NL8600129A

NL8600129A - Formaldehydebindmiddel, werkwijze voor de bereiding ervan alsmede werkwijze voor de bereiding van dergelijke bindmiddelen bevattende platen.

Info

Publication number: NL8600129A
Application number: NL8600129A
Authority: NL
Original assignee: Enigma Nv
Priority date: 1985-01-29
Filing date: 1986-01-22
Publication date: 1986-08-18
Also published as: FR2576603A1; GB2170208B; SE8600376L; GB2170208A; JPS61241348A; SE8600376D0; FR2576603B1; RU1838356C; JPH0753819B2; GB8502169D0; AU5215286A; NO860140L; NZ214809A; FI87362C; DK40086A; FI87362B; DK40086D0; DE3602086A1; FI860266A; US4761184A

Description

» NL 33288-Kp/dJ/cs * *

Formaldehydebindmiddel, werkwijze voor de bereiding ervan alsmede werkwijze voor de bereiding van dergelijke bindmiddelen bevattende platen.

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een formaldehydebindmiddel voor toepassing in platen die zijn vervaardigd van lignocellulosematerialen met gebruikmaking van op formaldehyde gebaseerde kleefmiddelen, op een werkwijze voor 5 de bereiding van dergelijke formaldehydebindmiddelen, alsmede op een werkwijze voor het vervaardigen van platen uit lignocellulosematerialen onder toepassing van een op formaldehyde gebaseerd kleefmiddel.

Platen zoals van deeltjes gevormde plaat, spaanplaat, 10 multiplex, meubelplaat en dergelijke worden vervaardigd van lignocellulosematerialen onder toepassing van kleefmiddelen.

De voorkeurskleefmiddelen (of lijmen) zijn gebaseerd op formaldehyde, zoals ureum-formaldehyde-, melamine-formaldehyde-, fenol-formaldehyde- en resorcinol-formaldehydeharsen of meng-15 seis daarvan. Het is een alom bekend feit, dat met behulp van deze kleefmiddelen vervaardigde platen een formaldehydegeur hebben die zowel schadelijk alsook onplezierig is. Formaldehyde wordt zowel gedurende de vervaardiging van dergelijke platen alsook gedurende hun opslag en eindtoepassing afge-20 scheiden.

Er zijn vele methoden voor het vermijden van het afscheiden van formaldehyde voorgesteld, maar alle zijn ofwel ondoelmatig ofwel verminderen de eigenschappen van de platen ofwel vereisen gecompliceerde toepassingsprocedures. Sommige 25 van deze reeds meer dan tien jaar bekende procedures omvatten het door middel van besproeien of uitstrijken voorzien van de uit de pers komende warme platen van diverse oplossingen, zoals oplossingen van ureum en/of ammonia of van ammoniumzouten.

In het algemeen zijn deze typen van methoden niet geschikt 30 voor industriële toepassing, omdat zij additionele processtappen vereisen en op de lange duur een beperkte doelmatigheid hebben.

*

Andere methoden brengen het gebruik mee van zeer gecompliceerde mengsels van een groot aantal componenten, waar-35 van sommige natuurlijke lijmen zijn. Deze producten zijn eveneens niet erg geschikt. Eén nadeel ervan is het feit dat de . ~ ; > Γ, J -? a V v · ** ^ ; - 2 - eigenschappen van natuurlijke producten niet constant zijn.

Een andere wijze voor het verminderen van het vrije formaldehydegehalte betreft de toepassing van een waterige suspensie van met een speciale was beklede ureumkorrels. Deze 5 methode vereist eveneens een afzonderlijke toevoerlijn, omdat het product niet aan het kleefmiddelmengsel zelf wordt toegevoegd .

Een geschikt formaldehydebindmiddel voor het verminderen van het vrije formaldehyde in platen en in de productie-10 hal is beschreven in de gepubliceerde Britse octrooiaanvrage No. 2.136.008 A. Dit document beschrijft een formaldehydebindmiddel voor toepassing in platen die vervaardigd zijn van lignocellulosematerialen onder gebruikmaking van op formaldehyde gebaseerde kleefmiddelen, waarbij het bindmiddel een op-15 lossing omvat van (a) tenminste één organische hydroxyverbinding met uitzondering van éénbasische alifatische alcoholen en (b) tenminste één amide in water. Dit formaldehydebindmiddel kan bovendien 20 (c) een organische verbinding die fungeert als een oplosmiddel voor (a) en (b) en tevens reageert met formaldehyde en/of (d) een in water oplosbare anorganische verbinding bevatten.

25 De organische verbinding (c) is bij voorkeur een C-|_^ alifatisch éénbasisch alcohol, terwijl de anorganische verbinding (d) bij voorkeur een in water oplosbaar halidezout is.

Het bovenvermelde formaldehydebindmiddel vermindert op geschikte wijze het vrije formaldehyde in platen zonder de 30 eigenschappen van de plaat te verminderen, zonder de reactiviteit van het kleefmiddelmengsel te verminderen en zonder enige extra stappen te vereisen in de vervaardiging van van deeltjes gevormde plaat, multiplex of meubelplaat, terwijl tegelijkertijd het vrije formaldehyde in de productiehal wordt verminderd. 35 Het bovengenoemde formaldehydebindmiddel is zeer doel matig bij toepassing met lijmen die een grote hoeveelheid formaldehyde bevatten in vergelijking met de andere ingrediënten zoals ureum, melamine, fenol of resorcinol, waardoor bijgevolg meer dan 50 mg vrij formaldehyde per 100 g droge plaat 40 wordt gevormd. De vermindering bedraagt in dit geval tot aan .$K »% -f\ i*· 3 „Λ

fc* tr\ ? 1 V U

V v -V s Ό - 3 - 60-85% van het vrije formaldehyde. In het geval van harsen met een laag formaldehydegehalte, waarbij de vrije formalde-hydeafscheiding tussen 20-50 mg vrij formaldehyde per 100 g droge plaat ligt, bedraagt de maximale vermindering gewoon-5 lijk 50-60%. Er zijn geen cijfers gegeven voor harsen met een laag formaldehydegehalte die minder dan 20 mg vrij formaldehyde per 100 g droge plaat opleveren.

Gedurende de laatste jaren was er een belangrijke ontwikkeling op het gebied van harsen met een lage emissie 10 van vrij formaldehyde.

Het is een doel van de onderhavige uitvinding een formaldehydebindmiddel te bereiden dat, naast het hebben van alle bovengenoemde voordelen van het formaldehydebindmiddel van de gepubliceerde Britse octrooiaanvrage 2.136.008 A, even-15 eens uitermate geschikt is in het geval van zeer lage emissies van vrij formaldehyde.

Een nieuw formaldehydebindmiddel is derhalve ontwikkeld dat, bij toepassing met harsen die minder dan 20 mg vrij formaldehyde per 100 g droge plaat geven, het afscheiden van 20 vrij formaldehyde door de harsen volledig wegneemt (de platen scheiden nog steeds enig vrij formaldehyde af, maar dit wordt door het hout zelf vrijgegeven).

In het geval van harsen die meer dan 20 mg vrij formaldehyde per 100 g droge plaat geven, neemt het formaldehyde-25 bindmiddel van de uitvinding tot aan 60-85% van het vrije formaldehyde weg.

Het formaldehydebindmiddel volgens de uitvinding wordt daartoe gekenmerkt, doordat het een oplossing in water bevat van 30 (a) tenminste één organische hydroxyverbinding ge kozen uit tweebasische, driebasische en vijfbasische alcoholen met ten hoogste 20 koolstofatomen, monosacchariden met ten hoogste 6 koolstofatomen, disacchariden met ten hoogste 12 koolstofatomen en mengsels daarvan, 35 (b) tenminste éën amide, (x) ammonia of een ammoniumzout van een zwak zuur of een mengsel daarvan en (y) een sterk zuur of een sterk zuur loslatend middel of een mengsel daarvan.

40 De hoeveelheid ammonia en/of ammoniumzout van een 1 -) Λ , # i , j „la * v - c - 4 - zwak zuur of mengsels daarvan bedraagt 0,01-5,00 gew.%, bij voorkeur 0,03-3,00 gew.% (berekend als 100% product) gebaseerd op het totale formaldehydebindmiddel, en de hoeveelheid sterk zuur en/of een sterk zuur loslatend middel of mengsels 5 daarvan is eveneens 0,01-5,00 gew.%, bij voorkeur 0,03-3,00 gew.% (berekend als 100% product), gebaseerd op het totale formaldehydebindmiddel.

Bij voorkeur zijn de organische hydroxyverbindingen (verbinding (a)) oplosbaar in water of in lagere éénbasische 10 alifatische alcoholen. Voorbeelden van dergelijke voorkeurs-hydroxyverbindingen zijn de tweebasische, driebasische en vijfbasische alcoholen met ten hoogste 20 koolstofatomen, de monosacchariden met ten hoogste 6 koolstofatomen, de disaccha-riden met ten hoogste 12 koolstofatomen, de polysacchariden 15 met een Ostwald-viscositeit van ten hoogste 200 mPas bij 25°C en een concentratie die overeenkomt met een breking van 37%, maïssiroop en andere. De bovenvermelde producten worden alleen of in mengsels ervan gebruikt. Andere voorbeelden van voorkeurs -hydroxy verbindingen zijn de aromatische alcoholen en 20 fenolen, die bij voorkeur alleen of in combinatie met één of meer van de bovengenoemde tweebasische, driebasische en/of vijfbasische alcoholen en/of monosacchariden, disacchariden en/of polysacchariden worden toegepast. De fenolen en aromatische alcoholen kunnen éénbasische of meerbasische fenolen 25 en éénbasische of meerbasische aromatische alcoholen met één benzeenring zijn.

Specifieke voorbeelden van geschikte organische hydroxyverbindingen zijn monoethyleenglycol, diethyleenglycol, polyethyleenglycolen, glycerine, pentaerythritol, fructose, 30 mannose, sorbitol, dextrose, sucrose, maltose, lactose, dextrine, fenol, resorcinol, hydrochinon en dergelijke.

Bij voorkeur zijn de in het formaldehydebindmiddel volgens de uitvinding toegepaste amiden (component (b)) eveneens oplosbaar in water of in lagere éénbasische alifatische 35 alcoholen. De alifatische amiden met ten hoogste 6 koolstof-atomen en de aromatische amiden met één benzeenring verdienen in het bijzonder de voorkeur.

Geschikte voorbeelden van amiden zijn ureum, thio-ureum, formamide, aceetamide, benzamide, oxamide, succinamide,

£ ' · · ·; 0 0 j -J V y «κ V

- 5 - δ malonamide, guanidine, biureet, dicyaandiamide en dergelijke.

Ter bevordering van de oplosbaarheid kan het formal-dehydebindmiddel van de onderhavige uitvinding desgewenst bovendien toevoegsels (component (c)) bevatten, welke lagere 5 ëënbasische alifatische alcoholen zijn zoals methanol, ethanol, isopropanol en dergelijke.

Een goedkoper en efficiënter formaldehydebindmiddel wordt verkregen wanneer anorganische verbindingen (component (d)), bij voorkeur halidezouten, meer bij voorkeur haliden van 10 alkalimetalen of aardalkalimetalen, zoals natriumchloride, kaliumchloride en calciumchloride, worden toegevoegd.

Voorbeelden van ammoniumzouten van zwakke zuren die in het formaldehydebindmiddel van de uitvinding aanwezig kunnen zijn, omvatten ammoniumcarbonaat, ammoniumbicarbonaat, 15 ammoniumsulfamaat, ammoniumacetaat, ammoniumcarbaminaat en andere.

Voorbeelden van sterke zuren en/of een sterk zuur loslatende middelen, die in het formaldehydebindmiddel van de uitvinding aanwezig kunnen zijn, zijn zoutzuur of aramonium-20 chloride, zwavelzuur of ammoniumsulfaat, methaanzuur of ammo-niumformiaat en andere.

De verhouding van organische hydroxyverbinding (component (a) en component (c), indien aanwezig) en anorganische verbinding (component (d), indien aanwezig) tot amide (compo-25 nent (b)) bedraagt bij voorkeur 10:100 tot 400:100, in het bijzonder 10:100 tot 200:100, per gewicht. Het formaldehydebindmiddel van de uitvinding kan aan de gebruikelijke lijm-mengsels worden toegevoegd in hoeveelheden die variëren van 1-10%, bij voorkeur 3-7%, van formaldehydebindmiddel vaste 30 stoffen, gebaseerd op het gewicht van de vloeibare hars, welke 65 gew.% vaste harsbestanddelen bevat.

Het formaldehydebindmiddel van de uitvinding kan 20-85 gew.%, bij voorkeur 50-75 gew.% werkzame bestanddelen bevatten (componenten (a) en (b) en componenten (c) en/of (d), 35 indien aanwezig, evenals ammonia en/of ammoniumzouten van een zwak zuur alsmede sterke zuren en/of een sterk zuur loslatende middelen). Het watergehalte van het formaldehydebindmiddel hangt af van de oplosbaarheid van de werkzame bestanddelen en van de hoeveelheid water, welke in de lijmmengsels kan worden : - δ - verdragen. Zelfs indien de afzonderlijke componenten niet in water oplosbaar zijn, kunnen deze worden opgelost in water door middel van verhitting van een mengsel ervan in water tot 70 °C.

5 Het formaldehydebindmiddel van de uitvinding kan wor den bereid door eenvoudigweg de werkzame bestanddelen en water aan een menger toe te voegen en vervolgens te mengen totdat de werkzame bestanddelen zijn opgelost. Dit kan worden uitgevoerd bij kamertemperatuur of bij een verhoogde temperatuur 10 tot aan 7 00 C.

Wanneer de werkzame bestanddelen van het formaldehydebindmiddel van de uitvinding in combinatie met elkaar worden gebruikt, is de vermindering van het vrije formaldehyde verrassenderwijs veel hoger dan de som van de effecten van de 15 afzonderlijke bestanddelen en deze hebben geen nadelige invloed op de reactiviteit van het lijmmengsel en op de eigenschappen van de platen.

Het is alom bekend in het vakgebied, dat ammonia reageert met formaldehyde, waardoor het vrije formaldehyde van 20 de verkregen platen significant wordt verminderd. Het is echter eveneens bekend in de techniek, dat het niet mogelijk is ammonia aan het lijmmengsel in zodanige hoeveelheden toe te voegen, dat het het vrije formaldehyde significant zal verminderen, omdat het tegelijkertijd ook de eigenschappen 25 van de verkregen platen vermindert, terwijl het bovendien langere perstijden vereist. Dit doet zich voor omdat enerzijds de reactiviteit significant wordt vertraagd en anderzijds omdat het beschikbare vrije formaldehyde chemisch wordt gebonden, zodat de mate van harsharding, die onder soortgelijke 30 omstandigheden kan worden verkregen, zelfs nog verder af- neemt. Op grond hiervan werd een aantal jaren geleden ammonia toegevoegd nadat de platen uit de pers waren verwijderd, zodat er tijdrovende processen en kostbare en ingewikkelde installatie nodig waren, welke ook het aanzienlijke nadeel had-35 den, dat zij het vrije formaldehyde in de productiehal niet verminderden.

Derhalve was het verrassend te ontdekken, dat door het toevoegen van ammonia en/of ammoniumzouten van zwakke zuren of mengsels daarvan in de vorm van het formaldehyde- w ü ij U . y - 7 - J ? bindmiddel van de uitvinding (dat wil zeggen, in combinatie met een sterk zuur en/of een sterk zuur loslatend middel of mengsels daarvan en componenten (a) en (b) evenals desgewenst componenten (c) en/of (d)) aan het lijmmengsel zelf, platen 5 worden verkregen met een verminderde emissie van vrij formaldehyde, zelfs wanneer lijmen worden gebruikt, die een laag formaldehydegehalte hebben en platen opleveren die minder dan 20 mg vrij formaldehyde per 100 g droge plaat afgeven, en dat de eigenschappen van de platen niet worden verminderd, de 10 reactiviteit van de lijmmengsels niet wordt veranderd en geen extra stappen nodig zijn in de vervaardiging van de platen, terwijl het vrije formaldehyde in de productiehal tegelijkertijd wordt verminderd in een hogere mate dan bij het formalde-hydebindmiddel volgens de gepubliceerde Britse octrooiaan-15 vrage 2.136.008 A. Dit laatste voordeel is zeer belangrijk voor de gezondheid van de arbeiders die werken in platen producerende fabrieken.

Het formaldehydebindmiddel volgens de onderhavige uitvinding wordt niet aan het lijmmengsel toegevoegd naast 20 alle andere conventionele bestanddelen ervan, maar het vervangt een deel van de als lijm dienende hars. Daardoor is het formaldehydebindmiddel van de uitvinding zeer economisch. Het kan worden gebruikt met alle typen op formaldehyde gebaseerde lijmen en zelfs met de speciale E 1-type harsen (harsen die 25 ca. 10 mg vrij formaldehyde per 100 g droge plaat opleveren}, in welk laatste geval dit het vrije formaldehyde verder vermindert tot ca. 5 mg per 100 g droge plaat (hetgeen de door het hout zelf afgescheiden hoeveelheid formaldehyde is).

De volgende voorbeelden dienen ter toelichting van 30 de uitvinding, welke uiteraard niet wordt beperkt tot de in de voorbeelden vermelde waarden. Delen en percentages zijn weergegeven per gewicht.

VOORBEELD I

In dit voorbeeld werden platen in het laboratorium 35 vervaardigd.

Vier series platen werden vervaardigd. De eerste serie, welke werd vervaardigd met een lijmmengsel dat geen formaldehydebindmiddel bevatte, is de blanko, De tweede serie j- -Ί -5 x, Vi - 8 - werd vervaardigd onder toepassing van een formaldehydebind-middel volgens de gepubliceerde Britse octrooiaanvrage 2.136.008 A (mengsel 1) zonder de toevoeging van ammonia en/ of ammoniumzouten van zwakke zuren in combinatie met een sterk 5 zuur en/of een sterk zuur loslatend middel. De derde en vierde serie werden vervaardigd onder toepassing van formaldehyde-bindmiddelen volgens de onderhavige uitvinding (mengsels 2 en 3). Gezien kan worden, dat de afname, van het vrije formaldehyde veel groter is bij mengsels 2 en 3 dan bij mengsel 1.

10 .De mengsels van de formaldehydebindmiddelen waren als volgt (gegeven in gewichtsdelen waarbij alle bestanddelen zijn berekend als 100% vaste stoffen): 1 2 3

Glycerine 200 200 200 15 Ureum 250 250 250

Natriumchloride 100 100 100

Ammonia - 1,65 1,98

Ammoniumchloride 5 6

Water 450__443,35 442,02 20 TOTAAL 1.000 1.000 1.000

De gebruikte lijmmengsels waren als volgt (gegeven in gewichtsdelen):

Blanko 1 2 3

Ureum-formaldehydehars 3080 2864 2864 2864 25 65% (molaire verhouding F :U=1,27:1)

Harder 400 400 400 400 (Ammoniumchloride 15%)

Paraffine-emulsie 50% 210 210 210 210 30 Formaldehydebindmiddel 1 216

Formaldehydebindmiddel 2 - - 216

Formaldehydebindmiddel 3 - - - 216

Water 310 310 310 310

Enkellaagsplaten werden vervaardigd in het labora-35 torium door elk van deze mengsels op 25 kg houtschilfers te sproeien. De platen werden geperst bij 10,9 en 8 sec/mm. De O ïl ft :'s, Ί V 0 VJ \l fj 1 ^ - 9 - * dikte van de platen bedroeg 17,3 mm.. De temperatuur van de pers was 200°C en de druk was 3430 kPa. De afmetingen van de geproduceerde platen waren 40 x 56 cm.

De verkregen resultaten zijn vermeld in de volgende 5 tabel en zijn de gemiddelde waarden van de betreffende eigenschappen.

Blanko 123

Dichtheid (kg/m3) 702 705 700 705

Buigsterkte (N/mm2) 20,0 19,5 19,3 19,5 10 Interne bindingssterkte (N/mm2) 0,69 0,65 0,63 0,60

Dikte na 2 uur zwellen (%) 7,1 7,2 7,5 8,0

Dikte na 24 uur zwellen 15 (%) 20,9 21,3 22,8 23,5

Vrij formaldehyde (mg/100 g droge plaat) 14,4 8,0 6,4 4,0 % formaldehydevermindering - 44,4 55,6 72,2

Uit de gerapporteerde resultaten blijkt, dat zelfs 20 alhoewel de gebruikte ureum-formaldehydehars platen oplevert met een lage vrije formaldehydewaarde, dat wil zeggen een waarde onder 20 mg per 100 g droge plaat (de werkelijke waarde bedraagt 14,4 mg per 100 g droge plaat), de verkregen vermindering met het forraaldehydebindmiddel van de uitvinding 25 veel hoger is (tot aan 72,2%) dan de met het formaldehyde-bindmiddel van de stand der techniek (gepubliceerde Britse octrooiaanvrage 2.136.008 A) verkregen vermindering, welke 44,4% is.

VOORBEELD II

30 In dit voorbeeld werden de platen op industriële schaal vervaardigd in een Bison-inrichting van het ëén-ver-diepingstype. Een 3-laagstype plaat werd geproduceerd; derhalve werden twee verschillende lijmmengsels bereid voor elke plaat, de kern- en oppervlakmengsels.

35 Twee series platen werden vervaardigd. De eerste serie werd vervaardigd met lijmmengsels die geen formaldehyde- ' ; : ' ï ') u

' s ., X -· -j V

’ - 10 - bindmiddel bevatten (blanko); de tweede serie werd vervaardigd onder toepassing van een formaldehydebindmiddel van de uitvinding (proefstuk 1).

De samenstelling van het gebruikte formaldehydebind-5 middel luidde als volgt:

Ethyleenglycol : 200

Ureum : 260

Methanol ; 50

Natriumchloride : 50 10 Ammoniumbicarbonaat : 7,6

Ammoniumchloride : 6

Water : 426,4

Alle bovengenoemde chemicaliën zijn berekend als 100% vaste stoffen en de hoeveelheden zijn gegeven in gewichtsdelen.

15 De gebruikte lijmsamensteHingen waren als volgt:

Blanko Proefstuk 1

Kern Oppervlak Kern Oppervlak kg kg kg kg

Ureum-formaldehydehars 338 383 314 356 65% (molaire verhouding 20 F:U=1,15:1)

Harder 50 5 50 5 (Ammoniumchloride 15%)

Paraffine-emulsie 15 10 15 10

Formaldehydebindmiddel - - 24 27 25 Water _j_7 102 _J_7 102

Totaal 420 500 420 500

Drie-laagsplaten werden industrieel vervaardigd door het kernmengsel op 275 kg houtschilfers te sproeien en het oppervlakmengsel op 200 kg houtstof. De platen werden geperst 30 bij 7,5 sec/mm. De dikte van de platen bedroeg 17 mm. De temperatuur van de pers was 200°C en de druk 3430 kPa.

De Verkregen resultaten zijn vermeld in de volgende tabel. De platen werden beproefd na geschuurd te zijn met zand.

" ' 1 Π 1 9 Q

• Jt J V * W

- 11 - * Blanko Proefstuk 1

Dichtheid (kg/m3) 675 688

Buigsterkte (N/mm2) 16,1 15,8

Interne bindingssterkte (N/mm2) 0,76 0,78 5 Dikte na 2 uur zwellen (%) 7,0 7,7

Vrij formaldehyde (mg/100 g droge plaat) 6,6 3,0 % formaldehydevermindering - 54,5

Het vrije formaldehyde werd in proefstuk 1 zodanig verminderd, 10 dat de hars zelf niet langer enig formaldehyde vrijgaf. De formaldehyde-emissie is slechts 3,0 mg per 100 g droge plaat; dergelijke hoeveelheden worden door het hout zelf afgescheiden .

VOORBEELD III

15 In dit voorbeeld werden platen in het laboratorium vervaardigd.

Twee series platen werden vervaardigd. De eerste serie was de blanko en was vervaardigd met een lijmmengsel dat geen formaldehydebindmiddel bevatte. De tweede serie was 20 vervaardigd onder toepassing van het volgende formaldehydebindmiddel van de uitvinding:

Gewichtsdelen

Polyethyleenglycol 200 (Hoechst) : 200 .

Ureum ; 250 25 Natriumchloride : 100

Ammonia : 1,65

Ammoniumchloride : 5

Water : 443,35

Alle bestanddelen van de bovenstaande mengsel zijn berekend 30 als 100% vaste stoffen.

De gebruikte lijmsamenstellingen waren als volgt:

Blanko Proefstuk 1 g g

Ureum-formaldehydehars 65% 3080 2772 (molaire verhouding F:U=1,7:1) 35 Harder (ammoniumchloride 15%) 400 400 ::üoi29 7 - 12 -

Paraffine-emulsie 50% 210 210

Formaldehydebindmid.de 1 - 308

Water 310 310 .

Totaal 4000 4000 5 Eënlaagsplaten werden vervaardigd in het laboratorium door elk van deze mengsels op 25 kg houtschilfers te sproeien. De platen werden geperst bij 8 sec/mm. De dikte van de platen bedroeg 17,3 mm. De temperatuur van de pers was 200°C en de druk was 3430 kPa. De afmetingen van de geproduceerde platen 10 waren 40 x 56 cm.

De verkregen resultaten zijn. in de volgende tabel weergegeven:

Blanko Proefstuk 1

Dichtheid (kg/m3) 710 700 15 Buigsterkte (N/mm2) 19,6 19,0

Interne bindingssterkte (N/mm2) 0,76 0,75

Dikte na 2 uur zwellen (%) 6,2 7,8

Dikte na 24 uur zwellen (%) 15,4 17,5

Vrij. formaldehyde 20 (mg/100 g droge plaat) 53,1 28,3 % Formaldehydevermindering - 46,7

Dit voorbeeld bewijst, dat het ook mogelijk is het vrije formaldehyde van harsen, welke rijk zijn aan vrij -- formaldehyde, in belangrijke mate te verminderen terwijl alle andere 25 eigenschappen op dezelfde niveaus worden gehouden.

\ O .3 Λ *: ; ft ‘ „ -s V 1 ita

Claims

1. Formaldehydebindmiddel voor toepassing in platen die vervaardigd zijn van lignocellulosematerialen met gebruikmaking van op formaldehyde gebaseerde kleefstoffen, met het kenmerk, dat deze een oplossing in water omvatten 5 van (a) tenminste één organische hydroxyverbinding gekozen uit tweebasische, driebasische en vijfbasische alcoholen met ten hoogste 20 koolstofatomen, monosacchariden met ten hoogste 6 koolstofatomen, disacchariden met ten hoogste 12 10 koolstofatomen en mengsels daarvan, (b) tenminste één amide, (x) ammonia of een ammoniumzout van een zwak zuur of een mengsel daarvan en (y) een sterk zuur of een sterk zuur loslatend mid-15 del of een mengsel daarvan.

2. Formaldehydebindmiddel volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat component (a) is gekozen uit mono-ethyleenglycol, diethyleenglycol, polyethyleenglycolen, glycerine, pentaerythrito1, fructose, mannose, dextrose, sucrose, 20 maltose en lactose.

3. Formaldehydebindmiddel volgens conclusies 1 of 2, met het kenmerk, dat component (b) is gekozen uit alifatische amiden met ten hoogste 6 koolstofatomen en aromatische amiden met één benzeenring.

4. Formaldehydebindmiddel volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat component (b) is gekozen uit ureum, thioureum, formamide, aceetamide, benzamide, oxamide, succin-amide, malonamide, guanidine, biureet en dicyaanamide en mengsels daarvan.

5. Formaldehydebindmiddel volgens een der conclusies 1-4, met het kenmerk, dat component (x) ammonium-carbonaat, ammoniumbicarbonaat, ammoniumsulfamaat, ammonium-acetaat of ammoniumcarbamaat is.

6. Formaldehydebindmiddel volgens een der conclusies 35 1-5, met het kenmerk, dat component (y) zoutzuur, ammoniumchloride, zwavelzuur, ammoniumsulfaat, methaanzuur of ammoniumformiaat is.

7. Formaldehydebindmiddel volgens een der conclusies 1-6, met het kenmerk, dat het bovendien (c) V ' * : 0 Q „ * OM J it- v - 14 - een organische verbinding die fungeert als een oplosmiddel voor componenten (a) en (b) en eveneens reageert met formaldehyde , bevat.

8. Formaldehydebindmiddel volgens conclusie 7, met 5het kenmerk, dat component (c) een alifatisch éênbasisch alcohol is.

9. Formaldehydebindmiddel volgens een der conclusies 1-8, met het kenmerk, dat dit bovendien (d) een anorganische verbinding die oplosbaar is in water bevat.

10. Formaldehydebindmiddel volgens conclusie 9, met het kenmerk, dat component (d) een in water oplosbaar halidezout is.

11. Formaldehydebindmiddel volgens conclusie 10, met het kenmerk, dat component (d) een in water oplos- 15 baar halide van een alkalimetaal of een aardalkalimetaal is.

12. Formaldehydebindmiddel volgens conclusie 11, met het kenmerk, dat. component (d) natriumchloride, kaliumchloride of calciumchloride is.

13. Formaldehydebindmiddel volgens een der conclusies 20 1-12, met het kenmerk, dat de gewichtsverhouding van component (a) plus componenten (c) en (d), indien aanwezig, ten opzichte van component (b) 20:100 tot 400:100 is.

14. Formaldehydebindmiddel volgens een der conclusies 1-13, met het kenmerk, dat het 20-80 gew.% werk-25 zame bestanddelen bevat.

15. Werkwijze voor het bereiden van een formaldehyde bindmiddel, met het kenmerk, dat het omvat het mengen, bij een temperatuur van kamertemperatuur tot 70°C, van water en 30 (a) tenminste één organische hydroxyverbinding ge kozen uit tweebasische, driebasische en vijfbasische alcoholen met ten hoogste 20 koolstofatomen, monosacchariden met ten hoogste 6 koolstofatomen, disacchariden met ten hoogste 12 koolstofatomen en mengsels daarvan, 35 (b) tenminste êên amide, (x) ammonia of een ammoniumzout van een zwak zuur of een mengsel daarvan en (y) een sterk zuur of een sterk zuur loslatend middel of een mengsel daarvan. :j- ' o t '3 \ ____ - 15 -

16. Werkwijze volgens conclusie 15/ met het kenmerk/ dat component (a) wordt gekozen uit monoethyleenglycol, diethyleenglycol/ polyethyleenglycolen, glycerine, pentaery-thritol, fructose, mannose, dextrose, sucrose, maltose en 5 lactose.

17. Werkwijze volgens conclusies 15 of 16, met het kenmerk, dat component (b) wordt gekozen uit alifatische amiden met ten hoogste 6 koolstofatomen en aromatische amiden met één benzeenring.

18. Werkwijze volgens conclusie 17, met het ken merk, dat component (b) wordt gekozen uit ureum, thioureum, formamide, aceetamide, benzamide, oxamide, succinamide, malonamide, guanidine, biureet en dicyaanamide en mengsels daarvan.

19. Werkwijze volgens een der conclusies 15-18, met het kenmerk, dat component (x) ammoniumcarbonaat, ammoniumbicarbonaat, ammoniumsulfamaat, ammoniumacetaat of ammoniumcarbamaat is.

20. Werkwijze volgens een der conclusies 15-19, met 20 h e t kenmer k, dat component (y) zoutzuur, ammonium- chloride, zwavelzuur, ammoniumsulfaat, methaanzuur of ammo-niumformiaat is.

21. Werkwijze volgens een der conclusies 15-20, met het kenmerk, dat het bovendien omvat het toevoegen 25 van (c) een organische verbinding die fungeert als een oplosmiddel voor componenten (a) en (b) en ook reageert met formaldehyde .

22. Werkwijze volgens conclusie 21, met het kenmerk, dat component (c) een alifatisch éénbasisch 30 alcohol is.

23. Werkwijze volgens een der conclusies 15-22, met het kenmerk, dat het bovendien omvat het toevoegen van (d) een anorganische verbinding die oplosbaar is in water.

24. Werkwijze volgens conclusie 23, met het ken-35 m e r k, dat component (d) een in water oplosbaar halidezout is.

25. Werkwijze volgens conclusie 24, met het kenmerk, dat component (d) een in water oplosbaar halide van een alkalimetaal of een aardalkalimetaal is. -K λ . ) *j V. .v <r ~ J s> * % V - 16 -

26. Werkwijze volgens conclusie 25, met het kenmerk, dat component (d) natriumchloride, kaliumchloride of calciumchloride is.

27. Werkwijze volgens een der conclusies 15-26, met 5het kenmerk, dat de gewichtsverhouding van component (a) plus componenten (c) en (d), indien aanwezig, ten opzichte van component (b) 20:100 tot 400:100 is.

28. Werkwijze volgens een der conclusies 15-27, met het kenmerk, dat het formaldehydebindmiddel 20-80 10 gew.% werkzame bestanddelen bevat.

29. Werkwijze voor het vervaardigen van platen uit ligno-cellulosematerialen onder toepassing van een op formaldehyde gebaseerd kleefmiddel, met het kenmerk, dat een formaldehydebindmiddel volgens een der conclusies 1-14 wordt 15 toegevoegd aan het kleefmiddel, waarbij een equivalente ge-wichtshoeveelheid van het kleefmiddel wordt vervangen. a 1 9 0 \j v V -.· 3 ·-=<