PL213292B1 - Okno dachowe ukosne w postaci okna przechylnego - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest okno dachowe ukośne w postaci okna przechylnego, zwłaszcza okno dachowe ukośne dla budynku mieszkalnego, z ościeżnicą i zaopatrzoną w klamkę lub urządzenie uruchamiające ramą skrzydła, która jest osadzona wahliwie i prowadzona lub hamowana za pomocą powodującego prowadzenie urządzenia prowadzącego lub zapobiegającego samoczynnemu przechylaniu urządzenia hamulcowego, przy czym urządzenie prowadzące lub hamulcowe składa się z co najmniej jednego, umieszczonego na ramie skrzydła lub ościeżnicy elementu prowadzącego lub hamulcowego i co najmniej jednego, współpracującego z nim, zwłaszcza sczepionego, przeciwelementu, umieszczonego na ościeżnicy lub ramie skrzydła.

Znane przechylne ukośne okna dachowe mają po dwa łożyska wahliwe, które łączą obrotowo ramę skrzydła z boków w obszarze jej środka z ościeżnicą. Hamowanie odpowiada za uniemożliwienie samoczynnego przechylania otwartego skrzydła. W tym celu hamowana jest oś obrotu lub w pobliżu osi obrotu osadzony jest hamująco w prowadnicy w kształcie łuku koła element hamulcowy.

W europejskim opisie patentowym nr EP 0 846 815 A opisano okno dachowe, zwłaszcza okno dachowe z przechylnym skrzydłem, z ościeżnicą i ramą skrzydła, która za pomocą umieszczonych na niej przegubowo profili pomocniczych jest osadzona ruchomo wahliwie wokół osi wahań, przy czym oś wahań jest usytuowana poziomo i w przybliżeniu w środkowym obszarze ramy skrzydła. Okno zawiera wstępnie napinane urządzenie sprężynujące, które wspomaga przechylanie i ma co najmniej jeden zamocowany na ramie skrzydła z jednego końca ruchomo wahliwie element sprężynujący, którego drugi, wolny koniec współpracuje z ościeżnicą.

W europejskim opisie patentowym nr EP 0 972 885 A przedstawione jest okno dachowe, zwłaszcza okno dachowe z przechylnym skrzydłem, z ościeżnicą i ramą skrzydła, która za pomocą umieszczonych na niej przegubowo profili pomocniczych jest osadzona ruchomo wahliwie wokół osi wahań, przy czym oś wahań przebiega poziomo i znajduje się w przybliżeniu w środkowym obszarze ramy skrzydła. Okno ma umieszczony na co najmniej jednym ramiaku wzdłużnym ramy skrzydła element prowadzący, który przy otwieraniu ramy okna przemieszcza się wzdłuż toru prowadzenia utworzonego na ościeżnicy, położonego w odniesieniu do płaszczyzny boku górnego ościeżnicy na różnych poziomach wysokości. W przeciwstawionym rozwiązaniu przewidziano ponadto, że tor prowadzenia pomiędzy swymi oboma obszarami końcowymi ma co najmniej jedno miejsce zmiany wysokości dla elementu prowadzącego utrzymujące ramę skrzydła w wymaganym odchylonym położeniu otwartym.

Przedmiotem europejskiego opisu patentowego nr EP 0 671 521 A jest zabezpieczenie pozycji czyszczenia w oknie dachowym, w którym skrzydło jest zawieszone na dwóch ułożyskowanych na ościeżnicy ramionach wokół poziomej osi. Prowadzenie skrzydła odbywa się za pośrednictwem dwóch czopów osi, które za pomocą elementu prowadnicowego są prowadzone w rowkach. W pozycji czyszczenia skrzydła jeden czop osi jest zablokowany przez dźwignię zabezpieczającą, umieszczoną na elemencie prowadnicowym.

Celem wynalazku jest opracowanie nowego rodzaju okna przechylnego, które ma inną konstrukcję, zwłaszcza zaś jest tanie i stabilne.

Okno dachowe ukośne w postaci okna przechylnego, zwłaszcza okno dachowe ukośne dla budynku mieszkalnego, z ościeżnicą i zaopatrzoną w klamkę lub urządzenie uruchamiające ramą skrzydła, która jest osadzona wahliwie i prowadzona lub hamowana za pomocą powodującego prowadzenie urządzenia prowadzącego lub zapobiegającego samoczynnemu przechylaniu urządzenia hamulcowego, przy czym urządzenie prowadzące lub hamulcowe składa się z co najmniej jednego, umieszczonego na ramie skrzydła lub ościeżnicy elementu prowadzącego lub hamulcowego i co najmniej jednego, współpracującego z nim, zwłaszcza sczepionego, przeciwelementu, umieszczonego na ościeżnicy lub ramie skrzydła, przy czym rama skrzydła jest zamocowana wahliwie wokół osi wahań na ościeżnicy za pomocą osadzonych przegubowo na obu pionowych ramiakach ramy skrzydła drążków prowadzących, a drążki prowadzące są osadzone obrotowo na ościeżnicy, według wynalazku charakteryzuje się tym, że każdemu pionowemu ramiakowi ościeżnicy względnie każdemu górnemu obszarowi każdego z pionowych ramiaków ramy skrzydła przyporządkowany jest jeden drążek prowadzący, przy czym w przybliżeniu w środkowym obszarze każdego pionowego ramiaka ościeżnicy umieszczone jest urządzenie hamulcowe, do którego należy element hamulcowy, umieszczony na ramie skrzydła, a ponadto urządzenie hamulcowe ma przeciwelement, który zamocowany jest na stałe na ościeżnicy, zaś od strony dolnego poziomego ramiaka ościeżnicy obok urządzenia hamulcowego znajduje się urządzenie wychwytujące,

PL 213 292 B1 przy czym pomiędzy urządzeniem hamulcowym i urządzeniem wychwytującym pozostaje wolna przerwa montażowa.

Korzystnie, urządzenie prowadzące lub hamulcowe i urządzenie wychwytujące stanowią oddzielne zespoły.

Korzystnie, element prowadzący lub hamulcowy jest elementem ślizgowym lub tocznym, zaś przeciwelement stanowi prowadnica ślizgowa lub toczna.

Dzięki przyporządkowanym każdemu pionowemu ramiakowi ramy skrzydła drążkom prowadzącym, które w obszarze swego górnego końca są osadzone obrotowo na ościeżnicy, zaś w obszarze ich dolnego końca osadzona jest na nich za pomocą łożyska wahliwego rama skrzydła, otrzymano konstrukcję, porównywalną z oknem odchylno-przechylnym, która jednak według wynalazku nie jest wykorzystywana do funkcji odchylania w znanym sensie, lecz służy jako łożysko wahliwe dla okna przechylnego. Chodzi przy tym o okno „czysto przechylne, które ma tylko tę funkcję otwierania. Konstrukcja według wynalazku, polegająca na tym, że niezależnie od wszystkich możliwych położeń klamki lub urządzenia uruchamiającego element prowadzący lub hamulcowy i przeciwelement przy zamkniętej oraz otwartej w pozycji wietrzenia ramie skrzydła współpracują ze sobą, nie jest możliwe przestawienie ramy skrzydła w odchylone położenie otwarte lub przemieszczenie jej pod działaniem siły ciężkości, która dociska ramę skrzydła do ościeżnicy. Wskutek tego nie można w szczególności ustawić klamki w położeniu, w którym - za pomocą systemu drążków napędowych - element prowadzący lub hamulcowy zostałyby rozłączone i możliwe byłoby odchylenie skrzydła. Sprzęgnięcie elementu prowadzącego lub hamulcowego i przeciwelementu wymusza raczej funkcję otwierania przechylnego. To samo dotyczy przylegania elementu prowadzącego i hamulcowego do przeciwelementu (toru przylegania) na ościeżnicy. To przyleganie elementu prowadzącego lub hamulcowego i przeciwelementu jest zachowane na stałe w obszarze pozycji wietrzenia, zwłaszcza wskutek ciężaru ramy skrzydła, w związku z czym nie istnieje pozycja otwarcia odchylnego. Okazało się, że konstrukcja według wynalazku jest prosta i stabilna w realizacji i umożliwia niezawodną pracę okna przechylnego także w położeniu otwartym. Pod pojęciem „obszaru wietrzenia należy rozumieć obszar ustawienia otwartej ramy skrzydła, który odpowiada „normalnemu przechylnemu otwieraniu ramy skrzydła, przy czym ruch nie jest realizowany tak daleko, by skrzydło okna znalazło się w pozycji czyszczenia. W niniejszym zgłoszeniu okno przechylne, przemieszczone dalej, nazywa się oknem znajdującym się w pozycji czyszczenia.

W postaci wynalazku, w której element prowadzący lub hamulcowy lub przeciwelement w obszarze pozycji wietrzenia poruszają się wzdłuż liniowego lub w zasadzie liniowego toru, przemieszczanie tego elementu następuje po prostej lub po torze zbliżonym do prostej, przy czym korzystnie przeciwelement stanowi wymuszoną prowadnicę, w której prowadzony jest element hamulcowy. Jeżeli przeciwelement jest prowadzony wzdłuż prowadnicy liniowej, czyli prowadzenie zachodzi po prostej, wówczas zapewnione jest automatycznie przemieszczanie elementu prowadzącego lub hamulcowego wzdłuż prostego toru liniowego.

W przypadku następnej postaci wynalazku, w której liniowy tor jest równoległy do płaszczyzny otworu ościeżnicy lub do płaszczyzny szyby ramy skrzydła, jest ponadto korzystne, jeżeli liniowy tor jest równoległy do wzdłużnego wymiaru pionowych ramiaków ramy skrzydła.

Konstrukcja według wynalazku, w której co najmniej przy zamkniętej ramie skrzydła oś wahań leży bliżej dolnego poprzecznego ramiaka ramy skrzydła niż element prowadzący lub hamulcowy, a w odniesieniu do płaszczyzny otworu ościeżnicy pionowy odstęp od tej płaszczyzny do osi wahań jest większy niż pionowy odstęp do elementu prowadzącego lub hamulcowego lub przeciwelementu, sprawia to, że - wychodząc z pozycji zamkniętej - przy otwieraniu, czyli przy przechylaniu ramy skrzydła wokół osi wahań, zachodzi nieznaczne odchylenie drążków prowadzących względem ościeżnicy, w następstwie czego oś wahań przemieszcza się lekko do góry, umożliwiając liniowy przebieg ruchu w urządzeniu hamulcowym, jak opisano powyżej.

Gdy w postaci wynalazku, w której za urządzeniem hamulcowym umieszczone jest urządzenie wychwytujące do ustalania pozycji czyszczenia ramy skrzydła, okno przechylne zostanie przechylone wzdłuż maksymalnego zakresu pozycji wietrzenia, wówczas przechodzi ono następnie w pozycję czyszczenia, co oznacza, że zewnętrzna powierzchnia szyby okiennej jest dostępna od zewnątrz, dzięki czemu można ją łatwo oczyścić. Element prowadzący lub hamulcowy jest utrzymywany w pozycji czyszczenia przez odpowiedni ogranicznik urządzenia wychwytującego, w związku z czym skrzydło nie może samoczynnie opuścić również pozycji czyszczenia.

PL 213 292 B1

Z punktu widzenia prostoty montażu, czyli bezproblemowego zawieszenia ramy skrzydła, korzystnie jest, jeżeli pomiędzy urządzeniem hamulcowym i urządzeniem wychwytującym znajduje się przerwa montażowa, umożliwiająca rozłączenie elementu prowadzącego lub hamulcowego i przeciwelementu. Ta przerwa montażowa umożliwia przy zawieszaniu ramy skrzydła w ościeżnicy wprowadzenie elementu prowadzącego lub hamulcowego w przeciwelement. To samo dotyczy demontażu, co oznacza, że oba elementy można bez problemu rozłączyć.

Urządzenie prowadzące lub hamulcowe i urządzenie wychwytujące stanowią oddzielne zespoły, przy czym urządzenie prowadzące lub hamulcowe jest wykonane zwłaszcza z metalu, zaś urządzenie wychwytujące zwłaszcza z tworzywa sztucznego.

Wreszcie w postaci wynalazku, w której element prowadzący lub hamulcowy jest elementem ślizgowym lub tocznym, zaś przeciwelement stanowi prowadnica ślizgowa lub toczna, element ślizgowy lub toczny znajduje się korzystnie na ramie skrzydła, zaś prowadnica ślizgowa lub toczna jest umieszczona na ościeżnicy.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia okno dachowe ukośne w postaci okna przechylnego, w pozycji zamkniętej, w widoku z boku, fig. 2 - okno przechylne w pozycji otwartej przechylonej, fig. 3 - okno przechylne w pozycji czyszczenia, fig. 4 - okno przechylne z fig. 1 w obszarze osi wahań, fig. 5 - okno przechylne z fig. 2 w obszarze osi wahań, fig. 6 - okno przechylne z fig. 3 w obszarze osi wahań, a fig. 7 - przekrój wzdłuż linii A-A na fig. 4.

Na fig. 1 okno przechylne 1 w postaci ukośnego okna dachowego 2 dla budynków mieszkalnych ma ościeżnicę 3 i ramę 4 skrzydła. Rama 4 skrzydła jest zaopatrzona w klamkę 5, za pomocą której, poprzez odpowiedni system drążków napędowych, można zablokować ramę 4 skrzydła względem ościeżnicy 3. Ponadto za pomocą klamki 5 można zrealizować pozycję zwolnioną, z której następnie można otworzyć okno przechylne 1, przechylając je (fig. 2). W swym górnym położeniu montażowym w obszarze 6 ościeżnica 3 ma oś obrotu 7, wokół której można przechylać dwa drążki prowadzące 8. Z porównania fig. 1 i 2 wynika, że drążki prowadzące 8 przy przechylnym otwieraniu okna przemieszczają się o mały kąt w kierunku strzałki 9 wokół osi obrotu 7. W jednym, górnym obszarze końcowym 10 drążków prowadzących 8 jest usytuowana oś obrotu 7. W drugim, dolnym obszarze końcowym 11 drążków prowadzących 8 znajduje się oś wahań 12, za pomocą której rama 4 skrzydła może się przechylać poziomo, w przybliżeniu w swym centralnym obszarze. Z uwagi na sposób przedstawienia (widok z boku) na fig. 3 do 6 widoczny jest tylko jeden drążek prowadzący 8. Układ jest tak skonstruowany, że każdemu pionowemu ramiakowi 13 ościeżnicy 3 względnie każdemu górnemu obszarowi 14 każdego z pionowych ramiaków 15 ramy 4 skrzydła przyporządkowany jest jeden drążek prowadzący 8. W przybliżeniu w środkowym obszarze każdego pionowego ramiaka 13 ościeżnicy umieszczone jest urządzenie hamulcowe 16, do którego należy element hamulcowy 17, umieszczony na ramie 4 skrzydła. Ponadto urządzenie hamulcowe 16 ma przeciwelement 18, zamocowany na stałe na ościeżnicy 3. Od strony dolnego poziomego ramiaka 19 ościeżnicy 3 obok urządzenia hamulcowego 16 znajduje się urządzenie wychwytujące 20, przy czym pomiędzy urządzeniem hamulcowym i urządzeniem wychwytującym 20 pozostaje wolna przerwa montażowa 21.

Jeżeli rama 4 skrzydła zostanie przemieszczona dalej z ukazanego na fig. 2 położenia otwartego w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu wskazówek zegara wokół osi wahań 12, wówczas zajmuje ona pozycję czyszczenia, uwidocznioną na fig. 3.

Poniżej opisane są fig. 4 do fig. 6, które uwidaczniają obszar wokół osi wahań 12. Z każdego z drążków prowadzących 8 wychodzi płaskie żebro 22 z blachy, które przez rozwartokątny łuk 23 przebiega w kierunku ościeżnicy 3, a następnie przez łuk 24, wynoszący około 100°, przechodzi w wolny koniec 25. W obszarze wolnego końca 25 każdego płaskiego żebra 22 z blachy znajduje się otwór łożyskowy 26, w który wchodzi sworzeń łożyskowy 27, przechodzący ponadto przez otwór łożyskowy 28 blachy łożyskowej 29. Każda z blach łożyskowych 29 jest zamocowana na ramie 4 skrzydła.

Ponadto z każdej czołowej powierzchni 30 ramy 4 skrzydła, w przybliżeniu w środkowym obszarze jej wzdłużnego wymiaru, wychodzi element hamulcowy 17 w postaci osadzonej obrotowo na sworzniu 31, prostokątnej lub kwadratowej kształtki 32, która zgodnie z fig. 4 i 5 wchodzi w przeciwelement 18, mający postać kanału prowadzącego 33, otwartego w kierunku ramy 4 skrzydła. Wymiary przekroju kształtki 32 są tak dobrane, że w kanale prowadzącym 33 zachodzi hamowanie przemieszczenia, w wyniku którego przesunięcie kształtki 32 w kanale prowadzącym 33 wymaga przyłożenia pewnej siły, przy czym wielkość tej siły jest tak dobrana, że okno przechylne, ustawione w otwartym położeniu, nie może samoczynnie zmienić swej pozycji - nawet pod działaniem lekkiego nacisku wiatru.

PL 213 292 B1

Kanał prowadzący 33 jest otwarty w kierunku urządzenia wychwytującego 20, w związku z czym kształtka 32 przy odpowiednim przechylnym ustawieniu okna przechylnego 1 może wychodzić i wchodzić w przerwę montażową 21, która jest otwarta od góry (strzałka 34) i umożliwia w ten sposób wprowadzanie względnie wyjmowanie kształtki 32 podczas montażu lub demontażu ramy 4 skrzydła.

Jeżeli okno przechylne 1 zostanie przechylone wokół stanowiącego oś wahań 12 sworznia łożyskowego 27 tak, że kształtka 32 wejdzie w ogranicznik 35, wówczas okno nie ma możliwości dalszego przechylania i zajmuje pozycję czyszczenia.

Z fig. 1 do fig. 6 wynika wyraźnie, że w trakcie otwierania okna przechylnego 1 drążki prowadzące 8 przechylają się wokół ich osi obrotu 7 odpowiednio do ustalających się parametrów w odniesieniu do osi wahań 12, aby prowadzić kształtkę 32 w kanale prowadzącym 33. Jeżeli kształtka 32 spoczywa w przerwie montażowej 21, wówczas dalsze odchylanie do góry drążków prowadzących 8 jest wprawdzie w zasadzie możliwe, jednak z uwagi na ciężar własny ramy 4 skrzydła praktycznie nie zachodzi. Przy dalszym przechylaniu kształtka 32 wchodzi w ogranicznik 35, zaopatrzony w krawędź zaczepową 36, wskutek czego w pozycji czyszczenia nie jest możliwe dalsze podnoszenie drążków prowadzących 8, a co za tym idzie, ramy 4 skrzydła. Zwłaszcza na fig. 5 widać, że w przybliżeniu w obszarze końca 37 kanału prowadzącego 33 wznosi się, płaski wewnątrz urządzenia hamulcowego 16, prostoliniowy tor prowadzący (wznios 38), w związku z czym za pomocą kształtki 32 przy przechylaniu ramy 4 skrzydła realizowane jest unoszenie.

Na fig. 4 do fig. 6 widać wyraźnie, że w położeniu montażowym oś wahań 12 znajduje się powyżej elementu hamulcowego 17, przy czym układ jest tak dobrany, że oś wahań 12 leży bliżej dolnego poziomego ramiaka 19 względnie odpowiedniego dolnego poziomego ramiaka 39 ramy 4 skrzydła, niż element hamulcowy 17, czyli kształtka 32.

Urządzenie hamulcowe 16, czyli element hamulcowy 17, a także przeciwelement 18 są wykonane z metalu. Oddzielny względem nich zespół stanowi urządzenie wychwytujące 20, przy czym jest ono wykonane z wytrzymałego tworzywa sztucznego.

Ponieważ - niezależnie od położenia klamki 5 - w pozycji wietrzenia, zatem w zakresie kątów przechyłu, w którym kształtka 32 znajduje się wewnątrz kanału prowadzącego 33, możliwe jest jedynie przemieszczanie ramy skrzydła wokół osi wahań 12, w przypadku przedmiotu wynalazku chodzi o okno mające konstrukcję czysto przechylną, która nie dysponuje funkcją odchylania, w sensie znanego okna odchylno-przechylnego. Jednocześnie istnieje możliwość niewielkiego ruchu obrotowego wokół osi obrotu 7, to znaczy, drążki prowadzące 8 przemieszczają się nieznacznie w kierunku strzałki 9 względnie przeciwnie do kierunku strzałki 9 w zależności od pozycji skrzydła. Występująca przy tym kinematyka jest korzystna dla blach osłonowych na dolnych odcinkach pionowych ramiaków 15 ramy 4 skrzydła, które w przybliżeniu w obszarze osi wahań 12 są na pewnym odcinku zakryte odpowiednimi blachami osłonowymi na drążkach prowadzących 8. Wyeliminowane jest uderzanie o dolne krawędzie blach osłonowych, znajdujących się na drążkach prowadzących 8. Ponadto wynikająca z konstrukcji kinematyka pozwala na zastosowanie urządzenia hamulcowego 16, umieszczonego w przybliżeniu w poziomym środkowym obszarze ramy 4 skrzydła względnie ościeżnicy 3, zwłaszcza pary takich urządzeń hamulcowych, przy czym hamowanie ma charakter liniowy, czyli zachodzi wzdłuż linii prostej.

Claims (3)

1. Okno dachowe ukośne w postaci okna przechylnego, zwłaszcza okno dachowe ukośne dla budynku mieszkalnego, z ościeżnicą i zaopatrzoną w klamkę lub urządzenie uruchamiające ramą skrzydła, która jest osadzona wahliwie i prowadzona lub hamowana za pomocą powodującego prowadzenie urządzenia prowadzącego lub zapobiegającego samoczynnemu przechylaniu urządzenia hamulcowego, przy czym urządzenie prowadzące lub hamulcowe składa się z co najmniej jednego, umieszczonego na ramie skrzydła lub ościeżnicy elementu prowadzącego lub hamulcowego i co najmniej jednego, współpracującego z nim, zwłaszcza sczepionego, przeciwelementu, umieszczonego na ościeżnicy lub ramie skrzydła, przy czym rama skrzydła jest zamocowana wahliwie wokół osi wahań na ościeżnicy za pomocą osadzonych przegubowo na obu pionowych ramiakach ramy skrzydła drążków prowadzących, a drążki prowadzące są osadzone obrotowo na ościeżnicy, znamienne tym, że każdemu pionowemu ramiakowi (13) ościeżnicy (3) względnie każdemu górnemu obszarowi (14) każdego z pionowych ramiaków (15) ramy (4) skrzydła przyporządkowany jest jeden drążek prowadzący (8), przy czym w przybliżeniu w środkowym obszarze każdego pionowego ramiaka (13) oścież6

PL 213 292 B1 nicy umieszczone jest urządzenie hamulcowe (16), do którego należy element hamulcowy (17), umieszczony na ramie (4) skrzydła, a ponadto urządzenie hamulcowe (16) ma przeciwelement (18), który zamocowany jest na stałe na ościeżnicy (3), zaś od strony dolnego poziomego ramiaka (19) ościeżnicy (3) obok urządzenia hamulcowego (16) znajduje się urządzenie wychwytujące (20), przy czym pomiędzy urządzeniem hamulcowym i urządzeniem wychwytującym (20) pozostaje wolna przerwa montażowa (21).

2. Okno według zastrz. 1, znamienne tym, że urządzenie prowadzące lub hamulcowe (16) i urządzenie wychwytujące (20) stanowią oddzielne zespoły.

3. Okno według zastrz. 1, znamienne tym, że element prowadzący lub hamulcowy (17) jest elementem ślizgowym lub tocznym, zaś przeciwelement (18) stanowi prowadnica ślizgowa lub toczna.