PL195861B1 - Czujka przeciwpożarowa i układ ostrzegania przeciwpożarowego - Google Patents

Abstract

1. Czujka przeciwpozarowa, majaca co naj- mniej jeden czujnik do wykrywania co najmniej jednego parametru pozaru, dolaczony do elek- tronicznego ukladu oceniajacego do wyzwala- nia alarmu przy przekroczeniu wstepnie zada- nej, pierwszej wartosci przez ten parametr po- zaru, znamienna tym, ze dodatkowo do elek- tronicznego ukladu oceniajacego (7) jest dola- czony co najmniej jeden czujnik (6, 14, 15) do kontroli drugiej, wiekszej wartosci parametru pozaru dla wyzwalania alarmu drogi ewaku- acyjnej przy przekroczeniu tej drugiej wartosci, przy czym ten czujnik (6, 14, 15) jest dolaczony do optycznego i/lub akustycznego wskaznika (13, 13') drogi ewakuacyjnej dla wyzwolenia alarmu drogi ewakuacyjnej. PL PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest czujka przeciwpożarowa i układ ostrzegania przeciwpożarowego zco najmniej jednym czujnikiem do wykrywania co najmniej jednego parametru pożaru i układem oceniającym, za pomocą którego, przy przekroczeniu wstępnie zadanej, pierwszej wartości przez parametr pożaru, jest wyzwalany alarm.

Znane czujki przeciwpożarowe tego rodzaju, niezależnie od zastosowanej zasady wykrywania, są tak skonstruowane, że wyzwalanie alarmu następuje w przypadku możliwie małych wartości parametrów pożaru, jednak dochodzi w takich przypadkach do niemożliwych do zaakceptowania, fałszywych alarmów. Dzięki uzyskanym w ostatnich latach ulepszeniom zarówno z punktu widzenia czujników, jak również przetwarzania i oceny sygnałów z czujników, kilka typów czujek przeciwpożarowych osiągnęło obecnie standard, który spełnia całkowicie oba wymagania. Takie czujniki przeciwpożarowe są przedstawione na przykład w opisach EP-A-0 654 770, EP-A-0 654 771, EP-0 660 282, EP-A-0 718 814, EP-A-0 821 330 i WO-A-98/15931.

Wywołanie alarmu przeciwpożarowego z reguły nie zapobiega dalszemu rozprzestrzenianiu się pożaru, chyba że alarm włączałby automatyczną gaśnicę, a więc w przypadku pożaru dochodzi do konieczności ewakuacji osób z płonącego budynku. W takim przypadku z jednej strony dla ewakuowanych osób jest ważna informacja, jakie są i gdzie są bezpieczne drogi ewakuacyjne, a dla dowódcy straży pożarnej jest istotne dysponowanie tymi informacjami. Na przykład mało lub całkiem nieistotne jest, że gość hotelowy odbiera w pokoju informację o możliwej drodze ewakuacyjnej, a nie uzyskuje informacji o tym, czy ta droga albo która droga jest bezpieczna.

Znane są tak zwane systemy głosowe, przy użyciu których osoby znajdujące się w płonącym budynku otrzymują dźwiękowe informacje dotyczące ewakuacji, jednak z reguły informator, na przykład dowódca, nie może upewnić się szybko i w sposób niezawodny, które drogi ewakuacyjne można wykorzystać bez narażenia się na niebezpieczeństwo.

Znane są obecnie systemy symulacyjne, które umożliwiają podanie prognoz na temat rozprzestrzeniania się pożaru. Nawet jeśli założy się, że taki system zawiera wszystkie konieczne czujniki i dysponuje wiedzą na temat wszystkich aktualnych parametrów budynku, na przykład o rodzaju wykładzin podłogowych i mebli, obecności materiałów palnych, jak papier i karton w pomieszczeniach i korytarzach, nie uzyskuje się niezawodnej informacji o możliwości użytkowania drogi ewakuacyjnej.

Znany jest z opisu DE-A-196 44 127 system ewakuacyjny ze zróżnicowanym oznakowaniem dróg ewakuacyjnych, możliwych do dopasowania do każdorazowej sytuacji zagrożenia, który zawiera detektory rozpoznające i lokalizujące niebezpieczeństwo, centralny układ wykrywania do automatycznego uruchamiania systemu ewakuacyjnego i ukierunkowania automatycznego sterowania oznakowaniem dróg ewakuacyjnych, przy czym brak jest dokładniejszych danych na temat praktycznej realizacji tego systemu. Wprawdzie jest opisane, że w przypadku pożaru wielkość zagrożenia jest rejestrowana bezpośrednio i jest określany optymalny plan ewakuacji, jednak z wyjątkiem wskazówki tak zwanego Modular People Saving Expert System brak jest zbiorczych danych dotyczących tego, w jaki sposób powinno przebiegać niezawodne wykrycie potencjału zagrożenia. Dla optymalnego planu ewakuacji nie jest wystarczająca wiedza, gdzie pali się i w jaki sposób ogień będzie się prawdopodobnie rozprzestrzeniał, lecz konieczne są konkretne, a nie tylko obliczane informacje o możliwości korzystania z dróg ewakuacyjnych.

Znany jest z opisu patentowego USA nr 5 625 342 detektor płomienia, który dokonuje rozróżnienia pomiędzy promieniowaniem bezpośrednim i odbitym. Ten detektor płomienia stosuje wiele detektorów promieniowania selektywnej długości fali i procesor sygnałów cyfrowych programowany na analizowanie każdego z sygnałów detektora oraz określa, czy promieniowanie jest odbierane bezpośrednio z małego źródła płomienia, które powoduje generowanie alarmu. Algorytm procesora stosuje znormalizowaną analizę korelacji krzyżowej sygnałów detektora do rozróżniania pomiędzy promieniowaniem odbieranym bezpośrednio z płomienia promieniowaniem odbieranym z odbitego płomienia, dla zapewnienia, żeby odbicia nie wyzwoliły alarmu. W szczególnym zastosowaniu detektor wykorzystuje dwa detektory podczerwieni i jeden detektor nadfioletu do rozróżniania pomiędzy bezpośrednio wyczuwanym, małym płomieniem i odbiciami od dużego płomienia. Sygnały wytwarzane przez każdy z detektorów są próbkowane i przetwarzane do postaci cyfrowej dla analizy przez procesor sygnałów cyfrowych, przy zastosowaniu pamięci FIFO.

Znany jest z opisu patentowego USA nr 5 557 262 system alarmu pożarowego z różnego typu czujnikami i dynamicznymi parametrami systemu, który wykorzystuje sygnały wyjściowe z różnego

PL 195 861 B1 typu czujników ognia, takich jak czujniki fotoelektryczne dymu i czujniki dymu typu jonizacyjnego, i łączy te sygnały wyjściowe przez odejmowanie tak, żeby ustalić okres opóźnienia, podczas którego jedna lub obie wartości wyjściowe czujników muszą przekraczać określoną wstępnie wartość progową dla spowodowania wejścia systemu w stan alarmowy. Przed odjęciem sygnałów wyjściowych od siebie, każdy z sygnałów wyjściowych jest na przykład zwiększany do określonej wstępnie wartości wykładniczej, ażeby wzmocnić skutki większych wartości wyjściowych czujników. Gdy każdy z dwóch typów czujników ognia wytwarza sygnały wyjściowe wskazujące stan pożaru, obliczone opóźnienia będą stosunkowo krótkie. W przypadkach, gdy tylko jeden z dwóch czujników wytwarza sygnał wyjściowy, wskazujący stan pożaru, obliczone opóźnienie będzie dłuższe, ażeby zapobiec fałszywym alarmom.

Znany jest z opisu patentowego USA nr 5 801 633 złożony detektor dymu, tlenku węgla i węglowodoru, zawierający mechanizm wykrywania dymu, przystosowany do przesyłania sygnału dymu po wykryciu dymu, mechanizm wykrywania tlenku węgla, przystosowany do przesyłania sygnału tlenku węgla po wykryciu tlenku węgla i mechanizm wykrywania węglowodoru, przystosowany do przesyłania sygnału węglowodoru po wykryciu węglowodoru. Następnie jest zastosowany mechanizm alarmu dźwiękowego, umieszczony w obudowie i dołączony do każdego mechanizmu wykrywania. Mechanizm alarmu dźwiękowego jest przystosowany do emitowania alarmu dźwiękowego o dużym natężeniu po odbiorze sygnału, skutkiem czego typ alarmu dźwiękowego jest charakterystyczny dla odbieranego sygnału. Zastosowany jest ponadto układ sterowania mający pierwszy stan pracy, gdy tylko jeden sygnał jest odbierany z mechanizmu wykrywania, skutkiem czego układ sterowania przesyła w sposób ciągły jeden sygnał do akustycznego układu alarmowego po jego odebraniu. Układ sterowania ma ponadto drugi stan pracy, gdy więcej niż jeden sygnał jest odbierany z mechanizmu wykrywania, skutkiem czego układ sterowania przesyła naprzemiennie każdy z sygnałów do mechanizmu alarmu dźwiękowego.

Znany jest z opisu patentowego USA nr 5 691 704 praktyczny i ulepszony detektor ognia, który łączy detektor dwutlenku węgla z fotoelektrycznym detektorem dymu, ażeby zminimalizować fałszywe alarmy przez elementy logiczne, które są scalone w pojedynczym mikroukładzie, który ma sekcję do specjalnych zastosowań i sekcję mikroprocesora. Detektor dwutlenku węgla ma na przykład pojedynczy lub podwójny kanał. Detektor dwutlenku węgla i fotoelektryczny detektor dymu są oddzielne lub połączone w pojedynczym urządzeniu, w którym są odizolowane optycznie przez barierę światłoszczelną, lecz nadal stosują wspólne źródło światła.

Znany jest z opisu patentowego USA nr 5 691 703 detektor ognia do wykrywania wielu parametrów pożaru. Pierwszy i drugi detektor wykrywają pierwszy i drugi parametr pożaru. Pierwszy detektor daje na wyjściu pierwszy sygnał wskazujący pierwszy wykrywany parametr pożaru i drugi detektor daje na wyjściu drugi sygnał wskazujący drugi wykrywany parametr pożaru. Zastosowany jest procesor sygnałów do łączenia pierwszego i drugiego sygnału, stosując pewną liczbę korelacji, przy czym sygnały wyjściowe pierwszego i drugiego detektora są doprowadzane do procesora sygnałów, który porównuje i łączy pierwszy i drugi sygnał z pierwszą określoną wstępnie wartością odniesienia oraz daje na wyjściu sygnał stanu pożarowego, jeżeli kombinacja pierwszego i drugiego sygnału przekracza określoną wstępnie wartość odniesienia.

Znany jest z polskiego opisu patentowego nr 183 251 sposób monitorowania przepływu powietrza w urządzeniu do wykrywania pożaru oraz urządzenie do wykrywania pożaru. Aby w jak największym stopniu wyeliminować wpływ parametrów środowiska, w tym przypadku głównie wahań ciśnienia powietrza, do monitorowania przepływu powietrza są przewidziane dwa czujniki przepływu powietrza. Z sygnałów wyjściowych obydwóch czujników przepływu powietrza jest wytwarzany sygnał różnicowy, który podczas uruchamiania urządzenia do wykrywania pożaru jest kompensowany na zero. Wyznaczanie wartości w celu monitorowania przepływu powietrza następuje na podstawie kompensowanego sygnału różnicowego, na ogół także na podstawie kompensowanego sygnału sumującego, który jest tworzony z obydwóch sygnałów wyjściowych czujników przepływu powietrza. Urządzenie do wykrywania pożaru posiada pierwszy detektor parametru pożaru w pierwszej komorze sygnalizacyjnej, do którego przez pierwszy i drugi układ rur ssących jest doprowadzana za pomocą wentylatora reprezentatywna porcja powietrza w pomieszczeniu lub powietrza w urządzeniu i pierwszy oraz drugi czujnik przepływu powietrza, za pomocą których jest monitorowany strumień masy doprowadzanego powietrza w obydwóch układach rur ssących. Następnie jest przewidziany człon różnicowy do tworzenia różnicy sygnałów wyjściowych czujników przepływu powietrza, dalej pierwszy człon kompensujący do zerowania sygnału różnicowego, układ rozeznawania sygnałów z dolną i górną wartością progową oraz jednostka wskazująca, która wskazuje zakłócenie w zależności od sygnału wyjściowego układu rozeznawania sygnałów.

PL 195 861 B1

Znany jest z opisu patentowego USA nr 5 726 632 system obrazowania płomienia i tła, który składa się z dwóch kamer typu CCD. Jedna kamera stosuje filtr przepustowy promieniowania 800 nm, który w warunkach zadymienia całkowitego blokuje wystarczające światło tła tak, że płomień wodorowy jest jaśniejszy niż światło tła, a druga kamera typu CCD stosuje filtr przepustowy promieniowania 1100 nm, który blokuje tło słoneczne w warunkach pełnego słońca tak, że płomień wodorowy jest jaśniejszy niż tło słoneczne. Elektroniczne celowniki przetwarzają sygnał z kamer na obraz widzialny. Operator wybiera kamerę z filtrowaniem do użycia w zależności od aktualnych warunków świetlnych.

W uzupełnieniu czujnik InGaAs z wąskim filtrowaniem pasmowo-przepustowym przy 1360 nm wyzwala alarm dźwiękowy i migającą diodę świecącą, jeżeli czujnik wykrywa płomień, zapewniając dodatkowe wykrywanie płomienia tak, że operator nie przeoczy małego płomienia.

Czujka przeciwpożarowa według wynalazku charakteryzuje się tym, że dodatkowo do elektronicznego układu oceniającego jest dołączony co najmniej jeden czujnik do kontroli drugiej, większej wartości parametru pożaru dla wyzwalania alarmu drogi ewakuacyjnej przy przekroczeniu tej drugiej wartości, przy czym ten czujnik jest dołączony do optycznego i/lub akustycznego wskaźnika drogi ewakuacyjnej dla wyzwolenia alarmu drogi ewakuacyjnej.

Korzystnie wskaźniki drogi ewakuacyjnej są umieszczone na czujkach drogi ewakuacyjnej.

Korzystnie wskaźniki drogi ewakuacyjnej są zainstalowane w odstępie od czujek drogi ewakuacyjnej.

Korzystnie co najmniej jeden czujnik jest utworzony przez czujnik przeciwdymowy lub czujnik jonowy przeciwpożarowy.

Korzystnie co najmniej jeden czujnik jest utworzony przez optyczny czujnik przeciwdymowy i czujka drogi ewakuacyjnej zawiera co najmniej jeden czujnik tlenku węgla i/lub czujnik temperatury i/lub czujnik do pomiaru natężenia promieniowania.

Korzystnie do czujki drogi ewakuacyjnej jest dołączona mechanicznie kamera zainstalowana we wsporniku.

Korzystnie kamera jest zainstalowana we wsporniku, który jest oddzielony przestrzennie od czujki drogi ewakuacyjnej.

Układ ostrzegania przeciwpożarowego według wynalazku charakteryzuje się tym, że czujki drogi ewakuacyjnej są utworzone przez czujki przeciwpożarowe, zawierające co najmniej jeden czujnik do detekcji co najmniej jednego parametru pożaru dla wyzwalania alarmu przy przekroczeniu zadanej wstępnie, pierwszej wartości przez parametr pożaru, i zawierające dodatkowo co najmniej jeden czujnik do kontroli drugiej, większej wartości parametru pożaru dla wyzwalania alarmu drogi ewakuacyjnej przy przekroczeniu tej drugiej wartości i w obszarze dróg ewakuacyjnych są umieszczone liczniki osób sterujące wskaźnikami drogi ewakuacyjnej, przy czym czujki drogi ewakuacyjnej i/lub licznik osób są połączone bezpośrednio ze wskaźnikami drogi ewakuacyjnej.

Korzystnie liczniki osób są zintegrowane z czujkami drogi ewakuacyjnej.

Korzystnie czujki drogi ewakuacyjnej są wyposażone w kamerę do kontroli wizualnej nadzorowanego pomieszczenia.

Korzystnie kamera tworzy część czujki intruzyjnej, połączonej z czujką drogi ewakuacyjnej.

Korzystnie liczniki osób współpracują przez czujki drogi ewakuacyjnej ze wskaźnikami drogi ewakuacyjnej i/lub centralą.

Korzystnie wszystkie czujki drogi ewakuacyjnej i liczniki osób są dołączone do komputera do obliczania dróg ewakuacyjnych i włączania wskaźników drogi ewakuacyjnej .

Korzystnie liczniki osób są utworzone przez bramki świetlne lub zasłony świetlne i są wyposażone w elementy do obliczania osób przechodzących przez obszar wykrywania.

Korzystnie każdy licznik osób jest utworzony przez dwie aktywne czujki podczerwieni, zamontowane na wzajemnie przeciwległych ścianach, z których każda ma aktywne źródło światła i odbiornik z elektronicznym układem oceniającym.

Korzystnie każdy licznik osób jest utworzony przez aktywną czujkę podczerwieni, zamontowaną na suficie, która ma aktywne źródło światła i odbiornik z elektronicznym układem oceniającym.

Korzystnie licznik osób zawiera układ przetwarzania obrazu.

Zaletą wynalazku jest opracowanie czujki przeciwpożarowej, która dodatkowo do zwykłej funkcji rozpoznawania małych wartości parametrów pożaru, przy pewności braku wywołania fałszywych alarmów, dostarcza niezawodne informacje na temat stanu dróg ewakuacyjnych. Dzięki wynalazkowi czujka zawiera dla każdego parametru drugą wartość progową, w przypadku której przekroczenia, jest wyzwalany sygnał alarmowy, wskazujący niemożność korzystania z danej drogi ewakuacyjnej. W zależności od parametrów pożaru, tę drugą wartość progową stanowi na przykład niebezpieczne

PL 195 861 B1 dla życia stężenie dymu lub tlenku węgla albo niebezpieczna dla życia temperatura czy natężenie promieniowania, przy czym czujka jest wyposażona w czujniki. Jeżeli zostanie przekroczona druga wartość progowa, centrala lub specjalny przyrząd, np. pager odbiera sygnał i dowódca straży pożarnej wie, że dana droga ewakuacyjna nie jest możliwa do wykorzystania i zamyka tę drogę. Czujka przeciwpożarowa, wyposażona w kamerę umożliwia dowódcy straży pożarnej celową optyczną obserwację pomieszczeń lub dróg ewakuacyjnych oraz zwrócenie uwagi na sytuacje zagrożenia, które ewentualnie nie są rozpoznawane jako takie przez czujniki czujki przeciwpożarowej. Można stwierdzić, czy droga ewakuacyjna pod względem konstrukcyjnym/mechanicznym pozostaje jeszcze tak dalece nienaruszona, że może być bezpiecznie wykorzystana. Ponadto istnieje możliwość odnalezienia osób rannych lub zemdlonych i sprowadzenia dla nich ratunku. W pokoju hotelowym wskaźnik drogi ewakuacyjnej stanowi na przykład elektroniczna tablica wskaźników, na której wolne drogi ewakuacyjne są zaznaczone zielonymi strzałkami, a zamknięte drogi ewakuacyjne są zaznaczone zielonymi strzałkami przekreślonymi na czerwono. Dodatkowo za pomocą symboli ostrzegawczych zaznacza się aktualnie niedostępne drogi ewakuacyjne.

Wynalazek umożliwia dostarczenie niezawodnych informacji na temat strumienia ludzi na drogach ewakuacyjnych i dzięki temu zamknięcie przeciążonych dróg ewakuacyjnych. W układzie według wynalazku oprogramowanie może zawierać system symulacji pożaru, który w stanie bez alarmu umożliwia symulację prawdziwego pożaru, co jest bardzo korzystne do celów planowania układu idróg ewakuacyjnych, zwłaszcza również w przypadku nowych pomieszczeń lub pomieszczeń o specjalnym przeznaczeniu. Za pomocą takiego systemu symulacji pożaru sprawdza się, na przykład na podstawie oprogramowania, działanie układu czyli czujniki drogi ewakuacyjnej plus czujniki osób plus elementy wskaźnikowe dla danej populacji w budynku, w wyniku czego grożące niebezpieczeństwo jest stale sprawdzane, a działanie całego systemu jest optymalizowane.

W przypadku alarmu ewakuacja nie następuje na podstawie teoretycznego modelu symulacji pożaru, lecz jest przeprowadzana na podstawie faktycznych okoliczności, a te są dostarczane przez dane z czujek drogi ewakuacyjnej i liczników osób. Tym samym system ewakuacyjny według wynalazku różni się istotnie od wszystkich modeli symulacji pożaru albo modeli symulacji ewakuacji, w których nie są przyłączane liczniki osób i/lub czujki dróg ewakuacyjnych.

Ponadto system ewakuacyjny dostarcza dodatkowo graficzne obrazy budynku i miejscowego zagrożenia, co jest bardzo pomocne dla dowódcy straży pożarnej. Ponadto układ ostrzegania przeciwpożarowego według wynalazku może być połączony z systemem głosowym.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schematycznie pierwszą część układu ostrzegania przeciwpożarowego według wynalazku i fig. 2 - drugą część układu ostrzegania przeciwpożarowego według wynalazku.

Figura 1 przedstawia część układu ostrzegania przeciwpożarowego według wynalazku, w którym jest pokazana czujka F drogi ewakuacyjnej i licznik osób P, które są połączone z centralą 12 i wskaźnikiem drogi ewakuacyjnej. Czujka F drogi ewakuacyjnej zawiera optyczną czujkę przeciwpożarową 1, na przykład czujkę na światło rozproszone lub czujkę na absorbancję punktów, która jest rozszerzana o dodatkowy czujnik parametrów pożaru. Te dodatkowe czujniki tworzą czujnik CO 14, który stanowi właściwy rdzeń czujki F drogi ewakuacyjnej, oraz czujnik temperatury 15. Ewentualnie stosuje się również czujnik natężenia promieniowania. Czujnik CO 14 jest określany jako rdzeń z tego względu, że powodem większości wypadków śmiertelnych w wyniku pożarów jest zatrucie tlenkiem węgla. Jako czujniki temperatury stosuje się na przykład termistory NTC.

Czujka F drogi ewakuacyjnej, dodatkowo do czujki przeciwpożarowej 1, zawiera kamerę 2. Czujka przeciwpożarowa 1 składa się z wkładki 3, która jest zamocowana w nieprzedstawionej kolumnie, oraz z kołpaka 4 nasadzonego na wkładkę 3, który w obszarze swojego zakończenia jest zaopatrzony w otwory 5 dla dymu. Wkładka 3 czujki zawiera moduł optyczny 6 i elektroniczny układ oceniający 7.

W przypadku czujki na światło rozproszone, moduł optyczny 6 składa się z komory pomiarowej 10, która zawiera źródło światła 8 i odbiornik światła 9 i która jest osłonięta od zewnątrz względem światła obcego. Osie optyczne źródła światła 8, utworzonego z diody na światło podczerwone albo diody świecącej na czerwono lub niebiesko, i odbiornika światła 9 są załamane do siebie, przy czym dzięki temu przebiegowi i przysłonom unika się dochodzenia promieni świetlnych bezpośrednio od źródła światła 8 do odbiornika światła 9. Źródło światła wysyła krótkie, intensywne impulsy świetlne do centralnej części komory pomiarowej 10, określanej jako komora rozpraszająca, przy czym odbiornik światła 9 wprawdzie widzi komorę rozpraszającą, jednak nie widzi źródła światła 8.

PL 195 861 B1

Światło ze źródła światła 8 jest rozpraszane przez dym wnikający do komory rozpraszającej i część tego światła rozproszonego pada na odbiornik światła 9. Wytworzony w wyniku tego sygnał odbiornika jest przetwarzany przez elektroniczny układ oceniający 7. Przy przetwarzaniu sygnał odbiornika jest porównywany z progowym poziomem alarmowym i co najmniej jednym poziomem progowym alarmu wstępnego, a elektroniczny układ oceniający 7 przy przekroczeniu poziomu progowego alarmowego, określanego dalej jako poziom progowy alarmu przeciwpożarowego, przez sygnał odbiornika na wyjściu 11, wysyła sygnał alarmowy. Dzięki inteligentnemu przetwarzaniu sygnału, przy zastosowaniu na przykład logiki rozmytej lub sieci neuronowej, jest zapewnione to, że wysyłanie sygnału alarmowego następuje przy możliwie małych wartościach dymu, przy czym nie dochodzi do niemożliwych do zaakceptowania, fałszywych alarmów.

Dodatkowo do typowej wartości progowej, elektroniczny układ oceniający 1 ma dodatkową wartość progową alarmową, określaną dalej jako wartość progowa alarmowa drogi ewakuacyjnej, która jest znacznie większa od wartości progowej alarmu przeciwpożarowego i odpowiada zagrażającej życiu gęstości dymu, na przykład 10% na metr. Przy tym elektroniczny układ oceniający 7 jest zdolny do przetwarzania w szerokim zakresie dynamiki. W przypadku przedstawionej czujki dymowej, sygnał odbiornika nawet po wysłaniu alarmu przeciwpożarowego jest dalej obserwowany i następuje sprawdzanie, czy sygnał odbiornika przekracza również wartość progową alarmową drogi ewakuacyjnej. W zależności od przebiegu sygnału, przez wyjście 11 jest przenoszony w prostym wykonaniu jeden dodatkowy sygnał droga ewakuacyjna pewna albo droga ewakuacyjna niepewna czyli droga ewakuacyjna niebezpieczna i ten sygnał w przypadku drogi ewakuacyjnej niepewnej powoduje to, że ta droga ewakuacyjna jest uznawana za drogę nie do przebycia.

Ten sygnał jest przekazywany do centrali 12 układu ostrzegania przeciwpożarowego i ewentualnie do przestawnego wskaźnika 13 drogi ewakuacyjnej, połączonego z czujką przeciwpożarową i przez nią sterowanego, co powoduje, że kontrolowana przez czujkę przeciwpożarową droga ewakuacyjna zostaje zamknięta poprzez centralę 12 albo bezpośrednio przez wskaźnik 13 drogi ewakuacyjnej, połączony z czujką. Wskaźnik 13 drogi ewakuacyjnej jest na przykład jednym ze zwykłych oświetlanych wskaźników dla wyjścia awaryjnego, który w przypadku możliwości przebycia drogi świeci na zielono, a w przypadku niemożności przebycia -na czerwono, przy czym barwy są zawarte w piktogramach. Informacja o drodze niepewnej jest przekazywana również przez zdalne przenoszenie do nadjeżdżającej jednostki straży pożarnej.

Elektroniczny układ oceniający 7 ma wartości progowe alarmu przeciwpożarowego dla czujnika CO 14 i czujnika temperatury 16 oraz dodatkowe wartości progowe alarmowe drogi ewakuacyjnej, przy czym wartość progowa alarmowa drogi ewakuacyjnej czujnika CO 14 odpowiada na przykład 1000 do 1500 ppm CO, a wartość progowa alarmowa drogi ewakuacyjnej czujnika temperatury 15 odpowiada na przykład 60°C. Podobnie, jak w przypadku gęstości dymu, elektroniczny układ oceniający 17 kontroluje sygnały odbiorników czujnika CO 14 i czujnika temperatury 15 i w przypadku przekroczenia wartości progowych alarmowych drogi ewakuacyjnej, przesyła sygnał do wyjścia 11, dzięki czemu również tutaj dodatkowy sygnał informacji droga ewakuacyjna wolna albo droga ewakuacyjna niepewna jest przekazywany do centrali 12 lubdo wskaźnika 13 drogi ewakuacyjnej, połączonego z czujką i w przypadku informacji droga ewakuacyjna niepewna, droga ewakuacyjna zostaje zamknięta.

Licznik osób P ma postać bramki świetlnej lub zasłony świetlnej i składa się na przykład z dwóch aktywnych czujek na światło podczerwone, które zawierają po jednym aktywnym źródle światła i odbiorniku z elektronicznym układem oceniającym. Licznik osób P, który jest połączony bezpośrednio albo poprzez czujkę F drogi ewakuacyjnej z centralą 12 i wskaźnikiem 13 drogi ewakuacyjnej, liczy strumień ludzi na danej drodze ewakuacyjnej. Zmierzona wartość jest porównywana w elektronicznym układzie oceniającym, który jest umieszczony w liczniku osób P lub w czujce F drogi ewakuacyjnej albo ewentualnie w centrali 12, z wartością progową alarmu, w przypadku której przekroczenia, wskaźnik 13 drogi ewakuacyjnej jest tak sterowany, że następuje blokada drogi ewakuacyjnej. Licznik osób P jest zintegrowany z czujką F drogi ewakuacyjnej albo jest zainstalowany oddzielnie.

Kamera 2 jest umieszczona we wsporniku 16, połączonym z czujką przeciwpożarową 1lub osadzonym na niej, który zawiera układ przetwarzania sygnałów z kamery, mający wyjście połączone z elektronicznym układem oceniającym 7. Kamera 2 jest wprawdzie stale gotowa do pracy, lecz sama nie dostarcza obrazów kontrolowanego pomieszczenia do centrali 12. Przesyłanie obrazów następuje pod wpływem rozkazu z centrali 12. W ten sposób dowódca jednostki straży pożarnej ma możliwość kontrolowania dróg ewakuacyjnych w sposób zdalnie sterowany i blokowania ich, jeśli według jego oceny są niepewne. Ponadto może on obserwować rozwój sytuacji na drogach ewakuacyjnych, dzięki

PL 195 861 B1 czemu w sposób celowy osoby poszkodowane lub nieprzytomne są we właściwym czasie ratowane. Do liczenia osób stosuje się również kamery.

Alternatywnie kamera 2 jest włączana automatycznie w momencie przekroczenia wartości progowej czujki F drogi ewakuacyjnej albo licznika osób P i przesyła obrazy do centrali 12. Istotne jest, aby utworzone na przykład przez magistralę danych połączenie między czujką przeciwpożarową 1 i centralą 12 w stanie alarmowania nie zostało zablokowane przez sygnały obrazu z kamery 2 i aby sygnały alarmowe z różnych czujników mogły docierać do centrali 12 w każdej chwili i bez opóźnienia. Ponadto do chwili, gdy zareagują czujniki i zostanie wywołany alarm przeciwpożarowy albo gdy została przekroczona wartość progowa alarmowa drogi ewakuacyjnej, znacznie polepsza się możliwość ratowania życia ludzkiego.

Kamera nie musi być połączona konstrukcyjnie z czujką przeciwpożarową 1, lecz może być umieszczona w pewnym odstępie od niej, co jednak wymaga dodatkowych nakładów na okablowanie. Jako kamerę 2 stosuje się na przykład kamerę w technice CMOS, przy czym procesor czujki przeciwpożarowej 1tak zagęszcza obrazy rejestrowane przez kamerę, że mogą być one przenoszone z częstotliwością około 5 obrazów na minutę przez zwykłą magistralę danych, a porcja przenoszenia jest zależna od obłożenia magistrali.

Centrala 12 zawiera komputer z oprogramowaniem dotyczącym ewakuacji, do którego są przyłączone wszystkie liczniki osób P i wszystkie czujki przeciwpożarowe układu, czujki drogi ewakuacyjnej i normalne czujki przeciwpożarowe. Odpowiednie do tego celu narzędzie programowe jest znane pod nazwą Exodus. W przypadku alarmu czujki przeciwpożarowe przesyłają do komputera aktualne dane dotyczące pożaru i dróg ewakuacyjnych, a liczniki osób P również aktualne dane dotyczące dróg ewakuacyjnych, a komputer na podstawie tych danych oblicza najkorzystniejsze drogi ewakuacyjne i włącza wskaźniki 13 dróg ewakuacyjnych.

Centrala 2 z komputerem i przyłączonymi przyrządami peryferyjnymi stanowi system ewakuacyjny, który jest uzupełniany symulacyjnym oprogramowaniem przeciwpożarowym. Oprogramowanie to umożliwia symulację pożaru wówczas, gdy gonie ma, co jest użyteczne do planowania układu dróg ewakuacyjnych w przypadku nowego lub szczególnego użytkowania pomieszczeń.

Figura 2 przedstawia schematycznie układ prostokątnej klatki schodowej S, do której uchodzą cztery przejścia boczne G. Każde przejście boczne G jest zamknięte drzwiami T do klatki schodowej S, a po obu stronach drzwi T jest umieszczony każdorazowo jeden wskaźnik 13 drogi ewakuacyjnej od strony przejścia bocznego i wskaźnik 13' drogi ewakuacyjnej od strony klatki schodowej. Ponadto na klatce schodowej S i w przejściach bocznych G są zainstalowane czujki F drogi ewakuacyjnej, przy czym czujka lub czujki F drogi ewakuacyjnej na klatce schodowej S są połączone ze wskaźnikami 13 drogi ewakuacyjnej od strony przejść bocznych. Każda czujka F drogi ewakuacyjnej w przejściu bocznym G jest połączona ze wskaźnikiem 13' drogi ewakuacyjnej, umieszczonym po stronie od klatki schodowej na drzwiach T zamykających przejście boczne G.

W przejściach bocznych G są umieszczone liczniki osób P, które są połączone poprzez umieszczoną w ich pobliżu czujkę F drogi ewakuacyjnej lub bezpośrednio ze wskaźnikiem 13' drogi ewakuacyjnej, umieszczonym od strony klatki schodowej na drzwiach T zamykających przejście boczne G. Na klatce schodowej S są umieszczone również liczniki osób P, jednak strumień ludzi na klatce schodowej S jest obliczany z danych przejść bocznych G, uchodzących do klatki schodowej S i odgałęziających się od niej przejść bocznych G.

Jeżeli czujka lub czujki F drogi ewakuacyjnej na klatce schodowej S zarejestrują przekroczenie progu alarmowego drogi ewakuacyjnej lub jeżeli wartości liczników osób P wskazują na przepełnienie klatki schodowej S, wówczas wszystkie przyporządkowane wskaźniki drogi ewakuacyjnej 13 od strony przejść bocznych są włączone na nie do przebycia, a tym samym jest zablokowany dostęp z przejść bocznych G do klatki schodowej S. Jeżeli czujka F drogi ewakuacyjnej albo licznik osób w przejściu bocznym G zarejestruje przekroczenie progu alarmowego drogi ewakuacyjnej, wówczas wskaźnik 13' drogi ewakuacyjnej na drzwiach T od strony klatki schodowej, zamykających przejście boczne, jest włączony na nie do przebycia, a tym samym zablokowany jest dostęp do tego przejścia bocznego.

Przykład z fig. 2, służący przede wszystkim do objaśnienia sposobu funkcjonowania systemu ostrzegania przeciwpożarowego, wyposażonego w czujki drogi ewakuacyjnej i licznik osób, nie stanowi ograniczenia wynalazku. Komunikacja z jednej strony między czujkami F drogi ewakuacyjnej i licznikami osób P, a z drugiej strony wskaźnikami 13, 13' drogi ewakuacyjnej nie jest ograniczona do przestawionego połączenia bezpośredniego i jest realizowana na wiele sposobów. Komunikacja jest przeprowadzana również poprzez centralę 2 z fig. 1i dodatkowo do straży pożarnej. Podobnie komu8

PL 195 861 B1 nikacja nie jest ograniczona do jednej magistrali danych, lecz może przebiegać również bezkablowo lub w systemie hybrydowym.

Korzystne jest połączenie ze sobą wskaźników w całym budynku albo na poszczególnych kondygnacjach lub ciągach w budynkach i w ten sposób stworzenie możliwości dalszego przekazywania rozkazów blokowania dróg ewakuacyjnych od wskaźnika do wskaźnika, dzięki czemu położony najdalej z przodu wskaźnik każdej drogi ewakuacyjnej pokazuje jej aktualny stan.

Claims (17)

1. Czujka przeciwpożarowa, mająca co najmniej jeden czujnik do wykrywania co najmniej jednego parametru pożaru, dołączony do elektronicznego układu oceniającego do wyzwalania alarmu przy przekroczeniu wstępnie zadanej, pierwszej wartości przez ten parametr pożaru, znamienna tym, że dodatkowo do elektronicznego układu oceniającego (7) jest dołączony co najmniej jeden czujnik (6, 14, 15) do kontroli drugiej, większej wartości parametru pożaru dla wyzwalania alarmu drogi ewakuacyjnej przy przekroczeniu tej drugiej wartości, przy czym ten czujnik (6, 14, 15) jest dołączony do optycznego i/lub akustycznego wskaźnika (13, 13') drogi ewakuacyjnej dla wyzwolenia alarmu drogi ewakuacyjnej.

2. Czujka według zastrz. 1, znamienna tym, że wskaźniki (13, 13') drogi ewakuacyjnej są umieszczone na czujkach (F) drogi ewakuacyjnej.

3. Czujka według zastrz. 1, znamienna tym, że wskaźniki (13, 13') drogi ewakuacyjnej są zainstalowane w odstępie od czujek (F) drogi ewakuacyjnej.

4. Czujka według zastrz. 1 albo 2 albo 3, znamienna tym, że co najmniej jeden czujnik (6, 14) jest utworzony przez czujnik przeciwdymowy lub czujnik jonowy przeciwpożarowy.

5. Czujka według zastrz. 4, znamienna tym, że co najmniej jeden czujnik (6) jest utworzony przez optyczny czujnik przeciwdymowy i czujka (F) drogi ewakuacyjnej zawiera co najmniej jeden czujnik tlenku węgla (14) i/lub czujnik temperatury (15) i/lub czujnik do pomiaru natężenia promieniowania.

6. Czujka według zastrz. 5, znamienna tym, że do czujki (F) drogi ewakuacyjnej, jest dołączona mechanicznie kamera (2) zainstalowana we wsporniku (16).

7. Czujka według zastrz. 6, znamienna tym, że kamera (2) jest zainstalowana we wsporniku (16), który jest oddzielony przestrzennie od czujki (F) drogi ewakuacyjnej.

8. Układ ostrzegania przeciwpożarowego, mający centralę, do której są dołączone czujki przeciwpożarowe, umieszczone w obszarze dróg ewakuacyjnych i określone jako czujki drogi ewakuacyjnej, i mający system wskazywania dróg ewakuacyjnych, zawierający przestawne wskaźniki sterowane przez czujki drogi ewakuacyjnej, znamienny tym, że czujki (F) drogi ewakuacyjnej są utworzone przez czujki przeciwpożarowe, zawierające co najmniej jeden czujnik (6, 14, 15) do detekcji co najmniej jednego parametru pożaru dla wyzwalania alarmu przy przekroczeniu zadanej wstępnie, pierwszej wartości przez parametr pożaru, i zawierające dodatkowo co najmniej jeden czujnik (6, 14, 15) do kontroli drugiej, większej wartości parametru pożaru dla wyzwalania alarmu drogi ewakuacyjnej przy przekroczeniu tej drugiej wartości i w obszarze dróg ewakuacyjnych są umieszczone liczniki osób (P) sterujące wskaźnikami (13, 13') drogi ewakuacyjnej, przy czym czujki (F) drogi ewakuacyjnej i/lub licznik osób (P) są połączone bezpośrednio ze wskaźnikami (13, 13') drogi ewakuacyjnej.

9. Układ według zastrz. 8, znamienny tym, że liczniki osób (P) są zintegrowane z czujkami (F) drogi ewakuacyjnej.

10. Układ według zastrz. 8 albo 9, znamienny tym, że czujki (F) drogi ewakuacyjnej są wyposażone w kamerę (2) do kontroli wizualnej nadzorowanego pomieszczenia (G, S).

11. Układ według zastrz. 10, znamienny tym, że kamera (2) tworzy część czujki intruzyjnej, połączonej z czujką (F) drogi ewakuacyjnej.

12. Układ według zastrz. 8, znamienny tym, że liczniki osób (P) współpracują przez czujki (F) drogi ewakuacyjnej ze wskaźnikami (13, 13') drogi ewakuacyjnej i/lub centralą (12).

13. Układ według zastrz. 11 albo 12, znamienny tym, że wszystkie czujki (F) drogi ewakuacyjnej i liczniki osób (P) są dołączone do komputera do obliczania dróg ewakuacyjnych i włączania wskaźników (13, 13') drogi ewakuacyjnej.

14. Układ według zastrz. 8 albo 12, znamienny tym, że liczniki osób (P) są utworzone przez bramki świetlne lub zasłony świetlne i są wyposażone w elementy do obliczania osób przechodzących przez obszar wykrywania.

PL 195 861 B1

15. Układ według zastrz. 14, znamienny tym, że każdy licznik osób (P) jest utworzony przez dwie aktywne czujki podczerwieni, zamontowane na wzajemnie przeciwległych ścianach, z których każda ma aktywne źródło światła i odbiornik z elektronicznym układem oceniającym.

16. Układ według zastrz. 14, znamienny tym, że każdy licznik osób (P) jest utworzony przez aktywną czujkę podczerwieni, zamontowaną na suficie, która ma aktywne źródło światła i odbiornik z elektronicznym układem oceniającym.

17. Układ według zastrz. 8 albo 13, znamienny tym, że licznik osób (P) zawiera układ przetwarzania obrazu.