Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania nowych pochodnych glikozoaminy o ogólnym wzo¬ rze 1, w którym X oznacza grupe karbonylowa lub sulfonylowa, R oznacza rodnik alkilowy o 1—18 atomach wegla lub rodnik fenylowy, Ri oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla lub rodnik benzylowy, R2 oznacza atom wo¬ doru lub rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, R4 oznacza atom wodoru, Re oznacza atom wodoru lub grupe alkanokarbonylowa o 1—18 atomach wegla, R7 oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy o 1—5 atomach wegla, grupe hydroksymetylowa lub rodnik fenylowy, R8 oznacza grupe karboksylowa, grupe alkoksykarbonylowa o 1—3 atomach wegla w czesci alkoksylowej, grupe karbamoilowa, grupe N-alkilokarbamoilowa o 1—4 atomach wegla w czesci alkilowej, grupe N-benzylokarbamoilowa lub grupe karbamoilornetylokarbamoilowa, R9 oznacza grape karboksylowa, grupe alkoksykarbonylowa o 1—3 atomach wegla w czesci alkoksylowej, grupe benzyloksykarbonylowa, grupe karbamoilowa, grupe N-alkiLokarbamoilowa o 1—4 atomach wegla w czesci alkilowej, z warunkiem, ze rodnik alkilowy R zawiera wiecej niz 1 atom wegla w przypadku, gdy X oznacza grupe karbonylowa, a R2 oznacza rodnik metylowy, albo w przypadku, gdy X oznacza grupe karbonylowa, R2 oznacza atom wodoru, a Rg i R* oznaczaja grupy karboksylowe, oraz ich soli.Rodnikiem alkilowym jest zwlaszcza nizszy rod¬ nik alkilowy, ma przyklad rodnik izopropylowy, 10 15 20 25 30 prosty lub rozgaleziony, zwiazany w dowolnym po¬ lozeniu rodnik butylowy, pentylowy, heksylowy lub heptylowy, a przede wszystkim metylowy, etylowy lub n-propylowy.Ewentualnie zestryfikowana lub zamidowana grupa karboksylowa jest przede wszystkim sama grupa karboksylowa, lub grupa karboksylowa ze¬ stryfikowana nizszym alkatnolem, takim jak meta¬ nol lub etanol, albo tez grupa karbamoilowa ewen¬ tualnie podstawiona jedir*o- lub dwukrotnie przy atomie azotu rodnikiem alkilowym, zwlaszcza niz¬ szym rodnikiem alkilowym, rodnikiem arylowym, korzystnie rodnikiem fenylowym, lub rodnikiem aralkilowym, takim jak rodnik benzylowy Grupa karbamoilowa moze byc tez podstawiona rodnikiem alkilidemowym, takim jak rodnik buty- lidenowy lub pentylidenowy. Karbamoilowa grupa R8 moze przy atomie azotu zawierac takze grupe karbamoilometylowa.W omówionych wyzej zwiazkach, w których R2 oznacza rodnik alkilowy, polaczona z atomem tlenu w polozeniu-3 grupy glikozoaminowej grupa aceta- midowa-R2 jest optycznie czynna, to znaczy wyste¬ puje ona w konfiguracji-D. W przypadku, gdy R7 nie stanowi atomu wodoru, to kwas aminoocto- wy-R7 wystepuje w konfiguracji-L.Nowe zwiazki, wytworzone sposobem wedlug wy¬ nalazku, sa w zaleznosci od swych podstawników zwiazkami obojetnymi, kwasowymi lub zasado¬ wymi. W przypadku obecnosci nadmiaru grup kwa- 110353*iWO:TW*i UJ) IM 5H'tP.. sowych tworza one sole z zasadami, takie jak sale amoniowe lub sole z metalami alkalicznymi lub metalami ziem alkalicznych, na przyklad z sodem, potasem, wapniem lub magnezem. Jesli sa obecne w nadmiarze grupy zasadowe, to tworza one sole addycyjne z kwasami Do soli addycyjnych z kwasami zaliczaja sie zwlaszcza farmakologicznie dopuszczalne, nietok¬ syczne sole addycyjne z kwasami, takie jak sole z kwasami nieorganicznymi, na przyklad z kwasem chlorowodorowym, brómowodorowym, azotowym, siarkowym lub fosforowym, albo z kwasami orga¬ nicznymi, takimi jak organiczne kwasy karboksy-. lowe, na przyklad z kwasem octowym, propiono- wym, jjlikolowym, bursztynowym, maleinowym, hydiioj£»ymaleinowym, metylomaleinowym, fumaro* wym, jablkowym, winowym, cytrynowym, benzo¬ esowym, cynamonowcu, migdalowym, salicylowym, 4-anunosalicylowym, 2-fenoksybenzoesowym, 2-ace- toksybenzoesowym, embonowym, nikotynowym lub izonikotynowym, lub z takimi jak organiczne kwasy sulfonowe, na przyklad z kwasem metanosulfono- wym, etanosulfonowym, 2-hydroksyetanosulfiono- wym, etanodwusulfonowym-1,2, benzenosulfonowym, p-toluenosulfonowym lub naftalenosulfonowym-2, nadto takze inne sole addycyjne z kwasami, które mozna stosowac na przyklad jako produkty przej¬ sciowe, przykladowo do oczyszczania wolnych zwia¬ zków lub do wytwarzania innych soli oraz do ich scharakteryzowania, takie jak sole z kwasem pikry- nowym^ pikrolonowym, flawianowym, fosforowol- framowym, fosforomolibdenowym, nadchlorowym i kwasem Reinecke'go.W J, Med. Chem. 9 (1966) na stronach 971—972 opisane sa zwiazki o wzorze 1, w którym X oznacza grupe karbonylowa, R oznacza rodnik metylowy, R2 oznacza atom wodoru lub rodnik metylowy, R? oznacza rodnik metylowy, a B* i R9 oznaczaja grupy karboksylowe, przy czym nie podano dziala¬ nia tych zwiazków. Badania wlasne wykazaly, ze nieoczekiwanie substancje te nie sa czynne farma¬ kologicznie W. Biochem. 2. Biophys. Res. Comm. 66, 107$, 1316—1322 sa opisane m.in. zwiazki o wzorze 1, w którym X oznacza grupe karbonylowa, R i R2 oznaczaja rodniki metylowe, R? oznacza rodnik me¬ tylowy, R« oznacza grupe karbamoilowa a R» ozna¬ cza grupe karboksylowa, przy czym zwiazki te sa adjuwantami o czynnym dzialaniu. Nowe zwiazki o wzorze 1, wytworzone sposobem wedlug wyna¬ lazku, sa co najmniej tak skuteczne jak ostatnio podane zwiazki znane, lecz nadto sa nieoczekiwanie o wiele mniej toksyczne.Nowe substancje czynne o wzorze lr wytworzone sposobem wedlug wynalazku, wykazuja cenne wlasciwosci farmakologiczne, a zwlaszcza znakomite dzialanie potegujace odpornosc. Mozna to dowiesc na podstawie nizej omówionego ukladu badan 1—5. 1. Potegowanie komórkowej odpornosci in vivo: wzrost nadwrazliwosci typu póznego na albumine jaja kurzego u swinek morskich.Swinki morskie odmiany Pirbrighfa w dniu 0 uedpornia sie 10 mg albuminy jaja kurzego w kom¬ pletnym adjuwencie HreunóVa na drodze wstrzyki¬ wania po 0,1 ml mieszaniny antygen-adjuwant w obie tylne lapy. Po uplywie 4 tygodni wywoluje 10 15 25 30 35 40 50 sie reakcje skórne przez sródskórne wstrzykniecie 100 pg albuminy jaja kurzego w 0,1 ml zbuforówa- nego roztworu soli fizjologicznej i ocenia ilosciowo na podstawie objetosci reakcji, ó1flcZbriVch po uplywie 24 godzin z powierzchni rumienia i przy¬ boru grubosci skóry. Ten po uplywie 24 godzin (reakcja typu póznego) obserwowany, specyficzny dla antygenów wzrost objetosci fealccjir^uzy jako miara komórkowa przekazywanej odpornosci. Albu¬ mina jaja kurzego jest zbyt slabym irnmiinogenem, aby sama lub w wodnoolejowej emulsji z niekom¬ pletnym adjuwantem Freund'a (10 czesci roztworu albuminy jaja kurzego w 0,9°/o NaCl zmieszane z 8,5 czesciami srodka o nazwie BayolF i 1,5 cze¬ sciami srodka o nazwie Arlacel A) indukowala reakcje typu póznego, lecz dla efektywnege immu- nizowania musi byc aplikowana W kompletnym adjuwancie, do którego dodaje sie piatki [5 mg usmierconego i liofilizowanego pratka M butyricum na 10 ml ukladu srodków Bayol F . (Arlacel A)l.W celu stwierdzenia potegujacego odpornosc dzia¬ lania substancji badanych mozna te substancje zamiast pratków wprowadzac w dawkach 10— 100 fig do mieszaniny antygenno-olejowej.Peptydy glikozoaminy wytworzone sposobem wedlug wynalazku, sa w stanie nasladowac efekt tych pratków w opisanym ukladzie badan i iloscio¬ wo go przewyzszac.Wyrazne spotegowanie reaktywnosci typu póz¬ nego na albumine jaja kurzego mozna osiagac takze dzieki temu, ze zwiazki omawianego rodzaju nie inkorporuje sie w mieszaninie antygenowo-ole- jowej, lecz podaje sie podskórnie w roztworze soli kuchennej w dawkach 10—100 fig na jedno zwierze doswiadczalne w ciagu kilku dni po immunizacji (na przyklad w dniu 0, 1, 2, 5, 6 i 7).Tym samym dowiedziono, ze zwiazki omawianego rodzaju sa w stanie powaznie podwyzszyc odpornosc komórkowa, i to zarówno w mieszaninie z samym antygenem (efekt adjuwanta w scislym sensie), jak i przy doprowadzeniu czasowo i miejscowo oddziel¬ nym od wstrzykniecia antygenu (ukladowe pote¬ gowanie odpornosci). 2. Potegowanie cieczowej odpornosci in vivo: wzrost wytwarzania przeciwcial na surowicza/albu¬ mine bydleca (BSA) u myszy.Myszy odmiany NMRI w dniu 0 uodpornia sie dootrzewnowym (i, p.) wstrzyknieciem 10 fig bez- osadowej surowiczej albuminy bydlecej (BSA). Po uplywie 9, 15 i 29 dni pobiera sie próbki surowicze i bada na zawartosc przeciwcial przeciw albu¬ minie BSA za pomoca techniki hemoaglutynacyjnej.W stosowanych dawkach rozpuszczalna albumina BSA jest dla zwierzat przyjmujacych subimmuno- geraia, to znaczy nie jest w stanie wcale lub jest tylko w stanie wywolac zupelnie nieznaczne wy¬ twarzanie przeciwcial. Dodatkowe traktowanie pewnymi potegujacymi odpornosc substancjami przed lub po dawce antygenu prowadzi? do wzrostu miana przeciwcial w surowicy. Efekt tego ttakto- wania wyraza sie osiagnieta wartoscia zapisu, to znaczy suma log2 z róznicy mian z trzech dni krwa¬ wienia.Zwiazki wytworzone sposobem wedlug wynalazku sa w stanie w przypadku dootrzewnowej lub pod-110353 6 skórnej (SC.) aplikacji 100—300 mg/kg/zwierze w pieciu kolejno nastepujacych dniach (dzien 0 do 4) po immunizacji albumina BSA wyraznie podwyz¬ szyc wytwarzanie przeciwcial przeciwko BSA.Stymulujacy odpornosc efekt omawianych zwia¬ zków jest w przeciwienstwie do innych, bakteryj¬ nych immunoleptyków (na przyklad LPS z E. coli) zalezny od antygenu: wstrzykniecie nowych zwiaz¬ ków tylko u immunizowanych albumina BSA, a nigdy u nieimmunizowanych myszy, wywoluje podwyzszenie miana anty-BSA. Rzecz szczególna, ze podskórne podawanie omawianych zwiazków jest równie efektywne jak dootrzewnowe aplikowanie, to znaczy obserwowane dzialanie potegujace odpor¬ nosc jest ukladowe i nie lest zalezne od tego, by stymulator jak antygen lub aby zmieszany z anty¬ genem musial byc podawany ta sama diroga, jak to ma miejsce w przypadku klasycznych adjuwantów.Dzieki opisanym próbom stwierdzono, ze zwiazki omawianego rodzaju sa zdolne tez do specyficznego podwyzszania odpornosci cieczowej, ze polepszaja one immunologiczna odpowiedz na bodziec, i ze ich efekt potegujacy odpornosc polega na ukladowym uaktywnieniu aparatu immunologicznego. 3. Potegowanie cieczowej odpornosci in vitro: efekt zastepujacy komórki grasicy (T) przy odpo¬ wiedzi przeciwcialami komórek sledziony myszy na erytrocyty owcze (SE).Dla indukcji odpowiedzi przeciwcialami sa w wielu przypadkach niezbedne limfocyty (komórki-T) wywodzace sie z grasicy. Te komórki wspóldzia¬ laja z poprzednikami tworzacymi przeciwciala lim¬ focytów (komórkami-B) i pomagaja im reagowac na pobudzanie za pomoca tak zwanych T-zaleznych antygenów poprzez rozmnazanie sie komórek, róz¬ nicowanie i synteze przeciwcial. Zawiesiny komórek sledziony myszy nu/nu z wrodzonym brakiem gra¬ sicy nie zawieraja zadnych funkcjonalnych ko¬ mórek T i tnie sa zdolne na przyklad in vitro w obecnosci erytrocytów SE do wytworzenia zad¬ nych przeciwcial anty-SE. Zwiazki wytworzone sposobem wedlug wynalazku sa nieoczekiwanie zdolne do funkcjonalnego zastapienia komórek T w tych hodowlach i do umozliwienia odpowiedzi przeciwcialami na erytrocyty SE. Dodatek tych substancji do hodowli nu/nu komórek sledziony w obecnosci erytrocytów SE prowadzi w ciagu 4 dni do powaznego wzrostu ilosci komórek tworzacych przeciwciala. Wyniki dowodza, ze omawiane zwiazki sa w stanie podwyzszac cieczowe wytwarzanie przeciwcial in vitro i komponowac defekt ukladu komórek-T. 4. Selektywna mitogennosc dla komórek-B: efekt sprzyjajacy rozmnazaniu sie komórek w hodowlach limfocytów-B.Zawiesiny wysoko wzbogaconych limfocytów-B (komórki wezlów limfatycznych myszy nu/nu z wrodzonym brakiem grasicy), oraz mozliwie naj¬ czystszych, niedojrzalych i dojrzalych limfócytów-T [komórki grasicze wzglednie odporne na kortyzon, to jest wytrzymujace w ciagu 4& godzin od wstrzyk¬ niecia kortyzonu komórki grasicze myszy Balb/c] inkubuje sie w obecnosci badanych substancji w ciagu trzech dni. Inkorporowanie H»-tymidyny w tyci* limfocytach w ciagu ostatnich 18 godzin okresu hodowania sluzy jako miara aktywnosci rozmnazania sie komórek.Zwiazki, wytworzone sposobem wedlug wyna¬ lazku, dla limfocytów-B (to jest dla poprzedników 5 komórek wytwarzajacych przeciwciala) sa mito- genne, a dla limfbcytów-T nie sa mitogenne.Tym samym zwiazki te sa w stanie wzbudzac rozmnazanie sie limfocytów, uczestniczacych w cie¬ czowej odpowiedzi (reakcji) odpornosciowej. id 5. Zgodliwosc: jakkolwiek zwiazki omawianego rodzaju swoje dzialanie potegujace wywiazuja na swinkach morskich przykladowo juz po jednostko¬ wej dawce podskórnej 0,05 mg/kg, a na myszach po podskórnym aplikowaniu 5-krotnym dawki 15 10 mg/kg, to nawet po dootrzewnowym aplikowa¬ niu 5-krotnym dawki 300 mg/kg na myszach nie obserwuje sie zadnych skutków toksycznych. Oma¬ wiane substancje dlatego tez dysponuja znakomi¬ tym zasiegiem terapeutycznym. 20 Zwiazki, wytworzone sposobem wedlug wyna¬ lazku, wykazuja zdolnosc, po pierwsze w miesza¬ ninie z antygenem podwyzszania jego immunogen- nosci, a po drugie przy aplikowaniu ukladowym, zwiekszania immunologicznej reaktywnosci leczo- 25 nego organizmu. Przy tym omawiane substancje sa w stanie sprzyjac zarówno odpornosci komórkowej, jak i cieczowej i uaktywniac limfocyty, odpowie¬ dzialne za wytwarzanie przeciwcial.Te nowe zwiazki mozna zatem jako adjuwanty *• w mieszaninie ze szczepionkami wykorzystywac do tego, by polepszyc rezultat szczepienia, a takze zwiekszyc ochrone przeciwzakazna przed zarazkami bakteryjnymi, wirusowymi lub pasozytniczymi, na¬ dawana przez przeciwciala cieczowe i/lub przez odpornosc komórkowa.Wreszcie nadaja sie omawiane zwiazki w mie¬ szaninie z najrózniejszymi antygenami jako adju¬ wanty przy doswiadczalnym i przemyslowym wy¬ twarzaniu przeciwsurowic dla terapii i diagnostyki oraz przy indukowaniu immunologicznie uakty¬ wnionych populacji limfocytów dla sposobu prze¬ kazywania komórek.Ponadto mozna nowe zwiazki nawet bez cfcopro- 45 wadzania antygenu wykorzystac do tego, by juz podprogowo przebiegajace reakcje immunologiczne u ludzi i zwierzat wspomagac, ^wiazki te nadaja sie zatem szczególnie do stymulowania swoistej obrony organizmu, na przyklad przy zakazeniach M chronicznych i ostrych lub przjr selektywnosci (antygenowo specyficznych) brakach immunolo¬ gicznych, oraz przy wrodzonych, lecz takze przy nabytych ogólnych (to jest nie antygenowo specy¬ ficznych) stanach braków immunologicznych, takich M jak wystepujace w starosci, w przebiegu ciezkich schorzen glównych, a przede wszystkim po terapii promieniowaniem jonizujacym lub hormonami tlu¬ miacymi odpornosc. Omawiane substancje mozna przeto podawac korzystnie równiez w polaczeniu oo z przeciwzakaznymi antybiotykami, chemoterape- utykami lub innymi zabiegami leczniczymi, aby przeciwdzialac szkodom immunologicznym.Wreszcie omawiane substancje nadaja sie do ogólnej profilaktyki chorób zakaznych u ludzi w izwierzat, _^ 35 407 Sposobem wedlug wynalazku wytwarza sie zwla¬ szcza zwiazki o wzorze 1, w którym X oznacza rodnik karbonyIowy, R oznacza nizszy rodnik alki¬ lowy albo rodnik0 fenylowy, a Ri, R2, R4, Re, R7, Rb, R9 maja w^zej podane znaczenie, oraz ich sole.Szczególnie cenne sa takie zwiazki o wzorze 1, w których R2 oznacza wodór, a pozostale symbole maja wyzej podane znaczenie, oraz ich sole.Nalezy wyróznic zwlaszcza zwiazki o. ogólnym wzorze 2, w którym R oznacza nizszy rodnik alki¬ lowy lub rodnik fenylowy, Ri oznacza atom wodoru lub rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, R2 oznacza atom wodoru lub rodnik metylowy, R7 oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy o 1—5 ato¬ mach wegla lub grupe hydroksymetylowa, Rs ozna¬ cza grupe karbamoilowa, a R9 oznacza grupe karbo¬ ksylowa, z warunkiem, ze nizszy rodnik alkilowy R zawiera wiecej niz 1 atom wegla w przypadku, gdy R2 oznacza rodnik metylowy, oraz ich sole.Nalezy równiez wspomniec o zwiazkach o wzo¬ rze 2, w którym R oznacza nizszy rodnik alkilowy lub rodnik fenylowy, Ri oznacza atom wodoru, R?/ oznacza atom wodoru lub rodnik metylowy, R7 oznacza atom wodoru, rodnik metylowy lub grupe hydroksymetylowa, Rs oznacza grupe karba¬ moilowa, a R9 oznacza grupe karboksylowa, z wa¬ runkiem, ze nizszy rodnik alkilowy R zawiera wiecej niz 1 atom wegla w przypadku, gdy R2 oznacza rodnik metylowy, oraz ich sole.Sposób wytwarzania nowych zwiazków polega wedlug wynalazku na tym, ze zwiazek o wzorze 3, w którym X, R i R2 maja wyzej podane znaczenie, a Ri°, R4° i Re0 maja znaczenie podane dla sym¬ boli Ri, R4 i Re lub oznaczaja grupe alkamokarbo- nylowa o 1—5 atomach wegla, grupe benzoilowa, grupe benzyloksykarbonylowa, grupe alkoksykarbo- nylowa o 1—5 atomach wegla w czesci alkoksylo- wej, rodnik alkilowy o 1—5 atomach wegla, rodnik alkilidenowy o 1—5 atomach wegla lub rodnik ben- zylidenowy, albo pochodna tego zwiazku, konden- suje sie w znany sposób, ze zwiazkiem o wzorze 4, w którym R7°, Rb° i R90 maja znaczenie podane dla symboli R7, Rs i R9 lub R70 oznacza grupe alkano- karbonylowa o 1—5 atomach wegla, grupe benzo¬ ilowa, grupe benzyloksykarbonylowa, grupe alko- ksykarbonylowa o 1—5 atomach wegla w czesci alkoksylowej, rodnik alkilowy o 1—5 atomach wegla, rodnik alkilidenowy o 1—5 atomach wegla, a Rs° i R90 oznacza rodnik III-rz.-butyIowy, rodnik benzylowy lub benzhydrylowy, i ewentualnie obecne grupy zabezpieczajace odszczepia sie.Kondensacja ta nastepuje przy tym korzystnie w ten sposób, ze kwas o wzorze 3 w postaci reak¬ tywnej, np. w postaci jego estru, estru enolowego lub bezwodnika, poddaje sie reakcji z amina o wzo¬ rze 4 w postaci zaktywowanej, np. w postaci fosfo¬ rynu aminy. Reaktywna grupa karboksylowa moze byc przykladowo bezwodnikiem kwasowym, ko¬ rzystnie mieszanym bezwodnikiem kwasowym, takim jak azydek kwasowy, amidem kwasowym, takim jak imidazolid, izoksazolid, lub zaktywowa- nym estrem. Do zaktywowanych estrów zalicza sie zwlaszcza ester cyjanometylowy, karboksymety¬ lowy, tioester' pjnitirofenylowy, ester p-nitrofeny- lowy, 2,4,5-trójchlorofenylowy, pieciochlorofenylowy, L0 353 -8 ester N-hydroksysukcynimidu, ester N-hydroksy- ftalimidu, ester 8-hydroksychinolinowy, 2-hydroksy- -1,2-dwuwodoro-l-karboetoksychinoUnowy, , N-hy- droksypiperydynowy lub estry enoli, które uzyskuje 5 sie z 3'-sulfonianem N-etylo-5-fenyloizoksazolio- wym. Aktywowane estry mozna tez otrzymac ewen¬ tualnie z karbodwuimidem wobec dodatku N-hy¬ droksysukcynimidu albo z niepodstawionym lub z podstawionym, na przyklad przez chlorowiec, 10 rodnik metylowy lub grupe metoksylowa 1-hydro- ksybenzotriazolem, lub z 3-hydroksy-4-keto-3,4- -dwuwodorobenzo[d]-l,2,3-triazyna.Grupe aminowa aktywuje sie na przyklad na drodze reakcji z fosforynoamidem. 15 Wsród metod reakcji ze zaktywowanymi estrami nalezy wspomniec zwlaszcza metode z 3'-sulfonia- nem N-etylo-5-fenyloizoksazoliowym (odczynnik K. Woodward'a) lub z 2-etoksy-l,2-dwuwodoro-l7 -karboetoksychinolina lub karbodwuimidem. 20 Latwo odszczepialnymi grupami zabezpieczaja¬ cymi sa grupy znane z chemii peptydów i cukrów.Jako grupy zabezpieczajace dla grup karboksylo- wych nalezy wspomniec zwlaszcza rodnik III-rz.- -butylowy, benzylowy lub benzhydrylowy, a dla 25 grup hydroksylowych zwlaszcza rodniki acylowe, na przyklad nizsze rodniki alkanokarbonylowe, takie jak rodnik acetylowy, rodniki aroilowe, takie jak rodnik benzoilowy, a przede wszystkim rodniki wywodzace sie z kwasu weglowego ,takie jak grupa ?0 benzyloksykarbonylowa lub nizsza grupa alkoksy- karbonylowa, lub rodnik alkilowy, zwlaszcza III-rz.- -butylowy, ewentualnie grupa nitrowa, nizsza gru¬ pa alkoksylowa lub chlorowcem podstawiony rodnik benzylowy lub czterowodoropiranylowy, albo ewen- 35 tualnie podstawione rodniki alkilidenowe, które wiaza atomy tlenu w polozeniu-4 i -6. Takimi rod¬ nikami alkilidenowymi sa zwlaszcza nizszy rodnik alkilidenowy, przede wszystkim rodnik etylidenowy, izopropylidenowy lub propylidenowy, albo ewen- 40 tualnie podstawiony, korzystnie podstawiony w po- lozeniu-para, rodnik benzylidenowy.Te grupy zabezpieczajace mozna odszczepiac w znany sposób. I tak mozna je odrywac hydrogeno- litycznie, na przyklad za pomoca" wodoru w obec- 45 nosci katalizatora z metalu szlachetnego, takiego jak katalizator palladowy lub platynowy, lub na drodze hydrolizy kwasnej.Stosowane substancje wyjsciowe sa znane lub moga byc wytwarzane w znany sposób. I tak, 50 zwiazki o wzorze 3 mozna otrzymac na przyklad na drodze reakcji odpowiedniego, w polozeniu-3 niepodstawionego cukru z kwasem chlorowco-R2- -octowym, przy czym R2 ma wyzej podane zna¬ czenie, i jego estrami w obecnosci mocnych zasad. 55 A tym chlorowcem jest korzystnie brom lub prze¬ de wszystkim chlor.Otrzymane zwiazki mozna w znany sposób prze¬ prowadzac w ich sole, na przyklad na drodze re¬ akcji otrzymanego zwiazku kwasowego z wodoro- 6o tlenkami metali alkalicznych lub metali ziem alka¬ licznych, lub otrzymanego zwiazku zasadowego z kwasami.Wyzej opisane drogi sposobu przeprowadza sie znanymi metodami, bez obecnosci lub korzystnie 65 w obecnosci rozcienczalników lutyrozpuszczalników, ?9 * w razie koniecznosci chlodzac lub ogrzewajac, pod podwyzszonym cisnieniem i/lub w atmosferze gaza obojetnego, takiego jak azot.•Uwzgledniajac przy tym wszystkie w czasteczce znajdujace sie podstawniki, nalezy, o ile jest to potrzebne, zwlaszcza w obecnosci latwo hydrolizu- jacych Todnikow 0-acylowych, stosowac szczególnie lagodne warunki reakcji, takie jak krótkie czasy trwania Feakcji, wprowadzanie lagodnych srodków kwasnych i zasadowych w niskim stezeniu, ilosciowe stosunki stechiometryczne, dobór odpowiedniego katalizatora, rozpuszczalnika, temperatury i/lub cisnienia.Zwiazki o -wzorze 1 moga byc zawarte w prepa¬ ratach farmaceutycznych. W przypadku tych pre¬ paratów iarmaceutycznych chodzi o preparaty do podawania dajelitowego, takiego jak podawanie do¬ ustne lub djoodbytnicze, oraz do podawania poza¬ jelitowego stalocieplnym, zawierajace sama sub¬ stancje jfarmakologicznie czynna lub w polaczeniu z farmakologicznie dopuszczalnym nosnikiem. Daw¬ kowanie tej substancji czynniej zalezy od gatunku stalocieplnych, wi#ku i indywidualnego stawu pa¬ cjenta, oraz od sposobu aplikowania.Te nowe preparaty farmaceutyczne zawieraja okolo 10—90%, korzystnie okolo 20—90% tej sub¬ stancji czynnej. Moga one wystepowac na przyklad w postaci dawek jednostkowych, takich jak dra¬ zetki, tabletki, kapsulki, czopki lub ampulki.Preparaty farmaceutyczne sporzadza sie w znany sposób, na przyklad za pomoca konwencjonalnych sposobów .mieszania, granulowania, drazetkowania, rozpuszczania lub liofilizowania. Oprócz wspomnia¬ nych rodzajów aplikowania mozna preparaty far¬ maceutyczne otrzymywac tez do stosowania do¬ ustnego, laczac substancje czynna ze stalymi nos¬ nikami, ewentualnie granulujac otrzymana mie¬ szanine, i przetwarzajac te mieszanine wzglednie granulat, w razie potrzeby lub koniecznosci po do¬ daniu odpowiednich substancji pomocniczych, do postaci tabletek lub rdzeni drazetek.Odpowiednimi nosnikami sa zwlaszcza napelnia- cze, takie Jak cukry, na .przyklad laktoza, sacha¬ roza, mannit lub sorbit, preparaty celulozowe i/lub fosforany wapnia, na przyklad fosforan trójwapnio¬ wy lub wodorofosforain wapniowy, nadto srodki wiazace, takie jak klajstry skrdbdowe z zastosowa¬ niem skrobi kukurydzianej, pszenicznej, ryzowej lub ziemniaczanej, zelatyna, tragakant, metyloce¬ luloza, hydroksypropylometyloceluloza, sól sodowa rkarbóksymetylocelulozy i/lub poliwinylopirolidon, i/lub, *w razie potrzeby, srodki rozkruszajace, takie -jak wyzej omówione skrobie, dalej skrobie karbo- ksymetylowe, usieciowany poliwinylopirolidon, agar, kwas alginowy lub jego sól, taka jak alginian so¬ dowy. Srodkami pomocniczymi sa przede wszyst¬ kim srodki regulujace plynnosc i srodki poslizgowe, na przyklad kwas -krzemowy, talk, kwas steary¬ nowy lub jego sole, takie jak stearynian magnezu lub wapnia, i/lub glikol polietylenowy. Rdzenie dra- "zetek zaopatruje sie w odpowiednie powloki, < ewen¬ tualnie odporne rra sok zoladkowy, przy czym miedzy innymi stosuje sie stezone roztwory cukrów, kt6re ewentualnie zawieraja gume arabska, talk, poliwinylopirolidon, glikol polietylenowy i/lub dwu- 0 353 10 tlenek tytanu, roztwory lakierów w odpowiednich organicznych rozpuszczalnikach lub mieszaninach rozpuszczalnikowych, albo w celu wytworzenia powlok odpornych na sok zoladkowy, stosuje sie 5 roztwory odpowiednich preparatów celulozowych, takich jak ftalan acetylocelulozy lub ftalan hydro- ksypropylometylocelulozy. Do powlok tabletek lub drazetek mozna wprowadzac barwniki lub.pigmenty, na przyklad w celu identyfikacji lub dla oznako- 10 wania róznych dawek substancji czynnej.Podane nizej przyklady objasniaja blizej wyna¬ lazek, nie ograniczajac jego zakresu. Temperature w przykladach podano w stopniach Celsjusza.Przyklad I. Roztwór 2,6 g estru benzylowego 15 b^zyIo-3-0-{D-l-[L-l-(D-l.karbamoilo-3-karboksy- propylo)-karbamoiloetylo] -karbamoiloetylo} -2-dezo- ksy-2-pmpionyloamino-a-D-glikopiranozydu w 67 ml 60% kwasu octowego uwodornia sie za pomoca 0,6 g 5% katalizatora palladowego na nosniku we- 20 glowym pod cisnieniem normalnym i w tempera¬ turze pokojowej az do ustania reakcji (czas trwania uwodorniania okolo 20 minut). Katalizator odsacza sie, przemywa niewielka iloscia 60% kwasu octo¬ wego, a przesacz odparowuje sie do sucha pod 25 próznia wytworzona za pomoca strumieniowej pom¬ pki wodnej. Pozostalosc przekrystalizowuje sie z ukladu etanol/eter, otrzymujac benzylo-3-0-{D-l- -[L-l-(D-l-karbamoilo-3 - karboksypropylo) - karba¬ moiloetylo]- karbamoiloetylo}-2-dezoksy-2-propiony- 30 loamino-a-D-glikopiranozyd o temperaturze topnie¬ nia 155—160° (z rozkladem) i o skrecalnosci optycznej [a] -jL = +105° ± 1° (c = 0,58 w dwumetyloforma- midzie). 35 Ester benzylowy benzylo~3-0-{D-l-[L-l-(D-l-kar- bamoilo-3-karboksypropylo) - karbamoiloetylo]-kar¬ bamoiloetylo} - 2 - dezoksy - 2-propionyloamino-a-D- -glikopirainózydu, stosowany jako substancja wyj¬ sciowa, wytwarza sie w sposób omówiony nizej. 10 4,1 g benzylo-2-amino-4,6-0-benzylideno-3-0-(D-l- -karboksyerylo) -2-dezoksy-a-;D-glikopizanozydu roz¬ puszcza sie w 200 ml metanolu i 3 ml trójetylo- aminy i mieszajac zadaje kroplami 0,95 ml chlorku l5 propionylu w temperaturze pokojowej. Po 2 godzin¬ nym mieszaniu odparowuje sie mieszanine reak¬ cyjna do sucha, a pozostalosc rozpuszcza sie w 100 ml wody. Roztwór ten za pomoca chlodnego jak lód 2n kwasu solnego doprowadza sie do czynu o pH = 4, wytracony produkt odsacza sie pod zmniejszonym cisnieniem, przemywa go Woda, i suszy w prózni nad wodorotlenkiem sodowym.Tak otrzymany benzylo-4,6-0-benzylideno-3-0-(D-l- -karboksyetylo) - 2-dezoksy-2-propionyioamino-a-D- -glikopirainozyd mozna przekrystalizowac z meta¬ nolu, otrzymujac substancje o temperaturze top¬ nienia 257° o skrecalnosci [a]^- = +132° ± 1° (c = 1,086 w dwumetyloformamidzie).Roztwór 3,1 g tak otrzymanego zwiazku w 150 ml aeetonitrylu i 0,9 ml trójetytoarniny zadaje sie 1,5 g S^sulfbnianu N-etylo-5-fenyloizoksazoliowego (odczynnik K Woodward^) i miesza do calkowitego rozpuszczenia w temperaturze pokojowej (okolo j5 60 minut). Nastepnie ctod*je nsie 2f2 g chlorowodorku11 U0353 12 y-estru benzylowego 1-amidu kwasu L-alanylo-D- -glutaminowego i 0,9 ml trójetyloaminy i miesza nadal w temperaturze pokojowej w ciagu 18 godzin.Po oddestylowaniu rozpuszczalnika pod prózni}, wytworzona za pomoca strumieniowej pompki wod¬ nej, zadaje sie pozostalosc woda, czastki nieroz¬ puszczalne odsacza sie pod zmniejszonym cisnie¬ niem, starannie przemywa woda i suszy.Otrzymany ester benzylowy benzylo-4,6-0-benzy- lideno-3-0-{D-l-[L-l- (D-1-karbamoilo - 3-karboksy- propylo)-karbamoiloetylo] -karbamoiloetylo}-2-dezo - ksy-2-propionyloamino-a-D-glikopiranozydu o war¬ tosci Rf = 0,45 na cienkowarstwowych plytkach zelu krzemionkowego w ukladzie chlorek mety¬ lenu/metanol 10/1 rozpuszcza sie w 200 ml 60!Vo kwasu octowego i utrzymuje sie w ciagu 1,5 godziny w temperaturze 95—100°. Po ochlodzeniu rozpu¬ szczalnik oddestylowuje sie. Pozostalosc rozpuszcza sie jeszcze dwukrotnie w niewielkich ilosciach wody i za kazdym razem odparowuje do sucha.Otrzymany ester benzylowy benzylo-3-0-{D-l-[L-l- -(D-l-karbamoilo-3 - karboksypropylo) - karbamoilo¬ etylo]-karbamoiloetylo}-2-dezoksy-2-propionyloami- no-a-D-glikopiranozydu przekrystalizowuje sie z me¬ tanolu, otrzymujac substancje o temperaturze top¬ nienia 189°, i o skrecalnosci [a] — = +100° ± 1° (c = 1,268 w dwumetyloformamidzie).Przyklad II. Roztwór 4 g estru benzylo¬ wego benzylo-2-acetamido-3-0-{[L-l-(D-l-karbamo- ilo-3-karboksypropylo) -karbamoiloetylo] - karbamo- ilome'ylo}-2-dezok3y-a-D-glikopiranózydu w 80 ml metanolu uwodornia sie za pomoca 0,4 g 5% ka¬ talizatora palladowego na nosniku weglowym pod cisnieniem normalnym i w temperaturze pokojowej az do ustania reakcji. Katalizator odsacza sie, prze¬ mywa go niewielka iloscia metanolu, a przesacz odparowuje sie do sucha pod próznia, wytworzona za pomoca strumieniowej pompki wodnej. Pozo¬ stalosc rozpuszcza sie w 50 ml destylowanej wody i uwodornia dalej za pomoca 1 g 5% katalizatora palladowego na nosniku weglowym pod cisnieniem normalnym i w temperaturze pokojowej az do ustania reakcji. Katalizator odsacza sie, przemywa go niewielka iloscia wody, a przesacz odparowuje sie do sucha. Otrzymana 2-acetamido-3-0-{[L-l-(D- -1-karbamoilo - 3 - karboksypropylo)-karbamoiloety- lo] -karbamoilometylo}-2-dezoksy-D-glikoze suszy sie w wysokiej prózni nad pieciotlenkiem dwufos- 20 foru, otrzymujac substancje o skrecalnosci [a]—= = —10° ± 1° (c = 0,930 w wodzie).Zwiazek wyjsciowy mozna wytwarzac w sposób omówiony nizej.Roztwór 9,5 g benzylo-2-acetamido-4,6-0-benzyh- deno-3-0-karboksymetylo - 2-dezoksy-a-D-glikopira- nozydu w 400 ml acetonitrylu i 3 ml trójetyloaminy zadaje sie 5,3 g 3'-sulfonianu N-etylo-5-fenyloizo- ksazoliowego (odczynnik K Woodward'a) i dotad miesza w temperaturze pokojowej, az utworzy sie klarowny roztwór. Nastepnie dodaje sie 7,15 g chlorowodorku y-estru benzylowego 1-amidu kwasu L-alanylo-D-glutaminowego, 3 ml trójewyloaminy i 200 ml acetonitrylu i miesza nadal mieszanine reakcyjna w ciagu 18 gcdzin w temperaturze po¬ kojowej. Wykrystalizowany ester benzylowy ben- zylo - 2-acetamido-4, 6-0-benzylideno-3-0-{[L-l-(d-l- 5 -karbamoilo - 3-karboksypropylo) -karbamoiloetylo]- -karbamoilometylo}- 2-dezoksy-a-D-glikopiranozydu odsacza sie pod zmniejszonym cisnieniem, przemy¬ wa pólnasyconym roztworem wodoroweglanu sodo¬ wego i woda, i suszy, otrzymujac .substancje o io skrecalnosci [a] -^= +81° ± 1° (c =¦ 0,816 w dwu¬ metyloformamidzie).Roztwór 8 g tego zwiazku w 400 ml 60% kwasu octowego utrzymuje sie w ciagu 1 godziny w tem- 15 peraturze 80°. Po ochlodzeniu roztwór odparowuje sie do sucha, pozostalosc zadaje sie jeszcze dwu¬ krotnie porcjami po 50 ml wody i za kazdym xazem odparowuje do sucha. Otrzymana krystaliczna po¬ zostalosc miesza sie z niewielka iloscia wody, 20 krysztaly odsacza sie pod zmniejszonym cisnieniem i suszy. Otrzymuje sie tak ester benzylowy benzylo- -2-acetamido-3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilo-3-karboksy- propylo)-karbamoiloetj lo]- karbamoilometylo}-2-de- zoksy-a-D-giikopiranozydu o temperaturze topnienia 25 200—202° i o skrecalnosci [a] — = +77° ± 1° (c = 0,599 w dwumetyloformamidzie). 30 Przyklad III. Roztwór 0,9 g estru benzylo¬ wego benzylo-2-acetamido-3-0- [L- 1-(D-1 -karbamo- ilo-3-karboksypropylo)- karbamoiloetylo] - karbamo- ilo-metyio-2-dezoksy~6-0-stearoilo-a-D- glikopirano- zydu w 40 ml metanolu uwodornia sie 0,2 g 5°/o ka¬ talizatora palladowego na nosniku weglowym pod cisnieniem normalnym i w temperaturze pokojowej 35 do wchloniecia 22,4 ml wodoru. Katalizator odsacza sie, przemywa metanolem, a przesacz odparowuje sie do sucha. Otrzymuje sie tak benzylo-2-aceta- mido-3-0-[L-l-(D-l-karbamoilo-3-karboksypropylo)- -karbamoiloetylo]-karbamoilometylo-2-dezoksy-6-0- 20 stearoilo-cf-D-glikopiranozyd o skrecalnosci [a] = = +33° ± 1° (c= 1,046 w chloroformie).Substrat wytwarza sie w sposób omówiony nizej. 45 Roztwór 2,8 g estru benzylowego banzylo-2-aceta- mido - 3-0-[L- 1 -(D-l-karbamoilo-3-karboksypropy- lo)-karbamoiloetylo-karbamoilometylo-2-dezioksy-fi- -D-glikopiranozydu w 30 ml pirydyny mieszajac i wykluczajac dostep wilgoci zadaje sie kroplami 50 roztworu 1,4 g chlorku kwasu stearynowego w 7,5 ml chlorku metylenu w ciagu 1 godziny i miesza w ciagu 48 godzin w temperaturze pokojowej. Mie¬ szanine reakcyjna wylewa sie do wody z lodem i ekstrahuje chlorkiem metylenu. Warstwe orga- 55 niczna przemywa sie chlodnym jak lód 2 n kwasem solnym i woda, suszy nad siarczanem magnezowym i odparowuje do sucha. Pozostalosc oczyszcza sie na drodze eluowania octanem etylowym w ko¬ lumnie chromatograficznej na zelu krzemionko- 60 wym. Otrzymuje sie tak ester benzylowy benzylo- -2-acetamido-3-0-[L-l-(D-l-karbamoilo-3-karboksy- propylo) - karbamoiloetylo] -karbamoilometylo-2-de- zoksy-6-O-stearoilo-a-D-glikopiranozydu o skrecal¬ nosci [a]—= +30° ±1° (c= 1,203 w chloroformie). 66 D13 £1*1353 14 Przyklad IV. Analogicznie jak w przykla- di»* H tondansaj^iaie chlorowodorek y-estru ben- zyloroegD 1-amidu, kwasu L«-alanyk-D»-glutamiino- wego i odszezepia. sie grupy zabezpieczajace. Otrzy¬ muje sie 2^ac»tarirudo-3-0^{D-ML.-l-(E)-l-karbBmo- ile»3-karJ3QksypiJopyUl). - karbamoiloetylo] -karbamo- ilopxopyk)}-2^dfiaQksy-Iglili»ze^ Substrat mozna wytwarzac w sposób omówiony nizej.Roztwór 60 g banzylo-2-acetamido-4,6-0-benzyli- dano^2-dezok5y-a-I-gUkDpiranozydu w 600 ml dwu- metyloformajnidiu zadaje sie 10 g wodorku sodo- wegb i miesza w ciagu 1,5 godziny w atmosferze azotu w temperaturze^ 45°. Po ochlodzeniu- do tem¬ peratury 0? dodaje sie* 75 mi D,L-a-bromomaslanu etyioTwegpt Mieszanine reakcyjna: miesza sie w ciagu 1 godziny w temperaturze pokojowej i w ciagu 1 godziny--.w; temperaturze 50°, zobojetnia kwasem octowym; a rozpuszczalnik odparowuje sie pod próznia,- wytworzona za; pomoca strumieniowej pompki wodneji Peoostatosc rozdziela sie miedzy warstwy ehlorkai. metylenu i wody, warstwe orga¬ niczna przemywa sie jeszcze raz woda* suszy te warstwe nad* siarczanem magnezowym i odparo¬ wuje rozpuszczalnik. Wysuszona w wysokiej prózni pozostalosc oczyszcza sie.chromatograficznie w ko¬ lumnie na zelu krzemionkowym. Po eluowaniu ukladem chlorek metylenu/octan etylowy 85/15 otrzymuje sie ester- etylowy benzylio-2-aeetamido- ^.6-0*rbe3J»ylideno^3.^KDUl-karbo4isypropylo)-i-de- 20 zoksy-a-D-glikopiranozydu o skrecalnosci [«]~ = \y = +113° ± 1° (c = 0,5 w chloroformie), o tempe¬ raturze topnienia- 154° [z ukladu chlorek mety¬ lenu/eter}, oraz o wartosci Rf = 0,21 i ester etylowy benzyl©^ 2^ acetamido - 4, e-O^benzylideno-S-O -^b^l- -learboksypropyk)-2-dezoksy-a-D-glikopiranozydu o 20 skrecalnosci [a] —= +42° ± 1° (c = 0,511 z chlo- E roformu), o temperaturze topnienia 240° (z octanu etylowego) i o wartosci Rf = 0,04.Roztwór 38,1 g estru etylowego benzylo-2-ace- tamido - 4,6-0-benzylideno-3-O ^IM-karboksypropy- l»)-2-dezoitsy-«-Iglii»opirairiozydu w- 30$ ml« meta¬ nolu zadaje sie 100 ml lin lugu sodowego i utrzy¬ muje w- ciagu 1 godziny w temperaturze 68^. Na¬ stepnie^ roztwór chlodzi sie, zateza. do objetosci okolo-150 ml; rozciencza 40t ml wody z lodem i za¬ daje IW' mi chlodnego jak lód In kwasu- solnego.Wykrystalizowany produkt odsacza sie pod zmniej -r szonym cisnieniem, przemywa woda i suezy. Otrzy¬ muje sie benzylb-2-aK»tamido^,6MM^enzylideno-3- -(T-tn-l-kaTboksypropTlo)1- 2^dezoksy-«-D-glikopira- nozydiotemperaturze topnienia 210—213° i o store- cainosci [a]n—= +4-109. ± 1° (g = 0,554 w dwu- D metyloibrmamidzde): W analogiczny sposób otrzymuje sie benzyk-2- -acetamidtt-4,tT-0M3enzylideno-3*0-(L-1-karboksypro- pyiO)-2^dezofcsyia-I-gKkOpiranOEyd o temperaturze 20 topnienia v285° l o 'skarecalnosci [a] ~IT= +71° ± 1° (et= 0y58^w dw*metyl»flormamidzie).Przyklad V. Analogicznie jak w przykla¬ dzie II z etylo-2-benzamido-2-dezoksy-3-L0'-karbo- ksymetylo-/^D^glikopiranozydu i chlorowodor¬ ku a, y-bis-(metyloamidu) kwasu L-alanylo-D-glu- tarninowego otrzymuje sie /?-etylo-2-benzamidb-2- -dezoksy - 3-0-[L-l-(EX-lv 3-bis-N^raetyl©karbamoilo- 5 - propylo) - karbamoiloetylo] - karbatnoilsmetylo - D- -glikbpiranozyd o temperaturze topnienia 233-^240°, ro o skrecalnosci [a] — = —20? (c = 0,937 w meta¬ nolu) i o wartosci Rv = 0,38 w ukladzie chloro- 10 form-: etanol = 7:T (cienkowarstwowe plyttefc zelu krzemionkowego, produkt firmy Merck); Przyklad VI. Analogicznie jak w przykladzie II z 2-banzamido-2-deztoksy-3-0-karboksymetylo-D- -glikopiranozy otrzymuje sie 2-benzamidó-2- 15 -dezoksy -3-0-[L-l-(D-l,3-bis-N - metylokarbamoilo- -propylo) - karbamoiloetylo] - karbamoilometylo - D- -gliktopiranoze o temperaturze topnienia 125—132°. 20 o skrecamosei [a] — = +24# (c = 0#3 w wodzie) 20 i o wartosci RF = 0,26 w ukladzie chloro¬ form : etanol = 7:3 (cienkowarstwowe plytki zelu krzemionkowego, produkt firmy Merck).Pr z y k l a d Vii.. Analogicznie jak w przykla- 25 dzie K z 2-benzamidb-2-deaoksy-3^0-karbolsyme- tyio-^D^gliklopli^tajozy i chtocowodorfcu estru dwu- metylowego kwasu L-alanylo-D-glutaminowego otrzymuje sie 2-benzamidb-2-deztltsy-3::-0-[L-I(D- -1, 3-bis-metoksykarbonyk^pt^pylD)Mkatrteanioiloety- 30 lo]-kaa?bainiMlometylo-I^ w postaci wodsftanu o temperaturze topnienia 86^^-90°, o skre- r\ calnosci [a].—= +25° (c = 1,017 w metanolu) i o* wartosci R;7 = 0;23t w ukladzie chloroformr. efca- 35 mol =9: 1 (cienkowaiistw«*fcfc plytki zeluikrzemion- kowego; prwdukt firmy Merfck).Przyklad VIII. Analogicznie jak w przykla¬ dzie II z etylo-2-benzamido-2-dezoksy-3-0-karbo- ksymetylo-^-D-glikopiranozydu otrzymuje sie etylo- -2 - benzomido-2-dezoksy-3-0 -[L-1-(D-1,3-bis-meto- ksykarbonylot- propylo)-karbamoiloetylo] -karbamo- ilometylo-/?-D-glikop;ranozyd o temperaturze top- 20 nienia 127—135°, a skrecalnosci [«]—-—W° (€ = 45 = 1,024 w metanolu) i o wartosci Rp = 0;26 w ukla¬ dzie octan etjIowy : aceton=2:l (cienkowarstwowe plytki zelu krzemionkowego, produkt firmy Merck).Przyklad IX. Roztwór 10,7 g estru beraylo- 50 we®o benzyto-2-a<»tamid0*4^ -[D^l-karbamoilo- 3 - kari»k&ypropyio)Hka^bfimotk- metyió - karbamoilometyl2^dezoksyiof-D * glikopi- rame^ydu w 200 ml ktaasu- octowego lodowatego i 10& ml wody uwodzenia sie f z» ipomoca 2 g: 5% 55 katalizatora palladowe®^ na= nosnfldy weglowym pod cisnieniem normalnym i w tSHi^eraturze piokojo- wej w ciagu 57 godzin. Katalizator odsaeza sie, przemywa ^»- wi&d^ a p«fi^crc: odparowaje sie.Pozostalos6 reepuszesat s^e w- wiódai^ saczy popr*ez go 100 ml jonito** o- narwie* AiWbertite IR l-20»; (w po¬ staci H+), a prz»sa» liiefilizule' sie. 2-acetamiK*QM.3- -04CIl-karbamoil€M* 3-ka^bofeypropjilo)- kaobamo- ilometylo - karfc«mollometylD2 - deaaksy- l^ikeze krystalizuje sie z ukladuiJ metawol/octan etylowy « i suszyc wysafciaj próiaai; PtocfeCitet,: który zawiera15 cli* 353 lfi 1/4 mola octanu etylowego, wykazuje optyczna 0 skrecalnosc [a]— = +27° ± 1° (c = 0,344 w wodzie).D Stosowany substrat mozna wytwarzac w sposób omówiony nizej. 8- g estru benzylowego kwasu N-III-rz.-butylo- ksykarbonylo-glicylo-D-izoglutaminowego w tem¬ peraturze pokojowej, wykluczajac dostep wilgoci, rozpuszcza sie w mieszaninie 18 ml 1,2 dwuchloro¬ etanu i 8,4 ml kwasu trójfluorooctowego i pozosta¬ wia w ciagu 16 godzin. Mieszanine reakcyjna roz¬ ciencza sie wówczas 200 ml czterowodorofuranu, chlodzac z zewnatrz zobojetnia trójetyloamina i za¬ daje roztworem 8,3 g benzylo-2-acetamido-4,6-0- -benzylideno- 3 - 0-karboksymetylo- 2-dezokisy-a-D- glikopiranozydu w 100 ml czterowodorofuranu i 2,52 ml trójetyloaminy. Po dodaniu 5,05 g 2- -etoksy-N-etoksykarbonylo-1, 2-dwuwodorochinoliny (EEDQ) miesza sie w ciagu 24 godzin w tempera¬ turze pokojowej. Wykrystalizowany produkt od¬ sacza sie pod zmniejszonym cisnieniem, przemywa czterowodorofurainem i eterem po czym suszy.Otrzymany ester benzylowy benzylo-2-acetamido- •A, 6-D - benzylideno-3-Q-[(D-l- karbamoilo-3-karbo- ksypitjpylo)- karbanioilornetylo - karbamoilometylo]- -2-dezoksy-a-D-glikopixanozydu wykazuje optyczna 20 skrecalnosc [a] — = +66° ± 1° (c =1,308 w N,N- ^wiimetylaflorniainidzie).Przeklad X. Roztwór 4,5 g estru benzylo¬ wego metylo-2^cetamid|o-3-0-{[L-l-(D-l-karbamo- ik - 3-karboksypnopylo)- karbamoiloetylo] -korbamo- ilome*ylo}-2-dezoksy-a-D-glik)opiranozydu w 125 ml 50% wodnego roztworu metanolu uwodornia sie za pomoca 1,0 g 5% katalizatora palladowego na nos¬ niku weglowym pod cisnieniem normalnym i w temperaturze pokojowej do wchloniecia 178 ml woKtorti. Katalizator odsacza sie, a przesacz odpa¬ rowuje sie pod próznia, wytworzona za pomoca strumieniowej pompki wodnej. Pozostalosc roz¬ puszcza sie w 50 ml destylowanej wody i liofili¬ zuje,, otrzymujac metylo-2-acetamidO-3-0-{[L-l-(D- -1-karbamoilo - 3-karboksypropylo) - korbamoiloety- 1©]- karbamoilometylo}-2-dezoksy-a-D- glikopirano- zyd o skrecalnosci [a]— = +49° ±1° (c = 0,939 w wodzie).Substrat mozna wytwarzac w sposób omówiony nizej. 8,1 g estru benzylowego N-III-rz.-butyloksykar- bonylo-L-alanylo-D-iztoglutaminy, wykluczajac do¬ step wilgoci, rozpuszcza sie w temperaturze poko¬ jowej w mieszaninie 8,1 ml 1,2-dwuchloroetanu i 8,1 ml kwasu trójfluorooctowego i pozostawia w ciagu 16 gcrizm/Mieszanine reakcyjna rozciencza sie 200 ml czterowodorofuranu, chlodzac z zewnatrz zobojetnia trójetyloamine i zadaje roztworem 7,62 g metylo - 2 - acetamido-4,6-0-benzylideno - 3-0-karbo- ksymetylo-2-dezoksy-a-D-glikopiranozydu i 2,77 ml trójetyloaminy w 100 ml czterowodorofuranu. Po dodaniu 5,0 g 2-etoksy*N-etdkisykarbonylo-l,2-dwu- wodorochinoliny (EEDQ) ogrzewa sie mieszanine reakcyjna do temperatury 40°, miesza sie w tej temperaturze w ciagu 30 godzin i pozostawia w ciagu dalszych 24 godzin w temperaturze pokojo¬ wej. Wytracany produkt, to jest ester benzylowy metylo - 2 - acetamido - 4, 6-0-benzylideno-3-0-{[L-l- -(D-l - karbamoilo-3-karboktsypropylo)- karbamoilo¬ etylo]- karbamoilometylo}-2-dezoksy-a-D-glikopira- 5 nozydu, odsacza sie pod zmniejszonym cisnieniem, przemywa czterowodorofuranem i eterenr etylowym i suszy. Substancja ta wykazuje skrecalnosc 20 [«] — = +58° ±1° (c = 1,125 w dwumetyloforma- 10 nudzie).Roztwór 10,5 g estru benzylowego metylo-2-aceta- mido-4,6-0-benzylideno-3-0-{[L-l-(D-l - karbamoilo- -3 - karboksypropylo)- karbamoiloetylo]-karbamoilo- metylio}-2-dezoksy-a-D-glikopiranozydu w 320 ml 15 kwasu octowego lodowatego mieszajac rozciencza sie 200 ml wody, a calosc miesza sie w ciagu 2 godzin w temperaturze 50—55°. Po ochlodzeniu roztwór odparowuje sie do sucha, pozostalosc za¬ daje sie jeszcze czterema porcjami po 100 ml wody i za kazdym razem odparowuje do sucha. Tak otrzy¬ muje sie ester benzylowy metylo-2racetamddo-3-0- -{[L-1-(D-1 - karbambilo-3-karboksypropylo)- karba¬ moiloetylo] - karbamoiiometylo}-2-dezoksy-a-D - gli- 2 kopiranozydu o skrecalnosci [a] = +64° ± 1° 25 \y (c = 1,268 w N,N-dwumetyloformamidzie).Przyklad XI. Roztwór 3,0 g estru benzylo¬ wego metylo-2-acetamido-3-0-{ [L-1-(D-1-karbamo- ilo-3-karboksypropylo) - karbamoiloetylo]-karbamo- ?0 ilometylo}-2 -dezoklsy-6-0-stearoilo-a-D-glikopirano- zydu w 100 ml etanolu i 100 ml czterowodorofuranu uwodornia sie za pomoca 0,6 g 5% katalizatora palladowego na nosniku weglowym w temperaturze pokojowej i pod cisnieniem normalnym, katalizator 35 odsacza sie, a przesacz odparowuje sie do sucha pod próznia, wytworzona za pomoca strumieniowej pompki wodnej. Krystaliczna pozostalosc stanowi metylo - 2 - acetamido-3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilo- 3- -karboksypropylo)- karbamoiloetylo]-karbamoilome- 40 tylo}-2-dezoksy-6-0-stearoilo-a-D-glikopiranozyd o ?0 skrecalnosci [a]— = +50° ± 1° (c = 0,921 w N,N- -dwumetyloformamidzie).Substrat mozna wytwarzac w sposób omówiony 41 nizej.Roztwór 3,98 g estru benzylowego metylo-2-ace- tamido-3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilo - 3 - karboksypro- pylo)-karbamoiloetylo]-karbamoilometylo}- 2 - dezo- ksy-a-D-glikopiranozydu w 40 ml absolutnej piry-, 50 dyny mieszajac i wykluczajac dostep wilgoci zadaje sie w temperaturze 0—5° kroplami w ciagu 3 godzin roztworem 2,12 g chlorku kwasu stearynowego w 20 ml 1,2-dwuchloroetanu i pozostawia w ciagu 18 godzin w temperaturze pokojowej. Mieszanine 55 reakcyjna rozciencza sie chloroformem, przemywa woda, zimnym jak lód 2n kwasem solnym i woda, suszy nad siarczanem magnezowym i odparowuje do sucha. Produkt, to jest ester benzylowy metylo- -2-acetamido-3-0-{[L-l - (D-1-karbamoilo - 3 - karbo- eo ksypropylo) - karbamoiloetylo] - karbamoilometylo}- -2-dezoksy-6-0-stearoilo-a-D-glikopiranozydu, kry¬ stalizuje sie z ukladu etanol/ester. Wykazuje on 20 skrecalnosc [a] — = +22° ± l*^(c= 1,030 w chltfro- D w formie).17 MO 353 18 P rzykiad .XII. :Roztwór 6,S g benzylo-2-ace- iiamido..- arQ-{fL'tl-(D-l, 3 - dwukarbarnoilopnopylo)- J^rbanioiUoetylDlr,kaybamoilometylo}-2- dezoksy-a- -D^gHkopiranozydu w 200 ml 50% wodnego roz-, tworu metanolu uwodornia sie za pomoca 5*/o ka¬ talizatora palladowego na. ..pasniku weglowym pod .eismieniem normalnym w temperaturze pokojowaj w ciagu <60 godzin. Katalizator odsacza sie, a prze¬ sacz odparowuje sie. Pozostalosc rozpuszcza sie ,w 50 ml wody i liofilizuje. Otrzymuje sie tak 2-aoa- itamido -* 3 r-P^ttL-d-fD-l^.- dwukarbaraoilopropylo)- rkarbamoiloetylo]-karJbamoi]ometylo}-2-dczoksy -D- -glikoze, zawierajaca 1,24 mola wody, w postaci 20 bialego proszku o skrecalnosci [a] —= +7° ± 1° (c = 0,5i4 w wadzie).Substrat mozna wytwarzac w sposób omówiony nizej.Roztwór 9,1 g ,benizylo-2-acetamido-4l6-0-benzyli- deno^3-0rkar±Kksy*netyk)-2-dezoksy-a^D - glikopira- nozydu w 100 ml ,NvN-dwuH»1^1oformaini4zie i 2,77 ml ir£jetyloammy zadaje sie 5,0 g chlorowo¬ dorku 4wuanaidu kwasu iL-alanylo-D-^lMamino wego i 5,1 g 2-etoksy^N-etoksykarboinylo-l,2rdwu- wodorocfeinoliny i(EE Q) i pozostawia w ciagu 48 godzin w temperaturze pokojowej. Po oddestylo¬ waniu noa^Miszczalaiika -pozostalosc starannie ekstra¬ huje sie eterem i. woda, suszy i przekrystalizowuje z ukladu sfaloroform^fflaetajool, otazymujac substan- £0 CJ£ o s^recalnosci .Ia]—= +83° ± 1° (c = 0,531 -w N,N-4wumetylofoi?mamidzie).Roztwór 4 g Jbejazylo-2Tacetamido-4y6H0-berizyli- ^dejio-3-0-X[L-l-(D-l,3.-dwuJcarl)amoilopropylo) - kar- bamoiloetylo] - karbamoilometylo} - 2 - dezioksy-a-D- -glikopiranozydu w 120 ml kwasu octowego lodo- -watego rozciencza sie 80 ml wody i miecza w ciagu 3 godzin w temperaturze 60°. fcJastepmie mieszanine reakcyjna ehlodzi sie, .odparowuje, -.pozostalosc za¬ daje «ie jeszcze trzyknoteue ^pojsc^ami po ,160 ml i za fcazdym urazem wode oddestylowuje sie. (Otrzymany benzyk-5^ce4;aTOidi(-3^0-'{EL-l.^(B-l, 3-dwukarbamo- iloppopylo)-karbamoiloetylo] r JLarbamoiliQtoaety'Jo;}-2- •j-dezofc«y~a-D-f#ikopka«ozyd po .pczekrystaUzawa- -niu z metanolu wskazuje iempecaiure topnienia «23—«25°. "iPlz.ykiad XIH. Roztwór 5,7 g estru benzylo- jweg© ber^lo-2-*ao8(ta^do^0^^-M -ik-3 *¦ kaseboksypsopyKO - katfbamailometyta] - karba- imoiloiu:Qpylo}-2-jdezoksy-«-D7gUkopiranozydu w $00 ml kwasu octowego lodowatego uwodornia sie ' w obecnosci %$k katalizatora palladowego Kia nos- -oiku -weglowym *pod 4empei»tur«.e .pokojowej. iKatalizator odsacza sie, ta prae&acz odparowuje sie. Jako pozostalosc 2-ace- 4amJdo-«-0-i{iD^l-[(D-l-^arbamoilo-t3 - karbpksypro- ^pylo) -4«aitoincftlon»tylo]nkacbamoitopiK)pyla}-2-de- 2oksy-3D~g&kDze, -rozpuszcza sia ^w 50 ml -wody i lio¬ filizuje. ^Substancja ta wykazuje ^krecalnosc •M —" = +46°±J°..,(c.= 0,030 w wodzie).*D Stosowany stib0t*at .mozna .wytwarzac w sposób -omówiony -nizej. ^5,1 g estru -bemaylowego . tt-HI-rz^butyloksykar- tfesnylogiicylo^-wglut^^ .wykluczajac dostep wilgoci, rozpuszcza sie w temperaturze pokojowej) w mieszaninie 5,1 ml l,2*dwuefcl«raetanu i 5,1 ml kwasu trójfluorooctowego i pozostawia w ciagu 16 godzin. Roztwór tein rozciencza Jsie 100 ml ozte- 5 Towodorofuranu, chlodzac z zewnatrz zobojetnia sie trójetyloamina i dodaje roztwór -6,8 g benzylp^2race- tamido^46-0-(D-lrkarboksypropylo)r-2TdezoksyT«-D~ -glikopiranozydu i 1,8 ml trójetyloaminy w 100 ml czterowodorafuranu i 3,2 g 2-etoksy^^etoksy- lQ karbonylo - 1, 2 - dwuwodorochinoliny (EEDQ), Po uplywie 24 godzin calosc .odparowuje sie do sucha, a pozostalosc rozdziala sie miedzy warstwy octanu etylowego i .wody. Waaratwe organiczna przemywa $ie jeszcze ziinnym jak lód 2n kwasem 15 solnym, woda, nasyconym roztworem wodorowe¬ glanu §odpw.e£p oraz woda, i odparowuje. Jako pozostalosc otrzymany ester benzylowy benzylo-2- -acetamido-4, 6-0-benzylideno-3-0-{D-l-[ rrjpilo-3^fe^rbo^ypropylo) t karbamoilometylo] -kar- 20 bamoilopropylo} - 2 - dezoksy - a r BiTcglifcopiranozydu krystalizuje sile z ukladu czteroiKOdorofuran/eter. £0 Substancja Jta wykazuje skrgcalnosc (a]— = +76° ± D ±1° (c =0,457 w ,Nv¥rdwiunetyloCoxmamidzie). 25 Lagodna 4cwasna hydroliza tego produktu W €0°/o roztworze wodnym kwasu octowego prowadzi do estru benzylowego benzylo-2-acetamido-3-0-{D-l- -[ m.etylol4caF^moilopropylo}-2-dezoksy-a^D-glikopi- 30 raraozydu, który krystalizuje sie z ukladu meta¬ nol/eter etylowy. Ten zwiazek wykazuje tempe- *r#ture. tppfliepya l#fl—,135° i sfcj^cajjnpsc M^-r: = «7° ± 1* (c = 1^5 w metanolu). 35 Przy kia d jXjy. 4 $ es,tru benzylowego N-III- -r^^b^tyJ^s^^ar^oayAo -^alaii^ylo.-P-i^oglutaminy, wykluczajac postep w^Ll^Osci, ro^u^cza sie w tem¬ peraturze jp^^opwej w ^^rpie 4 ml kwasu 40 trójfluoroocto^e^o i 4 ml. l,2-dw4icWaroe;tariu i .po¬ zostawia w ciagu 16 godzin. Te mieszanine reak¬ cyjna rozciencza sie 30 ^nl 1,2-dwuchloroetanu, rC^odzac z .zewnatrz zoboja^nia trójetyloamÓAa i za¬ daje i^ptworejm 3.^7 £ .be^^lo-g-acetamido-S-O-^ar- 45 bofesymetylo^^e«o|^^a^^ i 1,38 ,ml irói^,lpa»y w 100 jnl c^terowo^o,rofu- ranu. Po do4aaiu 2,6 g ^eto^^^toksjrki^bo- ay0o-l,2-4wuwo4^ro^hinolwiy ~.(EE&Q) ;po4oa|awia sie w oiagy ^4 ;go4zm w temperaturze pokojowej 5o i oAparowjije 4p suetia. Ppzc^talosc ,rqzpuazcza sie w ; ukladzie ;ehlQroform :.mata^Ql ^,9 :1, przemowa tein aioztw^r ,\voda, .^imjiy.m jak lód 2n kwasem solnym, ^-^d^, nasyconym .roztw^ijem wipdorowe- gtaau sodowego qi;az woda i .odj^arowuje sie roz- pu^zczalinik. Otrzymany ,tak es^er ,benzylo,Wyy ben- zyjo - 2-ace.taAiyo-3n0-(LL-l-CD-^-te^mo^-^^ ¦j^s^prop^^^^^^a^ojt^ ^dezoksy-q^^^o^ir^no^ydw. rpr^5irystaJwwuje sie z etan^lu^.gub^taiucja ita w#fcaz;jije .ten^piejcature 20 eo topnienia 00&-2^2°i4Hrecalno6C. ^]^T =^ +^7° ± 1° (c ={0,546 w N,N-(iWvUm^ylQfp^riami0zie).;Fo hydrJo^eno.lityczAym ^odszcz^pienjiii obu codni- |5Ów benzylowocoh, Jakm Ó«k (pojjjajnpm,w il^z^la- ^ dzie {I, MizmM& ^ ^^ft«ib»tó*^3^0T{H^ljaP-l-110 353 19 20 -karbamoilo-3 -karboksypropylo) - karbamoiloetylo]- karbamoilometylo}-2-dezoksy-D-glikoze.Przyklad XV. Roztwór 3,8 g estru dwume- tylowegobenzylo-2-acetamido-3-0-{[L-l-(D-l,3-dwu- karboksypropylo) - karbamoiloetylo]- karbamoilome- tylo}-2-dezok$y-a-D-glikopiranozydu w 100 ml me¬ tanolu uwodornia sie w obecnosci 5% katalizatora palladowego na nosniku weglowym pod cisnieniem normalnym i w temperaturze pokojowej. Po zakon¬ czonym wchlanianiu wodoru odsacza sie kataliza¬ tor, a przesacz odparowuje sie do sucha. Pozo¬ stalosc rozpuszcza sie w 70 ml wody i liofilizuje.Otrzymana pianka jest eter dwumetylowy 2-ac2- tamido-3-0-{[L-l-(D-l,3-dwukarboksypropylo) - kar¬ bamoiloetylo]-karbamoilometylo}-2-dezoksy -D - gli- kozy o skrecalnosci [a] « ^23° ± 1° (c = 0,814 w wodzie).Stosowany substrat mozma wytworzyc w sposób omówiony nizej.Roztwór 12,9 g benzylo-2-acetamido-4,6-0-benzy- lideno-3-0-karboksymetylo-2 -dezoksy-a-D - glikopi- ranozydu i 4,0 ml trójetyloaminy w 100 ml N,N- -dwumetyloformamidzie zadaje sie 8,1 g chlorowo¬ dorku estru dwumetylowego kwasu L-alanylo-D- -glutaminowego i 6,95 g 2-etoksy-N-etoksykarbo- nylo-l,2-dwuwodorochinoliny (EEDQ) i pozostawia w ciagu 20 godzin w temperaturze pokojowej.Nastepnie odparowuje sie rozpuszczalnik, roz¬ puszcza sie pozostalosc w chloroformie, a roztwór ten przemywa sie woda, zimnym jak lód 2n kwa¬ sem solnym, woda, nasyconym roztworem wodoro¬ weglanu sodowego i woda. Po suszeniu nad siarcza¬ nem magnezowym calosc odparowuje sie pod próz¬ nia do sucha. Pozostalosc ekstrahuje sie cieplym etanolem, nierozpuszczony ester dwumetylowym benzylo - 2 - acetamido-4, 6-0-benzylideno-3-0-{[L-l- -(D-l, 3-dwukarboksypropylo)-karbamoiloetylo] -kar- bamoilometyio}-2-dezoksy-a-D-glikopiranDzydu od¬ sacza sie i suszy. Substancja ta wykazuje skrecal-i 20 nosc [a] — = +22° ±1° (c= 1,16Q w chloroformie).Roztwór 15,6 g estru dwumetylowego benzylo-2- acetamido-4, 6-0-benzylideno-3-0-{[L-l-(D-l, 3-dwu- karboksypropylo) - karbamoiloetylo]- karbamoilome- tylo}-2-dezoksy-a-D-glikopiranozydu w 420 ml kwasu octowego lodowatego i 280 ml wody ogrzewa sie do temperatury 10°. Po 4 godzinnym mieszaniu w tej temperaturze chlodzi sie mieszanine reak¬ cyjna i odparowuje do sucha. Pozostalosc zadaje sie jeszcze trzykrotnie porcjami po 100 ml wody i za kazdym razem odparowuje do sucha. Pozostalosc rozpuszcza sie w chloroformie, roztwór ten prze¬ mywa sie woda, suszy nad siarczanem magnezowym i odparowuje do sucha, otrzymujac ester dwume¬ tylowy benzylo-2-acetamido-3-0-{[L-l-(D-l,3-dwu- karboksypiropylo) - karbamoilopropylo)- karbamoilo¬ etylo] - karbamoikmetylo}-2-dezoksy-a-D-glikopira- nozydu w postaci zóltawej zywicy o skrecalnosci 20 [a] = +31° ±1° (c= 1,070 w chloroformie).Przyklad XVI. Roztwór 6,1 g estru benzylo¬ wego benzylo-3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilo-3-karbo- kByproi)ylo)-karbamoiloetylo]-karbamoilometylo}- 2- -dezoku 7-2-propionamido-a-D-glikopiranozydu w 200 ml ukladu czterowodorofunran : woda = 2:1 uwodornia sie w obecno"ci 0,6 g 5% katalizatora palladowego na nosniku, weglowym pod cisnieniem normalnym i w temperaturze pokojowej. Po za- 5 konczonym wchlanianiu wodoru odsacza sie katali¬ zator pod zmniejszonym cisnieniem, a przesacz od¬ parowuje sie. Pozostalosc zadaje sie 150 ml wody i uwodornia w obecnosci 5°/o katalizatora pallado¬ wego na nosniku weglowym dopóty, az ustanie 10 wchlanianie wodoru. Katalizator odsacza sie a prze¬ sacz liofilizuje sie, otrzymujac 3-0-{[L-l-(D-l- kar- bamoilo - 3 - karboksypropylo) - 3 - karbamoiloetylo]- -karbamoilometylo} - 2 - dezoksy-2-propionamido-D- 20 -glikoze o skrecalnosci [a]— = 15 D Stosowany substrat mozna wytwarzac w sposób omówiony nizej.Roztwór 90 g benzylo-2-acetamido-2-dezoksy-a- -D-glikopiranozydu w 900 ml N,N-dwumetylaform- 20 mamidu mieszajac, wykluczajac dostep wilgoci i chlodzac w wodzie z lodem, zadaje sie 0,3 ml kwasu metanosulfonowego. Nastepnie w ciagu 1 godziny wkrapla sie roztwór 60 ml eteru izopropenylowo-me- tylowego w 240 ml N,N-dwumetyloformamidu, mie- 25 sza sie nadal w ciagu 2 godzin w temperaturze po¬ kojowej i alkalizuje trójetyloamina. Rozpuszczalnik oddestylowuje sie, pozostalosc rozpuszcza sie w octanie etylowym, roztwór ten przemywa sie woda, suszy nad siarczanem magnezowym i od- parowuje do sucha. Produkt, to jest benzylo-2- -acetamido-2-dezoksy-4,6-0-izopropylideno-a-D - gli- kopiranozyd krystalizuje sie z eteru. Substancja ta wykazuje temperature topnienia 136—137° i skre- 20 calnosc[a]— = +103° ± 1° (c= 1,125 w chloro- 35 formie. 52,5 g benzylo-2-acetamido-2-dezoksy-4,6-0-izo- propylideno-a-D-glikopiranozydu rozpuszcza sie w roztworze 225 g wodorotlenku potasowego 40 w 750 ml etanolu i 40 ml wody destylowanej i ogrzewa sie w ciagu 4,5 godziny w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna. Po ochlodzeniu za- teza sie mieszanine reakcyjna do polowy objetosci i wylewa na lód. Nastepnie ekstrahuje sie chloro- 45 formem, warstwe organiczna przemywa sie woda, suszy nad siarczanem magnezowym i odparowuje do sucha. Pozostalosc benzylo-2-amino-2-dezoksy- -4,6-0-izopropylideno-a-D-glikopiramozydu krystali¬ zuje sie z eteru, otrzymujac substancje o tempera- 20 50 turze topnienia 145—146° i o skrecalnosci [a]——= = +117° ±1° (c = 1,295 w chloroformie).Roztwór 24,7 g benzylo-2-amino-2-dezoksy-4,6-0- izopropylideno-a-D-glikopiranozydu w 192 ml chlo- 55 roformu zadaje sie roztworem 16,0 g wodorowegla¬ nu potasowego w 192 ml wody destylowanej i chlodzi do temperatury 0°. Mieszajac wówczas wkrapla sie w ciagu 20 minut 8,16 g chlorku kwasu propionowego i w tej temperaturze miesza sie te 60 mieszanine w ciagu dalszych 50 minut. Nastepnie oddziela sie warstwe organiczna, przemywa woda, suszy nad siarczanem magnezowym i odparowuje do sucha. Produkt, to jest benzylo-2-dezoksy-4,6-0- -izopjropylideno-2-propionamido-a-D-glikopiranozyd, 65 po przekrystalizowaniu z ukladu octan etylo-21 110353 22 w^feter ma*tylowy wykazuje temperature topnienia 20 121—122° i skrecalnosci [a]—= +112° ± 1° (c = = 0,977 w chloroformie).Roztwór 9,1. g benzylo-2-dezoksy-4,6-0-izoprópy- lideno-2-propionamido-a^D-glikopiranozydu w 90 ml acetonitrylu zadaje sie 1,25 g wodorku sodowego prakt. (Fluka) i miesza w ciagu 2 godzin w tempe¬ raturze 40°. Nastepnie chlodzi sie calosc do tempe¬ ratury od —5° do —10° i zadaje 4,2 ml bromcocta- nu etylowego. Po uplywie dalszych 20 minut dodaje sie 10 ml etanolu, mieszanine reakcyjna zobojetnia sde kwasem octowym lodowatym i odparowuje do sucha. Pozostalosc rozdziela sie miedzy warstwy ete*u i wody, roztwór eterowy przemywa sie woda, suszy nad siarczanem magnezowym i odparowuje.Produkt, to jest ester etylowy bemzyio-3-O-karbo- ksymetyIo-2*dezoksy-^6-0-iz PL PL PL PL PL PL