Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do filetowania plaskich ryb poprzez oddzielanie filetów od szkieletu kost¬ nego w obrebie jamy brzusznej ryby i wzdluz jej krego¬ slupa.Znane jest z opisu patentowego RFN nr 1 292 818 urza¬ dzenie do filetowania plaskich ryb, w którym za parami nozy do przecinania miesni grzbietowych i brzusznych ryby, obok linii zacisków ogonowych umieszczone sa parami obracajace sie synchronicznie z nimi, tnace katowe ostrza w postaci tarcz prowadzacych, oddalone na swym obwodzie tylko o kilka milimetrów od siebie. Poza centrowaniem znajdujacego sie pomiedzy nimi szkieletu kostnego sluza one do dodatkowego transportowania ryby poprzez od¬ dzialywanie na jej szkielet kostny. Ponadto tuz za zaciskiem ogona przewidziana jest para przechylnych nozy do prze¬ cinania i przedzielania tkanek miesnych z obu stron krego¬ slupa ryby.To znane urzadzenie posiada te wade, ze na skutek sto¬ sowania zacisków ogonowych, podczas odcinania glowy nastepuje odczuwalna strata tkanki miesnej ryby. Sluzace do dodatkowego transportowania tarcze prowadzace nie sa w stanie umozliwic prowadzenie ryby bez zacisku ogonowe¬ go. Narzedzia do odcinania zeber ryby nie sa w tym urza¬ dzeniu stosowane, poniewaz zebra zostaja odciete podczas odglawiania. Oddzielenie filetów od zeber nie jest zatem mozliwe.Z opisu patentowego NRD nr 97 124 znany jest sposób i urzadzenie, za pomoca którego usuniete sa wady opisa¬ nego powyzej urzadzenia.W tym celu noze brzuszne z usytuowanymi przed nimi parami klap prowadzacych sa umieszczone nieruchomo, a noze grzbietowe z usytuowanymi przed nimi parami klap prowadzacych, umieszczone sa w sposób umozliwiajacy cofanie sie wbrew sile dzialania sprezyny. Przez okna w we¬ wnetrznych klapach wchodzi z obu stron przenosnik, który dziala w sposób zsynchronizowany i który wraz z drugim moze cofac sie wbrew oporowi sprezyny, w kierunku zas okienka obok kazdej pary nozy brzusznych, umieszczona jest para przykrywajacych ich ostrza prowadnic szkieletu kostnego, obok zas nozy grzbietowych umieszczona jest para narzedzi do usuwania zeber ryby. Dzieki temu, istnieja warunki dla oddzielania filetów od zeber przy bezstratnym filetowaniu plaskich ryb. Okazuje sie jednak, ze istniejace srodki nie zapewniaja dobrego zabierania i transportowania plaskich ryb.Celem wynalazku jest uzyskanie takiego prowadzenia szkieletu kostnego odslonietego przez naciecia filetujace na grzbiecie i brzuchu plaskiej ryby i takiego pewnego prze¬ mieszczania ryby, aby filety mogly byc prawidlowo odci¬ nane wzdluz jej kregoslupa oraz w obrebie jej jamy brzusz¬ nej.Urzadzenie do filetowania plaskich ryb, z para tarczowych nozy brzusznych, umieszczonych po jednej stronie linii przesuwu kregoslupa obrotowo na osiach, umieszczonych nieruchomo oraz z druga para usytuowanych po drugiej stronie linii przesuwu kregoslupa, tarczowych grzbietowych nozy filetujacych, obrotowych wokól osi usytuowanej w przechylnym ramieniu, zamocowanym na osi umiesz¬ czonej nieruchomo w urzadzeniu, przy czym noze te sa 93 82793 3 utrzymywane w polozeniu roboczym za pomoca sprezyny sciskanej i regulowanego zderzaka, z para grzbietowych tarcz transportowych po jednej stronie linii przesuwu kregoslupa, oraz para brzusznych tarcz transportowych po drugiej stronie linii przesuwu kregoslupa, przy czym po kazdej stronie kregoslupa obok stron zewnetrznych nozy filetujacych, usytuowana jest para prowadnic osci, oraz z narzedziem oddzielajacym zlozonym z dwóch nozy ze¬ browych, wyposazonych w krawedzie oddzielajace, prze¬ cinajacym linie przesuwu kregoslupa w poblizu linii la¬ czacej osie grzbietowej tarczy transportowej i brzusznej tarczy transportowej pod katem róznym od 90 °, wedlug wy¬ nalazku polega na tym, ze grzbietowe tarcze transportowe umocowane sa obrotowo wokól dwóch nieruchomych osi, a brzuszne tarcze transportowe umocowane sa obrotowo wokól osi wspieranych przez ramie obrotowe wokól osi usytuowanej nieruchomo w urzadzeniu i trzymane sa przez sprezyne sciskana oraz przez regulowany zderzak w polo¬ zeniu roboczym.Konce kazdej pary szyn prowadzacych siegaja pomiedzy tarcze transportowe jednej pary. Tarcze transportowe pary grzbietowej i tarcze transportowe pary brzusznej sa usytuo¬ wane z nachyleniem wzgledem siebie, zas pomiedzy zwró¬ conymi do siebie stronami wewnetrznymi tworza szczeline.Pierscienie zewnetrzne tych stron wewnetrznych maja ksztalt scietych stozków, tak ze ich linie plaszczowe w naj¬ blizszych zamykajacych szczeline miejscach, sa równolegle.Ponadto, pierscienie zewnetrzne w ksztalcie scietego stozka maja pilowe uzebienie, których boki strome wybiegaja do przodu, a swymi ramionami sa styczne do kola o srednicy bedacej czescia srednicy tarczy transportowej, Z promie¬ niem tarczy tworza one kat dodatni, a ponadto strony ze¬ wnetrzne tarcz transportowych sa na swych czesciach ze¬ wnetrznych wykonane jako sciete stozki, których powierz¬ chnie przelegaja do tworzacych litere V krawedzi nozy ze¬ browych.Urzadzenie wedlug wynalazku zapewnia, ze szkielet kostny plaskiej ryby chwycony powyzej i ponizej wyrostków grzbietowych kregoslupa, za kosci promieniowe brzuszne i grzbietowe, w sposób wymuszony doprowadzony jest do tego miejsca, w którym sily tnace, przy przecinaniu wstegi .miesa oraz przy przecinaniu zeber, wystepuja wzdluz kregoslupa.Dalsza zaleta urzadzenia wedlug wynalazku jest to, ze przez ustawienie brzusznych tarcz transportowych odpo¬ wiednio do grubosci wyrostków grzbietowych, uzyskuje sie regulowana szczeline pomiedzy tworz4cymi ich po¬ wierzchnie, zewnetrzne, scietymi stozkami i krawedziami zdzierajacymi, odpowiednio do wielkosci ryby.Urzadzenie wedlug wynalazku jest blizej przedstawione w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urzadzenie w widoku z boku, fig. 2 — tarcze transportowe w czesciowym przekroju, fig. 3 — strone wewnetrzna prawej, brzusznej tarczy transportowej w wi¬ doku z góry, a fig. 4 przedstawia uzebienie z fig. 3 w prze¬ kroju.W nie pokazanym kadlubie maszyny, obok'linii przesuwu 1 szkieletu kostnego ryby, po obu stronach naprzeciw sie¬ bie, ulozyskowane sa obrotowo, a napedzane przez nie przedstawione elementy, brzuszny nóz filetujacy 7, obro¬ towy wokól osi poziomej 71 oraz odchylany przeciwnie do dzialania sily sprezyny 84 grzbietowy nóz filetujacy 8, obrotowy wokól osi 87. Os 87 jest umieszczona na wolnym koncu ramienia 82 obracanego w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu wskazówek zegara, wokól osi 81. Ramie 827 4 przechylne 82 jest za pomoca sprezyny 84 dociagane do regulowanego, pierwszego zderzaka 83. Dzieki temu/ po¬ miedzy ostrzami nozy filetujacych 7, 8 uzyskuje sie zmienna szczeline o szerokosci 2 mm lub wiecej. Przed para nozy filetujacych 7, 8 umieszczone sa nie pokazane, znane ele¬ menty prowadzace, a za nozami filetujacymi, z obu stron linii przesuwu 1 szkieletu kostnego ryby, umieszczona jest para znanych prowadnic 91, 92 osci. Kazda z nich konczy sie pomiedzy para usytuowanych naprzeciw siebie tarcz transportowych, z których para grzbietowych tarcz transportowych 2 jest ulozyskowana nieruchomo w maszy¬ nie, a para brzusznych tarcz transportowych 3 jest ulozys¬ kowana na przechylnym ramieniu kierujacym 39 ruchomo, od linii przesuwu 1 szkieletu kostnego przeciwnie do dzia- lania sily sprezyny. Ten element kierujacy 39 jest, za pomo¬ ca sprezyny sciskanej 86, dociagany do drugiego regulowa¬ nego zderzaka 85. Wszystkie cztery tarcze transportowe 21, 22, 31 i 32 sa, za pomoca odpowiednich elementów na¬ pedzane z predkoscia przewidziana dla podawania ryby.Po stronie grzbietowej pary 2 tarcz transportowych, z obu ich stron, umieszczono po jednym, uksztaltowanym zwierciadlanie w stosunku do drugiego, narzedziu oddzie¬ lajacym 4, przy czym narzedzia te sa odchylone na zewnatrz przeciwnie do dzialania sily sprezyny.Osie 23 i 24 grzbietowej pary 2 tarcz transportowych i osie 33 i 34 brzusznej pary 3 tarcz transportowych sa umieszczone pod katem rozwartym wzgledem siebie, we wspólnej plaszczyznie prostopadlej do linii przesuwu 1 szkieletu kostnego. Kazda tarcza transportowa 21, 22, 31 i 32 jest po swej stronie wewnetrznej na szerokosci piers¬ cienia zewnetrznego 27 uksztaltowana jako sciety stozek, tak ze ich najblizsze, lezace obok linii 1 przesuwu szkieletu kostnego linie 25 i 26 plaszcza wzglednie 35 i 36 sa równo¬ legle. Pierscienie zewnetrzne 27 w ksztalcie scietych stoz- ków maja dla obu tarcz transportowych 21 i 22 wzglednie 31 i 32 zwierciadlanie symetryczne uzebienia 6. Uzebienia te sa wykonane w ksztalcie pily z bokami stromymi 61 i bokami plaskimi 62.Po wewnetrznych stronach tarcz transportowych 21, 40 22, 31 i 32 sa one tak umieszczone, ze ich boki strome 61 tworza z odpowiadajacymi im promieniami 63 katy 64, które wszystkie leza na stycznych do kola 65 lezacego we¬ wnatrz okregu obwodowego tarczy transportowej i wspól- srodkowo z nim. Na skutek tego, lezace na obwodzie tarczy 45 transportowej wierzcholki zebów sa wysuniete do przodu.Strony zewnetrzne tarcz transportowych sa w swych czesciach zewnetrznych równiez wykonane w ksztalcie scietego stozka 37. Kazde narzedzie oddzielajace 4 sklada sie z usytuowanego obok tarcz transportowych 21 i 22 wspor- 50 nika 43, z przykutych do prostego boku stozka 37 brzusz¬ nych tarcz transportowych 31 i 32, tworzacych wspólnie litere V, wyposazonych kazdy w krawedz 44, nozy zebro¬ wych 41 i 42 i z polaczonych ze wspornikami 43, posiada¬ jacych ostrza krawedzi oddzielajacych. 55 Urzadzenie wedlug wynalazku dziala nastepujaco. Plaska ryba nacieta przez nóz 7 do filetowania brzucha oraz nóz & do filetowania grzbietu, z obu stron, obok swoich promie¬ niowych kosci brzusznych i grzbietowych chwycona od zewnatrz, wsuwana jest swoim grzbietem 10 miedzy obie- 60 ma parami prowadnic 9 szkieletu kostnego, miedzy pary 2 i 3 tarcz transportowych. Te tarcze transportowe naciskaja, rybe za pomoca swoich przebiegajacych obok linii prze¬ suwu 1 szkieletu kostnego uzebien 6 miedzy brzusznymi i grzbietowymi koscmi promieniowymi i popychaja te 65 rybe w dól za pomoca naciskowego oddzialywania.93 827 Krótko po uchwyceniu szkieletu kostnego przez tarcze transportowe 21, 22, 31 i 32 znajdujace sie obok grzbietu plaskiej ryby, nie przeciete przez noze filetujace 7 i 8 tkanki miesne, osiagaja krawedzie odcinajace 46 i 41 narzedzia oddzielajacego 4, które za pomoca swoich ostrzy oddziela filety od kregoslupa. Brzuszna para 3 tarcz transportowych odchylanajest za pomoca szkieletu kostnego 10 ryby, wokól osi 38, w kierunku przeciwnym do kierunku obrotu wska¬ zówek zegara. Przez odchylenie tarcz transportowych 31 i 32 miedzy ich scietymi stozkami 37 oraz nozami zebro¬ wymi 41 i 42 powstaje szczelina, która wielkoscia swa_od- powiada grubosci zeber podawanej ryby przez tarcze transportowe ryby. Gdy koniec jamy brzusznej ryby doj¬ dzie do nozy zebrowych 41 i 42, przylegajace do scietych stozków 37 zebra ryby podchodza pod te noze, a filety odcinane sa za pomoca krawedzi 44 nozy zebrowych, tuz ponad zebrami ryby. PL