PL205273B1 - Urządzenie dozujące oraz moduł zbiornikowy do tego urządzenia - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest urządzenie dozujące do podawania dawek produktu wyposażone w przednią część obudowy z zasobnikiem produktu, w połączoną z nią rozłącznie tylną część obudowy, w osadzone w przedniej części obudowy tłoczysko tłoczące produkt z zasobnika i w osadzony przesuwnie względem tej przedniej części obudowy element wykonawczy, sprzęgający się podczas łączenia poszczególnych części obudowy z tłoczyskiem, oraz w dozownik wykonujący względem tłoczyska ruch dozujący, przy czym przednia część obudowy jest zaopatrzona przynajmniej w jedną prowadnicę osiową, zaś jej tylna część - przynajmniej w jeden element sprzęgający.

Przedmiotem wynalazku jest również moduł zbiornikowy do urządzenia dozującego złożony z przedniej części obudowy połączonej z zasobnikiem produktu, z tł oka osadzonego w zasobniku i służącego do podawania produktu i z tłoczyska połączonego za pomocą gwintu z dozownikiem urządzenia.

Z publikacji międzynarodowego zgłoszenia patentowego PCT nr WO 97/17095 znany jest aparat wstrzykujący wyposażony w moduł dozujący i w połączony z nim rozłącznie moduł zbiornikowy. Moduł zbiornikowy jest elementem wymiennym, przeznaczonym do jednorazowego użycia, podczas gdy moduł dozujący jest przyrządem wielorazowego wykorzystania. Moduł zbiornikowy jest zaopatrzony w zbiornik i w tłoczysko do popychania tłoka osadzonego w zasobniku produktu, przy czym tłoczysko to jest wyposażone w zewnętrzny gwint łączony z wewnętrznym gwintem dozownika. Tłoczysko jest osadzone przesuwnie wzdłuż swojej podłużnej osi tak, aby podczas obrotu dozownika było przesuwane w kierunku tłoka. Moduł dozujący jest połączony z modułem zbiornikowym zatrzaskowo albo za pomocą śrub.

Zaletą opisanej konstrukcji urządzenia dozującego jest dostosowanie jego parametrów pracy do zawartości pojedynczego zbiornika, zmniejszając koszty wytwarzania urządzenia. W urządzeniach wielorazowego użytku ich części i elementy, ustawiane w położeniu wyjściowym, są często narażone na dodatkowe uszkodzenia, przy czym niezawodność i dokładność procesu dozowania w opisywanym rozwiązaniu jest niemniejsza niż w przypadku urządzeń wielorazowego użytku. Również wymiana modułu zbiornikowego jest łatwiejsza niż wymiana samego zbiornika.

Niedogodnością tego znanego rozwiązania są trudności łączenia modułu dozującego z wymiennym modułem zbiornikowym, związane z niedokładnością pierwszego dozowania wykonywanego bezpośrednio po zainstalowaniu nowego zbiornika. Proces łączenia elementów może bowiem spowodować przestawienie dozownika i zmianę wielkości dawki. Problem taki występuje zwłaszcza w mechanizmach dozujących, w których procesy dozowania i podawania produktu są rozdzielone, a więc dotyczy również urządzeń wielorazowego użytku. W urządzeniach tych połączenie tłoczyska albo innego elementu napędowego z dozownikiem oraz elementem wykonawczym jest realizowane za pomocą prostego łączenia dwóch części obudowy.

Innym wymaganiem stawianym urządzeniom dozującym jest łatwość i bezpieczeństwo obsługi.

Z niemieckiego opisu patentowego nr DE 4 425 763 A1 znane jest urzą dzenie do przesuwania tłoka, zwłaszcza aparatu wstrzykującego, złożone z przycisku tulei obrotowej, nieruchomej tulei prowadzącej oraz uchwytu, w którym mieści się wkład z wstrzykiwaną cieczą. Przycisk jest połączony z naciskaną przez sprężynę tuleją posuwu tłoka, umieszczoną wewnątrz tulei obrotowej. Obrócenie tulei obrotowej wokół jej podłużnej osi powoduje początkowo odblokowanie tulei posuwu i równocześnie przemieszczenie się przycisku w położenie startowe, z którego obydwa te elementy mogą być przesuwane w przeciwnym kierunku. Człon posuwu tłoka, znajdujący się wewnątrz tulei posuwu tłoka, jest w położeniu startowym zablokowany zapadką i początkowo pozostaje nieruchomy. W przeciwnym kierunku druga zapadka naciska na człon posuwu tłoka i wsuwa go wraz z tuleją posuwu tłoka do wnętrza uchwytu, w którym umieszczony jest wkład z cieczą. W uchwycie znajduje się tłok, który naciskany przez człon posuwu tłoka przemieszcza się wzdłuż wkładu wstrzykując ciecz przez igłę.

Celem wynalazku jest opracowanie takiej konstrukcji mechanizmu łączącego przednią i tylną część obudowy urządzenia dozującego, zwłaszcza aparatu wstrzykującego, która wyeliminuje trudności związane z łączeniem modułu zbiornikowego z modułem dozującym, występujące w rozwiązaniach urządzenia dozującego znanych ze stanu techniki.

Cel ten zrealizowano w urządzeniu dozującym według wynalazku, które charakteryzuje się tym, że osadzony przesuwnie wzdłuż osi podłużnej jego dozownik styka się bezpośrednio z tłoczyskiem, zaś element wykonawczy, osadzony obrotowo wokół osi oraz przesuwnie względem przedniej części obudowy, jest podczas montażu poszczególnych części obudowy połączony z tłoczyskiem i z dozowPL 205 273 B1 nikiem przekształcając swój ruch obrotowy w ruch przesunięcia elementu wykonawczego i tłoczyska, przy czym uchwyt urządzenia dozującego jest zaopatrzony w prowadnicę osiową, zaś tylna część obudowy - przynajmniej w jeden element sprzęgający, współpracujący z tą prowadnicą osiową podczas łączenia poszczególnych części obudowy, blokując równocześnie ich wzajemny ruch obrotowy.

Prowadnica osiowa jest korzystnie utworzona na powierzchni przedniej części albo tylnej części obudowy.

Urządzenie według wynalazku jest korzystnie wyposażone w kilka prowadnic liniowych, rozmieszczonych równomiernie na obwodzie powierzchni przedniej części obudowy.

Element sprzęgający jest korzystnie utworzony na wewnętrznej powierzchni tylnej części obudowy.

Koniec przynajmniej jednej prowadnicy liniowej, znajdujący się od strony łączonej części obudowy, jest korzystnie zwężony zarówno w kierunku równoległym do osi podłużnej, jak i w kierunku promieniowym.

Przynajmniej jeden element sprzęgający jest korzystnie rozszerzony od strony łączonej części obudowy, a zwężony zarówno w kierunku równoległym do osi podłużnej, jak i w kierunku promieniowym.

Urządzenie według wynalazku jest korzystnie wyposażone w kilka prowadnic osiowych, równomiernie rozmieszczonych na obwodowej powierzchni uchwytu, a równocześnie w taką samą liczbę równomiernie rozmieszczonych na obwodzie powierzchni tylnej części obudowy elementów sprzęgających.

Przednia część obudowy urządzenia według wynalazku jest korzystnie osadzona przesuwnie względem jej tylnej części, przy czym po połączeniu obydwu części obudowy - w ich ustalonym ustawieniu kątowym - przynajmniej jedna prowadnica liniowa jest zablokowana za pomocą przynajmniej jednego elementu sprzęgającego.

Dozownik urządzenia według wynalazku jest korzystnie osadzony przesuwnie względem tylnej części obudowy albo też względem przedniej części obudowy.

Przednia część obudowy jest korzystnie zaopatrzona w elastyczny występ blokujący, a równocześnie dozownik jest zaopatrzony we współpracujące z tym wycięciem - po połączeniu przedniej części i tylnej części obudowy - wybranie, tworząc rozłączalne, sprężyste połączenie zatrzaskowe po pokonaniu siły.

Dozownik jest korzystnie zaopatrzony przynajmniej w jeden zderzak, zaś przednia część obudowy jest zaopatrzona we współpracujący z tym zderzakiem ogranicznik obrotu, unieruchamiający w krańcowym położeniu dozownika, ruch tłoczyska.

Przednia część obudowy jest korzystnie wyposażona w element ryglujący, zaś tylna część obudowy - we współpracujący z nim element rygla, ustalający wzajemne osiowe położenie obydwu części obudowy.

Tłoczysko urządzenia według wynalazku jest korzystnie zaopatrzone w segmenty gwintowane, współpracujące z połączeniem gwintowym dozownika, przy czym składowa osiowa ruchu śrubowego stanowi ruch dozujący tego dozownika.

Oś segmentu gwintowanego tłoczyska pokrywa się korzystnie z osią podłużną elementu wykonawczego.

Celem wynalazku jest również opracowanie konstrukcji modułu zbiornikowego, dostosowanego do opisanego wyżej urządzenia dozującego i eliminującego znane trudności związane z łączeniem modułu zbiornikowego z modułem dozującym.

Cel ten zrealizowano w module zbiornikowym według wynalazku, który charakteryzuje się tym, że tłoczysko jest osadzone w przedniej części obudowy, zaopatrzonej przynajmniej w jedną prowadnicę osiową, współpracującą z odpowiednim elementem sprzęgającym tylnej części obudowy urządzenia dozującego i zapewniającą przesuwne, lecz zabezpieczone od wzajemnego obrotu połączenie przedniej i tylnej części obudowy.

Przednia część obudowy jest korzystnie zaopatrzona w połączenie zatrzaskowe do rozłącznego łączenia jej z dozownikiem urządzenia dozującego oraz w występ połączenia zatrzaskowego, współpracujący z odpowiednim wybraniem dozownika urządzenia dozującego, przy czym występ jest sprężysty, tworząc połączenie zatrzaskowe rozłączalne po pokonaniu siły sprężystości.

Przednia część obudowy jest także korzystnie wyposażona przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu, blokujący ruch dozownika urządzenia dozującego w jego skrajnym położeniu dozującym, a równocześ nie ruch tł oczyska w kierunku przeciwnym do kierunku podawania.

Przednia część obudowy jest korzystnie złożona ze zbiornika z zasobnikiem, połączonego nierozłącznie z uchwytem w postaci tulei, przy czym w uchwycie jest osadzone tłoczysko.

PL 205 273 B1

Uchwyt modułu według wynalazku jest korzystnie zaopatrzony w ogranicznik przesuwu, współpracujący z powierzchnią czołową dozownika urządzenia dozującego, przesuwając go podczas ruchu dozującego w kierunku przeciwnym do ruchu tłoczącego.

Uchwyt jest korzystnie wyposażony w element blokujący, tworzący wraz z drugim elementem blokującym blokadę ruchu powrotnego tłoczyska.

Za pomocą modułu dozującego, będącego częścią urządzenia dozującego według wynalazku, ustala się wielkość podawanej dawki produktu, przy czym wielkość tej dawki zmienia się zależnie od długości ruchu dozującego dozownika względem tłoczyska i przedniej części obudowy. Tłoczysko i dozownik wykonują wspólnie ruch tł oczą cy, natomiast podczas dozują cego, obrotowego ruchu powrotnego dozownik przesuwa się względem nieruchomego tłoczyska. Podanie ustalonej dawki produktu odpowiada maksymalnemu ruchowi tłoczącemu modułu dozującego.

Dzięki rozwiązaniu według wynalazku uzyskuje się niezawodne urządzenie dozujące, proste w obsłudze i łatwe w uż yciu, jak również wymienny moduł zbiornikowy, łatwo łączony i rozłączany z moduł em dozują cym bez wpł ywu na nastawienie moduł u dozują cego.

Urządzenie dozujące według wynalazku jest uwidocznione w przykładowym rozwiązaniu konstrukcyjnym na rysunku, na którym: fig. 1 przedstawia moduł zbiornikowy według wynalazku w widoku z boku; fig. 2 - ten sam moduł zbiornikowy po połączeniu elementów przedstawionych na fig. 1, w widoku z boku; fig. 3 - urządzenie dozujące według wynalazku w przekroju podłużnym; fig. 4 - moduł dozujący urządzenia w przekroju podłużnym; fig. 5 - uchwyt modułu zbiornikowego w przekroju podłużnym oraz w widoku z boku i z przodu; fig. 6 - element blokujący tłoczysko osadzone w uchwycie w widoku z przodu, w widoku z tyłu i w przekroju wzdłuż osi podłu ż nej; fig. 7 - tłoczysko w przekroju podłużnym i w widoku z przodu; fig. 8 - zasuwę ryglującą w przekroju podłużnym i w widoku z góry i z przodu; fig. 9 - inne rozwiązanie modułu dozującego urządzenia według wynalazku w przekroju podłużnym; fig. 10 - moduł dozujący według fig. 9 w przekroju wzdłuż linii A-A; fig. 11 - moduł dozujący według fig. 9 w przekroju wzdłuż linii B-B; fig. 12 - moduł dozujący według fig. 9 w przekroju wzdłuż linii C-C; fig. 13 - moduł dozujący według fig. 9 w przekroju wzdłuż linii D-D; fig. 14 - uchwyt urządzenia dozującego w odmiennym rozwiązaniu według wynalazku, w widoku perspektywicznym; fig. 15 - uchwyt według fig. 14 w widoku z boku; fig. 16 - uchwyt według fig. 14 w przekroju poprzecznym wzdłuż linii A-A; fig. 17 - dozownik urządzenia dozującego według wynalazku w odmiennym rozwiązaniu konstrukcyjnym, w widoku perspektywicznym; fig. 18 - dozownik według fig. 17 w przekroju podłużnym; fig. 19 dozownik według fig. 17 w widoku z boku; fig. 20 - dozownik według fig. 17 w widoku z góry; fig. 21 - prawa część modułu dozującego według fig. 3 w przekroju podłużnym; fig. 22 - lewa część modułu dozującego według fig. 9 w przekroju podłużnym.

Fig. 1 przedstawia zbiornik 1 wraz z zasobnikiem 2 oraz uchwyt 3, które po połączeniu tworzą moduł zbiornikowy 10 (fig. 2).

Na fig. 1 i 2 jest również przedstawione stanowiące element modułu zbiornikowego - tłoczysko 4 wystające z uchwytu 3 w kierunku przeciwnym do zbiornika 1. Tłoczysko 4 jest osadzone w uchwycie 3 przesuwnie względem osi podłużnej L. Zbiornik 1 ma postać cylindra zaopatrzonego na jego przednim końcu w uchwyt igły do podawania dozowanej substancji. W zbiorniku 1 umieszcza się zasobnik 2 z produktem, na przykład ampułkę (fig. 3), której wylot jest zamknięty membraną. Podczas osadzania igły w uchwycie tylna część igły przebija membranę tworząc połączenie między kanałem igły i zbiornikiem 2.

Na fig. 3 jest przedstawione kompletne urządzenie dozujące stanowiące aparat wstrzykujący w przekroju podłużnym. Tłok jest osadzony przesuwnie w zasobniku 2 i przemieszcza się w kierunku do wylotu w jego przednim końcu. Przesuwanie tłoka powoduje przetłaczanie wstrzykiwanego produktu z ampułki do igły wtryskowej.

Tłok jest przesuwany w kierunku do przodu za pomocą stykającego się z nim tłoczyska 4 osadzonego w uchwycie 3. Uchwyt 3 umożliwia przesunięcie tłoczyska 4 w kierunku do przodu po pokonaniu niewielkiego oporu w trakcie rozruchu, nie stwarzając wyczuwalnego oporu podczas samego przesuwania. Tłoczysko 4 jest zabezpieczone przed ruchem powrotnym za pomocą elementu blokującego 8, osadzonego w uchwycie 3 obrotowo względem osi L i nieruchomo w kierunku równoległym do tej osi. Element blokujący 8 stawia również początkowy opór, który musi pokonać tłoczysko 4 w trakcie rozruchu.

Pokazany na fig. 6 element blokujący 8 ma postać pierścienia o osi pokrywającej się z osią L, osadzonego w uchwycie 3 między dwoma czołowymi powierzchniami 3b, stanowiącymi element ustalający położenie elementu blokującego 8 w kierunku osiowym. Mocowanie elementu blokującego 8 w uchwycie 3 przedstawia fig. 5.

PL 205 273 B1

Dozownik 9 jest osadzony w uchwycie 3 i wyposażony w gwint wewnętrzny łączony z zewnętrznymi segmentami gwintowanymi 5 tłoczyska 4. Dozownik 9 jest osadzony przesuwnie w kierunku osiowym i zabezpieczony przed obrotem względem uchwytu 3. Tłoczysko 4 i dozownik 9 tworzą podzespół służący do pobierania dozowanego produktu.

Zbiornik 1 wraz z zasobnikiem 2, połączony z uchwytem 3 oraz z osadzonym w nim tłoczyskiem 4, tworzą moduł zbiornikowy 10, przy czym elementy te są zabezpieczone przed wzajemnym obrotem i przesunięciem. Zbiornik 1 i uchwyt 3 tworzą przednią część 1, 3 obudowy urządzenia dozującego. Tylna część 11 obudowy, stanowiąca równocześnie uchwyt elementu wykonawczego 12, jest połączona z jej przednią częścią 1, 3 za pomocą zamka zatrzaskowego. Tylna część 11 obudowy, element wykonawczy 12 i zespół rygla wraz z pozostałymi częściami tworzą moduł dozujący 30 aparatu wstrzykującego.

Urządzenie dozujące jest ponadto wyposażone w inne części, a mianowicie: w element wykonawczy 12 oraz w element wskaźnikowy i zliczający 17, umożliwiający zliczanie i optyczne przedstawianie ilości dawkowanego produktu, wskutek czego moduł dozujący 30 staje się najbardziej kosztownym podzespołem aparatu. O ile stosunkowo niedrogi moduł zbiornikowy 10 jest zaprojektowany jako element jednorazowego użycia, to moduł dozujący 30 jest urządzeniem wielorazowego użytku, w którym wykorzystuje się kolejno wymienne moduły zbiornikowe 10. Element wykonawczy 12 jest osadzony na tylnej części obudowy 11 obrotowo względem osi podłużnej L oraz przesuwnie w obu kierunkach wzdłuż osi L Dzięki takiemu rozwiązaniu uzyskuje się możliwość regulowania wielkości dawki produktu. Element wykonawczy 12 ma postać wydrążonego cylindra, w którego przedniej części jest umieszczone tłoczysko 4, zaś tylna część wystaje poza tylną część 11 obudowy. Pręt 13 tłoczyska 4 jest osadzony w tylnej części elementu wykonawczego i opiera się na jego wewnętrznym kołnierzu. Również zatyczka 14 jest osadzona w tylnej części elementu 12 i opiera się o pręt 13, połączony z elementem 12 i zabezpieczony przed obrotem względem niego.

W celu rozpoczęcia procesu dozowania wprowadza się pręt 13 w otwór tłoczyska 4. Tłoczysko 4 jest zaopatrzone w odcinek sprzęgający 4a (fig. 4) połączony w sposób zabezpieczony od wzajemnego obrotu z prętem 13. Dzięki takiemu rozwiązaniu zablokowany jest wzajemny obrót tłoczyska 4, pręta 13 oraz połączonego z nimi elementu wykonawczego 12. W celu uzyskania możliwości przesuwu pręta 13 w obu kierunkach wzdłuż osi L, odcinek sprzęgający 4a tłoczyska 4 tworzy dla niego prowadnicę liniową. Element powrotny 16 dociska elastycznie element wykonawczy 12 wzdłuż osi L w kierunku tylnej części obudowy 11 (fig. 3 i 4).

W położeniu początkowym urządzenia produkt jest dozowany przez obrót elementu wykonawczego 12 wokół osi L. Wybrana dawka produktu jest następnie przetłaczana podczas przesunięcia elementu wykonawczego 12. Element powrotny 16 ma postać spiralnej sprężyny naciskowej umieszczonej w pierścieniowej szczelinie, utworzonej między wewnętrznym kołnierzem obudowy 11 i zewnętrznym kołnierzem elementu wykonawczego 12. Element blokujący 8 spełnia dwie funkcje, a mianowicie: za pomocą zaczepu 8a uniemożliwia zarówno ruch powrotny tłoczyska 4 względem uchwytu 3, jak i jego ruch względem tłoka umieszczonego w zasobniku 2, a równocześnie hamuje ruch tłoczyska w kierunku do przodu podczas ustawiania dawki produktu wtedy, gdy dozownik 9 przesuwa się wzdłuż osi L do przodu względem elementu wykonawczego 12.

W położeniu początkowym, przed rozpoczęciem dozowania, dozownik 9 jest dociskany w kierunku ogranicznika przesuwu 3c uchwytu 3 (fig. 5), przy czym tłoczysko 4 styka się przez cały czas z tłokiem.

W celu przeprowadzenia procesu dozowania dozownik 9 odsuwa się od ogranicznika przesuwu 3c w kierunku elementu wykonawczego 12, wskutek czego odległość między tylną powierzchnią oporową dozownika 9 i przednią powierzchnią oporową elementu wykonawczego 12 odpowiednio zmniejsza się, a jednocześnie zwiększa się odstęp między przednią powierzchnią oporową dozownika 9 i ogranicznikiem przesuwu 3c. Ustawiona odległość między ogranicznikiem przesuwu 3c i dozownikiem 9 stanowi drogę przesuwu dozownika 9 i połączonego z nim tłoczyska 4, wzdłuż której następuje proces tłoczenia produktu. Podczas ruchu tłoczącego segment końcowy tłoczyska 4, mający postać tłoka nurnikowego i połączony z tłoczyskiem 4, zostaje popchnięty w kierunku do wylotu zasobnika 2. Oś podłużna L wyznacza równocześnie oś obrotu i linię przesuwu elementów urządzenia dozującego podczas dozowania i tłoczenia. Odległość między dozownikiem 9, stykającym się z ogranicznikiem przesuwu 3c, i elementem wykonawczym 12, mierzona podczas procesu dozowania, odpowiada największej możliwej dawce produktu. Droga przesuwu elementu wykonawczego 12 odpowiada nato6

PL 205 273 B1 miast drodze, na której następuje tłoczenie tego produktu. Wielkość dawki produktu ustawia się przez zmianę odległości między dozownikiem 9 oraz elementem ograniczającym 3c.

Element blokujący 8 i jego oddziaływanie hamujące na tłoczysko 4 jest przedstawione na fig. 6 i 7. Element blokujący 8, mający w przykładowym rozwiązaniu konstrukcyjnym przedstawionym na rysunku postać pierścienia, jest wyposażony na swym wewnętrznym obwodzie w równomiernie rozmieszczone cztery elastyczne zaczepy, z których dwa wzajemnie przeciwstawnie umieszczone zaczepy tworzą elementy blokujące 8a, a dwa pozostałe są elementami hamującymi 8b.

Tłoczysko 4 jest wyposażone w dwie blokady 6 ruchu powrotnego, umieszczone po przeciwnych stronach na jego zewnętrznej powierzchni i równolegle do osi L oraz w dwie podobnie rozmieszczone listwy hamujące 7.

Gwint łączący tłoczysko 4 z dozownikiem 9 jest wykonany w postaci czterech segmentów 5, umieszczonych na prawie całej długości tłoczyska 4. Blokady ruchu powrotnego 6 i listwy hamujące 7 są wykonane w postaci szeregu zębów, zwężających się w kierunku do przodu, rozmieszczonych poprzecznie względem osi L i tworzących powierzchnie blokujące. Zarys profili zębów listwy hamującej 7 jest przy tym łagodniejszy niż w przypadku zębów blokady przeciwpowrotnej 6. Celem oddziaływania hamującego nie jest zabezpieczenie ruchu tłoczyska 4 przed przesunięciem, lecz tylko zwiększenie jego oporu ruchu w kierunku tłoczenia podczas procesu dozowania. Powierzchnie czołowe zębów listwy hamującej 7 oraz stykające się z nimi tylne powierzchnie elementów hamujących 8b są wykonane tak, aby ich wzajemna siła oddziaływania podczas procesu dozowania nie była większa od siły koniecznej do przezwyciężenia oporu hamowania. Natomiast siła konieczna do przezwyciężenia oporów hamowania jest większa niż siłą konieczna do przesunięcia zębów listwy przeciwpowrotnej wzdłuż elementów blokujących 8a. Ta ostatnia powinna być co najmniej dwukrotnie większa od siły koniecznej do przezwyciężenia oporu tarcia między blokadą 6 ruchu powrotnego i elementami blokującymi 8a. Siła tarcia wzrasta stopniowo między dwoma kolejnymi oddziaływaniami blokującymi ruch w kierunku tłoczenia. Przy oddziaływaniu hamującym siła tarcia pojawia się natychmiast po rozpoczęciu ruchu w kierunku do przodu, jednakże nie powinna ona utrudniać użytkownikowi obsługi urządzenia.

Niepożądany ruch tłoczyska 4 do przodu, jako reakcja ruchu dozownika 9 podczas procesu ustalania ilości dozowanego produktu, może być również spowodowany działaniem elementu blokującego 8, jednakże jest on skutecznie eliminowany przez oddziaływanie hamujące.

Moduł zbiornikowy 10 jest połączony z modułem dozującym 30 za pomocą zamka zatrzaskowego. W celu wyeliminowania względnego ruchu tych modułów w kierunku osiowym, połączenie uchwytu 3 i obudowy 11 jest zablokowane za pomocą rygla. Przednia część 1, 3 obudowy oraz tylna część 11 obudowy podczas ich łączenia i rozłączania są osadzone wzajemnie przesuwnie w kierunku osiowym, a równocześnie zabezpieczone przed wzajemnym obrotem. Prowadnice osiowe 3d uchwytu 3 (fig. 5) oraz współpracujące z nimi elementy tylnej części obudowy 11 tworzą układ prowadzenia liniowego. Prowadnice osiowe 3d, mające w przykładowym rozwiązaniu na rysunku postać żeber, mogą być również wykonane w postaci rowków równoległych do osi L i tworzących kanały prowadzące. Końce żeber lub rowków, stanowiących prowadnice osiowe 3d, są zwężone w kierunku osiowym tworząc powierzchnie najazdowe, naprowadzające podczas montażu we właściwe położenie tylną część obudowy 11. W celu ułatwienia łączenia części przedniej 1, 3 i części tylnej 11 obudowy podczas montażu, żebra stanowiące prowadnice osiowe 3d są korzystnie zwężone również w kierunku promieniowym.

W elemencie ryglującym 3a jest osadzony człon ryglujący 20, połączony z tylną częścią 11 obudowy. Drugi element rygla 21 jest osadzony przesuwnie w kierunku promieniowym (fig. 3, 4, 9 i 10). Połączenie ryglujące między elementem rygla 21 i elementem ryglującym 3a blokuje możliwość wzajemnego przemieszczenia modułu zbiornikowego 10 względem modułu dozującego 30 w kierunku osiowym.

Na fig. 3 i 4 przedstawiony jest element rygla 21, umieszczony w elemencie ryglującym 3a w położeniu blokującym. Element ryglujący 3a (fig. 5) jest wyposażony w pierścieniowy rowek na zewnętrznej powierzchni uchwytu 3 oraz w kołnierz oporowy, stanowiący jednocześnie tylną ściankę pierścieniowego rowka. Element rygla 21 ma postać noska wystającego z wewnętrznej powierzchni członu ryglującego 20, który podczas ryglowania wsuwa się w element ryglujący 3a w kierunku promieniowym. Nosek jest utrzymywany w położeniu zablokowanym przez element zatrzaskowy 24, dociskający zewnętrzną powierzchnię członu ryglującego 20 w kierunku promieniowym. Człon ryglujący 20 jest umieszczony na obwodzie uchwytu 3 przesuwnie w kierunku promieniowym względem elementu zatrzaskowego 24. Dzięki temu człon 20 można łączyć lub rozłączać z elementem ryglującym 3a.

PL 205 273 B1

W tylnej części 11 obudowy znajduje się ściśle dopasowana prowadnica ślizgowa członu 20. Człon ryglujący 20, stykający się z elementem rygla 21, ma postać przycisku zwalniającego 22 zatrzask (fig. 3). Zatrzask 24 w postaci sprężyny naciskowej jest prowadzony w kierunku promieniowym za pomocą występu prowadzącego, wystającego z zewnętrznej powierzchni członu ryglującego 20 w pewnej odległości od elementu ryglującego 21. Zewnętrzna powierzchnia członu ryglującego 20 jest wyposażona w dwa, wystające w kierunku promieniowym po obydwu stronach występu prowadzącego, noski blokujące 23. Noski blokujące 23 stykają się z blokadą rygla 25, zabezpieczając element rygla 21 przed ruchem w kierunku promieniowym, który mógłby spowodować zwolnienie blokady. Dzięki temu rozwiązaniu uzyskuje się zabezpieczenie połączenia ryglującego elementów rygla 3a i 21 Połączenie ryglujące jest utrzymywane w każdym położeniu elementu wykonawczego 12, z wyjątkiem położenia końcowego, odpowiadającego zakończeniu procesu tłoczenia produktu.

Położenie zwalniające elementu wykonawczego 12 pokrywa się z jego położeniem początkowym, w którym styka się on z dozownikiem 9 podczas ruchu tłoczącego, a jednocześnie dozownik 9 opiera się o ogranicznik przesuwu 3c uchwytu 3 (fig. 4).

W położeniu, w którym moduł dozujący 30 jest połączony z modułem zbiornikowym 10, ruch elementu wykonawczego 12 jest ograniczony za pomocą zderzaka 31, umieszczonego na pierścieniu resetującym uchwytu, za pomocą którego ustawia się wskaźnik 17 w położenie początkowe. Położenie elementu wykonawczego 12, stykającego się ze zderzakiem 31, jest początkowym położeniem tego elementu w tylnej części 11 obudowy. Ustawienie to odpowiada położeniu początkowemu dozownika 9 opartego o ogranicznik 3c.

Na fig. 8 jest przedstawiona blokada rygla 25 mająca postać suwaka blokującego, złożonego z płyty umieszczonej równolegle do osi L (fig. 4) i zaopatrzonej na końcu w prostopadłe ramię 26. Ramię 26 dochodzi w kierunku promieniowym do elementu wykonawczego 12, zaopatrzonego na swej powierzchni w dwa pierścieniowe wsporniki 15a, 15b, przy czym przedni wspornik 15a tworzy jednocześnie kołnierz oporowy dla elementu powrotnego 16. Ramię 26 blokady rygla 25 jest osadzone w rowku między wspornikami 15a i 15b.

Blokada rygla 25 jest również zaopatrzona w umieszczony wzdłuż osi urządzenia, przeciwległe względem ramienia 26 - podłużny otwór 27, otwarty od jej strony czołowej i tworzący po obu stronach tego otworu 27 ramiona blokujące 28. Jeżeli element wykonawczy 12 nie jest ustawiony w położeniu początkowym, noski blokujące 23 członu ryglującego 20 dociskają do jednego z ramion blokujących 28. Po przesunięciu blokady rygla 25 w kierunku osiowym, zatrzask 24 elementu rygla 21 znajduje się wewnątrz podłużnego otworu 27. Płyta blokady rygla 25 jest ponadto zaopatrzona w wycięcia 29, które określają położenie początkowe elementu wykonawczego 12. Każde z wycięć 29 współpracuje z jednym z nosków blokujących 23, który wchodzi do wnętrza odpowiedniego wycięcia 29 wtedy, gdy element wykonawczy 12 zostanie ustawiony w położeniu początkowym.

W przykładowym rozwiązaniu konstrukcyjnym urządzenia dozującego według wynalazku może być również zastosowany pojedynczy nosek blokujący 23, zaś blokada rygla 25 jest wówczas wyposażona w jedno wycięcie 29 i w jedno ramię blokujące 28. Możliwe jest również rozwiązanie, w którym blokada rygla 25 stanowi część elementu wykonawczego 12, co jest korzystne ze względu na współpracę tłoczyska 4 z elementem wykonawczym 12. Zewnętrzna powierzchnia blokady rygla 25 jest podparta w punktach, na wewnętrznej powierzchni tylnej części 11 obudowy, oddalonych od elementu rygla 25 i tworzących prowadnicę osiową tej blokady.

Działanie urządzenia dozującego według wynalazku jest następujące:

W położeniu wyjściowym moduł dozujący 30 jest połączony z nowo założonym, wymiennym modułem zbiornikowym 10, przy czym osie tych modułów są umieszczone wzdłuż jednej prostej. Tylna część modułu zbiornikowego 10 jest wprowadzona przez otwartą od przodu tylną część 11 obudowy i osadzona w module dozującym 30. Współosiowość przedniej części 1, 3 i tylnej części 11 obudowy jest zapewniona dzięki zwężonym końcom żeber stanowiących prowadnice liniowe 3d uchwytu 3, zachowując ich wybrane wstępnie wzajemne położenie kątowe. W końcowej fazie wsuwania przedniej części 1, 3 do tylnej części 11 obudowy następuje połączenie elementu ryglującego 3a i rygla 21 (ręczne lub samoczynne), przy czym położenie kątowe elementu wykonawczego 12 względem obudowy 11 jest już wstępnie ustalone. Prowadnica osiowa 3d przedniej części 1, 3 obudowy i blokada położenia kątowego elementu wykonawczego 12 są ustawione względem siebie tak, aby podczas montażu uniemożliwić wzajemny obrót elementu wykonawczego 12 oraz tłoczyska 4 w każdym położeniu kątowym obydwu części 1, 3 i 11 obudowy.

PL 205 273 B1

W położeniu elementu wykonawczego 12 przesuniętym do tyłu względem położenia początkowego, element rygla 21 jest utrzymywany w swoim maksymalnym wychyleniu w kierunku promieniowym za pomocą blokady rygla 25, przy czym zarówno element rygla 21, element wykonawczy 12, jak i moduł zbiornikowy 10 nie mogą się przesuwać względem siebie w położenie, w którym może nastąpić ich wzajemne połączenie, bowiem umieszczony na zewnętrznej powierzchni uchwytu 3 pierścień, będący częścią elementu ryglującego 3a, opiera się o element rygla 21. Pierścień ten może być zastąpiony rozmieszczonymi obwodowo występami, umożliwiającymi połączenie obydwu części: przedniej 1, 3 i tylnej 11 obudowy tylko w takim ustawieniu kątowym, przy którym zarówno występy, jak i element rygla 21 są względem siebie w położeniu współosiowym.

W celu spełnienia podanego wyżej warunku, użytkownik powinien przesunąć element wykonawczy 12 względem tylnej części obudowy 11 w kierunku osiowym do przodu w położenie początkowe, w którym noski blokujące 23 mogą być wsunięte w wycięcia 29 w blokadzie rygla 25. W tym celu przesuwa się element wykonawczy 12 w położenie wyjściowe i jednocześnie naciska się przycisk zwalniający 22 członu ryglującego 20, umożliwiając wprowadzenie modułu zbiornikowego 10 w tylną część 11 obudowy. Następnie zwalnia się przycisk 22, pokręcając przednią częścią 1, 3 obudowy, i wprowadza się element rygla 21 w element ryglujący 3a, tworząc za pomocą zatrzasku 24 połączenie modułu zbiornikowego 10 z modułem dozującym 30, przy zachowaniu ustalonego położenia dozownika 9 i tłoczyska 4. Jeżeli przed wykonaniem połączenia blokującego dozownik nadal jest umieszczony w pewnej niewielkiej odległości od ogranicznika przesuwu 3c, usuwa się ten odstęp przez odpowiednie przesunięcie elementu wykonawczego 12. Po zakończeniu montażu wskaźnik zliczający 17 urządzenia dozującego według wynalazku jest ustawiony w położeniu zerowym.

Dawkę produktu ustala się przez obrót elementu wykonawczego 12 względem tylnej części obudowy 11 wokół osi podłużnej L, przy czym dzięki sztywnemu połączeniu elementu wykonawczego 12 z prętem 13 tłoczyska 4, jego ruch obrotowy powoduje obrót tłoczyska 4. Ponieważ dozownik 9 jest połączony z tłoczyskiem 4 za pomocą gwintu, równocześnie - prowadzony liniowo przez uchwyt 3 dozownik 9 przesuwa się osiowo w kierunku elementu wykonawczego 12, a wielkość tego przesunięcia jest wstępnie ustalona podziałką gwintu. Element wykonawczy 12 jest zaopatrzony w powierzchnię oporową 12c, ograniczającą ruch liniowy dozownika 9 i jednocześnie wyznaczającą maksymalne przesunięcie ruchu tłoczącego.

Zespół wskaźnika 17 mierzy wielkość dawki produktu odpowiednio do położenia kątowego elementu wykonawczego 12, przedstawiając ją na wskaźniku optycznym.

Wybranie wielkości dawki kończy proces dozowania produktu.

Wybrana dawka jest podawana podczas osiowego przesunięcia elementu wykonawczego 12 i stykającego się z nim dozownika 9 w kierunku do przodu.

Zakończenie procesu tłoczenia produktu następuje w momencie, gdy dozownik 9 zostaje dosunięty do ogranicznika przesuwu 3c uchwytu 3. Po zwolnieniu elementu wykonawczego 12, element powrotny 16 cofa go w kierunku przeciwnym do ruchu tłoczącego w położenie początkowe, a jednocześnie zespół wskaźnika 17, połączony z elementem wykonawczym 12, ustawia się w położeniu zerowym.

Możliwe jest również wyposażenie urządzenia we wskaźnik przedstawiający całkowitą pobraną ilość produktu, albo też ilość produktu pozostającą jeszcze w zasobniku 2.

W celu wyjęcia modułu zbiornikowego 10 z modułu dozującego 30, element wykonawczy 12 przesuwa się w położenie wyjściowe, w którym zetknie się z dozownikiem 9. W tym położeniu zwalnia się połączenie blokujące przez przyciśnięcie przycisku zwalniającego 22 i wyjmuje się moduł zbiornikowy 10 z modułu dozującego 30.

Na fig. 9 do 13 przedstawiono odmianę konstrukcyjną urządzenia dozującego w postaci aparatu wstrzykującego według wynalazku w przekroju podłużnym, przy czym konstrukcja zespołu blokującego i blokady rygla 25 jest identyczna z rozwiązaniem przedstawionym we wcześniejszej części opisu.

Fig. 10, 11 i 12 przedstawiają człon ryglujący 20 i ustawienie nosków blokujących 23 względem elementu rygla 21 i blokady rygla 25 w położeniu początkowym aparatu wstrzykującego. Rozwiązanie przedstawione na fig. 10 do 12 różni się od rozwiązania przedstawionego w poprzedniej części opisu sposobem współpracy podzespołów podczas procesu dozowania, umożliwiając oprócz funkcji opisanej w poprzednim rozwiązaniu skokowe ustalenie położenia kątowego zespołu dozującego względem uchwytu. Ponadto konstrukcja elementów blokujących jest w tym rozwiązaniu prostsza niż w poprzednio opisanym.

PL 205 273 B1

W dalszej części opisu wię kszość elementów urzą dzenia jest oznaczona tymi samymi liczbami jak poprzednio, natomiast w elementach oznaczonych liczbami 31 - 39, druga cyfra tych liczb odpowiada cyfrze oznaczającej podobny element w uprzednio opisanym rozwiązaniu według wynalazku. Jeżeli w opisie podzespołów i funkcji nie jest podany dodatkowy tekst wyjaśniający, ich konstrukcja lub działanie, oznacza to, że aktualny jest ich opis dotyczący poprzednio opisanego rozwiązania.

Element wykonawczy 32, osadzony w tylnej części 11 obudowy przesuwnie i obrotowo względem osi podłużnej L, jest połączony bez możliwości ich wzajemnego obrotu z dozownikiem 39, przy czym obydwa te elementy przesuwają się wzdłuż osi L w obu kierunkach zarówno względem siebie, jak i względem obudowy. Tłoczysko 4 jest osadzone bez możliwości obrotu w uchwycie 3. Blokada ruchu powrotnego 6, współpracująca z elementem blokującym 38, tworzy wspólną część z uchwytem 3, eliminując ruch powrotny oraz obrót tłoczyska 4 i umożliwiając jednocześnie jego ruch do przodu. Podobnie jak w poprzednim rozwiązaniu według wynalazku, element wykonawczy 32 jest prowadnicą tłoczyska 4.

Podczas dozowania element wykonawczy 32 oraz połączony z nim dozownik 39 wykonują ruch obrotowy. Połączenie gwintowe tłoczyska 4 z dozownikiem 39 jest podobne jak w poprzednio opisanym rozwiązaniu według wynalazku, zaś połączony z tłoczyskiem zderzak 39c dozownika 39 przesuwa się podczas dozowania produktu w kierunku powierzchni czołowej elementu wykonawczego 32. W odróżnieniu od poprzedniego rozwiązania, dozownik 39 podczas dozowania wykonuje ruch obrotowy i jednocześnie ruch liniowy względem przedniej części 1, 3 obudowy, natomiast tłoczysko 4 pozostaje nieruchome. Po zakończeniu dozowania przesunięcie elementu wykonawczego 32 powoduje równoczesne przesunięcie tłoczyska 4 na drodze odpowiadającej odległości między dozownikiem 39 i ogranicznikiem przesuwu 3c uchwytu 3.

Przesunięcie dozownika 39 w kierunku przeciwnym do kierunku tłoczenia jest uniemożliwione przez tylny zderzak 11c, stanowiący element tylnej części 11 obudowy. Również i w tym rozwiązaniu konstrukcyjnym według wynalazku oś obrotu i oś, wzdłuż której następuje przesunięcie elementów są jednocześnie osią podłużną L urządzenia.

Przednia część 1, 3 obudowy jest wyposażona w prowadnicę osiową 3d dozownika 39, przy czym wewnętrzna powierzchnia uchwytu 3 jest osadzona przesuwnie na zewnętrznej powierzchni dozownika 39.

Element wykonawczy 32 współpracuje z wewnętrzną powierzchnią dozownika 39 tworząc połączenie zabezpieczone przed wzajemnym obrotem. Tłoczysko 4 nie jest w tym rozwiązaniu wyposażone w elementy hamujące, prócz listem blokady ruchu powrotnego 6, których powierzchnie czołowe pełnią również funkcję hamowania. Tłoczysko 4 jest w obydwu rozwiązaniach skonstruowane identycznie. Również uchwyt 3 jest w tym rozwiązaniu konstrukcyjnym wyposażony w dwa elementy ryglujące.

Na fig. 14 do 16 jest przedstawiony uchwyt 3 tego rozwiązania konstrukcyjnego w widoku perspektywicznym, w widoku z przodu oraz w przekroju poprzecznym wzdłuż linii A-A. Podobnie jak i w poprzednim rozwiązaniu, uchwyt 3 ma postać tulei wykonanej z tworzywa sztucznego za pomocą odlewania ciśnieniowego i zaopatrzonej w występ 3e, umieszczony na zewnętrznej powierzchni przedniej części tulei. Przednia część uchwytu 3 jest połączona nierozłącznie ze zbiornikiem 1 za pośrednictwem występu 3e.

Element ryglujący 3a znajduje się w środkowej części uchwytu 3 i podobnie jak w poprzednim rozwiązaniu według wynalazku ma postać pierścieniowego rowka. Tylna część uchwytu 3 jest wyposażona w rozmieszczone na jego obwodzie osiowe prowadnice 3d w postaci żeber wystających promieniowo z jego zewnętrznej powierzchni i dochodzących do tylnego końca uchwytu 3, a ponadto zwężających się na swych końcach w kierunku osiowym. Gdy moduł zbiornikowy 10 jest połączony z elementem wykonawczym 30, prowadnice 3d współpracują z elementami sprzęgającymi 11d tylnej części 11 obudowy. Ilość i kształt tych elementów sprzęgających 11d, mających postać rowków równoległych do osi L i umieszczonych na wewnętrznej powierzchni tylnej części 11 obudowy, są dostosowane do ilości i kształtu żeber prowadzących, stanowiących prowadnice osiowe 3d. Prowadnice osiowe 3d wchodzące w te rowki, stanowiące elementy sprzęgające 11d tworzą prowadnicę ślizgową łączącą przesuwnie, bez możliwości ich wzajemnego obrotu, obydwie części: przednią 1, 3 i tylną 11 obudowy.

Dzięki zwężeniu końców żeber prowadzących w kierunku osiowym i odpowiedniemu rozszerzeniu zewnętrznych końców rowków prowadzących, wzajemne połączenie obydwu części: przedniej 1, 3 i tylnej 11 obudowy jest znacznie ułatwione. Końce żeber prowadzących, tworzących prowadnice osio10

PL 205 273 B1 we 3d uchwytu 3, są również zwężone w kierunku promieniowym, tworząc stożkowy kształt powierzchni zewnętrznej uchwytu 3, co dodatkowo upraszcza proces montażu.

Podobnie jak przednia część 1, 3 obudowy, połączona bez możliwości obrotu z tylną częścią 11 obudowy, tak i dozownik 39, wsunięty do wnętrza uchwytu 3, jest względem niego obrotowo zablokowany. Blokada ta jest jednak rozłączna w celu umożliwienia ruchu obrotowego, koniecznego do dozowania produktu. Takie rozwiązanie eliminuje dodatkowo przypadkowy ruch dozujący podczas łączenia części 1, 3 i 11 obudowy. Dozownik 39 może być więc osadzony w uchwycie 3 w stopniowanym położeniu kątowym za pomocą rozłącznej blokady.

Na fig. 17 do 20 jest przedstawiony dozownik 39. W celu uzyskania połączenia blokującego jego obrót względem uchwytu 3 - zewnętrzna powierzchnia dozownika 39 jest wyposażona w wybrania 39g w postaci rowków równoległych do osi L, rozmieszczonych w regularnych odstępach na jego obwodzie. W przekroju poprzecznym zarys rowków jest zaokrąglony.

Uchwyt 3 jest natomiast wyposażony w dwa występy blokujące 3g (fig. 15 i 16), rozmieszczone naprzeciwległe względem siebie na wewnętrznej powierzchni jego tylnej części. Obszar powierzchni uchwytu 3, na którym znajdują się występy 3g, tworzy elastyczny element sprężysty 3f podatny w kierunku promieniowym. Po osadzeniu elastycznych występów blokujących 3g w zaokrąglonych wybraniach 39g, uzyskuje się połączenie blokujące, konieczne dla prawidłowego przebiegu procesu dozowania, a równocześnie ustalające położenie kątowe dozownika 39 podczas łączenia obydwu części 1, 3 i 11 obudowy. W celu uzyskania odpowiedniej elastyczności elementu sprężystego 3f uchwytu 3, jego tylna część jest nacięta, nadając elementowi sprężystemu 3f postać naciętego pierścienia z możliwością rozszerzania się go w kierunku obwodowym.

Dozownik 39 jest ponadto zaopatrzony na swej powierzchni wewnętrznej w kilka występów równoległych do osi L, stanowiących prowadnice osiowe 39d zabezpieczające od obrotu jego połączenie z elementem wykonawczym 32 (fig. 17, 18 i 20). Element wykonawczy 32 jest natomiast zaopatrzony w taką samą liczbę prostoliniowych rowków prowadzących, tworzących połączenie przesuwne z dozownikiem 39. Końce prowadnic osiowych 39d są od strony elementu wykonawczego 32 zwężone zarówno w kierunku osiowym, jak i promieniowym, w celu łatwego wprowadzania osiowego elementu wykonawczego 32 do dozownika 39. Rozwiązanie to jest identyczne jak zastosowane do współosiowania łączonych części 1, 3 i 11 obudowy.

Fig. 18 przedstawia element oporowy 39c. Dozownik 39 jest wyposażony w połączenie gwintowe 39a do regulacji wielkości dozowanej dawki produktu oraz w dwie blokady ruchu obrotowego, działające w skrajnych osiowych położeniach tego zespołu (fig. 18 i 20). W celu wyeliminowania osiowego ruchu tłoczyska 4, spowodowanego ruchem obrotowym dozownika 39, na jego czołowej przedniej powierzchni znajdują się występy wystające w kierunku osiowym i stanowiące ograniczniki obrotu 39h. W skrajnym położeniu dozownika 39, czyli bezpośrednio po zakończeniu procesu tłoczenia produktu albo przed rozpoczęciem procesu nastawiania wielkości dawki produktu, ograniczniki obrotu 39h wchodzą w zazębienie z ogranicznikami obrotu 3h uchwytu 3 (fig. 16), tworząc połączenie blokujące. Ograniczniki obrotu 3 są umieszczone na czołowej powierzchni uchwytu 3, tworzącej jednocześnie ogranicznik przesuwu 3c i wystają osiowo w kierunku ograniczników obrotu 39. Połączenie między ogranicznikami obrotu 39 i 3 umożliwia ruch obrotowy dozownika 39 podczas ustalania wielkości dawki produktu, powodujący jego przesunięcie osiowe wtedy, gdy jest on oddalony od ogranicznika 3c, a jednocześnie zapobiega jego obrotowi w przeciwnym kierunku wtedy, gdy jest maksymalnie przesunięty do przodu.

Urządzenie jest również wyposażone w dodatkową parę ograniczników obrotu 39 oraz 11i, których kształt i funkcja są podobne jak ograniczników obrotu 39h i 3h. Ograniczniki obrotu 39i wystają w kierunku osiowym z tylnej powierzchni czołowej, natomiast współpracujące z nimi ograniczniki obrotu 11i wystają osiowo w kierunku dozownika 39 i są umieszczone na powierzchni czołowej ogranicznika przesuwu 11c. Ograniczniki obrotu 39i oraz 11i nie są przedstawione na fig. 9 ze względu na ich niewielkie wymiary. W skrajnym położeniu dozownika 39 jego tylna para ograniczników obrotu 39i oraz 11i uniemożliwia ruch tłoczyska 4 w kierunku do przodu, który mógłby być spowodowany obrotem dozownika 39. Długość ograniczników obrotu 3h, 39h, i 39i jest odpowiednio dobrana do skoku gwintu łączącego tłoczysko 4 z dozownikiem 39 i może być zbyt duża, aby nie utrudniać obrotowego ruchu dozującego dozownika 39 w jego położeniu odsuniętym od ogranicznika przesuwu 3c.

Podczas montażu elementów modułu zbiornikowego 10, dozownik 9 i 39 nakręca się na gwintowane tłoczysko 4, aż do uzyskania wybranego położenia (fig. 9). Tłoczysko 4 z osadzonym na nim dozownikiem 9, 39 umieszcza się następnie w uchwycie 3 tak, aby elementy blokujące 38 utworzyły

PL 205 273 B1 połączenie blokujące z listwą blokady ruchu powrotnego 6 tłoczyska 4, zabezpieczając dodatkowo przed obrotem ogranicznik obrotu 39h dozownika 39 i ogranicznik obrotu 3h uchwytu 3. Podczas mocowania w uchwycie 3 dozownik 39 jest prowadzony osiowo za pomocą występów blokujących 3g, wchodzących do wybrań 39g. Prawidłowo umieszczony dozownik 39 opiera się o element ustalający 3c uchwytu 3, zaś przesunięty do skrajnego przedniego położenia jest zabezpieczony przed obrotem za pomocą zazębiających się ze sobą ograniczników obrotu 3h i 39h. W tym położeniu uchwyt 3 jest połączony z modułem zbiornikowym 10, w którym wcześniej został umieszczony zbiornik 1.

W kolejnym etapie montażu nasuwa się na uchwyt 3 tylną część 11 obudowy modułu dozującego 30, przy czym ich wzajemne współosiowe ustawienie zapewnia przesuwanie się prowadnicy osiowej 3d uchwytu 3 wzdłuż elementu sprzęgającego 11d tylnej części 11 obudowy. Równocześnie element wykonawczy 32 łączy się z dozownikiem 39 w sposób zabezpieczony przed ich wzajemnym obrotem i w ustalonym skokowo położeniu kątowym. Połączone elementy mogą jednak przesuwać się względem siebie w kierunku osiowym, przy czym różnica kątowa między ich dwoma sąsiednimi położeniami odpowiada jednostce dawkowania.

Połączenie przesuwne uchwytu 3 i tylnej części 11 obudowy, skokowa zmiana położenia kątowego dozownika 39 względem uchwytu 3 (dzięki współpracy wybrania 39g i występu blokującego 3g) oraz blokowane położenie kątowe elementu wykonawczego 32 względem tylnej części 11 obudowy są dobierane tak, aby obydwie części 1, 3 i 11 obudowy tworzyły połączenie przesuwne i jednocześnie element wykonawczy 32 był ustawiony współosiowo względem dozownika 39, tworząc połączenie zabezpieczone od ich wzajemnego obrotu podczas dozowania wtedy, gdy moduł zbiornikowy 10 jest połączony z modułem dozującym 30.

Pozostałe szczegóły dotyczące montażu, zwłaszcza tworzenia połączeń blokujących oraz działania aparatu wstrzykującego w tym rozwiązaniu konstrukcyjnym według wynalazku są takie same, jak podane w opisie pierwszego rozwiązania.

W drugim rozwiązaniu według wynalazku aparat wstrzykujący jest również zaopatrzony w mechanizm blokowania obrotu, zabezpieczający tłoczysko 4 przed niepożądanym ruchem, gdy dozownik 39 jest ustawiony w jednym z dwóch skrajnych położeń. Na fig. 21 przedstawiono dwie blokady obrotu, wykonane podobnie jak w pierwszym rozwiązaniu według wynalazku, jednakże ograniczniki, które w drugim rozwiązaniu według wynalazku są umieszczone na częściach 1, 3 i 11 obudowy, w pierwszym rozwiązaniu są utworzone z jednej strony na elemencie ustalającym, a z drugiej strony - na elemencie wykonawczym 12. Ograniczniki elementu ustalającego 8 są umieszczone na powierzchni czołowej i skierowane w stronę dozownika 9. Gdy element ustalający 8 jest połączony z przednią częścią 1, 3 obudowy i zabezpieczony przed obrotem względem tłoczyska 4 za pomocą pary ograniczników 8h, 9h, blokując równocześnie ruch obrotowy tłoczyska 4 względem dozownika 8, to druga para ograniczników blokuje obrót dozownika 9 względem tylnego ogranicznika przesuwu 12c elementu wykonawczego 12. Podobnie jak i w drugim rozwiązaniu według wynalazku, ograniczniki obrotu 12i wystające z powierzchni czołowej elementu wykonawczego 12 są zwrócone w kierunku dozownika 9. Również dozownik 9 jest wyposażony w umieszczone na jego powierzchni ograniczniki obrotu 9j, które w jego skrajnym tylnym położeniu współpracują z ogranicznikiem obrotu 12i elementu wykonawczego 12. W tym położeniu dozownika 9 para zazębiających się wzajemnie ograniczników obrotu 9j, 12i umożliwia tylko obrotowy ruch dozujący, który powoduje przesuwanie się dozownika 9 w kierunku do przodu.

Claims (21)

1. Urządzenie dozujące do podawania dawek produktu wyposażone w przednią część obudowy z zasobnikiem produktu, w połączoną z nią rozłącznie tylną część obudowy, w osadzone w przedniej części obudowy tłoczysko tłoczące produkt z zasobnika i w osadzony przesuwnie względem tej przedniej części obudowy element wykonawczy, sprzęgający się podczas łączenia poszczególnych części obudowy z tłoczyskiem, oraz w dozownik wykonujący względem tłoczyska ruch dozujący, przy czym przednia część obudowy jest zaopatrzona przynajmniej w jedną prowadnicę osiową, zaś jej tylna część - przynajmniej w jeden element sprzęgający, znamienne tym, że osadzony przesuwnie wzdłuż osi (L) dozownik (9, 39) styka się bezpośrednio z tłoczyskiem (4), zaś element wykonawczy (12, 32), osadzony obrotowo wokół osi (L) oraz przesuwnie względem przedniej części (1, 3) obudowy, jest podczas montażu poszczególnych części obudowy (1, 3 i 11) połączony z tłoczyskiem (4) i z dozownikiem (9, 39) przekształcając swój ruch obrotowy w ruch przesunięcia elementu wyko12

PL 205 273 B1 nawczego (12, 32) i tłoczyska (4), przy czym uchwyt (3) urządzenia dozującego jest zaopatrzony w prowadnicę osiową (3d), zaś tylna część (11) obudowy - przynajmniej w jeden element sprzęgający (11d), współpracujący z tą prowadnicą osiową (3d) podczas łączenia poszczególnych części (1, 3 i 11) obudowy, blokując równocześnie ich wzajemny ruch obrotowy.

2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że prowadnica osiowa (3d) jest utworzona na powierzchni przedniej części (1, 3) albo tylnej części (11) obudowy.

3. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że jest wyposażone w kilka prowadnic liniowych (3d), rozmieszczonych równomiernie na obwodzie powierzchni przedniej części (1, 3) obudowy.

4. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że element sprzęgający (11d) jest utworzony na wewnętrznej powierzchni tylnej części (11) obudowy.

5. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że koniec przynajmniej jednej prowadnicy liniowej (3d), znajdujący się od strony łączonej części (1, 3 lub 11) obudowy, jest zwężony zarówno w kierunku równoległym do osi (L), jak i w kierunku promieniowym.

6. Urządzenie według zastrz. 4, znamienne tym, że przynajmniej jeden element sprzęgający (11d) jest rozszerzony od strony łączonej części (1, 3 lub 11) obudowy, a zwężony zarówno w kierunku równoległym do osi (L), jak i w kierunku promieniowym.

7. Urządzenie według zastrz. 3, znamienne tym, że jest wyposażone w kilka prowadnic osiowych (3d), równomiernie rozmieszczonych na obwodowej powierzchni uchwytu (3), a równocześnie w taką samą liczbę równomiernie rozmieszczonych na obwodzie powierzchni tylnej części obudowy (11) elementów sprzęgających (11d).

8. Urządzenie według zastrz. 3 albo 7, znamienne tym, że przednia część (1, 3) jego obudowy jest osadzona przesuwnie względem jej tylnej części (11), przy czym po połączeniu obydwu części (1 i 3) oraz (11) obudowy - w ich ustalonym ustawieniu kątowym - przynajmniej jedna prowadnica liniowa (3d) jest zablokowana za pomocą przynajmniej jednego elementu sprzęgającego (11d).

9. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że jego dozownik (9, 39) jest osadzony przesuwnie względem tylnej części (11) obudowy albo też względem przedniej części (1, 3) obudowy.

10. Urządzenie według zastrz. 9, znamienne tym, że przednia część (1, 3) obudowy jest zaopatrzona w elastyczny występ blokujący (3g), a równocześnie jego dozownik (39) jest zaopatrzony we współpracujące z tym wycięciem - po połączeniu przedniej części (1, 3) i tylnej części (11) obudowy - wybranie (39g), tworząc rozłączalne, sprężyste połączenie zatrzaskowe po pokonaniu siły.

11. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że jego dozownik (39) jest zaopatrzony przynajmniej w jeden zderzak (39h, 39i), zaś przednia część (1, 3) obudowy jest zaopatrzona we współpracujący z tym zderzakiem ogranicznik obrotu (3h), unieruchamiający w krańcowym położeniu dozownika (39), ruch tłoczyska (4).

12. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że przednia część obudowy (1, 3) jest wyposażona w element ryglujący (3a), zaś tylna część (11) obudowy - we współpracujący z nim element rygla (21), ustalający wzajemne osiowe położenie obydwu części (1, 3 i 11) obudowy.

13. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że jego tłoczysko (4) jest zaopatrzone w segmenty gwintowane (5), współpracujące z połączeniem gwintowym (39a) dozownika (39), przy czym składowa osiowa ruchu śrubowego stanowi ruch dozujący tego dozownika (39).

14. Urządzenie według zastrz. 13, znamienne tym, że oś segmentu gwintowanego (5) tłoczyska (4) pokrywa się z osią podłużną (L) elementu wykonawczego (12, 32).

15. Moduł zbiornikowy do urządzenia dozującego złożony z przedniej części obudowy połączonej z zasobnikiem produktu, z tłoka osadzonego w zasobniku i służącego do podawania produktu, z tłoczyska połączonego za pomocą gwintu z dozownikiem urządzenia, znamienny tym, że tłoczysko (4) jest osadzone w przedniej części obudowy (1, 3), zaopatrzonej przynajmniej w jedną prowadnicę osiową (3d), współpracującą z odpowiednim elementem sprzęgającym tylnej części obudowy urządzenia dozującego i zapewniającą przesuwne, lecz zabezpieczone od wzajemnego obrotu połączenie przedniej i tylnej części obudowy.

16. Moduł według zastrz. 15, znamienny tym, że przednia część (1, 3) obudowy jest zaopatrzona w połączenie zatrzaskowe do rozłącznego łączenia jej z dozownikiem urządzenia dozującego.

17. Moduł według zastrz. 16, znamienny tym, że przednia część (1, 3) obudowy jest zaopatrzona w występ (3g) połączenia zatrzaskowego, współpracujący z odpowiednim wybraniem (39g) dozownika (39) urządzenia dozującego, przy czym występ (3g) jest sprężysty, tworząc połączenie zatrzaskowe rozłączalne po pokonaniu siły sprężystości.

PL 205 273 B1

18. Moduł według zastrz. 15, znamienny tym, że przednia część (1, 3) obudowy jest wyposażona przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu (3h), blokujący ruch dozownika (39) urządzenia dozującego w jego skrajnym położeniu dozującym, a równocześnie ruch tłoczyska (4) w kierunku przeciwnym do kierunku podawania.

19. Moduł według zastrz. 15, znamienny tym, że przednia część (1, 3) obudowy jest złożona ze zbiornika (1) z zasobnikiem (2), połączonego nierozłącznie z uchwytem (3) w postaci tulei, przy czym w uchwycie (3) jest osadzone tłoczysko (4).

20. Moduł według zastrz. 19, znamienny tym, że jego uchwyt (3) jest zaopatrzony w ogranicznik przesuwu (3c), współpracujący z powierzchnią czołową dozownika urządzenia dozującego, przesuwając go podczas ruchu dozującego w kierunku przeciwnym do ruchu tłoczącego.

21. Moduł według zastrz. 19, znamienny tym, że jego uchwyt (3) jest wyposażony w element blokujący (8), tworzący wraz z elementem blokującym (38) blokadę (6) ruchu powrotnego tłoczyska (4).