NL1012886C1

NL1012886C1 - 1,4-Dihydropyridine-5-carbonzuuresterderivaten en werkwijze voor de bereiding ervan.

Info

Publication number: NL1012886C1
Application number: NL1012886A
Authority: NL
Inventors: Geert Jan Sterk; Jan Fetze Van Der Werf
Original assignee: Rephartox
Priority date: 1999-08-23
Filing date: 1999-08-23
Publication date: 2001-02-26
Also published as: KR20020038739A; EP1214315A1; DK1214315T3; DE60002486T2; EP1214315B9; SE1214315T5; SE1214315T3; AU6878900A; KR100532028B1; DE60002486D1; ES2197879T3; DE60002486T4; DK1214315T5; ATE239017T1; US6689799B1; EP1214315B1; PT1214315E; HK1049152A1; HK1049152B; WO2001014370A1

Description

NL 44213-Al/hO

1,4-Dihydropyridine-5-carbonzuuresterderivaten en werkwijze voor de bereiding ervan

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op 1,4-dihydropyridine-5-carbonzuuresterderivaten met de algemene formule I van het formuleblad, waarbij R = CN, N02 of een -COOR'-groep, waarbij R' een lagere al-5 kylgroep is;

Ri = Re o f R4 / R2 = lagere alkoxy of R4; R3 = H of R4 ; R4 = een coumarinegroep met formule II van het formuleblad; 10 R5 = H, lagere alkyl, lagere alkoxy, halogeen, nitro, hydroxyl, of amino; R6 = H, lagere alkyl, lagere alkoxy, benzyloxy, cyano, nitro, carbonzuur, al dan niet veresterd met een lagere alkanol, carboxamide, al dan niet gesubstitueerd met 1-15 2 lagere alkylgroepen; X = een enkele binding, -(CH2)n-0-, of - (CH2)m-Y-(CH2)k-0, waarbij n uiteenloopt van 1 tot 6, m en k elk groter of gelijk zijn aan 1 en de som van m en k kleiner of gelijk is aan 4; en 20 Y = fenyleen, cycloalkyleen, of een met 1 of 2 Ci-C^-alkyl-groepen gesubstitueerd koolstofatoom is; waarbij geldt dat lagere alkyl, lagere alkoxy, lagere alkanol, benzyloxy, fenyleen en cycloalkyleen al dan niet kunnen zijn gesubstitueerd met 1-3 groepen gekozen uit hydroxyl, 25 cyano, amino, halogeen, in het bijzonder chloor of fluor, en nitro; onder de voorwaarde dat ten minste 1 van de groepen Rlf R2 en R3 gelijk is aan R4( alsmede het N-oxide, stereoïsomeren en/of additiezouten ervan 30 met een farmaceutisch aanvaardbaar zuur of base.

Opgemerkt wordt dat meer dan 1 Rx-, Rs-, en Rs-groepen aanwezig kunnen zijn.

Onder de term lagere alkyl wordt in de onderhavige aanvrage een al dan niet vertakte alkylgroep verstaan met 1 35 tot 6 koolstofatomen, bij voorkeur 1 of 2 koolstofatomen. Een 1 o Λ 2 8 8 6 2 lagere alkanol is een met een hydroxylgroep gesubstitueerde lagere alkyl.

Onder de term lagere alkoxy wordt in de onderhavige aanvrage een al dan niet vertakte alkoxygroep verstaan met 1 5 tot 6 koolstofatomen, bij voorkeur 1 of 2 koolstofatomen.

Onder de term cycloalkyl wordt in de onderhavige aanvrage een cycloalkylgroep verstaan met 3 tot 8 koolstof-atomen.

Onder halogeen wordt een halogeenatoom verstaan ge-10 kozen uit de groep bestaande uit fluor, chloor, broom of jodium, bij voorkeur fluor of chloor.

De grootste groep van de in het vak bekende anti-virale verbindingen omvat de nucleoside-analoga. Een groot nadeel daarvan is dat virusstammen daar in toenemende mate 15 resistentie tegen ontwikkelen. Om deze reden is er een grote behoefte aan nieuwe verbindingen met een anti-virale werking.

Gevonden is dat de verbindingen volgens de onderhavige uitvinding, welke geen nucleoside-analoga zijn, uitstekende anti-virale activiteit vertonen.

20 In de literatuur zijn coumarinederivaten beschreven met een antivirale activiteit. Zo beschrijft de Internationale octrooiaanvrage W092/18123 coumarinederivaten en als meest verwante verbindingen alkoxycoumarinederivaten. Van deze verbindingen wordt aangegeven dat ze geschikt zijn voor de rem-25 ming van de replicatie van retrovirussen.

De onderhavige uitvinding heeft tevens betrekking op een drietal werkwijzen voor de bereiding van een 1,4-dihydro-pyridine-5-carbonzuuresterderivaat.

Hiertoe wordt de onderhavige uitvinding gekenmerkt 30 doordat hetzij A. i) Een coumarinederivaat met de formule III van het formuleblad tot een acetoacetaatester met de algemene formule IV van het formuleblad wordt omgezet; ii) de aldus gevormde acetoacetaatester tot reactie wordt 35 gebracht met een benzaldehyde met de formule V van het formuleblad en een R'-aminocrotonaat, waarbij R' is zoals hiervoor gedefinieerd, onder oplevering van het gewenste 1,4-dihydropyridine-5-carbonzuuresterderivaat; hetzij, 10 1 2 8 8 6 ·*.

3 B. i) Een benzaldehydederivaat met de formule V, waarin Rx en R6 zijn zoals hiervoor gedefinieerd, tot reactie wordt gebracht met een R2-4-chlooracetoacetaat, waarbij R2 is zoals hiervoor gedefinieerd, onder oplevering van een 5 benzylideen met de formule VI van het formuleblad; ii) het in de voorgaande stap gevormde benzylideen met een R'-3-aminocrotonaat, waarin R' is zoals hiervoor gedefinieerd, tot reactie wordt gebracht onder oplevering van een 5-chloormethyl-l,4-dihydropyridinederivaat met 10 de formule VII van het formuleblad; iii) het bij stap ii) gevormde 5-chloormethyl-l,4-dihydropyridinederivaat met een coumarinederivaat met formule III van het formuleblad, waarbij X en Rs zijn zoals hiervoor gedefinieerd, onder basische omstandigheden 15 tot reactie wordt gebracht onder oplevering van het gewenste 1,4-dihydropyridine-5-carbonzuuresterderivaat; hetzij, C. i) Een coumarinederivaat met de formule VIII van het for muleblad, waarbij Z voor een uittredende groep staat en 20 Rs is zoals hiervoor gedefinieerd terwijl A -(CH2)n-, of - (CH2)m-Y-(CH2)k- voorstelt waarbij n, m en k zijn zoals voor X gedefinieerd, onder basische omstandigheden tot reactie wordt gebracht met een benzaldehydederivaat met de formule V van het formuleblad, waarbij Ri en R6 de 25 hiervoor gedefinieerde betekenis hebben, onder opleve ring van een Williamson ether met de formule IX van het formuleblad; ii) de Williamson ether tot reactie wordt gebracht met een R'-3-aminocrotonaatderivaat onder oplevering van het 30 gewenste 1,4-dihydropyridine-5-carbonzuuresterderivaat.

Ten aanzien van de onder A beschreven werkwijze wordt opgemerkt dat stap Ai) wordt uitgevoerd zoals beschreven door Clemens R.J. et al. (J. Org. Chem. 50., blz. 646-652, 1980). Stap A. ii) betreft een Michael-additiereactie wordt 35 geschikt uitgevoerd in een polair oplosmiddel (zoals methanol, ethanol of 2-propanol) en is beschreven door Stout D.M. et al. (Chem. Rev. 82, blz. 233-243, 1982).

Ten aanzien van de onder B beschreven werkwijze wordt opgemerkt dat het bij stap Bi) verkregen product (VI) 1012886 4 niet hoeft te worden geïsoleerd, doch direct in de volgende stap met het 3-aminocrotonaat kan worden gecondenseerd. De laatste stap B. iii) betreft een zogenaamde Williamson ether bereiding (Meerwein H., Methoden der Organischen Chemie (Hou-5 ben Weyl) 6/3, p. 6-140).

Tenslotte wordt ten aanzien van de onder C beschreven werkwijze opgemerkt dat stap Ci) de bereiding van een Williamson ether bereiding betreft, welke onder invloed van een geschikte base (zoals kalium- of natriumcarbonaat, natri-10 umhydride, of triethylamine) in een polair inert oplosmiddel (bijvoorbeeld methanol, aceton, dimethylformamide of dioxaan) wordt uitgevoerd. De tweede stap C. ii) is weer een Michael-additie, zoals beschreven voor stap A. ii).

De onderhavige uitvinding heeft verder betrekking op 15 een farmaceutisch preparaat dat een verbinding volgens de uitvinding tezamen met een farmaceutisch aanvaardbare drager of vulstof omvat.

Tenslotte heeft de onderhavige uitvinding betrekking op een farmaceutisch preparaat dat als actief bestanddeel een 20 1,4-dihydropyridine-5-carbonzuuresterderivaat volgens de uit vinding bevat, bruikbaar bij de behandeling van een virusaandoening, hoge bloeddruk of glaucoom.

De virusaandoeningen kunnen dergelijke virusaandoeningen zijn veroorzaakt door: 25 1 Adenovirus type 2 2 Coxsackie virus B4 3 Cytomegalovirus (AD-169 stam; Davis stam) 4 Herpes simplex virus 1 (KOS; F; McIntyre; TK-B2006; TK-VMW1837; TK-Cheng C158/77; TK-Field C137/101) 30 5 Herpes simplex virus-2 (G; 196; Lyons) 6 HIV-1 7 HIV-2

8 Influenza virus A

9 Influenza virus B

35 10 Parainfluenza-3 virus 11 Polio virus-1 12 Reovirus 13 Respiratory syncytial virus 14 Semliki forest virus 1012886 5 15 Sindbis virus 16 Vaccinia virus 17 Varicella zoster virus (TK* ΟΚΑ. stam; TK* YS stam; TK' 07/1 stam; TK’ YS/R stam; 5 18 Vesicular stomatitus virus

De onderhavige uitvinding zal thans worden toegelicht aan de hand van de volgende uitvoeringsvormen en in vivo experimenten. Uitgangsstoffen zijn hetzij commercieel verkrijgbaar, hetzij analoog aan bekende verbindingen voor de 10 vakman gemakkelijk te bereiden. Bekende uitgangsstoffen zijn beschreven in PCT WO 94/12488.

Algemene beschrijving van de bereidingswijze volgens werkwijze A.

15 Eerste stap: bereiding van een coumarinyloxyalkyla- cetoacetaat

Een mengsel van 50 mmol van een hydroxylalkoxycouma-rine, 50 mmol 2,2,6-trimethyl-(1.3)-dioxin-4-on en 5 mmol 4-tolueensulfonzuur wordt gedurende 5 uur bij een temperatuur 20 van 110-120°C verhit. Vervolgens wordt het aldus verkregen ruwe eindproduct gezuiverd met behulp van kolomchromatografie over silica (Baker 7024-02). Elutie geschiedt gebruikelijk met 1:1 ethylacetaat:pet.ether(60-80). Daarenboven of in plaats daarvan geschiedde het zuiveren door middel van kris-25 tallisatie uit een aangegeven oplosmiddel. De gebruikelijke opbrengst is circa 60%.

Tweede stap: vorming van een coumarinyloxyalkoxycar-bonyldihydropyridine

Een oplossing van 10 mmol van het bij de eerste stap 30 verkregen coumarinyloxyalkylacetoacetaat, 10 mmol van een benzaldehyde en 1 mmol benzylammoniumacetaat in 50 ml 2-propanol wordt gedurende 18 uur onder terugvloeiing verhit. Na toevoegen van 10 mmol van een alkyl-3-aminocrotonaat wordt het verwarmen onder terugvloeiing nog 24 uur voortgezet. Na 35 afdampen van het oplosmiddel wordt het residu opgelost in ethylacetaat en gewassen met een 1 N kaliumhydroxideoplos-sing. De ethylacetaatoplossing wordt gedroogd over magnesium-sulfaat, gefiltreerd en ingedampt. De opwerking geschiedt 1012886 6 zoals beschreven bij de eerste stap. De opbrengst is gebruikelijk circa 35%.

Algemene beschrijving van de bereidingswijze volgens 5 werkwijze B.

Eerste stap: de bereiding van 2-chloormethyl-l,4-di-hydropyridine.

Een mengsel van 0,1 mol van een benzaldehyde, 0,1 mol ethyl- 4-chlooracetoacetaat en 5 mmol benzylammoniumacetaat in 100 10 ml 2-propanol wordt gedurende 3 dagen bij kamertemperatuur geroerd, waarna het oplosmiddel wordt afgedampt. Het residu wordt opgelost in 250 ml methanol en hieraan wordt 0,1 mol van een alkyl-3-aminocrotonaat toegevoegd. De resulterende oplossing wordt gedurende 7 dagen bij kamertemperatuur 15 geroerd. Na het toevoegen van 5 ml geconcentreerd zoutzuur wordt nog 24 uur bij kamertemperatuur geroerd, waarna het mengsel wordt gefiltreerd. De oplossing wordt tot circa 20% van het oorspronkelijke volume aan een filmverdamper geconcentreerd, waarna het tussenproduct uitkristalliseert.

20 Gebruikelijke opbrengst: + 40%.

Tweede stap: Bereiding van 2-coumarinyloxymethyl- 1,4-dihydropyridine

Een mengsel van 10 mmol van een hydroxycoumarine, 10 mmol van het in de vorige stap verkregen tussenproduct en 10 25 mmol kaliumcarbonaat in 25 ml watervrije dimethylformamide wordt gedurende 90 minuten bij 70-80°C verwarmd. Na afkoelen wordt 200 ml water toegevoegd en wordt met 200 ml ethylace-taat geëxtraheerd. De organische laag wordt afgescheiden, gedroogd over magnesiumsulfaat, gefiltreerd en ingedampt. Het 30 product wordt gezuiverd door middel van kolomchromatografie en/of kristallisatie, zoals beschreven voor werkwijze A. Gebruikelijke opbrengst: ± 25%.

Algemene beschrijving van de bereidingswijze volgens 35 werkwijze C.

Eerste stap: bereiding van een (formylfenoxy)al-koxycoumarine

Een mengsel van 50 mmol van een broomalkoxycoumarine, 50 mmol van een hydroxybenzaldehyde en 70 mmol watervrij ka- 10 1 2 8 8 6 7 liuracarbonaat in 100 ml watervrije dimethylformamide wordt onder een stroom watervrije stikstof gedurende 2 uur bij 90-110°C verwarmd. Na afkoelen tot kamertemperatuur wordt 300 ml water toegevoegd en wordt met 300 ml ethylacetaat geëxtra-5 heerd. De organische laag wordt afgescheiden, gedroogd over magnesiumsulfaat, gefiltreerd en met behulp van een filmver-damper ingedampt. Het residu wordt gezuiverd door middel van kolomchromatografie (elutiemiddel: 1:1 ethylacetaat:pet.e-ther(60-80)). Kristallisatie geschiedt uit diëthylether. Ge-10 bruikelijke opbrengst: + 70%.

Tweede stap: bereiding van een 4-(coumarinyloxyalkoxy-fenyl)dihydropyridine

Een oplossing van 10 mmol van een (formylfenoxy)alkoxy-coumarine (eerste stap), 25 mmol van een alkyl-3-aminocroto-15 naat en 1 mmol benzylammoniumacetaat in 100 ml 2-propanol wordt gedurende 18 uur onder terugvloeiing verhit. Na afdampen van het oplosmiddel wordt het residu gezuiverd door middel van kristallisatie, onder oplevering van het product met een gebruikelijke opbrengst van ± 40%.

20

De verbindingen volgens de voorbeelden 1-18 werden bereid volgens werkwijze A.

Voorbeeld 1: 2,6-dimethyl-4-fenyl-5-methoxycarbonyl-3-I{2- (coumarin-4-yloxy)ethoxy}carbonyl] -1/4-dihydro-25 pyridine

Bereiding van het tussenproduct 2-(coumarin-4-yloxy)-ethyl-acetoacetaat

Uitgangsstof: 4-(2-hydroxyethoxy)coumarine. Gekristalliseerd uit ethylacetaat. Smp.: 111-115°C.

30 Bereiding titelproduct:

Uitgangsstoffen: benzaldehyde en methyl-3-aminocrotonaat. Gekristalliseerd uit methanol. Smp.: 186-192°C.

1H-NMR(CDC13) : 2,33 (s; 3H; CH3) ; 2,40 (s; 3H; CH3); 3,60 (s; 3H; OCH3) ; 4,13-4,70 (m; 4H; CH2-CH2) ; 35 4,98 (s; 1H; Ar-H); 5,61 (s; 1H; Ar-H); 5,86 (bs; 1H; NH); 7,00-7,80 (m; 9H; Ar-H).

Voorbeeld 2: 2,6-dimethyl-4-(2-nitrofenyl)-5-methoxycarbonyl- 3-[{2-(4-methylcoumarin-7-yloxy)ethoxy)carbonyl] -I,4-dihydropyridine 10 1 2 8 8 6 8

Bereiding van het tussenproduct 2-(4-methylcoumarin-7-yloxy)ethylacetoacetaat

Uitgangsstof: 7-(2-hydroxyethoxy)-4-methylcoumarine. Gekristalliseerd uit ethylacetaat. Smp. 90-95°C.

5 1H-NMR(CDC13) : 1,98 (s; 0,3H; CH3-CO enol vorm); 2,30 (s; 2,7H; CH3-CO keto vorm); 2,45 (s; 3H; CH3-COUm) ; 3,54 (s; 2H; C0-CH2-C0) ; 4,21-4,32 (m; 2H; coum-0-CH2) ; 4,48-4,62 (m; 2H; C0-0-CH2) ; 5,09 (s; 0,1H; CH=C-); 6,18 {s; 1H; Ar-H); 6,79-6,95 (m; 2H; Ar-H); 10 7,45-7,58 (m; 1H; Ar-H).

Bereiding van het titelproduct

Uitgangsstoffen: 2-nitrobenzaldehyde en methyl-3-aminocroto-naat. Gekristalliseerd uit methanol. Smp.: 198-201°C. Voorbeeld 3: 2,6-dimethyl-5-methoxycarbonyl-3-[{2-(4-methyl-15 coumarin-7-yloxy)ethoxy}carbonyl]-4-(3-nitrofe- nyl)-1,4-dihydropyridine.

1H-NMR (CDCl3) : 2,38-2,47 {m; 9H; 2,6-diCH3/ CH3-COUm) ; 3,67 (s; 3H; CH3-0) ; 4,09-4,24 (m; 2H; coum-0-CH2) ; 4,29-4,60 (m; 2H; C0-0-CH2) ; 5,10 (s; 1H; DHP-HJ ; 20 5,93 (s; 1H; NH); 6,18 (s; 1H; Ar-H); 6,70-6,86 {m; 2H; Ar-H); 7,20-8,10 (m; 5H; Ar-H).

De eerste stap is identiek met die van voorbeeld 2.

Bereiding van het titelproduct:

Uitgangsstoffen: 3-nitrobenzaldehyde en methyl-3-aminocroto-25 naat. Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: ethylacetaat) . Gekristalliseerd uit methanol. Smp.: 213-217°C. Voorbeeld 4: 3-[{3-(coumarin-4-yloxy)-1-propoxy}carbonyl]- 2,6-dimethyl-5-methoxycarbonyl-4-fenyl-1,4-dihy-dropyridine.

30 Bereiding van het tussenproduct 3-(coumarin-4-yloxy)-1-pro- pylacetoacetaat.

Uitgangsstof: 4-(3-hydroxy-1-propoxy)coumarine. Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 1:1 ethylacetaat:pet. e-ther(60-80)). Gekristalliseerd uit ethylacetaat. Smp.: 71-35 75°C.

Bereiding van het titelproduct:

Uitgangsstoffen: benzaldehyde en methyl-3-aminocrotonaat. Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 1:1 ethylacetaat.

10 1 288 6 9 pet.ether(60-80)) . Gekristalliseerd uit ethylacetaat. Smp.: 205-207°C.

Voorbeeld 5: 3-[{3-(coumarin-4-yloxy)propoxy}carbonyl]-2,6-dimethyl-5-methoxycarbonyl-4-(2 -trifluormethyl-5 fenyl)-1,4-dihydropyridine.

De eerste stap is hetzelfde als die van voorbeeld 4.

Bereiding van het titelproduct:

Uitgangsstoffen: 2-trifluormethylbenzaldehyde en methyl-3-aminocrotonaat. Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 10 1:1 ethylacetaat:pet.ether(60-80)). Gekristalliseerd uit me thanol. Smp.: 174-177°C.

Voorbeeld 6: 3-[{3-(coumarin-4-yloxy)-2,2-dimethyl-l-pro- poxy}carbonyl]-2,6-dimethyl-5-methoxycarbonyl-4-fenyl-1,4-dihydropyridine.

15 Bereiding van het tussenproduct 3-(coumarin-4-yloxy)-2,2-di-methyl-1-propylacetoacetaat

Uitgangsstof: 4-(3-hydroxy-2,2-dimethyl-l-propyloxy)coumari-ne. Gekristalliseerd uit diëthylether. Smp.: 107-110°C. Bereiding van het titelproduct: 20 Uitgangsstoffen: benzaldehyde en methyl-3-aminocrotonaat.

Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 1:1 ethylacetaat :pet.ether(60-80)). Gekristalliseerd uit diëthylether. Smp.: 152-156°C.

Voorbeeld 7: 2,6-dimethyl-4-fenyl-5-methoxycarbonyl-3-[{2-25 (coumarin-4-yloxy)ethoxy}carbonyl]-1,4-dihydro- pyridine

Bereiding van het tussenproduct 2-{2-(2-(coumarin-4-yloxy)-ethoxy]ethoxy}ethylacetoacetaat

Uitgangsstof: 4-{2-[2-(2-Hydroxyethoxy)ethoxy]ethoxy}cou-30 marine. Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 1:1 ethylacetaat: pet. ether(60-80)) . Gekristalliseerd uit diëthylether. Smp.: 70-74°C Bereiding van de titelverbinding:

Uitgangsstoffen: benzaldehyde en methyl-3-aminocrotonaat.

35 Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 1:1 ethylacetaat: pet. ether(60-80)) . Gekristalliseerd uit diëthylether. Smp.: 46-4 9°C

10 1 2 8 8 6 10

Voorbeeld 8: 3-[{3-(coumarin-4-yloxy)-l-propoxy}carbonyl] - 2,6-dimethyl-5 -ethoxycarbonyl-4-(2 -trifluorme-thylfenyl)-1,4-dihydropyridine

De bereiding van het tussenproduct is beschreven in voorbeeld 5 4.

Bereiding van het titelproduct:

Uitgangsstoffen: 2-trifluoromethylbenzaldehyde en ethyl-3-aminocrotonaat. Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 1:1 ethylacetaat: pet. ether(60-80)}. Gekristalliseerd uit 10 ethanol. Smp.: 153-155°C

Voorbeeld 9: 2,6-dimethyl-5-methoxycarbonyl-3-[{2-(4-methyl-coumarin-7-yloxy)ethoxy}carbonyl]-4-(2-trifluorme thylfenyl) -1,4-dihydropyridine De bereiding van het tussenproduct is beschreven in voorbeeld 15 2.

Bereiding van het titelproduct:

Uitgangsstoffen: 2-trifluormethylbenzaldehyde en ethyl-3-aminocrotonaat. Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 1:1 ethylacetaat: pet. ether(60-80)). Gekristalliseerd uit 20 methanol. Smp.: 194-197°C

Voorbeeld 10: 2,6-dimethyl-5-methoxycarbonyl-3-[{2-(4-me- thylcoumarin-7-yloxy)ethoxy}carbonyl3-4-(2-trifluorme thylfenyl)-1,4-dihydropyridine De bereiding van het tussenproduct is beschreven in voorbeeld 25 2 .

Bereiding van de titelverbinding:

Uitgangsstoffen: 2-trifluormethylbenzaldehyde en methyl-3-aminocrotonaat. Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 1:1 ethylacetaat: pet. ether(60-80)). Gekristalliseerd uit 30 methanol. Smp.: 80-82°C

Voorbeeld 11: 3-({3-(coumarin-4-yloxy)-2,2-dimethyl-l-pro-poxy}carbonyl]-2,6-dimethyl-5-ethoxycarbonyl-4- (2trifluormethyl)fenyl-1,4-dihydropyridine 35 De bereiding van het tussenproduct is beschreven in voorbeeld 6 .

Bereiding van het titelproduct:

Uitgangsstoffen: 2-trifluormethylbenzaldehyde en ethyl-3- 1012886 11 aminocrotonaat. Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 1:1 ethylacetaat: pet. ether(60-80)). Gekristalliseerd uit ethylacetaat/pet. ether(60-80). Smp.: 186-190°C Voorbeeld 12: 3 -[{3 -(4-methylcoumarin-7-yloxy)-l-propoxy}car-5 bonyl]-2,6-dimethyl-5-ethoxycarbonyl-4-(2-tri- fluormethylfenyl)-1,4-dihydropyridine Bereiding van het tussenproduct 3-(4-methylcoumarin-7-yl-oxy)-1-propylacetoacetaat

Uitgangsstof: 7-(3-hydroxy-1-propoxy)-4-methylcoumarine.

10 Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 1:1 ethylacetaat: pet. ether(60-80)). Smp.: 61-66°C Bereiding van de titelverbinding:

Uitgangsstoffen: 2-trifluormethylbenzaldehyde en ethyl-3-aminocrotonaat. Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 15 1:1 ethylacetaat: pet. ether(60-80) ) . Gekristalliseerd uit ethylacetaat/pet. ether 60-80. Smp.: 74-76°C Voorbeeld 13: 3-[{4-(coumarin-4-yloxy)methyl[trans]cyclo- hexyl}inethoxy car bonyl] - 2,6-dimethyl-5-ethoxy-carbonyl-4-(2-trifluormethylfenyl)-1,4-di-2 0 hydropyridine

Bereiding van het tussenproduct 4-[(coumarin-4-yl-oxy)methyl][trans]cyclohexylmethylacetoacetaat.

Uitgangsstof: 4-[(4-hydroxymethyl[trans] cyclohexyl)methoxy]-coumarine. Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 1:1 25 ethylacetaat: pet.ether(60-80)). Smp.: 72-76°C

Bereiding van de titelverbinding:

Uitgangsstoffen: 2-trifluormethylbenzaldehyde en ethyl-3-aminocrotonaat. Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 1:1 ethylacetaat: pet. ether(60-80)). Gekristalliseerd uit 30 methanol. Smp.: 83-85°C

Voorbeeld 14: 3-[{3-(coumarin-4-yloxy)-1-propoxy}carbonyl] -2,6-dimethyl-5-isopropoxycarbonyl-4-(2-t-rifluormethylfenyl)-1,4-dihydropyridine De bereiding van het tussenproduct is beschreven in 35 voorbeeld 4.

Bereiding van het titelproduct:

Uitgangsstoffen: 2-trifluormethylbenzaldehyde en isopropyl- 3-aminocrotonaat. Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (elu- 1 0 1 2 8 8 6 12

ens: 1:1 ethylacetaat: pet.ether(60-80)). Gekristalliseerd uit ethanol. Smp.: 155-156°C

Voorbeeld 15: 2,6-dimethyl-5-isopropyloxycarbonyl-4-(2-tri-fluormethylfenyl)-3 -[{2-(3,4,8 -trimethylcouma-5 rin-7-yloxy)ethoxy}carbonyl]-1,4-dihydropy- ridine

Bereiding van het tussenproduct 2-(3,4,8-trimethylcouma-rin-7-yloxy)ethylacetoacetaat

Uitgangsstof: 7-(2-hydroxyethoxy)-3,4,8-trimethylcoumarine 10 Gekristalliseerd uit ethylacetaat. Smp.: 114-116°C.

Bereiding van de titelverbinding:

Uitgangsstoffen: 2-trifluormethylbenzaldehyde en isopropyl -3 -aminocrotonaat . Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 1:1 ethylacetaat: pet. ether(60-80)). Gekristalli-15 seerd uit ethanol. Smp.: 78-81°C

Voorbeeld 16: 2,6-dimethyl-5-metlioxycarbonyl-4 (2-trifluormet-hylfenyl) - 3- [{2 - (3,4,8-trimethylcoimiarin-7-yloxy) ethoxy) }carbonyl] -1,4-dihydropyridine De bereiding van het tussenproduct is beschreven in voorbeeld 20 15.

Bereiding van de titelverbinding:

Uitgangsstoffen: 2-trifluormethylbenzaldehyde en methyl-3-aminocrotonaat. Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens: 1:1 ethylacetaat: pet. ether(60-80)). Gekristalliseerd uit 25 ethanol. Smp.: 79-82°C

Voorbeeld 17: 4-(2-benzyloxyfenyl)-2,6-dimethyl-5-isopropyl-oxycarbonyl-3- [2-{ (3,4,8-trimethylcouIαarin-7 -y1)oxyethoxy}carbonyl]-1,4-dihydropyridine

De bereiding van het tussenproduct is beschreven in 30 voorbeeld 15.

Bereiding van het titelproduct:

Uitgangsstoffen: 2-benzyloxybenzaldehyde en isopropyl-3-aminocrotonaat . Gezuiverd m.b.v. kolomchromatografie (eluens:

1:1 ethylacetaat: pet. ether(60-80). Gekristalliseerd uit et-35 hanol. Smp.: 187-191°C

Voorbeeld 18: 4-(2-benzyloxyfenyl)-2,6-dimethyl-5-ethoxy- carbonyl-3-[2-{(3,4,8-trimethylcoumarin-7-yl)-oxyethoxy}carbonyl]-1,4-dihydropyridine 10 1 2 8 8 6 13

De bereiding van het tussenproduct is beschreven in voorbeeld 15.

Uitgangsstoffen: 2-benzyloxybenzaldehyde en ethyl-3-aminocro-tonaat. Gezuiverd m.b.v. kolomchroraatografie (eluens: 1:1 5 ethyl-acetaat: pet. ether(60-80)). Gekristalliseerd uit ethanol. Smp.: 103-106°C

De verbindingen volgens de voorbeelden 19 - 27 werden bereid volgens werkwijze B.

10 Voorbeeld 19: 2-(4-methyicouinarin-7-yloxymetliyl)-3,5-di- ethoxycarbonyl-6-methyl-4-(3-nitrofenyl)-1,4-dihydropyridine.

Bereiding van het tussenproduct 2-chloormethyl-3,5-diëthoxy-carbonyl-6-methyl-4-(3-nitrofenyl)-1,4-dihydropyridine.

15 Uitgangsstoffen: 3-nitrobenzaldehyde, ethyl-4-chlooracetoace- taat en ethyl-3-aminocrotonaat. Smp.: 116-118°C Bereiding van de titelverbinding:

Uitgangsstof: 7-hydroxy-4-methylcoumarine. Smp.: 235-238°C. ^H-NMR (CDC13) : 1,15-1,35 (m; 6H; 2 X ester CH3) ; 2 0 2,53 (s; 3H; CH3) ; 4,03-4,21 (m; 4H; 2 X ester CH2) ; 5,14 (s; 1H; Ar-H) ; 5,38 (s; 2H; COUm-CH2) ; 6,20 (S; 1H; NH); 6,87-7,03 (m; 3H; Ar-H); 7,50 (t; J = 7,0Hz; 1H; Ar-H); 7,51-7,70 (m; 2H; Ar-H); 8,00-8,17 {m; 2H; Ar-H) 25 Voorbeeld 20: 2-{coumarin-4-yloxymethyl)-3,5-diethoxycar- bonyl-6-methyl-4-(3-nitrofenyl)-1,4-dihydropy-ridine

De bereiding van het tussenproduct is beschreven in voorbeeld 19 .

30 Bereiding van het titelproduct:

Uitgangsstof: 4-hydroxycoumarine. Smp.: 76-79 °C Voorbeeld 21: 2-(3-methylcoumarin-4-yloxymetliyl)-3,5-di-ethoxycarbonyl-6-methyl-4-(3-nitrofenyl)- 1,4-dihydropyridine.

35 De bereiding van het tussenproduct is beschreven in voorbeeld 19.

De bereiding van het titelproduct:

Uitgangsstof: 4-hydroxy-3-methylcoumarine. Smp.: 161-164°C Voorbeeld 22: 2-(4-methylcoumarin-7-yloxymetliyl)-3,5-di- 10 1 2 8 8 6 14 ethoxycarbonyl-6-methyl-4-(2-nitrofenyl)- 1.4- dihydropyridine

De bereiding van het tussenproduct 2-chloormethyl-3,5-di-ethoxycarbonyl-6-methyl-4-(2-nitrofenyl)-1,4-dihydropyridine. 5 Uitgangsstoffen: 2-nitrobenzaldehyde, ethyl-4-chlooracetoace-taat en ethyl-3-aminocrotonaat. Smp.: 93-95°C Bereiding van de titelverbinding:

Uitgangsstof: 7-hydroxy-4-methylcoumarine. Smp.: 167-171°C Voorbeeld 23: 2-(3-ethylcoumarin-4-yloxymethyl)-3,5-di 10 ethoxycarbonyl-6-methyl-4-(3-nitrofenyl)- 1.4- dihydropyridine

De bereiding van het tussenproduct is beschreven in voorbeeld 19.

Bereiding van de titelverbinding:

15 Uitgangsstof: 3-ethyl-4-hydroxycoumarine. Smp.: 172-173°C

Voorbeeld 24: 2-(coumarin-4-yloxymethyl)-3,5-diethoxycar- bonyl-6-methyl-4-(2-trifluormethylfenyl)-1,4-dihydropyridine

De bereiding van het tussenproduct 2-chloormethyl-3,5-diëth-20 oxycarbonyl-6-methyl-4-(2-trifluormethylfenyl)-1,4-dihydropy- ridine

Uitgangsstoffen: 2-trifluormethybenzaldehyde, ethyl-4-chlooracetoacetaat en ethyl-3-aminocrotonaat. Smp.: 160-161°C Bereiding van de titelverbinding:

25 Uitgangsstof: 4-hydroxycoumarine. Smp. 179-181°C

Voorbeeld 25: 2-chloormethyl-3,5-diethoxycarbonyl-6-methyl- 4-(2-trifluormethylfenyl)-1,4-dihydropyridine De bereiding van het tussenproduct is beschreven in voorbeeld 24.

30 Bereiding van het titelproduct:

Uitgangsstof: 3-(a-acetonylbenzyl)-4-hydroxycoumarine. Smp.: 201-202°C

Voorbeeld 26: 2-(3-chloor-4-methylcoumarin-7-yloxymethyl)- 3.5- diëthoxycarbonyl-6-methyl-4-(3-nitrofenyl)- 35 1,4-dihydropyridine

De bereiding van het tussenproduct is beschreven in voorbeeld 19 .

Bereiding van de titelverbinding: 1012886 15

Uitgangsstof: 3-chloor-7-hydroxy-4-methylcoumarine. Snip.:

255-2 60 °C

Voorbeeld 27: 2-(3-broom-4-methylcoumarin-7-yloxymethyl)- 3.5- diethoxycarbonyl-6-methyl-4- (3-nitro- 5 fenyl)-1,4-dihydropyridine

De bereiding van het tussenproduct is beschreven in voorbeeld 19.

Uitgangsstof: 3-broom-7-hydroxy-4-methylcoumarine. Smp..- 221-224°C

10

De verbindingen volgens de onderstaande voorbeelden werden bereid volgens werkwijze C.

Voorbeeld 28: 4-[{4-(4-methyl-7-coumarinyloxy)-1-butoxy}- fenyl]-3,5-dimethoxycarbonyl-2,6-dimethyl-1,4-15 dihydropyridine

Bereiding van het tussenproduct 7-(4-(2-formylfenoxy)-1-bu-toxy}-4-methylcoumarine.

Uitgangsstoffen: 7-(4-broom-1-butoxy)-4-methylcoumarine en salicylaldehyde. Smp.: 110-111°C.

20 1H-NMR(CDC13) : 1.96-2.19 (m, 4H, C-CH2-CH2-C) ; 2.32-2.46 (m, 3H, coum. -CH3) ; 4.01-4.32 (m, 4H, 2xOCH2) ; 6.08-6.19 (m, 1H( coum. -H3) ; 6.75-7.16 (m, 4H, Ar-H); 7.39-7.92 (m, 3H, Ar-H); 10.55 (s, 1H, CHO).

Bereiding van het titelproduct: 25 Uitgangsstof: methyl-3-aminocrotonaat. Gekristalliseerd uit ethanol. Smp.: 202-205°C.

XH-NMR (CDC13) : 1,88-2,48 (m; 13H; C-CH2-CH2-C; 2,6-diCH3; COUm-CH3) ; 3,59 (s; 6H; 2xOCH3) ; 3,93-4,30 (m; 4H; 2xOCH2) ; 5,29 (S; 1H; DHP-H4) ; 30 5,87 (bs; 1H; NH) ; 6,13-6,23 (m; 1H; coum H3) ; 6,71-7,64 (m; 7H; Ar-H).

Voorbeeld 29: 4-[{4-(-coumarinyloxy)-1-butoxy}fenyl]- 3.5- dimethoxycarbonyl-2,6-dimethyl-1,4-dihydro-pyridine 35 Bereiding van het tussenproduct 4-{4-(2-formylfenoxy)-1-butoxy } c cumarine

Uitgangsstoffen: 4-(4-broom-1-butoxy)coumarine en salicylaldehyde. Smp.: 192-196°C.

Bereiding van de titelverbinding: 10 1 2 8 8 6 16

Uitgangsstof: methyl-3-aminocrotonaat. Gekristalliseerd uit ethanol. Smp.: 204-206°C.

Voorbeeld 30: 4-[{2-(7-coximarinyloxy) ethoxy}fenyl)-3,5-di-me thoxycarbonyl-2,6-dimethyl-1,4-dihydropy-5 ridine.ethylacetaat

Bereiding van het tussenproduct 7-{2-(2-formylfenoxy)-ethoxy}coumarine.

Uitgangsstoffen: 7-(2-broomethoxy)coumarine en salicylaldehy-de. Smp.: 131-134°C.

10 Bereiding van de titelverbinding:

Uitgangsstof: methyl-3-aminocrotonaat. Gekristalliseerd uit een mengsel van methanol en ethylacetaat. Smp.: 201-203°C.

IN VITRO EXPERIMENTEN

15 De verbindingen werden getest op anti-virale werking door het Rega Instituut (Leuven, België).

De standaardexperimenten voor het bepalen van de biologische activiteit van de verbindingen volgens de uitvinding werden uitgevoerd bij CMV (Cytomegalovirus), varicella-20 zoster virus, en RSV (respiratory synctytial virus). De gegevens zijn weergegeven in de tabellen 1 t/m 3.

CYTOMEGALOVIRUS

25

Tabel 1

Verbinding IC50 (mg/ml) CC50 (mg/ml) 30 volgens Ί voorbeeld AD-169 stam__Davis stam__ 24__2^_4__2^2__>200_

Referentieverbindingen___ DHPG 1,8 1,8 >200 35 (S) -HPMPC__0j_2__0^_4__200_ IC50 : concentratie waarbij de virusproductie met 50% wordt geremd.

CCS0 (mg/ml): concentratie die nodig is om de celgroei met 40 50% te verminderen DHPG = 9-[(1,3-dihyroxy-2-propoxy)methyl]guanine (S)-HPMPC =(S)-1-(3-hydroxy-2-phosphonylmethoxypropyl)cytosine 45 10 1 2 8 8 6 17 VARICELLA ZOSTER VIRUS 5 Tabel 2 _IC50 (mg/ml)__CC50 (mg/ml)

Verbinding TK+VZV TK-VZV

10 volgens

voorbeeld nrs. OKA YS 07/1 YS/R

__stam stam stam stam___ 1 2,4 1,0 1,5 1,0 4,5 6 6,0 2,5 2,0 1,0 8,5 20 0,18 0,07 0,07 0,05 1,6 15 21 0,4 0,64 0,2 0,3 26 24_ ND 1 2,5 1 2,5 | 1, 5 >200__ referentie verbindingen___ ACV 0,03 0,08 5 4 >200 BVDU 0,001 0,001 20 40 >200 ___ 20 ICS0 : concentratie waarbij de virusproductie met 50% wordt geremd.

CC50 (mg/ml) : concentratie die nodig is om de celgroei met 50% te verminderen.

25 ACV = δ - (L-o'-aminoadipyl-L-cysteinyl-D-valine BVDU = carbocylisch broomvinyldesoxyuridine ND : niet bepaald

30 RESPIRATORY SYNCYTIAL VIRUS

Tabel 3 35 Verbinding ICS0 (mg/ml) MTC (mg/ml) volgens voorbeeld nr.___ 1 2,4 100 4 0,16 2,8 40 24 0,8 4,0 30_I 4,0_ 100_ IC50 : concentratie waarbij de virusproductie met 50% wordt geremd.

45 MTC : Minimale toxische concentratie. De concentratie die een microscopisch detecteerbaar verandering van de normale celmorfologie van HeLa-cellen veroorzaakt.

1012886 18

Uit de bovenstaande tabellen blijkt dat de verbindingen volgens de uitvinding werkzame anti-virale middelen zijn.

1 0 1 2 8 8 6

Claims

1. 1,4-dihydropyridine-5-carbonzuuresterderivaten met de algemene formule I van het formuleblad, waarbij R = CN, N02 of een -COOR'-groep, waarbij R' een lagere alky lgroep is;

5 Rx = R6 of R4 ; R2 = lagere alkoxy of R4; R3 = H of R4 ; R4 = een coumarinegroep met formule II van het formuleblad; R5 = H, lagere alkyl, lagere alkoxy, halogeen, nitro, 10 hydroxyl, of amino; R6 = H, lagere alkyl, lagere alkoxy, benzyloxy, cyano, nitro, carbonzuur, al dan niet veresterd met een lagere alkanol, carboxamide, al dan niet gesubstitueerd met 1-2 lagere alkylgroepen;

15 X = een enkele binding, -(CH2)n-0-, of - (CH2)m-Y- (CH2)k-0, waarbij n uiteenloopt van 1 tot 6, m en k elk groter of gelijk zijn aan 1 en de som van m en k kleiner of gelijk is aan 4; en Y = fenyleen, cycloalkyleen, of een met 1 of 2 Cx-C2-alkyl -20 groepen gesubstitueerd koolstofatoom is; waarbij geldt dat lagere alkyl, lagere alkoxy, lagere alkanol, benzyloxy, fenyleen en cycloalkyleen al dan niet kunnen zijn gesubstitueerd met 1-3 groepen gekozen uit hydroxyl, cyano, amino, halogeen, in het bijzonder chloor of fluor, en 25 nitro; onder de voorwaarde dat ten minste 1 van de groepen R3, R2 en R3 gelijk is aan R4, alsmede het N-oxide, stereoisomeren en/of additiezouten ervan met een farmaceutisch aanvaardbaar zuur of base. 30 2. l,4-dihydropyridine-5-carbonzuuresterderivaat volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat indien R, R2, Rs of R6 een alkylgroep omvat, deze alkylgroep ten hoogste 2 koolstof atomen omvat. 3. 1,4-Dihydropyridine-5-carbonzuuresterderivaat 35 volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat indien R, R2, r5 of 1 0 1 2 8 8 6 R6 een alkoxygroep omvat, deze alkoxygroep ten hoogste 2 koolstof atomen omvat.

4. Werkwijze voor de bereiding een 1,4-dihydropyri-dine-5-carbonzuuresterderivaat, met het kenmerk, dat hetzij 5 A. i) Een coumarinederivaat met de formule III van het formuleblad tot een acetoacetaatester met de algemene formule IV van het formuleblad wordt omgezet; ii) de aldus gevormde acetoacetaatester tot reactie wordt gebracht met een benzaldehyde met de formule V van het 10 formuleblad en een R'-aminocrotonaat, waarbij R' is zoals hiervoor gedefinieerd, onder oplevering van het gewenste 1,4-dihydropyridine-5-carbonzuuresterderivaat; hetzij, B. i) Een benzaldehydederivaat met de formule V, waarin Rx en

15 R6 zijn zoals hiervoor gedefinieerd, tot reactie wordt gebracht met een R2-4-chlooracetoacetaat, waarbij R2 is zoals hiervoor gedefinieerd, onder oplevering van een benzylideen met de formule VI van het formuleblad; ii) het in de voorgaande stap gevormde benzylideen met een 20 R'-3-aminocrotonaat, waarin R' is zoals hiervoor gede finieerd, tot reactie wordt gebracht onder oplevering van een 5-chloormethyl-l,4-dihydropyridinederivaat met de formule VII van het formuleblad; iii) het bij stap ii) gevormde 5-chloormethyl-l,4-dihydropy-25 ridinederivaat met een coumarinederivaat met formule III van het formuleblad, waarbij X en R5 zijn zoals hiervoor gedefinieerd, onder basische omstandigheden tot reactie wordt gebracht onder oplevering van het gewenste 1,4-dihydropyridine-5-carbonzuuresterderivaat; 30 hetzij, C. i) Een coumarinederivaat met de formule VIII van het for muleblad, waarbij Z voor een uittredende groep staat en Rs is zoals hiervoor gedefinieerd terwijl A -(CH2)n-, of - (CH2)m-Y-(CH2)k- voorstelt waarbij n, m en k zijn zoals 35 voor X gedefinieerd, onder basische omstandigheden tot reactie wordt gebracht met een benzaldehydederivaat met de formule V van het formuleblad, waarbij Rj^ en Rs de hiervoor gedefinieerde betekenis hebben, onder opleve- 10 1 2 8 8 6 ring van een Williamson ether met de formule IX van het formuleblad; ii) de Williamson ether tot reactie wordt gebracht met een R'-3-aminocrotonaatderivaat onder oplevering van het 5 gewenste 1,4-dihydropyridine-5-carbonzuuresterderivaat. 1012886