Przedmiotem wynalazku jest sposób trwalego barwienia i drukowania wyrobów wlókienniczych mieszan¬ kowych celulozowo-octanowych barwnikami zawiesinowymi.Dotychczas znane sposoby barwienia wyrobów wlókienniczych mieszankowych celulozowo-octanowych, polegaja na zastosowaniu sposobu okresowego, jednokapielowego dwuetapowego lub dwukapielowego, w których do barwienia skladnika celulozowego mieszanki wlókienniczej stosuje sie barwniki bezposrednie swiatlotrwale, bezposrednie do utrwalania przez metalizowanie lub srodkami kationoczynnymi, barwniki kadziowe, leukoestry barwników kadziowych, barwniki reaktywne, a do skladnika octanowego barwniki zawiesinowe.W sposobie jednokapielowym dwustopniowym stosuje sie do barwienia skladnika celulozowego mieszanki wlókienniczej wyselekcjonowane barwniki bezposrednie, które nie powoduja brudzenia skladnika octanowego oraz inne barwniki stosowane do barwienia wyrobów z wlókien celulozowych jednorodnych, natomiast do skladnika octanowego barwników zawiesinowych, które nie powoduja brudzenia skladnika celulozowego.W procesie barwienia ciaglego lub drukowania wyrobów wlókienniczych mieszankowych celulozowo-octa¬ nowych stosuje sie mieszaniny barwników lub pigmenty w obecnosci srodków wiazacych.Stosowanie kombinacji mieszanin barwników, powaznie utrudnia proces barwienia ze wzgledu na koniecznosc stosowania róznych srodków pomocniczych, a w przypadku drukowanych wyrobów wlókienni¬ czych mieszankowych wystepuje niebezpieczenstwo brudzenia miejsc niezadrukowanych w procesie plukania lub prania. « Sposoby barwienia lub drukowania wyrobów wlókienniczych mieszankowych celulozowo-octanowych przy zastosowaniu róznych barwników znane sa z czasopism: „Textil-Rundschau" nr 9—10, 745, (1961), „Textilind"nr 5,383 (1962), „Textilind"nr 1,46-51 (1969).Sposób wedlug wynalazku polega na tym, ze wyroby wlókiennicze mieszankowe celulozowo-octanowe napawa sie dwukrotnie kapiela barwiaca i poddaje procesowi odzecia lub drukuje pasta drukarska zawierajaca2 98 746 srodek nadajacy jej zasadowosc, 1,3,5-trójakryliloszesciohydro-s-trójazyne jako „wolny uklad reaktywny", oraz barwnik zawiesinowy standaryzowany o wzorze ogólnym przedstawionym na rysunku, w którym Ar oznacza .fenyl, lub naftyl, Ar! oznacza fenyl, pirazolon, fenylopirazolon, lub naftyl, X oznacza H, Cl, Br, F, CN, N02, Alkil, O-Alkil, X! oznacza H, OH; CN, Br, N02, Alkil, O-Alkil, Y oznacza Cl, Br, F, Cn, N02 AM, O-Alkil, Roznacza Alkil, C2H4OH, C2H|CN, C^OCOCH*, CHaCOOAlkil, Ri oznacza H, Alkil, C2H40H, C2H4CN, C2H4 OCOCH3, CH2 COOAlkil, CH2 -Art -S02 NH2, CO-Arj -S02NH2, S02 Ar! S02 NH2, B oznacza S02 NH2, S02NHAlkil, S02NHAr!, przy czym B moze oznaczac takze H wówczas Ri oznacza CH2-Ar!-S02NH2, CO-Ari-S02NH2, SQ2-Ari-SQ2NH2, Alkil oznacza CH3,C2HS,C3H7, C4H9,CSHu,C6Hi3. Tak napojony i odzety lub zadrukowany wyrób wlókienniczy mieszankowy celulozowo-octanowy poddaje sie procesowi suszenia w temperaturze 70—90°C w czasie 1—2 minut i procesowi parowania w temperaturze 110-160°C w czasie 5-25 minut albo procesowi dogrzewania w temperaturze 140-160°C w czasie 2-4 minut ¦ " W sposobie wedlug wynalazku proces drukowania wyrobów wlókienniczych mieszankowych celulozowo- -octanowych wykonuje sie takze poddajac je wstepnemu procesowi dwukrotnego napawania i odzecia wodnym zasadowym roztworem 1,3,5-trójakryliloszesciohydro-s-trójazyny, po czym poddaje procesowi suszenia w tempe¬ raturze 70—90°C w czasie 1—2 minut. Nastepnie wyrób poddaje sie procesowi drukowania pasta drukarska zawierajaca barwnik zawiesinowy standaryzowany o wzorze ogólnym przedstawionym na rysunku, w którym wszystkie symbole maja wyzej podane znaczenie, a nastepnie procesowi suszenia w temperaturze 70—90°C w czasie 1—2 minut, oraz procesowi parowania w temperaturze 110—160°C w czasie 5—25 minut albo procesowi dogrzewania w temperaturze 140—160°C w czasie 2—4 minut Po zakonczeniu procesu dogrzewania lub parowania, trwale zabarwiony lub zadrukowany wyrób wlókien¬ niczy mieszankowy celulozowo-octanowy poddaje sie procesowi plukania w wodzie o temperaturze 50—80°C w czasie 3—5 minut intensywnej obróbce wodnym zasadowym roztworem pioracym, ponownie procesowi plukania w wodzie cieplej i zimnej oraz procesowi suszenia. « W procesie parowania lub dogrzewania nastepnie sorpcja czesci barwnika zawiesinowego przez skladnik octanowy, a nastepna czesc barwnika reaguje chemiczne poprzez „wolny uklad reaktywny" zgrupami hydroksy¬ lowymi skladnika celulozowego.Sposób wedlug wynalazku zapewnia uzycie w kapieli barwiacej lub pascie drukarskiej barwnika zawiesinowe¬ go standaryzowanego, zapewnia trwale chemiczne, kowalencyjne polaczenie barwnika zawiesinowego ze skladnikiem celulozowym mieszaniki wlókienniczej poprzez trójfunkcyjny „wolny uklad reaktywny", który dzieki dodatkowym wlasciwosciom sieciujacym skladnik celulozowy mieszanki polepsza takze odpreznosc (niegniotliwosc) wyrobu wlókienniczego mieszankowego celulozowo-octanowego. Zapewnia takze dobre trwa¬ losci zabarwionym i zadrukowanym trwale wyrobem wlókienniczym na pranie, tarcie suche oraz mokre. Uzycie barwnika lub barwników zawiesinowych standaryzowanych w pascie drukarskiej zapewnia otrzymanie bialego tla w miejscach niezadrukowanych w wykonczonym wyrobie wlókienniczym mieszankowym celulozowo-octa- nowym. « Nizej podane przyklady blizej wyjasniaja istote wynalazku. W ponizszych przykladach czesci wagowe oznaczaja gramy, a czesci objetosciowe mililitry.Przyklad I. W celu trwalego zabariwnia tkaniny mieszankowej celulozowo-octanowej poddano ja dwukrotnemu procesowi napawania i odzecia kapiela barwiaca zawierajaca 30 czesci wagowych barwnika zawiesinowego standaryzowanego, otrzymanego w srodowisku kwasnym w procesie sprzegania zdwuazowanej 4-sulfonamidofenyloaminy z N-etanolofenyloamina, 10 czesci wagowych wodoroweglanu sodowego, 10 czesci wagowych soli sodowej kwasu 3-nitrofenylosulfonowego, 100 czesci wagowych mocznika, 20 czesci wagowych 3,5% zageszczenia alginowego, 30 czesci wagowych 1,3,5-trójakiyliloszesciohydro-s-tftSjazyny i 800 czesci objetosciowych wody o temperaturze 50°C. Napojona iodzeta tkanine mieszankowa poddano procesowi suszenia w temperaturze 90°C w czasie 1 minuty, po czym poddano ja procesowi parowania w temperaturze 140°C w czasie 10 minut. Po zakonczeniu procesu parowania tkanine poddano procesowi plukania w temperatu¬ rze 50°C, intensywnej obróbce wodnym zasadowym roztworem pioracym, ponownie procesowi plukania w cieplej i zimnej wodzie oraz procesowi suszenia.Przyklad II. W celu trwalego zabarwienia dzianiny mieszankowej celulozowo-octanowej poddano ja dwukrotnemu procesowi napawania i odzecia kapiela barwiaca zawierajaca 20 czesci wagowych barwnika zawiesinowego standaryzowanego, otrzymanego w kwasnym srodowisku wodnym w procesie sprzegania zdwu¬ azowanej 4-sulfonmetyloamidofenyloaminyz2-metylo-N-etylofenyloamina, 50 czesci wagowych 1,3,5-trójakryli- loszesciohydro-s-trójazyny, 10 czesci wagowych wodoroweglanu potasowego, 10 czesci wagowych soli sodowej kwasu 3-nitrofenylosulfonowegó, 150 czesci wagowych mocznika, 20 czesci wagowych 3,5% zageszczenia alginowego i 740 czesci objetosciowych wody o temperaturze 80°C. Napojona i odzeta dziane mieszankowa98 746 3 poddano procesowi suszenia w temperaturze 70°C w czasie 2 minut, po czym poddano ja procesowi dogrzewania w temperaturze 160°C w czasie 2 minut. Po zakonczeniu procesu dogrzewania dzianine mieszankowa poddano procesowi plukania w wodzie o temperaturze i60°C, intensywnej obróbce wodnym zasadowym roztworem pioracym, ponownie procesowi plukania w cieplej i zimnej wodzie oraz procesowi suszenia* - Przyklad III. W celu trwalego zadrukowania tkaniny mieszankowo celulozowo-octanowej poddano ja procesowi drukowania pasta drukarska zawieraca 20 czesci wagowych barwnika zawiesinowego standaryzowane¬ go, otrzymanego w kwasnym srodowisku wodnym w procesie sprzegania zdwuazowanej 2-chloro-5-sulfonamido- fenyloaminy z 2-etylo-N,N-dwuetanolofenyloamina, 7 czesci wagowych l,3,5-trójakryliloszesciohydro-&-trójazy- ny, 10 czesci wagowych wodoroweglanu sodowego, 10 czesci wagowych soli sodowej kwasu 3-nitrofenylosulfo- nowego, 100 czesci wagowych mocznika 293 czesci objetosciowe wody o temperaturze 50°C i 560 czesci wagowych 3,5% zageszczenia alginowego. Po zakonczeniu procesu drukowania tkanine poddano procesowi suszenia w temperaturze 80°C w czasie 1,5 minuty, a nastepnie procesowi parowania w temperaturze 150°.C w czasie 8 minut. Po zakonczeniu procesu parowania zadrukowana tkanine mieszankowa celulozowo-octanowa poddano procesowi plukania w wodzie o temperaturze 70°C, intensywnej obróbce wodnym zasadowym roztworem pioracym, ponownie procesowi plukania w cieplej i zimnej wodzie oraz procesowi suszenia.P r z y k l^a d IV. W celu trwalego zadrukowania dzianiny mieszankowej celulozowo-octanowej poddano ja procesowi drukowania pasta drukarska zawierajaca 30 czesci wagowych barwnika zawiesinowego standaryzo¬ wanego, otrzymanego w kwasnym srodowisku wodnym w procesie sprzegania zdwuazowanej 2-chloro-5-sulfo-. nmetyloamidofenyloaminy z 2-metoksy-N,N-dwUpropylofenyloamina, 10 czesci wagowych 1,3,5-trójakryliloszes- ciohydro-s-trójazyny. 10 czesci wagowych wodoroweglanu sodowego, 10 czesci wagowych soli sodowej kwasu 3-nitrofenylosulfonowego, 150 czesci wagowych mocznika, 230 czesci objetosciowych wody o temperaturze 50°C i 560 czesci wagowych 3,5% zageszczenia alginowego. Po zakonczeniu procesu drukowania dzianine poddano procesowi suszenia w temperaturze 90°C w czasie 1 minuty, a nastepnie dogrzewania w temperaturze 150°C w czasie 3 minut. Po zakonczonym procesu dogrzewania zadrukowana dzianine mieszankowa celulozowo- -octanowa poddano procesowi plukania w wodzie o temperaturze 70°C, intensywnej obróbce wodnym zasado¬ wym roztworem pioracym, ponownie procesowi plukania w cieplej i zimnej wodzie oraz procesowi suszenia. » P r z y k l,a d V. W celu trwalego zadrukowania tkaniny mieszankowej celulozowo-octanowej poddano ja wstepnemu procesowi dwukrotnego napawania i odzecia kapiela zawierajaca 40 czesci wagowych 1,3,5-trójakry- liloszesciohydro-s-trójazyny, 10 czesci wagowych wodoroweglanu potasowego, 100 czesci wagowych mocznika i 850 czesci objetosciowych wody o temperaturze 80°C. Po zakonczeniu procesu napawania i odzecia tkanine poddano procesowi suszenia w temperaturze 70°C w czasie 2 minut. W ten sposób przygotowana tkanine mieszankowa celulozowo-octanowa poddano procesowi drukowania pasta drukarska zawierajaca 25 czesci wagowych barwnika zawiesinowego standaryzowanego, otrzymanego w srodowisku wodno-zasadowym w proce¬ sie sprzegania zdwuazowanej 4-sulfonmetyloamino-l-naftyloaminy z 3-hydroksy-N,N-dwuetylofenyloamina, 10 czesci wagowych soli sodowej kwasu 3-nitrofenylosulfonowego, 405 czesci objetosciowych wody i 560 czesci wagowych 3,5% zageszczenia alginowego. Po zakonczeniu procesu drukowania tkanine mieszankowa celulozowo- -octanowa poddano procesowi suszenia w temperaturze 90°C w czasie 1 minuty, a nastepnie procesowi parowa¬ nia w temperaturze 160°C w czasie 5 minut. Po zakonczeniu procesu parowania zadrukowana tkanine poddano procesowi plukania w wodzie o temperaturze 60°C w czasie 5 minut, intensywnej obróbce wodnym roztworem pioracym, ponownie procesowi plukania w cieplej i zimnej wodzie oraz procesowi suszenia.P r z y k l ,a d VI. W celu trwalego zadrukowania tkaniny mieszankowej celulozowo-octanowej poddano ja wstepnemu procesowi dwukrotnego napawania i odzecia kapiela zawierajaca 50 czesci wagowych 1,3,5-trójakry- liloszesciohydro-s-trójazyny, 10 czesci wagowych wodoroweglanu sodowego, 150 czesci wagowych mocznika i 790 czesci objetosciowych wody o temperaturze 80°C. Po zakonczeniu procesu napawania i odzecia tkanine poddano procesowi suszenia w temperaturze 80°C w czasie 1JS minuty. W ten sposób przygotowana tkanine mieszankowa celulozowo-octanowa poddano procesowi drukowania pasta drukarska zawierajaca 20 czesci wagowych barwnika zawiesinowego standaryzowanego, otrzymanego w kwasnym srodowisku wodnym w proce¬ sie sprzegania zdwuazowanej 4-sulfonamido-l-naftyloaminy z 1-N-etanolonaftyloamina, 10 czesci wagowych soli sodowej kwasu 3-nitrofenylosulfonowego, 410 czesci objetosciowych wody i 560 czesci wagowych 3,5% zageszczenia lginowego. Po zakonczeniu procesu drukowania tkanine mieszankowa celulozowo-octanowa poddano procesowi suszenia w temperaturze 90°C w czasie 1 minuty, a nastepnie procesowi dogrzewania w temperaturze 160°C w czasie 2 minut. Po zakonczeniu procesu dogrzewania zadrukowana tkanine poddano procesowi plukania w wodzie o temperaturze 80°C w czasie 3 minut, intensywnej obróbce wodnym zasadowym roztworem pioracym, ponownie procesowi plukania w cieplej i zimnej wodzie oraz procesowi suszenia. »4 98 746 PL