Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia nowych pochodnych glikozoaminy o ogólnym wzorze 1, w którym X oznacza grupe karbony- lowa lub sulfonylowa, R oznacza rodnik alkilowy o 1—18 atomach wegla lub rodnik fenylowy, Ri oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy o 1—3 ato¬ mach wegla lub rodnik benzylowy, R2 oznacza atom wodoru lub rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, R4 oznacza atom wodoru, R6 oznacza atom wodoru lub rodnik acylowy o 1—18 atomach we¬ gla, R7 oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy o 1—5 atomach wegla, grupe hydroksymetylowa lub rodnik fenylowy, R3 oznacza grupe karboksylowa, grupe alkoksykarbonylowa o 1—3 atomach wegla w czesci alkoksylowej; grupe karbamoilowa, gru¬ pe N-alkilokarbamoilowa o 1—4 atomach wegla w czesci alkilowej, grupe N-benzylokarbamoilowa lub grupe karbamoilometylokarbamoilowa, R9 oznacza grupe karboksylowa, grupe alkoksykarbonylowa o 1—3 atomach wegla w czesci alkoksylowej, grupe benzyloksykarbonylowa, grupe karbamoilowa, gru¬ pe N-alkilokarbamoilowa o 1—4 atomach wegla w czesci alkilowej, z warunkiem, ze rodnik alkilowy R zawiera wiecej niz 1 atom wegla w przypadku, gdy X oznacza grupe karbonylowa a R2 oznacza rodnik metylowy, albo w przypadku, gdy X ozna¬ cza karbonylowa, R2 oznacza atom wodoru a Ra i R9 oznaczaja grupy karboksylowe, oraz ich soli.W omówionych wyzej ^wiazkach, w których R2 oznacza rodnik alkilowy, polaczona z atomem tle- 10 15 20 25 30 nu w polozeniu-3 grupy glikozoaminowej grupa acetamidowa-R2 jest optycznie czynna, to znaczy wystepuje ona w konfiguracji-D. W przypadku, gdy R7 nie stanowi atomu wodoru, kwas amino- octowy-R7 wystepuje w konfiguracji-L.Nowe zwiazki, wytworzone sposobem wedlug wy¬ nalazku, sa w zaleznosci od swych podstawników zwiazkami obojetnymi, kwasowymi lub zasado¬ wymi. W przypadku obecnosci nadmiaru grup kwasowych tworza one sole z zasadami, takie jak sole amoniowe lub sole z metalami alkalicznymi lub metalami ziem alkalicznych, na przyklad z so¬ dem, potasem, wapniem lub magnezem. Jesli sa obecne w nadmiarze grupy zasadowe, to tworza one sole addycyjne z kwasami.Do soli addycyjnych z kwasami zaliczaja* sie zwlaszcza farmakologiczne dopuszczalne, nietoksy¬ czne sole addycyjne z kwasami, takie jak sole z kwasami nieorganicznymi, na przyklad z kwasem chlorowodorowym, bromowodorowym, azotowym, siarkowym lub fosforowym, albo z kwasami orga¬ nicznymi, takimi jak organiczne kwasy karboksy¬ lowe, na przyklad z kwasem octowym, propiono- wym, glikolowym, bursztynowym, maleinowym, hydroksymaleinowym, metylomaleinowym, fumaro- wym, jablkowym, winowy, cytrynowym, benzo¬ esowym, cynamonowym, migdalowym, salicylowym, 4-aminosalicylowym, 2-fenoksybenzoesowym, 2-ace- toksybenzoesowym, embonowym, nikotynowym lub izonikotynowym, lub z takimi jak organiczne kwa- 110 794110 794 sy sulfonowe, na przyklad z kwasem metanosul- fonowym, etanosulfonowym, 2-hydroksyetanosulfo- nowym, etanodwusulfonowym-,2, benzenosulfono- wym, p-toluenosulfonowym lub naftalenosulfono- wym-2, nadto takze inne sole addycyjne, z kwa¬ sami, które mozna stosowac na przyklad jako pro¬ dukty przejsciowe, przykladowo do oczyszczania wolnych zwiazków lub do wytwarzania innych soli oraz do ich scharakteryzowania, takie jak sole z kwasem pikrynowym, pikrolonowym, flawia- nowym, fosforowolframowym, fosforomolibdeno- wym, nadchlorowym i kwasem Reinecke'go.Zwiazki, wytworzone sposobem wedlug wynala¬ zku, wykazuja cenne wlasciwosci farmakologiczne, a zwlaszcza znakomite dzialanie potegujace odpor¬ nosc.Mozna to dowiesc na podstawie nizej omówio¬ nego ukladu badan 1—5. 1. Potegowanie komórkowej odpornosci in vivo: wzrost nadwrazliwosci typu póznego na albumine jaja kurzego u swinek morskich.Swinki morskie odmiany Pirbrighfa w dniu 0 uodpornia sie 10 mg albuminy jaja kurzego w kompletnym adjuwancie"~~Freund'a na drodze wstrzykiwania po 0,1 ml mieszaniny antygen-adju- want w obie tylne lapy. Pb uplywie 4 tygodni wywoluje sie reakcje skórne przez sródskórne wstrzykniecie 100 ]ig albuminy jaja kurzego w 0,1 ml zbuforowanego roztworu soli fizjologicznej i ocenia ilosciowo na podstawie objetosci' reakcji, obliczonych po uplywie 24 godzin z powierzchni rumienia i przyboru grubosci skóry. Ten po uply¬ wie 24 godzin (reakcja typu póznego) obserwowa¬ ny, specyficzny dla antygenów wzrost objetosci reakcji sluzy jako miara komórkowo przekazywa¬ nej odpornosci. Albumina jaja kurzego jest zbyt slabym immunogenem, aby sama lub w wodno- olejowej emulsji z niekomplektriym adjuwantem Freund'a (10 czesci roztworu albuminy jaja kurze¬ go w 0,9% NaCl zmieszane z 8,5 czesciami srodka o nazwie Bayol F i 1,5 czesciami srodka o nazwie Arlacel A) indukowala reakcje typu póznego, lecz ' dla efektywnego immunizowania musi byc apliko¬ wana w kompletnym adjuwancie, do którego do¬ daje sie pratki [5 mg usmierconego i liofilizowa¬ nego pratka M butyricum na 10 ml ukladu srod¬ ków ^Bayol F / Arlacel A]. W celu stwierdzenia potegujacego odpornosc dzialania substancji bada¬ nych mozna te substancje zamiast pratków wpro¬ wadzac w dawkach 10 — 100 ^g do mieszaniny antygenowo-olejowej.Peptydy glikozoaminy wytworzone sposobem we¬ dlug wynalazku, sa w stanie nasladowac efekt tych pratków w opisanym ukladzie badan i ilo¬ sciowo go przewyzszac.Wyrazne spotegowanie reaktywnosci typu póz¬ nego na albumine jaja kurzego mozna osiagac tak¬ ze dzieki temu, ze zwiazki omawianego rodzaju nie inkorporuje sie w mieszaninie antygenowo- -olejowej, lecz podaje sie podskórnie w roztworze soli kuchennej w dawkach 10 — 100 \ig na jedno zwierze doswiadczalne w ciagu kilku dni po im- munizacji (na przyklad w dniu 0, 1, 2, 5, 6 i 7).Tym samym dowiedziono, ze zwiazki omawiane¬ go rodzaju sa w stanie powaznie podwyzszac od¬ pornosc komórkowa, i to zarówno w mieszaninie z samym antygenem (efekt adjuwanta w scislym sensie) jak i przy doprowadzeniu czasowo i miej¬ scowo oddzielnym od wstrzykniecia antygenu 5 (ukladowe potegowanie odpornosci). 2. Potegowanie cieczowej odpornosci in vivo: wzrost wytwarzania przeciwcial na surowicza al¬ bumine bydleca (BSA) u myszy.Myszy odmiany NMRI w dniu 0 uodparnia sie 10. dootrzewnowym (i.p.) wstrzyknieciem 10 ^g bez- osadowej surowiczej albuminy bydlecej (BSA). Po uplywie 9, 15 i 29 dni pobiera sie próbki surowi¬ cze i bada zawartosc przeciwcial przeciw albumi¬ nie BSA za pomoca techniki hemoaglutynacyjnej. 15 W s stosowanych dawkach rozpuszczalna albumina BSA jest dla zwierzat przyjmujacych subimmuno- genna, to znaczy nie jest w stanie wcale lub tylko nieznacznie wywoluje wytwarzanie przeciwcial.Dodatkowe traktowanie myszy pewnymi poteguja- 20 cymi odpornosc substancjami przed lub po dawce antygenu prowadzi do wzrostu miana przeciwcial w surowicy. Efekt tego traktowania wyraza sie osiagnieta wartoscia zapisu, to znaczy suma 10g2 z róznicy mian z trzech dni krwawienia. 25 Zwiazki wytworzone sposobem wedlug wyna¬ lazku sa w stanie, w przypadku dootrzewnowej lub podskórnej (S.C.) aplikacji 100 — 300 mg (kg) zwierze w - pieciu kolejno nastepujacych dniach (dzien 0 do 4) po immunizacji albumina BSA 30 wyraznie podwyzszyc wytwarzanie przeciwcial przeciwko BSA.Stymulujacy odpornosc efekt omawianych zwiaz¬ ków jest w przeciwienstwie do innych, bakteryj¬ nych immunoleptyków (na przyklad LPS z E coli) 35 zalezny od antygenu: wstrzykniecie nowych zwiaz¬ ków tylko u immunizowanych albumina BSA, a nigdy u nie immunizowanych myszy, wywoluje podwyzszenie miana anty-BSA. Rzecz szczególna, ze podskórne podawanie omawianych zwiazków 40 jest równiez efektywne jak dootrzewnowe apliko¬ wanie, to znaczy- obserwowane dzialanie poteguja¬ ce odpornosc jest ukladowe i nie jest zalezne od tego, by stymulator jak antygen lub by zmiesza¬ ny z antygenem musial byc podawany ta sama 45 droga, jak to ma miejsce w przypadku klasycznych adjuwantów.Dzieki opisanym próbom stwierdzono, ze zwiazki omawianego rodzaju sa zdolne tez do specyficzne¬ go podwyzszania odpornosci cieczowej, ze pole- 50 pszaja one immunologiczna odpowiedz na bodziec, i ze ich efekt potegujacy odpornosc polega na ukladowym uaktywnianiu aparatu immunologicz¬ nego. 3. Potegowanie cieczowej odpornosci in vitro: 55 efekt zastepujacy komórki grasicy (T) przy odpo¬ wiedzi przeciwcialami komórek sledziony myszy na erytrocyty owcze (SE).Dla indukcji odpowiedzi przeciwcialami sa w wielu przypadkach niezbedne limfocyty (komórki- 60 -T) wywodzace sie z grasicy. Te komórki wspól¬ dzialaja z poprzednikami tworzacych przeciwciala limfocytów (komórkami-B) i pomagaja im reago¬ wac na pobudzanie za pomoca tak zwanych T-za- leznych antygenów poprzez rozmnazanie sie ko- gg morek, róznicowanie i synteze przeciwcial. Za-1107 5 wiesiny komórek sledziony myszy nu/nu z wrodzo¬ nym brakiem grasicy nie zawieraja zadnych funk¬ cjonalnych komórek T i nie sa zdolne na przyklad in vitro w obecnosci erytrocytów SE do wytworze¬ nia zadnych przeciwcial anty-SE. Zwiazki wytwo- 5 rzone sposobem wedlug wynalazku sa nieoczekiwa¬ nie zdolne do funkcjonalnego zastapienia komórek' T w tych hodowlach i do umozliwienia odpowie¬ dzi przeciwcialami na erytrocyty SE. Dodatek tych substancji do hodowli nu/nu komórek sle- 10 dziony w obecnosci erytrocytów SE prowadzi w ciagu 4 dni do powaznego wzrostu ilosci komórek tworzacych przeciwciala. Wyniki dowodza, ze oma¬ wiane zwiazki sa w stanie podwyzszac cieczowe wytwarzanie przeciwcial in vitro i kompensowac 15 defekt ukladu komórek-T. 4. Selektywna1 mitogennosc dla komórek-B: efekt sprzyjajacy rozmnazaniu sie komórek w hodowla- nach limfqcytów-B.Zawiesiny wysoko wzbogaconych limfccytów-B 20 (komórki wezlów limfatycznych myszy nu/nu z wrodzonym brakiem grasicy), oraz mozliwe naj¬ czystszych niedojrzalych i dojrzalych limfocytów- -T [komórki grasicze wzglednie odporne na korty- zon, to jest wytrzymujace w ciagu 48 godzin od 25 wstrzykniecia kortyzonu komórki grasicze myszy Balb/c] inkubuje sie w obecnosci badanych sub¬ stancji w ciagu trzech dni. Inkorporowanie H3-ty- midyny w tych limfocytach w ciagu ostatnich 18 godzin okresu hodowania sluzy jako miara aktyw- 3Q nosci rozmnazania sie komórek.Zwiazki, wytworzone sposobem wedlug wyna¬ lazku, dla limfocytówT-B (to jest dla poprzedników komórek wytwarzajacych przeciwciala)- sa mito- genne a dla limfocytów-T nie sa mitogenne. 35 Tym samym zwiazki te sa w stanie wzbudzac rozmnazanie sie limfocytów, uczestniczacych w cieczowej odpowiedzi (reakcji) odpornosciowej. 5. Zgodliwosc. Jakkolwiek zwiazki omawianego rodzaju swoje dzialanie poteguja na swinkach 4f morskich przykladowo juz po jednostkowej dawce podskórnej 0,05 mg/kg, a na myszach po podskór¬ nym aplikowaniu 5-krotnym dawki 10 mg/kg, to nawet po dootrzewnowym aplikowaniu 5-krotnym dawki 300 mg/kg na myszach nie obserwuje sie zadnych skutków toksycznych. Omawiane substan¬ cje dlatego tez dysponuja znakomitym zasiegiem terapeutyoznym.Zwiazki, wytworzone sposobem wedlug wyna¬ lazku, wykazuja zdolnosc, po pierwsze w mie- 50 szaninie z antygenem podwyzszania jego immuno- gennosci, a po drugie przy aplikowaniu ukladowym zwiekszania immunologicznej reaktywnosci leczo¬ nego organizmu. Przy tym omawiane substancje sa w stanie sprzyjac zarówno odpornosci komór- 55 kowej jak i cieczowej i uaktywniac limfocyty, odpowiedzialne za wytwarzanie przeciwcial.Te nowe zwiazki mozna zatem jako adjuwanty w mieszaninie ze szczepionkami wykorzystywac do tego, by polepszyc rezultat szczepienia a takze 60 zwiekszyc ochrone przeciwzakazna przed zarazka¬ mi bakteryjnymi, wirusowymi lub pasozytniczymi, nadawana przez przeciwciala cieczowe i/lub przez odpornosc komórkowa.Wreszcie nadaja sie omawiane zwiazki w mie- 6i 6 szaninie z najrózniejszymi antygenami jako adju¬ wanty przy doswiadczalnym i przemyslowym wy¬ twarzaniu przeciwsurowic dla terapii i diagnosty¬ ki, oraz przy indukowaniu immunologicznie uakty¬ wnionych populacji limfocytów dla sposobu prze¬ kazywania komórek.Ponadto mozna nowe zwiazki nawet bez dopro¬ wadzania antygenu wykorzystac do tego, by juz podprogowo przebiegajace reakcje immunologiczne u ludzi i zwierzat wspomagac. Zwiazki te nadaja sie zatem szczególnie do stymulowania swoistej obrony organizmu, na przyklad przy zakazeniach chronicznych i ostrych lub przy selektywnych (an- tygenowo specyficznych) brakach immunologicz¬ nych, oraz przy wrodzonych, lecz takze przy na¬ bytych ogólnych (to jest nie antygenowo specy¬ ficznych) stanach braków immunologicznych, ta¬ kich jak wystepujace w starosci, w przebiegu ciez¬ kich schorzen glównych a przede wszystkim po terapii promieniowaniem jonizujacym lub hormo¬ nami tlumiacymi odpornosc. Omawiane substancje mozna przeto podawac korzystnie równiez w po¬ laczeniu z przeciwzakaznymi antybiotykami, che- moterapeutykami lub innymi zabiegami leczniczy¬ mi, by przeciwdzialac szkodom immunologicznym, Wreszcie omawiane substancje fradaja sie do ogólnej profilaktyki chorób zakaznych u ludzi i zwierzat.W J. med. Chem. 9 (1966) na stronach 971 — 972 opisane sa zwiazki o wzorze 1, w którym X ozna¬ cza grupe karbonylowa, R oznacza rodnik metylo¬ wy, R2 oznacza atom wodoru lub rodnik metylo¬ wy, R7 oznacza rodnik metylowy a Ra i Rg ozna¬ czaja grupy karboksylowe, przy czym nie podano dzialania tych zwiazków. Badania wlasne wykaza¬ ly, ze nieoczekiwanie substancje te nie sa czynne immunologicznie. W Biochem. and Biophys. Res.Comm. 66, 1975, na stronach 1316—1322 sa opi¬ sane m.in. zwiazki o wzorze 1, w którym X ozna¬ cza grupe karbonylowa, R i R2 oznaczaja rodniki metylowe, R7 oznacza rodnik metylowy, R8 ozna¬ cza grupe karbamoilowa a R9 oznacza grupe kar¬ boksylowa, przy czym zwiazki te wykazuja dzia¬ lanie adjuwantów. Nowe zwiazki o wzorze 1, wy¬ tworzone sposobem wedlug wynalazku sa co naj¬ mniej tak skuteczne, jak ostatnio podane zwiazki znane, lecz nadto sa nieoczekiwanie o wiele mniej toksyczne.Szczególnie cenne sa takie zwiazki o wzorze 1, w których X oznacza grupe karbonylowa, R2 ozna¬ cza wodór a pozostale symbole maja wyzej poda¬ ne znaczenie, oraz ich sole.Nalezy wyróznic zwlaszcza zwiazki o ogólnym wzorze 2, w którym R oznacza nizszy rodnik al¬ kilowy lub fenylowy, Ri oznacza atom wodoru lub nizszy rodnik alkilowy, R2 oznacza atom wodoru lub rodnik metylowy, R7 oznacza atom wodoru, nizszy rodnik alkilowy lub grupe hydroksymety- lowa, R8 oznacza grupe karbamoilowa a R7 ozna¬ cza grupe karboksylowa^ z warunkiem, ze nizszy rodnik alkilowy R zawiera wiecej niz 1 atom wegla w przypadku, gdy R2 oznacza rodnik mety¬ lowy, oraz ich sole.Przede wszystkim nalezy wspomniec zwiazki o wzorze 2, w którym R oznacza rodnik alkilowy7 lub rodnik fenylowy, Ri oznacza atom wodoru, R2 oznacza atom wodoru lub rodnik metylowy, R7 oznacza atom wodoru, rodnik metylowy lub grupe hydroksymetylowa, R8 oznacza grupe kar- bamoilowa a R9 oznacza grupe karboksylowa, z warunkiem, ze nizszy rodnik alkilowy R zawiera wiecej niz 1 atom wegla w przypadku, gdy R2 oznacza rodnik metylowy, oraz ich sole.Sposób wytwarzania nowych pochodnych gliko- zoaminy polega wedlug wynalazku na tym, ze zwiazek o wzorze 3, w którym X, R i R2 maja wyzej podane znaczenie, a R1} R^, R® i Rj ma¬ ja znaczenie podane dla symboli RL, R4, R6 i R7 albo Rj, Rj i Rj oznaczaja grupy Ill-rz.-buty- lowe, benzylowe lub benzylidenowe, kondensuje0 sie ze zwiazkiem o wzorze 4, w którym Rjj i R maja znaczenie podane dla symboli Rj i R° z warunkiem, ze w rodnikach R8 R9 i R obecne grupy karboksylowe, i w razie potrzeby wolne grupy hydroksylowe, sa zabezpieczone gru¬ pami III-rz.butylowymi, benzylowymi lub benzyli- denowymi i ewentualnie obecne grupy zabezpie¬ czajace odszczepia sie.Kondensacja ta nastepuje przy tym na przyklad w taki sposób, ze zwiazek o wzorze 3 w postaci jego zaktywowanego estru, enoloestru lub bezwo¬ dnika poddaje sie reakcji ze zwiazkiem amino¬ wym o wzorze 4, albo ze kwas o wzorze 3 poddaje sie reakcji ze zwiazkiem o wzorze 4, którego gru¬ py aminowe wystepuja w postaci fosforynu ami¬ ny. Zaktywowana grupa karboksylowa moze byc przykladowo bezwodnikiem kwasowym, korzy¬ stnie mieszanym bezwodnikiem kwasowym, azyd¬ kiem kwasowym, amidem kwasowym, takim jak imidazolid, izoksazolid, lub zaktywowanym estrem.Do zaktywowanych estrów zalicza sie zwlaszcza ester cyjanometylowy, karboksymetylowy, tioester p-nitrofenylowy, ester p-nitrofenylowy, 2,4,5-trój- chlorofenylowy, pieciochlorofenylowy, ester N-hy- droksysukcynimidu, ester N-hydroksyftalimidu, ester 8-hydroksychinolinowy, 2-hydroksy-l,2-dwu- wodoro-1-karboetoksychinolinowy, N-hydroksypi- perydynowy lub estry enoli, które uzyskuje sie z 3'-sulfonianem N-etylo-5-fenyloizoksazolidowym.Aktywowane 2-hydroksy-l,2-dwuwodoro-l-karbo- etoksychinolinony, N-hydroksypiperydynony lub estry enoli, które uzyskuje sie z 3'-;Sulfonianem N-etylo-5-fenyloizoksazoliowym. Aktywowane estry mozna tez otrzymac ewentualnie z karbodwuimi- dem wobec dodatku N-hydroksysukcynimidu albo z niepodstawionym lub z podstawionym na przy¬ klad przez chlorowiec, rodnik metylowy lub gru¬ pe metoksylowa 1-hydroksybenzotriazolem, lub z 3-hydroksy-4-keto-3,4-dwuwodorobenzo[d]-l,2,3-tria- zyna.Grupe aminowa aktywuje sie na przyklad na drodze reakcji z fosforynoamidem.Wsród metod reakcji ze zaktywowanymi estra¬ mi nalezy wspomniec zwlaszcza metode 3'-sulfo- nianem N-etylo-5-fenyloizoksazoliowym (odczyn¬ nik K Woodward'a) lub z 2-etoksy-l,2-dwuwodoro- -1-karboetoksychinolina lub karbodwuimidem.Grupy zabezpieczajace mozna odszczepiac w zna¬ ny sposób, na przyklad hydrogenolitycznie, przy- )794 8 kladowo za pomoca wodoru w obecnosci katali¬ zatora z metalu szlachetnego, takiego jak katali¬ zator palladowy lub platynowy, lub na drodze hydrolizy kwasnej. 5 Zwiazki wyjsciowe mozna otrzymac w* znany sposób. I tak mozna na przyklad odpowiedni, w polozeniu-3 niepodstawiony cukier poddawac reak¬ cji z kwasem chlorowco-R2-acetamido-R -octo¬ wym, albo zwiazek o wzorze 5, w którym wszy- 10 stkie symbole maja wyzej podane znaczenie, pod¬ dawac reakcji z kwasem amino-R7-octowym, któ¬ rego grupa karboksylowa jest zabezpieczona w wy¬ zej omówiony sposób, i odszczepiac grupe zabez¬ pieczajaca. 15 Otrzymane zwiazki mozna w znany sposób prze¬ prowadzac w ich sole, na przyklad na drodze reakcji otrzymanego zwiazku kwasowego z wodo¬ rotlenkami metali alkalicznych lub metali ziem alkalicznych, lub otrzymanego zwiazku zasadowe- 20 go z kwasami.Wyzej opisane sposoby przeprowadza sie znany¬ mi metodami, bez obecnosci lub korzystnie w obe¬ cnosci rozcienczalników lub rozpuszczalników, a w razie koniecznosci chlodzacj lub ogrzewajac, pod 2VJ podwyzszonym cisnieniem i/lub w atmosferze gazu obojetnego, takiego jak azot.Uwzgledniajac przy tym wszystkie w czasteczce znajdujace sie podstawniki nalezy, o ile jest to potrzebne, zwlaszcza w obecnosci latwo hydrolizu- 30 jacych rodników O-acylowych, stosowac szczegól¬ nie lagodne warunki reakcji, takie jak krótkie czasy trwania reakcji, wprowadzanie lagodnych srodków kwasnych i zasadowych w niskim ste¬ zeniu, ilosciowe stosunki stechiometryczne, dobór odpowiedniego katalizatora, rozpuszczalnika, tem¬ peratury i/lub cisnienia.Sposób wedlug wynalazku mozna tez realizowac na takich drogach postepowania, w których jako substancje wyjsciowa stosuje sie zwiazki otrzy- 40 mane jako produkt posredni w dowolnym etapie sposobu i przeprowadza sie brakujace etapy spo¬ sobu, lub sposób przerywa sie na dowolnym eta¬ pie, lub substancje wyjsciowa wytwarza sie w warunkach reakcji lub stosuje ja w postaci reak- 45 tywnej pochodnej lub soli. Przy tym jako sub¬ stancje wyjsciowe stosuje sie korzystnie takie substraty, które sposobem wedlug wynalazku pro¬ wadza do otrzymania zwiazków, okreslonych wy¬ zej jako szczególnie cenne. 50 Zwiazki o wzorze 1 moga byc zawarte w pre¬ paratach farmaceutycznych. W przypadku tych preparatów farmaceutycznych chodzi o preparaty * do podawania dojelitowego, takiego jak podawa¬ nie doustne lub doodbytnicze, oraz do podawania 55 pozajelitowego stalocieplnym, zawierajac sama substancje farmakologicznie czynna lub w pola¬ czeniu z farmakologicznie dopuszczalnym nosni¬ kiem. Dawkowanie tej substancji czynnej zalezy od gatunku stalocieplnych, wieku i indywidualne¬ go stanu pacjenta, oraz od sposobu aplikowania.Te nowe preparaty farmaceutyczne zawieraja okolo 10 — 90%, korzystnie okolo 20 — 90% tej substancji czynnej. Moga one wystepowac na przy¬ klad w postaci dawek jednostkowych, takich jak drazetki, tabletki, kapsulki, czopki lub ampulki.9 Preparaty farmaceutyczne sporzadza sie w zna¬ ny sposób, na przyklad za pomoca konwencjonal¬ nych sposobów mieszania, granulowania, drazetko- wania, rozpuszczania lub liofilizowania. Oprócz wspomnianych rodzajów aplikowania mozna pre¬ paraty farmaceutyczne otrzymywac tez do stoso¬ wania doustnego, laczac substancje czynna ze sta¬ lymi nosnikami, ewentualnie granulujac otrzyma¬ na mieszanine, i przetwarzajac te mieszanine wzglednie granulat, w razie potrzeby lub konie¬ cznosci po dodaniu odpowiednich substancji po- mocnicznych, do postaci tabletek lub rdzeni dra¬ zetek.Odpowiednimi nosnikami sa zwlaszcza napelnia- cze, takie jak cukry, na przyklad laktoza, sacha¬ roza, mannit lub sorbit, preparaty celulozowe i/lub fosforany wapnia, na przyklad fosforan trójwa¬ pniowy lub wodorofosforan wapniowy, nadto sro¬ dki wiazace, takie jak klajstry skrobiowe z za¬ stosowaniem skrobi kukurydzianej, pszenicznej, ryzowej lub ziemniaczanej, zelatyne, tragakant, me¬ tyloceluloza, hydroksypropylometyloceluloza, sól sodowa karboksymetylocelulozy i/lub poliwinylo- pirolidon, i/lub, w razie potrzeby, srodki rozkru- szajace, takie jak wyzej omówione skrobie, dalej skrobie karboksymetylowe, usieciowany poliwiny- lopirolidon, agar, kwas arginowy, lub jego sól, taka jak arginian sodowy. Srodkami pomocniczy¬ mi sa przede wszystkim srodki regulujace plyn¬ nosc i srodki poslizgowe, na przyklad kwas krze¬ mowy, talk, kwas stearynowy lub jego sole, takie jak stearynian magnezu lub wapnia, i/lub glikol polietylenowy. Rdzenie drazetek zaopatruje sie w odpowiednie powloki, ewentualnie odporne na sok zoladkowy, przy czym miedzy innymi stosuje sie stezone roztwory cukrów, które ewentualnie za¬ wieraja gume arabska, talk, poliwinylopirolidon, glikol polietylenowy i/lub dwutlenek tytanu, roz¬ twory lakierów w odpowiednich, organicznych roz¬ puszczalnikach lub mieszaninach rozpuszczalniko¬ wych, albo w celu wytworzenia powlok odpornych na sok zoladkowy stosuje sie roztwory odpowie- ** dnich preparatów celulozowych, takich jak ftalan acetylocelulozy lub ftalan hydróksypropylometylo- celulozy. Do powlok tabletek lub drazetek mozna wprowadzac barwniki lub pigmenty, na przyklad w celu identyfikacji lub dla oznakowania róznych dawek substancji czynnej.Podany nizej przyklad objasnia blizej sposób wedlug wynalazku. Temperature w przykladzie podano w stopniach Celsjusza.Przyklad. 9,14 g benzylo-2-acetamido-4,6-ben- zylideno-3-0-karboksymetylo-2-dezoksy- piranozydu, 2,9 g estru Ill-rz.-butylowego alaniny i 5,94 g 2-etoksy-N-etoksykarbonylo-l,2-dwuwodo- rochinoliny (EEDQ) rozpuszcza sie w 80 ml dwu- metyloformamidu i pozostawia w ciagu 20 godzin w temperaturze pokojowej. Z roztworu reakcyjne¬ go w temperaturze pokojowej w wysokiej prózni usuwa sie dwumetyloformamid, pozostalosc rozcie¬ ra sie na zimno z eterem naftowym a ciecz znad osadu zdekantowuje sie (2—3 krotnie). Pólstala substancje rozprowadza sie w warstwach wody i chloroformu a warstwe organiczna przemywa sie jednokrotnie woda, jednokrotnie chlodnym IN 10 794 10 kwasem solnym, nastepnie woda, nasyconym roz¬ tworem wodoroweglanu sodowego i ponownie wo¬ da. Po suszeniu nad siarczanem sodowym i odpa¬ rowaniu jako pozostalosc otrzymuje sie 10,5 g 5 (90%) Ill-rz.-butylowego estru _benzylo-2-acetami- do-4,6-0-benzylideno-3-0-(l-karboksyetylo-I-l-kar- bamoilometylo)-2-dezoksy-a-D-glikopiranozydu w postaci lekko zóltawo zabarwionej pianki. 8,77 g Ill-rz.-butylowego estru benzylo-2-aceta- io mido-4,6-0-benzylideno-3-0-(l-karboksyetylo-L-l- -karbamoilometylo)-2-dezoksy-a-D-glikopiranozydu zalewa sie 80 ml uprzednio ochlodzonego 95%-wego kwasu trójfluorooctowego i miesza w ciagu 1 go¬ dziny na lazni lodowej. Klarowny, zóltawo zabar- ' 15 wiony roztwór zateza sie do polowy objetosci w wyparce obrotowej w temperaturze pokojowej, za¬ daje 10 czesciami objetosciowymi wody i liofilizu¬ je. Tak otrzymana pozostalosc rozciera sie trzy¬ krotnie z absolutnym eterem etylowym i straca 20 z ukladu metanol (eter etylowy) eter naftowy.Benzylo-2-acetamido-3-0-(l-karboksyetylo-L-l-kar- bamoilometylo)-2-dezoksy-a-D-glikoze otrzymuje sie w postaci bladozóltawo zabarwionego, higroskopij- nego proszku (6,21 g; 94% wydajnosci teorety- 25 cznej). 5,95 g tego zwiazku, 2,73 g yestru Ill-rz.-buty- lowego D-izoglutaminy i 4,01 g 2-etoksy-N-etoksy- karbonylo-l,2-dwuwodorochinoliny (EEDQ) miesza¬ jac rozpuszcza sie w 60 ml dwumetyloformamidu 30 i pozostawia w ciagu 15 godzin w temperaturze pokojowej. Dwumetyloformamid usuwa sie w tem¬ peraturze pokojowej w wysokiej prózni, pozosta- losc' rozciera sie na zimno kilkakrotnie z eterem naftowym, ciecz znad osadu zdekantowuje sie a 35 pozostalosc wytraca sie z ukladu metanol (eter etylowy) eter naftowy (2-krotnie). Otrzymuje sie Ill-rz.-butylowy ester benzylo-2-acetamido-3^0- {{L-l-(D-l-karbamoilo-3-karboksypropylo)-karba- moiloetylo]-karbamoilometylo}-2-dezoksy-a-D-gli- 40 kopiranozydu w postaci bezbarwnego proszku.Analogicznie otrzymuje sie l-a-benzylo-2-aceta- mido-3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilo-3-karboksypropy- lo)-karbamoiloetylo]-karbamoilometylo}-2-dezoksy- -D-glikoze. 45 5,69 g l-abenzylo-2-acetamido-3-0-{,[L-l-(D-l-kar- bamoilo-3-karboksypropylo)-karbamoiloetylo]-kar- bamoilometylo}-2-dezoksy-D-glikozy, rozpuszczonej w 100 ml 80% metanolu, w obecnosci 1 g 10%-we- go katalizatora palladowego na nosniku weglowym 50 w temperaturze pokojowej pod cisnieniem normal¬ nym zadaje sie wodorem az do ustania reakcji.Katalizator odsacza sie, przemywa mieszanina a przesacz zateza sie do sucha. Otrzymana 2-aceta- mido-3-0-{[I-l-(D-l-karbamoilo-3-karboksypropylo)- 55 -karbamoiloetylo]-karbamoilometylo}-2-dezoksy-D- -glikoze rozpuszcza sie w podwójnie destylowanej wodzie i liofilizuje, otrzymujac substancje o skre- calnosci [a] ^° = 10°±1° (woda, c = 0,930). 60 Analogicznie otrzymuje sie podane nizej zwiazki, oznakowane literami a. — uu. a. benzylo-3-0-{D-l-[L-l-(D-l-karbamoilo-3-kar- boksypropylo)-karbamoiloetylo]-karbamoiloetylo}-2- -propionyloamino-2-dezoksy-a-D-glikopiranozyd o 6$ temperaturze topnienia 155—160°C (z rozkladem),11 skrecalnosci [a]\/20= +150°±1° (dwumetyloforma- mid, C = 0,58); b. 3-0-{D-l-[D-l-karbamoiló-3-karboksypropylo)- -karbamoilopropylo}-2-acetamino-2-dezoksy-D-gli- koza; c. 3-0-[L-l-(D-l-karbamoilo-3-karboksypropylo)- -l-karbamoiloetylo]-karbamoilometylo-2-benzami- do-2-dezoksy-p-etylo-D-glikofuranozyd o tempera¬ turze topnienia 215—217°, [a] *° = -22° (CH3OH; c = 0,97); d. |3-etylo-2-benzamido-2-dezoksy-3-0-L-l[D-l,3- -N-metylokarbamoilopropylo)-karbamoiloetylo]- -karbamoilometylo-D-glikopiranozyd o temperatu¬ rze topnienia 233—240° i skrecalnosci [a] ™ — = -20° (CH3OH, c = 0,937); e. 2-benzamido-2-dezoksy-3-0-[L-l-(D-l,3-bis-N- -metylokarbamoilopropylo)-karbamoiloetylo]-karba- moilometylo-D-glikopiranoza o temperaturze top¬ nienia 125—132° i skecalnosci [a] ™ = +24° (H20, c = 0,93); f. 2-benzamido-2-dezoksy-3-0-[L-l-(D-l,3-bis-me- toksykarbonylopropylo)-karbamoiloetylo]-karbamo- ilometylo-D-glikopiranoza w postaci wodzianu o temperaturze topnienia 80—90° i skrecalnosci [a] g = +25° (CH2OH, c = 1,017); g. etylo-2-benzamido-2:dezoksy-3-0-(L-l-(D-l,3- -bis-metoksykarbamoilopropylo)-karbamoiloetylo]- -karbamoilometylo-|3-D-glikopiranozyd o tempera¬ turze topnienia 127—135° i skecalnosci [a]^ = —17° (CH3OH; c = 1,024); h. 2-benzamido-2-dezoksy-3-0-(L-l-(D-l-benzylo- karbamoilo-3-karboksypropylo)-karbamoiloetylo]- -karbamoilometylo-D-glikopiranoza; i. 2-benzamido-2-dezoksy-3-0-[L-l-(D-l-karbamo- ilometylokarbamoilo-3-karboksypropylo)-karbamo- iloetylo]-karbamoilometylo-D-glikopiranoza; k. 2-benzamido-2-dezoksyj3-0-[L-l-(D-l-karba- moilo-3-karboksypropylo)-karbamoilobutylo]-karba- moilometylo-D-glikopiranoza; 1. 2-benzamido-2-dezoksy-3-0-[L-;-(D-l-karbamo- ilo-3-karboksypropylo)-karbamoilopropylo]-karba- moilometylo-D-glikopiranoza; m. 2-benzamido-3-dezoksy-3-0-[L-l-(D-l-karba- moilo-3-karboksypropylo)-karbamoilo-2-metylopro- pylo]-1-karbamoilometylo-D-glikopiranoza; n. 2-acetamido-3-0-[D-l-karbamoilo-3-karboksy- propylo)-karbamoilometylo-karbamoilometylo]-2- -dezoksy-D-glikoza p skrecalnosci [a]|)0 = +27°±1° (woda, c = 0,944); o. metylo-2-acetamido-3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilo- -3-karboksypropylo)-karbamoiloetylo]-karbamoilo- metylo}-2-dezoksy-a-D-glikopiranozyd o skrecalno¬ sci [a] £° = +49°±1° (woda, c = 0,939); p. metylo-2-acetamido-3-0-{[L-l-(D-l-karbamo- ilo-3-karboksypropylo)-karbamoiloetylo]-karbamo- |ilometylo}-2-dezoksy-6-0-stearoilo-a-D-glikopirano- zyd o skrecalnosci [«]"= +50°±1«° (N,N-dwumety- loformamid, c = 0,921); q. 2-acetamido-3-0-{[L-l-(D-l,3-dwukarbamoilo- propylo)-karbamoiloetylo]-karbamoilometylo}-2-de- zoksy-D-glikoza o skrecalnosci [a]^° = +7°±1° (woda, c = 0,514); r. 2-acetamido-3-{D-l-[D-l-karbamoilo-3-kdrbo- 0794 12 ksypropylo)-karbamoilometylo]-karbamoilopropy- lo}-2-dezoksy-D-glikoza o skrecalnosci [a] ^ = = +46°±1° (woda, c = 0,630); s. 2-acetamido-3-0-[L-l-(D-l-karbamoilo-3-karbo- 5 ksypropylo)-karbamoiloetylo)-karbamoilometylo-2- -dezoksy-D-glikoza; t. ester dwumetylowy 2-acetamido-3-0-{[L-l-(D- -l,3-dwukarboksyproplo)-karbamoiloetylo]karbamo- ilometylo}-2-dezoksy-D-glikozy o skrecalnosci \a] 10 d = +23°±1° (woda, c = 0,814); u. 3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilo-3-karboksypropylo)- -karbamoiloetylo]-karbamoilometylo}-2-dezoksy-2- -propionamido-D-glikoza; v. 3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilo-3-karboksypropylo)- X5 . -karbamoiloetylo]karbamoilometylo}-2-kaprynoilo- amido-2-dezoksy-D-glikoza; w. 2-acetamido-2-dezoksy-3-0-{[L-l-(D-l,3-bis-me- tylokarbamoilopropylo)-karbamoiloetylo)-karbamo- ilometylo}-D-glikoza; 20 x. 2-acetamido-3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilo-3-kar- boksypropylo)-karbamoilo-2-hydroksyetyló]-karba- moilometylo}-2-dezoksy-D-glikoza; y. 2-acetamido-3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilo-3-kar- boksypropylo)-karbamoilo-2-hydroksyetylo]-karba- 25 moilometylo}-2-dezoksy-D-glikoza; z. 3-0-{(L-l-(D-l-karbamoilo-3-karboksypropylo)- -karbamoiloetylo]-karbamoilometylo}-2-dezoksy-2- -steroiloamido-D-glikoza; aa. 2-acetamido-3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilo-3-kar- 30 boksypropylo)-karbamoilo-2-metylopropylo]karba- moilometylo}-2-dezoksy-D-glikoza; bb. 2-acetazido-3-0-{[L-l-(D-l-£arbamoilo-3-kar- boksypropylo]-karbamoilo-3-metylobutylo]-karba- moilometylo}-2-dezoksy-D-glikoza; 35 cc. 2-acetamido-3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilo-3-kar- boksypropylo)-karbamoilopropylo]-karbamoilomety- lo}-2-dezoksy-D-glikoza; dd. 2-acetamido-3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilo-3-kar- boksypropylo)-karbamoilofenylo-metylo]karbamoilo- 40 metylo}-2-dezoksy-D-glikoza; ee. benzylo-2-acetamido-3-0-{i[L-i-(D-l,3-bis-kar- bamoilopropylo)-karbamoiloetylo] -karbamoilomety- lo}-2-dezoksy-p-D-glikopiranozyd o skrecalnosci [a] d = -44°±1° (N,N-dwumetyloformamid, e = 45 = 0,989); ff. ester metylowy benzylo-2-acetamido-3-0-{[L- -l-(D-l,3-bis-karboksypropylo)-karbamoilometylo}- -2-dezoksy-p-D-glikppiranozydu; gg. 2-acetamido-3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilomety- lokarbamoilo-3-karboksypropylo-karbamoiloetylo]- lo}-2-dezoksy-D-glikoza o postaci bialego proszku; hh. 3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilo-3-karboksypropy- lo)-karbamoiloetylo]-karbamoilometylo}-2-dezoksy- -2-p-tolilosulfonyloamino-D-glikoza o postaci bia- 55 lego proszku; ii. 2-(acetaminometylokarbonyloamino)-2-dezok- sy-3-0-{[L-l-(D-l-karbamoilo-3-karboksypropylo)- -l-karbamoiloetylo]-karbamoilometylo}-a, (3-D-gli- ^ koza; kk. 2-trójmetyloacetamido-2-dezoksy-3-0- {[L-l- -(D-l-karbamoilo-3-karboksypropylo)-l-karbamoilo- etylo]-karbamoilometylo]-a, |3-D-glikoza; 11. benzylo-2-acetamido-3-0-[L-l-(D-l-karbamo- 65 ilo-3-karboksypropylo)-karbamoiloetylo]-karbamo-13 ilometylo-2-dezoksy-6-0-stearoilo-a-D-glikopirano- turze topnienia 140° (z rozkladem); nn. 2-benzoiloamino-3-0-{D-HL-l-(D-l-karbamo- ilo-3-karboksypropylo)-karbamoiloetylo]-karbamo- ilopropylo}-3-dezoksy-a, 0-D-glikoza o temperatu¬ rze topnienia 114^152° i skrecalnosci [a] U =+17° (w metanolu); oo. 2-benzoiloamino-3-0-{L-l-(D-l-karbamoilo-3- -karboksypropylo)-l-karbamoiloetylo]-karbamoilo- metylo}-.2-dezoksy-a, |3-D-glikoza o temperaturze topnienia wodzianu 175—177°; pp. 2-benzamido-2-dezoksy-3-07[L-l-(D-l,3-dwu- karboksyropylo)-karbamoiloetylo]-karbamoilomety- lo-D-glikopiranoza o skrecalnosci [a] d= +25° (H20, c = 0,997); qq. 2-benzamido-2-dezoksy-3-0-[L-l-(D-l-karba- moilo-3-karboksypropylo)-karbamoilo-2-hydroksy- etylo]-karbamoilometylo-D-glikopironoza o tempe¬ raturze topnienia 100—115° i skrecalnosci [a]™ = = +23° (H2Q, c = 0,886); rr. 2-benzamido-2-dezoksy-3-0-[L-l-(D-l-N-n-pro- pylokarbamoilo-3-karboksypropylo)-karbamoiloety- lo]-karbamoilometylo-D-glikopiranoza o tempera¬ turze topnienia 65—140° i skrecalnosci [a]j) = = +28° (woda, c = 1,03); ss. 2-benzamido-2-dezoksy-3-0-[l-metylo-l-(D-l- -karbamoilo-3-karboksypropylo)-karbamoiloetylo]- -karbamoilometylo-D-glikopiranoza o temperaturze topnienia 110—120° i skrecalnosci [a] *J=+31° (woda, c = 0,88); tt. 2-benzamido-2-dezoksy-3-0-[(D-l-karbamoilo- -3-karboksypropylo)-karbamoilometylo]-karbamo- ilometylo-D-glikoza o temperaturze topnienia 115— —155° i skrecalnosci [a]^0 = +34° (woda, c = Ó,81); uu. 2-benzamido-2-dezoksy-3-0-[L-l-(D-l,3-dwu- karbamoilopropylo)-karbamoiloetylo]-karbamoilo- metylo-D-glikopiranoza o temperaturze topnienia 82—143° i skrecalnosci [a]^^+2^° (woda, c = = 0,98). bamoiloetylo}-2-dezoksy-a, [5-D-glikoza o tempera- moilo-3-karboksypropylo)-l-karbamoiloetylo]-kar- e= 1,046); mm. 2-benzoiloamino-3-0-{D-l-[L-l-(D-l-karba- zyd o skrecalnosci [a]o = +33°±l° (chloroform, Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania nowych pochodnych gli- kozoaminy o ogólnym wzorze 1, w którym X ozna- 794 14 ' cza grupe karbonylowa lub sulfonylowa, R oznacza rodnik alkilowy o 1—18 atomach wegla lub rod¬ nik fenyIowy, Ri oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla lub rodnik benzy- 5 Iowy, R2 oznacza atom wodoru lub rodnik alkilo¬ wy o 1—3 atomach wegla, R4 oznacza atom wodo¬ ru, R6 oznacza atom wodoru lub rodnik anylowy o 1—18 atomach wegla, R7 oznacza atom. wodoru, rodnik alkilowy o 1—5 atomach wegla, grupe hy- - § droksymetylowa lub rodnik fenylowy, Rs oznacza grupe karboksylowa, grupe alkoksykarbonylowa o 1—3 atomach wegla w czesci alkoksylowej, gru¬ pe karbamoilowa, grupe N-alkilokarbamoilowa o 1—4 atomach wegla w czesci alkilowej, grupe N-benzylokarbamoilowa lub grupe kartfamoilome- tylokarbamoilowa, R9 oznacza grupe karboksylo¬ wa, grupe alkoksykarbonylowa o 1—3 atomach wegla w czesci alkoksylowej, grupe benzyloksykar¬ bonylowa, grupe karbamoilowa, grupe N-alkilokar¬ bamoilowa o 1—4 atomach wegla w czesci alkilo¬ wej, z warunkiem, ze rodnik alkilowy R zawiera wiecej niz 1 atom wegla w przypadku, gdy X oznacza grupe karbonylowa a R2 oznacza rodnik metylowy, albo w przypadku, gdy X'oznacza gru- sc pe karbonylowa, R2 oznacza atom wodoru, a R8 25 i Rfl oznaczaja grupy karboksylowe, oraz ich soli, znamienny tym, ze zwiazek o wiórze 3, w którym X, R i R2 maja wyzej podane znaczenie, a Rj Rj, Rg i RlJ maja znaczenie podane dla symboli Ri, 30 R4, R6 i R? albo r^ ro . Ro oznaczaja grupy m_ -rz.-butylowe, benzylowe lub benzylidenowe, kon- densuje sie ze zwiazkiem o wzorze 4, w którym Rj i Rg maja znaczenie podane dla symboli R8 i R9, z warunkiem, ze w rodnikach Rj, rJ i Rg obecne grupy karboksylowe, i w razie potrzeby wolne grupy hydroksylowe, sa zabezpieczone gru¬ pami Ill-rz.-butylowymi, benzylowymi lub benzy- lidenowymi, i ewentualnie obecne grupy zabezpie- czajace odszczepia sie. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze kwas o wzorze 3 stosuje sie w postaci jego zakty- wowanego estru, enoloestru lub bezwodnika. 3. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze 5 amine o wzorze 4 stosuje sie w postaci fosforynu aminy. y110 794 R^C-H CH,0R6 D^O-R, NH-X-R R7 R8 "CO- NH-CH-CONH-CH (CH,),-R9 D) lZ R.-C-H \ R« CO-NH-CH-CONH-CH- (CH2)Z-R9 lAlzór Z CH2-OR6° .(o"°-o-r; Wzór 3 CONH-CH-COOH Ro I8 H2N-CH-(pH2)2-R; CH20R6° '(oT-O-R,0 R,-CH COOH zór 5 W.Z.Gral, zam. 177/81, 85 egz.Cena 45 zl PL PL PL PL PL