PL205976B1 - Urządzenie dozujące do podawania płynnych produktów oraz moduł zbiornikowy do tego urządzenia - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest urządzenie dozujące do podawania płynnych produktów, wyposażone w moduł zbiornikowy złożony ze zbiornika z zasobnikiem osadzonego w uchwycie, tłoczysko osadzone przesuwnie wzdłuż osi podłużnej w kierunku wylotu zasobnika i połączone z elementem wykonawczym wymuszającym ruch tego tłoczyska w kierunku podawania produktu oraz w połączony z tłoczyskiem dozownik. Obrotowy ruch dozujący tłoczyska powoduje przesunięcie dozownika względem tłoczyska w ruchu postępowym. Urządzenie jest ponadto wyposażone w ograniczniki przesuwu ustalające graniczne położenia dozownika i w ograniczniki obrotu, które w położeniach granicznych dozownika umożliwiają jego ruch dozujący w jednym kierunku, równocześnie blokując ten ruch w drugim kierunku.

Przedmiotem wynalazku jest również moduł zbiornikowy do tego urządzenia dozującego, wyposażony w przednią część obudowy zaopatrzoną w zasobnik do płynnego produktu, w tłok do podawania produktu i osadzony w zasobniku przesuwnie w kierunku do wylotu tego zasobnika, w tłoczysko, w element wykonawczy połączony z tł oczyskiem w celu uzyskania ruchu podają cego oraz w dozownik połączony z tłoczyskiem, przy czym tłoczysko i dozownik przesuwają się kolejno w kierunku tłoczenia wraz z obrotowym ruchem dozującym, który wykonuje dozownik względem tłoczyska wokół osi.

Urządzenie według wynalazku jest przeznaczone zwłaszcza do stosowania jako strzykawka względnie jako aparat do inhalacji albo do doustnego podawania leków.

Dawkowanie produktów, zwłaszcza leków, wymaga bardzo dokładnego pobierania odpowiedniej ilości podawanej substancji. W rozwiązaniach znanych ze stanu techniki produkt jest dawkowany za pomocą dozownika współpracującego z odpowiednim podajnikiem. Niedogodnością tych znanych rozwiązań jest niepożądany ruch tłoczący związany z dozowaniem, który zmniejsza dokładność dawkowania żądanej ilości podawanego produktu.

Z polskiego opisu patentowego nr PL 172 913 znana jest strzykawka zawierają ca obudowę , w której jest umieszczony pojemnik z dawkowanym pł ynem oraz gwintowany tł oczek stykają cy się z nurnikiem, a z dalszym koń cem strzykawki jest połączona igł a, zaś na bliż szy koniec obudowy strzykawki jest nasunięty kapturek z otworem, w który wchodzi pokrętło dozowania połączone z wewnętrzną nakrętką. Strzykawka zawiera umieszczoną na nakrętce zapadkę współpracującą z rowkami znajdującymi się wewnątrz cylindra strzykawki oraz pierwszą powierzchnię na końcu nakrętki, współpracującą z drugą powierzchnią cylindra.

Z polskiego opisu patentowego nr PL 196 089 znane jest urzą dzenie do dawkowego podawania wstrzykiwanych produktów, złożone z obudowy wyposażonej w zbiornik na wstrzykiwany produkt, z tłoka, który przemieszczając się w kierunku wstrzykiwania wypycha do wylotu zbiornika zawarty w nim produkt, z przemieszczają cej tł ok przekładni zę batej, wyposaż onej w pierwszy i drugi szereg zębów, z członu napędowego, ruchomego względem obudowy w kierunku wstrzykiwania i przeciwnym oraz napierającego na przekładnię zębatą w czasie ruchu w kierunku wstrzykiwania, a także przynajmniej z dwóch elementów blokujących, zabezpieczonych przed przesunięciem względem obudowy, z których każdy współpracuje z jednym szeregiem zębów, umożliwiając przemieszczanie się przekładni zębatej w kierunku wstrzykiwania w wyniku sprężystego odchylenia elementów blokujących oraz zapobiegając jej ruchowi w kierunku przeciwnym, przy czym w czasie przemieszczania się przekładni zębatej, elementy blokujące nie zazębiają się całkowicie i jednocześnie o obydwa szeregi zębów. Urządzenie to charakteryzuje się tym, że drugi szereg zębów przekładni zębatej zaopatrzony jest w pierwszy dolny wydłużony wrąb, w którym zazębia się współpracujący z tym szeregiem zębów drugi element blokujący w wyjściowym położeniu przekładni zębatej przed pierwszym podaniem wstrzykiwanego produktu.

Z polskiego opisu patentowego nr PL 196 090 znane jest urządzenie do dawkowego podawania wstrzykiwanych produktów, złożone z obudowy wyposażonej w zbiornik na wstrzykiwany produkt, z tłoka, który przemieszczając się w kierunku wstrzykiwania wypycha do wylotu zbiornika zawarty w nim produkt, z czł onu napę dowego, ruchomego wzd ł u ż suwliwej osi w kierunku wstrzykiwania do proksymalnego położenia końcowego oraz w kierunku przeciwnym do dystalnego położenia końcowego, z członu napędzanego, zabezpieczonego przed ruchem w kierunku przeciwnym do kierunku wstrzykiwania, napieranego przez człon napędowy podczas jego przemieszczania się w kierunku wstrzykiwania oraz napierającego na tłok, powodując jego przesuw, a także z członu dozującego, obracanego wokół suwliwej osi członu napędowego w celu ustawienia dawki wstrzykiwanego produktu, przy czym zarówno człon napędowy, jak i człon dozujący wyposażone są przynajmniej w jeden

PL 205 976 B1 ogranicznik dawkowania, którymi opierają się o siebie obydwa te człony w dystalnym położeniu końcowym, gdzie przynajmniej jeden z ograniczników dawkowania, co najmniej częściowo, otacza spiralnie suwliwą oś członu napędowego. Urządzenie to charakteryzuje się tym, że przynajmniej jeden spiralny ogranicznik dawkowania ma postać ciągłej powierzchni obwodowej o stałym kącie nachylenia względem prostej prostopadłej do suwliwej osi.

Z polskiego opisu patentowego nr PL 198 863 znane jest urzą dzenie dozują ce wyposaż one w przednią część obudowy i tylną część obudowy, w których jest umieszczony zasobnik, w tł ok osadzony w zasobniku przesuwnie w kierunku wylotu, w tłoczysko, w element wykonawczy do ustalania wielkości dawki produktu i podawania tej dawki, który wykonuje ruch dozujący i tłoczący względem obu części obudowy. Element wykonawczy jest połączony z tłoczyskiem. Podczas ruchu dozującego tłoczysko jest elementem nadążnym elementu wykonawczego, podczas ruchu tłoczącego tłoczysko przesuwa się względem elementu wykonawczego. Urządzenie jest wyposażone również w dozownik uruchamiany za pomocą elementu wykonawczego, połączony z tłoczyskiem i obudową. Dozownik przesuwa się do przodu tylko razem z tłoczyskiem i podczas ruchu dozującego przesuwa się względem tłoczyska w kierunku przeciwnym do kierunku tłoczenia.

Z polskiego opisu patentowego nr PL 198 864 znane jest urządzenie dozujące wyposażone w przednią część obudowy zaopatrzon ą w zasobnik do przechowywania dozowanego produktu oraz w element ryglujący, w tł ok osadzony przesuwnie w zasobniku, tł oczysko, tylną część obudowy połączoną rozłącznie z przednią częścią obudowy i zaopatrzoną w drugi element rygla, w element wykonawczy osadzony przesuwnie w tylnej części obudowy. Oba elementy rygla tworzą połączenie blokujące. Element wykonawczy działa na tłoczysko podczas ruchu tłoczącego. Urządzenie jest również zaopatrzone w blokadę rygla do ustalania połączenia elementów rygla, połączoną z elementem wykonawczym. Połączenie blokujące może być rozłączone tylko w położeniu, w którym element wykonawczy jest zwolniony.

Celem wynalazku jest opracowanie takiego urządzenia dozującego wyposażonego w podajnik i dozownik połączony z tym podajnikiem, które wyeliminuje niedogodnoś ci rozwiązań znanych ze stanu techniki i zapewni wysoką dokładność dozowania.

Cel ten zrealizowano w urządzeniu dozującym do podawania płynnych produktów według wynalazku, które charakteryzuje się tym, że jest wyposażone w ograniczniki obrotu, zabezpieczające dozownik przed dociśnięciem w kierunku osi do ograniczników przesuwu obrotowego ruchu dozującego.

Dozownik urządzenia jest korzystnie wyposażony przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu, który w granicznym położeniu tego dozownika styka się odpowiednio z ogranicznikiem obrotu uchwytu lub obudowy, przy czym przynajmniej jeden z tych pierwszych ograniczników obrotu stanowi element dozownika względnie jest do niego przymocowany, natomiast przynajmniej jeden współpracujący z nim drugi ogranicznik obrotu jest elementem uchwytu wzglę dnie obudowy, albo też jest przymocowany do tego uchwytu względnie obudowy.

Urządzenie według wynalazku jest wyposażone korzystnie przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu, który w granicznym położeniu dozownika styka się z drugim ogranicznikiem obrotu, przy czym przynajmniej ten pierwszy ogranicznik obrotu jest elementem dozownika albo też jest przymocowany do tego dozownika, zaś współpracujący z nim drugi ogranicznik obrotu stanowi część elementu wykonawczego względnie jest przymocowany do tego elementu wykonawczego.

Urządzenie według wynalazku jest wyposażone korzystnie przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu, który w granicznym położeniu dozownika styka się z drugim ogranicznikiem obrotu, przy czym przynajmniej ten pierwszy ogranicznik obrotu stanowi element dozownika względnie jest przymocowany do tego dozownika, zaś współpracujący z nim drugi ogranicznik obrotu jest połączony z uchwytem względnie z tłoczyskiem.

Urządzenie według wynalazku jest korzystnie wyposażone przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu, który w położeniu granicznym dozownika styka się z drugim ogranicznikiem obrotu, przy czym przynajmniej jeden z tych pierwszych ograniczników obrotu oraz przynajmniej jeden współpracujący z nim ogranicznik obrotu wystaje osiowo w kierunku naprzeciwległ ego ogranicznika obrotu.

Urządzenie według wynalazku jest korzystnie wyposażone przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu, który w położeniu granicznym dozownika styka się z drugim ogranicznikiem obrotu, przy czym przynajmniej jeden z tych pierwszych ograniczników obrotu ma postać występu, zaś przynajmniej jeden współpracujący z nim ogranicznik obrotu ma postać wgłębienia.

Przynajmniej jeden ogranicznik obrotu oraz przynajmniej jeden współpracujący z nim ogranicznik obrotu mają korzystnie postać skierowanych naprzeciwko siebie w kierunku osiowym występów

PL 205 976 B1 względnie wgłębień na powierzchniach czołowych tych elementów, których wzajemny obrót jest blokowany przez te ograniczniki.

Urządzenie według wynalazku jest korzystnie wyposażone przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu, który w granicznym położeniu dozownika styka się z drugim ogranicznikiem obrotu, przy czym przynajmniej jeden z tych pierwszych ograniczników obrotu stanowi element dozownika względnie jest połączony z tym dozownikiem, a przynajmniej jeden współpracujący z nim ogranicznik obrotu stanowi część ogranicznika przesuwu.

Dozownik urządzenia według wynalazku jest korzystnie zaopatrzony w gwint o osi pokrywającej się z osią podłużną urządzenia, służący do połączenia ze współpracującym gwintem tłoczyska.

Urządzenie według wynalazku jest korzystnie wyposażone przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu, który w granicznym położeniu dozownika styka się z drugim ogranicznikiem obrotu, przy czym wszystkie te ograniczniki są rozmieszczone równomiernie wzdłuż obwodu zakreślonego wokół osi podłużnej na przylegających do siebie powierzchniach elementów, których wzajemny obrót jest blokowany przez te ograniczniki.

Moduł zbiornikowy urządzenia według wynalazku jest korzystnie wyposażony w uchwyt z ogranicznikiem przesuwu, stykającym się z dozownikiem w jego granicznym położeniu uzyskanym po zakończeniu ruchu tłoczącego do przodu.

Urządzenie według wynalazku jest korzystnie wyposażone w element blokujący, osadzony obrotowo lecz nieprzesuwnie w uchwycie modułu zbiornikowego i łączony bez możliwości obrotu z tłoczyskiem, hamując jego ruch w kierunku przeciwnym do kierunku tłoczenia.

Celem wynalazku jest również opracowanie konstrukcji modułu zbiornikowego dostosowanego do urządzenia dozującego i stanowiącego element jednorazowego użytku.

Cel ten realizuje moduł zbiornikowy według wynalazku, który charakteryzuje się tym, że jest wyposażony w ogranicznik przesuwu, ograniczający wspólny ruch tłoczyska oraz dozownika w kierunku podawania przez zetknięcie z dozownikiem w jego skrajnym położeniu oraz w blokady obrotu utworzone przez ograniczniki obrotu umożliwiające w skrajnym położeniu dozownika obrotowy ruch dozujący w jednym kierunku i blokującego w drugim kierunku.

Blokada obrotu modułu zbiornikowego jest korzystnie wyposażona przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu przylegający w położeniu skrajnym dozownika do drugiego ogranicznika obrotu, przy czym przynajmniej jeden z tych ograniczników stanowi element dozownika albo jest przymocowany do tego dozownika zaś przynajmniej jeden współpracujący z nim drugi ogranicznik obrotu jest przymocowany do obudowy albo jest elementem tej obudowy.

Blokada obrotu modułu zbiornikowego jest korzystnie wyposażona przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu, który w położeniu skrajnym dozownika przylega do drugiego ogranicznika obrotu, przy czym przynajmniej jeden z tych ograniczników jest elementem dozownika albo jest do niego przymocowany, zaś przynajmniej jeden współpracujący z nim drugi ogranicznik obrotu jest połączony z tłoczyskiem i unieruchomiony w kierunku osiowym względem ogranicznika przesuwu.

Moduł zbiornikowy urządzenia według wynalazku jest korzystnie wyposażony w element blokujący osadzony obrotowo nieprzesuwnie wzdłuż osi w przedniej części obudowy i połączony obrotowo sztywno z tłoczyskiem tworząc równocześnie dodatkowy ogranicznik obrotu.

Element blokujący modułu zbiornikowego jest korzystnie elementem przedniej części obudowy albo jest przymocowany do tej obudowy i połączony z tłoczyskiem.

Przednia część obudowy modułu zbiornikowego według wynalazku jest wyposażona w połączony z nią zbiornik mający postać tulei i zaopatrzony w zasobnik oraz w mający również postać tulei uchwyt w którym jest umieszczone tłoczysko.

Badania eksploatacyjne wykazały, że urządzenie dozujące według wynalazku jest proste w obsłudze i tanie w produkcji, a ponadto charakteryzuje się bardzo wysoką dokładnością dozowania dzięki wyeliminowaniu niepożądanego ruchu tłoczącego podczas dozowania produktu, który jest częstą przyczyną podawania nieprawidłowej dawki.

Urządzenie według wynalazku jest uwidocznione w przykładowym rozwiązaniu konstrukcyjnym na rysunku, na którym: fig. 1 przedstawia dwa oddzielne elementy modułu zbiornikowego według wynalazku, w widoku z boku; fig. 2 - kompletny moduł zbiornikowy utworzony z połączonych elementów przedstawionych na fig. 1, w widoku z boku; fig. 3 - aparat wstrzykujący wyposażony w moduł dozujący z urządzeniem dozującym według wynalazku oraz w moduł zbiornikowy, w przekroju podłużnym; fig. 4 - moduł dozujący aparatu wstrzykującego, w przekroju podłużnym; fig. 5 - uchwyt modułu zbiornikowego, w przekroju podłużnym oraz w widoku z boku i z przodu; fig. 6 - element blokujący tłoczyPL 205 976 B1 sko osadzone w uchwycie, w widoku z przodu, z boku i z tyłu oraz w przekroju wzdłuż osi podłużnej; fig. 7 - tłoczysko, w przekroju podłużnym i w widoku z przodu; fig. 8 - zasuwę ryglującą, w przekroju podłużnym oraz w widoku z góry i z przodu; fig. 9 - inne rozwiązanie konstrukcyjne aparatu wstrzykującego według wynalazku, w przekroju podłużnym; fig. 10 - aparat wstrzykujący według fig. 9, w przekroju wzdłuż linii A-A; fig. 11 - aparat wstrzykujący według fig. 9, w przekroju wzdłuż linii B-B; fig. 12 aparat wstrzykujący według fig. 9, w przekroju wzdłuż linii C-C; fig. 13 - aparat wstrzykujący według fig. 9, w przekroju wzdłuż linii D-D; fig. 14 - uchwyt urządzenia w innym rozwiązaniu według wynalazku, w widoku perspektywicznym; fig. 15 - uchwyt według fig. 14, w widoku z boku; fig. 16 - uchwyt według fig. 14, w przekroju poprzecznym wzdłuż linii A-A; fig. 17 - element dozujący w innym rozwiązaniu konstrukcyjnym według wynalazku, w widoku perspektywicznym; fig. 18 - element według fig. 17, w przekroju podłużnym; fig. 19 - element według fig. 17, w widoku z boku; fig. 20 - element według fig. 17, w widoku z góry; fig. 21 - przednią część aparatu wstrzykującego w innym rozwiązaniu konstrukcyjnym, w przekroju podłużnym, a fig. 22 - tylną część aparatu wstrzykującego według fig. 21, w przekroju podł u ż nym.

Figura 1 przedstawia zbiornik 1 oraz uchwyt 3, które po połączeniu tworzą moduł zbiornikowy 10 przedstawiony na fig. 2.

Z uchwytu 3 wystaje w kierunku przeciwnym do zbiornika 1 osadzone w nim przesuwnie wzdłuż osi L tłoczysko 4. Zbiornik 1 stanowi cylinder zaopatrzony na swym przednim końcu w uchwyt igły do podawania dozowanej substancji. W zbiorniku 1 umieszcza się zasobnik 2 z wstrzykiwanym produktem. W przykładowym rozwiązaniu konstrukcyjnym przedstawionym na fig. 3 zasobnik 2 stanowi ampułkę, której wylot jest zamknięty membraną. Podczas osadzania igły w uchwycie, jej tylna część przebija membranę, łącząc wnętrze ampułki z kanałem igły.

Na fig. 3 jest przedstawiony kompletny aparat wstrzykujący w stanie złożonym w przekroju podłużnym, przy czym tłok jest osadzony przesuwnie w zasobniku 2 i może się przemieszczać w nim w kierunku wylotu w jego przednim końcu. Przesuwanie tłoka powoduje wytłaczanie substancji w kierunku do wylotu zasobnika 2 i do igły wtryskowej.

Tłok jest osadzony w przednim końcu tłoczyska 4 i pod jego naciskiem przesuwa się w kierunku do przodu, natomiast tłoczysko 4 jest osadzone w uchwycie 3 umożliwiającym jego przesuwanie po pokonaniu niewielkiego oporu wstępnego przy rozruchu, a równocześnie pokonywaniu bardzo niewielkiego oporu podczas samego przesuwania.

Tłoczysko 4 jest zabezpieczone przed ruchem powrotnym przez element blokujący 8, osadzony obrotowo w uchwycie 3, unieruchamiając je w kierunku osi L. Element blokujący 8 również stawia początkowy niewielki opór, który musi pokonać tłoczysko przy rozruchu.

Pokazany na fig. 6 element blokujący 8, mający postać jednoczęściowego pierścienia, którego oś pokrywa się z osią L, jest osadzony w uchwycie 3 między dwiema powierzchniami czołowymi tworzącymi elementy mocujące 3b, ustalające położenie elementu blokującego 8 w kierunku osiowym (fig. 5).

Dozownik 9, osadzony w uchwycie 3, jest wyposażony w gwint wewnętrzny łączony z gwintem zewnętrznym tłoczyska 4 i jest przesuwany w kierunku osiowym, a ponadto zabezpieczony przed obrotem za pomocą uchwytu 3. Tłoczysko 4 i dozownik 9 tworzą podzespół służący do pobierania dozowanego produktu.

Zbiornik 1 jest połączony z uchwytem 3 w sposób zabezpieczony przed obrotem i przesunięciem, tworząc moduł zbiornikowy 10 złożony ze zbiornika 1, tłoczyska 4, uchwytu 3, elementu blokującego 8 i dozownika 9 i stanowiący przednią część aparatu wstrzykującego. Obudowa 11, będąca równocześnie uchwytem aparatu wstrzykującego oraz prowadnicą elementu wykonawczego 12, jest wyposażona w znajdujący się w jej wnętrzu element wykonawczy 12, jak również w szereg innych niżej omówionych zespołów tworzących moduł dozujący 30 aparatu wstrzykującego, przy czym tylna część obudowy 11 jest połączona za pośrednictwem uchwytu 3 ze zbiornikiem 1 modułu zbiornikowego 10.

Oprócz dozownika 9, tłoczyska 4 i elementu blokującego 8, moduł dozujący 30 jest wyposażony w element wykonawczy 12 oraz w element wskaźnikowy i zliczający 17, służący do przedstawiania ilości dawkowanego produktu. Element wskaźnikowy i zliczający 17 zwiększa możliwości, ale i koszty modułu dozującego 30, który przez to staje się najbardziej kosztownym podzespołem aparatu. Stosunkowo niedrogi moduł zbiornikowy 10 jest zaprojektowany jako element jednorazowy, natomiast moduł dozujący 30 jest urządzeniem wielorazowego użytku, wykorzystującym kolejne wymienne moduły zbiornikowe 10.

PL 205 976 B1

Element wykonawczy 12 jest osadzony obrotowo względem osi podłużnej L oraz przesuwnie względem tylnej części obudowy 11, przemieszczając się w obu kierunkach wzdłuż tej osi. Dzięki temu uzyskuje się możliwość regulowania dawki produktu.

Element wykonawczy 12 ma postać cylindra, w którego przedniej części znajduje się tłoczysko 4, natomiast jego tylna część wystaje poza tylną część obudowy 11. Pręt 13, stanowiący wystającą do tyłu część tłoczyska 4, jest osadzony w tulei będącej tylną częścią elementu wykonawczego 12 i opiera się swym pierścieniem osadczym na wewnętrznym kołnierzu tego elementu 12. Wymieniona tuleja jest zamknięta za pomocą zatyczki 14, której wewnętrzna powierzchnia czołowa opiera się o pręt 13 tłoczyska 4, ustalając jego położenie w kierunku osi L względem elementu wykonawczego 12.

Pręt 13 tłoczyska 4 jest ponadto zabezpieczony przed obrotem.

Tłoczysko 4 jest zaopatrzone w odcinek sprzęgający 4a (fig. 4), umożliwiający jego połączenie z prętem 13 w sposób zabezpieczony od obrotu, dzięki czemu układ części złożony z tłoczyska 4, pręta 13 oraz połączonego z nim elementu wykonawczego 12 jest całkowicie zabezpieczony przed wzajemnym obrotem tych części, umożliwiając równocześnie ich przesuwanie w obydwu kierunkach osi L, bowiem odcinek sprzęgający 4a tłoczyska 4 tworzy prowadnicę pręta 13.

Element powrotny 16, w postaci tulei kołnierzowej, dociska elastycznie za pomocą osadzonej w niej sprężyny śrubowej element wykonawczy 12 do pozycji wsuniętej do tylnej części obudowy 11 (fig. 3 i 4). Sprężyna śrubowa jest osadzona między wewnętrznym kołnierzem elementu powrotnego 16 i zewnętrznym kołnierzem elementu wykonawczego 12.

W położeniu wyjściowym urządzenia produkt jest dozowany przez obrót elementu wykonawczego 12 wokół osi L, po czym nastawiona dawka produktu jest przetłaczana do igły podczas ruchu przesuwania tego elementu wykonawczego 12 do przodu.

Element blokujący 8 (fig. 6) spełnia dwie funkcje, a mianowicie: za pomocą zaczepu 8a uniemożliwia ruch powrotny tłoczyska 4 względem uchwytu 3 i jednocześnie jego ruch względem tłoka osadzonego przesuwnie w zasobniku 2. Hamuje on również ruch tłoczyska 4 w kierunku do przodu podczas ustawiania dawki produktu wtedy, gdy dozownik 9 przesuwa się wzdłuż osi L w kierunku do przodu względem elementu wykonawczego 12. W położeniu początkowym, przed rozpoczęciem dozowania, dozownik 9 jest dociskany do ogranicznika przesuwu 3c uchwytu 3 (fig. 5), zaś tłoczysko 4 styka się przez cały czas z tłokiem.

W celu przeprowadzenia procesu dozowania dozownik 9 odsuwa się od ogranicznika przesuwu 3c uchwytu 3 w kierunku elementu wykonawczego 12, przy czym odległość między tylną powierzchnią oporową dozownika 9 i przednią powierzchnią oporową elementu wykonawczego 12 stopniowo zmniejsza się i jednocześnie zwiększa się odstęp między przednią powierzchnią oporową dozownika 9 i ogranicznikiem przesuwu 3c uchwytu 3, aż do wielkości nastawionej dawki. Ustawiona odległość między ogranicznikiem przesuwu 3c i dozownikiem 9 stanowi drogę przesunięcia dozownika 9 i połączonego z nim tłoczyska 4, odpowiadającą drodze tłoka tłoczącego produktu z zasobnika 2. Podczas tego ruchu tłok nurnikowy połączony z tłoczyskiem 4 przesuwa się w kierunku do wylotu zasobnika 2. Tłok jest przy tym tak połączony z tłoczyskiem 4, aby nie było możliwe wzajemne ich przesunięcie osiowe. Oś podłużna L jest równocześnie osią obrotu i kierunkiem przesunięcia elementów urządzenia dozującego podczas dozowania i tłoczenia.

Odległość między dozownikiem 9 i elementem wykonawczym 12 w położeniu, w którym zespół dozujący styka się z ogranicznikiem przesuwu 3c uchwytu 3, odpowiada największej możliwej dawce produktu, zaś droga przesuwu elementu wykonawczego 12 - drodze, na której następuje tłoczenie tego produktu. Wielkość dawki produktu ustawia się przez zmianę odległości między dozownikiem 9 i ogranicznikiem przesuwu 3c uchwytu 3.

Oddziaływanie hamujące między tłoczyskiem 4 i elementem blokującym 8 jest przedstawione na fig. 6 i 7. Element blokujący 8 jest wyposażony w dwa hamujące elementy 8b, mające postać elastycznych zaczepów, podobnych do opisanych wcześniej zaczepów 8a. W przykładowym rozwiązaniu konstrukcyjnym według wynalazku element blokujący 8 ma postać płaskiego pierścienia, na którego wewnętrznym obwodzie znajdują się cztery promieniowe elastyczne zaczepy, przy czym dwa przeciwstawne elementy tworzą zaczepy 8a, zaś dwa pozostałe są elementami hamującymi 8b.

Tłoczysko 4 jest wyposażone w podwójną blokadę ruchu powrotnego (fig. 7), umożliwiającą cofanie się tłoczyska. Obydwie blokady 6, w postaci płaskich powierzchni, są umieszczone po przeciwnych stronach zewnętrznej powierzchni tłoczyska 4 równolegle do osi L i zaopatrzone w dwie, podobnie rozmieszczone, współpracujące z nimi listwy hamujące 7. Gwint łączący tłoczysko 4 z dozownikiem 9 jest wykonany w postaci czterech segmentów 5, umieszczonych na znacznej części długości

PL 205 976 B1 tłoczyska 4. Blokady 6 i listwy hamujące 7 są zaopatrzone w szereg rozmieszczonych poprzecznie w stosunku do osi L zębów, zwężających się w kierunku do przodu, przy czym zarys profilu zębów listwy hamującej 7 jest niższy od profilu zębów blokad 6.

Celem oddziaływania hamującego między elementem blokującym 8 i listwą hamującą 7 tłoczyska 4 jest wyłącznie zwiększenie oporu ruchu tłoczyska 4 w kierunku tłoczenia podczas procesu dozowania. Dlatego powierzchnie czołowe zębów listwy hamującej 7 oraz stykające się z nimi tylne powierzchnie elementów hamujących 8b elementu blokującego 8 są tak wykonane, aby siła oddziałująca podczas procesu dozowania była większa od siły koniecznej do przesunięcia w kierunku do przodu zębów listwy 7 wzdłuż zaczepów 8a, ale z kolei nie była większa od siły koniecznej do przezwyciężenia oporu hamowania. Siła ta, stopniowo wzrastająca, powinna być przynajmniej dwukrotnie większa od siły koniecznej do przezwyciężenia oporu tarcia między blokadą ruchu powrotnego 6 i zaczepami 8a.

Przy oddziaływaniu hamującym pojawia się natychmiast po rozpoczęciu ruchu w kierunku do przodu siła tarcia, która jednak nie powinna utrudniać użytkownikowi obsługi urządzenia.

Działanie blokujące elementu blokującego 8 może jednak spowodować niepożądany ruch tłoczyska 4 do przodu podczas procesu ustalania ilości dozowanego produktu - jako reakcję ruchu dozownika 9. Ruch ten jest jednak skutecznie eliminowany przez opisane wyżej działanie hamujące.

Moduł zbiornikowy 10 jest połączony z modułem dozującym 30 za pomocą zamka, przy czym w celu wyeliminowania ich wzajemnego ruchu w kierunku osiowym, połączenie uchwytu 3 i obudowy 11 jest zablokowane za pomocą rygla. Moduł zbiornikowy 10 jest łączony z obudową 11 przez wsuwanie go w kierunku osiowym, bez możliwości wzajemnego obrotu obydwu modułów. W tym celu prowadnice osiowe 3d uchwytu 3 oraz współpracujące z nimi promieniowe występy wewnętrzne obudowy 11 tworzą układ prowadzenia liniowego (fig. 5). Prowadnica osiowa 3d, która w przykładowym rozwiązaniu konstrukcyjnym na rysunku ma postać żeber, może być również wykonana w postaci równoległych do osi rowków tworzących kanały prowadzące. Końce żeber prowadzących są zwężone w kierunku osiowym, tworząc powierzchnie najazdowe naprowadzające obudowę 11 podczas montażu. W celu ułatwienia łączenia obydwu modułów 10 i 30, promieniowe występy prowadzące obudowy 11 są zwężone również w kierunku promieniowym.

W celu zablokowania połączenia modułów 10 i 30, w elemencie ryglującym 3a uchwytu 3 jest osadzony przesuwnie w kierunku promieniowym człon ryglujący 20 z ryglem 21 (fig. 4), umieszczony w obudowie 11 Połączenie ryglujące między ryglem 21 członu ryglującego 20 i elementem ryglującym 3a uchwytu 3 blokuje wzajemne przemieszczenie modułu zbiornikowego 10 względem modułu dozującego 30 w kierunku osiowym.

Element ryglujący 3a uchwytu 3 jest wyposażony w kołnierz oporowy oraz w utworzony przez jego powierzchnię czołową pierścieniowy rowek na zewnętrznej powierzchni tego uchwytu 3. Rygiel 21 ma natomiast postać noska, wystającego z zewnętrznej powierzchni członu ryglującego 20. Podczas ryglowania nosek wsuwa się w element ryglujący 3a w kierunku promieniowym, zaś w położeniu zablokowanym jest utrzymywany przez element zatrzaskowy 24, dociskający zewnętrzną powierzchnię członu ryglującego 20 w kierunku promieniowym.

Człon ryglujący 20 jest umieszczony na obwodzie uchwytu 3, promieniowo przesuwnie względem elementu zatrzaskowego 24 i może być łączony lub rozłączany z elementem ryglującym 3a uchwytu 3.

W obudowie 11 znajduje się ściśle dopasowana prowadnica ślizgowa członu ryglującego 20, natomiast po przeciwnej stronie rygla 21 - człon 20 jest zaopatrzony w działający w kierunku promieniowym przycisk zwalniający 22 do zwalniania zatrzasku. Zatrzask 24, mający postać sprężyny naciskowej, jest prowadzony w kierunku promieniowym przez wystający z zewnętrznej powierzchni członu ryglującego 20 występ prowadzący, znajdujący się w określonej odległości od rygla 21. Zewnętrzna powierzchnia członu ryglującego 20 jest ponadto wyposażona w dwa umieszczone na jego obwodzie, po obydwu stronach występu prowadzącego i nieco przesunięte osiowo, noski blokujące 23, które wystają w kierunku promieniowym. Noski blokujące 23 stykają się z blokadą 25 rygla (fig. 8), zabezpieczając rygiel 21 przed ruchem w kierunku promieniowym, który mógłby spowodować zwolnienie blokady 25. Dzięki temu uzyskuje się zabezpieczenie połączenia ryglującego modułu zbiornikowego 10 i modułu dozującego 30 w każdym położeniu elementu wykonawczego 12, z wyjątkiem położenia zwalniającego, odpowiadającego zakończeniu procesu tłoczenia produktu, w którym element ten jest ustawiony w położeniu końcowym. Położenie zwalniające pokrywa się z początkowym położeniem elementu wykonawczego 12, w którym styka się on z dozownikiem 9, przy czym jednocześnie

PL 205 976 B1 dozownik 9 opiera się o ogranicznik przesuwu 3c uchwytu 3. Jeżeli moduł dozujący 30 jest jeszcze połączony z modułem zbiornikowym 10, ruch elementu wykonawczego 12 jest ograniczony przez zderzak 31. jednostki aktywującej.

W przykładowym rozwiązaniu konstrukcyjnym według wynalazku zderzak 31 jest umieszczony na pierścieniu resetującym uchwytu, umożliwiając ustawienie wskaźnika 17 w położenie początkowe. Położenie elementu wykonawczego 12, stykającego się ze zderzakiem 31 jest jego położeniem wyjściowym w obudowie 11 i odpowiada położeniu początkowemu dozownika 9 stykającego się z ogranicznikiem 3c.

Na fig. 8 jest przedstawiona blokada 25 rygla mająca postać płaskiego suwaka blokującego, osadzonego przesuwnie równolegle do osi L (fig. 4). Koniec blokady 25 jest zaopatrzony w prostopadłe do niej ramię 26, stykające się z elementem wykonawczym 12 i łączące blokadę 25 z tym elementem 12. W tym celu element wykonawczy 12 jest zaopatrzony w dwa pierścieniowe kołnierze 15a i 15b, wystające z niego w określonej od siebie odległości wzdłuż osi L. Przedni kołnierz 15a tworzy jednocześnie powierzchnię oporową dla elementu powrotnego 16, przy czym ramię 26 blokady 25 rygla jest osadzone w rowku między obydwoma kołnierzami 15a i 15b.

Blokada 25 rygla jest ponadto zaopatrzona w podłużny, osiowy otwór 27, znajdujący się po przeciwnej stronie względem ramienia 26 i otwarty od strony czołowej tej blokady 25. Po obydwu stronach otworu 27 utworzone są ramiona blokujące 28, przy czym w położeniu początkowym elementu wykonawczego 12 - noski blokujące 23 członu ryglującego 20 są dociskane do ramion blokujących 28 blokady 25.

Po przesunięciu blokady 25 rygla w kierunku osiowym, zatrzask 24 rygla 21 znajduje się wewnątrz podłużnego otworu 27 blokady 25. Blokada 25 rygla jest zaopatrzona również w wycięcia 29, określające położenie początkowe elementu wykonawczego 12 i współpracujące z noskami blokującymi 23 w ten sposób, że noski te wchodzą w wycięcia 29 wówczas, gdy element wykonawczy 12 zostaje ustawiony w położeniu początkowym.

W przykładowym rozwiązaniu konstrukcyjnym według wynalazku może być również zastosowany pojedynczy nosek blokujący 23 i blokada 25 rygla wyposażona tylko w jedno wycięcie 29 oraz w jedno ramię blokujące 28. Możliwe jest również rozwiązanie, korzystne ze względu na współpracę tłoczyska 4 z elementem wykonawczym 12, w którym blokada rygla stanowi część tego elementu wykonawczego 12.

Prowadnicę osiową blokady 25 rygla stanowi wewnętrzna powierzchnia obudowy 11.

Działanie urządzenia dozującego według wynalazku jest następujące:

W położeniu wyjściowym moduł dozujący 30 jest połączony z nowym, wymiennym modułem zbiornikowym 10 tak, aby ich osie podłużne znajdowały się wzdłuż jednej prostej, przy czym tylna część modułu zbiornikowego 10 wraz z uchwytem 3 jest wprowadzona przez przedni otwór obudowy 11 do jej wnętrza i osadzona w module dozującym 30. Do współosiowania modułu zbiornikowego 10 z obudową 11 służą zwężające się żebra prowadzące uchwytu 3, dzięki czemu podczas montażu obydwa łączone moduły są prowadzone osiowo, zachowując wybrane, wstępne wzajemne położenie kątowe, aż do chwili, w której nastąpi połączenie elementu ryglującego 3a uchwytu 3 i rygla 21 członu ryglującego 20, ustalając i równocześnie blokując położenie kątowe elementu wykonawczego 12 względem obudowy 11. Blokada uniemożliwia wzajemny obrót elementu wykonawczego 12 w jego dowolnym położeniu osiowym względem tłoczyska 4. Element wykonawczy 12 winien być ustawiony współosiowo względem obudowy 11 i przesunięty nieco do tyłu względem położenia początkowego, natomiast rygiel 21 jest utrzymywany w swym maksymalnym wychyleniu promieniowym przez blokadę 25 rygla, umożliwiając równocześnie wzajemne przesunięcie osiowe elementu wykonawczego 12 i modułu zbiornikowego 10 w położenie, w którym następuje połączenie obydwu modułów. Połączenie to jednak nie może jeszcze nastąpić, ponieważ umieszczony na zewnętrznej powierzchni uchwytu 3 pierścień, będący częścią elementu ryglującego 3a, opiera się o rygiel 21. Pierścień ten może być jednak również zastąpiony rozmieszczonymi na obwodzie uchwytu 3 występami, umożliwiającymi połączenie go z obudową 11 w określonym ustawieniu kątowym, w którym zarówno te występy, jak rygiel 21 mają położenie współosiowe.

W celu spełnienia podanego wyżej warunku użytkownik winien przesunąć element wykonawczy 12 względem obudowy 11 w kierunku osiowym do przodu w położenie początkowe, w którym noski blokujące 23 zostają wsunięte w wycięcia 29 w blokadzie 25 rygla. W tym celu w trakcie przesuwania elementu wykonawczego 12 w położenie wyjściowe, naciska się człon ryglujący 20 za pomocą przycisku zwalniającego 22, omijając w ten sposób element ryglujący 3a uchwytu 3 i umożliwiając

PL 205 976 B1 wprowadzenie modułu zbiornikowego 10 w obudowę 11. Następnie zwalnia się przycisk 22, wprowadzając równocześnie rygiel 21 w element ryglujący 3a uchwytu 3 i tworząc za pomocą zatrzasku 24 zatrzaskowe połączenie modułu zbiornikowego 10 z modułem dozującym 30, z zachowaniem ustalonego położenia dozownika 9 i tłoczyska 4. Jeżeli przed wykonaniem połączenia zatrzaskowego dozownik 9 jest nadal umieszczony w określonej odległości od ogranicznika przesuwu 3c uchwytu 3, odstęp ten eliminuje się przez przesunięcie elementu wykonawczego 12. Po zakończeniu montażu wskaźnik zliczający 17 jest ustawiony w położenie zerowe.

Dawkę produktu ustala się przez obrót elementu wykonawczego 12 względem obudowy 11 wokół osi podłużnej L. Ponieważ pręt 13 tłoczyska 4 jest połączony w sposób zabezpieczony od wzajemnego obrotu z elementem wykonawczym 12 oraz z tłoczyskiem 4 - obrotowy ruch dozujący elementu wykonawczego 12 powoduje równoczesny obrót tłoczyska 4. Wskutek tego obrotu dozownik 9, połączony za pomocą gwintu z tłoczyskiem 4 i prowadzony liniowo przez uchwyt 3, przesuwa się osiowo w kierunku do elementu wykonawczego 12, przy czym wielkość tego przesunięcia jest zależna od skoku gwintu. Element wykonawczy 12 jest zaopatrzony w ogranicznik przesuwu 12c, ograniczający ruch przesunięcia dozownika 9, a tym samym wielkość maksymalnej dawki produktu.

Zespół wskaźnika 17 mierzy wielkość dawki produktu w zależności od położenia kątowego elementu wykonawczego 12 i przedstawia ją na wskaźniku optycznym. Nastawienie wielkości dawki kończy proces dozowania produktu. Nastawiona dawka jest następnie podawana podczas ruchu postępowego elementu wykonawczego 12 w kierunku do przodu, powodując równoczesne przesunięcie stykającego się z tym elementem 12 dozownika 9. Zakończenie procesu tłoczenia produktu następuje w chwili, gdy dozownik 9 dochodzi do ogranicznika przesuwu 3c uchwytu 3.

Po zwolnieniu elementu wykonawczego 12, element powrotny 16 cofa go do położenia początkowego, a jednocześnie zespół wskaźnika 17, połączony z elementem wykonawczym 12, ustawia się w położeniu zerowym. Możliwe jest również wyposażenie urządzenia we wskaźnik przedstawiający całkowitą pobraną ilość produktu z zasobnika 2 albo ilość produktu pozostającą jeszcze w tym zasobniku 2.

W celu zdjęcia modułu zbiornikowego 10 z modułu dozującego 30, element wykonawczy 12 przesuwa się w położenie wyjściowe, w którym styka się on z dozownikiem 9, po czym zwalnia się połączenie blokujące przez naciśnięcie przycisku zwalniającego 22 i wyjmuje się moduł zbiornikowy 10 z otworu obudowy 11

Na fig. 9 do 13 przedstawione jest odmienne rozwiązanie konstrukcyjne urządzenia dozującego, mającego postać aparatu wstrzykującego według wynalazku, przy czym fig. 9 przedstawia aparat wstrzykujący w przekroju podłużnym, a fig. 10 do 13 odpowiednio w przekrojach poprzecznych: A-A, B-B, C-C, D-D na fig. 9. Konstrukcja zespołu blokującego i blokady 25 rygla jest w tym rozwiązaniu identyczna z rozwiązaniem przedstawionym na fig. 1 do 8.

Figury 10 do 13 przedstawiają w przekrojach poprzecznych człon ryglujący 20 i ustawienie nosków blokujących 23 względem rygla 21 oraz blokady 25 - w położeniu wyjściowym aparatu.

Przedstawione na fig. 9 do 13 odmienne rozwiązanie konstrukcyjne urządzenia dozującego według wynalazku różni się od poprzednio omówionego rozwiązania sposobem współpracy podzespołów w trakcie procesu dozowania. Mianowicie, prócz funkcji opisanych w poprzednim rozwiązaniu, urządzenie umożliwia skokowe ustalanie położenia kątowego zespołu dozującego względem obudowy, przy czym konstrukcja poszczególnych elementów zespołu blokującego jest znacząco uproszczona. Oznaczenia liczbowe w części o zmienionej konstrukcji są na fig. 9 do 13 oznaczone pierwszą cyfrą 3. Tak na przykład element wykonawczy 12 ma oznaczenie 32, a element blokujący 8 oznaczenie 38, zaś dozownik 9 oznaczenie 39.

W rozwiązaniu tym element wykonawczy 32, osadzony przesuwnie w obudowie 11 z możliwością obrotu wzdłuż osi podłużnej L, jest połączony sztywno z dozownikiem 39. Przesuw elementu wykonawczego 32 w obydwu kierunkach osi podłużnej L powoduje więc równoczesny przesuw połączonego z nim dozownika 39.

Natomiast tłoczysko 4 jest umieszczone, bez możliwości wzajemnego obrotu, w uchwycie 3. Blokada 6 ruchu powrotnego współpracuje z elementami blokującymi elementu blokującego 38, współpracującego z uchwytem 3 i eliminującego możliwość zarówno ruchu powrotnego tłoczyska 4, jak i jego obrotu wokół osi podłużnej L.

Element wykonawczy 32, podobnie jak w poprzednio opisanym rozwiązaniu konstrukcyjnym, stanowi prowadnicę tłoczyska 4. Podczas dozowania zarówno element wykonawczy 32, jak i połączony z nim sztywno dozownik 39, wykonują ruch obrotowy. Połączenie gwintowe tłoczyska 4 z dozownikiem 39

PL 205 976 B1 jest podobne jak w poprzednio opisanym rozwiązaniu, przy czym umieszczony na dozowniku 39 zderzak 39c, połączony z tłoczyskiem 4, przesuwa się w czasie dozowania produktu w kierunku elementu wykonawczego 32. Jednakże w odróżnieniu od poprzednio opisanego rozwiązania, dozownik 39 wykonuje podczas dozowania ruch obrotowy, a równocześnie przesuwa się względem obudowy 11, podczas gdy tłoczysko 4 pozostaje nieruchome. Natomiast po zakończeniu dozowania, przesuw elementu wykonawczego 32 powoduje przesunięcie tłoczyska 4 na drodze odpowiadającej odległości między połączonym z nim dozownikiem 39 i ogranicznikiem przesuwu 3c uchwytu 3, wykonując ruch tłoczący.

Ruch cofania dozownika 9 w kierunku przeciwnym do tłoczenia jest ograniczony za pomocą ogranicznika przesuwu 11 c, wystającego z obudowy 11. Również i w tym przypadku oś obrotu i oś przesunięcia poszczególnych części urządzenia stanowią jednocześnie jego oś podłużną L.

Uchwyt 3 jest wyposażony w powierzchnię wewnętrzną, stanowiącą prowadnicę dla zewnętrznej powierzchni przesuwającego się względem niego dozownika 39, z którym jest sztywno połączony element wykonawczy 32.

Tłoczysko 4, tak jak i w poprzednio opisanym rozwiązaniu, jest zaopatrzone w blokady ruchu powrotnego w postaci płaskich powierzchni i współpracujących z nimi listew, których powierzchnie czołowe pełnią również funkcje hamowania. Również uchwyt 3 jest w tym rozwiązaniu konstrukcyjnym wyposażony w element blokujący 8 oraz zaczep 8a i w element hamujący 8b.

Uchwyt 3, przedstawiony na fig. 14 do 16, ma w tym rozwiązaniu konstrukcyjnym postać jednoczęściowej tulei, korzystnie wykonanej z tworzywa sztucznego za pomocą wtrysku względnie odlewania ciśnieniowego. Na swej zewnętrznej przedniej powierzchni, połączonej nierozłącznie ze zbiornikiem 1, uchwyt 3 jest zaopatrzony w ustalający występ 3e, natomiast w środkowej części - w podobny jak w poprzednio opisanym rozwiązaniu - element ryglujący 3a. Tylna część uchwytu 3 jest wyposażona w rozmieszczone na jej obwodzie równoległe do osi L prowadnice 3d, mające postać żeber wystających promieniowo z zewnętrznej powierzchni uchwytu i zwężających się nieco w kierunku do końca uchwytu 3. Prowadnice 3d współpracują w trakcie wsuwania modułu zbiornikowego 10 z odpowiednio ukształtowanymi rowkami 11d, znajdującymi się na wewnętrznej powierzchni obudowy 11 (fig. 11). Prowadnice 3d i rowki 11d w obudowie 11 tworzą układ prowadzący, a równocześnie zabezpieczający od obrotu moduł zbiornikowy 10 w trakcie łączenia go z modułem dozującym 30, jak również w trakcie montażu elementu wykonawczego 32 i dozownika 39 w obudowie 11.

Dzięki zwężeniu końców prowadnic osiowych 3b oraz ewentualnie rozszerzeniu współpracujących z nimi rowków sprzęgających 11 b w obudowie 11, ułatwione jest wprowadzanie uchwytu 3 do obudowy 11. Ponadto końce prowadnic osiowych 3d są również w tym samym celu korzystnie ścięte w kierunku promieniowym i zaokrąglone. Górna powierzchnia prowadnic osiowych 3d winna być tak dopasowana do wewnętrznej powierzchni rowków sprzęgających 11d, aby uchwyt 3, wkładany do obudowy 11, przyjmował nie tylko ściśle określone położenie osiowe, ale również zabezpieczał odpowiednie położenie kątowe dozownika 39 względem uchwytu 3. Blokada położenia dozownika 39 może być włączana albo rozłączana w celu umożliwienia jego ruchu obrotowego, niezbędnego dla dozowania produktu. Takie rozwiązanie eliminuje również dodatkowo przypadkowy ruch dozujący dozownika 39, który mógłby wystąpić w czasie łączenia modułu zbiornikowego 10 z modułem dozującym 30. Blokada ta winna działać wyłącznie po zamocowaniu uchwytu 3 w nastawionym położeniu kątowym.

Dozownik 39 opisywanego rozwiązania konstrukcyjnego urządzenia dozującego jest przedstawiony na fig. 17 do 20. Zewnętrzna powierzchnia dozownika 39 jest zaopatrzona na swym obwodzie w rozmieszczone w jednakowych odstępach wybrania 39g w postaci równoległych do osi L prostoliniowych rowków o przekroju poprzecznym zaokrąglonym (fig. 17 do 20). Natomiast uchwyt 3 jest wyposażony na wewnętrznej powierzchni swej tylnej części w dwa, zaokrąglone w przekroju poprzecznym, występy blokujące 3g (fig. 15 i 16). Cienkościenna część tulei stanowiącej uchwyt 3, na której powierzchni wewnętrznej znajdują się występy blokujące 3g, stanowi pierścieniowy element sprężysty, rozszerzalny w kierunku obwodowym, dzięki czemu uzyskuje się odpowiednio sprężyste połączenie blokujące uchwytu 3 z dozownikiem 39.

Powierzchnia wewnętrzna dozownika 39 jest zaopatrzona w równomiernie rozłożone na jego obwodzie prowadnice osiowe 39d, współpracujące z odpowiednio ukształtowanym rowkiem albo układem rowków na zewnętrznej powierzchni elementu wykonawczego 32, zapewniając wzajemne połączenie tego elementu 32 i dozownika 39 zabezpieczone przed obrotem. Końce prowadnic osiowych 39d są zwężone w kierunku osiowym i korzystnie zaokrąglone lub ścięte, ułatwiając ich wprowadzenie do wnętrza rowków elementu wykonawczego 32. Liczba prowadnic osiowych 39d dozownika 39 jest

PL 205 976 B1 oczywiście równa liczbie rowków prowadzących na wewnętrznej powierzchni elementu wykonawczego 32.

Ścianka czołowa jednostronnie zamkniętej tulei, stanowiącej dozownik 39 (fig. 18), jest zaopatrzona w osiowy otwór z gwintem wewnętrznym 39a, służącym do regulacji wielkości dozowanej dawki produktu i współpracującym z gwintem zewnętrznym tłoczyska 4. Wewnętrzna powierzchnia tej ścianki czołowej stanowi równocześnie ogranicznik osiowego przesuwu 39c tłoczyska 4.

Dozownik 39 jest wyposażony w dwie blokady ruchu obrotowego, działające w jego granicznych położeniach osiowych (fig. 22).

W celu wyeliminowania osiowego ruchu tłoczyska 4, będącego wynikiem ruchu obrotowego dozownika 39, na zewnętrznej powierzchni tego dozownika 39 znajdują się ograniczniki obrotu 39h. współpracujące z ogranicznikiem obrotu 3h uchwytu 3 w ten sposób, że w skrajnym położeniu dozownika 39, w którym znajduje się on bezpośrednio po zakończeniu procesu tłoczenia produktu względnie przed rozpoczęciem procesu ustawiania wielkości dawki produktu - ogranicznik obrotu 39h dozownika 39 zazębia się z ogranicznikiem obrotu 3h uchwytu 3 (fig. 16).

Zarówno ograniczniki obrotu 39h, znajdujące się na powierzchni czołowej dozownika 39, jak i dozowniki obrotu 3h na czołowej powierzchni uchwytu 3, stanowiącej równocześnie ogranicznik przesuwu 3c, mają postać czopów wystających osiowo z tej powierzchni czołowej. Współpraca ograniczników obrotu 39h i 3h umożliwia ruch obrotowy dozownika i jego przesunięcie osiowe podczas ustalania wielkości dawki produktu wtedy, gdy jest on jeszcze oddalony od ogranicznika 3c, zapobiegając równocześnie obrotowi w przeciwnym kierunku wtedy, gdy dozownik 39 znajduje się w położeniu maksymalnie przesuniętym do przodu.

Druga blokada ruchu obrotowego dozownika 39 stanowi parę ograniczników obrotu 39i i 11i o kształcie i funkcji podobnej do kształtu i funkcji ograniczników 39h i 3h. Ograniczniki 39i wystają w kierunku osiowym z tylnej powierzchni czołowej tulei stanowiącej dozownik 39, natomiast współpracujące z nimi ograniczniki 11i wystają osiowo z wewnętrznej powierzchni czołowej 11 c obudowy 11 (fig. 22) i są zwrócone w kierunku dozownika 39. Ze względu na ich niewielkie wymiary ograniczniki 11i nie są przedstawione na fig. 22. W granicznym położeniu dozownika 39, współpracujące ze sobą ograniczniki 39i oraz 11i uniemożliwiają ruch tłoczyska 4 w kierunku do przodu, który mógłby być spowodowany obrotem dozownika 39.

Wysokość ograniczników 39h i 39i oraz 3h i 11i winna być odpowiednio dobrana do skoku gwintu 39a, łączącego dozownik 39 z tłoczyskiem 4, przy czym nie może być ona zbyt duża, aby nie utrudniać ruchu obrotowego dozownika 39 w j ego położeniu odsuniętym od ogranicznika przesuwu 3c uchwytu 3.

Podczas osadzania modułu zbiornikowego 10 w otworze obudowy 11, dozownik 39 nakręca się na gwintowane tłoczysko 4, aż do uzyskania położenia przedstawionego na fig. 21 i 22, po czym na tłoczysku 4 z osadzonym na nim dozownikiem 39 osadza się uchwyt 3 tak, aby elementy blokujące 38 uchwytu 3 utworzyły położenie blokujące z listwą 7 blokady 6 ruchu powrotnego tłoczyska 4, a równocześnie zabezpieczające przed wzajemnym obrotem dozownik 39 i uchwyt 3 dzięki współdziałaniu ogranicznika obrotu 39h dozownika 39 i ogranicznika obrotu 3h uchwytu 3. Podczas mocowania w uchwycie 3, dozownik 39 jest osiowo prowadzony przez wybrania 39g dozownika 39, współpracujące z występami blokującymi 3g uchwytu 3. Prawidłowo umieszczony dozownik 39 winien opierać się o ogranicznik przesuwu 3c uchwytu 3 i być zabezpieczony przed obrotem za pomocą ogranicznika obrotu 39h, współpracującego z ogranicznikiem obrotu 3h uchwytu 3. W tym położeniu uchwyt 3 jest równocześnie połączony z osadzonym w nim wcześniej modułem zbiornikowym 10, zawierającym zasobnik 2.

W kolejnym etapie montażu urządzenia dozującego, przedstawionego na fig. 1 do 13, uchwyt 3 modułu zbiornikowego 10 wsuwa się do wnętrza obudowy 11 modułu dozującego 30, przy czym dzięki prowadnicom osiowym 3d uchwytu 3 oraz rowkom sprzęgającym 11 d w obudowie 11 uzyskuje się samoczynne ustawienie kątowe oraz prowadzenie uchwytu 3 w obudowie 11 Następnie element wykonawczy 32 łączy się z zabezpieczeniem przed obrotem z dozownikiem 39 oraz z obudową 11 w ustalonym skokowo położeniu kątowym, przy czym połączone ze sobą części mogą się przesuwać względem siebie w kierunku osiowym. Wielkość kąta środkowego między dwoma sąsiednimi prowadnicami osiowymi 3d uchwytu 3 odpowiada jednostce dawkowania. Przesuwne połączenie uchwytu 3 i obudowy 11 oraz możliwość skokowej zmiany położenia kątowego dozownika 39 względem uchwytu 3 (przez odpowiednie ustawienie występów blokujących 3g uchwytu 3 i wybrań 39g dozownika 39), jak również blokowane położenie kątowe elementu wykonawczego 12 względem obudowy 11 winny

PL 205 976 B1 być tak dobrane, aby połączony moduł zbiornikowy 10 i moduł dozujący 30 tworzyły zawsze połączenie przesuwne, zaś dozownik 9, 39 i element wykonawczy 12, 32 były ustawione współosiowo, tworząc połączenie zabezpieczone przed obrotem podczas dozowania produktu.

Zarówno szczegóły dotyczące montażu, zwłaszcza tworzenia połączeń blokujących, jak i działania urządzenia dozującego przedstawionego na fig. 14 do 22, są analogiczne do opisanych poprzednio szczegółów montażu i działania urządzenia przedstawionego na fig. 1 do 13. Istotna różnica między tym uprzednio przedstawionym rozwiązaniem konstrukcyjnym urządzenia dozującego a rozwiązaniem przedstawionym na fig. 14 do 22 polega na tym, że w pierwszym rozwiązaniu zaczepy 8a są z jednej strony umieszczone na powierzchni oporowej elementu blokującego 8 i skierowane w stronę dozownika 9, z drugiej zaś - na elemencie wykonawczym 12, natomiast w drugim rozwiązaniu według wynalazku, przedstawionym na fig. 14 do 22, ograniczniki obrotu są umieszczone na współpracujących ze sobą powierzchniach uchwytu 3 oraz obudowy 11.

Claims (18)

1. Urządzenie dozujące do podawania płynnych produktów, wyposażone w moduł zbiornikowy złożony ze zbiornika z zasobnikiem osadzonego w uchwycie, tłoczysko osadzone przesuwnie wzdłuż osi podłużnej w kierunku wylotu zasobnika i połączone z elementem wykonawczym wymuszającym ruch tego tłoczyska w kierunku podawania produktu oraz w połączony z tłoczyskiem dozownik, przy czym obrotowy ruch dozujący tłoczyska powoduje przesunięcie dozownika względem tłoczyska w ruchu postępowym, a ponadto wyposażone w ograniczniki przesuwu ustalające graniczne położenia dozownika i w ograniczniki obrotu, które w położeniach granicznych dozownika umożliwiają jego ruch dozujący w jednym kierunku, równocześnie blokując ten ruch w drugim kierunku, znamienne tym, że jest wyposażone w ograniczniki obrotu (8h, 9h, 12i, 9i, 3h, 39h, 11i i 39i), zabezpieczające dozownik (9, 39) przed dociśnięciem w kierunku osi (L) do ograniczników przesuwu (12c, 3c, 11c) obrotowego ruchu dozującego.

2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że jego dozownik (39) jest wyposażony przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu (39h, 39i), który w granicznym położeniu tego dozownika (39) styka się odpowiednio z ogranicznikiem obrotu (3h) uchwytu (3) lub (11i) obudowy (11), przy czym przynajmniej jeden z tych pierwszych ograniczników obrotu (39h, 39i) stanowi element dozownika (39) względnie jest do niego przymocowany, natomiast przynajmniej jeden współpracujący z nim drugi ogranicznik obrotu (3h, 11i) jest elementem uchwytu (3) względnie obudowy (11) albo też jest przymocowany do tego uchwytu (3) względnie obudowy (11).

3. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że jest wyposażone przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu (9), który w granicznym położeniu dozownika (9) styka się z drugim ogranicznikiem obrotu (12i), przy czym przynajmniej ten pierwszy ogranicznik obrotu (9i) jest elementem dozownika (9) albo też jest przymocowany do tego dozownika (9), zaś współpracujący z nim drugi ogranicznik obrotu (12i) tanowi część elementu wykonawczego (12) względnie jest przymocowany do tego elementu wykonawczego (12).

4. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że jest wyposażone przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu (9h), który w granicznym położeniu dozownika (9) styka się z drugim ogranicznikiem obrotu (8h), przy czym przynajmniej ten pierwszy ogranicznik obrotu (9h) stanowi element dozownika (9) względnie jest przymocowany do tego dozownika (9), zaś współpracujący z nim drugi ogranicznik obrotu (8h) jest połączony z uchwytem (3) względnie z tłoczyskiem (4).

5. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, znamienne tym, że jest wyposażone przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu (9h, 9i, 39h, 39i), który w położeniu granicznym dozownika (9, 39) styka się z drugim ogranicznikiem obrotu (8h, 12i, 3h, 11i), przy czym przynajmniej jeden z tych pierwszych ograniczników obrotu (9h, 9i, 39h, 39i) oraz przynajmniej jeden współpracujący z nim ogranicznik obrotu (8h, 12i, 3h, 11i) wystaje osiowo w kierunku naprzeciwległego ogranicznika obrotu.

6. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, znamienne tym, że jest wyposażone przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu (9h, 9i, 39h, 39i), który w położeniu granicznym dozownika (9, 39) styka się z drugim ogranicznikiem obrotu (8h, 12i, 3h, 11i), przy czym przynajmniej jeden z tych pierwszych ograniczników obrotu (9h, 9i, 39h, 39i) ma postać występu, zaś przynajmniej jeden współpracujący z nim ogranicznik obrotu (8h, 12i, 3h, 11i) ma postać wgłębienia.

PL 205 976 B1

7. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, znamienne tym, że przynajmniej jeden ogranicznik obrotu (9h, 9], 39h, 39i) oraz przynajmniej jeden współpracujący z nim ogranicznik obrotu (8h, 12i, 3h, 11 i) mają postać skierowanych naprzeciwko siebie w kierunku osiowym występów względnie wgłębień na powierzchniach czołowych tych elementów, których wzajemny obrót jest blokowany przez te ograniczniki.

8. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że jest wyposażone przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu (9h, 9i, 39h, 39i), który w granicznym położeniu dozownika (9, 39) styka się z drugim ogranicznikiem obrotu (8h, 12i, 3h, 11i), przy czym przynajmniej jeden z tych pierwszych ograniczników obrotu (9h, 9i, 39h, 39i) stanowi element dozownika (39) względnie jest połączony z tym dozownikiem (39), a przynajmniej jeden współpracujący z nim ogranicznik obrotu (8h, 12i, 3h, 11 i) stanowi część ogranicznika przesuwu (3c, 12c, 11c).

9. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że jego dozownik (9, 39) jest zaopatrzony w gwint (39a) o osi pokrywającej się z osią podłużną (L) urządzenia, służący do połączenia ze współpracującym gwintem (4) tłoczyska.

10. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, znamienne tym, że jest wyposażone przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu (9h, 9i, 39h, 39i), który w granicznym położeniu dozownika (9, 39) styka się z drugim ogranicznikiem obrotu (8h, 12i, 3h, 11i), przy czym wszystkie te ograniczniki (9h, 9i, 39h, 39i) oraz (8h, 12i, 3h, 11i) są rozmieszczone równomiernie wzdłuż obwodu zakreślonego wokół osi podłużnej (L) na przylegających do siebie powierzchniach elementów, których wzajemny obrót jest blokowany przez te ograniczniki.

11. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że jego moduł zbiornikowy (10) jest wyposażony w uchwyt (3) z ogranicznikiem przesuwu (3c), stykającym się z dozownikiem (9, 39) w jego granicznym położeniu uzyskanym po zakończeniu ruchu tłoczącego do przodu.

12. Urządzenie według zastrz. 11, znamienne tym, że jest wyposażone w element blokujący (8, 38), osadzony obrotowo lecz nieprzesuwnie w uchwycie (3) modułu zbiornikowego (10) i łączony bez możliwości obrotu z tłoczyskiem (4), hamując jego ruch w kierunku przeciwnym do kierunku tłoczenia.

13. Moduł zbiornikowy do urządzenia dozującego, wyposażony w przednią część obudowy zaopatrzoną w zasobnik do płynnego produktu, w tłok do podawania produktu i osadzony w zasobniku przesuwnie w kierunku do wylotu tego zasobnika, w tłoczysko, w element wykonawczy połączony z tłoczyskiem w celu uzyskania ruchu podającego oraz w dozownik połączony z tłoczyskiem, przy czym tłoczysko i dozownik przesuwają się kolejno w kierunku tłoczenia wraz z obrotowym ruchem dozującym, który wykonuje dozownik względem tłoczyska wokół osi, znamienny tym, że jest wyposażony w ogranicznik przesuwu (3c), ograniczający wspólny ruch tłoczyska (4) oraz dozownika (9, 39) w kierunku podawania przez zetknięcie z dozownikiem (9, 39) w jego skrajnym położeniu oraz w blokady obrotu utworzone przez ograniczniki obrotu (8h, 9h, 9i, 12i, 3h, 39h, 11i, 39i) umożliwiające w skrajnym położeniu dozownika (9, 39) obrotowy ruch dozujący w j ednym kierunku i blokującego w drugim kierunku.

14. Moduł zbiornikowy według zastrz. 13, znamienny tym, że jego blokada obrotu jest wyposażona przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu (39h, 39i) przylegający w położeniu skrajnym dozownika (9) do drugiego ogranicznika obrotu (3h, 11i), przy czym przynajmniej jeden z tych ograniczników (39h, 39i) stanowi element dozownika (39) albo jest przymocowany do tego dozownika (9, 39) zaś przynajmniej jeden współpracujący z nim drugi ogranicznik obrotu (3h, 11 i) jest przymocowany do obudowy (1, 3, 11) albo jest elementem tej obudowy.

15. Moduł zbiornikowy według zastrz. 13, znamienny tym, że blokada obrotu jest wyposażona przynajmniej w jeden ogranicznik obrotu (9h), który w położeniu skrajnym dozownika (9) przylega do drugiego ogranicznika obrotu (8h), przy czym przynajmniej jeden z tych ograniczników (9h) jest elementem dozownika (9) albo jest do niego przymocowany, zaś przynajmniej jeden współpracujący z nim drugi ogranicznik obrotu (8h) jest połączony z tłoczyskiem (4) i unieruchomiony w kierunku osiowym względem ogranicznika przesuwu (3c).

16. Moduł zbiornikowy według zastrz. 14, znamienny tym, że jest wyposażony w element blokujący (8) osadzony obrotowo nieprzesuwnie wzdłuż osi (L) w przedniej części obudowy (1, 3) i połączony obrotowo sztywno z tłoczyskiem (4) tworząc równocześnie dodatkowy ogranicznik obrotu (8h)

PL 205 976 B1

17. Moduł zbiornikowy według zastrz. 13, znamienny tym, że element blokujący (8, 38) jest elementem przedniej części obudowy (1, 3) albo jest przymocowany do tej obudowy i połączony z tłoczyskiem (4).

18. Moduł zbiornikowy według zastrz 17, znamienny tym, że przednia część obudowy (1, 3) jest wyposażona w połączony z nią zbiornik (1) mający postać tulei i zaopatrzony w zasobnik (2) oraz w mający również postać tulei - uchwyt (3) w którym jest umieszczone tłoczysko (4).