PL198486B1 - Podstawione pochodne 1,2,3,4,5,6-heksahydro-2,6-metano-3-benzazocyn-10-oli, sposób ich wytwarzania, preparat farmaceutyczny je zawierający i ich zastosowanie - Google Patents

Podstawione pochodne 1,2,3,4,5,6-heksahydro-2,6-metano-3-benzazocyn-10-oli, sposób ich wytwarzania, preparat farmaceutyczny je zawierający i ich zastosowanie

Info

Publication number
PL198486B1
PL198486B1 PL339061A PL33906198A PL198486B1 PL 198486 B1 PL198486 B1 PL 198486B1 PL 339061 A PL339061 A PL 339061A PL 33906198 A PL33906198 A PL 33906198A PL 198486 B1 PL198486 B1 PL 198486B1
Authority
PL
Poland
Prior art keywords
methyl
hydrogen
acid
ethyl
benzomorphan
Prior art date
Application number
PL339061A
Other languages
English (en)
Other versions
PL339061A1 (en
Inventor
Matthias Grauert
Adrian Carter
Wolf-Dietrich Bechtel
Thomas Weiser
Rainer Palluk
Uwe Pschorn
Original Assignee
Boehringer Ingelheim Pharma
Priority date (The priority date is an assumption and is not a legal conclusion. Google has not performed a legal analysis and makes no representation as to the accuracy of the date listed.)
Filing date
Publication date
Application filed by Boehringer Ingelheim Pharma filed Critical Boehringer Ingelheim Pharma
Publication of PL339061A1 publication Critical patent/PL339061A1/xx
Publication of PL198486B1 publication Critical patent/PL198486B1/pl

Links

Classifications

    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C07ORGANIC CHEMISTRY
    • C07DHETEROCYCLIC COMPOUNDS
    • C07D221/00Heterocyclic compounds containing six-membered rings having one nitrogen atom as the only ring hetero atom, not provided for by groups C07D211/00 - C07D219/00
    • C07D221/02Heterocyclic compounds containing six-membered rings having one nitrogen atom as the only ring hetero atom, not provided for by groups C07D211/00 - C07D219/00 condensed with carbocyclic rings or ring systems
    • C07D221/22Bridged ring systems
    • C07D221/26Benzomorphans
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61PSPECIFIC THERAPEUTIC ACTIVITY OF CHEMICAL COMPOUNDS OR MEDICINAL PREPARATIONS
    • A61P23/00Anaesthetics
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61PSPECIFIC THERAPEUTIC ACTIVITY OF CHEMICAL COMPOUNDS OR MEDICINAL PREPARATIONS
    • A61P25/00Drugs for disorders of the nervous system
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61PSPECIFIC THERAPEUTIC ACTIVITY OF CHEMICAL COMPOUNDS OR MEDICINAL PREPARATIONS
    • A61P25/00Drugs for disorders of the nervous system
    • A61P25/08Antiepileptics; Anticonvulsants
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61PSPECIFIC THERAPEUTIC ACTIVITY OF CHEMICAL COMPOUNDS OR MEDICINAL PREPARATIONS
    • A61P25/00Drugs for disorders of the nervous system
    • A61P25/14Drugs for disorders of the nervous system for treating abnormal movements, e.g. chorea, dyskinesia
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61PSPECIFIC THERAPEUTIC ACTIVITY OF CHEMICAL COMPOUNDS OR MEDICINAL PREPARATIONS
    • A61P25/00Drugs for disorders of the nervous system
    • A61P25/14Drugs for disorders of the nervous system for treating abnormal movements, e.g. chorea, dyskinesia
    • A61P25/16Anti-Parkinson drugs
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61PSPECIFIC THERAPEUTIC ACTIVITY OF CHEMICAL COMPOUNDS OR MEDICINAL PREPARATIONS
    • A61P25/00Drugs for disorders of the nervous system
    • A61P25/18Antipsychotics, i.e. neuroleptics; Drugs for mania or schizophrenia
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61PSPECIFIC THERAPEUTIC ACTIVITY OF CHEMICAL COMPOUNDS OR MEDICINAL PREPARATIONS
    • A61P25/00Drugs for disorders of the nervous system
    • A61P25/28Drugs for disorders of the nervous system for treating neurodegenerative disorders of the central nervous system, e.g. nootropic agents, cognition enhancers, drugs for treating Alzheimer's disease or other forms of dementia
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61PSPECIFIC THERAPEUTIC ACTIVITY OF CHEMICAL COMPOUNDS OR MEDICINAL PREPARATIONS
    • A61P9/00Drugs for disorders of the cardiovascular system
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61PSPECIFIC THERAPEUTIC ACTIVITY OF CHEMICAL COMPOUNDS OR MEDICINAL PREPARATIONS
    • A61P9/00Drugs for disorders of the cardiovascular system
    • A61P9/02Non-specific cardiovascular stimulants, e.g. drugs for syncope, antihypotensives
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61PSPECIFIC THERAPEUTIC ACTIVITY OF CHEMICAL COMPOUNDS OR MEDICINAL PREPARATIONS
    • A61P9/00Drugs for disorders of the cardiovascular system
    • A61P9/06Antiarrhythmics
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61PSPECIFIC THERAPEUTIC ACTIVITY OF CHEMICAL COMPOUNDS OR MEDICINAL PREPARATIONS
    • A61P9/00Drugs for disorders of the cardiovascular system
    • A61P9/10Drugs for disorders of the cardiovascular system for treating ischaemic or atherosclerotic diseases, e.g. antianginal drugs, coronary vasodilators, drugs for myocardial infarction, retinopathy, cerebrovascula insufficiency, renal arteriosclerosis

Landscapes

  • Health & Medical Sciences (AREA)
  • Chemical & Material Sciences (AREA)
  • Organic Chemistry (AREA)
  • Engineering & Computer Science (AREA)
  • Bioinformatics & Cheminformatics (AREA)
  • Veterinary Medicine (AREA)
  • Chemical Kinetics & Catalysis (AREA)
  • General Chemical & Material Sciences (AREA)
  • Medicinal Chemistry (AREA)
  • Nuclear Medicine, Radiotherapy & Molecular Imaging (AREA)
  • Public Health (AREA)
  • Pharmacology & Pharmacy (AREA)
  • Life Sciences & Earth Sciences (AREA)
  • Animal Behavior & Ethology (AREA)
  • General Health & Medical Sciences (AREA)
  • Neurosurgery (AREA)
  • Biomedical Technology (AREA)
  • Neurology (AREA)
  • Heart & Thoracic Surgery (AREA)
  • Cardiology (AREA)
  • Psychology (AREA)
  • Psychiatry (AREA)
  • Vascular Medicine (AREA)
  • Hospice & Palliative Care (AREA)
  • Pain & Pain Management (AREA)
  • Urology & Nephrology (AREA)
  • Anesthesiology (AREA)
  • Pharmaceuticals Containing Other Organic And Inorganic Compounds (AREA)
  • Other In-Based Heterocyclic Compounds (AREA)
  • Organic Low-Molecular-Weight Compounds And Preparation Thereof (AREA)
  • Nitrogen Condensed Heterocyclic Rings (AREA)
  • Plural Heterocyclic Compounds (AREA)
  • Heterocyclic Carbon Compounds Containing A Hetero Ring Having Nitrogen And Oxygen As The Only Ring Hetero Atoms (AREA)

Abstract

1. Podstawione pochodne 1,2,3,4,5,6-heksahydro-2,6-metano-3-benzazocyn-10-oli o ogólnym wzorze (I) w którym X oznacza wi azanie pojedyncze, -O-, C 1 -C 4 -alkilen, mostek alkilenowy zawieraj acy od 1 do 8 atomów w egla, który mo ze by c rozgaleziony albo nierozga leziony i w dowolnym miejscu mostka mo ze zawiera c jeden lub dwa atomy tlenu, lub -O-CH 2 -CH 2 -NH, R 1 oznacza wodór, metyl, etyl, fenyl, R 2 oznacza wodór, metyl, R 3 oznacza wodór, fluor, chlor, brom, hydroksy, metyl, metoksy, R 4 oznacza wodór, metyl, etyl, R 5 oznacza wodór, metyl, etyl, R 6 oznacza wodór, metyl, etyl, R 7 oznacza tert-butyl, cykloheksyl, fenyl ewentualnie podstawiony przez R 9 i R 10 , które mog a by c takie same lub ró zne, R 8 oznacza wodór, C 1 -C 4 -alkil, Z oznacza tlen, NH, siark e, R 9 oznacza wodór, metyl, fluor, chlor, brom, metoksy, R 10 oznacza wodór, metyl, fluor, chlor, brom, metoksy, ewentualnie w postaci pojedynczych optycznych izomerów, mieszanin pojedynczych enancjomerów lub racematów, jak i w postaci wolnych zasad lub odpowiednich soli addycyjnych z farmaceutycznie dopuszczalnymi kwasami. PL PL PL PL

Description

Opis wynalazku
Przedmiotem wynalazku są podstawione pochodne 1,2,3,4,5,6-heksahydro-2,6-metano-3-benzazocyn-10-oli, sposób ich wytwarzania, preparat farmaceutyczny zawierający te pochodne i ich zastosowanie.
Niniejsze zgłoszenie dotyczy nowych, podstawionych 1,2,3,4,5,6-heksahydro-2,6-metano-3-benzazocyn-10-oli o ogólnym wzorze I:
w którym
X oznacza wiązanie pojedyncze, -O-, C1-C4-alkilen, mostek alkilenowy zawierający od 1 do 8 atomów węgla, który może być rozgałęziony albo nierozgałęziony i w dowolnym miejscu mostka moż e zawierać jeden lub dwa atomy tlenu, lub -O-CH2-CH2-NH,
R1 oznacza wodór, metyl, etyl, fenyl,
R2 oznacza wodór, metyl,
R3 oznacza wodór, fluor, chlor, brom, hydroksy, metyl, metoksy,
R4 oznacza wodór, metyl, etyl,
R5 oznacza wodór, metyl, etyl,
R6 oznacza wodór, metyl, etyl,
R7 oznacza tert-butyl, cykloheksyl, fenyl ewentualnie podstawiony przez R9 i R10, które mogą być takie same lub róż ne,
R8 oznacza wodór, C1-C4-alkil,
Z oznacza tlen, NH, siarkę,
R9 oznacza wodór, metyl, fluor, chlor, brom, metoksy,
R10 oznacza wodór, metyl, fluor, chlor, brom, metoksy, ewentualnie w postaci pojedynczych optycznych izomerów, mieszanin pojedynczych enancjomerów lub racematów, jak i w postaci wolnych zasad lub odpowiednich soli addycyjnych z farmaceutycznie dopuszczalnymi kwasami - jak np. soli addycyjnych z kwasami halogenowodorowymi - przykładowo z kwasem chloro- lub bromowodorowym - albo z odpowiednimi kwasami organicznymi - przykładowo kwasem fumarowym lub dwuglikolowym.
Korzystne są związki o ogólnym wzorze I, w których X oznacza O-C1-C3-alkilen lub -O-CH2-CH2-O-,
R1 oznacza wodór, metyl, etyl lub fenyl,
R2 oznacza wodór lub metyl,
R3 oznacza wodór, fluor, chlor, brom, hydroksy, metyl, metoksy,
R4 oznacza wodór, metyl, etyl,
R5 oznacza wodór, metyl, etyl,
R6 oznacza wodór, metyl, etyl,
R7 oznacza tert-butyl, cykloheksyl, fenyl ewentualnie podstawiony przez R9 i R10, które mogą być takie same lub róż ne,
PL 198 486 B1
R8 oznacza wodór, C1-C4-alkil,
Z oznacza tlen, NH, siarkę,
R9 oznacza wodór, metyl, fluor, chlor, brom, metoksy,
R10 oznacza wodór, metyl, fluor, chlor, brom, metoksy, ewentualnie w postaci pojedynczych optycznych izomerów, mieszanin pojedynczych enancjomerów lub racematów, jak i w postaci wolnych zasad lub odpowiednich soli addycyjnych z farmakologicznie dopuszczalnymi kwasami.
Korzystne są związki o ogólnym wzorze I, w których
X oznacza tlen;
R1 oznacza wodór, metyl lub etyl;
R2 oznacza wodór;
R3 oznacza wodór;
R4 oznacza wodór lub metyl;
R5 oznacza wodór lub metyl;
R6 oznacza metyl;
R7 oznacza fenyl;
R8 oznacza wodór;
R9 i R10 oznaczają niezależnie od siebie wodór, metyl, fluor lub metoksy
- w szczególności związki o ogólnym wzorze I, w których według powyższej definicji R4 i R5 oznaczają albo równocześnie dwa metyle albo niezależnie od siebie wodór lub metyl, przy czym przynajmniej jeden z podstawników oznacza grupę metylową.
Szczególnie korzystne są następujące związki:
(-)-(1R,2''S)-2-(2''-benzyloksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfan i (-)-(1R,2''S)-2-[2''-(2',6'-difluorobenzyl)oksy]propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfan w postaci wolnych zasad lub odpowiednich soli addycyjnych z farmakologicznie dopuszczalnymi kwasami.
Dla potrzeb niniejszego wynalazku stosowane definicje będą używane w następującym znaczeniu:
C1-C4-alkil wzgl. C1-C8-alkil oznacza zasadniczo rozgałęzione albo nierozgałęzione reszty węglowodorowe od 1 do 4 wzgl. od 1 do 8 atomów węgla, które ewentualnie mogą być podstawione jednym lub kilkoma atomami chlorowca - przeważnie fluorem, które wzajemnie mogą być jednakowe lub różne. Jako przykłady można wymienić następujące reszty węglowodorowe:
metyl, etyl, propyl, 1-metyloetyl (izopropyl), n-butyl, 1-metylopropyl, 2-metylopropyl, 1,1-dimetyloetyl, penyl, 1-metylobutyl, 2-metylobutyl, 3-metylobutyl, 1,1-dimetylopropyl, 1,2-dimetylopropyl, 2,2-dimetylopropyl, 1-etylopropyl, heksyl, 1-metylopentyl, 2-metylopentyl, 3-metylopentyl, 4-metylopentyl, 1,1-dimetylobutyl, 1,2-dimetylobutyl, 1,3-dimetylobutyl, 2,2-dimetylobutyl, 2,3-dimetylobutyl, 3,3-dimetylobutyl, 1-etylobutyl, 2-etylobutyl, 1,1,2-trimetylopropyl, 1,2,2-trimetylopropyl, 1-etylo-1-metylopropyl i 1-etylo-2-metylopropyl. Korzystnymi są - o ile nie podano inaczej - poniższe alkilowe reszty od 1 do 4 atomów węgla jak metyl, etyl, propyl, izo-propyl, n-butyl, 1-metylopropyl, 2-metylopropyl lub 1,1-dimetyloetyl.
Analogicznie, alkilen oznacza rozgałęzione lub nierozgałęzione dwuwiązaniowe mostki węglowodorowe od 1 do 8 atomów węgla, które ewentualnie mogą być podstawione jednym lub kilkoma atomami chlorowca - przeważnie fluorem, które wzajemnie mogą być jednakowe lub różne.
Alkoksy oznacza na ogół liniową lub rozgałęzioną resztę węglowodorową, połączoną przez atom tlenu - korzystna jest poniższa reszta alkoksylowa od 1 do 4 atomu(ów) węgla. Szczególnie korzystna jest grupa metoksylowa.
Sposób wytwarzania
Zgodne z wynalazkiem związki można wytwarzać według znanych sposobów ze stanu techniki [WO 97/06146]. Przedmiotem wynalazku są wzajemnie enancjomerczne związki oraz dane racematy.
Związkami kluczowymi są nor-benzomorfany 2a do 5a, które są przedstawione na schemacie jako odpowiednie (-)-enancjomery:
PL 198 486 B1
Synteza (-)-2a dla R = H jest opisana w niemieckiej wstępnej publikacji zgłoszenia patentowego nr: 195 28 427.
Związek 3 może być wytwarzany analogicznie do związku 2. Związkiem wyjściowym jest piperydon 6, uboczny produkt pośredni podczas syntezy (związku) 2, który, przykładowo, przetwarzany jest z solą etylotrifenylofosfoniową, zamiast z odpowiednią pochodną metylową - tak, jak to już wynika ze stanu techniki (por. schemat 2).
Związek 4 jest wytwarzany analogicznie do sposobu opisanego w WO 97/06146 z cyjanku 2-metoksybenzylowego (11) i kwasu 2-bromopropionowego (12).
PL 198 486 B1
W tym celu, przykładowo, w pierwszym etapie cyjanek 2-metoksybenzylowy (11) przetwarza się z estrem etylowym kwasu 2-bromopropionowego (12) do odpowiedniej pochodnej estrowej kwasu 3-amino-2-metylobutanowego (13) (z uwagi na to że pożądany produkt końcowy nie zależy od fragmentu alkoholowego w częściowej strukturze estru, można tutaj stosować jakikolwiek C1-C8-ester alkilowy lub także ester benzylowy):
Aby przeprowadzić tą konwersję według reakcji typu Reformatskiego, alkilohalogenosilan - przeważ nie trialkilochlorosilan, szczególnie korzystnie trimetylochlorosilan - i proszek cynkowy umieszcza się w jednym z dobranych do warunków reakcji obojętnym rozpuszczalniku - przeważnie w eterze lub w halogenowęglowodorze, szczególnie korzystnie w dichlorometanie. Po rozcieńczeniu tej mieszaniny polarnym - obojętnym rozpuszczalnikiem, przeważnie cyklicznym eterem, szczególnie korzystnie tetrahydrofuranem - ogrzewa się mieszaninę reakcyjną - przeważnie do wrzenia i dodaje się mieszaninę estru etylowego kwasu 2-bromopropionowego o ogólnym wzorze 3 i cyjanku o-metoksybenzylowego a następnie ogrzewa - przeważnie do temperatury wrzenia. Po ochłodzeniu i odfiltrowaniu proszku cynkowego, mieszaninę reakcyjną łączy się z selektywnym względem redukcji funkcji iminowych środkiem redukującym - przeważnie z kompleksem pochodnej borowodorku litowca, szczególnie korzystnie z cyjanoborowodorkiem sodu i na koniec dodaje się liniowego lub rozgałęzio6
PL 198 486 B1 nego C1-C4-alkoholu, szczególnie korzystnie etanolu. Po tym dodaje się wodnego roztworu reagującego na zasadowo związku - przeważnie roztworu amoniaku, szczególnie korzystnie stężonego roztworu amoniaku i izoluje się organiczną fazę mieszaniny reakcyjnej. Po osuszeniu i zatężeniu pod próżnią, pozostałość przenosi się do obojętnego rozpuszczalnika - przeważnie do alifatycznego lub aromatycznego węglowodoru, szczególnie korzystnie do toluenu i ekstrahuje się wodnym roztworem kwasu-przeważnie kwasem mineralnym, szczególnie korzystnie 2N kwasem solnym. Następnie fazę wodną alkalizuje się reagującym zasadowo związkiem - przeważnie roztworem amoniaku, szczególnie korzystnie stężonym roztworem amoniaku i następnie ekstrahuje się organicznym, nie mieszającym się z wodą środkiem ekstrahującym - przeważnie halogenowęglowodorem, szczególnie korzystnie dichlorometanem. Tak otrzymany ekstrakt po osuszeniu zatęża się i izoluje pochodną estrową kwasu 3-amino-2-metylobutanowego o ogólnym wzorze 4.
W drugim etapie reakcji tak otrzymaną pochodną estrową kwasu 3-amino-2-metylobutanowego 13 przetwarza się do odpowiedniej pochodnej estrowej kwasu 3-(2-etoksykarbonyloetylo)amino-2-metylobutanowego 14 (z uwagi na to, że pożądany produkt końcowy nie zależy od fragmentu alkoholowego w strukturze estru, można tutaj stosować jakikolwiek C1-C8-ester alkilowy wzgl. także ester benzylowy):
Aby przeprowadzić tą reakcję addycji Michaela, pochodną estrową kwasu 3-amino-2-metylobutanowego 13 rozpuszcza się z estrem etylowym kwasu akrylowego w jednym z dobranych do warunków reakcji, biernych mediów reakcyjnych - przeważnie w liniowym lub rozgałęzionym C1-C4-alkanolu, szczególnie korzystnie w etanolu i ogrzewa się - przeważnie do wrzenia. Po skończonej reakcji rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią i izoluje powstałą pochodną estrową kwasu 3-(2-etoksykarbonyloetylo)amino-2-metylobutanowego 14.
W nastę pnym, trzecim etapie reakcji, pochodną estrową kwasu 3-(2-etoksykarbonyloetylo)amino-2-metylobutanowego 14, wynikającą z poprzedniego etapu reakcji, cyklizuje się do odpowiedniej pochodnej piperydonowej 15:
PL 198 486 B1
Aby przeprowadzić etap cyklizacji typu kondensacji estru Dieckmanna, pochodną estrową kwasu 3-(2-etoksykarbonyloetylo)amino-2-metylobutanowego 14 rozpuszcza się w obojętnym w warunkach cyklizacji rozpuszczalniku - przeważnie w alifatycznym lub aromatycznym węglowodorze, szczególnie korzystnie w toluenie i w obecności reagującego zasadowo związku, przeważnie alkoholanu litowca rozgałęzionego lub liniowego C1-C4-alkoholu, szczególnie korzystnie wobec tert-butanolanu potasowego ogrzewa się do wrzenia i w tej temperaturze lotne składniki mieszaniny reakcyjnej usuwa się poprzez destylację - przykładowo w ramach reakcji azeotropowej. Po zakończonej reakcji, mieszaninę reakcyjną hydrolizuje się i dodaje wodnego roztworu reagującego kwasowo związku - przeważnie wodnego roztworu kwasu mineralnego, szczególnie korzystnie stężonego kwasu solnego. Następnie dodaje się biernego w tych warunkach, nie mieszającego się z wodą środka ekstrahującego - korzystnie eteru dialkilowego, szczególnie korzystnie eteru dietylowego i dodaje się wodnego roztworu zasadowo reagującego związku, korzystnie wodnego roztworu amoniaku, szczególnie korzystnie stężonego roztworu amoniaku. Po oddzieleniu organicznej fazy oraz wyczerpującej ekstrakcji fazy wodnej, po przemyciu wodą jak i wysuszeniu oraz zatężeniu pod próżnią połączonych organicznych ekstraktów, izoluje się uzyskany piperydono-ester.
Alternatywnie można powyżej opisaną kondensację typu Dieckamnna przeprowadzić także przy pomocy chlorku tytanu w chlorowcowanym węglowodorze - przeważnie w dichlorometanie [M. N. Deshmukh i inni, Synth. Commun. 25 (1995) 177].
W czwartym etapie reakcji tak otrzymaną pochodną piperydonu (piperydono-ester) zmydla się w alkalicznych lub kwaś nych warunkach do odpowiedniej pochodnej 3-metylo-4-piperydonu i dekarboksyluje.
W tym celu piperydono-ester ogrzewa się, korzystnie - ogrzewa się do wrzenia w polarnym, zawierającym wodę rozpuszczalniku wzgl. w mieszaninie rozpuszczalników korzystnie w mieszaninie wody i liniowego lub rozgałęzionego C1-C4-alkanolu, szczególnie korzystnie w mieszaninie etanol/woda - z zasadowo lub kwasowo reagującym związkiem - korzystnie z wodorotlenkiem litowca lub kwasem mineralnym, szczególnie korzystnie z wodorotlenkiem soku lub w przypadku dodawania kwasu wobec kwasu solnego lub siarkowego. Po zakończonym zmydlaniu medium reakcyjne odpędza się pod próżnią i pozostałość przenosi się do rozpuszczalnika nadającego dla powstającego związku solikorzystnie do polarnego organicznego rozpuszczalnika, szczególnie korzystnie do acetonu i wytrąca się odpowiednia sól addycyjna z kwasem.
Następująca reakcja Wittiga z bromkiem metylotrifenylofosfoniowym prowadzi w następnym etapie do odpowiedniej pochodnej 4-metyleno-piperydyny 16, która może być izolowana w postaci swojej soli addycyjnej z kwasem - przeważnie w postaci halogenowodorków, szczególnie korzystnie w postaci chlorowodorku.
PL 198 486 B1
Aby przeprowadzić reakcję Wittiga, pochodną 3-metylopiperydonu 15 w postaci swojej soli addycyjnej z kwasem - przykładowo jako chlorowodorek - rozpuszcza się w wodzie i dodaje się reagującego zasadowo związku lub - przeważnie - jego wodnego roztworu; szczególnie korzystne jest dodanie stężonego wodnego roztworu amoniaku.
Fazę wodną ekstrahuje się organicznym, nie mieszającym się z wodą rozpuszczalnikiem - korzystnie halogenoalkanem, szczególnie korzystnie dichlorometanem. Po osuszeniu i zatężeniu pod próżnią, pozostałość przenosi się do stosownego do reakcji Wittiga medium reakcyjnego, biernego w warunkach reakcji - korzystnie do cyklicznego eteru, szczególnie korzystnie do tetrahydrofuranu i łączy się z reagentem Wittiga generującym grupę metylenową - korzystnie z halogenkiem metylotrifenylofosfonowym, szczególnie korzystnie z bromkiem metylotrifenylofosfoniowym - w obecności reagującego zasadowo związku, korzystnie alkoholanu litowca, szczególnie korzystnie tert-butanolanu potasu i przetwarza się w temperaturze w zakresie od 0 do 80°C - korzystnie w zakresie od 20 do 60°C a szczególnie korzystnie w ok. 40°C. Po zakończonym przekształceniu, mieszaninę reakcyjną miesza się z wodą i organicznym rozpuszczalnikiem nie mieszającym się z wodą - korzystnie z halogenoalkanem - szczególnie korzystnie z dichlorometanem i oddziela się fazę organiczną. Po wyczerpującej ekstrakcji fazy wodnej i osuszeniu, z połączonych ekstraktów odpędza się środek ekstrakcyjny, pozostałość rozpuszcza się w rozpuszczalniku nadającym się do związku soli addycyjnej z kwasem, korzystnie w rozgałęzionym lub liniowym C1-C4-alkanolu, szczególnie korzystnie w izopropanolu i łączy się z nadającym się kwasem, korzystnie z kwasem mineralnym - jak np. kwasem halogenowodorowym, szczególnie korzystnie ze stężonym kwasem solnym i izoluje się wykrystalizowaną sól addycyjną z kwasem produktu Wittiga 16.
W nastę pnym etapie reakcji nastę puje formylowanie azotu piperydynowego - przyk ł adowo mrówczanem n-butylu - z czego powstaje odpowiednia pochodna N-formylo-3-metylo-4-metylenopiperydyny:
W tym celu pochodną piperydyny typu 16, która z poprzedniego etapu moż e być wyizolowana jako chlorowodorek, najpierw przeprowadza się w odpowiednią wolną zasadę; w ten sposób, przykładowo, pochodną piperydyny rozpuszcza się w wodzie i łączy się z reagującym zasadowo związkiem - przeważnie z wodnym roztworem reagującego zasadowo związku a szczególnie korzystnie ze stężonym roztworem amoniaku, wolną piperydynę ekstrahuje się rozpuszczalnikiem organicznym, korzystnie halogenowanym węglowodorem a szczególnie korzystnie dichlorometanem. Po osuszeniu ekstraktu i oddestylowaniu środka ekstrahującego, wolną zasadę przenosi się do rozpuszczalnika organicznego - jak np. węglowodór, korzystnie alkiloaromat, szczególnie korzystnie toluen -, używa do reakcji ze środkiem formylującym - korzystnie z alkilomrówczanem, szczególnie korzystnie z mrówczanem n-butylowym i izoluje się produkt reakcji 17.
PL 198 486 B1
Następująca reakcja cyklizacji ma miejsce w obecności odpowiednio reaktywnego kwasu Lewisa-jak przykładowo kwasu mineralnego, w szczególności kwasu bromowodorowego i korzystnie, kwasu sulfonowego lub halogenku glinu(III), jak np. trichlorek glinu - i prowadzi w ósmym etapie reakcji ostatecznie do struktury szkieletu benzomorfanu typu 18.
Następny etap reakcji prowadzi do odszczepienia grupy formylowej a więc do odpowiedniego 4'-metoksy-5,9-dimetylo-6,7-benzomorfanu (19).
W tym celu formylobenzomorfan 18 rozpuszcza się w polarnym rozpuszczalniku - korzystnie w alkanolu, szczególnie korzystnie w n-propanolu i dodaje się reagującego kwasowo związku - korzystnie wodnego roztworu kwasu mineralnego, szczególnie korzystnie stężonego kwasu solnego i nastę pnie ogrzewa. Po przeprowadzonym odszczepieniu grupy formylowej, mieszaninę reakcyjną , po zatężeniu, łączy się z wodą i ekstrahuje niemieszającym się z wodą rozpuszczalnikiem - korzystnie z estrem kwasu karboksylowego, szczególnie korzystnie z octanem etylu. W ten sposób oczyszczoną fazę wodną alkalizuje się, korzystnie stężonym roztworem amoniaku i ekstrahuje organicznym rozpuszczalnikiem - korzystnie halogenowęglowodorem, szczególnie korzystnie dichlorometanem. Po osuszeniu i zatężeniu zebranych organicznych ekstraktów, można w ten sposób wyizolować na przykład odpowiedni (-)-4'-metoksy-5,9-dimetylo-6,7-benzomorfan (19).
Na tym etapie można osiągnąć - gdyby jeszcze to nie nastąpiło, rozdzielenie stereoizomerów istniejących ciągle do tej pory jako mieszanina. Izolację można osiągnąć według już opisanych wzgl. według znanych ze stanu techniki sposobów rozdzielania optycznych izomerów.
W następującym etapie tak otrzymany(-)-4'-metoksy-5,9-dimetylo-6,7-benzomorfan (19) poddaje się w kwaśnych warunkach - przeważnie z kwasem mineralnym, jak na przykład z kwasem halogenowodorowym a szczególnie korzystnie z kwasem bromowodorowym - rozszczepieniu eteru, z czego otrzymuje się odpowiednią, wolną częściową strukturę fenolu.
Rozszczepienie eteru osiąga się przy tym w kwaśnych warunkach-przy czym zastosowanie kwasu mineralnego okazuje się korzystne. Szczególnie korzystne okazało się m.in. zastosowanie kwasu bromowodorowego. Uzyskany w tej reakcji zmydlania produkt reakcji może być otrzymywany w ten sposób - na przykł ad - w postaci wł asnego bromowodorku.
Związek 5 wytwarzany jest zgodnie z pokazanym na schemacie 4 ciągiem reakcji.
PL 198 486 B1
Wprowadzenie N-podstawnika następuje poprzez przetworzenie ze środkiem acylującym kluczowych związków 2a do 5a do związków pośrednich 25 i następnie ich redukcję lub poprzez bezpośrednie alkilowanie kluczowych związków 2a do 5a środkiem alkilującym lub poprzez przetworzenie z aldehydami do 26 i następnie redukcji. Na schemacie 5 przedstawiono te drogi przykładowo dla kluczowego związku (-)-2a.
PL 198 486 B1
Zgodne z wynalazkiem związki można następnie regioselektywnie podstawiać w aromatycznym układzie benzomorfanu według znanych metod ze stanu techniki. Przykład wprowadzenia podstawnika R3 w związku (-)-2b, zgodnym z ogólnym wzorem I, podany jest na schemacie 6.
Właściwości biologiczne
Okazało się, że występujące uszkodzenia komórek i utrata czynności wskutek hipoglikemii, hipoksji, anoksji i ischemii polegają, po części, na podwyższonej synaptycznej aktywności. Na podstawie szeregu eksperymentów można było wykazać, że tego rodzaju stany hipoglikemiczne i hipoksyczne prowadzą do ciężkiej depolaryzacji dotkniętych (tymi stanami) komórek. Poprzez taką depolaryzację spowodowany jest znowuż patogeniczny wzrost wewnątrzkomórkowego wapnia i, dodatkowo w tkance neuronalnej, zwiększone uwalnianie aminokwasów pobudzających. Kanał sodowy, zależny od tego tonusu, posiada w tej kaskadzie kluczową rolę. Tak więc, poprzez jego zablokowanie można zapobiegać depolaryzacji komórek, przez co napływ zależnego od tonusu wapnia przez kanał wapniowy, oraz dodatkowo także przez kanał receptorowy NMDA w tkance neuronalnej, może być zmniejszany. Dalej, poprzez zmniejszony napływu jonów sodowych do komórki ogranicza się to, że wymieniacz wapniowo/sodowy pracuje przeciwbieżnie i wtłacza wapń do komórki. W tkance neuronalnej zmniejszony napływ jonów sodowych do komórki ogranicza ponadto także to, że przenośnik glutaminowy pracuje przeciwbieżnie i wyzwala glutaminian [C.P. Taylor i B.S. Maldrum, TIPS 16 (1995) 309; J. Urenjak i T.P. Obrenovitch Am. Soc. Phar. Exp. Ther. 48 (1996) 21].
W zaskakujący sposób okazało się, że zgodne z wynalazkiem związki o ogólnym wzorze I, w przeciwieństwie do znanych związków ze stanu techniki [EP-B-0 521422], nie posiadają żadnego powinowactwa do receptora NMDA (Kj [3H]MK801: > 10000 nM). Przez to okazało się, że zgodne z wynalazkiem związki są raczej blokerami zależ nego od tonusu kanał u sodowego. Chodzi przy tym o zwią zki, które konkurencyjnie lub nie-konkurencyjnie z wysokim powinowactwem wypierają batrachotoksynę (BXT) z połączenia w kanale sodowym. Związki takie wykazują „use-dependency” podczas blokowania kanału sodowego, tzn. do powiązania substancji w kanale sodowym, kanały sodowe muszą najpierw zostać aktywowane. Maksymalne blokowanie kanału sodowego następuje dopiero po powtórnym stymulowaniu kanału sodowego. Wskutek tego preferencyjnie w kanale sodowym związane są substancje, które bardziej są aktywowane. Przez to substancje są w stanie być aktywne preferencyjnie w tych okolicach ciała, które są patologicznie nadstymulowane.
Jako układ testowy dla udowodnienia blokującego kanał sodowy działania, służy połączenie BXT w kanale sodowym [S.W. Postma & W.A. Catteral, Mol. Pharmacol. 25, 219-224 (1984)] jak też eksperyment „patch-clamp”, w którym zostało pokazane, że zgodne z wynalazkiem związki blokują stymulowane elektrycznie kanał sodowy w „use-dependent” sposób [W.A. Catteral, Trends Pharmacol. Sci., 8, 57-65 (1987)].
Poza tym zostało udowodnione neuroprotektywne działanie zgodnych z wynalazkiem związków poprzez blokowanie weratrydyny indukowanej wyzwalaniem glutaminianu [S. Villauneva, P. Frenz, Y. Dragnic, F. Orrego, Brain Res. 461, 377-380 (1988)]. Weratrydyna jest toksyną, która permanentnie otwiera kanał sodowy. Przez to dochodzi do zwiększonego napływu jonów sodowych do komórki.
PL 198 486 B1
Poprzez opisaną powyżej kaskadę zwiększony napływ sodu w tkance neuronalnej prowadzi do zwiększonego uwalniania glutaminianu. Dzięki zgodnym z wynalazkiem związkom, można to zwiększone uwalnianie glutaminianu antagonizować.
Antykonwulsyjne własności zgodnych z wynalazkiem substancji zostały poparte poprzez protektywne działanie przeciwko skurczom, które były wywoływane u mysz poprzez maksymalny szok elektryczny [M.A. Rogawski & R.J. Porter, Pharmocol Rev. 42, 223-286 (1990)] - własności neuroprotektywne zostały poparte poprzez protektywne działanie w modelu szczur-MCAO [U. Pschorn & A.J. Carter, J. Stroke, Cerebrovascular Diseases, 6, 93-99 (1996)].
Dalej zostało opisane, że bloker kanału sodowego może być stosowany do terapii cyklofrenii (schorzenie maniakalno-depresyjne) [J.A. Calabrese, C. Bowden, M.J. Woyshville w: Phsychocharmacology: The fourth generation of progress (Eds.: D.E. Bloom & J. Kupfer) 1099-1111, Raven Press Ltd. New York]. Rezultaty te dostarczają dowodów, że 1,2,3,4,5,6-heksahydro-2,6-metano-3-benzazocyn-10-ole o ogólnym wzorze I mogą być stosowane przy schorzeniach, których przyczyna polega na nadmiernym pobudzaniu warunkującym zaburzenia funkcji. W tym mieszczą się schorzenia jak arytmie, skurcze, sercowe i mózgowe niedokrwienie jak i neurodegeneracyjne schorzenia różnego pochodzenia. Przykładowo można wymienić stan padaczkowy, hipoglikemię, hipoksję, anoksję, uraz mózgu, obrzęk mózgu, apopleksja mózgu (udar mózgu), okołoporodową asfiksję (zamartwica okołoporodowa), amylotropowe boczne stwardnienie (stwardnienie zanikowe boczne), chorobę Huntingtona, chorobę Alzheimera, chorobę Parkinsona (zaburzenia dwubiegunowe), cyklofrenię, hipotonię, zawał serca, zaburzenia rytmu serca, dławica piersiowa (dusznica bolesna), ból, anestezja i anestezja miejscowa (znieczulenie ogólne i miejscowe).
Jako szczególnie aktywne okazały się w tym kontekście następujące związki:
(-)-(1R,2''S)-2-(2''-benzyloksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfan oraz (-)-(1R,2S)-2-[2-(2',6'-difluorobenzyl)oksy]propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfan.
Zgodne z wynalazkiem związki powstają ze znanych związków ze stanu techniki i można je otrzymywać m.in. według opisanych metod w następujących przykładach.
W szczególności, niniejszy wynalazek dotyczy m.in. następującego sposobu wytwarzania norbenzomorfanów o ogólnym wzorze 5, polegający na tym, że
a) chlorek o-metoksychlorobenzylowy (20) przetwarza się z bromkiem benzylopirydyniowym 21 do tetrahydropirydyny 22
b) pochodną tetrahydropirydyny 22 przekształca się do pochodnej N-benzylomorfanu 23
c) azot aminowy debenzyluje się do pochodnej metoksybenzomorfanu 24 i
PL 198 486 B1
i
d) eter fenolowy 24 rozszczepia się i izoluje się pochodną benzomorfanu 5
Ponadto niniejszy wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania norbenzomorfanów o ogólnym wzorze l
w którym
X oznacza wią zanie pojedyncze, -O-, C1-C4-alkilen, mostek alkilenowy zawierają cy od 1 do 8 atomów wę gla, który moż e być rozgałęziony albo nierozgałęziony i w dowolnym miejscu mostka może zawierać jeden lub dwa atomy tlenu, lub -O-CH2-CH2-NH, 1
R oznacza wodór, metyl, etyl, fenyl, 2
R2 oznacza wodór, metyl, 3
R oznacza wodór, fluor, chlor, brom, hydroksy, metyl, metoksy,
R4 oznacza wodór, metyl, etyl, 5
R oznacza wodór, metyl, etyl,
R6 oznacza wodór, metyl, etyl,
R7 oznacza tert-butyl, cykloheksyl, fenyl ewentualnie podstawiony przez R8 9 i R10, które mogą być takie same lub różne,
8
R oznacza wodór, C1-C4-alkil,
Z oznacza tlen, NH, siarkę ,
R9 oznacza wodór, metyl, fluor, chlor, brom, metoksy,
R oznacza wodór, metyl, fluor, chlor, brom, metoksy, polegający na tym, że
a) cyjanek benzylu o ogólnym wzorze 32, w którym R30 oznacza grupę C1-C4-alkilową, poddaje się reakcji Reformatskiego z fluorowcokarboksylanem o ogólnym wzorze 33, w którym R40 oznacza
PL 198 486 B1
C1-C8-alkil lub benzyl, w obecności alkilofluorowcosilanu, korzystnie trialkilochlorosilanu, a zwłaszcza trimetylochlorosilanu i proszku cynkowego w obojętnym rozpuszczalniku, korzystnie w eterze lub w fluorowcowęglowodorze, a zwłaszcza w dichlorometanie oraz w obecności środka redukującego selektywnego względem redukcji funkcji iminowych, korzystnie w obecności pochodnej borowodorku metali alkalicznych, a zwłaszcza w obecności cyjanoborowodorku sodu i izoluje się otrzymaną pochodną estru kwasu karboksylowego o ogólnym wzorze 34
i
b) pochodną estru kwasu karboksylowego o ogólnym wzorze 34 poddaje się reakcji addycji Michaela z estrem kwasu akrylowego, gdzie składnik alkoholowy R50 oznacza grupę C1-C8-alkilową lub grupę benzylową, w rozpuszczalniku, który jest obojętny w wybranych warunkach reakcji, korzystnie w alkanolu, a zwłaszcza w etanolu i izoluje się otrzymany produkt addycji Michaela o ogólnym wzorze 35
i
c) otrzymaną pochodną diestru kwasu karboksylowego o ogólnym wzorze 35 poddaje się kondensacji estru Dieckmanna w obojętnym rozpuszczalniku, korzystnie w alifatycznym lub aromatycznym węglowodorze, a zwłaszcza w toluenie, w obecności związku reagującego w warunkach zasadowych, korzystnie w obecności alkoksylanu metalu alkalicznego, rozgałęzionego lub nierozgałęzionego C1-C4-alkanolu, a zwłaszcza w obecności tert-butoksylanu potasu i izoluje się otrzymaną pochodną piperydonu o ogólnym wzorze 36
i
PL 198 486 B1
d) pochodną piperydonu 36 zmydla się i dekarboksyluje w warunkach kwaśnych lub alkalicznych, korzystnie w obecności wodorotlenku metalu alkalicznego lub nieorganicznego kwasu, a zwł aszcza w obecnoś ci wodorotlenku sodu, w polarnym rozpuszczalniku lub mieszaninie rozpuszczalników, korzystnie w mieszaninie prostołańcuchowego lub rozgałęzionego C1-C4-alkanolu i wody, a zwłaszcza w mieszaninie etanol/woda, z ogrzewaniem, do otrzymania odpowiedniej pochodnej estru piperydonu o ogólnym wzorze 37, którą się izoluje i ewentualnie wytwarza się i izoluje odpowiednią sól addycyjną z kwasem
i
e) gdy jest to pożądane, otrzymaną mieszaninę stereoizomerów, rozpuszcza się w medium reakcyjnym, który jest obojętny względem rozdzielania enancjomerów, ewentualnie po wydzieleniu enancjomerycznych wolnych zasad, łączy się z odpowiednim stereoizomerem organicznego kwasu odpowiednim do tworzenia soli ze stereoizomerem z mieszaniny enancjomerów i pożądany stereoizomer izoluje się w postaci soli addycyjnej z optycznie aktywnym kwasem
f) otrzymany czysty stereoizomer 38' lub 38'' lub mieszaninę izomeru 38, po uwolnieniu z enancjomerycznie czystej soli addycyjnej z kwasem, poddaje się reakcji Wittiga w obojętnym rozpuszczalniku z odczynnikiem Wittiga wprowadzającym grupę CH2= lub CH3-CH2=, korzystnie z halogenkiem etylotrifenylofosfoniowym lub halogenkiem metylotrifenylofosfoniowym, a zwłaszcza z bromkiem metylotrifenylofosfoniowym lub bromkiem etylotrifenylofosfoniowym, w obecności zasadowo reagującego związku, korzystnie w obecności alkoksylanu metalu alkalicznego, a zwłaszcza tert-butoksylanu potasu, w obojętnym medium reakcyjnym, korzystnie w cyklicznym eterze, a zwłaszcza w tetrahydrofuranie i produkt reakcji typu 39 lub odpowiedni stereoizomer ewentualnie izoluje się w postaci jego soli addycyjnej z kwasem
PL 198 486 B1
i
g) alken 39 otrzymany z reakcji Wittiga, najpierw ewentualnie wydziela się z jego soli addycyjnej z kwasem i wolną zasadę typu 39 rozpuszcza się w rozpuszczalniku organicznym, korzystnie w fluorowcowanym węglowodorze, a zwłaszcza w dichlorometanie i poddaje się reakcji formylowania ze środkiem formylującym - korzystnie z n-butylomrówczanem - na azocie piperydyny i izoluje się produkt reakcji 40 lub odpowiedni stereoizomer
i
h) otrzymany związek formylowy 40 lub odpowiedni stereoizomer poddaje się reakcji z kwasem nieorganicznym lub z kwasem Lewisa, korzystnie z chlorkiem glinu(III), rozpuszczonym w obojętnym rozpuszczalniku, korzystnie w fluorowcowanym węglowodorze, a zwłaszcza w dichlorometanie i izoluje się z mieszaniny reakcyjnej otrzymany produkt cyklizacji 41
i
i) otrzymaną w reakcji cyklizacji pochodną benzomorfanu rozpuszcza się w polarnym rozpuszczalniku, korzystnie w C1-C4-alkanolu, a zwłaszcza w n-propanolu i poddaje reakcji z kwasowo reagującym związkiem, korzystnie z wodnym roztworem kwasu nieorganicznego, a zwłaszcza ze stężonym kwasem solnym i izoluje się powstały deformylowany norbenzomorfan 42, ewentualnie w postaci jego soli addycyjnej z kwasem
PL 198 486 B1
i
j) jeśli nie nastąpiło jeszcze rozdzielenie stereoizomerów, stereoizomery rozdziela się przy użyciu znanych sposobów i po wydzieleniu wolnej zasady benzomorfanu, fenoloeter rozszczepia się z reagującym kwasowo związkiem, korzystnie z kwasem nieorganicznym, a zwłaszcza z kwasem bromowodorowym i produkt rozszczepienia 43 izoluje się
i
k) poddaje się reakcji ze związkiem Z-CHR8-R', w którym Z oznacza grupę opuszczającą przy podstawieniu drugorzędowego azotu aminowego, korzystnie fluorowiec, taki jak chlor, brom, jod lub organiczny sulfonian, korzystnie trifluorometanosulfonian i R' oznacza -CR1R2XR7,
lub poddaje się reakcji ze związkiem YC(O)R', w którym Y oznacza grupę opuszczającą przy podstawieniu drugorzędowego azotu aminowego, korzystnie fluorowiec, taki jak chlor, brom, jod lub organiczny sulfonian, korzystnie trifluorometanosulfonian i R' oznacza -CR1R2XR7 i następnie związek karbonylowy redukuje się do związku (-)-2xx
PL 198 486 B1 lub poddaje się reakcji z aldehydem o ogólnym wzorze HC(O)-R', w którym R' oznacza -CR1R2XR7 i powstałą zasadę Schiffa 26 redukuje się do związku (-)-2xx
i
l) ewentualnie w reakcji podstawienia elektofilowego wprowadza się podstawnik R3
Inne, różnego rodzaju, modyfikacje metody są dla fachowca na podstawie niniejszego opisu oczywiste. Należy jednak z naciskiem zwrócić uwagę odnoście tego, że przykłady te i przyporządkowane im opisy prezentowane są wyłącznie w celu wyjaśnienia wynalazku a nie jako jego ograniczenie.
Przykłady
P r z y k ł a d 1: Ester etylowy kwasu 3-amino-4-(2-metoksyfenylo)-2-metylobutanowego (13)
150 g Cynku w 1,5 dm3 absolutnego dichlorometanu łączy się pod azotem z 15 cm3 trimetylochlorosilanu i miesza przez 30 min. w temperaturze pokojowej. Następnie dodaje się 900 cm3 absolutnego tetrahydrofuranu (THF) i ogrzewa do 42°C. Do tego wkrapla się mieszaninę 147 g (1,0 mola) cyjanku 2-metoksybenzylowego (11) i 362 g (2,0 mola) estru etylowego kwasu 2-bromopropionowego w 100 cm3 THF i następnie ogrzewa się jeszcze przez 2 godziny pod chłodnicą zwrotną do wrzenia. Chłodzi się, dekantuje od nadmiaru cynku i po ochłodzeniu do ok. 5°C łączy się z 70 g (1,8 mola) borowodorku sodu. Następnie wkrapla się 250 cm3 etanolu (wydziela się gaz). Pozostawia się reakcję przez 3 godz. w 5°C, dodaje się powoli 1 dm3 2n kwasu solnego, rozdziela się fazy i fazę wodną ekstrahuje się dwukrotnie 200 cm3 dichlorometanu. Rozpuszczalnik z zebranych organicznych faz odpędza się pod próżnią, pozostałość łączy się z lodem i toluenem i alkalizuje się stężonym amoniakiem. Fazy rozdziela się a fazę wodną ekstrahuje się jeszcze dwa razy po 800 cm3 toluenu. Zebrane fazy organiczne suszy się nad siarczanem magnezu, rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią. Wydajność 149 g (61%) olej.
P r z y k ł a d 2: Ester etylowy kwasu 3-(2-etoksykarbonyloetylo)amino-4-(2-metoksyfenylo)-2-metylobutanowego (14)
148 g (0,6 mola) Estru etylowego kwasu 3-amino-4-(2-metoksyfenylo)-2-metylobutanowego (13) i 119 g (1,2 mola) estru etylowego kwasu akrylowego rozpuszcza się w 250 cm3 absolutnego etanolu i ogrzewa 6 godz. pod chł odnicą zwrotną do wrzenia. Nastę pnie mieszaninę zatęża się pod próż nią . Pozostałość przenosi się jeszcze raz do 300 cm3 toluenu i od nowa zatęża pod próżnią. Izoluje się 210 g (100%) pożądanego produktu jako olej.
P r z y k ł a d 3: 2-(2-Metoksyfenylo)metylo-3-metylo-4-piperydon (15)
210 g (0,6 mola) Estru etylowego kwasu 3-(2-etoksykarbonyloetylo)amino-4-(2-metoksyfenylo)2-metylobutanowego (14) rozpuszcza się w 3 dm3 toluenu i najpierw wkręca się ok. 100 cm3 mieszaniny rozpuszczalnik/woda. Chłodzi się do ok. 70°C, dodaje się 80 g (0.7 mola) tert-butanolanu potasu i ogrzewa się 30 min. do 105°C, przy czym powstały etanol oddestylowuje się. Następnie chłodzi się
PL 198 486 B1 i rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią. Pozostałość łączy się z 400 cm3 etanolu oraz 200 cm3 40% ługu sodowego i gotuje 3 godz. pod chłodnicą zwrotną. Alkohol odpędza się pod próżnią a fazę wodną ekstrahuje się trzy razy po 400 cm3 eteru dietylowego (eteru). Zebrane fazy organiczne suszy się nad siarczanem magnezu, rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią. Wydajność 109 g (78%) olej.
P r z y k ł a d 4: (+)-4-Etyleno-2-(2-metoksyfenylo)metylo-3,3-dimetylopiperydyna ((+)-7)
74,2 g (200 mmoli) Bromku etylo-trifenylofosfoniowego zawiesza się w 200 cm3 absolutnego tetrahydrofuranu i pod azotem dodaje się 80 cm3 2,5n roztworu n-butylo-litu w heksanie. Miesza się 30 min. w 30°C i następnie dodaje roztwór 23 g (93 mmole) piperydonu (+)-6 w 100 cm3 THF. Pozostawia się reakcję przez 12 godzin w temperaturze pokojowej, dodaje się 100 cm3 wody i odpędza się THF pod próżnią. Pozostałość ekstrahuje się trzy razy po 200 cm3 octanem etylu i zebrane organiczne ekstrakty przemywa się jeszcze raz 50 cm3 wody, suszy nad siarczanem magnezu i rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią. Pozostałość oczyszcza się przez kolumnę „flash” (300 cm3 żelu krzemionkowego; 4 dm3 układu cykloheksan/octan etylu 3:1). Pożądany produkt izoluje się jako olej z wydajnością 17,4 g (72%).
Analogicznie do przykładu 4 otrzymano:
2-(2-Metoksyfenylo)metylo-3-metylo-4-metyleno-piperydynę (16)
Używa się 20,1 g (56 mmoli) bromku metylo-trifenylofosfoniowego, 6,3 g (56 mmoli) tertbutanolanu potasu i 11 g (47 mmoli) 2-(2-metoksyfenylo)metylo-3-metylo-4-piperydonu (15) w 200 cm3 absolutnego THF. Produkt krystalizuje się z acetonu jako szczawian. Wydajność: 13,1 g (87%); temp. topn.: 145°C.
P r z y k ł a d 5: (+)-4-Etyleno-N-formylo-2-(2-metoksyfenylo)metylo-3,3,-dimetylo-piperydyna ((+)-8)
3,5 g (12,6 mmola) (+)-4-Etyleno-2-(2-metoksyfenylo)metylo-3,3-dimetylopiperydyny (7) miesza się 4 godz. w 20 cm3 mrówczanu n-butylu przy 80°C. Następnie zatęża się pod próżnią. Pozostaje jako olej 3,6 g (100%) pożądanego produktu.
Analogicznie do przykładu 5 otrzymano:
N-Formylo-2-(2-metoksyfenylo)metylo-3-metylo-4-metyleno-piperydynę (17)
Używa się 8 g (34 mmole) 2-(2-metoksyfenylo)metylo-3-metylo-4-metyleno-piperydyny (16) jako zasady i 30 cm3 mrówczanu n-butylu. Wydajność: 9,1 g (100%) jako olej.
P r z y k ł a d 6: N-Benzylo-2-(2-metoksyfenylo)metylo-4-metylo-piperyd-3-en (22)
W 150 cm3 eteru umieszcza się 6,0 g (250 mmoli) wiórków magnezowych i odrobinę jodu. Do tego wkrapla się 31,32 g (200 mmoli) chlorku 2-metoksybenzylowego w 50 cm3 eteru tak, aby mieszanina delikatnie wrzała. Reakcję pozostawia się na 1 godz. Tak otrzymany reagent Grignarda wkrapla się następnie szybko, pod azotem do ochłodzonej do -10°C suspensji 52,8 g (200 mmoli) bromku N-benzylo-4-metylo-pirydynowego w 100 cm3 eteru. Reakcję pozostawia się na 2,5 godz. Następnie przenosi się całą zawartość reakcji do 200 cm3 10% roztworu chlorku amonu. Fazę organiczną oddziela się a fazę wodną ekstrahuje się jeszcze dwa razy po 100 cm3 eteru. Zebrane organiczne fazy suszy się nad siarczanem magnezu i rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią. Aby uniknąć utlenianiu wyparkę rotacyjną wentyluje się azotem. Pozostałość rozpuszcza się natychmiast w 250 cm3 metanolu i dodaje się 9,5 g (250 mmoli) borowodorku sodu oraz 20 cm3 2N ługu sodowego. Miesza się przez noc w temperaturze pokojowej i zatęża pod próżnią. Wodną pozostałość ekstrahuje się dwa razy po 150 cm3 eteru i zebrane organiczne fazy zatęża się pod próżnią. Pozostałość przenosi się do octanu etylu i ekstrahuje pięć razy po 150 cm3 2N kwasu solnego. Następnie zebrane organiczne fazy ponownie alkalizuje się ługiem sodowym i ekstrahuje dwa razy po 200 cm3 octanu etylu. Zebrane organiczne fazy suszy się nad siarczanem magnezu (MgSO4) i rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią. Pozostałość oczyszcza się poprzez filtrację na 200 cm3 żelu krzemionkowego (środek eluujący: eter). Otrzymuje się 31 g (51%) pożądanego produktu jako olej.
P r z y k ł a d 7: (-)-5-Etylo-2-formylo-4'-metoksy-9,9-dimetylo-6,7-benzomorfan ((-)-9)
3,6 g (12,6 mmola) (+)-4-Etyleno-N-formylo-2-(2-metoksyfenylo)metylo-3,3-dimetylo-piperydynę (8) łączy się z 35 cm3 kwasu metanosulfonowego i miesza się 3 godz. w 80°C. Chłodzi się i wylewa się mieszaninę reakcyjną na 50 g lodu, zobojętnia się amoniakiem i ekstrahuje dwa razy po 100 cm3 octanu etylu. Zebrane organiczne ekstrakty przemywa się jeszcze raz 50 cm3 wody, suszy się nad MgSO4 i rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią. Pozostałość oczyszcza się przez kolumnę „flash” (50 cm3 żelu krzemionkowego; 750 cm3 układu cykloheksan/octan etylu 3:1). Pożądany produkt izoluje się jako olej z wydajnością 2,1 g (58%).
PL 198 486 B1
Analogicznie do przykładu 7 otrzymano:
N-Formylo-4'-metoksy-5,9-dimetylo-6,7-benzomorfan (18)
Używa się 5,0 g (19 mmoli) N-formylo-2-(2-metoksyfenylo)metylo-3-metylo-4-metylenopiperydyny (17) i 30 cm3 kwasu metanosulfonowego. Otrzymuje się 4,8 g (96%) pożądanego produktu (olej) jako mieszaninę 90% α-epimeru i 10% β-epimeru.
Szczawian N-benzylo-4'-metoksy-9-metylo-6,7-benzomorfanu (23OX)
Używa się 31 g (100 mmoli) N-benzylo-2-(2-metoksyfenylo)metylo-4-metylo-piperyd-3-enu (22) i 100 cm3 kwasu metanosulfonowego. Pozostałość rozpuszcza się w 100 cm3 metanolu i krótko gotuje z 60 g węgla aktywnego i na ciepło sączy się przez żel krzemionkowy. Rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią, pozostałość rozpuszcza się w eterze i strąca szczawian kwasem szczawiowym. Otrzymuje się 30 g (75%); temp. topn.: 152°C (MK 1-11).
P r z y k ł a d 8: Szczawian 4'-metoksy-9-metylo-6,7-benzomorfanu (24OX)
Rozpuszcza się 30 g (75 mmoli) szczawianu N-benzylo-4'-metoksy-9-metylo-6,7-benzomorfanu (23OX) w 600 cm3 metanolu i wodoruje się w 60°C przy 5000 hPa wobec 3 g 10% Pd/węglu. Chłodzi się do 5°C i odsącza wytrącony produkt. Otrzymuje się 17 g (56%), temp. topn.: 250°C (MK 1-15).
P r z y k ł a d 9: (-)-5-Etylo-4'-metoksy-9,9-dimetylo-6,7-benzomorfan ((-)-10)
2,0 g (6,9 mmola) (-)-5-Etylo-2-formylo-4'-metoksy-9,9-dimetylo-6,7-benzomorfanu (9) rozpuszcza się w 30 cm3 n-propanolu i ogrzewa się 2 godz. z 10 cm3 stężonego kwasu solnego w mikrofali przy 300 watach. Następnie rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią, pozostałość łączy się z 15 cm3 lodowatej wody i ekstrahuje się dwa razy 20 cm3 estru etylowego (odrzuca się). Fazę wodną zobojętnia się stężonym amoniakiem i ekstrahuje trzy razy po 20 cm3 estru etylowego. Zebrane organiczne ekstrakty suszy się nad MgSO4 i rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią. Pozostałość rozpuszcza się w acetonie i wytrąca chlorowodorem eterowym kwasem solnym. Wydajność: 1,7 g (82%), temp. topn.: >250°C, [a]D25 = (-) 43.0° (C = 1 w metanolu).
Analogicznie do przykładu 9 otrzymano:
4'-Metoksy-5,9-dimetylo-6,7-benzomorfan (19) 3
Używa się 4,8 g (18 mmoli) N-formylo-4'-metoksy-5,9-dimetylo-6,7-benzomorfanu (18), 50 cm3 n-propanolu i 50 cm3 stężonego kwasu solnego. Ogrzewa się 8 godz. pod chłodnicą zwrotną. Wydajność: 2,9 g (57%). Próbkę przeprowadzono z kwasem szczawiowym w odpowiedni szczawian (HB), który wykazywał temperaturę topnienia 229°C.
P r z y k ł a d 10: (-)-(1R,9a)-4'-Metoksy-5,9-dimetylo-6,7-benzomorfan ((-)-19) 3
9.5 g (41 mmoli) 4'-Metoksy-5,9-dimetylo-6,7-benzomorfanu (19) rozpuszcza się w 80 cm3 etanolu i dodaje się 6,2 g (41 mmoli) kwasu R-(+)-winowego. Wytrącone kryształy odsącza się i dwukrotnie rekrystalizuje z metanolu. Wydajność 2,6 g (17%), temp. topn.: 236°C, ee > 98% (określony przez spektroskopię NMR po dodaniu reagenta przesunięcia chemicznego do wolnej zasady). Winian rozpuszcza się w wodzie, zasadę uwalnia się węglanem potasu i ekstrahuje dwukrotnie 50 cm3 estru etylowego. Zebrane organiczne ekstrakty suszy się nad MgSO4 i rozpuszczalnik odpędza pod próżnią. Otrzymuje się 1,6 g wolnej zasady.
P r z y k ł a d 11: Bromowodorek (-)-(1 R,9a)-4'-hydroksy-5,9-dimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-4aBr)
1.5 g (6,5 mmola) (-)-4'-Metoksy-5,9-dimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-19) ogrzewa się pod chłodnicą zwrotną z 15 cm3 48% kwasu bromowodorowego. Następnie zatęża się pod próżnią i pozostałość ługuje na ciepło przy pomocy THF. Otrzymuje się 1,5 g (78%) pożądanego produktu jako bromowodorek (amorficzny osad)
Analogicznie do przykładu 11 otrzymano:
Bromowodorek 4'-hydroksy-9-metylo-6,7-benzomorfanu (5aBr)
Na początku 9,5 g (31 mmoli) szczawianu 4'-metoksy-9-metylo-6,7-benzomofranu (24OX) rozpuszcza się w niewielkiej ilości wody i przeprowadza w wolną zasadę z 7 g węglanu potasu. Ekstrahuje się dwa razy po 200 cm3 octanu etylu i rozpuszczalnik z zebranych organicznych faz odpędza się. Następnie dodaje się 30 cm3 48% kwasu bromowodorowego. Otrzymuje się 6,1 g (70%) pożądanego bromowodorku, temp. topn.: 227°C.
P r z y k ł a d 12: Chlorowodorek (-)-(1 R,9a,2S)-2-(2-benzyloksy)propylo-4'-hydroksy-5,9-dimetylo-6,7-benzomorfanu
0,75 g (2,5 mmola) Bromowodorku (-)-4'-hydroksy-5,9-dimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-4aBr) zawiesza się w 15 cm3 dichlorometanu i dodaje się 3 cm3 N-metylomorfoliny. Po 30 min. chłodzi się do -5°C i powoli wkrapla roztwór 1,1 g (5,5 mmola) chlorku kwasu (-)-S-2-benzyloksypropionowego
PL 198 486 B1 w 10 cm3 dichlorometanu. Miesza się jeszcze przez 30 min. w -5 °C, dodaje si ę 20 cm3 2N kwasu solnego i oddziela się fazę organiczną. Fazę organiczną suszy się nad MgSO4, rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią a pozostałość przenosi do 40 cm3 THF. Do tego roztworu dodaje się 0,5 g (13 mmoli) LiAlH4 przy czym temperatura wzrasta do 35°C. Reakcję prowadzi się 30 min., dodaje się 0,4 cm3 wody oraz 0,2 cm3 5N ługu sodowego i oddziela się nieorganiczny osad. Osad przemywa się 100 cm3 THF i zebrane organiczne fazy zatęża się pod próżnią. Pozostałość przenosi się do 100 cm3 eteru, suszy nad MgSO4 i wytrąca chlorowodorek eterowym kwasem solnym. Kryształy oddziela się i przemywa acetonem. Wydajność: 0,6 g (55%), temp. topn.: 227°C, [α ]D25 = (-) 13,3° (C = 1 w metanolu).
Analogicznie do przykładu 12 otrzymano:
Chlorowodorek (-)-(1 R,9a,2R)-2-(2-benzyloksy)propylo-4'-hydroksy-5,9-dimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-4cCl)
Używa się 0,75 g (2,5 mmola) bromowodorku (-)-4'-hydroksy-5,9-dimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-4aBr) i 1,1 g (5,5 mmoli) chlorku kwasu (+)-R-2-benzyloksypropionowego. Wydajność: 0,7 g (65%), temp. topn.: 21s7°C, [a]D25 = (-) 76,1° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R,9a)-4'-hydroksy-5,9-dimetylo-2-[2-(2-fenoksy)etoksy]etylo-6,7-benzomorfanu ((-)-4dCl)
Używa się 0,75 g (2,5 mmola) bromowodorku (-)-4'-hydroksy-5,9-dimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-4aBr) i 1,1 g (5,5 mmoli) chlorku fenoksyetoksyacetylu. Wydajność: 0,2 g (20%), amorficzny proszek.
Chlorowodorek (-)-(1R,2''S)-2-(2''-benzyloksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2bCl)
Używa się 1,6 g (6,9 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 2,3 g (11,6 mmola) chlorku kwasu (-)-S-2-benzyloksypropionowego. Wydajność: 2,1 g (73%), temp. topn.: 254°C, [a]D25 = (-) 20,7° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (+)-(1S,2''R)-2-(2''-benzyloksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((+)-2bCl)
Używa się 1,5 g (6,5 mmola) (+)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((+)-2a) i 1,5 g (7,6 mmola) chlorku kwasu (+)-R-2-benzyloksypropionowego. Wydajność: 1,4 g (52%), temp. topn.: 256°C, [a]D25 = (+) 20,3° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R,2''R)-2-(2''-benzyloksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2cCl)
Używa się 1,6 g (6,9 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,5 g (7,6 mmola) chlorku kwasu (+)-R-2-benzyloksypropionowego. Wydajność: 1,7 g (59%), temp. topn.: 245°C, [a]D25 = (-) 96,5° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (+)-(1S,2''S)-2-(2''-benzyloksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((+)-2cCl)
Używa się 1,6 g (6,9 mmola) (+)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((+)-2a) i 2,3 g (11,6 mmola) chlorku kwasu (-)-S-2-benzyloksypropionowego. Wydajność: 2,0 g (70%), temp. topn.: 245°C, [a]D25 = (+) 97,8° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R,2''S)-2-(2''-(2'''-fluorobenzyl)oksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2dCl)
Używa się 0,8 g (3,4 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,4 g (6,5 mmola) chlorku kwasu (-)-S-2-(2'-fluorobenzyl)oksypropionowego. Wydajność: 0,9 g (61%), temp. topn.: 212°C, [ab25 = (-) 24,7° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R,2''R)-2-(2''-(2'''-fluorobenzyl)oksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2eCl)
Używa się 0,5 g (2,3 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 0,6 g (3,0 mmola) chlorku kwasu (+)-R-2-(2'-fluorobenzyl)oksypropionowego. Wydajność: 0,7 g (70%), temp. topn.: 145°C, [a]D25 = (-) 88,4° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R,2''S)-2-(2''-(4'''-fluorobenzyl)oksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2fCl)
Używa się 0,8 g (3,4 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,4 g (6,5 mmola) chlorku kwasu (-)-S-2-(4'-fluorobenzyl)oksypropionowego. Wydajność: 1,0 g (68%), temp. topn.: 250°C, [a]D25 = (-) 21,9° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R,2','R)-2-(2''-(4'''-fluorobenzyl)oksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2gCl)
PL 198 486 B1
Używa się 0,5 g (2,3 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 0,6 g (3,0 mmola) chlorku kwasu (+)-R-2-(4'-fluorobenzyl)oksypropionowego. Wydajność: 0,6 g (58%), temp. topn.: 128°C, [a]D25 = (-) 95,4° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R,2''S)-2-(2''-(2''',6'''-difluorobenzyl)oksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2hCl)
Używa się 1,5 g (6,5 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 2,4 g (10,2 mmola) chlorku kwasu (-)-S-2-(2',6'-difluorobenzyl)oksypropionowego. Wydajność: 2,0 g (68%), temp. topn.: 245°C, [a]D25 = (-) 272,3° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R,2''S)-2-(2''-(2''',6'''-dichlorobenzyl)oksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2iCl)
Używa się 2,3 g (10 mmoli) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetyło-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 3,2 g (12 mmoli) chlorku kwasu (-)-S-2-(2',6'-dichlorobenzyl)oksypropionowego. Wydajność: 2,8 g (58%), temp. topn.: 260°C, [a]D25 = (-) 14,1° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R,2''S)-2-(2''-(2'''-metylo-benzyl)oksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo6,7-benzomorfanu ((-)-2jCl)
Używa się 0,8 g (3,4 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,4 g (6,5 mmola) chlorku kwasu (-)-S-2-(2'-metylobenzyl)oksypropionowego. Wydajność: 0,8 g (55%), temp. topn.: 249°C, [a]D25 = (-) 10,9° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R,2''S)-2-(2''-cykloheksylometoksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2kCl)
Używa się 1,9 g (8,2 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 2,0 g (10 mmoli) chlorku kwasu (-)-S-2-(2'cykloheksylometoksy)propionowego.
Wydajność: 1,8 g (52%), temp. topn.: 249°C, [a]D25 = (-) 24,6° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R,2''R)-2-(2''-cykloheksylometoksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2lCl)
Używa się 1,9 g (8,2 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 2,0 g (10 mmoli) chlorku kwasu (+)-R-2-(2'cykloheksylometoksy)propionowego. Wydajność: 1,7 g (49%), temp. topn.: 140°C, [a]D25 = (-) 92,2° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R)-4'-hydroksy-2-(5''-fenoksy)pentylo-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2mCl)
Używa się 3,0 g (13 mmoli) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 3,2 g (15 mmoli) chlorku kwasu 5-fenoksypentanowego. Wydajność: 2,4 g (44%), temp. topn.: 149°C, [a]D25 = (-) 74,6° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R)-4'-hydroksy-2-(2''-(2'''-fenylo)etoksy)etylo-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2nCl)
Używa się 2,0 g (8,7 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 2,2 g (11 mmoli) chlorku kwasu 2-fenyloetoksyoctowego. Wydajność: 1,7 g (48%), temp. topn.: 204°C, [a]D25 = (-) 72,4° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R)-4'-hydroksy-2-(4''-fenoksy)butylo-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2oCl)
Używa się 1,0 g (4,3 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,2 (6 mmoli) chlorku kwasu 4-fenoksymasłowego. Wydajność: 0,7 g (39%), temp. topn.: 250°C, [a]D25 (-) 82,8° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R)-2-(2''-benzyloksy)etylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2pCl)
Używa się 2,3 g (10 mmoli) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 4,3 g (22 mmoli) chlorku 2-benzyloksyacetylu. Wydajność: 2,5 g (62%), temp. topn.: 253°C, [a]D25 = (-) 78,1° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R)-2-(2''-(2''',6'''-difluorobenzyl)oksy)etylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2qCl)
Używa się 1,2 g (5 mmoli) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,1 g (5 mmoli) chlorku 2-(2',6'-difluorobenzyl)oksyacetylu. Wydajność: 1,5 g (68%), temp. topn.: 246°C,
[a]D25 = (-) 71,0° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R)-2-(3''-(2''',6'''-difluorofenylo)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2rCl)
II co
PL 198 486 B1
Używa się 1,9 g (8,2 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,7 g (8,3 mmola) chlorku kwasu 3-(2'6'-difluorofenylo)propionowego. Wydajność: 1,6 g (46%), temp. topn.:
>250°C, [a]D25 = (-) 68,6° (C = 1 w metanolu).
P r z y k ł a d 13: Chlorowodorek (+)-(1R,2S)-2-(2-benzyloksy)propylo-4'-hydroksy-5-metylo-6,7-benzomorfanu ((+)-5bCl) oraz chlorowodorek (+)-(1S,2S)-2-(2benzyloksy)propylo-4'-hydroksy-5metylo-6,7-benzomorfanu
5,1 g (17 mmoli) Bromowodorku 4'-hydroksy-9-metylo-6,7-benzomorfanu (5aBr) i 1,7 g (17 mmoli) N-metylomorfoliny rozpuszcza się w 20 cm3 DMF i chłodzi do -5°C. Do tego wkrapla się powoli roztwór sporządzony z 3,5 g (19 mmoli) kwasu (-)-S-2-benzyloksypropionowego, 1,8 g (19 mmoli) estru metylowego kwasu chloromrówkowego i 2,0 g (19 mmoli) N-metylomorfoliny w 20 cm3 dichlorometanu. Reakcję prowadzi się 1 godz. w temperaturze pokojowej, rozpuszczalnik odpędza się znacznie pod próżnią, przenosi się do 60 cm3 dichlorometanu, ekstrahuje się dwa razy po 20 cm3 2N kwasem solnym i raz 20 cm3 wody. Fazę organiczną suszy się nad MgSO4 i odpędza się rozpuszczalnik pod próżnią. Po dodaniu niewielkiej ilości eteru produkt wykrystalizowuje (temp. topn.: 110°C), odsącza się go i przenosi do 80 cm3 THF. Do tego roztworu dodaje się 0,8 g (21 mmoli) LiAlH4, przy czym temperatura wzrasta do 35°C. Reakcję prowadzi się przez 1 godz., dodaje się 25 cm3 wody i 25 cm3 40% winianu sodu. Fazę organiczną oddziela się, fazę wodną ekstrahuje się dwa razy po 100 cm3 eteru i zebrane fazy organiczne zatęża się pod próżnią. Pozostałość przenosi się do 100 cm3 eteru, suszy nad siarczanem magnezu i wytrąca chlorowodorek eterowym roztworem kwasu solnego. Kryształy oddziela się i rekrystalizuje z i-propanolu. Otrzymuje się 1,1 g (17%) (+)-5bCl, temp. topn.: 246°C, [a]D25 = (+) 11,8° (C = 1 w metanolu). Roztwór macierzysty zatęża się, zasadę uwalnia się i chromatografuje (300 g żelu krzemionkowego; układ octan etylu/cykloheksan 1:3). Chlorowodorek ponownie wytrąca się eterowym kwasem solnym. Otrzymuje się 0,3 g (5%) (+)-5cCl, temp. topn.: 241°C, [a]D25 = ( + ) 52,4° (C = 1 w metanolu).
Analogicznie do przykładu 13 otrzymano:
Chlorowodorek (+)-(1R,2''S)-2-[2''-(2''',6'''-difluorobenzyloksy)]propylo-4'-hydroksy-5-metylo-6,7-benzomorfanu ((+)-5dCl) oraz chlorowodorek (+)-(1S,2S)-2-(2-(2''',6'''-difluorobenzyloksy))propylo-4'-hydroksy-5-metylo-6,7-benzomorfanu ((+)-5eCl)
Używa się 4,0 g (14 mmoli) bromowodorku 4'-hydroksy-5-metylo-6,7-benzomorfanu (5aBr) i 3.0 g (14 mmoli) kwasu (+)-R-2-(2',6'-difluorobenzyloksy)propionowego. Otrzymuje się 0,3 g (5%) (+)-5dCl, temp. topn.: 122°C, [a]D25 = (+) 20,9° (C = 1 w metanolu) i 1,8 g (30%) mieszaniny (+)-5dCl oraz (+)-5eCl, temp. topn.: 194°C, [a]D25 = (+) 42,2° (C = 1 w metanolu).
P r z y k ł a d 14: Chlorowodorek (-)-(1R)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-2-[2''-(2'''-fenoksy)etoksy]etylo-6,7-benzomorfanu
1,5 g (6,5 mmola) (-)-4'-Hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,5 g (7,5 mmola) chlorku 2-(2-fenoksy)etoksy-etylowego rozpuszcza się w 20 cm3 DMF, dodaje się katalityczną ilość KJ i 1 g węglanu potasu. Mieszaninę miesza się 5 godz. w 130°C, rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią. Pozostałość przenosi się do 100 cm3 wody, ekstrahuje się trzy razy po 100 cm3 octanu etylu i zebrane organiczne ekstrakty przemywa się jeszcze 50 cm3 wody, suszy nad MgSO4 i rozpuszczalnik odpędza pod próżnią. Pozostałość rozpuszcza się w 40 cm3 eteru i chlorowodorek wytrąca się eterowym kwasem solnym. Wydajność: 1,4 g (50%), temp. topn.: 190°C, [a]D25 = (-) 81,1° (C = 1 w metanolu).
Analogicznie do przykładu 14 otrzymano:
Chlorowodorek (+)-(1S)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-2-[2''-(2'''-fenoksy)etoksy]etylo-6,7-benzomorfanu ((+)-2vCl):
Używa się 1,5 g (6,5 mmola) (+)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((+)-2a) i 1,5 g (7,5 mmola) chlorku 2-(2-fenoksy)etoksy-etylowego. Wydajność: 1,8 g (64%), temp. topn.: 190°C, [a]D25 = (+) 81,0° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R,2''S)-2-[2''-(2'''-cyjanobenzyl)oksy]propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2wCl):
Używa się 0,8 g (3,4 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,0 g (3,7 mmola) estru 2S-(2'-cyjanobenzyl)oksypropylowego kwasu metanosulfonowego. Wydajność: 0,2 g (13%), temp. topn.: 234°C.
Chlorowodorek (-)-(1R)-2-[2''-(2'''-cykloheksyloksy)etoksy]etylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2xCl)
PL 198 486 B1
Używa się 1,0 g (4,3 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,1 g (5,4 mmola) chlorku 2-(2'-cykloheksyloksy)etoksyetylowego. Wydajność: 0,7 g (37%), temp. topn.:
204°C, [a]D25 = (-) 71,1° (c = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R)-2-{2''-[2'''-(2,6-difluorofenoksy)etoksy]etylo}-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2yCl):
Używa się 2,3 g (10 mmoli) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 2,8 g (12 mmoli) chlorku 2-(2'-(2,6-difluorofenoksy)etoksy)etylowego. Wydajność: 2,3 g (49%), temp. topn.: 183°C, [a]D25 = (-) 73,3° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R)-2-[2''-(2,6-difluorofenoksy)etylo]-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2zCl):
Używa się 1,2 g (5 mmoli) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,4 g (9,8 mmola) chlorku 2-(2,6-difluorofenoksy)etylowego. Wydajność: 0,3 g (14%), temp. topn.: 241°C.
Chlorowodorek (-)-(1R)-2-(2''-cykloheksyloksy)etylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2aaCl):
Używa się 1,2 g (5 mmoli) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,1 g (6,8 mmola) chlorku 2-cykloheksyloksyetylowego. Wydajność: 0,8 g (41%), temp. topn.: >250°C, [a]D25 = (-) 71,1° (C = 1 w metanolu).
Chlorowodorek (-)-(1R)-2-[2''-tert-butyloksy)etoksy]etylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2acCl)
Używa się 1,5 g (6,4 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,4 g (7,7 mmola) chlorku 2-((2'-tert-butyloksy)etoksy)etylowego. Wydajność: 0,8 g (30%), temp. topn.: 209°C, [a]D25 = (-) 72,4° (C = 1 w metanolu).
P r z y k ł a d 15: Chlorowodorek (-)-(1R)-5-etylo-4'-hydroksy-9,9-dimetylo-2-(2-(2-fenoksy)etoksy)etylo-6,7-benzomofranu (3bCl)
1,0 g (3,4 mmola) (-)-5-Etylo-4'-metoksy-9,9-dimetylo-6,7-benzomorfanu (10) ogrzewa się godz. z 20 cm3 48% kwasu bromowodorowego pod chłodnicą zwrotną. Następnie zatęża się pod próżnią a pozostałość rozpuszcza się dwa razy w 20 cm3 etanolu i ponownie zatęża. Następnie przenosi się do 20 cm3 DMF i dodaje 600 mg (4,0 mmole) chlorku 2-(2-fenoksy)etoksyetylowego w 10 cm3 DMF oraz katalityczną ilość KJ oraz 1 g węglanu potasu. Mieszaninę miesza się 4 godz. w 80°C, rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią. Pozostałość przenosi się do 100 cm3 wody, ekstrahuje trzy razy po 100 cm3 octanu etylu i zebrane organiczne ekstrakty jeszcze raz przemywa się 50 cm3 wody, suszy nad MgSO4 i rozpuszczalnik odpędza pod próżnią. Pozostałość rozpuszcza się w 40 cm3 eteru i chlorowodorek strąca się eterowym kwasem solnym. Wydajność: 1,0 g (66%), temp. topn.: 90°C (rozkład).
P r z y k ł a d 16: Chlorowodorek (-)-(1R)-4'-hydroksy-2-(2-fenyloetylo)-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2adCl)
1,0 g (4,3 mmola) (-)-4'-Hydroksy-5,9,9-trimetylo-6, 7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,0 g (8,3 mmola) aldehydu fenylooctowego rozpuszcza się w 20 cm3 metanolu, dodaje się sit molekularnych i miesza godz. w temperaturze pokojowej. Następnie sita molekularne odsącza się i filtrat łączy się z 0,6 g (9,5 mmola) cyjanoborowodorku sodu i 1,2 cm3 kwasu octowego. Odstawia się na ok. 12 godz., dodaje 20 cm3 4N kwasu solnego i zatęża pod próżnią. Do pozostałości dodaje się niewielką ilość acetonu i odsącza się kryształy. Wydajność: 0,9 g (56%), temp. topn.: 250°C, [a]D25 (-) = 80,04° (C = 1 w metanolu).
Analogicznie do przykładu 16 opisano:
Chlorowodorek (-)-(1R)-4'-hydroksy-2-(2''-fenylopropylo)-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2aeCl)
Używa się 1,0 g (4,3 mmola) (-)-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,2 g (8,9 mmola) aldehydu 3-fenylopropionowego i 0,6 g cyjnoborowodorku sodu.
Wydajność: 0,8 g (48%), temp. topn.: >250°C, [a]D25 = (-) 75,1° (C = 1 w metanolu).
P r z y k ł a d 17: Dichlorowodorek (-)-(1R)-4'-hydroksy-2-[2''-(2'''-fenyloamino)etoksy]etylo-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2aeCl2)
1,3 g (5,6 mmola) (-)-4'-Hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2a) i 1,7 g (5,6 mmola) chlorku 2-(N-fenylo-2''-tert-butoksykarbonyloamino)etoksyetylowego rozpuszcza się w 50 cm3 DMF, dodaje się katalityczną ilość KJ i 1 g węglanu potasu. Mieszaninę przez 7 godz. miesza się w 110°C, rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią. Pozostałość przenosi się do 100 cm3 wody, ekstrahuje trzy razy po 100 cm3 octanu etylu i zebrane organiczne ekstrakty jeszcze raz przemywa 50 cm3 wody, suszy się nad MgSO4 i rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią. Pozostałość oczyszcza się przez kolumnę „flash” (120 cm3 żelu krzemionkowego; układ octanu etylu/cykloheksan 1:1) i miesza się
PL 198 486 B1 przez 30 min. w temperaturze pokojowej z 50 cm3 stężonego kwasu solnego. Następnie rozcieńcza się 150 cm3 lodowatej wody, jednokrotnie wytrząsa się z 50 cm3 octanu etylu (fazę organiczną odrzuca się) i alkalizuje stężonym amoniakiem. Ekstrahuje się trzy razy po 100 cm3 octanu etylu, zebrane organiczne ekstrakty suszy się nad MgSO4 i rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią. Pozostałość rozpuszcza się w 10 cm3 eteru i chlorowodorek strąca się eterowym kwasem solnym. Wydajność: 0,7 g (27%), temp. topn.: 112°C, [a]D25 = (-) 75,8° (C = 1 w metanolu).
P r z y k ł a d 19: Chlorowodorek (-)-(1R, 2S)-2-(2-benzyloksy)propylo-3'-chloro-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2agCl) i chlorowodorek (-)-(1R,2''S)-2-(2''-benzyloksy)propylo-1'-chloro-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2ahCl) g (7,3 mmola) Chlorowodorku (-)-(1R,2''S)-2-(2''-benzyloksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfanu ((-)-2bCl) i 1,0 g (7,3 mmola) N-chlorosukcynoimidu zawiesza się w 70 cm3 kwasu octowego i miesza się 24 godz. w temperaturze pokojowej, przy czym suspensja przechodzi w roztwór. Następnie zawartość zatęża się pod próżnią, zawartość łączy się ze 100 cm3 lodowatego 2N ługu sodowego i wytrząsa się trzy razy po 100 cm3 octanu etylu. Zebrane fazy organiczne suszy się nad MgSO4 i rozpuszczalnik odpędza się pod próżnią. Następnie pozostałość chromatografuje się na żelu krzemionkowym (180 g żelu krzemionkowego; układ cykloheksan/octan etylu 5:1). Właściwe frakcje zatęża się a pozostałość rozpuszcza się w 15 cm3 acetonu i chlorowodorek strąca się eterowym kwasem solnym. Otrzymano 0,4 g (12%) (-)-2agCl, temp. topn.: 204°C, [a]D25 = (-) 21,5° (C = 1 w metanolu) i 0,6 g (18%) (-)-2ahCl, temp. topn.: 258°C, [a]D25 = (-) 4,6° (C = 1 w metanolu).
Poniżej podane są przykłady preparatów farmaceutycznych z substancją czynną:
Tabletki:
substancja czynna zgodna z ogólnym wzorem I 20 mg stearynian magnezu 1 mg laktoza 190 mg
Roztwór do wstrzykiwania:
substancja czynna zgodna z ogólnym wzorem I 0,3 mg chlorek sodu 0,8 g chlorek benzalkonowy 0,01 mg 3 woda do wstrzykiwania do 100 cm3
Podobny roztwór do przedstawionego powyżej nadaje się do zastosowania przez nos jako rozpylony płyn, lub w połączeniu z urządzeniem, które wytwarza aerozol o wielości cząstek przeważnie pomiędzy 2 a 6 um, do stosowania przez płuca.
Roztwór do infuzji
Procentowy pod względem wagowym roztwór ksylitu, który przykładowo zawiera substancję czynną w stężeniu 2 mg/cm3, buforuje się buforem octanu sodu do wartości pH ok. 4.
Tego typu roztwory do infuzji mogą wykazywać zawartość substancji czynnej, zgodnej z ogólnym wzorem I, w odniesieniu do całkowitej masy preparatu farmaceutycznego w zakresie od 0,001 do 20% wagowych, przeważnie w zakresie od 0,001 do 10% wagowych a szczególnie korzystnie w zakresie od 0,01 do 5% wagowych.
Kapsułki do inhalacji
Substancją czynną zgodną z ogólnym wzorem I w rozdrobnionej postaci (wielkość cząstek w istocie pomiędzy 2 a 6 um) i niewielką ilością laktozy wypełnia się kapsułkę z twardej żelatyny, ewentualnie z dodatkiem rozdrobnionej substancji nośnikowej. Do inhalacji służą zwykłe urządzenia do inhalacji proszkowych. W każdej kapsułce umieszcza się np. od 0,2 do 20 mg substancji czynnej i od 0 do 40 mg laktozy.
Aerozol do inhalacji substancja czynna zgodna z ogólnym wzorem I 1 część lecytyna sojowa 0,2 części mieszanina propelentów aerozolowych do 100 części

Claims (12)

1. Podstawione pochodne 1,2,3,4,5,6-heksahydro-2,6-metano-3-benzazocyn-10-oli o ogólnym wzorze (I)
PL 198 486 B1 w którym
X oznacza wiązanie pojedyncze, -O-, C1-C4-alkilen, mostek alkilenowy zawierający od 1 do 8 atomów węgla, który moż e być rozgałęziony albo nierozgałęziony i w dowolnym miejscu mostka może zawierać jeden lub dwa atomy tlenu, lub -O-CH2-CH2-NH,
R1 oznacza wodór, metyl, etyl, fenyl, 2
R2 oznacza wodór, metyl,
R3 oznacza wodór, fluor, chlor, brom, hydroksy, metyl, metoksy,
R4 oznacza wodór, metyl, etyl,
R5 oznacza wodór, metyl, etyl,
R6 oznacza wodór, metyl, etyl,
R7 oznacza tert-butyl, cykloheksyl, fenyl ewentualnie podstawiony przez R9 i R10, które mogą być takie same lub róż ne,
R8 oznacza wodór, C1-C4-alkil,
Z oznacza tlen, NH, siarkę ,
R9 oznacza wodór, metyl, fluor, chlor, brom, metoksy,
R10 oznacza wodór, metyl, fluor, chlor, brom, metoksy, ewentualnie w postaci pojedynczych optycznych izomerów, mieszanin pojedynczych enancjomerów lub racematów, jak i w postaci wolnych zasad lub odpowiednich soli addycyjnych z farmaceutycznie dopuszczalnymi kwasami.
2. Pochodne o ogólnym wzorze I według zastrz. 1, w których X oznacza O-C1-C3-alkilen lub -O-CH2-CH2-O-, 1
R1 oznacza wodór, metyl, etyl lub fenyl, 2
R2 oznacza wodór lub metyl, 3
R3 oznacza wodór, fluor, chlor, brom, hydroksy, metyl, metoksy,
R4 oznacza wodór, metyl, etyl,
R5 oznacza wodór, metyl, etyl,
R6 oznacza wodór, metyl, etyl,
R7 oznacza tert-butyl, cykloheksyl, fenyl ewentualnie podstawiony przez R9 i R10, które mogą być takie same lub róż ne,
R8 oznacza wodór, C1-C4-alkil,
Z oznacza tlen, NH, siarkę,
R9 oznacza wodór, metyl, fluor, chlor, brom, metoksy, R10 oznacza wodór, metyl, fluor, chlor, brom, metoksy,
PL 198 486 B1 ewentualnie w postaci pojedynczych optycznych izomerów, mieszanin pojedynczych enancjomerów lub racematów, jak i w postaci wolnych zasad lub odpowiednich soli addycyjnych z farmakologicznie dopuszczalnymi kwasami.
3. Pochodna o ogólnym wzorze I według zastrz. 1, znamienna tym, że jest nią (-)-(1R,2''S)-2-(2''-benzyloksy)propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfan w postaci wolnych zasad lub odpowiednich soli addycyjnych z farmakologicznie dopuszczalnymi kwasami.
4. Pochodna o ogólnym wzorze I według zastrz. 1, znamienna tym, że jest nią (-)-(1R,2S)-2-[2-(2',6'-difluorobenzylo)oksy]propylo-4'-hydroksy-5,9,9-trimetylo-6,7-benzomorfan w postaci wolnych zasad lub odpowiednich soli addycyjnych z farmakologicznie dopuszczalnymi kwasami.
5. Sposób wytwarzania norbenzomorfanów o ogólnym wzorze l z zastrz. 1, w którym
X oznacza wiązanie pojedyncze, -O-, C1-C4-alkilen, mostek alkilenowy zawierający od 1 do 8 atomów węgla, który może być rozgałęziony albo nierozgałęziony i w dowolnym miejscu mostka może zawierać jeden lub dwa atomy tlenu, lub -O-CH2-CH2-NH, 1
R oznacza wodór, metyl, etyl, fenyl, 2
R oznacza wodór, metyl, 3
R oznacza wodór, fluor, chlor, brom, hydroksy, metyl, metoksy,
R4 oznacza wodór, metyl, etyl, 5
R oznacza wodór, metyl, etyl,
R6 oznacza wodór, metyl, etyl,
R7 oznacza tert-butyl, cykloheksyl, fenyl ewentualnie podstawiony przez R8 9 i R10, które mogą być takie same lub róż ne, 8
R oznacza wodór, C1-C4-alkil,
Z oznacza tlen, NH, siarkę,
R9 oznacza wodór, metyl, fluor, chlor, brom, metoksy,
R oznacza wodór, metyl, fluor, chlor, brom, metoksy, znamienny tym, że
a) cyjanek benzylu o ogólnym wzorze 32, w którym R30 oznacza grupę C1-C4-alkilową, poddaje się reakcji Reformatskiego z fluorowcokarboksylanem o ogólnym wzorze 33, w którym R40 oznacza C1-C8-alkil lub benzyl, w obecności alkilofluorowcosilanu, korzystnie trialkilochlorosilanu, a zwłaszcza trimetylochlorosilanu i proszku cynkowego w obojętnym rozpuszczalniku, korzystnie w eterze lub w fluorowcowę glowodorze, a zwł aszcza w dichlorometanie oraz w obecnoś ci ś rodka redukują cego selektywnego względem redukcji funkcji iminowych, korzystnie w obecności pochodnej borowodorku metali alkalicznych, a zwłaszcza w obecności cyjanoborowodorku sodu i izoluje się otrzymaną pochodną estru kwasu karboksylowego o ogólnym wzorze 34
PL 198 486 B1 i
b) pochodną estru kwasu karboksylowego o ogólnym wzorze 34 poddaje się reakcji addycji Michaela z estrem kwasu akrylowego, gdzie składnik alkoholowy R50 oznacza grupę C1-C8-alkilową lub grupę benzylową, w rozpuszczalniku, który jest obojętny w wybranych warunkach reakcji, korzystnie w alkanolu, a zwłaszcza w etanolu i izoluje się otrzymany produkt addycji Michaela o ogólnym wzorze 35 i
c) otrzymaną pochodną diestru kwasu karboksylowego o ogólnym wzorze 35 poddaje się kondensacji estru Dieckmanna w obojętnym rozpuszczalniku, korzystnie w alifatycznym lub aromatycznym węglowodorze, a zwłaszcza w toluenie, w obecności związku reagującego w warunkach zasadowych, korzystnie w obecności alkoksylanu metalu alkalicznego, rozgałęzionego lub nierozgałęzionego C1-C4-alkanolu, a zwłaszcza w obecności tert-butoksylanu potasu i izoluje się otrzymaną pochodną piperydonu o ogólnym wzorze 36 i
d) pochodną piperydonu 36 zmydla się i dekarboksyluje w warunkach kwaśnych lub alkalicznych, korzystnie w obecności wodorotlenku metalu alkalicznego lub nieorganicznego kwasu, a zwł aszcza w obecnoś ci wodorotlenku sodu, w polarnym rozpuszczalniku lub mieszaninie rozpuszczalników, korzystnie w mieszaninie prostołańcuchowego lub rozgałęzionego C1-C4-alkanolu i wody, a zwł aszcza w mieszaninie etanol/woda, z ogrzewaniem, do otrzymania odpowiedniej pochodnej estru
PL 198 486 B1 piperydonu o ogólnym wzorze 37, którą się izoluje i ewentualnie wytwarza się i izoluje odpowiednią sól addycyjną z kwasem i
e) gdy jest to pożądane, otrzymaną mieszaninę stereoizomerów, rozpuszcza się w medium reakcyjnym, który jest obojętny względem rozdzielania enancjomerów, ewentualnie po wydzieleniu enancjomerycznych wolnych zasad, łączy się z odpowiednim stereoizomerem organicznego kwasu odpowiednim do tworzenia soli ze stereoizomerem z mieszaniny enancjomerów i pożądany stereoizomer izoluje się w postaci soli addycyjnej z optycznie aktywnym kwasem i
f) otrzymany czysty stereoizomer 38' lub 38'' lub mieszaninę izomeru 38, po uwolnieniu z enancjomerycznie czystej soli addycyjnej z kwasem, poddaje się reakcji Wittiga w obojętnym rozpuszczalniku z odczynnikiem Wittiga wprowadzającym grupę CH2= lub CH3-CH2=, korzystnie z halogenkiem etylotrifenylofosfoniowym lub halogenkiem metylotrifenylofosfoniowym, a zwłaszcza z bromkiem metylotrifenylofosfoniowym lub bromkiem etylotrifenylofosfoniowym, w obecności zasadowo reagującego związku, korzystnie w obecności alkoksylanu metalu alkalicznego, a zwłaszcza tert-butoksylanu potasu, w obojętnym medium reakcyjnym, korzystnie w cyklicznym eterze, a zwłaszcza w tetrahydrofuranie i produkt reakcji typu 39 lub odpowiedni stereoizomer ewentualnie izoluje się w postaci jego soli addycyjnej z kwasem
PL 198 486 B1 i
g) alken 39 otrzymany z reakcji Wittiga, najpierw ewentualnie wydziela się z jego soli addycyjnej z kwasem i wolną zasadę typu 39 rozpuszcza się w rozpuszczalniku organicznym, korzystnie w fluorowcowanym węglowodorze, a zwłaszcza w dichlorometanie i poddaje się reakcji formylowania ze środkiem formylującym - korzystnie z n-butylomrówczanem - na azocie piperydyny i izoluje się produkt reakcji 40 lub odpowiedni stereoizomer i
h) otrzymany związek formylowy 40 lub odpowiedni stereoizomer poddaje się reakcji z kwasem nieorganicznym lub z kwasem Lewisa, korzystnie z chlorkiem glinu(III), rozpuszczonym w obojętnym rozpuszczalniku, korzystnie w fluorowcowanym węglowodorze, a zwłaszcza w dichlorometanie i izoluje się z mieszaniny reakcyjnej otrzymany produkt cyklizacji 41 i
i) otrzymaną w reakcji cyklizacji pochodną benzomorfanu rozpuszcza się w polarnym rozpuszczalniku, korzystnie w C1-C4-alkanolu, a zwłaszcza w n-propanolu i poddaje reakcji z kwasowo reagującym związkiem, korzystnie z wodnym roztworem kwasu nieorganicznego, a zwłaszcza ze stężonym kwasem solnym i izoluje się powstały deformylowany norbenzomorfan 42, ewentualnie w postaci jego soli addycyjnej z kwasem
PL 198 486 B1 i
j) jeśli nie nastąpiło jeszcze rozdzielenie stereoizomerów, stereoizomery rozdziela się przy użyciu znanych sposobów i po wydzieleniu wolnej zasady benzomorfanu, fenoloeter rozszczepia się z reagującym kwasowo związkiem, korzystnie z kwasem nieorganicznym, a zwłaszcza z kwasem bromowodorowym i produkt rozszczepienia 43 izoluje się i
k) poddaje się reakcji ze związkiem Z-CHR8-R', w którym Z oznacza grupę opuszczającą przy podstawieniu drugorzędowego azotu aminowego, korzystnie fluorowiec, taki jak chlor, brom, jod lub organiczny sulfonian, korzystnie trifluorometanosulfonian i R' oznacza -CR1R2XR7, lub poddaje się reakcji ze związkiem YC(O)R', w którym Y oznacza grupę opuszczającą przy podstawieniu drugorzędowego azotu aminowego, korzystnie fluorowiec, taki jak chlor, brom, jod lub organiczny sulfonian, korzystnie trifluorometanosulfonian i R' oznacza -CR1R2XR7 i następnie związek karbonylowy redukuje się do związku (-)-2xx
PL 198 486 B1 lub poddaje się reakcji z aldehydem o ogólnym wzorze HC(O)-R', w którym R' oznacza -CR1R2XR6 7 8 9 10 11 12 i powstałą zasadę Schiffa 26 redukuje się do zwią zku (-)-2xx i
l) ewentualnie w reakcji podstawienia elektrofilowego wprowadza się podstawnik R3
6. Preparat farmaceutyczny, znamienny tym, że zawiera jeden ze związków z zastrz. 1 do 4 i ich soli addycyjnych z kwasami wraz z konwencjonalnymi środkami wspomagającymi i nośnikami.
7. Preparat farmaceutyczny według zastrz. 6, znamienny tym, że uformułowany jest jako roztwór do infuzji.
8. Preparat farmaceutyczny według zastrz. 7, znamienny tym, że zawartość substancji czynnej w przeliczeniu na całkowitą masę kompozycji mieści się w zakresie od 0,001 do 20% wagowych.
9. Preparat farmaceutyczny według zastrz. 8, znamienny tym, że zawartość substancji czynnej w przeliczeniu na całkowitą masę kompozycji mieści się w zakresie od 0,001 do 10% wagowych.
10. Preparat farmaceutyczny według zastrz. 9, znamienny tym, że zawartość substancji czynnej w przeliczeniu na całkowitą masę kompozycji mieści się w zakresie od 0,01 do 5% wagowych.
11. Pochodne z zastrz. 1 do 4 do zastosowania jako leki.
12. Zastosowanie pochodnych określonych w jednym z zastrz. 1 do 4 do wytwarzania kompozycji farmaceutycznej do leczenia niedokrwienia mózgowego różnego pochodzenia, schorzeń neurozwyrodnieniowych, padaczki, hipoglikemii, hipoksji, anoksji, urazu mózgu, obrzęku mózgu, udaru mózgu, zamartwicy okołoporodowej, stwardnienia zanikowego bocznego, choroby Huntingtona, choroby Alzheimera, choroby Parkinsona, zaburzeń dwubiegunowych, cyklofrenii, hipotonii, zawału serca, zaburzeń rytmu serca, dusznicy bolesnej lub bólu, do znieczulania ogólnego i miejscowego.
PL339061A 1997-09-12 1998-09-09 Podstawione pochodne 1,2,3,4,5,6-heksahydro-2,6-metano-3-benzazocyn-10-oli, sposób ich wytwarzania, preparat farmaceutyczny je zawierający i ich zastosowanie PL198486B1 (pl)

Applications Claiming Priority (2)

Application Number Priority Date Filing Date Title
DE19740110A DE19740110A1 (de) 1997-09-12 1997-09-12 Substituierte 1,2,3,4,5,6-Hexahydro-2,6-methano-3-benzazocin-10-ole, Verfahren zu ihrer Herstellung und ihre Verwendung als Arzneimittel
PCT/EP1998/005734 WO1999014199A1 (de) 1997-09-12 1998-09-09 Substituierte 1,2,3,4,5,6-hexahydro-2,6-methano-3-benzazocin-10-ole, verfahren zu ihrer herstellung und ihre verwendung als arzneimittel

Publications (2)

Publication Number Publication Date
PL339061A1 PL339061A1 (en) 2000-12-04
PL198486B1 true PL198486B1 (pl) 2008-06-30

Family

ID=7842134

Family Applications (1)

Application Number Title Priority Date Filing Date
PL339061A PL198486B1 (pl) 1997-09-12 1998-09-09 Podstawione pochodne 1,2,3,4,5,6-heksahydro-2,6-metano-3-benzazocyn-10-oli, sposób ich wytwarzania, preparat farmaceutyczny je zawierający i ich zastosowanie

Country Status (38)

Country Link
US (1) US6455538B1 (pl)
EP (1) EP1015433B1 (pl)
JP (1) JP3827528B2 (pl)
KR (1) KR100601008B1 (pl)
CN (1) CN1166640C (pl)
AR (1) AR017095A1 (pl)
AT (1) ATE267811T1 (pl)
AU (1) AU751036B2 (pl)
BG (1) BG64418B1 (pl)
BR (1) BR9812443A (pl)
CA (1) CA2302347C (pl)
CO (1) CO5011117A1 (pl)
CZ (1) CZ296909B6 (pl)
DE (2) DE19740110A1 (pl)
DK (1) DK1015433T3 (pl)
EE (1) EE04398B1 (pl)
ES (1) ES2222612T3 (pl)
HR (1) HRP980502B1 (pl)
HU (1) HUP0004588A3 (pl)
ID (1) ID24173A (pl)
IL (1) IL134572A (pl)
MY (1) MY120550A (pl)
NO (1) NO315650B1 (pl)
NZ (1) NZ503710A (pl)
PE (1) PE122899A1 (pl)
PL (1) PL198486B1 (pl)
PT (1) PT1015433E (pl)
RS (1) RS49888B (pl)
RU (1) RU2218334C2 (pl)
SA (1) SA98190765B1 (pl)
SK (1) SK284670B6 (pl)
TR (1) TR200000697T2 (pl)
TW (1) TW505645B (pl)
UA (1) UA61973C2 (pl)
UY (2) UY25175A1 (pl)
WO (1) WO1999014199A1 (pl)
YU (1) YU12000A (pl)
ZA (1) ZA988285B (pl)

Families Citing this family (13)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
DE19826365A1 (de) * 1998-06-12 1999-12-16 Gruenenthal Gmbh Verwendung von Benzomorphanderivaten als Analgetikum
DE19957156A1 (de) * 1999-11-27 2001-05-31 Boehringer Ingelheim Pharma Substituierte 1,2,3,4,5,6-Hexahydro-2,6-methano-3-benzazocine und ihre Verwendung als Arzneimittel
US6355652B1 (en) 1999-11-27 2002-03-12 Boehringer Ingelheim Pharma Kg Substituted 1,2,3,4,5,6-hexahydro-2,6-methano-3-benzazocines and their use as pharmaceutical compositions
DE10204276A1 (de) * 2002-02-02 2003-08-07 Boehringer Ingelheim Pharma N-Allyloxyethyl-1,2,3,4,5,6-Hexahydro-2,6-methano-3-benzazocine und ihre Verwendung als Arzneimittel
US6683089B2 (en) 2002-02-02 2004-01-27 Boehringer Ingelheim Pharma Gmbh & Co. Kg N-allyoxyethyl-1,2,3,4,5,6-hexahydro-2,6-methano-3-benzazocine-10-ols
US20040019075A1 (en) * 2002-05-29 2004-01-29 Boehringer Ingelheim Pharma Gmbh & Co. Kg New formulation for the parenteral application of crobenetine
US6828311B2 (en) 2002-05-29 2004-12-07 Boehringer Ingelheim Pharma Gmbh & Co. Kg Formulation for the parenteral application of a sodium channel blocker
DE10223783A1 (de) * 2002-05-29 2003-12-11 Boehringer Ingelheim Pharma Neue Formulierung zur parenteralen Applikation eines Na-Kanal-Blockers
DE10226814A1 (de) * 2002-06-15 2004-01-08 Boehringer Ingelheim Pharma Gmbh & Co. Kg Neue Arzneimittelkombinationen zur Behandlung ischämischer Zustände
US20030235576A1 (en) * 2002-06-15 2003-12-25 Boehringer Ingelheim Pharma Gmbh & Co. Kg New drug combinations for the treatment of ischaemic conditions
PT1963280E (pt) 2005-12-22 2016-02-02 Newron Pharm Spa Derivados de 2-feniletilamino como cálcio e/ou moduladores do canal de sódio
NZ581288A (en) 2007-06-15 2011-08-26 Newron Pharm Spa Substituted 2- [2- (phenyl) ethylamino] alkaneamide derivatives and their use as sodium and/or calcium channel modulators
RS55240B1 (sr) 2011-06-27 2017-02-28 Newron Pharm Spa Fluorisani derivati arilalkilaminokarboksamida

Family Cites Families (5)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
DE2828039A1 (de) 1978-06-26 1980-01-10 Boehringer Sohn Ingelheim 2-(2-alkoxyethyl)-2'-hydroxy-6,7-benzomorphane deren saeureadditionssalze diese enthaltende arzneimittel und verfahren zu deren herstellung
US4208523A (en) * 1978-11-30 1980-06-17 Sterling Drug Inc. 11-Lower-alkyl-, 11-phenyl-lower-alkyl- and 11-cyclo-lower-alkyl-lower-alkyl-hexahydro-2,6-methano-3-benzazocines
DE4121821A1 (de) 1991-07-02 1993-01-14 Boehringer Ingelheim Kg Neue benzomorphane und ihre verwendung als arzneimittel
US5607941A (en) * 1992-06-26 1997-03-04 Boehringer Ingelheim Kg Useful for treating neurodegenerative diseases
DE19528472A1 (de) * 1995-08-03 1997-02-06 Boehringer Ingelheim Kg Neues Verfahren zur Herstellung von Norbenzomorphan einer Zwischenstufe bei Herstellung von pharmazeutisch wertvollen Benzomorphanderivaten, insbesondere von (-)-(1R,5S,S"R)-3'-Hydroxy-2-(2-methoxypropyl-)-5,9,9-trimethyl-6,7 benzomorphan

Also Published As

Publication number Publication date
SK3342000A3 (en) 2000-09-12
HUP0004588A2 (hu) 2001-07-30
NO20001288L (no) 2000-03-13
DE59811477D1 (de) 2004-07-01
CN1166640C (zh) 2004-09-15
NO315650B1 (no) 2003-10-06
AR017095A1 (es) 2001-08-22
WO1999014199A1 (de) 1999-03-25
RU2218334C2 (ru) 2003-12-10
CA2302347A1 (en) 1999-03-25
CA2302347C (en) 2008-06-17
PE122899A1 (es) 1999-12-06
BR9812443A (pt) 2000-09-26
SK284670B6 (sk) 2005-08-04
TW505645B (en) 2002-10-11
EP1015433B1 (de) 2004-05-26
IL134572A0 (en) 2001-04-30
SA98190765B1 (ar) 2006-06-10
ZA988285B (en) 1999-03-12
ES2222612T3 (es) 2005-02-01
HRP980502B1 (en) 2005-02-28
NO20001288D0 (no) 2000-03-10
HUP0004588A3 (en) 2002-10-28
NZ503710A (en) 2002-04-26
DK1015433T3 (da) 2004-09-27
KR20010023879A (ko) 2001-03-26
YU12000A (sh) 2002-11-15
EE04398B1 (et) 2004-12-15
KR100601008B1 (ko) 2006-07-19
CO5011117A1 (es) 2001-02-28
HRP980502A2 (en) 1999-06-30
PL339061A1 (en) 2000-12-04
TR200000697T2 (tr) 2001-01-22
MY120550A (en) 2005-11-30
IL134572A (en) 2005-05-17
JP3827528B2 (ja) 2006-09-27
EP1015433A1 (de) 2000-07-05
UY25175A1 (es) 2000-12-29
UY25439A1 (es) 1999-11-17
CZ2000894A3 (cs) 2000-09-13
JP2001516747A (ja) 2001-10-02
EE200000129A (et) 2001-02-15
DE19740110A1 (de) 1999-03-18
UA61973C2 (en) 2003-12-15
CN1269790A (zh) 2000-10-11
CZ296909B6 (cs) 2006-07-12
AU751036B2 (en) 2002-08-08
US6455538B1 (en) 2002-09-24
AU9624298A (en) 1999-04-05
PT1015433E (pt) 2004-08-31
BG104232A (en) 2000-10-31
ATE267811T1 (de) 2004-06-15
RS49888B (sr) 2008-08-07
BG64418B1 (bg) 2005-01-31
ID24173A (id) 2000-07-13

Similar Documents

Publication Publication Date Title
US5354758A (en) Benzomorphans useful as NMDA receptor antagonists
PL198486B1 (pl) Podstawione pochodne 1,2,3,4,5,6-heksahydro-2,6-metano-3-benzazocyn-10-oli, sposób ich wytwarzania, preparat farmaceutyczny je zawierający i ich zastosowanie
US4268673A (en) 5-Unsubstituted-9,9-dimethyl-6,7-benzomorphans
KR910007239B1 (ko) 치환된 옥타하이드로벤조(f)퀴놀린의 제조방법
IE48430B1 (en) 2-(2-alkoxyethyl)-2'hydroxy-6,7-benzomorphans
AU703700B2 (en) Method of preparing norbenzomorphane as an intermediate in the preparation of pharmaceutically useful benzomorphane derivatives, in particular (-)-(1R,5S,2"R)-3'-hydroxy-2- (2-methoxypropyl)-5,9,9-trimethyl-6,7-benzomorphane
US3729465A (en) Hexahydroazepines
JPH03184943A (ja) 脳血管剤として有用な多環式アミン
US6136980A (en) Method of preparing norbenzomorphane as an intermediate in the preparation of pharmaceutically useful benzomorphane derivatives, in particular (-)-(1R,5S,2"R)-3'-hydroxy-2-(2-methoxypropyl)-5,9,9-trimethyl-6,7-benzo morphane
AU5162699A (en) Novel 2,3,3A,4,9,9A hexahydro-8-hydroxy-1H-benz(F)indoles, method for the production thereof, and their use as medicaments

Legal Events

Date Code Title Description
LAPS Decisions on the lapse of the protection rights

Effective date: 20090909