NL8602439A

NL8602439A - Kogellager en assamenstel voorzien van een lineair kogellager voor axiale beweging langs de as.

Info

Publication number: NL8602439A
Application number: NL8602439A
Authority: NL
Original assignee: Thomson Ind Inc
Priority date: 1973-01-19
Filing date: 1986-09-26
Publication date: 1987-01-02
Also published as: GB1456132A; DE2402401C2; JPS5920045B2; FR2274826B1; FR2221642B1; GB1456133A; JPS61112816A; DE2402401A1; JPS6240565B2; GB1456131A; NL180345C; JPS53127952A; CA1016983A; DE2463191C2; JPS49103040A; JPS6223167B2; IT1002727B; NL7400491A; FR2221642A1; JPS591810A

Description

- ψ < VO 8142

Kogellager en assamenstel voorzien van een lineair kogellager voor axiale beweging langs de as.

In het verleden werden assen voor lineaire kogellagers, hetzij voorzien van gladde oppervlakken of van langsgroeven, warmtebehandeld tot ongeveer 60° Rockwell C-hardheid en vervolgens op de gewenste afmeting en afwerking geslepen.

5 Deze werkwijzen, indien uitgevoerd op commerciële basis, zijn kostbaar als gevolg van het kromtrekken, die het resultaat zijn van ongelijke spanningsverdeling in de as, die aan de warmtebehandeling moet worden toegeschreven. Het richten van de as om de kromtrekking te verwijderen moest voorafgaand aam het slijpen en de afwerking worden uit-10 gevoerd.

De uitvinding beoogt een kogellager en assamenstel, waaraan genoemde nadelen niet kleven, alsmede een werkwijze voor het vervaardigen van een dergelijk samenstel.

Hiertoe vertoont een kogellager en assamenstel volgens de uit-. 15 vinding het kenmerk, dat de as is vervaardigd van een gehard metaal en een met de kogels overeenkomende groef in het oppervlak van de as is gevormd.

Verder kan de as zijn voorzien -van ten minste êên zich axiaal uitstrekkende, met kogels overeenkomende, geslepen groef.

20 Ook kan de met kogels overeenkomende groef zijn. gevormd in een langgerekt, hardbare metaalstrip, waarin middelen zijn aangebracht voor het vast bevestigen van de strip aan de as.

Voor verdere bijzonderheden wordt verniezen naar de hieronder volgende, aan de hand van de tekening weergegeven uitvoeringsvoorbeelden 25 van de uitvinding.

In de tekening toont (tonen): fig. 1 een zijaanzicht, deels in doorsnede en deels schematisch van een meegevend, zelfuitlijnend kogellagersamenstel voor lineaire beweging geconstrueerd volgens de uitvinding met met kogels overeenko-30 mende groeven die samenwerken met de kogels in de lastdragende delen van elk van de kogelloopbanen van het lagersamenstel; fig. 2 een dwarsdoorsnedeaanzicht van het draagas-en-kogellager-samenstel van fig. 1, aeels in aanzicht, dat de lastdragende en last- SS0243Ö • * -2- vrije delen van een serie kogelloopbanen illustreert die zich overlangs het lagersamenstel op gelijkverdeelde intervallen rondom de as uitstrekt, en ook, op overdreven wijze ter wille van de duidelijkheid, de geringe omtreksverplaatsbaarheid van de afzonderlijke lastdragende platen van 5 het lagersamenstel illustreren, en de met kogels overeenkomende groeven op de as die in register met de lastdragende delen van de lagerloop-banen zijn opgesteld; fig. 3 een dwarsdoorsnedeaanzicht van een draagas gelijk aan die van fig. 1, dat een enkele met kogels overeenkomende groef illu-10 streert die in het oppervlak van de as is uitgevoerd; fig. 4 een dwarsdoorsnedeaanzicht van een draagas volgens de uitvinding dat drie met kogels overeenkomende groeven illustreert die op gelijke over de omtrek verdeelde intervallen in het oppervlak van de as zijn gelegen, de met kogels overeenkomende groeven in de as door een 15 koudbewerking zijn geproduceerd voor de vorming van geharde groeven en die, op overdreven wijze ter wille van de duidelijkheid van de illustratie, de buitenwaartse vloeiing van het asmetaal, resulterend uit de koudbewerking van de as, zoals door walsen, voor het vormen van de groeven, weergeven; 20 fig. 5-7 dwarsdoorsnedeaanzichten van een andere uitvoering van een draagas, geconstrueerd volgens de uitvinding, die met kogels overeenkomende groeven illustreren welke in de as zijn gevormd door middel van warmtebehandelbare metalen inzetstrookelementen van veriërende vorm die een in het buitenoppervlak ervan gevormde met kogels overeen-25 komende groef hebben, elk van de strookelementen met een perspassing in in het asoppervlak gevormde sleuven kan worden aangebracht; fig. 8-10 dwarsdoorsnedeaanzichten van een tweede alternatieve uitvoering van een overeenkomstig de uitvinding geconstrueerde draagas, die met kogels overeenkomende groeven illustreert die in de as zijn 30 gevormd door middel van warmtebehandelbare metalen inzetstrookelementen van variërende vorm die in het buitenvlak ervan een met kogels overeenkomende groef hebben, elk van de strookelementen met een glij-passing in corresponderend in het asoppervlak gevormde sleuven kan worden aangebracht; 35 fig. 11 een gedeeltelijk dwarsdoorsnedeaanzicht, deels in zij aanzicht, van een kogellagersamenstel dat in werkzaam verband rondom i* λ i % fSi Η n / -> ,1 b * * -3- een andere uitvoering van een as die volgens de uitvinding is geconstrueerd, gemonteerd is, de met kogels overeenkomende groeven van de as gevormd zijn door warmte-behandelbare metalen strookelementen die de op het buitenoppervlak ervan gevormde met kogels overeenkomende groeven 5 hebben en aan het omtreksoppervlak van de draagas zijn bevestigd; fig. 12 een aanzicht als fig. 11, dat een alternatieve uitvoering van het warmtebehandelbare strookelement illustreert, waarbij de benedenkant ervan een deel heeft dat door een afstand vanhet omtreksoppervlak van de draagas is gescheiden; 10 fig. 13-15 gezamenlijk een werkwijze volgens de uitvinding voor het insteken van een warmte-behandelbaar of bewerking-hardbaar metalen strookelement met een met kogels overeenkomende groef in een in de metalen as gevormde sleuf; fig. 13 een metalen strook van zodanige vorm dat hij in een op 15 een draagas gevormde sleuf past; fig. 14 een drukwals die het metalen strookelement vervormt en bewerkt om de vorm van het strookelement te doen overeenkomen met de assleuf waarbij de strook op zijn plaats wordt geborgd en de met kogels overeenkomende groef wordt gevormd en middels een bewerking wordt ge-20 hard; en · fig. 15 het metalen strookelement dat in de assleuf is uitgezet en geborgd en met kogels overeenkomende groeven vertoont die door de koudbewerking in de as zijn geproduceerd voor de vorming van de geharde groeven en die, op overdreven wijze ter wille van de duidelijkheid, 25 de buitenwaartse vloeiing van het asmetaal als resultaat van de koudbewerking van de as door de wals bij het vormen van de groeven illustreert.

Thans meer in het bijzonder verwijzend naar de in fig. 1 en 2 van de bijgaande tekeningen weergegeven uitvoering van de uitvinding, 30 is daarin een lager 1 geïllustreert, die een draagas 2 omringt, en een aantal in het algemeen langwerpige erin gevormde loopbanen 3 heeft, elk slechts globaal door de genoemde verwijzingsnummers is aangeduid. Als geprefereerde uitvoeringsvorm, omvat het lager 1 een kogelvasthoudmof la en een buitenmantel 1b die tegen een onderlinge relatieve beweging 35 door ineengrijpende elementen of door een geschikte hechting van de aangrenzende vlakken worden vastgehouden.

λ c Λ Η Λ Π J Λ Λ -, 4 Ψ m r " -4-

Elke langwerpige loopbaan 3 heeft bij voorkeur een eerste recht, lastdragend deel 4 waarin de circulerende kogels 5 in direct dragend contact zijn met zowel de as 2 als een lastdragende plaat 6 en verder een recht deel 7, waarin de kogels 5 uit contact zijn met de as en vrij van 5 de belasting zijn. De rechte delen 4 en 7 zijn op voordelige wijze verbonden door een paar gebogen delen 8, waardoor de circulerende kogels vrij van het ene rechte deel van de loopbaan in het andere kunnen bewegen volgens de richting waarin de lastdragende kogels door de beweging van het lager ten opzichte van de draagas worden-voortgestuwd.

10 De kogelhouder la en mantel lb zijn bij voorkeur gemaakt van een veerkrachtig, niet-metalliek materiaal. Voorbeelden van materialen waarvan gebleken is dat ze heel bevredigend werken zijn die kunststoffen zoals nylon en Delrin, en het zal duidelijk zijn dat andere vormbare materialen ook op bevredigende wijze kunnen worden gebruikt. Op voorde-15 lige wijze wordt het materiaal zo gekozen dat de houder met lage kosten, hoge snelheid, massaproduktiemethoden, zoals spuitgieting van kunststoffen worden geproduceerd. De kogelhouder en buitenmantel kunnen ook zelf-smerend worden gemaakt door inbouwing van een kleine hoeveelheid van een smeermiddel, zoals fijnverdeeld molybdeendisulfide, in het materiaal, 20 zoals de kunststoffen nylon of Delrin, waaruit de houder en mantel zijn gevormd.

Zoals hier bij voorkeur uitgevoerd, is de benedenkant van het rechte lastdragende deel 4 van elke loopbaan 3 gegroefd, zoals aangeduid door de randen 4a en 4b (fig. 2), zodat de kogels 5 met de as 2 25 contact kunnen maken, de groef iets smaller is dan de diameter van de kogels'. De groef eindigt bij elk eind van het rechte deel 4, waarna de benedenkant gesloten is en iets langs het gebogen deel 8 van de loopbaan totdat hij het niveau bereikt van de benedenkant 9 van het rechte lastvrije deel 7 van de loopbaan. Aldus is te zien dat de kogels 5 in 30 direct contact zijn met zowel de as 2 als de lastdragende plaat 6 wanneer ze in het rechte deel 4 van de loopbaan zijn maar geen contact hebben met hetzij de as 2 of de last terwijl ze in de gebogen delen 8 of het rechte deel 7 van de loopbaan zijn.

De lastdragende platen 6 omvatten elk een axiaal verlopende 35 cilindrische groef 20 op het binnenvlak ervan, waarin de lastdragende kogels kunnen rollen. Bij voorkeur heeft elk van de groeven 20 een straal a a Λ ? A 3 β ' C-f ^ « * .-5- die iets groter is dan de straal van de erin rollende kogels 5, zodat de plaat kan meegeven als hij onder belasting wordt geplaatst. Het binnenvlak van elk van de platen is ook bij zijn einden 22 afgeschuind om de overgang van de kogels uit het werkende spoor naar de niet-werkzame 5 delen van de loopbaan te vergemakkelijken.

Aan zijn buitenkant is elk van de platen 6 uitgevoerd met een tussenliggend of overlangs centraal deel 24 dat dikker is dan de einddelen 26. Het tussenliggend deel 24 is bij voorkeur op zijn buitenoppervlak onder een kleine hoek naar beide einden taps aflopend. Aldus vormt 10 het tussenliggend gebogen deel 24 een schommelpunt waardoor de platen 6 kunnen schommelen om extra speling te verschaffen en indien nodig, door een lichte verplaatsing van de veerkrachtige massa van het lager waarin ze ingebed en vastgehouden zijn in het geval dat de as 2 die het lager ondersteunt over een hoek is verplaatst ten opzichte van de lagerhart-15 lijn.

Elk van de platen 6 is ook op voordelige wijze uitgevoerd met een uitwendige, langsgroef of sleuf 27, begrensd door twee overlangs zich uitstrekkende ribben 28 waardoor elk van de platen 6 wordt ondersteund in de boring waarin het lager gemonteerd kan zijn, waardoor een 20 tussenzone van verminderde dikte wordt verschaft die meegevendheid aan het werkend deel van de groef in de plaat 6 verschaft en dient om de last over een breder gebied te verdelen dan het geval zou zijn met een stijve plaat of een plaat die met zijn centrale deel tegen de boring rust. De overlangs taps toelopende einden van de platen 6 verschaffen 25 ook een mate van veerkracht in de axiale richting van het lager en verdelen evenzo de last door meegevendheid aangezien de belasting zelden uniform is over de lengte van een lineair kogellager. Deze bi-axiale veerkracht resulteert in een vergroot laadvermogen en grotere levensduur dan met een stijf loopbaanelement bereikbaar is.

30 Overeenkomstig de uitvinding, is voorzien in elementen voor de montage van de lastdragende plaatelementen 6 in de lastdragende delen 4 van de lagerloopbanen 3 om een geringe beweging van de platen in omtreks-richting van de draagas toe te laten. Tot dit doel is de buitenmantel 1b van lager 1 uitgevoerd met geschikte openingen 32 die symmetrisch over 35 de omtrek van de mantel zijn aangebracht, elk ervan een lastdragende plaat 6 erin ontvangen kan. De openingen 32 zijn bij voorkeur slechts

• ’ .¾ r'1 Λ .V " D

tf ° -6- iets langer dan de platen 6, om een schommelbeweging van de platen toe te laten maar anderszins een relatieve axiale beweging tussen de platen en het lager te voorkomen. Elke plaat 6 omvat overlangs verlopende oren 34 aan elke zijde ervan die vrij schuifbaar kunnen worden gegrepen door 5 overlangs verlopende veerkrachtige uitsteeksels of lipdelen 36 die integraal met de buitenmantel 1b van het lager zijn uitgevoerd. Aldus worden de platen 6 in de openingen 32 gemonteerd door ze radiaal langs de mantel-uitsteeksels 36 naar binnen te drukken, waarna ze in de opening zijn opgesloten ofschoon enige radiale beweging mogelijk is.

10 Tenslotte omvat elk van de platen 6 ook overlangs verlopende verdiepingen 38 op elk van de zijden ervan naast de oren 34, die in over het algemeen tegenoverliggende uitlijning zijn met de uitsteeksels 36 van de buitenmantel wanneer de platen op hun plaats gemonteerd zijn, waardoor de platen, indien nodig, heel weinig langs de omtrek van de 15 draagas kunnen bewegen, zoals door pijlen in fig. 2 is aangeduid. Het is duidelijk dat de tussen de uitsteeksels 36 en verdiepingen 38 in de tekeningen weergegeven ruimte ter wille van de duidelijkheid van de illustratie overdreven is, aangezien die ruimte zeer klein kan zijn om, indien nodig, een zeer geringe beweging toe te laten voor het opvangen 20 van tolerantievariaties in de hoekafstanden en evenwijdigheid van de asgroeven. In vele gevallen zal de zeer kleine ruimte gekoppeld aan de veerkracht van de materialen waaruit de kogelhouder en mantel zijn gemaakt voldoende zijn om de tolerantievariaties die ontmoet kunnen worden op te vangen.

25 Wanneer evenwel het lineaire kogellager en as bedoeld zijn voor gebruik in toepassingen die een zeer grote mate van nauwkeurigheid vereisen en waar, bijvoorbeeld, een relatieve draaiing nul tussen de as en het lagerhuis vereist is, kan de omtreksbeweging van de met kogels overeenkomende groef in de lastdragende plaat worden voorkomen door de speel-30 ruimte tussen de lastdragende plaat en de buitenmantel van het lager te elimineren zoals die door de ruimte tussen de uitsteeksels 36 en verdiepingen 38 is aangeduid. Ter voorkoming van een relatieve beweging zou evenwel een nauwkeurige omtreksopstelling van de bij de as horende en met kogels overeenkomende groeven vereist zijn zowel als een vrijwel 35 perfect evenwijdigheid van alle met kogels overeenkomende groeven op de as.

3 5 0 2 4 3 9.

♦ -7-

Overeenkomstig de uitvinding zijn er op de draagas 2 een of meer axiaal verlopende, over de omtrek verdeelde, met kogels overeenkomende groeven geplaatst die gelijk in aantal zijn als de lastdragende delen van het lager waarmee de as gebruikt wordt en zodanig uiteengeplaatst 5 dat ze in register zijn met de kogelloopbanen van die lastdragende delen. Ofschoon de uitvinding wat betreft de vervaardiging van de met kogels overeenkomende groeven op illustratieve wijze ten aanzien van êén bij de as horende groef beschreven kan zijn, zo is het duidelijk dat de beschrijving op andere met kogels overeenkomende groeven die op de as 10 gelegen zijn toepasbaar is.

Tot dit doel zijn, in de in fig. 1 en 2 geïllustreerde uitvoering van de uitvinding, zes van dergelijke met kogels overeenkomende groeven 40 rechtstreeks in het omtreksoppervlak van de draagas 2 geslepen of anderszins op geschikte wijze machinaal bewerkt. De groeven 40 15 zijn aldus gelijk in aantal, en. uiteengeplaatst om in register te zijn met de zes rechte lastdragende delen 4 die in de lagerhouder la gevormd zijn.

Aldus is te zien dat de met kogels overeenkomende groeven 40 in de draagas 2 samenwerken met de lastdragende platen van het lager ter 20 verkrijging van lijncontact van de lagerkogels op zowel het asoppervlak en het oppervlak van de lastdragende platen van het lagersamenstel en dientengevolge een groter laadvermogen en langere levensduur en torsie-weerstand verschaffen.

Thans verwijzend naar fig. 3-4 van de bijgaande tekeningen, is 25 daarin een draagas 2 weergegeven waarin een enkele met kogels overeenkomende groef 42 (fig. 3) en een hoeveelheid van drie dergelijke met kogels overeenkomende groeven 44 (fig. 4) op de as zijn gelegen. Ofschoon hier niet geïllustreerd, zo zal het duidelijk zijn dat, met betrekking tot elk der fig. 3-4, een kogellagersamenstel dat op voordelige wijze 30 geconstrueerd is als in fig. 1-2 is weergegeven, en dat eenzelfde aantal rechte lastdragende haandelen heeft, bedoeld is om in werkzaam verband op de as te worden gemonteerd.

De draagas 2 van fig. 3 kan worden gemaakt van warmtebehandel-baar materiaal, zoals staal. Groef 42 kan in de as van fig. 3 worden ge-35 vormd hetzij vóór of nadat de as aan het hardingsproces, zoals een warmtebehandeling wordt onderworpen. Alternatief en overeenkomstig de uit- t. >5 9 Λ X §

ς; y / *· v V

. . V - _ ' .,.

-8- vinding, kan de met kogels overeenkomende groef 42 in de as van fig. 3 worden gevormd door het slijten van een warmtebehandeld gehard asoppervlak of door een koudvormbewerking van een niet-warmtebehandeld asoppervlak door de aanbrenging van een walskracht, van bijvoorbeeld een wals-5 rol. Door de vorming van de met kogels overeenkomende groef door de aanbrenging van een dergelijke krachtbewerking wordt het groefoppervlak gehard waardoor het de druk van de lastdragende kogels kan weerstaan.

In de in fig. 4 geïllustreerde uitvoering worden drie groeven 44 gevormd in het oppervlak van de as 2 door de koudvormbewerking van een zacht, 10 niet-warmtebehandeld oppervlak door de aanbrenging van een walskracht.

Het metaal van de as kan worden gedwongen om koud te vloeien als resultaat van de koudbewerking van de as, zoals is aangeduid bij 45, tot boven het oppervlak van de as om het gebied van de kogelondersteuning in de met kogels overeenkomende groef te vergroten.

15 Verwijzend naar fig. 5-7, zijn daarin respectievelijk de assen 50, 60, 70 geïllustreerd, elk bij voorkeur gevormd van een "zacht" materiaal zoals niet-warmtebehandeld staal in tegenstelling met gehard staal, of ander geschikt niet-warmtebehandelbaar materiaal, zoals SAE 1015.

Elk van de assen 50, 60, 70 is uitgevoerd met sleuven die bij voorkeur 20 ' door middel van een perspassing warmtebehandelbare metalen inzetstrook- elementen ontvangen, die elk een met kogels overeenkomende groef op het buitenvlak ervan gevormd hebben.

In het bijzonder verwijzend naar fig. 5, heeft as 50 bij voorkeur op gelijke tussenafstanden segmenten ervan verwijderd voor het vor-25 men van platte vlakken 52 erop die loodrecht staan op een door het midden van de as getrokken rechte lijn. Axiaal verlopende sleuven 54 van rechthoekige doorsnedevorm zijn in de as uitgevoerd en kunnen elk een inzetstrookelement 55 erin ontvangen. Zoals hier is gerealiseerd, is inzetelement 55 in het algemeen T-vormig in doorsnede, met een recht-30 opstaande poot 56 die met een perspassing in sleuf 54 is aangebracht.

Het buitenoppervlak 57 van inzetelement 55 is op voordelige wijze zo gevormd dat het in het vlak van het omtreksoppervlak van as 50 ligt en een axiaal verlopende met kogels overeenkomende groef 58 bevat.

In het bijzonder verwijzend naar fig. 6, is as 60 uitgevoerd 35 met rechthoekige sleuven 62 die een horizontale langsafmeting hebben, waarin corresponderend gevormde warmtebehandelbare metalen inzetstrook- λ <> itft ; 7 ft -9- slementen 64 met een perspassing zijn aangebracht,, elk inzetelement een met kogels overeenkomende groef 65 op het buitenoppervlak ervan heeft.

In het bijzonder verwijzend naar fig. 7, is de as 70 uitgevoerd met rechthoekige sleuven 72 die een verticale langsafmeting hebben, 5 waarin corresponderend gevormde inzetstrookelementen 74 met een perspassing zijn aangebracht, elk inzetelement een met kogels overeenkomende groef 75 op het buitenoppervlak ervan heeft.

Thans meer in het bijzonder verwijzend naar fig. 8-10 van de bijgaande tekeningen, zijn daarin de respectieve-assen 80, 90, 100 ge-10 illustreerd, elk bijvoorkeur gemaakt van een "zacht" materiaal, zoals eerder is beschreven, en elk ervan uitgevoerd met sleuven die middels een glijpassing warmtebehandelbare metalen inzetstrookelementen kunnen ontvangen die elk een met kogels overeenkomende groef op het buitenoppervlak ervan hebben.

15 In het bijzonder verwijzend naar fig. 8, heeft as 80 bij voor keur op gelijke tussenafstanden segmenten ervan verwijderd voor het vormen van platte vlakken 82 erop die loodrecht staan op een door het midden van de as getrokken rechte lijn. Axiaal verlopende zwaluwstaart-sleuven 84 zijn in de as uitgevoerd en kunnen elk een inzetstrookelement 20 85 erin ontvangen. Zoals hier is uitgevoerd, is inzetelement 85 in het algemeen T-vormig in doorsnede, de rechtopstaande poot 86 een vorm heeft die correspondeert met die van sleuf 84 om door middel van een glijpassing erin te worden gemonteerd. Het buitenoppervlak 87 van het inzetelement 85 is zodanig gevormd dat het in het vlak van het omtreksopper-25 vlak van as 80 ligt en een axiaal verlopende met kogels overeenkomende groef 38 bevat.

Verwijzend naar fig. 9, is as 90 uitgevoerd met in het algemeen rechthoekige zwaluwstaartsleuven 92 die een horizontale langsafmeting hebben en een centrale, overlangs verlopende groef 92a in de bodem ervan. 30 Een corresponderend gevormde warmtebehandelbaar-metalen inzetstrookelement 94 is middels een glijpassing in elke sleuf gemonteerd. Inzetelement 94 omvat een centrale, overlangs verlopende benedenrib 94a die in groef 92a wordt ontvangen en voorzien is van een met kogels overeenkomende groef 95 op zijn buitenoppervlak.

3502*39 -10-

Verwijzend naar fig. 10, is de as 100 uitgevoerd met in het algemeen rechthoekige zwaluwstaartsleuven 102 die een verticale langs-afmeting hebben en een centrale overlangs verlopende groef 102a in de bodem ervan. Een corresponderend gevormd warmtebehandelbaar-metalen 5 inzetstrookelement 104 is in elke sleuf.middels een glijpassing gemonteerd. Inzetelement 104 omvat een centrale, overlangs verlopende beneden-rib 104a die in groef 102a wordt ontvangen, en is voorzien van een met kogels overeenkomende groef 105 op zijn buitenoppervlak.

De in elke van de fig. 5-10 geïllustreerde inzetstrookelementen 10 kunnen warmtebehandeld en gehard zijn hetzij vóór of na insteking in de in de respectieve assen gevormde sleuven.

Nu verwijzend naar fig. 11 van de bijgaande tekeningen, is daarin een andere uitvoering van een volgens de uitvinding geconstrueerde draagas geïllustreerd, weergegeven met een op een as gemonteerd kogel-15 lagersamenstel als in fig. 1-2 is geïllustreerd, in werkzaam verband ermee, het lagersamenstel in een geschikte instelbare huismof 111 is opgesloten.

Zoals hier gerealiseerd, is de as 110 op voordelige wijze gemaakt van een zacht materiaal, zoals eerder is beschreven, en is voor-20 zien van een warmtebehandelbaar-metalen strookelement 112 dat aan het buitenomtreksoppervlak van de draagas is. bevestigd en dat een met kogels overeenkomende groef 114 op zijn buitenoppervlak bevat. Op voordelige wijze is strook 112 aan de as 110 bevestigd door middel van een geschikt hecht-, bind- of kopersoldeermateriaal 115 of door zilversoldeer. Ook 25 is op voordelige wijze het benedenoppervlak van strook 112 uitgevoerd met een serie tanden 116 en het bindmateriaal vloeit bij voorkeur gedeeltelijk in de ruimtes tussen de tanden, zoals geïllustreerd is.

Aldus helpt het bindmateriaal dat tussen de tanden 116 is gevloeid bij het verankeren van het strookelement 112 aan de as en dient als een borg 30 tegen een omtreksbeweging van de strook. Bovendien verschaft de ruimte tussen de tanden die niet door het bindmateriaal is gevuld enige reserveruimte voor geringe overtollige hoeveelheden bindmateriaal waardoor een uniforme bedekking van het asoppervlak door de strook mogelijk is.

Verwijzend naar fig. 12 van de bijgaande tekeningen, is daarin 35 een andere uitvoering van een volgens de uitvinding geconstrueerde draagas geïllustreerd en weergegeven met een kogellagersamenstel en λ Λ -h 1 f ö μ n ' ï * λ 5? -11- verstelbare huismof, zoals in fig. 11. In deze uitvoering zijn as 120 en een strookelement 122, dat een met kogels overeenkomende groef 124 op het buitenoppervlak ervan uitgevoerd heeft, elk gemaakt van een materiaal dat gelijk is aan dat beschreven voor de in fig. 11 geïllustreerde 5 uitvoering. Hier is evenwel het benedenoppervlak van strook 122 voorzien van een overlangs verlopende verdieping 126 die begrensd is door twee overlangs verlopende ribben 128 welke dienen voor de montage van de strook 120 middels een geschikt bindmateriaal 115, zoals eerder is beschreven.

10 Elk van de stroken 112 en 122 kan warmtebehandeld worden, om gehard te worden, hetzij vóór of nadat ze op de draagas zijn bevestigd. Waar de stroken door koper- of zilversoldeer aan de as zijn bevestigd, kunnen de stroken gelijktijdig warmtebehandeld met koper of zilver aan de as gesoldeerd worden zoals door inductieverwarming.

15 In elk van de in fig. 11 en 12 geïllustreerde uitvoeringen, zal het duidelijk zijn dat de verstelbare huismof 111 het indien gewenst mogelijk maakt dat het lager voorbelast wordt of een zekere mate van speling heeft.

Meer in het bijzonder verwijzend naar fig. 13 van de bijgaande 20 tekeningen, is daarin een werkwijze voor het insteken van een warmte-behandelbaar of hardhaar rechthoekig metalen inzetstrookelement in een draagas geïllustreerd. Zoals hier gerealiseerd, is een draagas 130, op voordelige wijze gemaakt van een zacht metaal zoals eerder is beschreven uitgevoerd met ten minste één in het algemeen rechthoekige sleuf 132 met 25 overlangs verlopende achtergesneden delen 133 aan weerszijden ervan naast het benedenoppervlak van de sleuf. De rechthoekige strook 134 wordt in de sleuf geplaatst en daarna wordt strook 134 gewalst tot de afmeting en vorm van sleuf 132, zoals door een drukwals of ander element. Walsrol 140 kan op geschikte wijze door een draaibeweging op een 30 as 141 gemonteerd zijn en ingericht om een walskracht over de hele lengte van strook 134 aan te brengen. De walsrol zal dienst doen om de strook te vervormen in een dwarsdoorsnede die overeenkomt met die van sleuf 132 waarbij de strook 134 op zijn plaats in de sleuf wordt geborgd. Voor lichte belastingen kan de met kogels overeenkomende groef 135 uit-35 gevoerd zijn in een niet-warmtebehandelde of -handelbare strook en de groef door een walselement gevormd en door bewerking gehard worden.

v i i' J .1 λ % .«*· φ* '·' ~ -12-

Door een juiste regeling van de koudvloeiing van het asmateriaal, kan extra met kogels overeenkomend oppervlak worden verkregen door het materiaal tot boven het oppervlak van de strook 134 te laten vloeien, zoals is aangeduid bij 136 in fig. 15.

5 De uitvinding is ook toepasbaar op lagers van het open type zoals bijvoorbeeld de lineaire kogellagers die in de Amerikaanse octrooischrif- ten 2.628.135 en 3.588.200 zijn beschreven. Lineaire kogellagers van het open type zijn voorzien van een langsopening die zich over de kogelvast- houdmof, zoals mof la, en buitenmantel lb uitstrekt en over de hele lengte 10 van het lager loopt. Lagers van het open type vinden toepassing op uitwendig « ondersteunde assen waarbij de opening in het lager een beweging van het lager langs de lengte van de as toelaat. Zoals voor technisch deskundigen duidelijk zal zijn, zal de ligging van de met kogels overeenkomende groeven in de as worden bepaald door de ligging van de loopbanen in het 15 lager van het open type met inachtneming van de omtreksverplaatsing van de loopbanen die vereist is door de in het lager uitgevoerde opening. Lagers van het open type die volgens de uitvinding zijn gemaakt kunnen ook voorzien zijn van huizen met verstelbare diameter voor een nadere regeling van spelingen en om een voorbelasting van het lager mogelijk 20 te maken.

Λ λ Λ Λ f 7 Λ

Q 0 y L * '3 V

Claims

1, Kogellager en assamenstel, voorzien van een lineair kogellager voor axiale beweging langs de as, met het kenmerk, dat de as is vervaardigd van een gehard metaal en een met de kogels overeenkomende groef in het oppervlak van de as is gevormd.

2. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de as is voorzien van ten minste één zich axiaal uitstrekkende met kogels overeenkomende, geslepen groef.

3. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de met kogels overeenkomende groef is gevormd in een langgerekt, 10 hardbare metalen strip en middelen zijn aangebracht voor het vast bevestigen van de strip aan de as.

4. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de as is vervaardigd van zacht metaal.

5. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 3, met het kenmerk, 15 dat de as is voorzien van een zich axiaal uitstrekkende sleuf met een strook opgesteld in de sleuf, waarbij de met kogels overeenkomende groef is gevormd op het buitenoppervlak van de strook.

6. Kogellager-en-assamenstel volgens .conclusie 5, met het kenmerk, dat de sleuf en de strook in het algemeen rechthoekig zijn.

7. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 5, met het kenmerk, dat de sleuf in hoofdzaak rechthoekig is en de strook in hoofdzaak T-vormig, waarbij het rechtopstaande pootdeel van de T-vormige strook een vorm heeft welke correspondeert met die van de sleuf.

8. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 3, met het kenmerk, 25 dat de as is voorzien van een zich axiaal uitstrekkende zwaluwstaart- vormige sleuf en genoemde middelen zijn voorzien van een glijpassing van genoemde strook in de sleuf, waarbij de met kogels overeenkomende groef is gevormd op het buitenoppervlak van de strook.

9. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 8, met het kenmerk, 30 dat de sleuf en de strook in het algemeen rechthoekig gevormd zijn.

10. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de sleuf in het algemeen rechthoekig is en de strook ongeveer T-vormig waarbij het rechtopstaande pootdeel van de T-vormige strook een vorm heeft die correspondeert met die van de sleuf. *% « * Λ Λ - £ ·'-* V W · ; ί- - - ... ... ·. .- .- -14-

11. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de stroken rechtstreeks met het oppervlak van de as is verbonden.

12. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 11, met het kenmerk, dat de strook door middel van een kleefmiddel met de as is verbonden.

13. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 11, met het kenmerk, dat de strook door middel van kopersóldeer met de as is verbonden.

14. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 11, met het kenmerk, dat de strook door middel van zilversoldeer met de as is verbonden.

15. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 11, met het kenmerk, 10 dat het onderoppervlak van de strook is voorzien van een aantal tanden en het bindmateriaal gedeeltelijk in de ruimte tussen de tanden kan vloeien bij het verbinden van de strook met de as, waarbij de tanden en het bindmateriaal dient voor het verankeren van de strook aan de as en de ruimte tussen de tanden voldoende volume hebben om variaties in 15 de hoeveelheid aangebracht bindmiddel toe te laten.

16. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 11, met het kenmerk, dat het onderoppervlak van de strook een zich overlangs uitstrekkende verdieping heeft die een onder belasting meegevende zone vormt.

17. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 16, met het kenmerk, 20 dat de strook middels een kleefmiddel is bevestigd aan de as.

18. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 16, met het kenmerk, dat de strook door middel van kopersoldeer met de as is verbonden.

19. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 16, met het kenmerk, dat de strook door middel van zilversoldeer met de as is verbonden.

20. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de as een met de kogels overeenkomende, door een koudvormbewerking verkregen groef heeft.

21. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 20, met het kenmerk, dat de as is vervaardigd van een niet gehard metaal en een tijdens be- 30 drijf gehard en koud gevormde, met kogels overeenkomende lastdragende groef heeft.

22. Kogellager-en-assamenstel volgens conclusie 21, met het kenmerk, dat elke langsrand van de koudgevormde, met kogels overeenkomende groef in de as is voorzien van boven het oppervlak van de as uitstekend roate- 35 riaal dat zich uitstrekt boven het oppervlak van genoemde as als gevolg van koudvloeien van het metaal tijdens het koudvormen van de groef in 8 5 0 2 4 3 5' -15- de as voor het verschaffen van een groot gebied van kogelsteun binnen de met de kogel overeenkomende groef.

23. Werkwijze voor het vervaardigen van een as met ten minste één geharde metalen, axiaal verlopende groef op het oppervlak daarvan geken- 5 merkt door het vormen van een axiaal verlopende, ongeveer rechthoekige sleuf met 2ich in langsrichting uitstrekkende ondersneden gedeelten nabij de bodem daarvan in het oppervlak van genoemde as, het vormen van een langwerpige strook van warm-hardbaar materiaal met een zich axiaal uitstrekkende groef op één oppervlak daarvan en een ander gedeelte 10 daarvan met een vorm welke correspondeert met die van genoemde sleuf, en door het opnemen van genoemde strook in genoemde sleuf, en het druk-rollen van de strook tot de afmeting van de sleuf waardoor de strook wordt bevestigd in de sleuf.

24. Werkwijze volgens conclusie 23, gekenmerkt door het warm-behan-15 delen van genoemde strook voordat deze in de sleuf wordt bevestigd.

25. Werkwijze volgens conclusie 23, gekenmerkt door het warm-behan-delen van de strook nadat deze in genoemde sleuf is bevestigd.

26. Werkwijze voor het vervaardigen van een as met ten minste éên gehard metalen, axiaal verlopende groef op een oppervlak daarvan, geken- 20 merkt door het vormen van een axiaal zich uitstrekkende sleuf in het oppervlak van de as, het vormen van een langwerpige strook van een warm-hardbaar materiaal met een zich axiaal uitstrekkende groef op de ene zijde daarvan terwijl het andere gedeelte een vorm heeft welke correspondeert met die van de sleuf, en het bevestigen van de strook in de 25 sleuf langs de axiale lengte daarvan zodat de groef zich bevindt bij het omtreksoppervlak van de as, en het verwijderen van koordegedeelten van genoemde as op gelijkmatige afstand van elkaar gelegen omtreksgedeelten van de as voor het verschaffen van zich in langsrichting uitstrekkendê koorde-oppervlakken, en het vormen van een zich axiaal uitstrekkende 30 sleuf in een van genoemde koorde-oppervlakken. λ λ r* * *"*. y* *: ' -« V ·Λί « —»