PL176751B1

PL176751B1 - Dodatek do pasz dla zwierząt na bazie brzeczki fermentacyjnej i sposób wytwarzania dodatku do pasz dla zwierząt na bazie brzeczki fermentacyjnej

Info

Publication number: PL176751B1
Application number: PL94302643A
Authority: PL
Inventors: Wolfram Binder; Franz-Ludwig Dahm; Ulrich Hertz; Heinz Friedrich; Hermann Lotter; Wolfgang Hohn; Dieter Greissinger; Wolfgang Polzer
Original assignee: Degussa
Priority date: 1993-03-17
Filing date: 1994-03-16
Publication date: 1999-07-30
Also published as: KR940020931A; ATE197114T1; EP0615693B9; KR100338578B1; EP0615693B1; CZ60394A3; ES2153390T5; EP0615693A2; CZ287070B6; HU219536B; DE4308498C2; AU666804B2; HU9400773D0; HUT71313A; CA2119209C; DE59409555D1; AU5776794A; CA2119209A1; DK0615693T3; CN1072451C

Abstract

1. Dodatek do pasz dla zwierzat na bazie brzeczki fermentacyjnej, zawierajacy produkt fermentacji i przewazajaca czesc dalszych sub- stancji zawartych w brzeczce fermentacyjnej, przy czym biomasa fermentacyjna ewentualnie zawarta jest w ilo sc i do 100%, znamienny tym, ze dodatek do pasz dla zwierzat stanowi granulat otoczkowy o ciezarze nasypowym co najmniej 650 kg/m , korzystnie 650-850 kg/m , utworzony w co najmniej 30% wagowych z drobnego ziarna, w którym to drobnym ziarnie co najmniej 70% wagowych czastek wykazuje uziarnienie < 100 (im, przy czym drobne ziarno stanowi wysuszony rozpylowo proszek o nastepujacym skladzie suchej masy L-lizyna 44,7-62,1% wagowych proteiny 2,6-14,5% wagowych kwasy karboksylowe o mniej niz 8 atomach wegla 3,1-6,8% wagowych calkowita zawartosc cukru 1,9-2,4% wagowych tluszcze i oleje do 6% wagowych substancje mineralne 20,2-24,2% wagowych o ciezarze nasypowym proszku wynoszacym ponizej 550 kg/m3. 5. Sposób wytwarzania dodatku do pasz dla zwierzat na bazie brzeczki fermentacyjnej, który zawiera produkt fermentacji i przewazajaca czesc dalszych substancji zawartych w brzeczce fermentacyjnej, przy czym biomasa fermentacyjna ewentualnie wystepuje w ilosci do 100%, i w którym szczep corynebacterium produkujacy L-lizyne hoduje sie w osrodku fermentacyjnym, zawierajacym co najmniej zródlo wegla, co najmniej zródlo azotu, sole mineralne i substancje sladowe, znamienny tym, ze fermentacje prowadzi sie tak, ze w koncowym eta- pie otrzymuje sie surowa brzeczke fermentacyjna zawierajaca dajacy sie zuzyc cukier w ilosci maksimum 1 g/l i zwlaszcza substancje stala w ilosci 7,5-26% wagowych, aminokwasy w ilosci 1 -20% wagowych, nastepnie brzeczke fermentacyjna, ewentualnie po usunieciu czesci za- wartych substancj i zageszcza sie i suszy rozpylowo do drobnego ziarna, które wykazuje w co najmniej 70% wagowych maksymalne uziar- nienie 100 pm, oraz zawiera w suchej masie L-lizyne 44,7-62,1% wagowych proteiny 2,6-14,5% wagowych kwasy karboksylowe o mniej niz 8 atomach wegla 3,1-6,8% wagowych calkowita zawartosc cukru 1,9-2,4% wagowych tluszcze i oleje do 6% wagowych substancje mineralne 20,2-24,2% wagowych i nastepnie do otrzymanego drobnego ziarna dodaje sie spoiwo, przy czym wprowadza sie co najmniej 30% wagowych drobnego ziarna, i granuluje sie. PL PL PL PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest nowy dodatek do pasz dla zwierząt o wysokiej zawartości co najmniej jednego produktu fermentacji i sposób jego wytwarzania.

Pasze dla zwierząt są uzupełniane poszczególnymi aminokwasami odpowiednio do zapotrzebowania zwierząt. W celu uzupełnienia pasz dla zwierząt np. L-lizyną stosuje się dotychczas przeważnie monochlorowodorek L-lizyny o zawartości L-lizyny wynoszącej 78%. Ze względu na to, że L-lizynę wytwarza się przez fermentację, w celu wytworzenia monochlorowodorku najpierw ze wszystkich pozostałych składników surowej brzeczki fermentacyjnej należy oddzielić L-lizynę w nakładochłonnych etapach sposobu, potem przekształca się ją w monochlorowodorek, który doprowadza się do krystalizacji. Przy tym otrzymuje się cały szereg produktów ubocznych i potrzebnych do przerobu odczynników jako odpad. Ponieważ nie zawsze konieczna jest wysoka czystość dodatku do pasz dla zwierząt i oprócz tego w ubocznych produktach fermentacj i często jeszcze są zawarte odżywcze skuteczne substancje wartościowe, nie brakowało w przeszłości prób w celu uniknięcia nakładochłonnego wytwarzania paszowych aminokwasów, zwłaszcza czystego monochlorowodorku L-lizyny, i przeprowadzania surowej brzeczki fermentacyjnej w stałąpaszę dla zwierząt w sposób bardziej korzystny pod względem kosztów. Wszystkie te próby nie doprowadziły jednak do znośnego ekonomicznie wyniku.

Obciążającą niedogodnością okazał się kompleksowy skład takich pożywek, ponieważ ogólnie nie dająsię one suszyć, potem sąhigroskopijne, praktycznie nie są sypkie, zagrożone są zbrylaniem się i źle nadają się do technicznie wymagającego przerobu w mieszalniach pasz. Przede wszystkim produkty fermentacji lizyny są tu szczególnie upośledzone. Proste odwadnianie surowej brzeczki fermentacyjnej przez suszenie rozpyłowe prowadziło do pylistego silnie higroskopijnego i po krótkim czasie składowania brylastego koncentratu, którego w tej postaci nie można stosować jako paszy dla zwierząt.

Aby osiągnąć sypki i trwały podczas składowania produkt, musiano wmieszać do koncentratu dużą ilość najróżnorodniejszych substancji dodatkowych. Ale przez to zostawała dalej obniżona w wielu przypadkach i tak już względnie mała zawartość aminokwasu. Taki produkt opisano np. w niemieckim opisie zgłoszenia patentowego DE nr 23 57 119, według którego z brzeczki fermentacyjnej, ewentualnie po usunięciu biomasy, sporządza się koncentrat i następnie dodaje do niego substancje pomocnicze. Alternatywnie można lizynę uwolnić z koncentratu również przez wytrącenie metanolem. Również opis patentowy DD nr 139 205, Upr. Mirkobn. Sint., 111-118 (1973), CA 105 (19): 170542 g, opis patentowy DE nr 30 32 618, opis patentowy Stanów Zjednoczonych Ameryki US nr 4.327.118 oraz czechosłowacki opis patentowy CS nr 250 851 opisują takie wytworzone fermentacyjnie dodatki do pasz zadane substancjami pomocniczymi.

176 751

Z europejskiego opisu patentowego EP nr 122 163 i opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki US nr 5.133.976 znany jest sposób, według którego przy przestrzeganiu całkiem specjalnych warunków fermentacji można otrzymać surową brzeczkę fermentacyjną, którą można wysuszyć do stałego i trwałego produktu. Ale także tu zawartość L-lizyny wynosi tylko 35-48% wagowych. Z tego także wiadomo, że odwodnienie przez azeotropowądestylację z olejem parafinowym prowadzi do możliwych do przyjęcia produktów. Ale również ten sposób jest nakładochłonny i wymaga intensywnych kosztów. Analogicznie do tego stosowano także niepewny pod względem toksykologicznym tetrachlorometan (czechosłowacki opis patentowy CS nr 164 706).

Użycie suszarki rozpyłowej ze zintegrowanym złożem fluidalnym daje drobnocząstkowe i porowate ale sypkie ziarno rozpyłowe o bardzo małej gęstości nasypowej i wciąż jeszcze wysokiej higroskopijności. Przy operowaniu tym produktem powstaje znaczne obciążenie pyłem.

Granulacja przez otoczkowanie w złożu fluidalnym okazała się również mało odpowiednia, ponieważ także tu wymagane są substancje dodatkowe, przy czym według opisu patentowego DD nr 268 865 są one dodawane w sposób ciągły. Przy tym ich użycie jest istotne szczególnie dlatego, aby wiązać wodę z brzeczki fermentacyjnej i w ten sposób uniknąć zbrylania granulatu, co wpływałoby niekorzystnie szczególnie na granulację przez otoczkowanie.

Zadaniem wynalazkujest zatem opracowanie dodatku do pasz dla zwierząt, który jako substancję czynną zawiera produkt fermentacji w wysokim stężeniu przy mało przeszkadzających produktach ubocznych. Wytwarzanie dodatku powinno być korzystne pod względem kosztów, a produkt końcowy powinien być tylko nieco higroskopijny albo lepki i zwłaszcza powinien wykazywać gęstość nasypową wynoszącą co najmniej 550 kg/m³. Poza tym zawartość substancji czynnej powinna dawać się standaryzować prostymi środkami. Przedmiotem wynalazku jest poza tym sposób wytwarzania dodatku do pasz dla zwierząt.

Dodatek do pasz dla zwierząt według wynalazku stanowi granulat otoczkowy i zawiera produkt fermentacji w co najmniej 33% wagowych, przy czym granulat utworzony jest z co najmniej 30% wagowych drobnego ziarna z co najmniej 70% wagowymi cząstek o wielkości < 100 pm.

Zgodny z wynalazkiem dodatek do pasz dla zwierzątj est na bazie brzeczki fermentacyj nej, to znaczy zawiera produkt fermentacji, który stanowi pożądaną substancję czynną, jak np. aminokwas albo środek leczniczy, oraz przeważającą część dalszych substancji zawartych w brzeczce fermentacyjnej (wyłączając biomasę fermentacyjną), przy czym biomasa fermentacyjna zawartajest znowu do 100%. Dodatek do pasz dla zwierząt może zatem posiadać biomasę ewentualnie w zmniejszonej ilości, jednak zawiera on przeważającą część dalszych substancji występujących w brzeczce fermentacyjnej obok produktu fermentacji i biomasy. Gdy te dalsze substancje zostaną w przeważającej części oddzielone za pomocą technik przerobu, jak np. krystalizacji, chromatografii itd., wówczas granulacja produktu fermentacji nie sprawia żadnych nadmiernych trudności i przeprowadzana jest już na skalę wielkoprzemysłową.

Przedmiotem wynalazku jest dodatek do pasz dla zwierząt na bazie brzeczki fermentacyjnej , zawierający produkt fermentacji i przeważającączęść dalszych substancji zawartych w brzeczce fermentacyjnej, przy czym biomasa fermentacyjna ewentualnie zawarta jest w ilości do 100% polegający na tym, że dodatek do pasz dla zwierząt stanowi granulat otoczkowy o ciężarze nasypowym co najmniej 650 kg/m3, korzystnie 650-850 kg/m3, utworzony w co najmniej 30% wagowych z drobnego ziarna, w którym to drobnym ziarnie co najmniej 70% wagowych cząstek wykazuje uziarnienie < 100 pm, przy czym drobne ziarno stanowi wysuszony rozpyłowo proszek o następującym składzie suchej masy

L-lizyna	44,7-62,1%	wagowych
proteiny	2,6-14,5%	wagowych
kwasy karboksylowe o mniej niż 8 atomach węgla	3,1-6,8%	wagowych
całkowita zawartość cukru	L9-2,4%	wagowych

176 751 tłuszcze i oleje do 6% wagowych substancje mineralne 20,2-24,2% wagowych i o ciężarze nasypowym proszku wynoszącym poniżej 550 kg/m³.

Korzystnie granulat otoczkowy utworzony jest ze spoiwem, którymjest zawiesina drobnego ziarna w wodzie albo woda, albo brzeczka fermentacyjna, przy czym brzeczka fermentacyjna ewentualnie zawiera biomasę fermentacyjną w ilości do 100%.

Korzystnie granulat otoczkowy ma w co najmniej 70% wagowych uziarnienie co najmniej

100 pm i jest utworzony z drobnego ziarna, w którym to ziarnie co najmniej 82% wagowych cząstek wykazuje uziarnienie <100 pm.

Dodatek do pasz dla zwierząt stanowi według wynalazku granulat otoczkowy, to znaczy, że jest on z drobnego ziarna otoczkowany do granulatu. Przy tym według wynalazku okazało się, że tworzenie granulatu otoczkowego jest korzystne przede wszystkim wtedy, gdy produkt fermentacji zawarty jest w granulacie w istotnym udziale. Od ilości 33% wagowych produktu fermentacji (substancji czynnej) w granulacie otoczkowym tworzenie granulatu otoczkowego jest korzystne w porównaniu z inną granulacją, jak np. azeotropowym odciąganiem wody, zmieleniem albo roztarciem ewentualnie ciastowatego placka. Granulat otoczkowy zawiera korzystnie co najmniej 40% wagowych, a szczególnie co najmniej 45% wagowych produktu fermentacji. Górna granica znajduje się zazwyczaj około 90% wagowych i uwarunkowana jest przez jeszcze dalsze substancje zawarte w brzeczce fermentacyjnej. Te zawarte substancje są według wynalazku również częściowo pożądane i dla wynalazku istotne, ponieważ część tych zawartych substancji ma właściwości kleiste i służy do wiązania produktu fermentacji w granulacie otoczkowym. Górna granica wynosząca 90% wagowych odnosi się do czystego produktu fermentacji; o ile jest on np. wysalany, jak w przypadku lizyny, górna granica odpowiednio do procentowego udziału soli jest mniejsza, przy czym odpowiednio wzrasta udział substancji mineralnych.

Granulat otoczkowy może być utworzony ze 100% drobnego ziarna (wszystkie dane, o ile nic innego nie jest podane, odnoszą się do suchej masy), np. przy dodatku wody. Jednak szczególnie korzystnie drobne ziarno stosuje się w najwyżej 99% wagowych i jako spoiwo dodaje się brzeczkę fermentacyjną. Przy tym brzeczkę fermentacyjną można stosować wprost, rozcieńczoną, zatężoną albo jako rozpuszczony, albo zawieszony suchy produkt. Szczególnie korzystne jest przy tym użycie rozpuszczonego suchego produktu, ewentualnie w albo z oryginalną brzeczką fermentacyjną albo koncentratem brzeczki fermentacyjnej. Przeznaczony do rozpuszczenia suchy produkt brzeczki fermentacyjnej stanowi przy tym korzystnie nadziarno albo podziarno dodatku do pasz dla zwierząt. Utworzony w ten sposób granulat otoczkowy zawiera jako ziarno podstawowe w granulacie na cząstkę granulatu kilka ziarn drobnego ziarna. Tworzenie granulatu jest korzystniejsze od granulacji przez otoczkowanie w złożu fluidalnym, w której zasadniczo z każdego drobnego ziarna zostaje utworzona cząstka granulatu, ponieważ wbrew wszystkim oczekiwaniom przez to można otrzymać granulat o wyższej gęstości nasypowej.

Granulat otoczkowy według wynalazku korzystnie w co najmniej 70% wagowych wykazuje uziarnienie wynoszące co najmniej 100 pm, zazwyczaj udział wielkości ziarna poniżej 100 pm wynosi poniżej 10% wagowych, a szczególnie korzystnie poniżej 3% wagowych. To można osiągnąć przez przesiewanie, przy czym podziarno można zawracać do granulacji. Korzystnie 90% wagowych granulatu otoczkowego według wynalazku znajduje się poniżej wielkości ziarna wynoszącej 5 mm, zwłaszcza poniżej 2 mm, a całkiem szczególnie korzystnie nie wyżej niż 1 mm. Jeżeli wychodzi się z 1 mm jako górnej granicy, wówczas korzystnie co najmniej 75% wagowych granulatu otoczkowego znajduje się w tym zakresie.

Jak już wspomniano, zgodne z wynalazkiem dodatki do pasz dla zwierząt tworzy się z wodą albo brzeczką fermentacyjną (otrzymanąjak opisano wyżej), przy czym w przypadku zastosowania brzeczki fermentacyjnej może ona jak też cały produkt zawierać biomasę w całości, w częściach albo w ogóle nie. Szczególnie korzystne jest przy tym jak też w przypadku całego produktu, gdy biomasa jest zawarta przeważająco, korzystnie do 100% albo blisko 100%.

176 751

Dla dodatku do pasz dla zwierząt sąszczególnie odpowiednie takie brzeczki fermentacyjne jako baza, które jako produkt fermentacji zawierają środek leczniczy albo aminokwas, przy czym szczególnie korzystne sąjako środek leczniczy chlorotetracyklina, a jako aminokwas szczególnie lizyna, treonina albo tryptofan. Z tymi produktami można szczególnie dobrze wytwarzać granulaty otoczkowe według wynalazku.

Jakjuż wspomniano, dodatki do pasz dla zwierząt według wynalazku powinny wykazywać możliwie wysoką gęstość nasypową, przy czym produkty według wynalazku, które albo zawierająprodukt fermentacji w co najmniej 33% wagowych albo utworzone sąz granulatu otoczkowego z co najmniej 30% wagowych drobnego ziarna o co najmniej 70% wagowych cząstek o wielkości <ΐ0θ pm, albo szczególnie korzystnie wykazująwszystkie te cechy, wytwarza się wtedy korzystnie, gdy powinna być osiągnięta gęstość nasypowa wynosząca co najmniej 550 kg/m³. Niższe gęstości nasypowe można również osiągnąć konwencjonalnymi sposobami, jak np. azeotropowym odwadnianiem z olejem parafinowym albo przez suszenie rozpyłowe, przy czym suszenie rozpyłowe (obok innych sposobów) prowadzi również do wyżej wspomnianego drobnego ziarna.

Szczególnie korzystne są dodatki do pasz dla zwierząt według wynalazku wytwarzane przez silnie ścinające urządzenia mieszające, przy czym urządzenia mieszające korzystnie działająna drobne ziarno, jak opisano wyżej, z którego tworzą granulat. Przy tym stosuje się korzystnie znowu wyżej wspomniane spoiwa, a mianowicie wodę albo brzeczkę fermentacyjną. Odpowiednia jest na przykład granulacja przez otoczkowanie drobnego ziarna w talerzach granuluj ących, a zwłaszcza w mieszalnikach, korzystnie intensywnych mieszalnikach. W takich silnie ścinających mieszalnikach drobne ziarno oraz granulat wystawione są na uderzenia przez ściany mieszalnika i ewentualnie znajdujące się śmigła łopatkowe albo podobne, które w przypadku produktu według wynalazku prowadzą do wysokich gęstości, zwłaszcza co najmniej 550 kg/m3, a najczęściej 550-850 kg/m3, oraz do wysokiej stabilności, to znaczy dobrej odporności granulatu na ścieranie. Jak już wspomniano, drobne ziarno stanowi korzystnie wysuszony rozpyłowo proszek, który jest łatwo dostępny i jest szczególnie odpowiedni do tworzenia granulatu według wynalazku.

Jeżeli przy granulacj i dodawanajest woda albo brzeczka fermentacyjna, wówczas granulację można przeprowadzać ewentualnie przy jednoczesnym suszeniu.

Zgodny z wynalazkiem dodatek do pasz dla zwierząt na bazie brzeczki fermentacyjnej w przypadku aminokwasu jako dodatku korzystnie wykazuje następujący skład suchej masy:

wolny(e) uzupełniający(e)	aminokwas(y) L-lizyna	40-90%	wagowych
proteiny	maksymalnie	0,5-20%	wagowych
kwasy karboksylowe o mniej niż 8 atomach węgla	maksymalnie	13%	wagowych
całkowita zawartość cukru	maksymalnie	10%	wagowych
tłuszcze i oleje	maksymalnie	6%	wagowych
substancje mineralne	maksymalnie	3-30%	wagowych

Produkt ten zawiera korzystnie wszystkie substancje zawarte w brzeczce fermentacyjnej, ewentualnie z wyjątkiem części biomasy względnie ogólnie mechanicznie dających się oddzielić produktów.

Dodatek do pasz dla zwierząt według wynalazku zawiera korzystnie jeden z następujących składników w obrębie podanego zakresu:

L-lizyna proteiny

40-82% wagowych 10-16% wagowych

176 751 kwasy karboksylowe o mniej niż 8 atomach węgla całkowita zawartość cukru substancje mineralne maksymalnie 8% wagowych

2-10% wagowych

5-25% wagowych

Produkt zawiera zazwyczaj resztkową zawartość wody wynoszącą co najmniej 0,5% wagowego. Aby uniknąć zbrylania, zawartość wody nie powinna przekraczać 5% wagowych, maksymalnie jednak 10% wagowych.

Zawartość protein ustala się w ten sposób, że od całkowitej zawartości azotu odejmuje się zawartość nieorganicznego azotu oraz zawartość azotu wolnych aminokwasów i otrzymanąwartość mnoży się przez 6,25 [(całkowity azot % - nieorganiczny azot % - azot aminokwasów %) x 6,25]. Całkowitą zawartość azotu oznacza się przez mineralizację według KjeldahTa (sposób standardowy), zawartość nieorganicznego azotu (zawartość amonu) oznacza się np. kolorymetrycznie, metodą miareczkową albo potencjometrycznie, a zawartość azotu wolnego aminokwasu określa się przez ilościowe oznaczenie wolnych aminokwasów (analizator aminokwasów (ASA)) z następnym obliczeniem zawartości azotu. Jako substancje mineralne oznacza się całość wszystkich nieorganicznych kationów i anionów.

Zawartość protein w granulatach według wynalazku wynosi zazwyczaj 0,5-20% wagowych, przy czym proteiny stosuje się według wynalazku również dla zwiększenia stabilności granulatu. Dlatego dąży się, aby dolny zakres wynosił 0,5% wagowego, a szczególnie korzystne granulaty otrzymuje się przy wyższych zawartościach protein wynoszących 8-18% wagowych, zaś zwłaszcza od ponad 10% wagowych.

Dodatki według wynalazku zawierajązwykle do 20% wagowych biomasy fermentacyjnej.

Wysokie zawartości aminokwasów do maksymalnie 90% wagowych teoretycznie przykładowo są osiągalne przy wytwarzaniu L-treoniny z Escherichia coli BKIIM B-3996 (francuski opis patentowy FR-A nr 2 640 640), tu szczególnie z powodu względnie prostych pożywek.

Przy wytwarzaniu lizyny względnie tryptofanu z Corynebacterium glutamicum względnie Escherichia coli pochodne Kł 2 zawartość aminokwasów wynosi z reguły nieco mniej, zwłaszcza w przypadku tryptofanu enzymatycznie obecnie najwyższe zawartości wynoszące 70% wagowych są typowe.

Do wynalazku należązatem takie dodatki do pasz dla zwierząt, które obok substancji czynnej (produktu fermentacji), np. jednego albo kilku aminokwasów, albo środka leczniczego, np. chlorotetracykliny, zawierająjeszcze wszystkie albojednak co najmniej przeważającą część substancji zawartych w brzeczce fermentacyjnej należącej do produktu fermentacji; jak również takie dodatki do pasz dla zwierząt, które odpowiadają powyższemu składowi, przy czym tu biomasa może być zawarta całkowicie, częściowo albo w ogóle nie.

Dodatki według wynalazku można otrzymywać wprost, np. przez suszenie rozpyłowe brzeczki fermentacyjnej. Przy tym jednak z reguły osiąga się tylko porowate, drobnocząstkowe ziarno rozpyłowe o gęstości nasypowej poniżej 550 kg/m³. Te dodatki są zagrożone zbrylaniem i dlatego nie są optymalnie odpowiednie do przerobu w mieszalniach pasz.

Według wynalazku stwierdzono obecnie, że drogą granulacji przez otoczkowanie drobnocząstkowego proszku, jaką przeprowadza się w talerzach granulujących albo mieszalnikach, zwłaszcza przy zastosowaniu dodatkowych silnie ścinających urządzeń mieszających i szczególnie z koncentratem brzeczki fermentacyjnej jako spoiwem można otrzymać granulat o pożądanym uziarnieniu wynoszącym zwykle 0,1-1 mm i o bardzo wysokiej gęstości nasypowej oraz zmniejszonej higroskopijności.

Granulat otoczkowy według wynalazku stanowi z reguły zawarte prawie okrągłe cząstki i jest doskonale przydatny do użycia w paszach dla zwierząt. Zwykle odsiewa się grube ziarno i/albo drobne ziarno, tak że granulat występuje w najbardziej pożądanym uziarnieniu, a mianowicie 100-1000 pm. Granulat według wynalazku o tym uziarnieniu spełnia różne wymagania stawiane przy wrabianiu w pasze dla zwierząt, np. zdolność do jednorodnego wmieszania i

176 751 nieznaczna albo żadna tendencja do rozdzielania. Odsiane grube ziarno jak też odsiane drobne ziarno można odprowadzać do wytwarzania roztworu pomocniczego do granulacji.

Produkt według wynalazku odznacza się szczególnie przez:

- zwartą, zaokrągloną budowę cząstek,

- zmniejszonąhigroskopijność,

- bardzo dobrą sypkość,

- zmniejszoną skłonność do zbrylania się,

- zwiększony ciężar nasypowy,

- bezpyłowość,

- wysoką stabilność mechaniczną,

- odpowiadającą stosunkowi w pierwotnej brzeczce, dlatego maksymalną zawartość substancji czynnej,

- brak niepożądanych substancji dodatkowych,

- nieznaczne obciążenie dodatkowymi kosztami dzięki zastosowaniu prostych technik i uzyskiwaniu wysokich wydajności.

Przez to produkt wykazuje wobec stanu techniki najczęściej następujące korzyści:

- podwyższony ciężar nasypowy, mierzony jako masa produktu o określonej, luźno wypełnionej objętości,

- zmniejszona higroskopijność, mierzonajako pochłanianie wody przez próbę w komorze klimatyzacyjnej o temperaturze pokojowej i 72% względnej wilgotności powietrza po czasie przebywania 60/120 minut,

- praktycznie całkowity brak drobnego pyłu, mierzonyjako udział, który przy mechanicznym przesiewie przechodzi przez siatkę 100 pm i który najczęściej nie przekracza 3%,

- zwarta i zaokrąglona budowa cząstek, a więc znaczny brak pustych przestrzeni i porowatych struktur, które obniżajągęstość cząstek wobec maksymalnie możliwej gęstości oznaczonej przez właściwości fizykochemiczne, jak również brak ostrych krawędzi cząstek,

- bardzo dobra sypkość, mierzona jako zdolność produktu do wysypania się bez zatrzymania z cylindrycznego pojemnika ze stożkowym dnem (średnica wewnętrzna cylindra 40 mm, kąt pomiędzy ścianką cylindra i stożkiem 150°, to znaczy ostrym stożkiem) i okrągłym otworem dennym o średnicy maksimum 5 mm.

Korzystnie w dodatku według wynalazku występuje przeważnie tylko jeden składnik, zwłaszcza aminokwas, jako substancja czynna.

Taki dodatek można wtedy uniwersalnie, odpowiednio do zawartej w nim substancji czynnej, dozować do każdej paszy albo przedmieszek. W przypadku określonych mieszanek paszowych może być jednak korzystne to, że w dodatku występuje kilka składników, zwłaszcza aminokwasów, w określonym stosunku wzajemnym, tak że pożądane wzbogacenie osiąga się tylko jednym dodatkiem. Stosunek tych substancji czynnych można otrzymać przykładowo przez zmieszanie kilku brzeczek fermentacyjnych albo dodatków, jak również przez dozowanie korzystnie małych ilości czystych substancji czynnych, np. aminokwasów^.

Odpowiednimi aminokwasami dla dodatku według wynalazku są zwłaszcza lizyna, treonina, tryptofan oraz leucyna, izoleucyna, walina, prolina, arginina i alanina, ajako środek leczniczy nadaje się szczególnie chlorotetracyklina. Obok pojedynczej substancji czynnej albo kilku celowo zawartych względnie określonych substancji czynnych w dodatku powinny występować w jak najmniejszej ilości dalsze nieokreślone albo nie nadające się do uzupełniania substancje czynne.

W przypadku aminokwasów uzupełniające aminokwasy powinny stanowić w dodatku co najmniej 95% wagowych całkowitej zawartości wolnych aminokwasów, korzystnie ich zawartość wynosi około co najmniej 97% wagowych.

Całkowita zawartość cukru obejmuje cukier dający się wykorzystać i nie dający się wykorzystać przez mikroorganizmy, korzystnie wynosi ona około maksymalnie 8% wagowych, a zwłaszcza około maksimum 5% wagowych. Zwykle przy fermentacji nie wszystek cukier

176 751 całkowity zostaje zużyty, tak że normalnie w proZukcie zawarty jest w co najmniej 0,1% wagowego, z reguły nawet w co najmniej 0,5% wagowego. Właśnie ten uZział całkowitej zawartości cukru, który jest zawarty z powoZu brakującego przerobu brzeczki Zo czystego proZuktu, prowaZził przy Zftychrzasowej granulacji Zo problemów technicznych sposobu, które usunięto weZług wynalazku.

UZział tłuszczów i olejów korzystnie jest ograniczony Zo 3% wagowych.

Dla uzupełniania naZają się szczególnie ZoZatki uzupełniające, które wykazują zawartość pfżaZrnjgf(ych) wolnego^^ a^iinokwasu(ów) wynoszącą co najmniej 46,5% wagowych, lepiej 49,5% wagowych, a korzystnie wartość ta wynosi około 50% albo powyżej. Z procesowo-ekonomirznych wzglęZów górna granica wynosi korzystnie w przypaZku zasaZowych aminokwasów około maksymalnie 60% wagowych, a w pibyprZku obojętnych aminokwasów około 90% wagowych.

DoZatki można stosować w postaci jak otrzymane, w postaci mieszanin takich ZoZatków (również brzeczek) albo zaopatrzone w Zalsze ZoZatki, jak przeZmieszki, jak przeZmieszki pierwiastek ślaZowy/witamina albo przeZmieszki substancji mineralnych. Takie ZoZatki w stosunku Zo czystego proZuktu wyoZrębnionego oraz w stosunku Zo ZoZyrhczasowych proZuktów z brzeczek fermentacyjnych są tańsze przy wysokiej zawartości, Zająsię łatwo stanZaryzować i zawierają mało proZuktów ubocznych przy nieZużych kosztach wytwarzania.

ZgoZna z wynalazkiem pasza Zla zwierząt stanowi najczęściej jasnobeżowy Zd brunatnobeżowego granulat o gęstości nasypowej 550-750 kg/m3. W przypaZku L-lizyny występuje ona w połączeniu roZzaju soli, na przykłaZ jako siarczan albo węglan. Jest ona całkowicie stabilna i po skłaZowaniu przez 12 miesięcy w temperaturze 25°C nie można stwierZzić zmniejszenia zawartości L-lizyny. Zachowanie się jej higroskopijności jest Zobre. Wykazuje ona barZzo Zdbrą sypkość Zzięki zwartej, okrągławej buZowie cząstek, jest w wysokim stopniu bezpyłowa, nie ma skłonności Zo zbrylania się i można ją wmieszać jeZnoroZnie Zo pełnych pasz albo przeZmieszek. PosiaZa onajako skłaZnik takich mieszanek Zoskonałą stabilność. Jako źróZło L-lizyny posiaZa ona, w oZniesieniu Zo takiej samej zawartoci L-lizyny, co najmniej taką samą skuteczność jak zwykle stosowany czysty chlorowoZorek L-lizyny.

Dalszym przeZmiotem wynalazku są sposoby wytwarzania tych ZoZatków Zo pasz Zla zwierząt.

Sposób wytwarzania ZoZatku Zo pasz Zla zwierząt na bazie brzeczki fermentacyjnej, który zawiera proZukt fermentacji i przeważającą część Zalsz-ych substancji zawartych w brzeczce fermentacyjnej, przy czym biomasa fermentacyjna występuje w 0-100%, przeprowaZza się weZług wynalazku tak, że szczep corynebacterium proZukujący L-lizynę hoZuje się w ośroZku fermentacyjnym, zawierającym co najmniej źróZło węgla, co najmniej źróZło azotu, sole mineralne i substancje ślaZowe, przy czym fermentację tak się prowaZzi, że w końcowym etapie otrzymuje się surowabrzerzkę fermentacyjną wjwijrającąZajacy się zużyć cukier w ilości maksimum 1 g/l i zwłaszcza substancję stałą w ilości 7,5-26% wagowych, aminokwas w ilości 1-20% wagowych, następnie brzeczkę fermentacyjną, ewentualnie po usunięciu części zawartych substancji zagęszcza się, suszy rozpyłowo Zo Zrobnego ziarna, które w co najmniej 70% wagowych wykazuje maksymalne uwiarnienij 100 pm i zawiera w suchej masie

L-lizynę	44,7-62,1%	wagowych
proteiny	2,6-14,5%	wagowych
kwasy karboksylowe o mniej niż 8 atomach węgla	34-6,8%	wagowych
całkowitą zawartość cukru	1,9-2,4%	wagowych
tłuszcze i oleje	Zo 6%	wagowych
substancje mineralne	20,2-24,2%	wagowych

i następnie Zo otrzymanego Zrobnego ziarna ZoZaje się spoiwo, przy czym wprowaZza się co najmniej 30% wagowych Zrobnego ziarna, i granuluje się.

176 751

Korzystnie wytwarza się granulat wykazujący w co najmniej 70% wagowych uziarnienie > 100 pm.

Korzystnie jako spoiwo dodaje się zawiesinę drobnego ziarna w wodzie albo wodę, albo brzeczkę fermentacyjną, która zawiera ewentualnie biomasę fermentacyjną w ilości do 100%.

Również korzystnie wytwarza się granulat o gęstości nasypowej, wynoszącej co najmniej 700 kg/m3.

W korzystnym wykonaniu sposobu drobne ziarno przerabia się na granulat za pomocą silnie ścinających urządzeń mieszających.

Granulat tworzy się zwykle o gęstości nasypowej wynoszącej co najmniej 550 kg/m3, przy czym z jednej strony zaoszczędza się objętość, a z drugiej strony otrzymuje się bardzo stabilny produkt. Do tworzenia granulatu z drobnego ziarna odpowiednie jest poza tym użycie silnie ścinających urządzeń mieszających, które zderzają się z drobnym ziarnem i tworzącym się granulatem, przy czym granulat zostaje dokładnie wzajemnie ściśnięty, tak że otrzymuje się stabilny granulat o wysokiej gęstości nasypowej.

W celu wytworzenia drobnego ziarna brzeczkę fermentacyjną zmniejsza się ewentualnie częściowo albo całkowicie o biomasę, np. mechanicznymi technikami rozdzielania, i brzeczkę fermentacyjną zatęża się do maksimum 60% wagowych suchej masy. Ten koncentrat suszy się, np. za pomocą wyparki ze spływającą warstewką cieczy, do drobnocząstkowego proszku, który wykazuje zwykle gęstość nasypową 350 do poniżej 550 kg/m3 i zawartość wody < 5% wagowych.

Do granulacji według wynalazku można stosować jeszcze dalsze zwykłe substancje dodatkowe, jak np. perlity, dopóki zostają zachowane cechy według wynalazku. Takie substancje dodatkowe są korzystnie ograniczone w produkcie końcowym do poniżej 10% wagowych, zwłaszcza wynoszą one około maksimum 5% wagowych. Zgodnie z wynalazkiem takie substancje dodatkowe można stosować także w ilości poniżej 1% względnie można je całkowicie pominąć.

Stosowane brzeczki fermentacyjne wykazują zazwyczaj zawartość stałej substancji wynoszącą 7,5-26% wagowych, a w przypadku aminokwasówjako substancji czynnej zawierająje w ilości 1-20% wagowych. W przypadku aminokwasów szczególnie korzystne są takie sposoby fermentacji, w których aminokwas(y) po zakończeniu fermentacji występuje(ą) w co najmniej 40% wagowych w suchej masie. Korzystne jest poza tym również, gdy fermentacja przynajmniej na końcu, korzystnie jednak przez co najmniej 30% czasu trwania fermentacji prowadzona jest z limitowaniem cukru, to znaczy, że stężenie dającego się wykorzystać cukru w pożywce fermentacyjnej zostaje utrzymane względnie obniżone do maksimum 0,3% wagowego.

Brzeczki fermentacyjne dla uzupełnienia aminokwasów wytwarza się korzystnie w ten sposób, że mikroorganizm produkujący co najmniej jeden aminokwas hoduje się w pożywce fermentacyjnej, która zawiera co najmniej jedno źródło węgla, co najmniej jedno źródło azotu, sole mineralne i substancje śladowe, przy czym fermentację prowadzi się tak, że wjej końcu otrzymuje się surowąbrzeczkę fermentacyjnąo zawartości dającego się wykorzystać cukru maksymalnie 4 g/l, a zwłaszcza o zawartości stałej substancji 7,5-26% wagowych, zawartości aminokwasów 1 -20% wagowych, korzystnie 4-10,5% wagowych i zawartości cukru maksymalnie 2,5% wagowych.

Przy zastosowaniu odpowiednich mikroorganizmów fermentację prowadzi się korzystnie tak, że sucha masa brzeczki fermentacyjnej zawiera maksymalnie 15% wagowych protein i zwłaszcza co najmniej 40% wagowych aminokwasów, maksymalnie 8% wagowych kwasów karboksylowych o mniej niż 8 atomach węgla, maksymalnie 10% wagowych całkowitego cukru, maksymalnie 5% wagowych tłuszczów i olejów oraz maksymalnie 5-30% wagowych substancji mineralnych. Przy końcu fermentacji zawartość dającego się wykorzystać cukru ustawia się na maksymalnie 1 g/l, to znaczy nie dodaje się cukru i fermentację przerywa się dopiero przy osiągnięciu albo zejściu poniżej tej wartości.

Aby podnieść zawartość aminokwasów w suchej masie albo aby suchą masę standaryzować na określoną zawartość aminokwasu, albo aby obniżyć zawartość protein w suchej masie,

176 751 korzystnie po zakończeniu fermentacji można usunąć biomasę ewentualnie inne substancje mechanicznymi technikami rozdzielania, a przy pozostawieniu przeważających udziałów pozostałych składników brzeczki fermentacyjnej.

Gdy nie trzeba oddzielać biomasy, fermentację prowadzi się korzystnie tak, że produkuje się jak najmniej biomasy, przy czym dodawane substancje odżywcze przy końcu powinny być zużyte wjak największym stopniu. Taka fermentacja opisanajest np. w niemieckim opisie patentowym DE nr 41 30 867, przykład 3.

Fermentację przeprowadza się korzystniej tak, że powyżej co najmniej 30%, zwłaszcza powyżej 70% czasu trwania fermentacji stężenie dającego się wykorzystać cukru w brzeczce fermentacyjnej wynosi maksymalnie 0,3% wagowe.

Jako mikroorganizmy produkujące aminokwas stosowano dla lizyny korzystnie odpowiednie mutanty gatunku Corynebacterium albo Brevibacterium, np. szczep zdeponowany i do nabycia w Niemieckim Zbiorze Szczepów dla Mikroorganizmów pod DSM 5715.

Jako źródło węgla stosuje się korzystnie produkty hydrolizy skrobi (glukozę) albo sacharozę. Mały udział może pochodzić także z melasy z buraków cukrowych albo z melasy z trzciny cukrowej. Ten udział nie powinien przekraczać 5% wagowych całkowitego źródła węgla (= 10% wagowych melasy w całkowitym źródle węgla).

Dla treoniny i tryptofanu stosuje się korzystnie odpowiednie mutanty gatunku Escherichia coli, np. dla treoniny szczep BKIIM B-3996 (francuski opis patentowy FR nr 2 640 640).

Jako źródło azotu obok amoniaku albo siarczanu amonu służąprodukty hydrolizy substancji zawierających proteiny jak glutenu kukurydzianego, mąki sojowej albo biomasy z poprzedniego wsadu, albo przykładowo wody z moczenia kukurydzy, albo peptonu rybnego.

Fermentację prowadzi się korzystnie w temperaturze 30-40°C, przy czym wartość pH pożywki fermentacyjnej wynosi 6,0-8,0. Czas trwania fermentacji wynosi na ogół maksymalnie 100 godzin.

Po zakończeniu fermentacji mikroorganizmy można inaktywować termicznie albo też innymi sposobami, np. przez dodanie nieorganicznego kwasu jak kwasu siarkowego.

Następnie ewentualnie oddziela się biomasę (częściowo) znanymi sposobami jak przez rozdzielenie, dekantowanie, przez połączenie rozdzielania i dekantowania, przez ultrafiltrację albo mikrofiltrację.

Brzeczkę fermentacyjną zagęszcza się potem znanymi sposobami, np. w wyparce cienkowarstewkowej albo w wyparce ze spływającąwarstewką cieczy, otrzymując wstępny koncentrat o zawartości stałej substancji wynoszącej 30-60% wagowych.

W celu ostatecznego wysuszenia wstępnego koncentratu do drobnocząstkowego proszku o gęstości nasypowej 350 do <550 kg/m3 i zawartości wody <5% wagowych można stosować na przykład suszarkę rozpyłową, suszarkę wirowo-pneumatyczną (Spin-flash-Trockner) albo suszarkę fluidyzacyjną.

Jeżeli konieczne, drobnocząstkowy proszek można następnie za pomocąwody, ale zwłaszcza stężonej brzeczki fermentacyjnej, albo wodnego roztworu nadziama, albo drobnego pyłu w talerzu granulującym, albo mieszalniku w obecności albo nieobecności dalszych nośników przerobić na granulat o odpowiednim uziamieniu i o gęstości nasypowej wynoszącej 550-850 kg/m3.

Brzeczka fermentacyjna majako spoiwo korzystnie zawartość stałej substancji wynoszącą 40-65% wagowych, zwłaszcza 50-60% wagowych. Szczególnie dobrze dają się granulować zwłaszcza lizynowe produkty fermentacji, ale również produkty fermentacji innych aminokwasów.

Jeżeli pożądana jest standaryzacja zgodnej z wynalazkiem paszy dla zwierząt odnośnie zawartości aminokwasu, może to następować np. przez odpowiedni wybór ilości pozostającej biomasy i/albo odpowiednie domieszanie wstępnego koncentratu albo wysuszonego proszku. W celu standaryzacji odpowiednio można mieszać z oryginalnymi brzeczkami także brzeczki wolne od biomasy albo brzeczki o zmniejszonej ilości biomasy. Inną możliwościąjest dodanie małych ilości dopuszczalnych dla pasz substancji dodatkowych jak otrąb pszennych, mąki z osadek kolb kukurydzy albo perlitu.

176 751

Zgodne z wynalazkiem dodatki do pasz dla zwierząt, produkt jak produkt sposobu, znajdują zastosowanie do uzupełniania albo wytwarzania paszy dla zwierząt albo przedmieszek dla paszy dla zwierząt. Do wynalazku należy zatem także pasza dla zwierząt albo przedmieszka, która zawiera dodatek do pasz dla zwierząt według wynalazku.

Poniższe przykłady powinny bliżej objaśnić wynalazek.

Przykład I.

W pojemniku fermentacyjnym z mieszadłem i układem napowietrzania umieszczono 150 kg sterylnego roztworu o następującym składzie:

woda 132,0 kg melasa 0,58 kg sacharoza 3,,7 kg produkt hydrolizy glutenu kukurydzianego, 9,2 kg zakwaszony kwasem siarkowym siarczan amonu 15 kg sole mineralne substancje śladowe 0,,4 kg ustawione roztworem amoniaku na wartość pH wynoszącą 7,5.

Do roztworu tego przy temperaturze 33-35°C dodano 15 1 kultury zaszczepiającej Corynebacterium wyhodowanej w takiej samej pożywce fermentacyjnej, ale w oddzielnym pojemniku fermentacyjnym.

W ciągu 42 godzin dozowano 78 l sterylnego rozworu, który przed zobojętnieniem do pH 7,5 miał następujący skład:

woda 37,0 kg melasa 2,5 kg sacharoza 43.0 kg produkt hydrolizy glutenu kukurydzianego, zakwaszony kwasem siarkowym 8,2 kg siarczan amonu 0,9 kg sole mineralne substancje śladowe 0,2 kg

Podczas całego okresu fermentacji utrzymywano roztworem amoniaku wartość pH 7,0-7,5. Liczbę obrotów mieszadła ustawiono 600 obrotów/min, a stopień napowietrzenia na 0,5-0,7 objętość/objętość/min.

Na koniec okresu fermentacji otrzymano 252 kg surowej brzeczki fermentacyjnej o zawartości stałej substancji 31,2 kg, zawartości L-lizyny-zasady 13,7 kg i zawartości cukru 0,6 kg.

Mikroorganizmy zinaktywowano termicznie i brzeczkę fermentacyjnązagęszczono w wyparce ze spływającą warstewką cieczy pod zmniejszonym ciśnieniem do zawartości stałej substancji wynoszącej około 52% wagowych.

Następnie ten wstępny koncentrat odwodniono w suszarce rozpyłowej ze zintegrowanym złożem fluidalnym otrzymując jasnobrunatnobeżowy proszek o ciężarze nasypowym 0,5 kg/l i następującym składzie:

L-lizyna-zasada 44,77% wagowych inne a-aminokwasy 1,2% wagowych proteiny 144,% wagowych

176 751

kwasy karboksylowe o mniej niż 8 atomach węgla	5,2%	wagowych
cukier	1,9%	wagowych
tłuszcze i oleje	3,5%	wagowych
substancje mineralne	20,2%	wagowych
woda	4,1%	wagowych

Zamiast produktu otrzymanego jak wyżej opisano można zasadniczo stosować każde otrzymane w konwencjonalny sposób drobne ziarno, np.otrzymane z lizynowej brzeczki fermentacyjnej przez suszenie rozpyłowe.

W intensywnym mieszalniku EIRICH typ R 02 o wewnętrznej objętości 101, wyposażonym w cyklon gwiaździsty (5000 obrotów/min), umieszczono 2,5 kg tego drobnego ziarna i dodano 550 ml zawiesiny takiego samego drobnego ziarna w wodzie, przy czym zawartość zawiesiny wynosiła 55% wagowo/wagowo. Po 5 minutach tworzenie granulatu było zakończone i produkt wysuszono w suszarce szafkowej z obiegiem powietrza.

Tabela 1

	Dane techniczne	Produkt wyjściowy	Granulat
pochłanianie wody (wilgotność względna 72%) po 60/120 minutach (%)	1,24/2,59	0,81/1,75
ciężar nasypowy	(kg/m³)	sklejony 500	sypki 700
analiza sitowa	(%) < 100 pm	82	1
	>1000 pm	0	8
sypkość*		6	2

(*: 1 = doskonała, 2 = bardzo dobra, 6 = brak sypkości)

Wydajność granulatu po przesiewie 100 - 1000 pm: > 90%

Przykład II

W pojemniku fermentacyjnym z mieszadłem i układem napowietrzania umieszczono

150 kg sterylnego roztworu o następującym składzie:
woda	130 1
glukoza	12,4 kk
produkt hydrolizy glutenu kukurydzianego, zakwaszony kwasem siarkowym	9,0 k^
siarczan amonu	1,5 kk;
sole mineralne substancje śladowe ustawione roztworem amoniaku na wartość pH 7,5.	} 0,4 kg
Do roztworu tego przy temperaturze 33-35°C dodano 12 1 kultury zaszczepiającej Corynebacterium wyhodowanej w takiej samej pożywce fermentacyjnej, ale w oddzielnym pojemniku fermentacyjnym. W ciągu 40 godzin dozowano 771 sterylnego roztworu, który przed zobojętnieniem do pH 7,5 miał następujący skład:
woda	38 kg
glukoza	40,0 kg

176 751

produkt hydrolizy glutenu kukurydzianego, zakwaszony kwasem siarkowym	8,3 kg
siarczan amonu	0,9 kg
środek przeciwpieniący (NalcoR	0,08 kg
sole mineralne substancje śladowe	} 0,2 kg

Podczas całego okresu fermentacji utrzymywano roztworem amoniaku wartość pH 7,0-7,5. Liczbę obrotów mieszadła ustawiono na 600 obrotów/min, a stopień napowietrzenia na 0,5-0,7 objętość/objętość/min.

Na koniec okresu fermentacji otrzymano 275 kg surowej brzeczki fermentacyjnej o zawartości stałej substancji 34,1 kg, zawartości L-lizyny-zasady 15,5 kg i zawartości cukru 0,71 kg. Mikroorganizmy zinaktywowano termicznie i oddzielono za pomocąpołączenia separatora i wirówki sedymentacyjnej.

Brzeczkę uwolnioną od biomasy zagęszczono w wyparce ze spływającą warstewką cieczy pod zmniejszonym ciśnieniem do zawartości stałej substancji wynoszącej około 52% wagowych.

Następnie ten koncentrat wstępny odwodniono w suszarce rozpyłowej do jasnobrunatnobeżowego proszku o ciężarze nasypowym 0,51 kg/l i następującym składzie:

L-lizyna-zasada	52,1%	wagowych
inne a-aminokwasy	2,5%	wagowych
proteiny	8,8%	wagowych
kwasy karboksylowe o mniej niż 8 atomach węgla	6,8%	wagowych
cukier	2,4%	wagowych
tłuszcze i oleje	2,5%	wagowych
substancje mineralne	21,1%	wagowych
woda	1,6%	wagowych

Granulacja drobnocząstkowego proszku następowała jak w przykładzie I w mieszalniku z silnie ścinającymi urządzeniami mieszającymi przy zastosowaniu wstępnego koncentratu jako spoiwa i tak otrzymano bezpyłowy produkt, w którym więcej niż 80% wykazywało uziarnienie poniżej 1 mm, a ciężar nasypowy wynosił 0,65 kg/l.

Przykład III

Fermentację przeprowadzono w sposób opisany w przykładzie II, z tą różnicą, że zamiast czystego produktu hydrolizy glutenu kukurydzianego zakwaszonego kwasem siarkowym zastosowano mieszaninę złożonąz 3,5 kg produktu hydrolizy glutenu kukurydzianego zakwaszonego kwasem siarkowym i 13,8 kg zakwaszonego kwasem siarkowym produktu hydrolizy biomasy oddzielonej w przykładzie II.

Na koniec okresu fermentacji otrzymano 272 kg surowej brzeczki fermentacyjnej o zawartości stałej substancji 36,2 kg, zawartości L-lizyny-zasady 17,1 kg i zawartości cukru 0,55 kg.

Biomasę oddzielono bez obróbki wstępnej przez ultrafiltrację (<300 000 daltonów). Brzeczkę uwolnionąod biomasy zagęszczono jak w przykładzie II do zawartości stałej substancji wynoszącej około 53% wagowych.

Potem część tego wstępnego koncentratu odwodniono w suszarce fluidyzacyjnej otrzymując jasnobrunatnobeżowy proszek o ciężarze nasypowym 0,53 kg/l i o następującym składzie: L-lizyna-zasada 62,1% wago\w'^ch inne a-aminokwasy 1,2% wagowych

176 751

proteiny	2,6%	wagowych
kwasy karboksylowe o mniej niż 8 atomach węgla	3,1%	wagowych
cukier	2,0%	wagowych
tłuszcze i oleje	1,7%	wagowych
substancje mineralne	24,4%	wagowych
woda	1,6%	wagowych

Dalszączęść wstępnego koncentratu przed odwodnieniem w suszarce fluidyzacyjnej zadano taką ilością mąki z osadek kolb kukurydzy, żeby otrzymany stały produkt miał standardową zawartość L-lizyny-zasady wynoszącą 60% wagowych.

Przykład IV

Treoninowy dodatek do pasz dla zwierząt otrzymuje się w następujący sposób:

Analogicznie do sposobu opisanego we francuskim opisie patentowym FR-A nr 2 640 640, przez hodowanie szczepu Escherichia coli BKIIM B-3996 w pożywce fermentacyjnej wytwarza się brzeczkę fermentacyjną zawierającą 85 g/l L-treoniny.

Biomasę z mikroorganizmu zmienionego techniką genową oddziela się następnie przez ultrafiltrację i uwolnionąod biomasy brzeczkę granuluje się w suszarce fluidyzacyjnej albo przez suszenie rozpyłowe i granulację drobnego ziarna jak opisano w przykładzie I.

Przykład V.

Otrzymaną w konwencjonalny sposób treoninową brzeczkę fermentacyjną suszy się w suszarce rozpyłowej do suchego, drobnego proszku.

W intensywnym mieszalniku EIRICH typ R 02 o objętości wewnętrznej 10 1, wyposażonym w cyklon gwiaździsty (5000 obrotów/min), umieszcza się 2,5 kg tego produktu i dodaje 375 ml zawiesiny takiego samego produktu w wodzie, przy czym zawartość zawiesiny wynosi 45% wagowo/wagowo. Po 15 minutach tworzenie granulatu jest zakończone i produkt suszy się w suszarce szafkowej z obiegiem powietrza.

Tabela 2

Dane techniczne	Produkt wyjściowy	Granulat
Pochłanianie wody (wilgotność względna 72%)
po 60/120 minutach	(%)	brak znaczących różnic, gdyż drobne ziarno jest mało higroskopijne
Ciężar nasypowy	(kg/m³)	530	830
Analiza sitowa	(%) < 100 pm	97	2
	>1000 pm	0	9
Sypkość’		6	2

(’: 1 = doskonała, 2 = bardzo dobra, 6 = brak sypkości)

Wydajność granulatu po przesiewie 100 - 1000 (im: > 88% treonina 52,0% wagowych woda 2.5% wagowych

Przykład VI

Otrzymmnąw konwencjonalny sposób chlorotetracyklinową brzeczkę fermentacyjną o zawartości suchej substancji 17% wagowych suszy się w suszarce rozpyłowej do suchego, drobnego proszku.

176 751

W intensywnym mieszalniku EIRICH typ R 02 o objętości wewnętrznej 101, wyposażonym w cyklon gwiaździsty (5000 obrotów/min), umieszcza się 2,5 kg tego produktu i dodaje 800 ml wody. Po 13 minutach tworzenie granulatujest zakończone i produkt suszy się w suszarce szafkowej z obiegiem powietrza.

Tabela 3

Dane techniczne	Produkt wyjściowy	Granulat
Pochłanianie wody (wilgotność względna 72%) po 60/120 minutach (%)	1,47/3,03	1,00/2,26
		sklejony	sypki
Ciężar nasypowy	(kg/m³)	brak wyraźnej poprawy, gdyż drobne ziarno jest już bardzo zwarte
Analiza sitowa	(%) < 100 pm	84	1
	>1000 pm	0	6
Sypkość*		6	2

(*: 1 = doskonała, 2 = bardzo dobra, 6 = brak sypkości)

Wydajność granulatu na przesiewie 100-1000 pm: > 90% chlorotetracyklina · HC1 11/7% wagovtych woda 3,8% wagowych

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz.

Cena 4,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Dodatek do pas z dla zwierząt ne. bazie braeczki fermentacyjnej, uawierajwcy produkt fermentacji i przeważająca część Zalswurh substancji zawartych w brzeczce fermentacyjnej, przy czym biomasa fermentacyjna ewentualnie zawartajest w ilości Zf 100%, znamienny tym, że ZoZatek Zf pasz Zla zwierząt stanowi granulat ftfczkfwy d ciężarze nasypowym cf najmniej 650 kg/m³, kfrzustnij 650-850 kg/m³, utwdrzdny w cf najmniej 30% wagdwuch z Zrfbnegf ziarna, w którym tf Zrfbnym ziarnie cf najmniej 70% wagdwyrh cząstek wykazuje ubiarnienie < 100 pm, przy czym Zrfbne ziarnf stanfwi wysuszfny rozpyłowo proszek f następującym skłaZzie suchej masy

L-lizyna 44,7-62,1% wagowych proteiny 2,6-14,5% wagowych kwasy karboksylowe o mniej niż 8 atomach węgla 3,1-6,8% wagowych całkowita zawartość cukru 1,9-2,4% wagowych tłuszcze i oleje Zo 6% wagowych substancje mineralne 20,2-24,2% wagowych i o ciężarze nasypowym proszku wynoszącym poniżej 550 kg/m3.
2. DfZatek weZług zastrz. 1, znamienny tym, że granulat otoczkowy utwfrzfny jest ze spfiwem, którym jest zawiesina Zrfbnegf ziarna w woZzie albd wdZa, albf brzeczka fermentacyjna, przy czym brzeczka fermentacyjna ewentualnie zawiera biomasę fermentacyjną w ilości Zf 100%.
3. DfZatek weZług zaste. 1 albf 2, znamienny tym, że granulat otoczkowy ma w co najmniej 70% wagowych ubiamienie co najmniej 100 pm.
4. DfZatek weZług zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że jest utworzony z Zrobnego ziarna, w którym to ziarnie co najmniej 82% wagowych cząstek wykazuje uziarnienie <100 pm.
5. Sposób wytwarzania ZoZatku Zo pasz Zla zwierząt na bazie brzeczki fermentacyjnej, który zawiera proZukt fermentacji i przeważającączęść Zalszych substancji zawartych w brzeczce fermentacyjnej, przy czym biomasa fermentacyjna ewentualnie występuje w ilości Zo 100%, i w którym szczep corynebacterium proZukujący L-lizynę hoZuje się w dśroZku fermentacyjnym, zawierającym co najmniej źróZło węgla, co najmniej źróZło azotu, sole mineralne i substancje ślaZowe, znamienny tym, że fermentację prowaZzi się tak, że w końcowym etapie otrzymuje się surową brzeczkę fermentacyjną zawierającą Zający się zużyć cukier w ilości maksimum 1 g/l i zwłaszcza substancję stałąw ilości 7,5-26% wagowych, aminokwasy w ilości 1-20% wagowych, następnie brzeczkę fermentacyjną, ewentualnie po usunięciu części zawartych substancji zagęszcza się i suszy rozpyłowo Zo Zrobnego ziarna, które wykazuje w co najmniej 70% wagowych maksymalne uziarnienij 100 jam, oraz zawiera w suchej masie

L-lizynę 44,7-62,1% wagowych proteiny wagowych kwasy karboksylowe o mniej niż 8 atomach węgla 3,L6,8% wagowych całkowita zawartość cukru 1,9-2,4% wagowych

176 751 tłuszcze i oleje do 6% wagowych substancje mineralne 20,2-24,2% wagowych i następnie do otrzymanego drobnego ziarna dodaje się spoiwo, przy czym wprowadza się co najmniej 30% wagowych drobnego ziarna, i granuluje się.
6. Sposób według zastrz. 5, znamienny tym, że wytwarza się granulat wykazujący w co najmniej 70% wagowych uziarnienie> 100 pm.
7. Sposób według zastrz. 5 albo 6, znamienny tym, że jako spoiwo dodaje się zawiesinę drobnego ziarna w wodzie albo wodę, albo brzeczkę fermentacyjną, która zawiera ewentualnie biomasę fermentacyjną w ilości do 100%.
8. Sposób według zastrz. 5, znamienny tym, że wytwarza się granulat o gęstości nasypowej wynoszącej co najmniej 700 kg/m³.
9. Sposób według zastrz. 5, znamienny tym, że drobne ziarno przerabia się na granulat za pomocą silnie ścinających urządzeń mieszających.