Przedmiotem wynalazku jest sposób trwalego barwienia i drukowania wyrobów wlókienniczych mieszan¬ kowych celulozowo-poliamidowych barwnikami zawiesinowymi i Dotychczas znane sposoby barwienia wyrobów wlókienniczych mieszankowych celulozowo-poliamido¬ wych, polegaja na zastosowaniu sposobu okresowego jednokapielowego, w którym do barwienia skladnika celulozowego mieszanki stosuje sie barwniki bezposrednie swiatlotrwale lub bezposrednie do utrwalania przy uzyciu srodków kationoczynnych lub metalizowania przy uzyciu soli metali, a do skladnika poliamidowego barwniki zawiesinowe, metalokompleksowe typu 1 : 2 lub wyselekcjonowane kwasowe. « Stosuje sie takze sposób jednokapielowy dwuetapowy, w którym do barwienia skladnika celulozowego mieszanki uzywa sie wyselekcjonowanych barwników reaktywnych reagujacych w srodowisku zasadowym, a skladnik poliamidowy wyselekcjonowanymi barwnikami reaktywnymi reagujacymi w srodowisku kwasnym lub skladnik celulozowy barwnikami kadziowymi forma soli sodowej leukokwasu barwnika kadziowego, a skladnik poliamidowy forma leukokwasu barwnikakadziowego. I W stosowanych sposobach ciaglych uzywa sie do barwienia skladnika celulozowego mieszanki, barwników kadziowych, a do skladnika poliamidowego barwników kwasowych metalokompleksowych typu 1:2 lub wyselekcjonowanych kwasowych.Stosowanie powyzszych kombinacji mieszanin barwników, powaznie utrudnia proces barwienia ze wzgledu na koniecznosc stosowania róznych srodków pomocniczych opózniajacych proces barwienia skladnika celulozo¬ wego lub poliamidowego mieszanki w zaleznosci od rodzaju uzytych barwników w kapieli. « W procesach ciaglych stosuje sie metode Termosol, polegajaca w przypadku barwienia na napawaniu i odzeciu wyrobu wlókienniczego celulozowo-poliamidowego kapiela napawajaca lub drukowaniu pasta drukars¬ ka zawierajaca mieszanine wyzej wspomnianych barwników, po czym wyrób poddaje sie procesowi suszenia oraz dogrzewania.Stosowanie wyzej wspomnianych mieszanin barwników w procesie drukowania wyrobów wlókienniczych mieszankowych celulozowo-poliamidowych, powoduje w procesie prania brudzenie miejsc niezadrukowanych2 98 888 tkaniny, co jest bardzo negatywnym zjawiskiem wystepujacym takze przy innych mieszankach wlókienniczych celulozowo-syntetycznych. Sposoby stosowania wyzej wspomnianych mieszanin barwników znane sa z czaso¬ pism, jak ,Jextil Praxis" nr 10, s. 632-635, (1971), „TextilPraxis" nr 11, s. 686-689, (1971).Sposób wedlug wynalazku polega na tym, ze wyroby wlókiennicze mieszankowe celulozowo-poliamidowe poddaje sie procesowi dwukrotnego napawania i odzecia kapiela barwiaca lub drukuje pasta drukarska zawieraja¬ ca srodek nadajacy jej zasadowosc, 1,3,5-trójakryliloszesciohydro-s-trójazyne jako „wolny uklad reaktywny" oraz barwnik lub mieszanine barwników zawiesinowych posiadajacych w czasteczce grupy sulfonamidowe, sul- fonalkiloamidowe lub sulfonfenyloamidowe o wzorze ogólnym przedstawionym na rysunku, w którym Ar ozna¬ cza fenyl lub naftyl, Ari oznacza fenyl lub naftyl, X, oznacza H, Cl, Br, F, CN, N02, Alkil, O-Alkil, X! oznacza H, OH, CN, Alkil, O-Alkil, Yoznacza Cl, Br, F, CN, N02, Alkil, O-Alkil, Rj oznacza Alkil, H, C2H4OH, C2H4CN, C2H40COCH3, CH2COOAlkil, CH2-Ar!-S02NH2, CO-Ati^S02NH2, S02-Ar1^S02NH2, Roznacza Alkil, C2H4ÓH, C2H4CN, C2ft4OCOCH3, CH2COOAlkil, B oznacza S02NH2, S02NHAlkil, S02NHAr!, przy czym B moze oznaczac takze H, wówczas Rt oznacza CO-Ari-S02NH2 ,CH2-Ar i-S02NH2,S02-Ari -S02NH2, Alkil oznacza CH*, €2 H5, C3H7, C4H9, C5 Hii, C6Hi 3.W sposobie wedlug wynalazku wyroby wlókiennicze mieszankowe celulozowo-poliamidowe poddaje sie barwieniu przez dwukrotne napawanie i odzecie kapiela napawajaca lub drukowaniu pasta drukarska, a nastepnie procesowi suszenia w temperaturze 60—80°C w czasie 2—1 minut oraz procesowi parowania w temperaturze 120—160°C w cmie 15-5 minut lub dogrzewania w temperaturze 160-200°C w czasie 3-1 minut • W sposobie wedlug wynalazku proces drukowania wyrobów wlókienniczych mieszankowych celulozowo- -poliamidowych wykonuje sie takze poddajac je dwukrotnemu procesowi napawania i odzecia wodnym zasadowym roztworem 1,3,5-trójakryliloszesciohydro-s-trójazyny, po czym poddaje sie je procesowi suszenia w temperaturze 60-80°C w czasie 2—1 minut. Nastepnie wyrób poddaje sie procesowi drukowania pasta drukarska zawierajaca barwnik zawiesinowy lub mieszanine barwników o wzorze ogólnym przedstawionym na rysunku, w którym wszystkie symbole maja wyzej podane znaczenie, a nastepnie procesowi suszenia w tempera¬ turze 60-80°C w czasie 2-1 minut oraz procesowi parowania w temperaturze 120-160°C w czasie 15-5 minut lub procesowi dogrzewania w temperaturze 160-200°C w czasie 3-1 minut. » W procesie parowania lub dogrzewania dokonuja sie reakcje barwnika zawiesinowego poprzez „wolny uklad reaktywny" z grupami hydroksylowymi skladnika celulozowego i z grupami aminowymi skladnika poliamidowego, dzieki którym wytwarzaja sie wiazania kowalencyjne pomiedzy barwnikiem i grupami funkcyj¬ nymi skladników mieszanki. Po zakonczeniu parowania lub dogrzewania trwale zabarwiony lub zadrukowany wyrób celulozowo-poliamidowy poddaje sie procesowi plukania w zimnej i cieplej wodzie, intensywnej obróbce wodnym zasadowym roztworem pioracym, ponownie procesowi plukania w cieplej i zimnej wodzie oraz suszenia.Sposób wedlug wynalazku zapewnia uzycie w kapieli napawajacej lub pascie drukarskiej jednego rodzaju barwników zawiesinowych, zapewnia trwale chemiczne, kowalencyjne polaczenie ich ze skladnikiem celulozo¬ wym i poliamidowym mieszanki poprzez trójfunkcyjny „wolny uklad reaktywny", który dzieki dodatkowym wlasciwosciom sieciujacym skladniki mieszanki, a szczególnie skladnik celulozowy polepsza takze odpreznosc (niegniotliwosc) wyrobu wlókienniczego celulozowo-poliamidowego. Zapewnia takze dobre trwalosci zabarwio¬ nym i zadrukowanym wyrobom na pranie, tarcie suche i mokre oraz bardzo dobre na rozpuszczalniki organiczne. « Uzycie jednego rodzaju barwników zawiesinowych w pascie drukarskiej, zapewnia otrzymanie bialego tla w miejscach niezadrukowanych w wykonczonym wyrobie wlókienniczym mieszankowym celulozowo-poliamido- wym. • Przyklady. Nizej podane przyklady blizej wyjasniaja istote wynalazku nie ograniczajac jego zakresu. - W ponizszych przykladach czesci wagowe oznaczaja gramy, a czesci objetosciowe mililitry.Przyklad I. W celu trwalego zabarwienia dzianiny mieszankowej celulozowo-poliamidowej poddano ja dwukrotnemu procesowi napawania i odzecia kapiela zawierajaca 20 czesci wagowych barwnika zawiesinowego standaryzowanego, otrzymanego w srodowisku wodno-zasadowym w procesie sprzegania zdwuazowanej 2-eto- ksy-3-nitro-5-sulfonamidofenyloaminy z 3-N,N-dwuetyloaminofenolem, 20 czesci wagowych 1,3,5-trójakrylilo- szesciohydro-s-trójazyny, 10 czesci wagowych wodoroweglanu sodowego, 100 czesci wagowych mocznika, 10 czesci wagowych 3,5% zageszczenia alginowego i 840 czesci objetosciowych wody o temperaturze 50°C.Napojona i odzeta dzianine mieszankowa celulozowo-poliamidowa poddano procesowi suszenia w temperaturze 80°C w czasie 1 minuty, po czym poddano ja procesowi parowania w temperaturze 120°C w czasie 15 minut. Po zakonczeniu procesu parowania dzianine poddano procesowi plukania w wodzie o temperaturze 70°C, intensyw¬ nej obróbce wodnym zasadowym roztworem pioracym, ponownie procesowi plukania w cieplej i zimnej wodzie oraz suszenia.98 888 3 Przyklad II. W celu trwalego zadrukowania tkaniny mieszankowej celulozowo-poliamidowej poddano ja procesowi drukowania pasta drukarska zawierajaca 30 czesci wagowych barwnika zawiesinowego standaryzo¬ wanego, otrzymanego w srodowisku kwasnym w procesie sprzegania zdwuazowanej 4-sulfonamidofenyloaminy z 3-metylo-NJN-dwuetylofenyloamina, 12 czesci wagowych 1,3,5-trójakiyliloszesciohydro-s-trójazyny, 10 czesci wagowych wodoroweglanu sodowego, 150 czesci wagowych mocznika, 198 czesci objetosciowych wody o temperaturze 50°C i 600 czesci wagowych 3,5% zageszczenia alginowego. Po zakonczeniu procesu drukowania tkanine poddano procesowi suszenia w temperaturze 80°C w czasie 1 minuty, a nastepnie procesowi dogrzewania w temperaturze 180°C w czasie 2 minut Po zakonczeniu procesu dogrzewania zadrukowana tkanine mieszanko¬ wa celulozowo-poliamidowa poddano procesowi plukania w wodzie o temperaturze 70°C, intensywnej obróbce wodnym zasadowym roztworem pioracym, ponownie procesowi plukania w cieplej i zimnej wodzie oraz suszenia.Przyklad III. W celu trwalego zadrukowania tkaniny mieszankowej celulozowo-poliamidowej podda¬ no ja wstepnemu procesowi dwukrotnego napawania iodzecia kapiela zawierajaca 50 czesci wagowych 1,3,5-trójakryWoszesciohydro-s-trójazyny, 10 czesci wagowych wodoroweglanu potasowego, 100 czesci wago¬ wych mocznika i 840 czesci objetosciowych wody o temperaturze 50°C. Po zakonczeniu procesu napawania i odzecia tkanine poddano procesowi suszenia w temperaturze 80°C w czasie 1 minuty. W ten sposób przygoto¬ wana tkanine poddano procesowi drukowania pasta drukarska zawierajaca 30 czesci wagowych barwnika zawiesinowego standaryzowanego, otrzymanego w srodowisku kwasnym w procesie sprzegania zdwuazowanej 2-bromo-5-sulfonamidofenyloaminy z 2-metoksy-NJl-dwuacetylodwuetanolofenyloamina, 370 czesci objetoscio¬ wych wody o temperaturze 40°C i 600 czesci wagowych 3,5% zageszczenia alginowego. Po zakonczeniu procesu drukowania tkanine poddano procesowi suszenia w temperaturze 80°C w czasie 1 minuty, a nastepnie procesowi parowania w temperaturze 140°C w czasie 10 minut Po zakonczeniu procesu parowania zadrukowana tkanine mieszankowa poddano procesowi plukania w wodzie o temperaturze 80°C, intensywnej obróbce wodnym zasadowym roztworem pioracym, ponownie procesowi plukania w cieplej i zimnej wodzie oraz suszenia. < P r z y k l a,d IV. W celu trwalego zadrukowania tkaniny mieszankowej celulozowo-poliamidowej podda¬ no ja wstepnemu procesowi dwukrotnego napawania iodzecia kapiela zawierajaca 20 czesci wagowych 1,3,5-trójakryliloszesciohydro-s-trójazyny, 10 czesci wagowych wodoroweglanu sodowego, 150 czesci wagowych mocznika, 820 czesci objetosciowych wody o temperaturze 50°C. Po zakonczeniu procesu napawania i odzecia tkanine poddano procesowi suszenia w temperaturze 60°C w czasie 2 minut W ten sposób przygotowana tkanine poddano procesowi drukowania pasta drukarska zawierajaca 20 czesci wagowych barwnika zawiesinowego standaryzowanego, otrzymanego w srodowisku kwasnym w procesie sprzegania 6-sulfonamido-2-naftyloaminy z2-etoksy-N,N-etyloetanolofenyloamina, 380 czesci objetosciowych wody o temperaturze 40°C i 600 czesci wagowych 3,5% zageszczenia alginowego. Po zakonczeniu procesu drukowania tkanine poddano procesowi suszenia w temperaturze 60°C w czasie 2 minut, a nastepnie procesowi dogrzewania w temperaturze 200°C w czasie 1 minuty. Po zakonczeniu procesu dogrzewania zadrukowana tkanine mieszankowa poddano procesowi plukania w wodzie o temperaturze 80°C, intensywnej obróbce wodnym zasadowym roztworem pioracym, ponownie procesowi plukania w cieplej i zimnej wodzie oraz suszenia.Przyklad V. W celu trwalego zadrukowania tkaniny mieszankowej celulozowo-poliamidowej poddano ja procesowi drukowania pasta drukarska zawierajaca 20 czesci wagowych barwnika zawiesinowego standaryzo¬ wanego, otrzymanego w srodowisku kwasnym w procesie sprzegania zdwuazowanej 2-chloro-5-sulfonamidofeny- loaminy z 1-N-etanolonaftyloamina, 7 czesci wagowych 1,3,5-trójakryliloszesciohydro-s-trójazyny, 5 czesci wagowych wodoroweglanu sodowego, 100 czesci wagowych mocznika, 268 czesci objetosciowych wody o temperaturze 50°C i 600 czesci wagowych 3,5% zageszczenia alginowego. Po zakonczeniu procesu drukowania tkanine poddano procesowi suszenia w temperaturze 75°C w czasie 1J5 minuty, a nastepnie procesowi parowania w temperaturze 160°C w czasie 10 minut. Po zakonczeniu procesu parowania zadrukowana tkanine mieszankowa celulozowo-poliamidowa poddano procesowi plukania w wodzie o temperaturze 80°C, intensywnej obróbce wodnym zasadowym roztworem pioracym, ponownie procesowi plukania w cieplej i zimnej wodzie oraz suszenia. ¦ Przyklad VI. W celu trwalego zabarwienia tkaniny mieszankowej celulozowo-poliamidowej poddano ja dwukrotnemu procesowi napawania i odzecia kapiela zawierajaca 25 czesci wagowych barwnika zawiesinowego standaryzowanego, otrzymanego w srodowisku kwasnym w procesie sprzegania zdwuazowanej ó-sulfonamido-2- naftyloaminy z l-N-etanolonaftyloamina, 10 czesci wagowych wodoroweglanu sodowego, 150 czesci wagowych mocznika, 10 czesci wagowych 3,5% zageszczenia alginowego i 795 czesci objetosciowych wody o temperaturze 50 C. Napojona i odzeta tkanine mieszankowa celulozowo-poliamidowa poddano procesowi suszenia w tempera¬ turze 80°C w czasie 1 minuty, po czym poddano ja procesowi dogrzewania w temperaturze 180°C w czasie 24 98 888 minut. Po zakonczeniu procesu dogrzewania tkanine poddano procesowi plukania w wodzie o temperaturze 80°C, intensywnej obróbce wodnym zasadowym roztworem pioracym, ponownie procesowi plukania w cieplej i zimnej wodzie oraz suszenia. PL