mydlnicy i wprowadzeniu do ka¬ pieli korzystnie sprezonego powietrza. Po zakon¬ czeniu rozdzialu jak opisano i wyluskaniu szyjek 30 otrzymuje sie z 5 kg kryla okolo 346 g czystego mie¬ sa krylowego w postadi szyjek.Przyklad III. Kryl po okresie przetrzymania w pokladowych lastach przez czas nie dluzszy niz 6 godzin poddawany jest obróbce termicznej w parze 35 wodnej nasyconej o temperaturze 70°C przez czas nie przekraczajacy 30 min. Tak przygotowany kryl jest przekazywany bezposrednio bez ociekniecia na urzadzenia przyspieszajace. Przyspieszenie w dro¬ dze hydraulicznej w stosunku do kryla jest realizo- 40 wane w urzadzeniu, które ma najkorzystniej postac walca obustronnie otwartego zawierajacego znaczna ilosc ostrych elementów np. kolców, usytuowanych wewnatrz na powierzchni stanowiacej zamkniety tor strumienia cieczy hydraulicznej, która jest tu woda 45 obiegowa slodka technologiczna natryskiwana pod cisnieniem z dyszy.Przyspieszenie w drodze hydraulicznej uzyskuje sie do wielkosci okolo 5 jednostek przyspieszenia ziemskiego. Strumien wody slodkiej ma temperature 50 w granicach od 1°C do 4°C. Rozpedzony do znacznej predkosci kryl opuszcza opisane urzadzerKie przys¬ pieszajace napotykajac na swej drodze przeszkode opózniajaca jego ruch, jak opisano w przykladzie II.W czasie gwaltownego zahamowania ruchu naste- 55 puje opisane zjawisko podzialu jego ciala, wyluska¬ nia miesni zwanych szyjkami i napowietrzenie. Po podziale mieszanine szyjek i pozostalych czesci cia¬ la kryla oraz fragmentów pancerzy chitynowych ma¬ jacych od wewnetrznej strony gabczasta warstwe 60 bialkowa, kieruje sie do kapieli wodnej zawieraja¬ cej nieznaczny dodatek srodka powierzchniowo czynnego, gdzie nastepuje proces rozdzialu jak opi¬ sano w przykladzie II.Przyklad IV. Caly kryl po rozmrozeniu pod- 65 dawany jest krótkotrwalej obróbce termicznej przez110 561 8 dzialanie para wodna nasycona w temperaturze 150°C przez czas nie mniejszy jak 0,5 min. Tak przy¬ gotowany kryl jest podawany bezposrednio ze zna¬ nego urzadzenia pluczacego sitowo-tasmowego na urzadzenie przyspieszajace o ksztalcie walca, najko¬ rzystniej obustronnie otwartego na którego wewne¬ trznej powierzchni osadzona jest znaczna ilosc os¬ trych elementów na przyklad kolców, gdzie kryl na¬ tryskiwany woda pod cisnieniem uzyskuje przys¬ pieszenie rzedu 50 jednostek przyspieszenia ziem¬ skiego .^Rozpedzony do znacznej predkosci kryl opuszcza urzadzenie przyspieszajace napotykajac na swej drodze przeszkode opózniajaca jego ruch, w postaci siatki z pretów. W czasie gwaltownego zahamowania ruchu nastepuje opisane zjawisko podzialu jego cia¬ la, wyluskanie miesni zwanych szyjkami i napo¬ wietrzenie. Po podziale mieszanine szyjek, glowo- tulowi oraz fragmentów pancerzy chitynowych ma¬ jacych od wewnetrznej strony gabczasta warstwe bialkowa, kieruje sie do kapieli wodnej w której nastepuje proces rozdzialu wymienionych czesci.W pierwszej fazie stosuje sie rozdzial jak opisano w przykladzie I: warstwy plywajacej fragmentów pancerzy chitynowych wraz z przyrosnieta do nich gabczasta warstwa bialkowa, po czym nastepuje pro¬ ces flotacji mieszaniny zawierajacej szyjki i pozostale czesci ciala kryla. Uzyteczne miesnie zwane szyjkami zdecydowanie opadaja na dno kapiel znajdujacej sie w naczyniu zblizonym budowa do znanego nar czynia sedymentacyjnego skad sa pobierane jako koncowy produkt procesu, a pozostale czesci ciala kryla sa usuwane z warstwy powierzchniowej czyn¬ nej kapieli i kierowane do przerobu na maczke pa¬ szowa.Przyklad V. Mrozony kryl w calosci podda¬ wany jest obróbce termicznej przez dzialanie pary nasyconej o temperaturze 70°C przez czas nie prze¬ kraczajacy 30 min., po czym kieruje sie go bezpo¬ srednio do plukania strumieniem wody czystej slod¬ kiej majacej temperature najkorzystniej 25°C, az do uzyskania przez niego temperatury otoczenia, nie wyzszej jednak niz 30°C. Plukanie realizuje sie w urzadzeniu pluczacym sitowo-tasmowym o dzia¬ laniu ciaglym. Tak przygotowany kryl jest podawa¬ ny bezposrednio z urzadzenia pluczacego bez ociek¬ niecia na urzadzenie przyspieszajace. Przyspieszenie kryla uzyskane w drodze pneumatycznej jest reali¬ zowane w urzadzeniu najkorzystniej o ksztalcie wal¬ ca obustronnie otwartego zawierajacego znaczna licz¬ be ostrych elementów usytuowanych wewnatrz na powierzchni stanowiacej zamkniety tor dostajacego sie z dyszy strumienia powietrza o cisnieniu 5 kG/ /cml Przyspieszenie w drodze pneumatycznej uzys¬ kuje sie do wielkosci okolo 30 jednostek przyspie¬ szenia ziemskiego. Rozpedzony do znacznej predkos¬ ci kryl opuszcza opisane urzadzenie przyspieszajace napotykajac na swej drodze przeszkode opózniaja¬ ca jego ruch, majaca charakter jak w przykladzie IV. W czasie gwaltownego zahamowania ruchu na¬ stepuje opisane zjawisko podzialu jego ciala, wylus¬ kanie miesni zwanych szyjkami oraz napowietrze¬ nie. Po podziale mieszanine szyjek i pozostalych czesci ciala rozdziela sie jak w przykladzie II.Przyklad VI. Zlowionego kryla przetrzymanego w lastach statkowych nie dluzej niz 6 godzin pod¬ daje sie w calosci krótkotrwalej obróbce termicznej' przez dzialanie pary wodnej nasyconej w tempera¬ turze 100°C przez czas nie przekraczajacy 7 min., 5 po czym kieruje sie go bezposrednio do plukania strumieniem czystej wody majacej charakter tem¬ peratury najkorzystniej 10°C, az do uzyskania przez niego temperatury otoczenia. Plukanie realizuje sie/ na znanym urzadzeniu pluczacym sitowo-tasmowym io o dzialaniu ciaglym. Tak przygotowany kryl jest podawany bezposrednio z urzadzenia pluczacego do urzadzenia przyspieszajacego jak opisano w przy¬ kladzie V, gdzie przy zwiekszonym cisnieniu gazu uzyskuje sie przyspieszenie rzedu 200 jednostek 15 przyspieszenia ziemskiego. Rozpedzony do znacznej predkosci kryl opuszcza urzadzenie przyspieszajace napotykajac na swej drodze przeszkode, opózniajaca jego ruch, w postaci nastepujacych po sobie palisad z elastycznych i sztywnych pretów z ostrymi ele- ao mentami. W czasie gwaltownego zahamowania ru¬ chu nastepuje opisane zjawisko podzialu jego ciala, wyluskanie miesni zwanych szyjkami oraz napo¬ wietrzenie. Po podziale jak wyzej mieszanine szyjek i pozostalych czesci ciala kryla rozdziela sie jak 2B w przykladzie III.Przyklad VII. Postepujac jak opisano w przy¬ kladzie VI, kryla poddanego obróbce termicznej, bez¬ posrednio po jej zakonczeniu kieruje sie w calosci na plaska siatkowa powierzchnie przesaczalna, naj- io lepiej na elastyczne sito drobnooczkowe o oczkach majacych wymiar utrzymany w granicach od 2 mm do 4 mm. Spoczywajacy na sicie goracy kryl jest poddawany uderzeniowemu dzialaniu destrukcyjne¬ mu strumienia wody czystej podawanej pod znacz- 25 nym cisnieniem, nie mniej szym niz 3 kg/cm2. Tem¬ peratura wody jest utrzymywana w granicach od 4°C do 15°C. Natrysk wody podawany w postaci licz¬ nych pojedynczych strumieni w wysokosci nie mniej¬ szej niz 1000 mm wywoluje zjawisko popekania pan- 40 cerzy chitynowych na kilka czesci, a nastepnie od¬ dzielenie sie glowotulowi od odwloku z jednoczes¬ nym wyluskaniem miesnia zwanego szyjka z uprze¬ dnio popekanego pancerza i gabczastej warstwy bialkowej znajdujacej sie miedzy pancerzem a mies¬ niem w postaci wstepnie odspojonej otoczki. Otocz¬ ka ta jest wytworzona podczas przeróbki termicz¬ nej kryla calego.Po tak wykonanym podziale kryla postepuje sie dalej jak opisano w przykladzie I.Przyklad VIII. Kryla poddawanego obróbce termicznej jak opisano w przykladzie V bezposred¬ nio po jej zakonczeniu kieruje sie w calosci na elas¬ tyczne sito drobnooczkowe o oczkach o wymiarach 2 do 4 milimetrów. Spoczywajacy na sicie kryl jest: poddawany natryskowi wody pod znacznym cisnie¬ niem okolo 15 kG/cm2. Natrysk jest podawany w pos¬ taci strumienia wody z wysokosci nie mniejszej niz 1500 mm, wywolujac zjawisko rozdzielania sie glo¬ wotulowi od odwloków opisane w przykladzie VII.Po dokonaniu podzialu postepuje sie dalej jak: 45 55 60 w przykladzie II.Zastrzezenie patentowe Sposób otrzymywania miesa ze skorupiaków mor- 65 skich, zwlaszcza z kryla antarktycznego, w postaci.110 567 9 10 miesni zwanych szyjkami przez zastosowanie obrób¬ ki termicznej kryla w kapieli wodnej, jego szybkie schlodzenie. a nastepnie destrukcje, mechaniczna na bardzo wiele drobnych czesci, separacja mechanicz¬ na tresci przewodu pokarmowego oraz rozdzial uzyt¬ kowych frakcji bialkowych od frakcji nieuzytko¬ wych prowadzony w srodowisku cieklym z odzys¬ kiem czesci bialka z frakcji odpadowych, znamien¬ ny tym, ze obróbce termicznej poddawany jest caly kryl z pominieciem wstepnych zabiegów technolo¬ gicznych, przy czym obróbke termiczna prowadzi sie w srodowisku wodnym o temperaturze od 70. do 110°C w czasie od 1 do 15 minut, wzglednie W sro¬ dowisku pary nasyconej o temperaturze od 70 do 150°C, w czasie od 0,5 do 30 minut, po czym surowiec plucze sie w strumieniu wody o temperaturze od 1 do 25°C o zasoleniu nie wiekszym niz 4% i pod¬ daje destrukcyjnemu dzialaniu strumienia cieczy o znacznym cisnieniu lub dzialaniu sily odsrodko¬ wej przy nadaniu w obecnosci cieczy, najkorzyst¬ niej wody o temperaturze od 1 do 30°C przyspiesze¬ nia mechanicznego do wielkosci utrzymanej w gra* 5 nicach od 150 do 1500 jednostek przyspieszenia ziem¬ skiego, badz nadaniu przyspieszenia hydrauliczne¬ go do wielkosci utrzymanej w granicach od 5 do 50 jednostek przyspieszenia ziemskiego, badz nada¬ niu w obecnosci gazu, najkorzystniej sprezonego po- 10 wietrza przyspieszenia pneumatycznego utrzymane¬ go w granicach od 30 do 200 jednostek przyspiesze¬ nia ziemskiego, nastepnie surowiec wyhamowuje sie mechanicznie i dokonuje sie rozdzialu szyjek od po¬ zostalej czesci ciala poprzez zanurzenie surowca do 15 kapieli wodnej czystej lub zawierajacej roztwór srodka powierzchniowoczynnego a plywajace po wierzchu kapieli wodnej fragmenty pancerza chity- nowego wraz z gabczasta warstwa bialkowa szumu¬ je sie. PL PL PL