PL176114B1

PL176114B1 - Nowe związki 7-podstawione oksasteroidowe

Info

Publication number: PL176114B1
Application number: PL93308228A
Authority: PL
Inventors: Naoyuki Koizumi; Shigehiro Takegawa; Shigeki Iwashita; Tomoko Kawachi; Fumiko Inoue; Seijiro Honma; Hiroo Takahashi; Mamoru Mieda; Kaoru Ueda; Kenyu Shibata
Original assignee: Teikoku Hormone Mfg Co Ltd
Priority date: 1992-09-30
Filing date: 1993-09-29
Publication date: 1999-04-30
Also published as: FI951505A0; SG48172A1; HU9500929D0; EP0663402A1; NO951211L; NO306066B1; DE69324595T2; NO951211D0; EP0663402A4; HUT71519A; DE69324595D1; PL308228A1; KR100231638B1; EP0663402B1; US5539127A; WO1994007908A1; DK0663402T3; FI951505A; FI114799B; AU665455B2

Abstract

1 Nowe zwiazki 7-podstawione oksasteroidowe o wzo- rze 1 w którym R 1 oznacza -S-R2 , -S(O)m -R 3 lub grupe aryloalkilowa, w których R oznacza atom wodoru, nizsza grupe alkilowa ewen- tualnie podstawiona grupa hydroksylowa, aminowa lub nizsza grupa alkoksykarbonylowa, nizsza grupe alkenylowa, grupe ary- loalkilow a, grupe arylowa ew en tu alnie podstaw iona ato- mem(ami) chlorowca, albo grupa aminowa, di-(podstawiona nizszym alkilem)aminowa, nizsza alkoksylowa lub nizsza alkilo- wa, grupe acylowa lub nizsza grupe alkoksykarbonylowa, R3 oznacza nizsza grupe alkilowa, m4 oznacza 1 lub 2, , R 4 oznacza atom wodoru lub -S-R5 , w której R 5 oznacza nizsza grupe alkilowa ewentualnie podsta- wiona grupa hydroksylowa, aminowa lub nizsza grupa alkoksy- karbonylowa, nizsza grupe alkenylowa, grupe aryloalkilowa, grupe arylowa ewentualnie podstawiona atomem(ami) chlorowca, lub grupa aminowa, d1 -(podstawiona nizszym alkilem)aminowa, nizsza alkoksylowa lub nizsza alkilowa, lub grupe acylowa, X oznacza C= 0 lub CH2, A oznacza 0, n oznacza 2, a linie przerywane pomiedzy pozycjami 1 i 2 i pomiedzy pozycjami 6 1 7 szkieletu steroidowego oznaczaja, ze moze tam istniec wiazanie podwójne pod war unkiem, ze- (a) gdy R 1 oznacza -S-R2 lub -S(O)m -R3, zaklada sie, ze wiazanie pomiedzy \pozycjami 6 i 7 oznacza wiazanie pojedyncze, i (b) gdy R 4 oznacza -S-R5 , zaklada sie, ze wiazanie pomiedzy pozycjami 1 i 2 oznacza wiazanie pojedyncze P L 1 7 6 1 1 4 B 1 W zór 1 PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku są nowe związki 7-podstawione oksasteroidowe inhibitujące działanie aromatazy, a bardziej dokładnie'związek steroidowy o wzorze 1, w którym

R oznacza -S-R , -S(O)m-R lub grupę aryloalkilową, w których

R2 oznacza atom wodoru, niższą grupę alkilową ewentualnie podstawioną grupą hydroksylową, aminową lub niższą grupą alkoksykarbonylową, niższą grupę alkenylową, grupę aryloalkilową, grupę arylową ewentualnie podstawioną atomem(ami) chlorowca, albo grupą aminową, di-(podstawioną niższym alkilem) aminową, niższą alkoksylową lub niższą alkilową, grupę acylową lub niższą grupę alkoksykarbonylową,

R3 oznacza niższą grupę alkilową, m oznacza 1 lub 2,

R4 oznacza atom wodoru lub -S-R5, w której R5 oznacza niższą grupę alkilową ewentualnie podstawioną grupą hydroksylową, aminową lub niższą grupą alkoksykarbonylową, niższą grupę alkenylową, grupę aryloalkilową, grupę arylową ewentualnie podstawioną atomem(ami) chlorowca, lub grupą aminową, di-(podstawioną niższym alkilem) aminową, niższą alkoksylową lub niższą alkilową, lub grupę acylową,

1.76 114

X oznacza C=O lub CH2,

A oznacza 0, n oznacza 2, a linie przerywane pomiędzy pozycjami 1 i 2 oraz pomiędzy pozycjami 6 i 7 szkieletu steroidowego oznaczają, że może tam istnieć wiązanie podwójne pod warunkiem, że (a) gdy R¹ oznacza -S-R² lub -S(O)_m-R³, przyjmuje się, że wiązanie pomiędzy pozycjami 6 i 7 oznacza wiązanie pojedyncze, i (b) gdy R⁴ oznacza -S-R⁵, przyjmuje się że wiązanie pomiędzy pozycjami 1 i 2 oznacza wiązanie pojedyncze.

Biosyntezę estrogenów można przeprowadzić w ten sposób, że androgeny poddaje się utlenieniu i eliminacji kwasu mrówkowego za pomocą enzymu nazywanego aromatazą i aromatyzuje. Dlatego, jeśli działanie aromatazy można skutecznie zahamować, to oczekuje się, że jest to użyteczne przy leczeniu chorób wywołanych przez estrogeny i zgodnie z tym oczekiwaniem znaleziono dotychczas kilka inhibitorów aromatazy skutecznych przy leczeniu raka piersi i przerostu prostaty.

Inhibitory aromatazy są także skuteczne przy leczeniu innych chorób wywołanych przez estrogeny, na przykład rak macicy, rak jajnika, endometrioza, przerost sutków u mężczyzn, niepłodność u mężczyzn związana ze skąpym nasieniem i tak dalej.

Takimi znanymi związkami będącymi inhibitorami steroidowymi aromatazy, jest na przykład znany testolactone (Merck Index, 10-te wydanie, 8999), 4-hydroksy-4-androsteno-3,17-dion i jego estry (patent amerykański nr 4 235 893), pochodne 1-alkiloandrostal,4-dieno-3,17-dionu (japońska otwarta publikacja patentowa nr 13796/1985), pochodne 4-podstawionego androsteno-3,17-dionu (japońska otwarta publikacja patentowa nr 189295/1986), pochodne 6-metylenoandrosta-1,4-dieno-3,17-dionu (Journal of Medicinal Chemistry, 32, 651 (1989)), pochodne 7α podstawionego tioandrostenodionu (Journal of Medicinal Chemisty, 21,1007 (1978)), i tak dalej.

Jednakże, te steroidowe inhibitory aromatazy, gdy podawane są żywym organizmom ulegają dezaktywacji w wyniku metabolizmu i nie są na tyle zadawalające aby stosować je klinicznie.

Obecnie stwierdzono, że serie związków steroidowych w których heteroatom wprowadzony jest do części pierścienia D i pozycja 7 szkieletu steroidowego jest podstawiona specyficznym podstawnikiem, mają doskonałą aktywność inhibitowania aromatazy, a ponadto, ulegają powolnej dezaktywacji w wyniku metabolizmu.

W niniejszym opisie określenie niższy oznacza, że liczba atomów węgla w grupach lub w związkach których to określenie dotyczy wynosi 6 lub mniej, korzystnie 4 lub mniej.

We wzorze 1, niższa grupa alkilowa obejmuje, na przykład, grupy metylową, etylową, n-propylową, izopropylową, n-butylową, sec-butylową, tert-butylową, n-pentylową, nheksylową i tak dalej, niższa grupa alkoksylową obejmuje, na przykład, grupę metoksylową, etoksylową, n-propoksylową, n-butoksylową, i tak dalej, niższa grupa alkenylową obejmuje, na przykład, grupy winylową, allilową i tak dalej, niższa grupa alkoksykarbonylowa obejmuje, na przykład, grupy metoksykarbonylową, etoksykarbonylową, izopropoksykarbonylową i tak dalej, i grupa aryloalkilowa obejmuje, na przykład grupę benzylową, 4-metoksybenzylową, fenetylową i tak dalej.

Niższa grupa alkilowa ewentualnie podstawiona grupą hydroksylową, aminową lub niższą alkoksykarbonylową obejmuje, na przykład, poza wspomnianymi wyżej niepodstawionymi niższymi grupami alkilowymi, grupy 2-hydroksyetylową, 3-hydroksypropylową, 2-aminoetylową, 3-aminopropylową, metoksykarbonylometylową, metoksykarbonyloetylową, etoksykarbonylometylową, etoksykarbonyloetylową i tak dalej, i grupa arylowa ewentualnie podstawiona atomem(ami) chlorowca, lub grupą aminową, di(niższy alkil)aminową, niższą alkoksylową lub niższą grupą(ami) alkilową obejmuje, na przykład, grupę fenylową, 1-naftylową, 2-naftylową, 4-chlorofenylową, 2-aminofenylową, 4-aminofenylową, 4-amino-1-naftylową, 4-dimetyloaminofenylową, 4-alkoksyfenylową, 4-alkilofenylową i tak dalej.

176 114

Grupa acylowa jest to część pozostała po usunięciu przynajmniej jednej grupy OH z kwasu organicznego takiego jak kwas mono- lub polikarboksylowy, a szczególnie obejmuje grupy o wzorze -COR⁶. W grupach tych, R⁶ oznacza atom wodoru, niższą grupę alkilową ewentualnie podstawioną atomem chlorowca, grupą aminową, grupą karboksylową, niższą grupą alkoksykarbonylową, niższą grupą alkanoiloksylową, grupą karbamoilową lub grupą arylową, niższą grupę alkenylową ewentualnie podstawioną grupą arylową, niższą grupę cykloalkilową, grupę arylową ewentualnie podstawioną niższą grupą(ami) alkilową, niższą grupą(ami) alkoksylową albo atomem(ami) chlorowca, grupę aminową ewentualnie podstawioną jedną lub dwoma niższymi grupami alkilowymi, i tak dalej.

Specyficzne przykłady grupy acylowej obejmują grupę formylową, acetylową, propionylową, butyrylową, trifluoroacetylową, glicylową, 3-karboksypropionylową, 3-etoksykarbonylopropionylową, acetoksyacetylową, fenyloacetylową, akryloilową, benzoilową, pmetoksybenzoilową, p-metylobenzoilową, p-chlorobenzoilową, karboilową, N,N-dimetylokarbomoilową, N,N-dietylokarbamoilową i tak dalej.

Korzystną grupą związków o wzorze 1 są te związki o wzorze 1, w którym R¹ oznacza -S-R² lub -S-(O)m-R³. W związkach o wzorze 1 według wynalazku, gdy wiązanie pomiędzy pozycjami 1 i 2 oraz/albo pomiędzy pozycjami 6 i 7 oznaczają wiązania pojedyncze, podstawniki R1 i -S-R⁵ mogą być przyłączone do dowolnej pozycji a i pozycji β, lecz z punktu widzenia aktywności farmakologicznej szczególnie korzystne są związki, w których podstawniki są przyłączone w pozycji a (wszystkie wzory chemiczne podane w tym opisie, bez względu na to czy podstawniki w pozycjach 1 i 7 przyłączone są do pozycji a lub pozycji β przedstawione są liniami ciągłymi).

Związki według wynalazku o wzorze 1, w którym symbol R1 oznacza S-R2 (a) można wytworzyć w reakcji pomiędzy związkiem o wzorze 2, w którym X, A i n mają wyżej podane znaczenia, i związkiem o wzorze 3 HS-R2¹, w którym R2 oznacza niższą grupę alkilową ewentualnie podstawioną grupą hydroksylową, aminową lub niższą alkoksykarbonylową, niższą grupę alkenylową, grupę aryloalkilową, grupę arylową ewentualnie podstawioną atomem(ami) chlorowca, lub grupą aminową, di(niższy alkil) aminową, niższą alkoksylową lub niższą alkilową, albo grupę acylową i, jeśli to pożądane, poddanie otrzymanego związku o wzorze la, w którym r2\ R⁴, X, A i n mają wyżej podane znaczenia, reakcji wybranej spośród (i) reakcji podstawienia pozycji 7 grupą merkapto (ii) reakcji podstawienia pozycji 7 grupą merkapto a następnie dalej przekształcenie jej w ewentualnie podstawioną niższą grupę alkilotio, grupę acylotio lub niższą alkoksykarbonylotio, i (iii) reakcji eliminacji grupy R4 w pozycji 1 aby wprowadzić podwójne wiązanie pomiędzy pozycją 1 i pozycją 2.

Dalej, związki według wynalazku o wzorze 1, w którym symbol R1 oznacza -S(O)m-R3.

(b) można wytworzyć przez utlenienie związku o wzorze 1b, w którym R3, X, A i n mają wyżej podane znaczenia, i, jeśli to pożądane, poddanie otrzymanego związku o wzorze 1c, w którym R³, m, X, A i n mają wyżej podane znaczenia, (iv) reakcji podstawienia w pozycji 1 grupy -S-R5.

Dalej związki według wynalazku, o wzorze 1, w którym symbol R1 oznacza grupę aryloalkilową (c) można wytworzyć poddając związek o wzorze 4, w którym X, A, i n mają takie same znaczenia jak podano wyżej, jednej z reakcji wybranej spośród (v) reakcji wprowadzenia grupy aryloalkilowej w pozycję 7, i (vi) reakcja wprowadzenia grupy aryloalkilowej w pozycję 7 i wprowadzenia podwójnego wiązania pomiędzy pozycje 6 i 7, i, jeśli to pożądane, poddanie otrzymanego związku 1 d, w którym, Rⁿ oznacza grupę aryloalkilową, a X, A i n mają wyżej poddane znaczenia, jednej z reakcji wybranej spośród (vii) reakcji wprowadzenia podwójnego wiązania pomiędzy pozycje 1 i 2, oraz

176 114 (viii) reakcji wprowadzeniapodwójnego wiązaniaponiięd;m pozycje ż Ϊ2 i podstawienie w pozycji 1 grupy -S-R⁵.

W procesie (i), reakcję związku o wzorze d ze związkiem o wzorze 3, ąOzie Rd¹nzniczi grupp acylową, zwykle, prowaOzi sip w obecności rozpuszczalników albo w rozpuszczalniku, takim jak kwas octowy, w temperaturze pokojowej aż Oo temperatury wrzenia mieszaniny reakcyjnej, korzystnie w temperaturze wrzenia mieszaniny reakcyjnej. Z Oruąiej strony, ąOy Rd¹ oznacza ąrupp inni niż grupa acylowa, reakcjp można zwykle prowiOzić, w rozpuszczalniku obojętnym tikim jak Oioksan, tetrahyOrofuran, metanol ilbo etanol, w obecności alkoholanu metalu alkalicznego takiego jak metinolan soOu lub etanolin soOu, metalu alkalicznego takiego jak sóO metaliczny lub potas metaliczny, woOorku metalu alkalicznego, takiego jak woOorek soOu lub woOorek potasu. OOpowieOnia temperatura reakcji wynosi, zwykle, 0°C Oo temperatury wrzenia mieszaniny reakcyjnej.

Jeśli choOzi o stosowaną proporcję związku o wzorze 3 Oo związku o wzorze d, to generalnie korzystnie jest stosować związek o wzorze 3 w ilości przynajmniej jeOen mol, zwykle rzpOu d Oo 20 molina mol związku o wzorze 3. OOpowieOnie jest używanie około

1,5 Oo 15 moli metalu alkalicznego na mol związku o wzorze 3.

W ten sposób otrzymuje sip związek o wzorze la.

GOy reakcjp prowaOzi sip w łagoOnych warunkach, na przykłaO w temperaturze reakcji 0°C Oo około temperatury pokojowej, używając jako materiału wyjściowego związku o wzorze d, w którym istnieje wiązanie poOwójne pomipOzy pozycjami 1 i d, powstaje także związek o wzorze 5, w którym R²\ X, A i n mają wyżej poOane znaczenia, oprócz związku o wzorze la.

Otrzymany związek o wzorze li można, jeśli pożąOane, przekształcić w inny związek poOOijąc poprzeOni związek Oowolnej reakcji wybranej z wyżej wymienionych reakcji (i), (ii) (m).

Przekształcenie pozycji 7 w grupp merkapto w powyższej reakcji (i) można łatwo przeprowaOzić poOOając hyOrolizie związek z grupą acylotio w pozycji 7. HyOrolizp można przeprowaOzić znanym sposobem, na przykłiO Oziałając na związek alkaliami, takimi jak woOorotlenek soOu lub woOorotlenek potasu w rozpuszczalniku takim jak tetrahyOrofurin, metanol lub etanol.

Przekształcenie grupy merkapto w pozycji 7 w ewentualnie poOstawioną niższą grupp ilkilotio w reakcji (ii) można łatwo przeprowaOzić, na przykłaO Oziałając na surowy związek oOczynnikiem alkilującym o niższym alkilu, takim jak ewentualnie halogenek poOstawionego niższego alkilu, w obojptnym rozpuszczalniku takim jak OimetyloformamiO, Oimetylosulfotlenek lub tetrahyOrofuran, w obecności alkaliów takich jak woOorek soOu lub metanolan soOu. Przekształcenie grupy merkapto w pozycji 7 w grupp acylotio lub niższą alkoksykarbonylotio można łatwo przepr;o^w^^zić, na przykłaO Oziałając na surowy związek halogenkiem kwasowym, chlorowcowęglanem niższego alkilu, bezwoOnikiem kwasowym lub tym poOobnym, w obojptnym rozpuszczalniku, takim jak chloroform, Oichlorometan lub Oioksan, w obecności alkaliów takich jak piryOyni, woOorek soOu lub metanol soOu.

Reakcjp wprowaOzenia poOwójnego wiązania pomipOzy pozycje 1 i d weOług reakcji (iii) prowaOzi sip w różnych warunkach reakcji w zależności oO przypiOku kieOy poOstawnik R⁴ w pozycji 1 oznacza woOór i w ^przypaOku kieOy R⁴ oznacza -S-R?.

Mianowicie, gOy poOstiwnik Rt w pozycji 1 oznacza atom woOoru, reakcjp zwykle prowaOzi sip oOwaOarniając związek o wzorze la w obojptnym rozpuszczalniku takim jak Oioksan lub benzen w warunkach wrzenia, używając d,3-Oichloro-5,6-Oicyano-1,4-benzochinon (DDQ).

Z Orugiej strony, gOy poOstiwnik R4 w pozycji 1 oznacza -S-R.5, grupp -S-lR w pozycji 1 możni usunąć przez ogrzewanie związku o wzorze la albo Oziałanie ni niego alkaliami.

Ogrzewanie można, na przykłaO, prowaOzić w obojptnym rozpuszczalniku takim jak OimetyloformamiO, Oimetylosulfotlenek albo toluen w warunkach wrzenia, jeśli pożąOane w obecności kwasu takiego jak kwas octowy lub kwas p-toluenosuhonowy.

176 114

Działanie alkaliami można, na przykład, prowadzić w obojętnym rozpuszczalniku takim jak tetrahydrofuran, dioksan lub metanol, w obecności alkaliów takich jak metanolan sodu lub wodorotlenek sodu. W tej reakcji, gdy używa się związek o wzorze la, w którym R²¹ oznacza grupę acylową, eliminacji ulega nie tylko grupa -S-R⁵ w pozycji 1, lecz także grupa acylotio w pozycji 7 ulega przekształceniu w grupę merkapto w wyniku hydrolizy alkaliami.

Według procesu (b), utlenianie związku o wzorze lb zwykle prowadzi się działając na niego środkiem utleniającym takim jak kwas m-chloronadbenzoesowy lub kwas nadoctowy, w obojętnym rozpuszczalniku takim jak benzen, toluen lub chloroform.

Właściwa temperatura reakcji jest zwykle rzędu od 0 do 50°C, korzystnie od temperatury chłodzącego lodu do temperatury pokojowej, i zwykle odpowiednia ilość środka utleniającego jest rzędu od 0,5 do 3 moli na mol związku o wzorze lb.

W ten sposób otrzymuje się związek o wzorze lc.

Możliwe jest także otrzymanie pożądanego związku o wzorze lc, w którym m oznacza 1 i/albo 2, odpowiednio dobierając ilość stosowanego środka utleniającego oraz warunki reakcji.

Otrzymany związek o wzorze lc można, jeśl¹' to pożądane, przekształcić w inny pożądany związek, poddając go reakcji (iv).

Przekształcenie atomu wodoru w pozycji 1 w grupę -S-R⁵ w reakcji (iv) można przeprowadzić w taki sam sposób jak w reakcji pomiędzy związkiem o wzorze 2 i związkiem o wzorze 3 w procesie (a).

Według procesu (c), związek o wzorze ld według wynalazku, w którym pozycja 7 jest podstawiona grupą aryloalkilową można otrzymać poddając związek o wzorze 4 albo reakcji (v) albo reakcji (vi).

Wprowadzenie grupy aryloalkilowej w pozycję 7 w reakcji (v) można przeprowadzić wprowadzając najpierw podwójne wiązanie pomiędzy pozycje 6 i 7 związku o wzorze 4, a następnie aryloalkilując otrzymany związek.

Wprowadzenie podwójnego wiązania pomiędzy pozycje 6 i 7 można, zwykle, przeprowadzić przez odwadarnianie związku o wzorze 4 w t-butanolu lub ksylenie w warunkach wrzenia, stosując 2,3,5,6-tetrachloro-l,4-benzochinon (chlorami). Następne aryloalkilowanie można łatwo przeprowadzić, na przykład działając na otrzymany związek halogenkiem aryloalkilomagnezowym, na przykład, chlorkiem benzylomagnezowym, w obojętnym rozpuszczalniku taki jak tetrahydrofuran, dioksan lub eter dietylowy, w obecności chlorku miedziawego.

Gdy związku o wzorze 4, w którym X oznacza C=O, używa się jako substratu w tej reakcji, to korzystne jest albo uprzednio zabezpieczyć grupę okso w pozycji 17 lub 17a grupą etylenodioksy, i tak dalej, w aryloalkilowaniu, albo najpierw przekształcić grupę okso w grupę hydroksylową przez redukcję wodorkiem litowo tri-tert-butoksyglinowym, i tak dalej, w obojętnym rozpuszczalniku takim jak tetrahydrofuran, zabezpieczyć otrzymany hydroksy związek grupą acetylową, grupą metoksymetylową, grupą tetrahydropiranylową, grupą t-butylodimetylosililową, i tak dalej, a następnie przeprowadzić aryloalkilowanie. W powyższym przypadku, po wprowadzeniu grupy aryloalkilowej, odtwarza się grupę okso w pozycji 17 lub 17a przez usunięcie grupy zabezpieczającej albo przez usunięcie grupy zabezpieczającej i następnie utlenienie odczynnkiem Jonesa.

W reakcji (vi), reakcję wprowadzenia grupy aryloalkilowej w pozycję 7 i wprowadzenie podwójnego wiązania pomiędzy pozycje 6 i 7 można przeprowadzić poddając najpierw związek o wzorze 4 reakcji zabezpieczenia grupy okso i reakcji izomerycznej, poddając otrzymany związek reakcji utlenienia aby wprowadzić grupę okso w pozycję 7 a następnie otrzymany związek poddać reakcji aryloalkilowania. W tym przypadku, po wprowadzeniu grupy aryloalkilowej, usuwa się grupę zabezpieczającą grupę okso, na przykład działając na związek aryloalkilowany kwasem siarkowym w dioksanie.

W ten sposób otrzymuje się związek o wzorze ld.

Otrzymany związek o wzorze 1d można, jeśli pożądane, przekształcić w inny związek poddając ten związek reakcji (vii) lub (viii).

Wprowadzenie podwójnego wiązania pomiędzy pozycje 1 i 2 w reakcji (vii) można, zwykle, przeprowadzić przez odwadaraianie związku o wzorze 1d w dioksanie lub benzenie w warunkach wrzenia, używając 2,3-dichloro-5,6-dicyano-1,4-benzochinon (DDQ).

Zamianę atomu wodoru w pozycji 1 w grupę -S-R^yw reakcji (viii) można przeprowadzić w taki sam sposób jak w reakcji pomiędzy związkiem o wzorze 2 i związkiem o wzorze 3 w sposobie (a).

Związek o wzorze 1 według wynalazku, w którym X oznacza CH2 można także otrzymać przez redukcję związku o wzorze 1, w którym X oznacza C=O za pomocą wodorku litowo tri-tert-butoksyglinowego, wodorku diisobutyloglinowego, i tak dalej w obojętnym rozpuszczalniku takim jak tetrahydrofuran, dioksan lub toluen w celu przekształcenia grupy X w grupę hydroksylową, i dalej redukując otrzymany hydroksyzwiązek trietylosilanem i kompleksem trifluorku boru z eterem dietylowym w chlorku metylenu.

Związki o wzorze 1 według wynalazku można wyodrębnić i oczyścić z mieszanin reakcyjnych znanymi metodami, na przykład takimi metodami, jak rekrystalizacja, dystylacja, chromatografia kolumnowa i/albo chromatografia cienkowarstwowa.

Powyżej opisane 7-podstawione oksasteroidowe związki według wynalazku o wzorze 1 mają doskonałe działanie inhibitujące aromatazę, i są skuteczne w leczeniu chorób wywołanych przez estrogeny, na przykład, rak pierwsi, rak macicy, rak jajników', endometrioza, przerost sutków u mężczyzn, przerost prostaty, niepłodność u mężczyzn spowodowana skąpym nasieniem, i tak dalej.

Wyniki testów in vitro i in vivo związków o wzorze 1 według wynalazku o działaniu inhibitującym aromatazę podane są niżej.

(1) Próba działania inhibitującego aromatazę (in vitro)

Microsomy łożyska ludzkiego (odwirowane przy 1O5.0OO X g przez 60 minut) otrzymano według sposobu Ryan’a (The Journal Biological Chemistry, 234, 268-272, (1959). Microsom używano po dwukrotnym jego przemyciu 0,5 mM roztworem ditiotreitolu, liofilizowano i przechowywano w temperaturze -20°C.

Próbę działania inhibitującego aromatazę przeprowadzono metodą opracowaną przez Tompsona i Stiteri (Journal of Steroid Biological Chemistry, 249,5373-5378, (1974)). Mianowicie, metoda polega na ilościowym znaczeniu ³H2O uwolnionej podczas aromatyzacji [1,2-³H]androstenodionu. Doświadczenie z użyciem enzymu przeprowadzono w 67 mM buforze fosforanowym (pH 7.5) tak żeby końcowa ilość roztworu do inkubacji mogła być 0,5 ml. Roztwór do inkubacji zawierał 180 «M NaDPH, 2μΜ [1,2-³H]androstenodionu, 150«g liofilizowanego microsomu łożyska ludzkiego, 25«l metanolu i testowany związek w różnych stężeniach. Ikbubację prowadzono w powietrzu w temperaturze 37°C przez 20 minut, reakcję przerwano dodając 3 ml chloroformu i mieszaninę mieszano przez 40 sekund. Mieszaninę wirowano przy 700 X g przez 10 minut, pobrano 0,3 ml roztworu wodnego znad osadu, dodano mieszaninę scyntylacyjną i zmierzono ilość utworzonej 3H2O.

Otrzymane wyniki przedstawione w tabeli 1.

Tabela 1

Związek	IC50 (mM)
Przykład 1	2,3
Przykład 8	0,4
Przykład 16	0,5

(2) Próba działania inhibitującego aromatazę (in vivo)

176 114

Próbę działania inhibitującego aromatazę przeprowadzono według sposobu opracowanego przez G.H.Dedkers i A.H.W.M. Schuurs (Journal of Steroid Biochemistry, 32, 625-631, (1989)).

Do próby użyto grupy dorosłych samic szczura jeden tydzień po wypuszczeniu przysadki mózgowej, każda grupa zawierała 8 do 10 zwierząt. 16 mg/kg siarczanu dehydroepiandrosteronu (DHEAS) i 5 ml/kg rozpuszczalnika (sól fizjologiczna zawierająca 2% polisorbatu 80), albo DHEAS i 2 mg/kg testowanego związku zawieszonego w rozpuszczalniku podawano do pyska szczura raz na dzień przez kolejne 4 dni. Po 6 dniach licząc od następnego dnia po pierwszym podaniu pobrano próbkę wymazu z pochwy i obserwowano pod mikroskopem po zabarwieniu roztworem barwiącym Giemsa. Zrogowacenie wymazu z pochwy pod wpływem DHEAS obserwowano od 3 dnia po pierwszym podaniu i jego działanie zanikło 6 dni później. Dlatego też, liczbę zrogowacenia wymazu przyjęto jako pełne 3 dni od trzeciego dnia do piątego dnia po rozpoczęciu podawania. Inhibitujące działanie testowanego związku na rogowacenie wyrażono jako szybkość przeciwdziałania zrogowaceniu w grupie podawanego rozpuszczalnika.

W związku z tym, zrogowacenie wymazu pochwowego jest spowodowane przez estrogeny biosyntetyzowane z DHEAS przez aromatazę, i dlatego, jeśli inhibituje się aromatazę, obserwuje się inhibitowanie zrogowacenia.

Wyniki przedstawione są w tabeli 2.

Tabela 2

Związek	Szybkość inhibitowania (%)
Przykład 8	68,2 ± 13,6
Przykład 16	70,6 ± 15,6
Przykład 43	70,6 ± 15,6

W ten sposób, związki według wynalazku o wzorze 1 można podawać doustnie lub podawać pozajelitowo (to jest, wstrzykiwać domięśniowo, wstrzykiwać dożylnie, podawać odbytniczo, podawać podskórnie, i tak dalej) jako środek hamujący biosyntezę estrogenów, przy leczeniu ludzi lub innych ssaków.

Związki według wynalazku stosowane jako środki farmaceutyczne można preparować razem z farmaceutycznie akceptowanymi, nietoksycznymi dodatkami w postaci dawki o stałej formie (na przykład, tabletki, twarde kapsułki żelatynowe, miękkie kapsułki, granulki, proszki, drobne granulki, pigułki, pastylki, i tak dalej), półstałej formie (na przykład, czopki, maści i tak dalej) i w postaci ciekłej (na przykład, zastrzyki, emulsje, zawiesiny, płyny do przemywania, spraje i tak dalej) zgodnie z ich użyciem.

Do nietoksycznych dodatków użytecznych dla powyższych preparatów należą, na przykład, skrobia, żelatyna, glukoza, laktoza, fruktoza, maltoza, węglan magnezu, talk, stearynian magnezu, metyloceluloza, karboksymetyloceluloza lub jej sole, guma arabska, glikol polietylenowy, estry alkilowe kwasu p-hydroksybenzoesowego, syropy, etanol, glikol propylenowy, wazeliny, Carbowaxy, gliceryna, chlorek sodu, siarczyn sodu, fosforan sodu, kwas cytrynowy i tak dalej. Środki farmaceutyczne mogą także zawierać inne terapautycznie użyteczne środki farmaceutyczne. Składy związków tego wynalazku w środkach farmaceutycznych bardzo zależą od ich form dawkowania, i tak dalej, lecz generalnie pożądane jest aby zawierały związki tego wynalazku w stężeniach od 0,1 do 50% wagowych w przypadku stałej lub półstałej formy, i w stężeniach od 0,05 do 10% wagowych w przypadku ciekłej formy.

Dawki związków według wynalazku mogą być bardzo różne w zależności od rodzaju ssaków włączając osobników ludzkie, dróg podawania, ostrości objawów, diagnozy lekarskiej, i tak dalej, lecz, generalnie, dawki mogą wahać się w zakresie od 0,1 do 100 mg/kg,

176 114 korzystnie od 1 do 50 mg/kg. Jednakże, jest oczywiste iż można podawać ilość mniejszą od dolnej granicy powyższego zakresu lub ilość większą niż górna granica w zależności od ostrości objawów u pacjentów, diagnozy lekarskiej i tak dalej. Powyższe dawki można podawać jeden raz dziennie lub kilka razy dziennie w odpowiednich odstępach czasu.

Przykład. Wynalazek jest dalej szczegółowo opisany w przykładach i przykładach preparatywnych.

Przykład 1.

Do mieszaniny 100 mg D-homo-17-oksaandrosta-4,6-dieno-3,17a-dionu, 0,15 ml 4aminotiofenolu i 1,5 ml dioksanu dodano 5 mg metalicznego sodu i mieszaninę mieszano w atmosferze azotu w temperaturze pokojowej przez 5 dni. Do mieszaniny reakcyjnej dodano wodę i produkt poddano ekstrakcji octanem etylu. Ekstrakt przemyto nasyconą solanką i suszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymany surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [rozpuszczalnik rozwijający chloroform: aceton (19:1)] i otrzymano 42 mg 7α -[(4-aminofenylo)tio]-D-homo-17-oksaandrost-4-eno-3,17a-dionu.

'lI-NMR (CDC1s, δ ): 1,20 (3H, s), 1,26 (3H, s), 3,43 (1H, m), 4,0 - 4,7 (2H, m), 5,67 (1H, s), 6,8 -7,5 (4H, m)

MS (m/z): 425 (M J 409.

Przykład 2.

0,13 ml odczynnika Jones’a dodano kroplami w temperaturze 0°C do mieszaniny 100 mg la -benzylo-17a£-hydroksy-D-homo-17-oksaandrost-4-eno-3 onu i 8,5 ml acetonu i mieszaninę mieszano przez 10 minut. Do mieszaniny reakcyjnej dodano wodę i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto wodnym 5% roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconą solanką i wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano i pozostały surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: aceton (19:1)] otrzymując 48 mg la -benzylo-D-homo-17-oksaandrost-4-eno-3,17a-dio.nu.

Ή-NMR (CDC13, δ ): 1,22 (3H, s), 1,30 (3H, s), 4,0 ~ 4,7 (2H, m), 5,72 (1H, s), 6,9-7,5 (5H, m)

MS (m/z): 392 (M+), 3,77, 301

Przykład 3.

Mieszaninę 50 mg D-homo-17-oksaandrosta-4,6-dieno-3-onu i 0,2 ml kwasu tiooctowego ogrzewano do wrzenia przez 3 godziny. Rozpuszczalnik oddestylowano i pozostały surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, heksan: octan etylu (2:1)] otrzymując 62 mg la -(acetylotio)-D-homo-17-oksaandrost-4-en-3-onu.

Ή-NMR (CDCb, δ ): 1,03 (3H, s), 1,21 (3H, s), 2,33 (3H, s), 3,00, 3,39 (2H, Abq, J=11Hz), 3,33 (1H, m), 4,00 (2H, m), 5,71 (1H, d, J=2Hz)

MS (m/z) 362 (M+), 320, 305,287

Przykład 4.

Taką samą operację jak w przykładzie 1 przeprowadzono używając benzylomerkaptan zamiast 4-aminotiofenolu, dodano 1 N kwas siarkowy do otrzymanej mieszaniny reakcy'nej i mieszaninę mieszano przez noc w temperaturze pokojowej. Produkt ekstrahowano octanem etylu ekstrakt przemyto nasyconą solanką i wysuszono nad bezwodnym siarczanem sodu. Rozpuszczalnik oddestylowano a otrzymany surowy produkt ' oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstowej [roztwór rozwijający, chloroform: aceton (39:1)] otrzymując la -(benzylotio)-D-homo-17-oksaandrost-4-eno-3,17a-dion.

Ή-NMR (CDC1₃, δ): 1,16 (3H, s), 1,17 (3H, s), 2,83 (1H, m), 3,55, 3,70 (2H, Abq, J=14Hz),'3,8 -4,5 (2H, m), 5,78 (1H, br s), 7,1-7,4 (5H, m).

MS (m/z) 424 (M+), 409, 333,302, 287

Przykład 5.

Do mieszaniny 68 mg D-homo-17-oksaandrosta-4,6-dien-3-onu, 150 ml 4-aminotiofenolu i 2,5 ml dioksanu dodano 15 mg metalicznego potasu i mieszaninę poddano

176 114 działaniu ultradźwięków w temperaturze pokojowej przez jedną godzinę w .atmosferze azotu. Metaliczny potas usunięto, dodano wody do mieszaniny reakcyjnej i produkt poddano ekstrakcji octanem etylu. Ekstrakt przemyto nasyconą solanką i suszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymany surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, benzen: octan etylu (4:1)] otrzymując 32 mg la -[(4-aminofenylo)tio]-D-homo-17-oksaandrost~4en-3-onu.

¹ H-NMR (CDCfe, ó ): 1,04 (3H, s), 1,20 (3H, s), 3,05 (1H, d, J=11Hz), 3,2 ~ 3,6 (3H, m), 4,05 (1H, m), 5,62 (1H, s), 7,0 -7,4 (4H, m)

MS (m/z) 411 (M+), 395, 393

Przykład 6.

Mieszaninę 6 ml 2,0 M roztworu chlorku benzylomagnezowego w tetrahydrofuranie, 400 mg chlorku miedziawego i 15 ml tetrahydrofuranu mieszano w 0°C przez 10 minut w atmosferze azotu. Do tej mieszaniny dodano mieszaninę 38 mg D-homo-17-oksaandrosta4,6-dien-3-onu, 5 mg chlorku miedziawego i 2,5 ml tetrahydrofuranu i mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej przez 1 godzinę. Do mieszaniny reakcyjnej dodano eter dietylowy, wodę i 5% kwas solny i warstwę organiczną przemyto 5% roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconą solanką, i suszono nad bezwodnym siarczanem sodu. Rozpuszczalnik oddestylowano i pozostały surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: aceton (19:1)] otrzymując 28 mg 7a -benzylo-D-homo- 17-oksaandrost-4-en-3 -onu.

Ή-NMR (CDCE, d): 1,07 (3H, s), 1,22 (3H, s), 3,05, 3,44 (2H, ABq, J=lttfe), 3,42 (1H, m), 4,11 (1H, m), 5,72 (1H, s), 6,9 ~ 7,5 (5H, m).

Przykład 7.

Takie same operacje jak w przykładzie 3 przeprowadzono używając 50 mg D-homo17-oksaandrosta-l,4,6-trien-3-onu w miejsce D-homo-17-oksaandrosta-4,6-diem3-onu, i otrzymany surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, heksan: octan etylu (1:1)] otrzymując 38 mg 7α -(acetylotio)-D-homo17-oksaandrosta-'l,4-dien-3-onu jak bardziej polarnego produktu.

Ή-NMR (CDCh, dj): 1,06 (3H, s), 1,26 (3H, s), 1,32 (3H, s), 2,92 (1H, m), 1,99, 3,39 (2H, Abq, J=11Hz), 3,30 (1H, m), 4,05 (2H, m), 6,03 (1H, br t, J=2Hz), 6,27 (1H, dd, J=2,10Hz), 7,00 (1H, d, J=10Hz)

MS (m/z) 361 (M+), 318, 284

Dalej, 12 mg 1a,7a-bis(acetylotio)-D-homo-17-oksaandrost-4-en-3-onu otrzymano jako produktu mniej polarnego.

Ή-NMR (CDCh, d): 1,02 (3H, s), 1,41 (3H, s), 2,3 - 3,6 (7H, m), 2,36 (3H, s), 2,37 (3H, s), 3,9-4,2 (3H, m), 5,72 (1H, br s)

MS (m/z) 393 (M ⁴ -COCH3), 361, 360, 318

Dalej, 15 mg 1a-(acetylotio)-D-homo-17-oksaandrosta-4,6-dien-3-onu otrzymano jako jeszcze mniej polarny produkt.

Ή-NMR (CDCU d ): 1,06 (3H, s), 1,30 (3H, s), 2,32 (3H, s), 2,3 ~ 3,6 (5H, m), 3,9 ~ 4,3 (2H, m), 5,72 (1H, br s), 6,20 (2H, br s).

Przykład 8.

Mieszaninę 42 mg 1α,7α -bis(acetylotio)-D-homo-17-oksaandrost-4-en-3-onu, 0,5 ml 25% roztworu metanolowego metanolanu sodu i 3 ml metanolu mieszano w temperaturze pokojowej przez 40 minut w atmosferze azotu. Do mieszaniny reakcyjnej dodano kwasu octowego, rozpuszczalnik oddestylowano, do pozostałości dodano chloroformu i nierozpuszczalną substancję odsączono w strumieniu azotu. Przesącz zatężono i pozostały surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, heksan:octan etylu (1:1)] otrzymując 24 mg 7a-merkapto-D-homo-17-oksaandrosta1,4-dien-3-onu.

Temperatura topnienia: 225 - 229°C (dichlorometan-octan etylu)

176 114

Ή-NMR (CDCb, <5): 1,07 (3H, s), 1,24 (3H, s), 2,50 (1H, dd, J=2,13Hz), 3,02, 340 (2H, Abq, J=11Hz), 3,03 (1H, m), 3,40 (2H, m), 4,05 (1H, m), 6,13 (1H, br t, J=2Hz), 6,29 (1H, dd, J=2,10 Hz), 7,03 (1H, d, J=10Hz)

MS (m/z) 318 (M+), 284

Analiza elementarna:

Obliczono dla C19H26O2S : C 71,66; H 8,23

Znaleziono C 71,87; H 8,39

Przykład 9.

Przeprowadzono takie same operacje jak w przykładzie 5 używając 136 mg D-homo17-oksaandrosta-1,4,6-tien-3-onu zamiast D-homo-17-oksaandrosta-4,6,-dien-3-onu i otrzymany surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, benzen: octan etylu (1;1)] otrzymując 68 mg 1α,7α-bis[(4-aminofenylotio)tio]-D-homo-17-oksaandrost-4-en-3-onu jako bardziej polarnego produktu.

1H-NMR (CDCb, <5): 1,05 (3H, s), 1,32 (3H, s), 3,10 (1H, d, J=11Hz), 3,2 ~ 4,3 (7H, m), 5,74 (1H, s), 6,5-7,4 (8H, m)

Dalej, mieszaninę 7a-[(4-aminofenylo)tio]-D-homo-17-oksaandrosta-1,4-dien-3-onu i 1«-[(4-ammofenylo)tio]-D-homo-.'17-oksaandrosta-4,6-dien-3-onu otrzymano z mniej polarnej porcji. Tą mieszaninę oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: aceton (9:1)] otrzymując 5 mg 7a-[(4-aminofenylo)tio]-Dhomo-17-oksaandrosta-1,4-dien-3-onu jako bardziej polarnego produktu.

1HNMR (CDCb, ó): 1,06 (3H, s), 1,23 (3H, s), 3,04, 3,40 (2H, Abq, J=11Hz), 3,2 ~ 4,2 (3H, m), 6,05 (1H, br s[), 6,29 (1H, dd, J=2,10Hz), 7,03 (1H, d, J=10Hz),

6,4 ~ 7,3 (4H, m).

MS (m/z) 409 (M+), 285 mg 1a-[(4-ammofenylo)tio]-D-homo-17-oksaandrosta-4,6-dien-3-onu otrzymano jako mniej polarny produkt ^H-iNM (CDC! <5): 1,10 (3H, s), 1,25 (3H, s), 3,08, 3,44 (2H, Abq, J=11Hz), 3,2 ~ 4,3 (3H, m), 5,76 (1H, s), 6,20 (2H, s), 6,4- 7,4 (4H, m)

MS (m/z) 409 (M+) 285,284, 248

Przykład 10.

Mieszaninę 715 mg 7^-benzylo-3,3:17ia,17ja-^l^ii^((eit^li^]^odiok^^)-:D-homo-17-oksaandrost-5-en-7£-olu, 1,8 ml 5% kwasu siarkowego i 11 ml dioksanu mieszano w temperaturze pokojowej przez 3 godziny. Następnie wodę i wodny 5% roztwór wodorowęglanu sodu dodano do mieszaniny reakcyjnej i produkt poddano ekstrakcji octanem etylu. Ekstrakt przemyto nasyconą solanką i wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymany surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: aceton (9:1)] otrzymując 140 mg 7-benzy!(^^^I^-^l^omo-17^oki^aandrosta-4,6-dien-3,17a-dionu.

^!H-NMR (CDCb, <5): 1,03 (3H, s), 1,28 (3H, s), 3,66 (2H, s), 3,8 - 4,6 (2H, m), 5,63 (1H, s), 6,06 (1H, br s), 7,0 - 7,5 (5H, m)

MS (m/z) 390 (M+) 299

Przykład 11.

Mieszaninę 30 mg 7-benzyloIl6aξIhydroksy-D-homo-17-oksaandrostaI4,6-dien-3onu, 0,33 ml trietylosilanu, 0,02 ml kompleksu trifluorek boru-eter dietylowy i 0,8 ml chlorku metylenu mieszano w 0°C przez 2 minuty strumieniem azotu. Do mieszaniny reakcyjnej dodano 5% wodnego roztworu wodorowęglanu sodu i mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej przez 10 minut. Produkt ekstrahowano octanem etylu i ekstrakt przemyto nasyconą solanką i wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymany surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: aceton (19:1)] otrzymując 10 mg 7Ibenzylo-D-homo-17-oksaandrosta-4,6-dienI3Ionu.

176 114

Ή-NMR (CDCb, ó): 0,95 (3H, s), 1,07 (3H, s), 3,02, 3,41 (2H, Abq, J=11Hz), 3,30 (1H, m), 3,59 (2H, 2), 4.02 (1H, m), 5,59 (1H, s), 5,99 (1H, br s), 7,0 - 7,5 (5H, m)

MS (m/z) 376 (M+) 285

Przykład 12.

Do mieszaniny 6 mg 7a-merkapto-D-homo-17-oksaandrosta-1,4-dien-3-onu, 4μ1 38% roztworu metanolowego metanolanu -sodu i 0,3 ml dimetyloformamidu dodano 4«l jodku metylu i mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej przez 5 minut w atmosferze azotu. Do mieszaniny reakcyjnej dodano wody i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto nasyconą solanką i wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymano surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform:aceton (100:1)] otrzymując 5 mg 7α-(metylotio)-Dshomo-17-oksaandrosta-1,4-dien-3sonu.

Ή-NMR (CDCb, ó): 1,05 (3H, s), 1,25 (3H, s), 2,01 (3H, s), 2,4 ~ 2,9 (2H, m), 3,00, 3,39 (2H, Abq, J=11Hz), 3,06 (1H, m), 3,40 (1H, m), 4,05 (1H, m), 6,11 (1H, br s), 6,27 (1H, dd, J=2,10Hz), 7,01 (1H, d, J=10Hz)

MS (m/z) 332 (M+), 284

Przykład 13.

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie 3 i używając 100 mg D-homo-17-oksaandrostas4,6sdiens3,17a-dionu zamiast Dshomo-17-oksaandrostas4,6-diens3-onu i otrzymany surowy produkt oczyszczając metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: aceton (39:1)] otrzymano 71 mg 7α-(acetylotio)sD-homo-17s oksaandrost-4-en-3,17a-dionu.

Ή-NMR (CDCb, i5): 1,22 (3H, s), 1,26 (3H, s), 2,35 (3H, s), 2,83 (1H, m), 4,0 - 4,6 (3H, m), 5,73 (1H, d, J=2Hz)

MS (m/z) 376 (M+) 334, 319, 301, 285

Przykład 14.

Mieszaninę 33 mg 7αs(acetylotio)-Dshomo-17-oksaandrost-4-en-3,17asdionu, 1 ml 1,4N wodnego roztworu wodorotlenku sodu i 1 ml tetrahydrofuranu mieszano w temperaturze 0°C przez 25 minut, 10% kwas solny dodano do mieszaniny reakcyjnej i mieszaninę mieszano przez jedną godzinę. Produkt ekstrahowano octanem etylu i ekstrakt przemyto nasyconą solanką i wysuszono nad bezwodnym siarczanem sodu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymane surowe kryształy przekrystalizowano z acetonu otrzymując 27 mg 7βsmerkaptOsD-homo-17-oksaandrost-4-en-3,17asdionu.

Ή-NMR (CDCb, ó): 1,20 (3H, s), 1,27 (3H, s), 2,93 (1H, m), 3,40 (1H, m), 4,1 - 4,7 (2H, m), 5,91 (1H, d, J=2Hz)

MS (m/z) 376 (M+), 334, 319, 301, 285

Przykład 15.

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie 3 i używając 20 mg D-homo-17-oksaandrostas1,4,6-trien-3,17asdionu zamiast Dshomos17-^ks^androsta-4,6-diens3-onu i otrzymany surowy produkt oczyszczając metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: aceton (50:1)] otrzymano 7 mg 7α-(acetylotio)sD-homo-17-oksas androsta- 1,4-dien-3,17a-dionu.

Ή-NMR (CDCb, ó): 1,22 (3H, s), 1,26 (3H, s), 1,29 (3H, s), 2,35 (3H, s), 2,93 (1H, m), 4,0 ~ 4,6 (3H, m), 6,05 (1H, br t, J=2Hz), 6,29 (1H, dd, J=2,10Hz), 7,01 (1H, d, J=10Hz)

MS (m/z) 374 (M+) 359, 332, 298, 283

Przykład 16.

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie 14 i używając 5 mg 7α-(acetylotio)-Ds homo-n-oksaandrosta-M-dien^na-dionu zamiast 7α -(acetylotioj-D-homo-n-oksaandrosts4sen-3,17a-dionu i otrzymany surowy produkt oczyszczając metodą chromatografii cienkowarstowej [roztwór rozwijający, benzen:octan etylu (3:1)] otrzymano 1 mg 7a-merkapro-D-homo-17-oksaandrosta-1,4-di.ens3,l7asdionu.

176 114

I [-NMR (CDCls, δ): 1,24 (3H, s), 1,30 (3H, s), 2,54 (1H, dd, J=2, 14 Hz), 3,04 (1H, m), 3,43 (1H, m), 4,0 - 4,6 (2H, m), 6,15 (1H, br t, J=2Hz), 6,30 (1H, dd, J=2,10Hz), 7,03 (1H, d, J=10Hz)

MS (m/z) 332 (M+), 317, 298, 283

Przykład 17.

Mieszaninę 8 mg 7«-merkapto-D-homo-17-oksaandrosta-4-en-3,17a-dionu, 0,04 ml pirydyny, 0,02 ml chlorku benzoilu i 0,2 ml chlorku metylenu mieszano w łaźni z lodem przez 60 minut. Wodę i wodny 5% roztwór kwasu solnego dodano do mieszaniny reakcyjnej i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto wodą, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymany surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, benzen: octan etylu (3:1)] otrzymując 8 mg 7«-(benzoilotio)-D-homo-17-oksaandrost-4-en3,17a-dionu.

Ή-NMR (CDCls, δ): 1,26 (3H, s), 1,28 (3H, s), 2,9 (1H, m), 3,9 - 4,6 (3H, m), 5,73 (1H, d, J=2Hz), 7,3 - ,8,2 (5H, m)

Przykład 18.

Do mieszaniny 50 mg D-homo-17-oksaandrosta-1,4,6-trien-3-onu, 0,05 ml 28% metanolowego roztworu metanolanu sodu i 2 ml dioksanu dodano 0,1 ml tiofenolu i mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej przez 5 minut w atmosferze azotu. Do mieszaniny reakcyjnej dodano wody i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto nasyconą solanką i wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymany surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, benzen: octan etylu (4:1)] otrzymując 8 mg 7α(fenylotio)-D-homo-17-oksaandrosta-'l,4-dien-3-onu jako bardziej polarnego produktu.

Ή-NMR (CDCls, ó): 1,07 (3H, ss, 1,22 (3H, ss, 2,2-2,9 (2H, m), 3,03 (1H, d, J=11Hz), 3,2 - 3,7 7 3H, m), 4,00 0 lH,m), 6,00 0 lH,br r), 6,29 (1H, dd, J=2, 10Hz), 0,04 (1H, d, Jo10Hz), 7,2 -7,5 (5H, m)

MS (m/z) 394 (M+), 284

Dalej, otrzymano 80 mg 1«,7a-bis(fenylotio)-D-homo-17-oksaandrost-4-en-3-onu jako mniej polarnego produktu.

Ή-NMR (CDC1₃, ó): 1,00 (33^, ss, 1^3 (33^, ss, 2,4-2,8 (4H, m), 3,07 (1H, d, Jo11Hz), 3,2 - 3,7 (4H.m), 4,00 ((H, m), 5,71 ((H, ta s), 7,1-7,6 (10H, m)

MS (m/z) 504 (M+) 394, 284

Przykład 19.

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie 18 używając etanotiol zamiast tiofenolu i mieszany rozpuszczalnik dioksan-dimetyloformamid zamiast dioksanu i otrzymany surowy produkt oczyszczając metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, heksan: octan etylu (1:1)] otrzymano 12 mg l α-(etylotio)-D-homo-'17-oksaandrosta-4,6dien-3-onu jako mniej polarnego produktu.

Ή-NMR (CDCls, δ): 1,08 (3H, s), 1,23 (3H, t, Jo7Hz), 1,26 (3H, s), 2,3 - 3,6 (8H, m), 4,07 (1H, m), 5,72 (1H, s), 6,17 (2H, s)

Dalej, bardziej polarną część oczyszczano metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: aceton (19:1)] i otrzymano 30 mg 1α, 7α-bis(etylotio)D-homo-17-oksaandrost-4-en-3-on jako mniej polarny produkt.

Ή-NMR (CDCls, δ ): 1,03 (3H, s), 1,23 (6H, t, Jo7Hz), 1,35 (3H, s), 2,2-3,7 (13H, m), 4,03 (1H, m), 5,79 (1H, s)

MS (m/z) 408 (M+), 379, 346, 320, 284

Dalej, otrzymano 19 mg 7α-(etylotio)-D-homo-11-oksaHndrosta-l,4-d.ien-3-onu jako bardziej polarnego produktu.

Ή-NMR (CDC3 δ ): 1,05 (3H, s), 1,22 (3H, t, Jo7Hz), 1,24 (3H, s), 2,3 - 3,6 (8H, m), 4,02 (1H, m), 6,10 (1H, br s), 6,26 (1H, dd, J=2,10Hz), 7,01 (1H, d, Jo10Hz)

MS (m/z) 346 (M *), 284

176 114

PrzykłaO d0.

Robiąc takie same operacje jak w przykłaOzie 19 używając d-iminoetinotiol zamiast etanotiolu otrzymany surowy proOukt oczyszczano metoOą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: metanol (9:1)] otrzymano 10 mg 7«-[(d-aminoetylo)tio]-D-homo-17-oksaandrosta-1,4-Oien-3-onu.

^-NMR (CDC1, δ ): 1,05 (sH, s), 1,d4 (3H, s), d,4 - 3,6 (1dH, m), 4,00 (1H, m), 6,15 (1H, br s), 6^7 (1H, OO, J=d, 10Hz), 7,0Σ (1H, O, J=10Hz)

PrzykłaO dl·

Robiąc takie same operacje jak w przykłaOzie 18 używając tioglikolan metylu zamiast tiofenolu i OimetyloformamiO zamiast Oioksanu i oczyszczając otrzymany surowy proOukt metoOą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, heksan: octan etylu (1:1)] a nastppnie powtórnie stosując chromatografip cienkowarstwową [roztwór rozwijający, chloroform:iceton (19:1)] otrzymano 7a-(metoksykarbonylometylotio)-Dhomo-17-oksaandrosta-1,4-Oien-3-on.

^-NMR (DDCfe): 1,05 (3H, s), 1,d5 (3H, s), d,6 - d,8 (dH, m), 3,00 (1H, O, J=11Hz), 3,16 (dH, O, J=1Hz), 3,d - 3,6 (3H, m), 3,71 (3H, s), 4,01 (H, m), 6,08 (1H, br s), 6,d7 (1H, OO, J=2, 10Hz), 7,00 (1H, O, J=10Hz)

MS (m/z) 390 (M+), 331 d84

PrzykłaO dd.

Mieszaninp 50 mg D-bromo-17-oksaanOrosti-1,4,6-trien-3-onu i 1 ml kwasu tiobenzoesowego ogrzewano Oo 60°C w atmosferze azotu. Do mieszaniny reakcyjnej OoOano woOy i proOukt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto woOnym 5% roztworem woOorowpąllnu soOu i nasyconą solanką i wysuszono naO bezwoOnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oOOestylowino i otrzymany surowy proOukt oczyszczono metoOą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, heksan: octan etylu (d:1)] otrzymując 95 mg 1a,7a-bis(benzoilot^io)-D^-homo^-17-oksaanOrost-4-en-3-on jako barOziej polarny proOukt.

Ή-NMR (CDCE, ó): 1,04 (3H, s), 1,51 (3H, s), d,5 - 3,5 (7H, m), 3,8 - 4,5 (3H, m),

5.77 (1H, s), 7,3 - 8,1 (10H, m)

MS (m/z): 4Σ2 (M+ - C₆H₅COSH), Σ84

Dalej, otrzymano 4 mg 1a-(benzoilotio)-D-homo-17-oksainOrosta-4,6-Oien-3-onu jiko mniej polarnego aroOuktu.

^XH-NMR (CDC1₃, ó): 1,06 (3H, s), 1,36 (3H, s), d,5 - 3,6 (5H, m), 3,9 - 4,4, (dH, m),

5.77 (1H, s), 6,Σ4 (dH, s), 7,3 - 8,0 (5H, m)

MS (m/z): Odd (M+), d84

PrzykłaO d3.

Mieszaninp 50 mg 7a-merkapto-D-homo-17-ofcsaandrosta-1,4-Oien-3-onu, 0,4 ml piryOyny i 0,d ml chlorku benzoilu mieszano przez noc w temperaturze pokojowej. Do mieszaniny reakcyjnej OoOano woOy i 5% woOnego roztworu kwasu solnego i proOukt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto woOą i wysuszono naO bezwoOnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oOOestylowano i otrzymany surowy proOukt oczyszczono metoOą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, heksan: octan etylu (1:1) otrzymując 57 mg 7a-(benzoilotio)-D-homo-17-ok5aandrosta-1,4-Oien-3-onu.

Ή-NMR (0)03 <5): 1,08 (3H, s), 1,30 (3H, s), d,55 (1H, OO, J=3, 14Hz), Σ,8 - 3,5 (4H, m), 3,94 (1H, m), 4,34 (1H, m), 6,04 (1H, br s), 6,30 (1H, OO, J=d, 10Hz), 7,04 (1H, O, J=10Hz), 7,3 - 8,d (5H, m)

MS (m/z): 4dd (M+), 2S4

PrzykłaO d4.

Mieszaninp 10 mg 7<a-(metylotio)-D-homo-17-oksamdrosta-1,4-Oien-3-onu, 5 mg kwasu m-chloronaObenzoesowego i 0,6 ml benzenu mieszano w 10^OC przez 10 minut. Do mieszaniny reakcyjnej OoOano woOy i proOukt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto woOnym 5% roztworem woOorowpglanu soOu i nasyconą solanką i suszono naO bezwoOnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oOOestylowano i otrzymany surowy proOukt

176 114 oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: metanol (15:1) otrzymując 3 mg 7a-(merykosulffnylo)-D-homo-'17-oksaandrasta-1,4-dien3-onu jako bardziej polarnego produktu.

1H--NMR (CDCh, <5): 1,05 (3H, s), 1,30 (3H, s), 2,68 (3H, s), 2,4 - 3,7 (6H, m), 3,97 (1H, m), 5,94 (1H, br s), 6,29 (1H, dd, J=2,10Hz), 7,10 (1H, d, J=10Hz)

MS (m/z): 348 (M+), 285

Dalej, otrzymano 1 mg 7α-(metylosull:onylo)-D-homo-17-oksaandrosta-l,4-dien-3onu jako mniej polarnego produktu.

Ή-INMR. (CDC1, <5 ): 1,05 (3H, s), 1,26 (3H, s), 2,89 (3H, s), 2,7 - 3,8 (5H, m), 4,03 (1H, m), 6,17 (1H, br s), 6,29 (1H, dd, J=2, 10Hz), 7,07 (1H, d, J=10Hz)

MS (m/z): 348 (M+), 284

Przykład 25.

Mieszaninę 10 mg 7«-(metylotio)-D-homo-'17-oksaandrosta-1,4-dien-3-onu i 0,2 ml kwasu tiooctowego mieszano w temperaturze pokojowej przez jedną godzinę w atmosferze azotu. Do mieszaniny reakcyjnej dodano wody i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto wodnym 5% roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconą solanką i suszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymany surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: aceton (19:1)] otrzymując 12 mg 1a-(acetylotio)-7a-metylotio)-D-homo-17-oksaandrost-4-en-3-onu.

Ή-NMR (CDCh, <5): 1,01 (3H, s), 1,40 )3H, s), 2,05 (3H, s), 2,34 (3H, m), 2,4 ~ 3,6 (8H, m), 3,9 ~ 4,2 (2H, m), 5,80 (1H, br s)

MS (m/z): 408 (M+), 284

Przykład 26.

Mieszaninę 15 mg 7<2-merkapto-D-homo-17-oksaandrosta-4-en-3,17a-dionu, 0,75 ml pirydyny i 0,05 ml bezwodnika propionowego mieszano przez noc w temperaturze pokojowej w atmosferze azotu. Do mieszaniny reakcyjnej dodano wody i 5% wodnego roztworu kwasu solnego i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto wodnym 5%owym roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconą solanką i suszono nad bezwodnym siarczanem sodu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymany surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, heksan: octan etylu (1:1)] otrzymując 3 mg 7a-(propionylotio)-D-homo-17-oksaandrost-4-en-3,17a-dionu.

Ή-NMR (CDC1₃, ó): 1,17 (3H, t, J=7,5Hz), 1,22 (3H, s), 1,26 (3H, s), 2,58 (2H, q, J = 7,5 Hz), 2,9 (1H, m), 4,0 - 4,6 (3H, m), 5,72 (1H, d, J=2Hz)

MS (m/z): 390 (M+), 357, 334

Przykład 27.

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie 26 i używając chlorek dimetylokarbamoilu zamiast bezwodnika propionowego otrzymano 17 mg 7a-(N,N-dimetylokarbamoilotio)-D-homo-17-oksaandro-4-en-3,17a-dion.

H-NMR (CDa* <5): 1,22 (3H, s), 1,27 (3H, s), 3,00 (6H, s), 4,0 - 4,6 (3H, m), 5,76 (1H, d, J=1,5Hz)

MS (m/z): 405 (M+), 390, 372, 333

Przykład 28.

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie 26 i używając chlorowęglanu etylu zamiast bezwodnika propionowego otrzymano 9 mg 7a-(etoksykarbonylotio)-D-homo-17oksaandrost-4-en-3,17a-dion.

H-NMR (CDCb, ó): 1,22 (3H, s), 1,27 (3H, s), 1,31 (3H, t, J=7Hz), 2,57 (1H, dd, J=3,10Hz),2,99 (1H, dd, J=1,8, 4,15Hz) 3,8 - 4,0 (1H, m), 4,26 (2H, q, J=7Hz), 4,0 - 4,6 (2H, m), 5,78 (1H, m) ’

MS (m/z): 406 (M+), 391, 362, 347

Przykład 29.

Mieszaninę 15 mg D-homo-17-oksaandrosta-4,6-dieno-3,17a-dionu, 1ul 28% metanolowego roztworu metanolanu sodu, 30 ul merkaptanu allilowego i 0,23 ml dioksanu

176 114 mieszano pod azotem w temperaturze pokojowej przez 3 dni. Do mieszaniny reakcyjnej dodano wody i 5% wodnego roztworu kwasu solnego i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto wodnym 5% roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconą solanką i suszono nad bezwodnym siarczanem sodu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymany surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, heksan: octan etylu (1:1)] otrzymując 10 mg 7a-(allilotio)-D-homo-17-oksaandrost-4en-3,17a-dionu.

Ή-NMR (CDC1₃, ó): 1,20 (3H, s), 1,25 (3H, s), 3,0 - 3,2 (3H, m), 4,1 - 4,7 (2H, m), 5,08 (1H,dd, J=1.3, 15Hz), 5.11 (1H, dd, J=1.8, 11Hz),5.4~ 6.1 (1H, m), 5,79 (1H, br s)

MS (m/z): 390 (M+), 359, 341, 333

Przykład 30.

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie 29 i używając etanotiol zamiast merkaptanu allilowego i oczyszczając otrzymany surowy produkt metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, heksan: octan etylu (2:1)] otrzymano 6 mg 7a-(etylotio)-D-homo-17-oksaandrost-4-en-3,17a-dion.

H-NMR (CDC1₃, ó): 1,21 (3H, s), 1,24 (3H, t, J=7Hz), 1,26 (3H, s), 2,3 - 2,7 (4H, m), 3,10 - 3,2 (1H, m) 41 - 4,6 (2H, m), 5,78 (1H, br s)

MS (m/z): 362 (M+), 347, 333

Przykład 31.

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie 29 i używając 2-merkaptoetanol zamiast merkaptanu allilowego i oczyszczając otrzymany surowy produkt chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: metanol (9:1)] otrzymano 4 mg 7a[(2-hydroksyetylo)tio-D-homo-17-oksaandrost-4-en-3,17a-dion.

H-NMR (Oda, ó): 1,21 (3H, s), 1,26 (3H, s), 2,70 (2H, t, J=6Hz), 3,1 - 3,3 (1H, m), 3,74 (2H, t, J=6Hz), 4,1 ~ 4,7 (2H, m), 5,79 (1H, br s)

MS (m/z): 378 (M+), 363, 360, 348

Przykład 32.

Mieszaninę 15 mg 7«-merkapto-D-homo-1.7-oksaandrosta-1,4-dieno-3,17a-dionu, 0,75 ml pirydyny i 0,05 ml chlorku benzoilu mieszano pod azotem w temperaturze pokojowej przez noc. Do mieszaniny reakcyjnej dodano wody i 5% wodnego roztworu kwasu solnego i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto wodnym 5% roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconą solanką i suszono nad bezwodnym siarczanem sodu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymany surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: aceton (19:1)] a następnie oczyszczano metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, heksan: octan etylu, (1:1)] i otrzymano 12 mg 7a-(benzoilotio)-D-homo-17-oksaandrost-1,4dieno-3,17a-dionu.

Ή-NMR (CDC1₃, <5): 1,30 (3H, s), 1,31 (3H, s), 2,55 (1H, dd, J=2,9,14Hz) 3,05 (1H, ddd, J=1,5, 4, 14Hz), 2,9 - 3,6 (3H, m), 6,07 (1H, br s), 6,30 (1H, dd, 3=2, 10Hz), 7,06 (1H, d, J=10Hz), 7,3 - 7,7 (3H, m), 7,8 - 8,0 (2H, m)

MS (m/z): 436 (M+), 421, 403

Przykład 33.

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie 32 i używając bezwodnik propionowy zamiast chlorku benzoilu otrzymano 11 mg 7a-(2-propionylotio)-D-homo-17-oksaandrosta-l,4-dieno-.3,'17a-dion.

H-NMR (CDC1₃, <5): 1,17 (3H, t, J=8Hz), 1,26 (3H, s), 1,29 (3H, s), 2,58 (2H, q, J=8Hz), 2,97 (1H, ddd, J=1,5, 4, 14Hz) 4,0 ~ 4,6 (3H, m), 6,05 (1H, t, J=1, 5Hz), 6,25 (1H, dd, 3=2, 10Hz, 7,02 (1H, d, J=10Hz)

MS (m/z): 389 (M+), 360, 332

Przykład 34.

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie 32 i używając chlorek dimetylokarbamoilu zamiast chlorku benzoilu otrzymano 17 mg 7a-(N,N-dimetylokarbamoilotio)-D-homo-17-oksaandrosta-1,4-dieno-3,17a-dionu.

176 114

H-NMR (CDCb, <5): 1,26 (3H, s), 1,30 (3H, s), 2,99 (6H, s), 4,0 ~ 4,6 (3H, m), 6,09 (1H, t, J=1, 5Hz), 6,27 (1H, dd, J=2,101-fe), 7,04 (1H, d, J=10Hz)

MS (m/z): 403 (M+), 388, 370, 332

Przykład 35.

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie 32 i używając chlorowęglanu etylowego zamiast chlorku benzoilu otrzymano 14 mg 7«-(etoksykarbonylotio)-D-homo-17-oksaandrosta-1,4-dieno-3,17a-dionu.

H-NMR (CDCb, d): 1,26 (3H, s), 1,30 (3H, s), -1,31 (3H, t, J=7Hz) 2,61 (1H, dd, J=3,MHz), 2,97 (1H, ddd, J=1,3,4,14), 3,8 ~ 4,6 (3H, m), 4,28 (2H, q, J=7Hz), 6,211 (lH, t, J=1, 5Hz), 6,27 (1H, dd, J=2, 7,02 (1H, d, J=WHz)

MS (m/z): 405 (M+), 375, 360

Przykład 36.

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie 29 używając D-homo-17-oksaandrosta-1,4,6-trieno-3,17a-dionu zamiast D-homo-17-oksaandrosta-1,4-dieno-3,17a-dionu i otrzymany surowy produkt oczyszczając metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, heksan: octan etylu, (1:3.)] otrzymano 1 mg 7a-(allilotio)-D-homo17-oksaandrosta-l,4-dieno-3,17a-dionu jako produkt bardziej polarny.

Ή-NMR (CDCb, <5): 1,24 (3H, s), 1,27 (3H, s), 2,53 (1H, dd, J=3, 14Hz), 3,0 - 3,3 (3H, m), 4,1 - 4,6 (2H, m), 4,9 - 5,2 (2H, m), 5,5 - 6,1 (1H, m), 6,12 (1H, t, J=1, 3Hz), 6,27 (1H, dd, J=2, WEk), 7,02 (1H, d, J=WHz)

MS (m/z): 372 (M+), 358, 339, 331

Dalej, mniej polarną część oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, benzen: octan etylu (4:1)] i otrzymano 14 mg 1a,7a-bis(allilotio)-Dhomo-17-oksaandrost-4-en-3,17a-dionu jako bardziej polarnego produktu.

Ή-NMR (CDC13 d): 1,25 (3H, s), 1,34 (3H, s), 2,5 - 3,2 (10H, m), 4,1 - 4,7 (2H, m), 4, 9 - 5,2 (4H, m), 5,4 - 6,0 (2H, m), 5, 81 (1H, br s)

Dalej, 4 mg α -(anilotio)-D-homo-17-oksaandrost-4,6-dieno-3,17a-dionu otrzymano, jako mniej polarnego produktu.

Ή-NMR (CDCb, óy. 1,25 (3H, s), 1,31 (3H, s), 2,5 - 3,0 (2H, m), 3,0 - 3,2 (3H, m), 4,1 - 4,7 (2H, m), 4,9 - 5,3 (2H, m), 5,5 - 6,1 (1H, m), 5,74 (1H, s), 6,18 (2H, br s)

Przykład 37.

Do mieszaniny 21 mg 7α-merkapto-D-homo-17-oksaandrcsta-1,4-dienc-3,17a-dionu, 19μ1 28% metanolowego roztworu metanolanu sodu i 0,45 ml metanolu dodano 4 μ l bromku etylu i mieszaninę mieszano pod azotem w temperaturze pokojowej przez 5 minut. Do mieszaniny reakcyjnej dodano 3,6% wodnego roztworu kwasu solnego i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto wodnym 5% roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconą solanką i suszono bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymany surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: aceton (19:1)] i otrzymano 8 mg 7a-(etylotio)-D-homo-17-cksaandrcst-1,4-dieno-3,17a-dionu.

Ή-NMR (CDCb, d): 1,24 (3H, s), 1,28 (3H, s), 2,3, - 3,0 (4H, m), 3,1- 3,1 (1H, m), 4,1 - 4,7 (2H, m), 6,211 (1H, t, J=1, 5Hz), 6,26 (1H, dd, J=2, 00Hz), 7,03 (1H, d, J^HOHz)

MS (m/z): 360 (M+), 345, 332

Przykład 38.

Do mieszaniny 21 mg 7α-merkapto-D-homo-17-oksaandrosta--1,4-dieno-3,17a-dicnu, 14 μ] 28% metanolowego roztworu metanolanu sodu i 1 ml dimetyloformamidu dodano 30 μ\ etylenobromohydryny i mieszaninę mieszano pod azotem w temperaturze pokojowej przez 5 minut. Do mieszaniny reakcyjnej dodano 3,6% wodnego roztworu kwasu solnego i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto wodnym 5% roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconą solanką i suszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymany surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: aceton (19:1)] i otrzymano 12 mg 7α-[(2-hydroksyetylo)tio)-D-homo-17-cksaandrosta-1,4-dieno-3,17a-dionu.

176 114 '’Η-NMR (CDCb,15): 1,25 (3H, s), 1,28 (3H, s), 2,70 (2H, t, J=6Hz), 2,5 - 3,0 (2H, m), 3,2 ~ 3,4 (2H, m), 3,6 ~ 3,9 (2H, br m), 4,1 - 4,7 (2H, m), 6,12 (1H, t, J=1, 3Hz), 6,27 (1H, dd, J=2,10Hz), 7,04 (1H, d, J=10Hz)

MS (m/z): 376 (M+), 361, 346, 331

Przykład 39.

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie 32, używając bromooctanu etylu zamiast etylenobromohydryny i otrzymany surowy produkt oczyszczając metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: aceton (19:1)] otrzymano 2 mg 7α-(etoksykarbonylometylotio)-D-homOs17-oksaandrosta-1,4-dieno-3,17a-dionu.

H-NMR (CDCb, i5): 1,25 (3H, s), 1,28 (3H, s), 2,61 (1H, dd, J=3,14Hz), 2,86 (1H, ddd, J= 1,5,14Hz), 3,18,3,21 (2H, Abq J=15Hz), 3,4 - 3,6 (1H, m), 3,73 (3H, s), s), 4,1 ~ 4,7 (2H, m), 6,10 (1H, br s), 6,27 (1H, dd, J=1,8,10Hz), 7,02 (1H, d, J=10Hz)

MS (m/z): 404 (M+), 389, 372, 345

Przykład 40.

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie 38, używając jodku metylu zamiast etylenobromohydryny i otrzymany surowy produkt oczyszczając metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, heksan: octan etylu (1:1)] otrzymano 15 mg 7α(H^etylotio)-D-homo-17-s.)ksaandrostas1,4-dienOs3,17a-dionu.

H-NMR (CDCb, ó): 1,25 (3H, s), 1,28 (3H, s), 2,04 (3H, s),2,5 - 2,9(2H,m), 3,0 ~ 3,2 (1H, m), 4,0 ~ 4,6 (2H, m), 6,12 (1H, br s), 6,27 (1H, dd, J=1,8,10Hz), 7,03 (1H, d, J=10Hz)

MS (m/z): 346 (M+), 331, 300, 298

Przykład 41.

Mieszaninę 13 mg 7a-(metylotio)-D-homo-17-okkaandrosta-1,4-dieno-3,17a-dionu,

6,5 mg kwasu m-chloronadbenzoesowego i 0,8 ml bezwodnego benzenu mieszano w temperaturze pokojowej przez 20 minut. Rozpuszczalnik oddestylowano z mieszaniny reakcyjnej i otrzymany surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstowej [roztwór rozwijający, chloroform: metanol (9:1)] otrzymując 7 mg 7α - (metylosulfinylo)-D-homo-17-oksaandrosta-1,4-dieno-3,17a-dionu.

H-NMR (CDCb, ó): 1,28 (3H, s), 1,30 (3H, s), 2,69 (3H, s), 3,2 - 3,4 (1H, m), 4,2 - 4,5 (2H, m), 5,9 - 6,0 (1H, m), 6,29 (1H, dd, J=1,8,10Hz), 7,11 (1H, d, J=10Hz)

MS (m/z): 362 (M+), 346, 344

Przykład 42.

Mieszaninę 14 «l 28% metanolowego roztworu metanolu sodu i 1 ml dimetyloformamidu oziębiono do -20°C i pod azotem dodano duży nadmiar metanotiolu i mieszaninę mieszano przez 5 minut. Do tej mieszaniny dodano 15 mg D-homo-17-androsta-1,4,6-trieno-3,17a-dionu i mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej przez 3 dni. Do mieszaniny reakcyjnej dodano wody i 5%o wodnego roztworu kwasu solnego i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto wodnym 5% roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconą solanką i suszono nad bezwodnym siarczanem sodu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymany surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, heksan: octan etylu (1:1)] i otrzymano 20 mg 1a,7a-bis(metylotio)-D-homo-17-oksaandrost-4-en-3,17a-dionu.

Ή-NMR (CDCb, d): 1,26 (3H, s), 1,36 (3H, s), 2,07 (3H, s), 2,09 (3H, s), 2,4 - 3,2 (6H, m), 4,1 -4,6 (2H, m), 5,82 (1H, br s)

MS (m/z): 394 (M+), 379, 347, 320

Przykład 43.

Mieszaninę 2 g D-homo-17-oksaandrosta-1,4,5-trieno-3,17a-dionu i 8 ml kwasu tiooctowego ogrzewano do wrzenia przez 4 godziny. Mieszaninę reakcyjną pozostawiono do ochłodzenia i wylano do lodowatej wody w której rozpuszczono 4,8 g wodorotlenku sodu, i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto wodnym 5% roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconą solanką i suszono na bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano a surowy otrzymany produkt krystalizowano z roztworu eteru

114 dietylowego z octanem etylu i otrzymano 2,45 g 1α,7α -bis(acetylotio)-D-homo-17-oksandrost-4-enI3,17a-dionu.

H-NMR (CDCb, (5): 1,25 (3H, s), 1,40 (3H, s), 2,36 (3H, s), 2,39 (3H, s), 4,0 - 4,7 (4H, m), 5,74 (1H, br s)

MS (m/z): 451 (M+), 407, 390, 375

Otrzymany roztwór macierzysty oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, heksan: octan etylu (1:1)] i otrzymano 106 mg 1a-(acety(otio)-DIhomoI17-oksaandrostal-4,6-dieno-3,17a-dionu.

H-NMR (CDCb, (5): 1,30 (6H, s), 2,32 (3H, s), 2,67 (1H, ddd, J= 1,2,6, 18Hz), 3,12 (1H, dd, J=4,18Hz), 4,0 ~ 4,2 (1H, m), 4,2 ~ 4,7 (2H, m), 5,74 (1H, s), 6,20 (2H, s)

MS (m/z): 374 (M+), 348, 341, 332

Przykład 44.

Mieszaninę 1g 1α7α-bis(acetylotio)-D-homoIl7-oksaandIΌsta-4-en-3,17a-dionu, 1,8 ml 28% metanolowego roztworu metanolanu sodu i 10 ml metanolu mieszano pod azotem w temperaturze pokojowej przez 30 minut. Mieszaninę wylano do wodnego 3,6% wodnego roztworu kwasu solnego i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto wodnym 5% roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconą solanką i suszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymany surowy produkt oczyszczono na kolumnie chromatograficznej z żelem krzemionkowym [roztwór eluujący, chloroform] i otrzymano 694 mg 7αImerkaptOID-homo-17Ioksaandrosta-1,4Idieno-3,17a-dionu.

Temperatura topnienia: 207-211°C (dichlorometan-octan etylu)

1H-NMR (CM, (5): 1,24 (3H, s), 1,30 (3H, s), 2,54 (1H, dd, J=2,14Hz), 3,04 (1H, m), 3,43 (1H, m), 4,0 ~ 4,6 (2H, m), 6,15 (1H, br t, J=10Hz), 6,30 (1H, dd, J=2, 10Hz), 7,03 (1H, d, J=10Hz)

MS (m/z): 332 (M+), 317, 298, 283

Analiza elementarna:

Obliczono dla C19H24O3S : C, 68,64; H, 7,28

C, 68,60; H, 7,34

Przykład preparatywny 1.

Mieszaninę 2,0 g DIhomoIl7Ioksaandr-sta-4,6IdienoI3,17aIdionu, 4,6 wodorku litowo tri-tert-butoksyglinowego i 100 ml tetrahydrofuranu mieszano w temperaturze 0°C przez 20 minut. Do mieszaniny reakcyjnej dodano wody i 5% kwasu solnego i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto wodnym 5% roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconą solanką i suszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymano 1,8 g 17aξIhydroksy-D-homo-17-oksaandrostaI4,6-dien-3-onu.

Przykład preparatywny 2.

Mieszaninę 1,8 g 17aξ-hydroksy-D-homo-17-oksaandrostaI4,6Idien-3-onu, 12 ml pirydyny i 6 ml bezwodnika octowego mieszano w temperaturze pokojowej przez 15 godzin. Do mieszaniny reakcyjnej dodano wody i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto 3% kwasem solnym, wodnym 5% roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconą solanką, i suszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano i surowy otrzymany produkt oczyszczono metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, chloroform: aceton (39:1)] otrzymując 1,73 g 17aξ-acetoksy-D-homo-17I oksaandrosta-4,6-dien-3-onu.

Przykład preparatywny 3.

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie 6, używając 800 mg 17a§-acetoksy-Dhomo-n-oksaandrosta^^-dien^-onu zamiast DIhomo-l7IoksaandrostaI4,6-dienI3Ionu i oczyszczając otrzymany surowy produkt metodą chromatografii cienkowarstwowej [roztwór rozwijający, benzen: octan etylu (1:1)] otrzymano 106 mg 7α-benzyloIl7aξ-hyI droksy-D-homo-n-okssiandrosM-en^-onu.

176 114

Przykład preparatywny 4.

Z mieszaniny 2,0 g D-homo-17-oksaandrost-4-en-3-onu, 100 ml glikolu etylenowego, 500 mg kwasu p-toluenosulfonowego i 400 ml benzenu usuwano azeotropowo wodę stosując nasadkę Dean-Starka. Do mieszaniny reakcyjnej dodano wodnego 5% roztworu wodorowęglanu sodu i produkt ekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt przemyto nasyconą solanką i suszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymano 2,4 g 3,3:17a,17a-bis(etylenodiQksy(-D-homa-17-oksaandrost-5-enu.

H-NMR (CDCb, <5): 1,02 (3H, s), 1,11 (3H, s), 3,6 - 4,3 (10H, m), 5,33 (1H, m)

MS (m/z): 390 (M+), 345, 302

Przykład preparatywny 5.

Mieszaninę 13,3 g tlenku chromowego, 22 ml pirydyny i 210 ml chlorku metylenu mieszano w temperaturze pokojowej przez 20 minut w atmosferze azotu. Do mieszaniny dodano mieszaninę 2,4 g 3,3:17H,17a-bisSetylenodioksy)-D-homo-17-oksaandrost-5-enu i 88 ml chlorku metylenu i mieszaninę mieszano przez 5 dni. Do mieszaniny reakcyjnej dodano eteru dietylowego, nierozpuszczony produkt odsączono, przesącz przemyto 3% kwasem solnym, wodnym 5% roztworem wodorowęglanu sodu i nasyconą solanką, i suszono nad bezwodnym siarczanem sodu. Rozpuszczalnik oddestylowano a pozostałość krystalizowano z roztworu aceton-eter dietylowy i otrzymano 870 mg 3,3:17a,17a-bis(etvlenodioksy)-D-homo-17-oksaandrost-5-en-1-onu.

H-NMR (CDCb, <5): 1,11 (3H, s), 1,22 (3H, s), 3,5 - 4,4 (10H, m), 5,63 (1H, br s)

Przykład preparatywny 6.

1,25 ml 2,0M roztworu chlorku benzylomagnezowego w tetrahydrofuranie wkroplono w ciągu 20 minut do mieszaniny 200 mg 3,3:17a, na-biisetylenodioksyj-D-homo-noksaandrost-5-en-7-onu 17,6 ml tetrahydrofuranu w temperaturze pokojowej w atmosferze azotu. Mieszaninę reakcyjną wylano do wodnego nasyconego roztworu chlorku amonu i produkt ekstrahowano eterem dietylowym. Ekstrakt przemyto nasyconą solanką i suszono nad bezwodnym siarczanem sodu. Rozpuszczalnik oddestylowano i otrzymano 240 mg 73-benzy]o-3,3:17:^1,17;^i-bi,s^(ietylie.nodioks^)-^-^-^^iom(^i-17-^(d^ ćurndrost-5-en-73-olu.

Przykład preparatywny7

Robiąc takie same operacje jak w przykładzie preparaywniym 1 i używając 30 mg 7-renzylo-D-homo-17-oksaandrosta-4,6-dien-3,17a-dionu zamiast D-homo-17-oksaandrosta-4,6-dien-3,17a-dionu otrzymano 30 mg 7-ben4ylo-17aξ-hydroksy-D-homo-17-oksaandrosta-4,6-dien-3-onu.

Poniżej pokazany jest przykład preparatywny środka farmaceutycznego zawierającego związek z tego wynalazku.

Przykład preparatywny A: Tabletka	mg/tabletkę
Składnik aktywny	100
Skrobia	20
Laktoza	105,5
Karboksymetyloceluloza wapniowa	20
Talk	3
Stearynian magnezu	1,5
	250 mg

Składnik aktywny proszkuje się na cząstki o wymiarach 70 mikronów lub mniej i do niego dodaje skrobię, laktozę i karboksymetylocelulozę wapniową i mieszaninę miesza. Do mieszanych drobnych cząstek dodaje się 10% skrobi w postaci pasty, mieszaninę

176 114 miesza i otrzymuje granulki. Po wysuszeniu granulki sortuje sip Oo wymiarów cząstek około 1000 mikronów, miesza z talkiem i stearynianem magnezu i mieszininp poOaje tabletkowaniu.

Związki o wzorze 1 weOług wynalazku miją Oziałanie inhibitowania aromatazy i są użyteczne w profilaktyce i leczeniu chorób wywołanych przez estrogeny, na przykłaO rak piersi, rik macicy, przerost prostaty i tak Oilej.

Wzór 1b

Wzór 2

176 114

HS-R²¹Wzór 3

Wzór 5

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz. Cena 4,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Nowe związki 7-podstawione oksasteroidowe o wzorze 1 w którym

R¹ oznacza -S-R², -S(O)_m-R³ lub grupę aryloalkilową, w których

R oznacza atom wodoru, niższą grupę alkilową ewentualnie podstawioną grupą hydroksylową, aminową lub niższą grupą alkoksykarbonylową, niższą grupę alkenylową, grupę aryloalkilową, grupę arylową ewentualnie podstawioną atomem(ami) chlorowca, albo grupą aminową, di-(podstawioną niższym alkilem)aminową, niższą alkoksylową lub niższą alkilową, grupę acylową lub niższą grupę alkoksykarbonylową,

R³ oznacza niższą grupę alkilową, m oznacza 1 lub 2,

R⁴ oznacza atom wodoru lub -S-R⁵, w której

R⁵ oznacza niższą grupę alkilową ewentualnie podstawioną grupą hydroksylową, aminową lub niższą grupą alkoksykarbonylową, niższą grupę alkenylową, grupę aryloalkilową, grupę arylową ewentualnie podstawioną atomem(ami) chlorowca, lub grupą aminową, di-(podstawioną niższym alkilem)aminową, niższą alkoksylową lub niższą alkilową, lub grupę acylową,

X oznacza C=0 lub CH2,

A oznacza 0, n oznacza 2, a linie przerywane pomiędzy pozycjami 1 i 2 i pomiędzy pozycjami 6 i 7 szkieletu steroidowego oznaczają, że może tam istnieć wiązanie podwójne pod warunkiem, że:

(a) gdy R¹ oznacza -S-R² lub -S(O)m -R3, zakłada się, że wiązanie pomiędzy pozycjami 6 i 7 oznacza wiązanie pojedyncze, i (b) gdy R4 oznacza -S-R5, zakłada się, że wiązanie pomiędzy pozycjami 1 i 2 oznacza wiązanie pojedyncze.
2. Związek steroidowy według zastrz. 1, znamienny tym, że R1 oznacza - S-R2 albo -S(O)m -R3.
3. Związek steroidowy według zastrz. 1, znamienny tym, że podstawnik R1 przyłączony jest w pozycji α .