PL90432B1 - - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest otwierana kopula swietlikowa umieszczona na nasadzie budowli, takich, jak np. wiez, kominów przemyslowych itp.Zadaniem kopul swietlikowych jest tworzenie szczelin wentylacyjnych dla doplywu do wnetrza budowli swiezego powietrza wzglednie odplywu na zewnatrz oparów lub dymów.Znane tego rodzaju kopuly swietlikowe sa tak skonstruowane i umieszczone na nasadzie budowli, ze moga byc tylko w niewielkim stopniu odchylane ku górze a tym samym tworzyc niewielka szczeline wentylacyjna, która—jak wykazala praktyka — nie spelnia zamierzonego zadania. Ponadto mechanizm dzwigniony do otwierania i zamykania znanych kopul swietlikowych jest zbyt skomplikowany, uciazliwy w obsludze i zawodny w dzialaniu. Dalsza wada tych znanych kopul swietlikowych jest to ze mozna ich otwierac z zewnatrz.Celem wynalazku jest skonstruowanie takiej kopuly swietlikowej, aby w polozeniu otwartym tworzyla mozliwie duza szczeline wentylacyjna a tym samym umozliwiala jak najwiekszy przeplyw powietrza oraz aby jej mechanizm otwierajacy byl prosty, latwy w obsludze, niezawodny w dzialaniu i uniemozliwial otwarcie kopuly z zewnatrz.Cel ten zgodnie z wynalazkiem osiagnieto dzieki temu, ze na dolnej krawedzi kopuly swietlnej umiesz¬ czone zostaly równolegle wzgledem siebie dwie szyny, które sa przesuwane poziomo w prowadnicy polaczonej trwale z nasada budowli. Po szynach tych kopula swietlikowa jest przesuwana w bok, w wyniku czego otwór znajdujacy sie w nasadzie budowli zostaje calkowicie otwarty.Szyny polaczone sa korzystnie z kopula swietlna jednostronnie przy pomocy poziomych sworzni obrotowych. Na swobodnym koncu kazdej szyny ulozyskowana jest rolka, która toczy sie miedzy poziomymi pólkami wspólpracujacej prowadnicy. Rolka taka jest równiez ulozyskowana na kazdej prowadnicy, po której toczy sie pozioma pólka wspólpracujacej szyny. Blisko wolnego konca szyny zamocowana jest jednostronnie sprezyna, której drugi koniec osadzony jest na prowadnicy blisko jej krazka. Na dolnej krawedzi kopuly swietlikowej przy wolnym koncu szyny umieszczone jest urzadzenie ryglujace, które wspólpracuje ze zderzakiem umieszczonym na nasadzie zwienczenia budowli. Na zasadzie tej umieszczona jest takze zapadka, majaca mozliwosc przesuwania sie w kierunku pionowym i odchylania sie wokól poziomego sworznia obrotowego.2 90432 W zapadke te wskakuje, podczas zamykania kopuly swietlikowej zabek rygla. Rygiel posiada ponadto element blokujacy siegajacy poza koniec prowadnicy, który zostaje zwolniony przy odchylonej ku górze kopule. Na elemencie blokujacym osadzona jest rolka, która wspólpracuje z ukosna powierzchnia konca prowadnicy.W korzystnym przykladzie wykonania wynalazku, zapadka osadzona jest na koncu pustego wewnatrz korpusu, w którym umieszczona jest wstepnie napieta sprezyna, która utrzymywana jest w tym napieciu przez obrotowa dzwignie ustalajaca. Korzystnie jest, gdy sprezyne te stanowi amortyzator pneumatyczny lub sprezyna naciskowa, której koniec odwrócony od zapadki opiera sie o srube ustalajaca.W dalszym korzystnym przykladzie wykonania wynalazku dzwignia ustalajaca jest utrzymywana w poloze¬ niu zamknietym przez wkladke, która opiera sie na klocku umieszczonym równolegle do dzwigni ustalajacej.Wkladka moze byc pusty element, który peka przy przekroczeniu okreslonej temperatury, wskutek czego zaczyna dzialac mechanizm otwierajacy. Klocek jest ulozyskowany obrotowo i polaczony z dzwignia zwalnia¬ jaca, przy czym dzwignia ta moze sie zazebiac z zapadka elektromagnesu zwalniajacego.Wynalazek jest przykladowo wyjasniony na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia kopule swietlikowa wedlug wynalazku widziana z boku; fig.-2 - kopule swietlikowa w widoku z góry; fig. 3 — urzadzenie ryglujace kopuly swietlikowej wedlug fig. 1 badz 2; fig. 4 — prowadnice kopuly swietlikowej; fig 5 — urzadzenie blokujace kopuly swietlikowej w widoku z boku fig. 6 — urzadzenie blokujace z fig. 5 czesciowo w przekroju, a fig. 7 — urzadzenie blokujace kopuly swietlikowej wedlug innego przykladu wykonania.Wedlug fig. 1 na nasadzie 1 budowli umieszczona jest kopula swietlna 2, przy czym nasada umieszczana jest w odpowiednim otworze nie przedstawionej na rysunku budowli i trwale z nia zlaczana. Kopula swietlikowa 2 ma na dolnej krawedzi dwie przebiegajace równolegle wzgledem siebie szyny, które na jednej stronie kopuly swietlnej 2 sa z nia polaczone poprzez poziome sworznie 4. Szyny 3 maja pionowy srodnik 5 i poziome, górne oraz dolne pólki 6 i 7. Blisko wolnego konca szyny 3 jest umieszczona rolka 8. Dalej blisko wolnego konca szyny 3 jest zamocowana jednostronnie sprezyn^9.Na górnej krawedzi nasady 1 przewidziane sa dwie równolegle wzgledem siebie prowadnice 10, które tak jak szyny, wykonane sa z pionowego srodnika 11 oraz pólki górnej 12 i pólki dolnej 13. Srodniki 5 i 11 szyny 3 badz prowadnic 10 umieszczone sa w odstepie, lecz blisko siebie i równolegle, a poziome pólki 12 i 13 prowadnicy 10 zachodza na poziome pólki 6 ¦ 7 szyny 3. Rolka szyny 3 jest tak wykonana, ze biegnie miedzy poziomymi pólkami 12 i 13 prowadnicy 10.Na prowadnicy 10 jest umieszczona rolka 14, która toczy sie na poziomych pólkach 6 i 7 szyny 3. Tym samym obie rolki 8 i 14 zapewniaja pozioma przesuwnosc szyn 3 w prowadnicy 10. Na prowadnicy 10 blisko rolki 14 jest zamocowany drugi koniec sprezyny 9. Sprezyna 9 w polozeniu zamknietym kopuly swietlnej jest naprezona wstepnie i rozpreza sie przy otwieraniu kopuly swietlnej.Jak to widac zwlaszcza na fig. 3, na dolnej krawedzi kopuly swietlikowej blisko wolnego konca szyn 3 umieszczone jest urzadzenie blokujace 15, które wspólpracuje ze zderzakiem 16 umieszczonym na nasadzie 1.Urzadzenie blokujace 15 sklada sie z katownika, którego pozioma pólka polaczona jest trwale z kopula swietlikowa a jego pionowo w dól skierowane ramie 18 ma na wewnetrznej stronie rolke 19. W zamknietym polozeniu, przedstawionym na fig. 3, pionowe ramie 18 z rolka 19 siega poza koniec prowadnicy 10 i sluzy jako zderzak. Gdy kopula swietlikowa 2 przez obrót sworzni 4 zostanie nieco odchylona ku górze, to rolka 19 potoczy sie po wspólpracujacej z nim powierzchni slizgowej zderzaka 16 równiez ku górze ponad skos 20 az pionowe ramie 18 urzadzenia ryglujacego zostanie zwolnione. Teraz kopula swietlikowa w wyniku dzialania sprezyny 9 moze przesuwac sie poziomo, przy czym polaczone z kopula szyny 3 przesuwaja sie w przyporzad¬ kowanych im prowadnicach 10.Aby zapobiec otwarciu kopuly swietlikowej 2 od zewnatrz, urzadzenie blokujace 15 ma katownik 21, którego pionowo ku dolowi skierowane ramie 22 ma zagiety hakowato koniec, zabek 23. Ten hakowaty koniec 23 zazebia sie w polozeniu zamknietym z elementem ustalajacym zapadka 24, która jest wychylana wokól trzpienia i utrzymywana w naprezeniu sprezyna 25. Element ustalajacy 24 jest przesuwany pionowo, przy czym przesuwanie ku górze moze nastepowac przy zastosowaniu mechanicznego, elektrycznego, pneumatycznego lub hydraulicznego mechanizmu napedowego.Element ustalajacy 24 utrzymuje katownik 21 a tym samym urzadzenie blokujace 15 tak dlugo w polozeniu zamknietym, az element ustalajacy 24 zostanie przesuniety ku górze. W wyniku podnoszenia sie elementu ustalajacego 24 rolka 19 urzadzenia blokujacego 15 równiez biegnie ku górze, az urzadzenie blokujace zostanie zwolnione. W tym momencie równiez hakowaty koniec 23 uwalnia sie z elementu ustalajacego 24 tak, iz kopula swietlikowa 2 moze sie otworzyc.Przy zamykaniu kopuly swietlikowej hakowaty koniec 23 wskakuje w odpowiednie wglebienie 26 elementu ustalajacego 24, gdy kopula swietlna jest nasunieta na wieniec nasady 1 i w tym polozeniu zostaje wywarty nacisk od góry.90432 3 .Wedlug fig. 5 na urzadzeniu blokujacym 15 umieszczona jest dzwignia zamykajaca 27 która ma na swym wolnym skierowanym ku dolowi koncu poprzeczne zebro 28.Wieniec nasady 1 ma zamocowany srubami 29 pusty element 30, którego skierowany ku dzwigni zamykajacej koniec ma element ustalajacy 24. Element ustalajacy 24 siega w polozeniu zamknietym kopuly swietlikowej za zebra poprzeczne 28 dzwigni zamykajacej 27. W pustym elemencie 30 znajduje sie amortyzator powietrzny, którego przeciwlegly do elementu ustalajacego koniec opiera sie na srubie nastawczej 31.Jak to widac na fig. 6 umieszczony w pustym elemencie pneumatyczny amortyzator 31a jest polaczony poprzez drazek tlokowy 32 z elementem ustalajacym 24. Przy naprezonej sprezynie jak to przedstawia linia przerywana, dzwignia 33, która jesz zamocowana wychylnie wokól czopu 34 na prowadzeniu 35 urzadzenia blokujacego siega swym zebem 36 za odciagniety element ustalajacy 24 i przytrzymuje go.Równolegle do dzwigni 33 przewidziany jest klocek 37, który obraca sie wokól czopa 38. Aby utrzymac dzwignie w polozeniu blokujacym, przewidziana jest miedzy dzwignia 33 a klockiem 37 wkladka 39, która moze byc wykonana jako pusty element rozrywajacy sie przy przekroczeniu okreslonej temperatury, przykla¬ dowo 60 do 70°C wskutek czego uwalnia sie dzwignia blokujaca 33.Na klocku 37 umieszczona jest dzwignia rozlaczajaca 40, której wolny, hakowato zagiety koniec 41 zaczepia sie za element ustalajacy 42. Element ustalajacy 42 jest uruchamiany elektromagnesem 43, który jest sterowany impulsem elektrycznym.Gdy elektromagnes 43 odciaga element ustalajacy 42, to równiez dzwignia 40 zostanie uwolniona, a klocek 37 moze sie wychylic wokól czopa 38 tak, iz wkladka 39 zeslizguje sie i uwalnia dzwignie 33, jak zaznaczono linia ciagla na fig. 2. Przez wychylenie dzwigni 33 zabek 36 wydostaje sie z elementu ustalajacego 24, tak iz ten element przesuwa sie w góre w wyniku nacisku naprezonej wstepnie sprezyny aby podniesc kopule swietlikowa 2 otyle, ze urzadzenie blokujace 15 z rolke 19 zostaje uwolnione a kopula swietlikowa 2 na która dziala nie przedstawiona sprezyna, moze przesunac sie w bok.Dzwignia 33 uwalnia element ustalajacy 24 równiez wtedy, gdy wkladka 39 rozerwie sie w wyniku przekroczenia okreslonej temperatury, a tym samym dzwignia moze sie poruszac, jak to zaznaczono na fig 6. * Ponowne naprezenie sprezyny nastepuje przy ponownym zamknieciu kopuly swietlikowej 2 przez wykrecenie sruby nastawczej 31, zazebienie dzwigni 40, wlozenie wkladki 39 i podparcie dzwigni 6 wkladka.Nastepnie sruba nastawcza zostaje ponownie zakrecona dla naprezenia sprezyny.Winnym przykladzie wykonania urzadzenia blokujacego, pokazanego na fig. 7, w miejscu amortyzatora powietrznego umieszczono w pustym elemencie 30 sprezyne naciskowa 44. Poza tym dzialanie jest takie samo jak w poprzednio opisanym przykladzie. PL

Claims (10)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Otwierana kopula swietlikowa umieszczona na nasadzie budowli takich, jak wiez, kominów przemyslo¬ wych, znamienna tym, ze na dolnej krawedzi kopuly swietlikowej (2) umieszczone sa równolegle wzgledem siebie dwie szyny (3), które sa poziomo przesuwane w prowadnicy polaczonej trwale z wiencem . obsady (1) i poprzez poziome sworznie (4) przymocowane jednostronnie do kopuly swietlikowej (2).
2. 2. Kopula swietlikowa wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze na wolnym koncu kazdej szyny (3) umieszczona jest rolka (8), która biegnie pomiedzy poziomymi pólkami (12, 13) prowadnic (10) i ze kazda prowadnica (10) ma rolke (14), która toczy sie po poziomej pólce szyny (3).
3. 3. : Kopula swietlikowa wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, ze blisko wolnego konca szyny (3) zamocowana jest jednostronnie sprezyna (9), której drugi koniec opiera sie na prowadnicy (10) blisko jej rolki (14).
4. 4. Kopula swietlikowa wedlug zastrz. 1 albo 2, z n a m i e n n a tym, ze na dolnej krawedzi kopuly swietlikowej, blisko wolnego konca szyny (3) umieszczone jest urzadzenie blokujace (15), które wspólpracuje ze zderzakiem (16) umieszczonym na nasadzie (1) budowli.
5. 5. Kopula swietlikowa wedlug zastrz. 4, znamienna tym, ze na nasadzie (1) umieszczona jest zapadka (24) posiadajaca mozliwosc przesuwania sie w kierunku pionowym i obracania sie wokól poziomego sworznia, w która to zapadke w czasie zamykania kopuly swietlikowej (2) wskazuje zabek (23) urzadzenia ryglujacego (15) i ze to urzadzenie ryglujace posiada element blokujacy (18), który zachodzi poza koniec prowadnicy (10) i który zostaje zwolniony przy uchylonej ku górze kopule (1).
6. 6. Kopula swietlikowa wedlug zastrz. 5, z n a m i e n n a tym, ze na elemencie blokujacym (18) umieszczona jest rolka (19) która wspólpracuje z ukosna powierzchnia biezna (20) na koncu prowadnicy (10).
7. 7. Kopula swietlikowa wedlug zastrz. 5, znamienna tym, ze zapadka (24) umieszczona jest na4 90 432 koncu pustego elementu (30), w którym umieszczona jest naprezana wstepnie sprezyna (31, 44), przy czym sprezyna ta jest utrzymywana w polozeniu naprezonym przez ulozyskowana obrotowo dzwignie (33) której przeciwlegly wzgledem zapadki (24) koniec jest wsparty na srubie ustalajacej (31).
8. 8. Kopula swietlikowa wedlug zastrz. 7, znamienna tym, ze dzwignia (33) jest utrzymywana w polozeniu blokujacym przez wkladke (39), która opiera sie na klocku (37) umieszczonym równolegle do dzwigni.
9. 9. Kopula swietlikowa wedlug zastrz. 8, znamienna tym, ze wkladke (39) stanowi pusty element rozrywajacy sie przy przekroczeniu okreslonej temperatury.
10. 10. Kopula swietlikowa wedlug zastrz. 8, znamienna tym, ze klocek (37) jest ulozyskowany obrotowo i polaczony z dzwignia rozlaczajaca (40), która ma mozliwosc zeskakiwania poza zapadke (42) elektromagnesu zwalniajacego (43).90432 Fig.3 M \\ o a 2, %. _ __£___/_ Ss. /#* X- \ w/ \ '1 \ V \ i9043290 432 PL