PL104612B1 - Sposob wytwarzania gamma-pironow - Google Patents

Description

**** -t| u?*.

Twórcawynalazku:.. - Uprawniony z patentu: Pfizer Inc., Nowy Jork (Stany Zjednoczone Ameryki) Sposób wytwarzania 7 -pironów Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania 7-pironów. Przykladem 7-pironu jest maltol. Maltol jest substancja, która w stanie naturalnym wystepuje w korze mlodych drzew modrzewiowych, w szpilkach sosno¬ wych oraz w cykorii. Poczatkowo handlowa produkcja maltolu pochodzila z rozkladowej destylacji drewna Synteza maltolu z 3-hydroksy-2- (l-piperydylometylo>l,4- pironu znana jest z artykulu Spielman'a i Freifelder a w J. Am. Chem. Soc. 69, 2908 (1947). Schenk i Spielman, /J. Am. Chem. Soc. 67, 2276 (1945)] otrzymali mai ' na drodze alkalicznej hydrolizy soli streptomycynowych.

Chawla iMcGonigal J. Org. Chem. 39, 3281 (1974), i Lichtenthalter oraz Heidel. Angew, Chem. 81, 999 (1969) opisali synteze maltolu z pochodnych, zawierajacych chroniona grupe weglowodanowa.

Syntezy 7-pironów takich, jak kwas piromekonowy, maltol, etylomaltol i inne 3-hydroksy- 7-pirony pod¬ stawione w pozycji 2 sa znane z opisów patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr nr 3130204, 3133089, 3140239, 3159652, 3376317, 3468915, 3440183 i 3446629.

Maltol i etylomaltol poprawiaja smak i aromat róznych produktów spozywczych. Ponadto, substancje te stosuje sie jako skladniki perfum i esencji.

Kwasy 2-alkenylopiromekonowe sa znane z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3644635, a kwasy 2-arylometylopiromekonowe znane sa z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Amery¬ ki nr 3365469. Zwiazki te hamuja wzrost bakterii i grzybów i sa stosowane jako substancje poprawiajace smak i aromat zywnosci oraz napojów, a takze poteguja zapach perfum.

Sposobem wedlug wynalazku wytwarza sie 7-pirony o ogólnym wzorze 1, w którym R oznacza atom wodoru, nizszy rodnik alkilowy o 1-6 atomach wegla, nizszy rodnik alkenylowy o 2-6 atomach wegla, rodnik fenylowy lub benzylowy. Sposób wedlug wynalazku polega na reakcji zwiazku o ogólnym wzorze 2, w którym R ma wyzej podane znaczenie, a R* oznacza nizszy rodnik alkilowy o 1-6 atomach wegla, z kwasem, w temperatu¬ rze 25-160°C.

Sposób wedlug wynalazku umozliwia wytworzenie 3-hydroksy-7- pironów z furfuralu, który jest tanim surowcem, otrzymywanym na skale przemyslowa z pentozanów znajdujacych sie w slomie i otrebach zbozo¬ wych.2 104612 Okreslenie nizszy rodnik alkilowy, stosowane w opisie i w

Claims (2)

1. zastrzezeniach patentowych, oraz nizszy rodnik alkilowy wchodzacy w sklad grupy alkoksylowej, obejmuje rodniki alkilowe zarówno w lancuchu prostym, jak i rozgalezionym, zawierajace 1-6 atomów wegla. Okreslenie nizszy rodnik alkenylowy obejmuje grupy alkenylo- we, zawierajace 2-6 atomów wegla, o lancuchu prostym i rozgalezionym. Sposób wytwarzania 7-pironów z zastosowaniem furfuralu jako substancji wyjsciowej jest przedstawiony na zalaczonym schemacie. W zwiazkach przejsciowych, w reakcji przedstawionej na schemacie R' oznacza rodnik alkilowy o 1-6 atomach wegla, R oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy, arylowy, alkenylowy, aralkilowy. W przypadku, gdy R oznacza atom wodoru, zwiazek o wzorze 1 jest kwasem piromekonowym; gdy R oznacza rodnik metylowy, zwiazek o wzorze 1 oznacza maltol; natomiast gdy R oznacza rodnik etylowy, zwiazek o wzorze 1 oznacza etylomaltol. Reakcja furfuralu z odpowiednim zwiazkiem Grignarda jest opisana w Chemical Abs.tracts 44, 1092d (1950). Sposób wytwarzania zwiazku przejsciowego o wzorze 4, w którym R oznacza atom wodoru, na drodze elektrolizy w metanolu, jest przedstawiony w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 2714576 oraz w Acta. Chem. Scand. 6, 545 (1952). Synteza z zastosowaniem bromu w metanolu jest opisana w Ann. 516, 231 (1935). Znane jest takze stosowanie chloru w rozpuczczalniku alkoholowym, na przyklad z brytyjskiego opisu patentowego nr 595041. Obecnie stwierdzono, ze reakcja zwiazku przejsciowego o wzorze 5 z chlorem, w rozpuszczalniku alkoholowym, w temperaturze od —70° do 50°C, prowadzi do otrzymania zadanego zwiazku przejsciowego o wzorze 4, przy calkowitej konwersji, przy czym chlorowodór bedacy produktem ubocznym w tej reakcji zobojetnia sie za pomoca zasady takiej, jak amoniak, weglan sodu lub innych zasad, które tworza metale alkaliczne. Jakkolwiek we wczesniejszych publikacjach, dotyczacych tej reakcji, podawane sa wydajnosci rzedu 50%, to wydajnosc reakcji prowadzonej sposobem wedlug wynalazku wynosi 90%. Zwiazek przejsciowy o wzorze 4, w którym R oznacza rodnik metylowy, jest opisany w Acta. Chem. Scand. 9, 17 (1955) i w Tetrahedron 27, 1973 (1971). Zwiazek przejsciowy o wzorze 4, w którym R oznacza rodnik etylowy, jest nowym zwiazkiem, który mozna otrzymac za pomoca juz opisanych sposobów. Reakcja zwiazku przejsciowego o wzorze 4 z silnym kwasem organicznym jest procesem nowym i prowadzi bezposrednio do otrzymania, z duza wydajnoscia, pochodnej 6-alkoksylowej o wzorze 3, przy czym unika sie powstawania niestabilnej pochodnej hydroksylowej. Zwiazek przejsciowy o wzorze 4 poddaje sie reakcji z kwa¬ sem. Zwykle stosuje sie kwas, który jest zasadniczo bezwodny, jakkolwiek korzystna jest obecnosc protonowego rozpuszczalnika, takiego jak alkohol lub malych ilosci woay. W wyniku tej reakcji otrzymuje sie czysty produkt o wzorze 3, który wydziela sie z kwasnego srodowiska za pomoca ekstrakcji w znany sposób. Korzystnie stosuje sie kwas mrówkowy lub trójfluorooctowy, jakkolwiek kazdy kwas o wartosci pKa okolo 4 lub mniejszej, prze¬ ksztalca zwiazek przejsciowy o wzorze 4 w zadany zwiazek przejsciowy o wzorze 3. Do innych organicznych kwasów, które mozna stosowac naleza takie kwasy jak kwas p-toluenosulfonowy, kwas metanosulfonowy, kwas cytrynowy, kwas szczawiowy i kwas chlorooctowy oraz kwasy mineralne takie, jak kwas siarkowy, kwas chloro¬ wodorowy oraz kwas fosforowy. Ponadto mozna takze stosowac kwasowe zywice takie, jak Amberlite GC-120 lubDowex50W. Reakcja utleniania zwiazku przejsciowego o wzorze 3 do epoksyketonu o wzorze 2 jest nowym, dotychczas nie znanym procesem. Zwiazek przejsciowy o wzorze 3 rozpuszcza sie w odpowiednim rozpuszczalniku takim-, jak woda lub alkohol taki, jak alkohol izopropylowy lub metanol. Nastepnie dodaje sie zasade taka, jak kwasny weglan sodowy lub wodorotlenek sodowy, po czym dodaje sie 50% nadtlenek wodoru. Zwiazek przejsciowy o wzorze 2 wyodrebnia sie w znany sposób za pomoca ekstrakcji. Zwiazek ten poddaje sie przegrupowaniu w celu otrzymania pironu o wzorze 1 bez dalszego oczyszczania. Zwiazki o wzorze 2 i 3, w których R oznacza grupe etylowa, a R' oznacza grupe alkilowa o 1-6 atomach wegla sa zwiazkami nowymi. Koncowe przegrupowanie epoksyketonów o wzorze 2 7-pironów o wzorze 1 jest nowym procesem, który przebiega z dobra wydajnoscia i prowadzi do otrzymania czystego produktu. Zwiazek przejsciowy o wzorze 2 poddaje sie reakcji w kwasnym srodowisku, a nastepnie wyodrebnia sie 7-piron o wzorze 1 w znany sposób za pomoca krystalizacji lub ekstrakcji. "Czysty 7-piron rekrystalizuje sie z odpowiedniego rozpuszczalnika takiego, jak izopropanol, metanol lub woda. Najkorzystniej, w procesie przeksztalcania przejsciowego zwiazku o wzorze 2 w zwiazek o wzorze 1, stosuje sie goracy, wodny roztwór kwasu mineralnego takiego, jak kwas siarkowy lub kwas solny. Jednakze mozna takze stosowac kwasy Lewisa takie, jak eterat trój fluorku boru, chlorek cynku i cztero¬ chlorek cyny, kwasowe zywice jonitowe takie, jak Amberlite GC—120 i Dowex 50W oraz mocne kwasy orga¬ niczne takie, jak kwas p-tóleunosulfonowy lub kwas mrówkowy.104612 3 Z weglowodanów mozna otrzymac zwiazki o ogólnym wzorze 3, w którym R oznacza grupe CH2OH lub grupe Cl-hO-alkil, sposobem przedstawionym w „Accounts of Chemical Research 8, 192 (1975)". Zwiazki te przeksztalca sie w zwiazki przejsciowe o wzorze 2, a nastepnie w produkt koncowy o wzorze 1, w którym R oznacza grupe CH2OH lub CH^O-alkil. Produkt ten mozna przeksztalcic w maltol, jak to podano w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3130204 lub Angew Chem. 81, 998 (1969). Podane nizej przyklady ilustruja sposób wedlug wynalazku. Przyklad I. W trójszyjnej, okraglodennej kolbie wyposazonej w mieszadlo magnetyczne, lejek z plaszczeni, termometr oraz skraplacz zawierajacy suchy lód, umieszcza sie 22,4 g (0,2 mola) zwiazku przejscio¬ wego o wzorze 5, w którym R oznacza rodnik metylowy, 100 ml metanolu i 21,1 g (0,2 mola) weglanu sodu, po ' czym mieszanine te chlodzi sie do temperatury 0°C, z zastosowaniem lazni acetonowo-lodowej. Nastepnie. gwaltownie mieszajac, wkrapla sie roztwór chloru (11,0 ml, 0,24 mola) w metanolu, oziebiony do temperatury •30°C. Dodawanie chloru kontroluje sie w celu utrzymania temperatury reakcji ponizej 40°C, przy czym trwa ono okolo 2 godzin. Nastepnie, mieszanine reakcyjna miesza sie w temperaturze lazni lodowej w ciagu 30 minut i pozostawia, aby ogrzala sie do temperatury pokojowej. Otrzymana zawiesine saczy sie, metanol odparowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem, a pozostalosc wymywa benzenem i saczy przez filtr z tlenku glinowego. Po usu¬ nieciu benzenu otrzymuje sie 31,9 g (91 %) dwumetoksydwuwodorofuranu o ogólnym wzorze 4, w którym II i :. oznaczaja rodnik metylowy. Produkt ten stosuje sie bez dalszego oczyszczania albo poddaje sie destylacji. Temperaturawrzenia wynosi 76-78/5 mm (104-107/10-11 mm, Acta Chem. Scand. 9, 17 (1955). Analiza dla C8Hi 404: obliczono: C-55,22 H-8,11 znaleziono: C—55,34 H—8,04 Przyklad II. Postepujac w sposób analogiczny jak w przykladzie I, lecz stosujac zwiazek o wzorze 5, w którym R oznacza atom wodoru, otrzymuje sie zwiazek przejsciowy o wzorze 4, w którym R oznacza atom wodoru, a R' rodnik metylowy. Temperatura wrzenia tego zwiazku wynosi 80—82°/5 mm (71°/1,0 mm. Tetra- hedron 27, 1973(1971). Przyklad III. Postepujac w sposób analogiczny, jak w przykladzie I, lecz stosujac zwiazek przejscio¬ wy o wzorze 5, w którym R oznacza atom wodoru, otrzymuje sie zwiazek przejsciowy o wzorze 4, w którym R oznacza atom wodoru, a R' rodnik metylowy, o temperaturze wrzenia 102°/10 mm. Analiza dla C9H1604: obliczono: C - 57,50 H - 8,58 znaleziono: C - 57,39 H - 8,59 Przyklad IV. Postepujac w sposób analogiczny, jak w przykladzie I, lecz stosujac zwiazek przejscio¬ wy o wzorze 5, w którym R oznacza rodnik metylowy i zastepujac metanol izopropanolem, otrzymuje sie zwiazek o wzorze 4, w którym R oznacza rodnik metylowy, R' oznacza grupe CH(CH3 )2 o temperaturze wrzenia 62-64°/0,05 mm. Przyklad V. Postepujac w sposób analogiczny, jak w przykladzie I, lecz stosujac brom zamiast chloru oraz zwiazek o wzorze 5, otrzymuje sie zwiazek przejsciowy o wzorze 4, w którym R oznacza atom wodoru, rodnik metylowy, etylowy, heksylowy, fenylowy, winylowy, 1-butenylowy, allilowy, lub 1-heksenylowy, aR' oznacza rodnik metylowy, etylowy, izopropylowy lub heksylowy. Przyklad VI. W malym, szklanym elektrolizerze, wyposazonym w weglowa anode oraz niklowa kato- ^ de, umieszcza sie 50 ml metanolu, 0,5 ml stezonego kwasu siarkowego i 1,12 g (0,01 mola) zwiazku przejsciowe¬ go o wzorze 5, w którym R oznacza rodnik metylowy; roztwór ten chlodzi sie do -20°C. Elektrolize prowadzi sie, dostarczajac prad staly o natezeniu 0,6 A za pomoca zestawu wytworzonego przez Pronceton Applied Research Corporation, Model 373. Reakcje elektrolizy prowadzi sie w ciagu 30 minut, nastepnie miesza¬ nine wlewa sie do wody, a produkt o wzorze 4, w którym R i R' oznaczaja rodnik metylowy, wyodrebnia sie za pomoca ekstrakcji chloroformem. Powyzszy sposób postepowania jest analogiczny, jak sposób przedstawiony w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 2714576, z ta róznica, ze w cytowanym opisie stosuje sie jako elektrolit bromek amonowy, a nie kwas siarkowy. ^ Przyklad VII. Postepujac w sposób analogiczny, jak w przykladzie VI i stosujac zwiazek przejsciowy o wzorze 5 otrzymuje sie zwiazek przejsciowy o wzorze 4, w którym R oznacza atom wodoru, rodnik etylowy, heksylowy, fenylowy, benzylowy, winylowy, allilowy, 1-butenylowy i 1-heksenylowy, a R* oznacza rodnik etylo¬ wy, izopropylowy i heksylowy. Przyklad VIII. W dwulitrowej, trójszyjnej, okraglodennej kolbie, wyposazonej w mieszadlo magne¬ tyczne, wkraplacz i termometr, umieszcza sie 400 ml kwasu mrówkowego i 20 ml metanolu. Do roztworu tego wkrapla sie roztwór zwiazku przejsciowego o wzorze 4, w którym R i R' oznaczaja rodnik metylowy, 104,4 g4 104612 (0,6 mola) w 40 ml metanolu, przy czym wkraplanie trwa 15 minut. Mieszanine reakcyjna wlewa sie do 1 litra wody i trzykrotnie ekstrahuje 500 ml porcjami chloroformu. Polaczone ekstrakty chloroformowe przemywa sie wodnym roztworem kwasnego weglanu sodowego, a nastepnie solanka. Po odparowaniu chloroformowego roz¬ tworu otrzymuje sie 76 g (89%) surowego jasnobrazowego produktu o wzorze 3, w którym R i R' oznaczaja rodnik metylowy. Otrzymany produkt stosuje sie do dalszych reakcji bez oczyszczania albo po przedestylowaniu pod cisnieniem 2 mm w temperaturze 50-52°C (82-85)-30 mm, Tetrahedron 27, 1973 (1971). Przyklad IX. Postepujac w sposób analogiczny, jak w przykladzie /III, lecz stosujac zwiazek przej¬ sciowy o wzorze 4, w którym R oznacza atom wodoru, a R' rodnik metylowy, otrzymuje sie zwiazek przejsciowy p /zorze 3, w którym R oznacza atom wodoru, a R' rodnik metylowy, o temperaturze wrzenia 60-66/14 mm (76-81/23 mm, Tetrahedron 27, 1973.(1971). Przyklad X. Postepujac w sposób analogiczny, jak w przykladzie VIII, lecz stosujac zwiazek przej¬ sc'>.i'.vy o wzorze 4, w którym R oznacza rodnik etylowy a R' rodnik metylów}', otrzymuje sie zwiazek przejscio¬ wy o wzorze 3, w którym R oznacza rodnik etylowy aR' rodnik metylowy, o temperaturze wrzenia 79-80/14 mm. Przyklad XL Postepujac w sposób analogiczny, jak w przykladzie VIII i stosujac odpowiedni zwiazek przejsciowy o wzorze 4, otrzymuje sie zwiazek przejsciowy o wzorze 3, w którym R oznacza rodnik heksylowy, nylowy, benzylowy, winylowy, allilowy, 1-butenylowy, a R' oznacza rodnik izopropylowy lub heksylowy. Przyklad XILJ)ostepujac w sposób analogiczny, jak w przykladzie VIII, uzyskuje sie porównywalne wyniki takze i wtedy, gdy stosuje sie zamiast kwasu mrówkowego inny kwas organiczny, taki jak kwas cytryno¬ wy, kwas szczawiowy, kwas chlorooctowy, kwas p-toluenosulfonowy, kwas metanosulfonow lub kwas trójflu- orooCowy. W tym ostatnim przypadku wydajnosc wynosi 83%. ? i l > k l a d XIII. W tiójszyjnej, okraglodennej kolbie wyposazonej w lejek, niskotemperaturowy termo¬ metr i mieszadlo, sporzadza sie roztwór 5,0 g (0,029 mola) zwiazku przejsciowego o wzorze 4, w którym R i R' oznacza rodnik metylowy w eterze etylowym (10 ml). Otrzymany roztwór chlodzi sie do temperatury —40°C, a nastepnie wkrapla sie do niego 1,6 ml stezonego kwasu siarkowego. Czarna mieszanine miesza sie w ciagu 5 minut w temperaturze -^W°C, a nastepnie wylewa do wody. Zwiazek przejsciowy o wzorze 3, w którym R i R' oznaczaja rodnik metylowy, wyodrebnia sie sposobem podanym w przykladzie VIII. W zasadzie otrzymuje sie takie same wyniki zastepujac kwas siarkowy kwasem solnym lub fosforowym. Przyklad XIV. W pojemniku polietylenowym, w atmosferze azotu, miesza sie roztwór 7,2 g zwiazku o wzorze 4, w którym R i R' oznaczaja CH3 w 15 ml acetonu, zanurzonym w lazni z lodem o temperaturze -10°C. Nastepnie przez okolo 1—2 minut dodaje sie z polietylenowej tryskawki ochlodzony (—10°C) roztwór 3 ml kwasu fluorowodorowego w 5 ml acetonu. Wkrótce po dodaniu roztwór staje sie brazowy i jeakcja jest praktycznie zakonczona po 20-30 minutach przy temperaturze —10°C, co stwierdza sie metoda chromatografii cienkowarstwowej. Podczas mieszania przez okolo 2 godziny temperatura lazni lodowej wzrasta do 16°C. Mieszanine reakcyjna rozciencza sie 200 ml chlorku metylenu, przemywa 100, a nastepnie 50 ml wody. Polaczo¬ ne wodne ekstrakty przemywa sie 50 ml swiezego chlorku metylenu. Polaczone ekstrakty w chlorku metylenu miesza sie energicznie z 200 ml wody, której pH doprowadza sie do wartosci 7,6 za pomoca 0,5 n roztworu wodorotlenku sodu. Warstwy rozdziela sie i faze wodna przemywa 50 ml chlorku metylenu. Ekstrakty w chlorku metylenu laczy sie i suszy nad bezwodnym siarczanem sodu, do którego dodaje sie niewielka ilosc aktywnego wegla. Mieszanine saczy sie izateza do otrzymania 7,43 g zóltego oleju. Surowy olej destyluje sie w wysokiej prózni w temperaturze 110°C. Destylowana substancje zbiera sie w kolbie, która chlodzi sie przez owiniecie bawelna zanurzona w suchym lodzie z acetonem o temperaturze -72°C. Po destylacji otrzymuje sie 5,34 g zwiazku przejsciowego o wzorze 3, w którym R i Rl oznaczaja CH3 w postaci oleju. Produkt krystalizuje po ochlodzeniu suchym lodem z acetonem. Przyklad XV. W suchej kolbie umieszcza sie 1,05 g (0,0074 mola) zwiazku posredniego o wzorze 3, w którym R oznacza rodnik metylowy, a R' grupe CH30, rozpuszczonego w 20 ml alkoholu izopropylowego. Kolbe ochladza sie do temperatury 0°C, a nastepnie dodaje sie 0,5 g (0,0059 mola) kwasnego weglanu sodowego i 2,0 ml (0,023 mola> 30% nadtlenku wodoru, po czym mieszanine reakcyjna miesza sie w temperaturze pokojo¬ wej w ciagu okolo 2 godzin. Nastepnie mieszanine reakcyjna wlewa sie do 100 ml wody. Roztwór ekstrahuje sie chloroformem, po nzym zateza, otrzymujac olej, który destyluje sie w temperaturze 70—90°/3 mm. Próbke, która poddano analizie, oczyszczono za pomoca chromatografii gazowej. Analiza dla C7H10O4: obliczono: C- 53,16 H - 6,37 znaleziono: C- 52,90 H - 6,27 Przyklad XVI. Postepujac w sposób analogiczny, jak w przykladzie XV, lecz stosujac zwiazek przej-104612 5 sciowy o wzorze 3, w którym R oznacza atom wodoru a Rl rodnik metylowy, otrzymuje sie zwiazek przejsciowy . o wzorze 2, w którym R oznacza atom wodom, a R' rodnik metylowy. Analiza dla C6H804: obliczono: C - 50,00 H - 5,59 znaleziono: C - 50,09 H - 5,81 P r z y k 1 ad XVII. Postepujac w sposób analogiczny, jak w przykladzie XV, lecz stosujac zwiazek przej¬ sciowy o wzorze 3, w którym R cznacza rodnik etylowy, a W rodnik metylowy, otrzymuje sie zwiazek przejscio¬ wy o wzorze 2, w którym R oznacza rodnik etylowy, a R' rodnik metylowy. Analiza dla C8 Hj 2 04: obliczono: C - 55,81 H - 7,02 znaleziono: C - 55,95 H - 7,04 Przyklad XVIII. Postepujac w sposób analogiczny jak i w przykladzie XV i stosujac odpowiedni zwiazek przejsciowy o wzorze 3, otrzymuje sie zwiazek przejsciowy o wzorze 2, w którym R oznacza rodnik, heksylowy, fenylowy, benzylowy, winylowy, allilowy, 1-butenylowy lub 1-heksenylowy, a R' oznacza rodnik izopropylowy lub heksylowy. Przyklad XIX. W 75 ml kolbie umieszcza sie 2,84 g (0,02 mola) zwiazku przejsciowego o wzorze 3, w którym R i R' oznaczaja rodnik metylowy, 10 ml wody i 10 ml izopropanolu. Roztwór ochladza s^ iW temperatury 0—5°C i doprowadza sie jego pH do wartosci 7,0—9,0 za pomoca 1 n NaOH. Nastepnie wkrapla sie 2,1 ml 30% nadtlenku wodoru, przy czym jesli jest to konieczne, dodaje sie takze NaOH, zeby utrzymac stala wartosc pH. Uprzednie ochlodzenie kolby bylo niezbedne w celu utrzymania jej w temperaturze ponizej 10°C. Po dodaniu nadtlenku wodoru, mieszanine reakcyjna miesza sie w temperaturze 8-10°C wciagu okolo jednej godziny, nastepnie wlewa sie do wody; a roztwór ekstrahuje sie chloroformem. Po usunieciu rozpuszczalnika, otrzymuje sie 2,99 g (94,5%) zwiazku przejsciowego o wzorze 2, w którym R i R' oznaczaja rodnik metylowy, w postaci czystego oleju. Temperatura reakcji powyzej 15°C i wartosc pH powyzej 9,5 lub ponizej 6,5 powoduja zmniejszenie wydajnosci zwiazku przejsciowego o wzorze 2. W zasadzie, takie same wyniki sa osiagalne przy zastapieniu izopropanolu woda. Przyklad XX. W kolbie, wyposazonej w skraplacz, umieszcza sie 3,7 g (0,023 mola) zwiazku przej¬ sciowego o wzorze 2, w którym R i R' oznaczaja rodnik metylowy oraz 500 ml 2 m H2S04. Po ogrzaniu tego dwufazowego roztworu w ciagu 1,5 godziny pod chlodnica zwrotna, mieszanine reakcyjna chlodzi sie, doprowa¬ dza jej pH do wartosci 2,2 za pomoca ón NaOH, a nastepnie ekstrahuje trzykrotnie za pomoca 100 ml porcji chloroformu. Ekstrakty laczy sie i zateza w celu otrzymania produktu o wzorze 1, w którym R oznacza rodnik metylowy, czyli maltolu. Wydajnosc wynosi 75%. Przyklad XXI. Postepujac w sposób analogiczny, jak w przykladzie XX, lecz stosujac zwiazek przej¬ sciowy o wzorze 2, w którym R oznacza atom wodoru, rodnik etylowy, heksylowy, fenylowy, benzylowy, allilowy, winylowy, 1-butenylowy lub 1-heksenylowy, a R' oznacza rodnik metylowy, etylowy, izopropylowy lub heksylowy, otrzymuje sie produkt o wzorze 1, w którym R oznacza atom wodoru, rodnik etylowy, heks/Io¬ wy, fenylowy, benzylowy, allilowy, winylowy, 1-butenylowy lub 1-heksenylowy. W przypadku, gdy R oznacza atom wodoru, wydajnosc wynosi 56%, a produkt ma temperature topnienia 113—115°C. Jezeli R oznacza rodnik etylowy, wydajnosc wynosi 70%, a produkt ma temperature topnienia 90-93°C. Przyklad XXII. W cisnieniowej butli Wheaton'a o pojemnosci 250 cni3, umieszcza sie 3,16 g (0,02 mola) zwiazku przejsciowego ó wzorze 2, w którym R i R' oznaczaja rodnik, metylowy i 50 cm3 2m kwasu siarkowego. Naczynie zamyka sie szczelnie i ogrzewa do temperatury 140-160°C w ciagu 1-2 godzin. Po ochlo¬ dzeniu, reakcje prowadzi sie dalej w sposób analogiczny, jak w przykladzie XX, przy czym otrzymuje sie maltol (R oznacza CH3 ). Wydajnosc wynosi 73%. Przyklad XXIII. Postepujac w sposób analogiczny, jak w przykladzie XX i XXI, uzyskuje sie po¬ równywalne wyniki zastepujac kwas siarkowy kwasem solnym lub kwasowymi zywicami o nazwie handlowej Dowex 50W lub Amberlite GC-120. Wydajnosc wynosi odpowiednio 43%, 31% i 46%. Przyklad XXIV. W malej kolbie umieszcza sie 1,58 g (0,01 mola) zwiazku przejsciowego o wzorze 2, w którym R i R' oznaczaja rodnik metylowy, oraz 25 ml benzenu, a nastepnie 3,7 ml eteratu trójtluorku boru. Mieszanine miesza sie w ciagu 24 godzin w temperaturze 25°C, nastepnie rozpuszczalnik usuwa sie, a pozosta¬ losc ekstrahuje chloroformem, po czym chloroform usuwa sie otrzymujac maltol (R oznacza rodnik metylowy). W zasadzie, takie warne wyniki otrzymuje sie wówczas, gdy eterat trójtluorku boru zastapi sie kwasem p-toluenosulfonowym, kwasem mrówkowym, chlorkiem cynku lub czterochlorkiem cyny. Wydajnosc wynosi 10%.c 104612 Zastrzezenia patentowe !. Sposób wytwarzania 7-pironów o ogólnym wzorze 1, w którym R oznacza atom wodoru, nizszy rpdnik alkilowy o 1-6 atomach wegla, nizszy rodnik alkenylowy o 2-6 atomach wegla, rodnik fenylowy lub benzylo¬ wy, znamienny tym, ze zwiazek o ogólnym wzorze 2, w którym R ma wyzej podane znaczenie, a R* oznacza nizszy rodnik alkilowy o 1-6 atomach wegla, poddaje sie reakcji z kwasem, w temperaturze 25-160°C.

2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie kwas taki, jak kwas siarkowy, eterat trójfiuorku boru, chlorek cynku, czterochlorek cyny, kwas p-toluenosulfonowy lub kwas mrówkowy. Cv RM3X. / CHO wzór 6 0 a 0 ,0H C-H D wiór 5 Lub elektro/lza =\ .0Rr R'0 u CHOH 1 1 H*R "I0r4 Vr r'oVr ha r/o\ wzór i wzór 2 wzór 3 Schemol Prac. Policraf. UP PRL naklad 120+18