Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia nowych pochodnych eteru arylowofenylowego i agrochemiczny srodek grzybobójczy.Do tych nowych pochodnych eteru arylowofeny¬ lowego zaliczaja sie zwiazki o wzorze 1, w któ¬ rym Y oznacza grupe —CH= lub atom —N=, Rd i Rb niezaleznie od siebie oznaczaja atom wodoru, atom chlorowca, grupe alkilowa o 1—3 atomach wegla, grupe alkoksylowa o 1—3 atomach wegla oraz grupe nitrowa, Ar oznacza ewentualnie jed¬ no- lub wielokrotnie podstawiony chlorowcem, grupa alkilowa o 1—7 atomach wegla, grupa alko¬ ksylowa o 1—7 atomach wegla, grupa nitrowa i/lub grupa CF3 rodnik fenylowy lub naftylowy, U i V niezaleznie od siebie oznaczaja ewentualnie podstawiony atomem chlorowca lub grupa alko¬ ksylowa o 1—6 atomach wegla rodnik alkilowy 0 1—12 atomach wegla lub razem^ tworza mostek alkilenowy o wzorze 20, 21 lub 22, przy czym Ri 1 Rj niezaleznie od siebie stanowia atom wodoru, rodnik alkilowy . o 1—12 atomach wegla, jedno- lub wielokrotnie podstawiony chlorowcem rodnik alkilowy o 1—12 atomach wegla, rodnik fenylowy, jedno- lub wielokrotnie podstawiony chlorowcem i/lub grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla rodnik fenylowy, albo grupe -CH2-Z-R7, w której Z ozna¬ cza atom tlenu lub siarki, a R7 oznacza atom wo¬ doru, rodnik alkilowy o 1—8 atomach wegla, pod¬ stawiony grupa alkoksylowa o 1—2 atomach we¬ gla rodnik alkilowy o 1—8 atomach wegla, rodnik 2 alkenylowy o 3—4 atomach wegla, rodnik 2-pro- pynylowy, rodnik 3-chlorowco-2-propynylowy, rod¬ nik fenylowy, jedno- lub wielokrotnie podstawio¬ ny chlorowcem, grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla, grupa alkoksylowa o 1—3 atomach wegla, grupa nitrowa i/lub grupa CF3 rodnik fenylowy, rodnik benzylowy, albo jedno- dub wielokrotnie podstawiony chlorowcem, grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla i/lub grupa alkoksylowa o 1—3 i° atomach wegla rodnik benzylowy, nadto R3, R4 i R5' niezaleznie od siebie stanowia atom wodoru lub rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, przy czym laczna ilosc atomów wegla w podstawnikach R3, R4 i R5 nie przewyzsza liczby 6, a Re stanowi 15 atom wodoru lub rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, oraz ich metalokompleksy, czyli kompleksy z solami metali, i ich sole addycyjne z kwasami.Podstawnik Ar jako ewentualnie podstawiony rodnik fenylowy lub naftylowy moze oznaczac np. 20 grupe o wzorze 23 lub 24, w którym Rc, Rd i He niezaleznie od siebie stanowia atom wodoru, atom chlorowca, rodnik alkilowy o 1—7 atomach wegla, grupe alkoksylowa o 1—7 atomach wegla, grupe nitrowa lub grupe CF3. 25 Pod okresleniem rodnik alkilowy sani lub jako czesc skladowa innego podstawnika nalezy w za¬ leznosci od podanej ilosci atomów wegla rozumiec np. nastepujace rodniki: metylowy, etylowy, pro¬ pylowy, butylowy, pentylowy, heksylowy, heptylo- 30 wy, oktylowy, nonylowy, decylowy, undecylowy 138 25S138 255 3 lub dodecylowy oraz ich izomery, takie jak izo¬ propylowy, izobutylowy, Ill-rzed.-butylowy, II-rz.- -butylowy, izopentylowy itp. Do rodników alkeny- lowych zalicza sie np. rodnik propen-1-ylowy, alli- lowy, buten-1-ylowy, buten-2-ylowy lub buten-3- -ylowy. Chlorowiec oznacza fluor, chlor, brom lub jod, korzystnie chlor lub brom.Waznymi substancjami czynnymi sa zwlaszcza sole addycyjne z kwasami ze wzgledu na cel wprowadzenia fizjologicznie nieszkodliwych kwa¬ sów nieorganicznych lub organicznych.Odnosnie stosowania nowych substancji czyn¬ nych jako srodków mikrobójczych do ochrony roslin sa fizjologicznie nieszkodliwymi kwasami nieorganicznymi lub organicznymi przykladowo kwasy chlorowcowodorowe, np. kwas chloro-, bro- mo- lub jodowodorowy, kwas siarkowy, kwas fosforowy/ kwas- fosforawy, kwas azotowy, kwas siarkowy lub kwas fosforowy, dopuszczalne far¬ makologicznie kwasy karboksylowe i sulfonowe, takie jak alifatyczne kwasy jedno- i ewentualnie hydroksylowane dwukarboksylowe, np. kwas octo¬ wy, fumarowy, maleinowy, jablkowy lub winowy, a takze alifatyczne lub aromatyczne kwasy sulfo¬ nowe, takie jak nizsze kwasy alkanosulfonowe i ewentualnie podstawione kwasy benzenosulfonowe, np. kwas metano-, etano-, benzeno-, p-tolueno- i p-bromobenzeno-sulfonowy, nadto kwasy sulfami- nowe, np. kwas N-cykloheksylosulfaminowy.Metalokompleksy o wzorze 1 skladaja sie z pod¬ stawionej czasteczki organicznej i z nieorganicznej lub organicznej soli metalu, np. z halogenku, azo¬ tanu, siarczanu, fosforanu, winianu, itp. soli mie¬ dzi, manganu, zelaza, cynku i innego metalu. Przy tym kationy metali moga wystepowac w róznych im przypisanych wartosciowosciach.Nowe zwiazki o wzorze 1 sa w temperaturze pokojowej stabilnymi olejami, zywicami lub sub¬ stancjami stalymi, odznaczajacymi sie bardzo cen¬ nymi wlasciwosciami fizjologicznymi, takimi jak mikrobójcze, przykladowo grzybobójcze wzgledem roslin, oraz farmakologicznymi, zwlaszcza przeciw- grzybiczymi oraz przeciwdrgawkowymi i anksjoli- tycznymi. Stad tez zwiazki te mozna stosowac po pierwsze w dziedzinie agrarne} lub w pokrew¬ nych dziedzinach do zwalczania mikroorganizmów fitopatogennych, a po drugie jako przeciwgrzybi- czych yiub przeciwdrgawkowych i anksjontycz¬ nych substancji czynnych terapeutycznie, przykla¬ dowo do zwalczania grzybów pasozytniczych u sta¬ locieplnych i/lub do leczenia róznych odmian pa¬ daczki, stanów lekowych, napiecia i pobudzenia i/lub maniakalnych stanów emocjonalnych.Oznaczony symbolem la zbiór, waznych dla sto¬ sowania w ochronie roslin, substancji grzybobój¬ czych zawiera zwiazki o ogólnym wzorze 1, w któ¬ rym Y oznacza grupe —CIi= lub atom —N=, Ra i Rb niezaleznie od siebie oznaczaja atom wodoru, atom chlorowca, grupe alkilowa o 1—3 atomach wegla, grupe alkoksylowa o 1—3 atomach wegla lub grupe nitrowa, Ar oznacza grupe o wzorze 23 lub 24, przy czym Rc, Rd i Re niezaleznie od siebie stanowia atom wodoru, atom chlorowca, rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, grupe alkoksylo¬ wa o 1—3 atomach wegla, grupe nitrowa lub gru¬ pe CF5, nadto U i V niezaleznie od siebie ozna¬ czaja rodnik alkilowy o 1—12 atomach wegla lub razem tworza mostek alkilenowy o wzorze 20, 21 lub 22, przy czym Ri i R2 niezaleznie od siebie 5 stanowia atom wodoru, rodnik alkilowy o 1—12 atomach wegla, jedno- lub wielokrotnie podsta¬ wiony chlorowcem rodnik alkilowy o 1—12 ato¬ mach wegla, rodnik fenylowy, jedno- lub wielo¬ krotnie podstawiony chlorowcem i/lub grupa alki- 10 Iowa o 1—3 atomach wegla rodnik fenylowy, albo grupe -CH2-Z-R7, w której Z oznacza atom tlenu lub siarki, a R7 oznacza atom wodoru, rodnik alki¬ lowy o 1—8 atomach wegla, podstawiony grupa alkoksylowa o 1—2 atomach wegla rodnik alkilowy 15 ,0 1—s atomach wegla, rodnik alkenyIowy o 3—4 atomach wegla, rodnik 2-propynylowy, rodnik 3- -chlorowco-2-propynylowy, rodnik fenylowy, jedno- lub wielokrotnie podstawiony chlorowcem, grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla, grupa alkoksylowa 20 o 1—3 atomach wegla, grupa nitrowa i/lub grupa CF3 rodnik fenylowy, rodnik benzylowy, albo jed¬ no- lub wielokrotnie podstawiony chlorowcem, gru¬ pa alkilowa o 1—3 atomach wegla i/lub grupa alko¬ ksylowa o 1—3 atomach wegla rodnik benzylowy, 25 dalej R3, R4 i R5 niezaleznie od siebie stanowia atom wodoru lub rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, przy czym laczna ilosc atomów wegla w podstawnikach R3, R4 i R5 nie przewyzsza liczby 6, a Re stanowi atom wodoru lub rodnik alkilowy 30 o 1—3 atomach wegla, oraz zawiera ich metalo¬ kompleksy i ich sole addycyjne z kwasami.Korzystny zbiór Ib substancji grzybobójczych nadajacych sie do wykorzystania w rolnictwie za¬ wiera zwiazki, a takze ich sole i metalokompleksy, 35 o wzorze 1, w którym Y oznacza grupe —CH= lub atom —N=, Ra i Rb niezaleznie od siebie ozna¬ czaja atom wodoru, atom chlorowca lub rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, Ar oznacza grupe o wzorze 23, w której Rc, Rd i Re niezaleznie od 40 siebie stanowia atom wodoru, atom chlorowca, gru¬ pe CF3 lub rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, a U i V maja znaczenie podane przy omawianiu wzoru 1.Sposród zbioru Ib korzystnym grzybobójczo pod- 45 zbiorem Ic sa zwiazki o wzorze 1, w którym U i V niezaleznie od siebie oznaczaja rodnik alkilo¬ wy o 1—3 atomach wegla lub razem tworza grupe alkilenowa o wzorze 20 lub 21, gdzie Ri, R2, R3, R4 i R5 niezaleznie od siebie stanowia atom wodoru 50 lub rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, przy czym laczna ilosc atomów wegla w podstawnikach R3, R4 i R5 nie przewyzsza liczby 6.Dalszy wazny zbiór Id korzystnych dla rolni¬ ctwa substancji grzybobójczych .zawiera zwiazki 55 o wzorze 1, w którym Y oznacza grupe —CH= lub atom —N=, Ar ma znaczenie podane przy omawianiu wzoru 1, Ra, Rb, Rc, Rd i Re niezaleznie od siebie Oznaczaja atom wodoru, chloru, bromu lub fluoru, grupe metylowa, metoksylowa lub/Zii- 60 trowa, U i V niezaleznie od siebie oznaczaja rod¬ nik alkilowy o 1—3 atomach wegla lub razem tworza grupe alkilenowa o znaczeniu podanym przy omawianiu wzoru 1, przy czym Ri, R2, R3, R4, R5 i Re niezaleznie od siebie oznaczaja atom wo- 65 doru lub rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla,138 255 5 albo Ri oznacza grupe -CH2-O-R7, w której R7 stanowi rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, podstawiony grupa alkoksylowa o 1—3 atomach wegla, rodnik alkilowy o 2—4 atomach wegla, rod¬ nik alkenylowy o 3—4 atomach wegla lub rodnik fenylowy.Sposród substancji grzybobójczych zbioru Id szczególnie korzystnymi sa te zwiazki o wzorze 1, w którym U i V razem tworza niepodstawiony lub jednokrotnie podstawiony mostek etylenowy lub propylenowy. Te substancje stanowia podzbiór Ie.Do szczególnie korzystnych w rolnictwie substan¬ cji czynnych naleza zatem np. nastepujace zwiazki: 2-[p-(fenoksy)-fenylo]-2-{l-(lH-l,2,4-triazolilo)-me- tylo]-4-metylo-l,3-dioksan (= zwiazek nr 6.8), 2-[p- -(fenoksy)-fenylo]-2-,[l-(lH-l,2,4-triazolilo)-metylo]- -4-etylo-l,3-dioksan (= zwiazek nr 6.17), 2-[p-feno- ksy)-fenylo]-2^1-(lH-l,2,4-triazolilo)-metylo]-4-me- tylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 1.4), 2-[p-(feno- ksy)-fenylo]-2H[lH-l,2,4-triazolilo)-metylo]-4-etylo- -1,3-dioksolan (= zwiazek nr 1.9), 2-[p-(4'-bromo- fenoksy)-fenylo]-2-jl-(lH-l,2,4-triazolilo)-metylo]-4- -etylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 3.103), 2-[p-(fe- noksy)-2/-metylo-fenylo]-2- [1 -(1H-1,2,4-triazolilo)- -metylo]-4-etylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 5.76), 2-[p-(3',4/-dwuchlorofenoksy)-fenylo]-2-[l-(lH-l,2,4- -triazolilo)-metylo]-4-metoksymetylo-l,3-dioksolan (— zwiazek nr 3.177), 2-[p-(3y,4'-dwuchlorofenoksy)- -fenylo]-2n[l-(lH-l,2,4-triazolilo)-metylo]-4-etylo-l,3- -dioksolan (= zwiazek nr 3.172), kompleks 2-[p-(4'- -chlorofenoksy)-fenylo]-2i[l-(lH-l,2,4-triazolilo)-me- tylo]-4-etylo-l,3-dioksolan z siarczanem miedzi (= zwiazek nr 3.86), 2^[p-(4'-chlorofenoksy)-2-me- tylofenylo]-2-[l-(lH-l,2,4-triazolilo)-metylo]-4-mety- lo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 4.113), 2-[p-(feno- ksy)-2'-metylofenylo]-2-{l-(lH-l,2,4-triazolilo)-mety- lo]-4-etylo-l,3-dioksolan w postaci soli kwasu azo¬ towego (= zwiazek nr 4.140), 2-[p-(4'-chlorofeno- ksy)-fenylo]-2-{l-(lH-l,2,4-triazolilo)-metylo]-4-ety- lo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 3.6).Odnosnie dzialania przeciwgrzybiczego nalezy na pierwszym planie przedstawic zbiór If zwiazków o wzorze 1, w którym Y oznacza grupe —CH= lub atom —N=, Ra i Rb niezaleznie od siebie oznaczaja atom wodoru, atom chlorowca lub rod¬ nik alkilowy o 1—3 atomach wegla, Ar oznacza grupe o wzorze 23, w której Rc, Rd i Re niezalez¬ nie od siebie oznaczaja atom wodoru, atom chlo¬ rowca, grupe CF3, rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, grupe alkoksylowa o 1—3 atomach wegla, a U i V maja znaczenie podane przy omawianiu wzoru 1.Sposród zbioru If korzystnym pod wzgledem przeciwgrzybiczego dzialania podzbiorem Ig sa zwiazki o wzorze 1, w którym U i V niezaleznie od siebie oznaczaja rodnik alkilowy o 1—6 atomach wegla, ewentualnie podstawiony chlorowcem lub grupa alkoksylowa o 1—2 atomach wegla rodnik alkilowy o 2—4 atomach wegla lub razem tworza grupe alkilenowa o wzorze 20 lub 21, w której Ri, Ra, Ra, R* i R& niezaleznie od siebie stanowia atom wodoru lub rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, przy czym Taczna ilosc atomów wegla w podstaw¬ nikach R3, R4 i R5 nie przewyzsza liczby 6.Sposród zbioru If szczególnie korzystnym pod wzgledem przeciwgrzybiczego dzialania podzbiorem Ih sa zwiazki o wzorze 1, w którym U i V razem tworza grupe alkilenowa o wzorze 25, przy czym R7 stanowi rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, 5 podstawiony grupa alkoksylowa o 1—2 atomach wegla rodnik alkilowy o 2—4 atomach wegla, rodnik alkenylowy o 3—4 atomach wegla lub rod¬ nik 2-propynylowy. Dalszym korzystnym zbiorem Ii przeciwgrzybiczo czynnych substancji sa zwiazki 10 o wzorze 1, w którym Y oznacza grupe —CH=, Ar ma znaczenie podane przy omawianiu wzoru 1, Ra i Rb niezaleznie od siebie oznaczaja atom wo¬ doru, rodnik metylowy, atom chloru lub bromu, Rc, Rd i Re niezaleznie od siebie oznaczaja atom 15 wodoru, fluoru, chloru lub bromu, grupe metylo¬ wa, metoksylowa, CF$ lub nitrowa, U i V nieza¬ leznie od siebie oznaczaja ewentualnie podstawio¬ ny grupa alkoksylowa o 1—2 atomach wegla lub chlorem rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla 20 lub razem tworza grupe alkilenowa o znaczeniu podanym przy omawianiu wzoru 1, przy czym Ri, R2, Rs, R4, R5 i Re niezaleznie od siebie stanowia atom wodoru, lub rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, albo Ri stanowi grupe -CH2OR7, w której 25 R7 oznacza rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla rodnik alkilowy o 2—3 atomach wegla lub rodnik alkenylowy o 3—4 atomach wegla.Do szczególnie silnie przeciwgrzybiczo czynnych substancji naleza np. nastepujace konkretne zwiaz- » ki: 2-[p-(fenoksy)-fenylo]-2^-(lH-l,2,4-triazolilo)-me- tylo]-4-metylo-5-metylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 2.17), 2-[p-(fenoksy)-fenylo]-2-(l-imidazolilometylo)-4-ety- 85 lo-l,3-dioksan (= zwiazek nr 6.1), 2n[p-(fenoksy)-fenylo]-2-(L-imidazolilometylo)-4-ety- lo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 1.14), 2-[p-(2,4-dwumetylofenoksy)-fenylo] -2-(l-imidazoli- lometylo)-4-etylo-l,3-dioksolan (— zwiazek nr 3.193), 40 2-[p-(3-chlorofenoksy)-fenylo]-2-(l-imidazolilomety- lo)-4-etylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 3.1*2), 2-i[p-(4-chlorofenoksy)-fenylo]-2-(l-imidazolilomety^ lo)-4-etylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 3.7), 2-i[p-(3-trójfluorometylofenoksy)-fenylo]-2Kl-imida- 45 zoIilometylo)-4-etylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 3.160), 2-[p-(4-chloro-3-metylofenoksy)-fenylo] -2-(l-imida- zolilometylo)-4-etylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 3.232), 50 2-[p-(3,4-dwuchlorofenoksy)-fenylo]-2-(l-imidazoli- lometylo)-4-etylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 3.171), 2-[p-(2,5-dwuchlorofenoksy)-fenylo]-2-(l-imidazoli- lometylo)-4-etylo-l,3-dioksolan(= zwiazek nr 3.162), 55 2- [p-(3,4-dwuchlorofenoksy)-5fenylo]~2- lometylo)-4-metoksymetylo-i,3-dioksolan (— zwia¬ zek nr 3.176), < 2-[p-(4-fluorofenoksy)-fenylo]-2-(l-imida«olilomety- lo)-4-etylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 3.51), ¦¦ 60 2- [p-(4-fluorofenoksy)-fenylo]-2-(l-imidazolilomety- lo)-4-metylo-5-metylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 3.343), 2-)[ip-(4-fluorofenoksy)-fenylo]-2-(l^i!midazoiilomety- metylo)-4-etylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 5;73), w 2-[p-(4-chlorofenoksy)-2'-metylofenylo]-2-(i-imida-138 255 zolilomeiylo)-4-metylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 4.15), 2-[p-(4-fluorofenoksy)-2'-metylofenylo]-2-(l-imida- zolilometylo)-4-metylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 4.66) óraar farmakologicznie dopuszczalne sole addy¬ cyjne z kwasami.Sposób sporzadzania preparatów farmaceutycz¬ nych polega, wedlug wynalazku na tym, ze co naj¬ mniej jedna nowa substancje o wzorze 1, w któ¬ rym wszystkie symbole maja znaczenie podane przy omawianiu wzoru 1, lub jej metalokompleks . lub jej sól, addycyjna z kwasem, ewentualnie sto¬ sujac znane substancje pomocnicze i nosniki, prze¬ prowadza sie w odpowiednia postac aplikacyjna.Odnosnie czynnosci przeciwdrgawkowej i anksjo7 litycznej nalezy na pierwszym planie przedstawic zbiór Ij zwiazków o wzorze 1, w którym Y ozna¬ cza grupe —CH= lub atom —N=, Ra i Rb nie¬ zaleznie od siebie oznaczaja atom wodoru, atom chlorowca lub rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, Ar oznacza ewentualnie podstawiony grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla, grupa alkoksylowa o 1—3 atomach wegla, grupa CF3 lub chlorowcem rodnik fenylowy, a U i V maja znaczenie podane przy omawianiu wzoru 1.Sposród zbioru Ij korzystnym pod wzgledem czynnosci przeciwdrgawkowej i anksjolitycznej podzbiorem Ik sa zwiazki o wzorze 1, w którym Y oznacza grupe —CH= lub atom —N=, Ra i Rb niezaleznie od siebie oznaczaja atom wodoru, rod¬ nik metylowy, atom chloru lub atom bromu, Ar oznacza ewentualnie podstawiony chlorowcem, gru¬ pa metylowa lub grupa CF3 rodnik fenylowy, a U i V niezaleznie od siebie oznaczaja rodnik alkilo¬ wy o 1—3 atomach wegla, ewentualnie podstawio¬ ny chlorowcem lub grupa alkoksylowa o 1—2 ato¬ mach wegla rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, albo- razem tworza grupe alkilenowa o wzorze 20 lub 21, w której Ri, Rb, Rp, R4 i R5 niezaleznie od siebie stanowia atom wodoru lub rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, przy czym laczna ilosc ato¬ mów wegla w podstawnikach R3, R4 i R^ nie prze¬ wyzsza liczby 4.Dalszym korzystnym zbiorem II przeciwdrgawko- wo i apksjolitycznie czynnych substancji sa zwiaz¬ ki o wzorze 1', w którym Y oznacza grupe —CH= lub atom —N=, Ra i Rb oznaczaja atomy wodoru, Ar oznacza ewentualnie podstawiony chlorowcem, grupa metylowa rodnik fenylowy, a U i V razem tworza grupe o wzorze 26 lub 27, gdzie R2 stano¬ wi rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, taki jak rodnik metylowy lub etylowy, grupe hydroksy- alfcilowa o 1—3 atomach wegla, taka jak grupa hydroksymetylowa lub 2-hydroksyetylowa, albo gcupe alkoksyalkilowa o 1—2 atomach wegla w czesci alkoksylowej i o 1—2 atomach wegla w czesci alkilowej, taka jak grupa metoksylowa lub etoksymetglawa. <*m Do szczególnie silnie przeciwdrgawkowo i anksjo- litycznie czynnych substancji naleza np. nastepu¬ jace konkretne zwiazki: 2n[p-(fenoksy)-fenylo]-2-[l-(lH-l,2,4-triazolilo)-me- tylo]-l,3-dioksan {= zwiazek nr 6.1), 2-(p^(4-chlorofenoksy)-fenylo]-2-(l-imidazolilomety- Lo)-4-etylo-l,3-dioksolan (= zwiazek* nr 3.7), 2-{p-(4-chloro-2-metylofenoksy)-fenylo]-2-(l-imida- zolilometylo)-4-metoksymetylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 3.226), 2-[p-(fenoksy)-fenylo]-2-[l-(lH-l,2,4-triazolilo)-me- 5 tylo]-4-hydroksymetylo-l,3-dioksoian (— zwiazek nr 1.23), 2-[p-(4-fluorofenoksy)-fenylo]-2-(l-imidazolilomety- lo)-4-etylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 3.51), 2-[p-(4-fluorofenoksy)-fenylo] -2-(l-imidazolilomety- 10 lo)-4-hydroksymetylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 3.54), 2-[p-(4-fluorofenoksy)-fenylo]-2i[l-(lH-l,2,4-triazo- lilo)-metylo]-l,3-dioksan (= zwiazek nr 7.27), 2-[p-(fenoksy)-2-metylofenylo]-2-(l-imidazolilome- 15 tylo)-4-etylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 5.73), 2-i[p-(4/-chlorofenoksy)-fenylo]-2H[l-(lH-l,2,4-triazo- lilo)-metylo]-4-metoksymetylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 3.83), 2-[p-(fenoksy)-fenylo]-2-[l-(lH-l,2,4-triazolilo)-me- 20 tylo]-4-metylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 1.4), 2-[p-(fenoksy)-2-chlorofenylo]-2^[l-(lH-l,2,4-triazo- lilo)-metylo]-4-etylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 5.42), 2-{p-(4'-chlorofenoksy)-2-chlorofenylo]-2-[l-(lH- 25 -1,2,4-triazolilo)-metylo]-4-etylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 4.137), 2-[p-(fenoksy)-2,5-dwumetylofenylo]-2-(l-imidazoli- lometylo)-4-etylo-l,3-dioksolan(= zwiazek nr 5.105). 2-,[p-(4'-chlorofenoksy)-fenylo]-2-{l-(lH-l,2,4-triazo- 30 lilo)-metylo]-3,4-dwumetylo-l,3-dioksolan (= zwia¬ zek nr 3.85), 2-[p-(4'-fluorofenoksy)-2-metylofenylo]-2-(l-imida- zolilometylo)-4-etylo-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 4.59), - ¦ 35 2-(p-(4/-chlorofenoksy)-fenylo]-2-(l-imidazolilomety- lo)-l,3-dioksolan (= zwiazek nr 7.33), 2-{p-(4'-fluorofenoksy)-fenylo]-2-(l-imidazolilomety- lo)-l,3-dioksan (= zwiazek nr 6.79), oraz ich far¬ makologicznie dopuszczalne sole addycyjne z kwa- 40 sami.Preparaty farmaceutyczne tych substancji czyn¬ nych sporzadza sie w sposób omówiony wyzej.Sposób wytwarzania nowych pochodnych eteru arylowofenylowego o ogólnym wzorze 1, w którym 45 wszystkie symbole maja znaczenie podane przy omawianiu wzoru 1, oraz ich metalokompleksów i ich soli addycyjnych z kwasami, polega wedlug wynalazku na tym, ze zwiazek o wzorze 2, w któ¬ rym Me stanowi atom wodoru, lub kation metalu, 50 poddaje sie kondensacji ze zwiazkiem o wzorze 3, w którym X oznacza nukleofilowa grupe odry¬ wana i otrzymany w postepowaniu zwiazek ewen¬ tualnie przeksztalca sie w inny zwiazek o wzo¬ rze 1 i/lub otrzymany wolny zwiazek ewentualnie 55 przeprowadza sie w sól addycyjna z kwasem, otrzymana sól addycyjna z kwasem ewentualnie przeprowadza sie w wolny zwiazek lub w inna sól addycyjna z kwasem, albo otrzymany wolny zwiazek lub otrzymana sól addycyjna z kwasem 60 ewentualnie przeprowadza sie w metalokompleks.Kationami metalu Me sa przy tym np. kationy metalu alkalicznego, takie jak kation litu, sodu lub potasu, kationy metalu ziem alkalicznych, takie jak kation magnezu, wapnia, strontu lub baru. «5 Nukleofilowymi grupami odrywanymi sa min.138 255 10 reaktywne zestryfikowane grupy hydroksylowe, ta¬ kie jak hydroksylowe grupy zestryfikowane kwa¬ sem chlorowcowodorowym, np. kwasem fluoro-, chloro-, bromo- lub jodo-wodorowym, albo niz¬ szym kwasem alkanosulfonówym, ewentualnie pod¬ stawionym kwasem benzenosulfonowym lub kwa¬ sem chlorowcosulfonowym, np. kwasem metano-, etano-, benzeno-, p-tolueno- lub fluorosulfonowym.Reakcje azolu o wzorze 2, w którym Y oznacza grupa —CH= lub atom —N=, a Me korzystnie oznacza atom metalu, zwlaszcza atom metalu alka¬ licznego, ze zwiazkiem o wzorze 3, w którym Ar, Ra, Rb, U i V maja znaczenie podane przy oma¬ wianiu wzoru 1, a X przykladowo oznacza atom chlorowca, zwlaszcza atom chloru, bromu lub jodu, grupe benzenosulfonyloksylowa, p-toluenosulfonylo- ksylowa, trójfluoroacetyloksylowa lub korzystnie nizsza grupe alkilosulfonyloksylowa, taka jak gru¬ pa metanosulfonyloksylowa, prowadzi sie korzyst¬ nie w srodowisku dosc polarnego, jednak wzgle¬ dem reakcji obojetnego rozpuszczalnika organicz¬ nego, takiego jak N,N-dwumetyloformamid, N,N- -dwumetyloacetamid, sulfotlenek dwumetylowy, acetonitryl, benzonitryl i inne. Tego rodzaju roz¬ puszczalniki mozna stosowac razem z innymi, wzgledem reakcji obojetnymi rozpuszczalnikami, takimi jak alifatyczne lub aromatyczne weglowo¬ dory, np. benzen, toluen, ksylen, heksan, eter naf¬ towy, chlorobenzen, nitrobenzen itp.Jezeli X oznacza atom chloru lub bromu, to w celu przyspieszenia reakcji mozna celowo dodac jo¬ dek metalu alkalicznego, taki jak NaJ lub KJ.Korzystna jest podwyzszona temperatura 0—220°C, zwlaszcza temperatura 80—170°C. Mieszanine reak¬ cyjna celowo ogrzewa sie w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna.W tych przypadkach, w których we wzorze 2 symbol Me stanowi atom wodoru, prowadzi sie postepowanie w obecnosci zasady. Przykladami ta¬ kich zasad sa zasady nieorganiczne, takie jak tlen¬ ki, wodorotlenki, wodorki, weglany i wodorowegla¬ ny metali alkalicznych i metali ziem alkalicznych, oraz np. Ill-rz.-aminy, takie jak trójetyloamina, trójetylenodwuamina, piperydyna, pirydyna, 4- -dwumetyloaminopirydyna, 4-pirolidylopirydyna itp.W przypadku tego i nastepnych wariantów wy¬ twarzania mozna produkty posrednie i koncowe wyodrebniac ze srodowiska reakcji w razie po¬ trzeby oczyszczac jedna ze znanych metod, taka jak ekstrakcja, krystalizacja, chromatografia, de¬ stylacja itp.Otrzymane w postepowaniu zwiazki mozna na znanej drodze przeprowadzac w inne zwiazki o wzorze 1.I tak otrzymane w postepowaniu zwiazki mozna np. przeketalizowac do postaci innych zwiazków o wzorze 1. Przykladowo w zwiazkach o wzorze 1, w którym U i V stanowia jednakowe, ewentualnie podstawione Ci—C^-alkilowe grupy U, mozna na drodze reakcji z 1 molem innego, ewentualnie podstawionego Ci—Cia-alkanolu o wzorze V-OH wymienic grupe U na grupe V, albo na drodze reakcji z diolem o wzorze HO-U V-OH wymie¬ nic obie grupy U na jeden rodnik dwuwartoscio- wy. To przeketalizowanie nastepuje na znanej drodze, np. w obecnosci kwasowego srodka kon¬ densacyjnego, takiego jak kwasy nieorganiczne, sulfonowe lub mocne kwasy karboksylowe, np. w obecnosci kwasu chloro- lub bromo-wodórowego. 5 kwasu siarkowego, kwasu p-toluenósulfonowego lub kwasu trójfluorooctowego, korzystnie w wa¬ runkach destylacyjnego lub azeotropowo-destyla- cyjne^o usuwania latwopalnych produktów reakcji.Nadto w karbocyklicznej czesci arylowej zwiaz- 10 ków otrzymanych w postepowaniu mozna ewen¬ tualnie wprowadzac dodatkowe podstawniki w rod¬ niku Ar iiHub w grupach Ra lub Rb. I tak mozna np. na drodze reakcji z chlorowcem w obecnosci kwasu Lewis^, takim jak zelazo, cynk, bor lub 15 halogenek antymonu, albo na drodze traktowania N-chlorosukcynimidem wprowadzac chlorowiec.Nadto mozna grupy nitrowe, np. za pomoca od¬ powiednich kompleksowych wodorków, takich jak wodorek litowoglinowy, redukowac do amin, te 20 zas np. za pomoca kwasu azotawego dwuazowac, a utworzone grupy dwuazoniowe wymieniac w znany sposób na atom chlorowca lub grupe alko- ksylowa. Mozna równiez chlorowiec droga reakcji ze zwiazkiem metalu alkalicznego, np. z alkilolitem 25 lub z halogenkiem alkilomagnezowym, wymieniac na rodnik alkilowy.Jezeli zwiazki o wzorze 1 otrzymuje sie w po¬ staci zasad, to wówczas mozna je za pomoca kwa¬ sów nieorganicznych lub organicznych przeprowa- 30 dzac w odpowiednie sole lub za pomoca korzyst¬ nie równomolowych ilosci soli. metali przeprowa¬ dzac w metalokompleksy o wzorze 1.Wyjsciowe ketale o wzorze 3 mozna uzyskiwac z podstawowego ketonu metylowoarylowego o wzo- 35 rze 4 droga reakcji z zadanym diolem w srodowi¬ sku obojetnego rozpuszczalnika, np. w srodowisku chlorowcowanego weglowodoru, takiego jak chlo¬ rek metylenu, chlorek etylenu, chloroform, cztero¬ chlorek wegla itp., i równoczesnego lub nastepne- 40 go chlorowcowania. Dodatek kwasu p-toluenosul- fonowego jest korzystny dla przyspieszenia reakcji.Ketony o strukturze wzoru 1, w którym jednak atom wegla, polaczony z pierscieniem fenylowym w polozeniu — para do ugrupowania eterowego, 45 tworzy wraz z atomem tlenu grupe ketonowa, mozna wytwarzac na drodze chlorowcowania wyj¬ sciowych ketonów o wzorze 4 do ketonów o wzo¬ rze 5 i dalszej analogicznej jak w sposobie wedlug wynalazku reakcji zwiazków o wzorze 5 z azolem 50 o wzorze 2, przy czym Hal oznacza korzystnie atom chloru lub bromu.Ketale o wzorze 3 otrzymuje sie na drodze re¬ akcji wyjsciowego ketonu, np. wyzej otrzymanego ketonu z odpowiednim alkoholem lub diolem. 69 W przypadku wszystkich omówionych reakcji ketalizacji ketonu za pomoca podstawionego a.P- lub a,Y-diolu powstaja przewaznie mieszaniny di- astereoizomerów otrzymanego w wyniku ketalu.Odpowiednio do tego z wyjsciowych ketonów na 60 ogól tworza sie mieszaniny diastereoizomerów pro¬ duktu koncowego o wzorze 1. Zwiazki o wzorze 1 moga przykladowo wystepowac w obu nastepuja¬ cych odmianach diastereoizomerycznych: odmiana typu A o wzorze 6 i o wzorze 7, przy czym konfi- •5 guracje typu A nalezy tu i nastepnie okreslac jako138 25S 11 12 izomery^„trans"; oraz odmiana typu B o wzorze 8 i o wzorze, 9, przy czym konfiguracje typu B na¬ lezy tu i nastepnie okreslac jako izomery-„cis"; zas symbole w przestrzennie wyobrazanych struk¬ turach wzorów 6—9 maja nastepujace znaczenia: * • •••• ¦ za plaezc2yzriQ rysunku, ' ¦ w plaszczyznie rysunku, s^»» ¦ przed plaszczyzne rysunku, w Rozdzielanie obu diastereoizomerów moze na¬ stepowac np. na drodze krystalizacji frakcjonowa¬ nej lub na drodze chromatografii (chromatografii cienkowarstwowej, grubowarstwowej, kolumnowej 1S lub cieczowp-wysokocisnieniowej). Te oba izomery wykazuja rózne dzialania biologiczne. Na ogól do celów praktycznych stosuje sie mieszanine diaste¬ reoizomerów.Niektóre z substratów i produktów posrednich 20 stosowanych w sposobie wedlug wynalazku sa zna¬ ne, inne zas mozna wytwarzac znanymi metoda¬ mi. Niektóre sa natomiast nowe i wówczas ich wytwarzanie omówiono w opisie. l-(fl-arylo)-etyloimidazoliloketale, w których aryl » oznacza podstawiony rodnik fenylowy lub naftylo- wy, sa opisane jako substancje grzybobójcze i bakteriobójcze w nastepujacych publikacjach opisy patentowe Stanów Zjednoczonych Ameryki US-PS nr nr 3 575 999, 3 936 470, 4101664, 4101666 i 30 4156 008.Nieoczekiwanie stwierdzono, ze zwiazki o wzo¬ rze 1 wykazuja dla praktycznego wykorzystania bardzo korzystny zakres dzialania mikrobobójcze- go przeciwko fitopatogennym grzybom i bakteriom M oraz wykazuja przeciwgrzybicze i/lub przeciw- drgawkowe wlasciwosci przemawiajace za ich wy¬ korzystaniem jako terapeutycznych substancji czynnych. I tak maja one korzystne wlasciwosci kuracyjne, prewencyjne i ukladowo terapeutyczne 40 dla roslin, totez mozna je stosowac do ochrony roslin uprawnych. Za pomoca substancji czynnych o wzorze 1 na roslinach lub na ich czesciach (owo¬ ce, kwiaty, ulistnienie, lodygi, kleby, korzenie) w róznych uprawach roslin tlumic lub niszczyc tam 45 wystepujace mikroorganizmy, przy czym nawet pózniej przyrastajace czesci roslin sa nieatakowa- ne przez takie mikroorganizmy.Te substancje czynne sa przy tym skuteczne zwlaszcza przeciwko fitopatogennym grzybom, na- 50 lezacym do nastepujacych grup: Ascomycetes (np.Venturia, Podosphaera, Erysiphe, Monilinia Unei- nula); Basidiomycetes (np. rodzaje Hemileia, Rhi- zoctonia, Puccinia); Fungi imperfecti (np. Betrytis, Helminthosporium, Fusarium, Septoria, Cercospora 55 i Alternaria). Zwiazki o wzorze 1 poza tym dzialaja ukladowo. Mozna je stosowac nadto jako zaprawy do traktowania materialu siewnego (owoce, kleby, ziarna) i sadzonek roslin w celu ochrony przed porazeniem grzybami oraz przeciwko fitopatogen- 60 nym grzybom, wystepujacym w glebie. Nowe sub¬ stancje czynne odznaczaja sie szczególnie wysoka tolerancja u roslin.Agrochemiczny srodek szkodnikobójczy, zwlasz¬ cza do zwalczania lub zapobiegania porazeniom 85 przez mikroorganizmy, zawierajacy stale lub ciekle nosniki i substancje pomocnicze oraz substancje czynna, korzystnie zawierajacy 0,1—99% substancji czynnej, 99,9—1% stalego lub cieklego nosnika i 0—25% srodka powierzchniowo czynnego, szczegól¬ nie korzystnie zawierajacy 0,1—95% substancji czynnej, 99,8^5% stalego lub cieklego nosnika i 0,1—25% srodka powierzchniowo czynnego, zawie¬ ra wedlug wynalazku jako substancje czynna co najmniej jedna nowa pochodna eteru arylowofeny- lowego o wzorze 1, w którym wszystkie symbole maja znaczenie podane przy omawianiu wzoru 1.Sposób zwalczania lub zapobiegania porazeniu roslin uprawnych przez mikroorganizmy fitopato- genne polega wedlug wynalazku na tym, ze na rosliny lub na ich siedlisko aplikuje sie zwiazek o wzorze 1, w którym wszystkie symbole maja znaczenie podane przy omawianiu wzoru 1.Sposób sporzadzania srodka agrochemicznego po¬ lega na tym, ze co najmniej jedna nowa substan¬ cje czynna o wzorze 1 starannie miesza sie z od¬ powiednimi stalymi lub cieklymi nosnikami i srod¬ kami powierzchniowo czynnymi.Jako docelowe uprawy dla w opisie ujawnionej dziedziny stosowania sluza np. nastepujace gatun¬ ki roslin: zboza, takie jak pszenica, jeczmien, zyto, owies, ryz, sorgo i pokrewne; buraki, takie jak burak cukrowy i' pastewny; drzewa ziarnkowe, drzewa pestkowe i krzewy jagodowe, takie jak jablonie, grusze, sliwy, brzoskwinie, migdalowce, wisnie, truskawki, maliny i jezyny; rosliny stracz¬ kowe, takie jak fasola, soczewica, groch, soja; uprawy oleiste, takie jak rzepak, gorczyca, mak siewny, oliwki, sloneczniki, palmy kokosowe, racz- nik, krzewy kakaowe i orzechy ziemne; dyniowa¬ te, takie jak dynia, ogórki i melony; uprawy wlók¬ niste, takie jak bawelna, len, konopie i juta; owo¬ ce cytrusowe, takie jak pomarancze, cytryny, gra- pefruite i mandarynki; gatunki warzyw, takie jak szpinak, salata glowiasta, szparagi, kapusty, mar¬ chew jadalna, cebula, pomidory, ziemniaki i pa¬ pryka; uprawy korzenne, takie jak smaczliwka wlasciwa, cynamonowiec cejlonski, cynamonowiec kamforowy; albo takie rosliny jak kukurydza, ty¬ ton, orzechy, kawa, trzcina cukrowa, herbata, wino¬ rosl, chmiel, banany, drzewa kauczukodajne oraz rosliny ozdobne (Compositen).Substancje czynne o wzorze 1 w gospodarce rol¬ nej zwykle stosuje sie w postaci preparatów, a mozna je aplikowac wraz z dalszymi substancjami czynnymi równoczesnie lub kolejno jedna za dru¬ ga na poddawane traktowaniu powierzchnie, rosli¬ ny lub czesci roslin. Tymi dalszymi substancjami czynnymi w srodkach ochrony roslin moga byc zarówno nawozy sztuczne, mikronawozy jak i inne preparaty wywierajace wplyw na wzrost roslin.Moga to byc równiez selektywne srodki chwasto¬ bójcze, srodki owadobójcze, grzybobójcze, bakterio¬ bójcze, nicieniobójcze, mieczakpbójcze lub miesza¬ niny kilku tych srodków, razem z ewentualnymi dalszymi w technice sporzadzania preparatów zna¬ nymi nosnikami, srodkami powierzchniowo czyn¬ nymi lub innymi dodatkami sprzyjajacymi apliko¬ waniu preparatów.We wszystkich tych preparatach odpowiednie138 255 13 14 nosniki i dodatki moga byc substancjami stalymi lub cieklymi i odpowiadaja do tego celu przezna¬ czonym w technice preparatywnej, nietoksycznym substancjom, < takim jak naturalne lub regenero¬ wane substancje mineralne, rozpuszczalniki, dys- pergatory, zwilzacze, srodki polepszajace przyczep¬ nosc, zageszczacze lub lepiszcza.Korzystnym w rolnictwie sposobem rozprowa¬ dzania substancji czynnej o wzorze 1 lub srodka agrochemicznego, na porazone rosliny jest nano¬ szenie ich na ulistnienie (aplikowanie na lisciach).Ilosc tych zabiegów i dawki zaleza od parcia po- razennego spowodowanego czynnikiem wywoluja¬ cym chorobe (rodzajem grzyba). Substancje czynne o wzorze 1 moga przedostawac sie do rosliny po¬ przez glebe ukladem korzeniowym (dzialanie ukla¬ dowe), jesli siedlisko rosliny nasyci sie cieklym preparatem lub wprowadzi sie te substancje w po¬ staci stalej do gleby, np. w postaci granulatu (apli¬ kowanie do gleby). Zwiazki o wzorze 1 mozna tez nanosic na ziarna nasion (powlekanie), np. albo nasycajac je warstwa stalego preparatu. Nadto w szczególnych przypadkach mozliwe sa dalsze rodzaje aplikowania, takie jak celowe traktowanie lodyg roslin lub paczków.Zwiazki o wzorze 1 stosuje sie przy tym w nie¬ zmienionej postaci lub korzystnie razem ze zna¬ nymi w agrochemicznej technice preparatywnej srodkami pomocniczymi i wówczas w znany sposób przetwarza sie te zwiazki np. do postaci koncen¬ tratów emulsyjnych, roztworów gotowych do bez¬ posredniego opryskiwania lub roztworów rozcien- czalnych, emulsji rozcienczonych, proszków zwil- zalnych, proszków rozpuszczalnych, srodków do opylania, lub do postaci^ granulatów na drodze kapsulkowania w np. substancjach polimerycznych.Sposoby stosowania, takie jak opryskiwanie mgla¬ wicowe, rozpylanie mglawicowe, opylanie, rozsie¬ wanie, malowanie lub polewanie, dobiera sie, tak jak i rodzaj srodka, w zaleznosci od zamierzonego przeznaczenia i od podanych warunków. Celowe dawki odpowiadaja na ogól ilosci 50 g — 5 kg substancji czynnej na 1 ha, korzystnie 100 g — 2 kg substancji czynnej na 1 ha, zwlaszcza 200— 600 g substancji czynnej na 1 ha.Agrochemiczne preparaty, tzn. srodki, mieszani¬ ny lub kompozycje zawierajace substancje czynna o wzorze 1 i ewentualnie staly lub ciekly nosnik, sporzadza sie w znany sposób, np. droga staran¬ nego zmieszania i/lub zmielenia substancji czyn¬ nych z rozrzedzalnikami, takimi jak rozpuszczalni¬ ki, ze stalymi nosnikami i ewentualnie zwiazkami powierzchniowo czynnymi (substancjami powierzch¬ niowo czynnymi).Jako rozpuszczalniki wchodza w rachube weglo¬ wodory aromatyczne, korzystnie frakcje o 8—12 atomach wegla, takie jak mieszaniny ksylenu lub podstawione naftaleny, estry kwasu ftalowego, ta¬ kie jak ftalan dwubutylowy lub dwuoktylowy, weglowodory alifatyczne, takie jak cykloheksan lub parafiny, alkohole i glikole oraz ich etery i estry, takie jak etanol, glikol etylenowy, eter monometylowy lub monoetylowy glikolu etyleno¬ wego, ketony, takie jak cykloheksanon, rozpuszczal¬ niki silnie polarne, takie jak N-metylopirolidon-2, sulfotlenek dwumetylowy lub dwumetyloformamid, oraz ewentualnie epoksydowe oleje roslinne, takie jak epoksydowy olej kokosowy lub sojowy, oraz woda. 5 Jako stale nosniki, np. do srodków do opylania i dyspergowalnych proszków, z reguly stosuje sie maczki ze skal naturalnych, takich jak kalcyt, talk. kaolin, móntmorylonit lub attapulgit. W celu po¬ lepszenia wlasciwosci fizycznych mozna tez doda- 10 wac wysokodyspersyjna krzemionke lub wysoko- dyspersyjne polimery nasiakliwe. Jako uziarnione, adsorpcyjne nosniki granulatów wchodza w rachu¬ be porowate typy tworzyw, takie jak pumeks, kru- szonka Ceglowa, sepiolit lub bentonit, zas jako nie 15 sorpcyjne materialy nosnikowe wchodza w rachu¬ be np. kalcyt lub piasek. Ponadto mozna stosowac liczne wstepnie zgranulowane materialy pochodze¬ nia nieorganicznego lub organicznego, takie jak zwlaszcza dolomit lub rozdrobnione pozostalosci 20 roslinne.Jako zwiazki powierzchniowo czynne wchodza w rachube, w zaleznosci od rodzaju sporzadzane ero preparatu substancji czynnnej o wzorze 1, niejo¬ nowe, kationowe i/lub anionowe substancje po- 25 wierzchniowo czynne o dobrych wlasciwosciach emulgujacych, dyspergujacych i zwilzajacych. Pod pojeciem substancji powierzchniowo czynnych na¬ lezy równiez rozumiec mieszaniny takich substan¬ cji. 30 Odpowiednimi anionowymi substancjami czynny¬ mi moga byc zarówno tzw. mydla rozpuszczalne w wodzie, jak i w wodzie rozpuszczalne syntetycz¬ ne zwiazki powierzchniowo czynne.Jako mydla nalezaloby wspomniec sole metali 35 alkalicznych, metali ziem alkalicznych i ewentu¬ alnie podstawione sole amoniowe z wyzszymi kwa¬ sami tluszczowymi (Cio—C22) takie jak sole sodowe lub potasowe kwasu oleinowego lub stearynowego, lub takiez sole z naturalnymi mieszaninami kwa- 40 sów tluszczowych, uzyskiwanych np. z oleju koko¬ sowego lub oleju lojowego, nadto nalezaloby wspo¬ mniec sole kwasów tluszczowych z metylolauryna.Czesciej jednak stosuje sie tzw. syntetyczne sub¬ stancje powierzchniowo czynne, zwlaszcza tlusz- 45 czowe sulfoniany, tluszczowe siarczany, sulfono¬ wane pochodne benzimidazolu lub alkiloarylosulfo- niany.Tluszczowe sulfoniany i siarczany z reguly wy¬ stepuja w postaci soli metalu alkalicznego, soli 50 metalu ziem alkalicznych lub ewentualnie podsta¬ wionej soli amoniowej i wykazuja rodnik alkilo¬ wy o 8—22 atomach wegla, przy czym alkil obej¬ muje równiez alkilowa czesc rodnika acylowego, np. sól sodowa lub wapniowa kwasu Ugninosulfo- M nowego, kwasu dodecylosiarkowego lub mieszaniny siarczanów alkoholi tluszczowych, wytworzonej z naturalnych kwasów tluszczowych. Do tego naleza równiez sole estrów kwasu siarkowego i kwasów sulfonowych z adduktami alkohol tluszczowylftle- 60 nek etylenu. Sulfonowane pochodne benzimidazolu zawieraja korzystnie grupy 2-sulfonowe i rodnik kwasu tluszczowego o 8—22 atomach wegla. Alki- loarylosulfonianami sa np. sole sodowe, wapniowe lub sole trójetanoloaminy z kwasem dodecyloben- •5 zenosulfonowym, dwubutylonaftalenosulfonowym138 255 15 16 lub z produktem kondensacji kwas naftalenosulfo- nowy/formaldehyd.Nadto wchodza w rachube równiez odpowiednie fosforany, takie jak sole estru kwasu fosforowego z adduktem 4—14 moli tlenku etylenu/l mol p-no- nylofenolu.Jako niejonowe srodki powierzchniowo czynne wchodza w rachube przede wszystkim pochodne eterów glikolu polietylenowego z alifatycznymi lub cykloalifatycznymi alkoholami, z nasyconymi lub nienasyconymi kwasami tluszczowymi i alkilofe- nolami, ewentualnie zawierajace 3—30 grup gliko- loeterowych i 8—20 atomów wegla w (alifatycz¬ nym) rodniku weglowodorowym i 6—18 atomów wegla w rodniku alkilowym a^kilofenolu.Dalszymi odpowiednimi niejonowymi substan¬ cjami powierzchniowo czynnymi sa w wódzie roz¬ puszczalne, 20—250 grup eterowych glikolu etyle¬ nowego i 10—100 grup eterowych glikolu polipro¬ pylenowego zawierajace poliaddukty tlenku etyle¬ nu z glikolem polipropylenowym, z glikolem ety- lenodwuaminopolipropylenowym i z glikolem alki- lofcolipropylenowym o 1—10 atomach wegla w lan¬ cuchu alkilowym. Omawiane substancje zwykle za¬ wieraja. 1—5 jednostek glikolu etylenowego na 1 jednostke glikolu propylenowego.Jako przyklady niejonowych substancji po¬ wierzchniowo czynnych nalezy wspomniec nonylo- fenolopolietoksyetanole, etery glikolu polietyleno¬ wego z olejem rycynowym, addukty polipropylen— tlenek polietylenu, trójbutylofenoksypolietoksyeta¬ nol, glikol polietylenowy i oktylofenoksypolietoksy- etanol.W rachube nadto wchodza tez estry kwasu tlusz¬ czowego z polioksyetylenoanhydrosorbitem, takie jak trójoleinian polioksyetylenohydrosorbitu.W przypadku kationowych substancji czynnych chodzi przede wszystkim o czwartorzedowe sole amoniowe, które jako podstawniki atomu azotu zawieraja co najmniej jeden rodnik alkilowy o 8—22 atornach wegla, a jako dalsze podstawniki wykazuja nizsze, ewentualnie chlorowcowane rod¬ niki alkilowe, benzylowe lub nizsze rodniki hydro- ksyalkilowe. Sole te wystepuja korzystnie w po¬ staci halogenków, metylosiarczanów lub etylosiar- czanów, np. chlorek stearylotrójmetyloamoniowy lub bromek benzylo-dwu-(2-chloroetylo)-etyloamo- niowy.Substancje powierzchniowo czynne zwykle stoso¬ wane w technice sporzadzania preparatów farma¬ ceutycznych sa m.in. opisane w nastepujacych pu¬ blikacjach: „Ml Cutcheon's Detergents und Emul- sifiers Annual" MO Publishing Corp., Ringwood New Jersey, 1980; Sisely i Wood, „Encyclopedia of Surface Active Agents", Chemical Publishing / Co., Inc. New York, 1980.Jak wspomniano srodki agrochemiczne zawieraja z reguly 0,1—99%, zwlaszcza 0,1—95% substancji czynnej o wzorze 1, 99,9—1%, zwlaszcza 99,8—5% stalego lub cieklego nosnika, a nadto 0—25%, zwlaszcza 0,1—25% substancji powierzchniowo czynnej. .¦ ¦ ' O ile jako towar Jiandlowy korzystnymi sa raczej srodki stezone, to ostateczny uzytkownik z reguly stosuje srodki rozcienczone.Srodki agrochemiczne moga takze zawierac dal¬ sze substancje pomocnicze, takie jak srodki stabi¬ lizujace, przeciwpieniace, regulujace lepkosc, wia¬ zace, polepszajace przyczepnosc oraz nawozy sztuczne i inne substancje czynne dla uzyskania efektów specjalnych.Przeciwgrzybicze wlasciwosci, swiadczace o zdat- nosci zwiazków o wzorze 1 i ich farmakologicznie dopuszczalnych soli addycyjnych z kwasami do zwalczania grzybów pasozytniczych u stalociepl¬ nych, mozna badac przykladowo in vitro za po¬ moca znanych mikrobiologicznych sposobów do¬ swiadczalnych, np. okreslajac ich toksyczne dzia¬ lanie na szczepy grzybów pasozytujacych na stalo¬ cieplnych, takie jak Trychophyton mentagryphites, Microsporum canis, Sporotrichum schenkii, Asper¬ gillus fumigatus i Candida albicans, a tez in vivo na swinkach morskich, okreslajac dzialanie gojace na doswiadczalnych zakazeniach skóry grzbietu grzybem Trychophyton, np. Trychophyton rubrum, po doustnym, po doustnym lub miejscowym za¬ aplikowaniu'substancji czynnej.Przeciwdrgawkowa czynnosc zwiazków o wzorze 1 i ich farmakologicznie dopuszczalnych soli addy¬ cyjnych z kwasami mozna demonstrowac \n. vivo np. na myszach w tescie skurczu pentatetrazolo- wego w zakresie dawkowania okolo 10—100 mg/kg doustnie, a takze w tescie elektrowstrzasowym w zakresie dawkowania okolo 10—100 mg/kg doust¬ nie. Czynnosc anksjolityczna mozna pokazywac na myszach i innych malych gryzoniach za pomoca testu Gellerfa i testu plytki czworokatnej w za¬ kresie dawkowania okolo 10—100 mgteg doustnie.Mozna równiez wnosic o wyraznym przeciwma- niakalnym dzialaniu nowych zwiazków.Nowe zwiazki o wzorze 1 i ich farmakologicznie dopuszczalne sole addycyjne z kwasami moga za¬ tem byc stosowane do miejscowego lub lokalnego ukladowego zwalczania grzybów pasozytujacych -na stalocieplnych albo do ukladowego leczenia odmian epilepsji, stanów leku i napiecia oraz ma¬ niakalnych stanów emocjonalnych, a zwlaszcza do sporzadzania farmaceutycznych preparatów do po¬ dawania dojelitowego, pozajelitowego, miejscowego lub lokalnego.W przypadku nowych preparatów farmaceutycz¬ nych, zawierajacych zwiazki o wzorze 1 lub ich farmakologicznie dopuszczalne sole, chodzi odpo¬ wiednio o preparaty do podawania dojelitowego, np. doustnego lub doodbytniczego, i do podawania pozajelitowego oraz do miejscowego stosowania u stalocieplnych, które to preparaty zawieraja sama substancje czynna lub w mieszaninie z farmakolor gicznie dopuszczalnym nosnikiem. Dawkowanie tej substancji czynnej zalezy od gatunku stalociepl¬ nych, wieku i indywidualnego stanu pacjenta, oraz od sposobu podawania leku.W zwyklych przypadkach dla stalocieplnego o ciezarze okolo 75 kg przepisuje, sie doustna apli¬ kacje bezpiecznej dawki dziennej okolo 50—500 mg, korzystnie podawanej w kilku równych daw¬ kach czastkowych.Nowe preparaty farmaceutyczne zawieraja np, okolo 10—80%, korzystnie 20—60% substancji czyn¬ nej o wzorze 1, Nowymi preparatami farmaceu- 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60138 255 W 1* tyeznymi da podawania dojelitowego lub pozajeli¬ towego sa np. preparaty w postaci dawek jednost¬ kowych, takich jak drazetki, tabletki, kapsulki lub czopki, nadto ampulki. Sporzadza sie je w znany sposób, np. za pomoca konwencjonalnych sposo- * bów mieszania, granulowania, drazetkowania, roz¬ puszczania i liofilizowania. I tak preparaty far¬ maceutyczne do podawania doustnego mozna otrzy¬ mac w ten sposób, ze substancje czynna miesza sie ze stalymi nosnikami, otrzymana mieszanine i° ewentualnie granuluje sie, a mieszanine lub gra¬ nulat, ewentualnie po dodaniu odpowiednich sub¬ stancji pomocniczych, przetwarza sie do postaci tabletek lub rdzeni drazetek.Odpowiednimi nosnikami sa zwlaszcza napelnia- ^ czc, takie jak cukry, np. laktoza, sacharoza, mannit lub sorbit,, preparaty celulozy i/lub fosforany wa¬ pnia, np. fosforan trójwapniowy lub wodorofosfo- ran wapniowy, nadto srodki wiazace, takie jak kiajster skrobiowy z zastosowaniem skrobi np. ku- *° kurydzianej, pszenicznej, ryzowej lub ziemniacza¬ nej, zelatyny, tfagakant, metyloceluloza iflub poli¬ winylopirolidon, i/lub, w razie potrzeby, srodki kruszace, takie jak omówione skrobie, .karboksy- metyloskfobia, usieciowany poliwinylopirolidon, * agar, kwas alginowy lub jego sól, taka jak algi- nian sodowy. Srodkami pomocniczymi sa przede wszystkim srodki regulujace sypnosc i srodki po¬ slizgowe, np. krzemionka, ,talk, kwas stearynowy- lub jego sole, takie jak stearynian magnezu lub 3° wapnia, i/lub glikol polietylenowy. Rdzenie draze¬ tek wyposaza sie w odpowiedriie, ewentualnie na dzialanie soku zoladkowego odporne powloki, przy czym stosuje sie m.in. stezone roztwory cukrów, które ewentualnie zawieraja gume arabska, talk, » poliwinylopirolidon, glikol polietylenowy Hub dwu¬ tlenek tytanu, nadto stosuje sie roztwory lakierów w odpowiednich organicznych rozpuszczalnikach lub mieszaninach rozpuszczalnikowych, albo w przypadku sporzadzania powlok odpornych na dzia- -40 lanie soku zoladkowego stosuje sie roztwory od¬ powiednich preparatów celulozowych, takie jak ftalan acetylocelulozy lub ftalan hydroksypropylo- metylocelulozy. Do tabletek lub rdzeni drazetek mozna jako domieszke wprowadzac barwniki lub 45 pigmenty, np. w celu identyfikacji lub w celu oznakowania róznych dawek substancji czynnej.Dalszymi, dajacymi sie doustnie stosowac pre¬ paratami farmaceutycznymi sa kapsulki nasadkowe z zelatyny, oraz miekkie, zamkniete kapsulki z ze- 5° latyny i zmiekczacza, takiego jak gliceryna i sor¬ bit. Kapsulki nasadkowe moga zawierac substan¬ cje czynna w postaci granulatu, np. w mieszaninie z napelniaczami, takimi jak laktoza, srodkami wia¬ zacymi, takimi jak skrobie Vlub srodkami poslizgo- 55 wymi, takimi jak talk lub stearynian magnezu, i ewentualnie moga zawierac srodki stabilizujace.W miekkich kapsulkach substancja czynna wyste¬ puje w postaci korzystnie roztworu lub zawiesiny w odpowiednich cieczach, takich jak oleje tlusz- w czowe, olej parafinowy lub^ciekle glikole poliety¬ lenowe, przy czym mozna równiez. dodawac srodki stabilizujace.Jako dajace sie doodbytniczo stosowac preparaty farmaceutyczne wchodza w rachube np. czopki, *5 skladajace sie z mieszaniny substancji czynnej, 2 podstawowa masa czopkowa. Jako podstawowe masy czopkowe nadaja sie np. naturalne lub syn¬ tetyczne trójglicerydy, weglowodory parafinowe, glikole polietylenowe lub wyzsze alkanole. Nadto mozna równiez stosowac zelatynowe kapsulki do¬ odbytniczo, zawierajace substancje czynna wraz z masa podstawowa, zas jako masy podstawowe wchodza tu w rachube np, ciekle trójglicerydy, glikole polietylenowe lub weglowodory parafino¬ we.Do pozajelitowego podawania nadaja sie przede wszystkim wodne roztwory substancji czynnej w postaci rozpuszczalnej w wodzie, np. sól rozpusz¬ czalna w wodzie, nadto zawiesiny tej substancji czynnej, takie jak odpowiednie oleiste zawiesiny do wstrzykiwan, crzy czym stosuje sie odpowied¬ nie lipofilowe rozpuszczalniki lub srodki nadajace postac lekowi, takie jak oleje tluszczowe, np. olej sezamowy, lub syntetyczne estry kwasów tluszczo¬ wych, np. oleinian etylowy, lub trójglicerydy, albo wodne zawiesiny do, wstrzykiwan, które zawieraja substancje podwyzszajace lepkosc, np. sól sodowa karboksymetylocelulozy, sorbit i/lub dekstran, i ewentualnie równiez srpdki stabilizujace.Jako preparaty farmaceutyczne do stosowania miejscowego wchodza w rachube przede wszystkim kremy, mascie, pasty, pianki, nalewki i roztwory, zawierajace okolo 0,5—20Vt substancji czynnej.Kremami sa emulsje olej^w-wodzie, zawieraja¬ ce wiecej niz 50°/o wody. Jako podloza oleiste sto¬ suje sie przede wszystkim alkohole tluszczowe, np. alkohol laurylowy, cetylowy lub stearylowy, kwa^ sy tluszczowe, np/ kwas stearynowy, ciekle lub stale woski, np. mlrystynian izopropylawy, lanoline lub wosk pszczeli, ii/lub weglowodory np. wazeline (cetrolatum) lub olej parafinowy. Jajko emulgatory stosuje sie substancje powierzchniowo czynne o przewazajacych wlasciwosciach hydrofilowych, ta¬ kie jak odpowiednie emulgatory niejonowe, tnp, estry kwasów tluszczowych z polialkoholami lub ich addukty z tlenkiem etylenu, takie jak poli¬ estry gliceryny z kwasem tluszczowym lub poli- oksyetylenowe etery alkoholi tluszczowych lub po- lioksyetylenowe estry kwasów tluszczowych, albo odpowiednie jonowe emulgatory, takie jak sole metalu alkalicznego i siarczanów alkoholi tlusz¬ czowych, np. siarczan laurylowp-sodowy^ siarczan cetylowosodowy lub siarczan starylowo-sodowy, które zwykle stosuje sie w obecnosci alkoholi tlusz¬ czowych, np. .alkoholu cetylowego lub stearylowjs- go. JDodatkami do fazy wodnej sa m.wi. srodki zmniejszajace wysychanie kremów, np. .polialko¬ hole, takie jak gliceryna, sorbit, glikol propyleno¬ wy lub glikole polietylenowe, nadto srodki kon¬ serwujace, substancje zapachowe, itp. ^ Masciami sa emulsje woda-w-oleju, zawierajace co najwyzej 70*/©, korzystnie okolo 20—50°/o wod lub fazy wodnej. Jako fazy tluszczowe wchodza w rachube przede wszystkim weglowodory, np. wazeliny, olej parafinowy i/lub parafiny twarde, które dla polepszenia zdolnosci wiazania wody korzystnie zawieraja hydroksyzwiazkir takie jak alkohole tluszczowe lub ich estry, np. alkohol. ce¬ tylowy lub alkohole lanolinowe lub lanoline. Emul-138 255 19 2* gatorami sa odpowiednie substancje lipofilowe, ta¬ kie jak estry kwasów tluszczowych z anhydrosor- bitem (o nazwie Spans), np. oleinian anhydrosorbi- tu i/lub izostearynian anhydrosorbitu. Dodatkami do fazy wodnej sa m.in. srodki utrzymujace wil¬ goc, takie jak polialkohole, np. gliceryna, glikol propylenowy, sorbit i/lub glikol polietylenowy, oraz srodki konserwujace, substancje zapachowe, itp.Mascie tluszczowe sa bezwodne i zawieraja jako podloze zwlaszcza weglowodory, np. parafine, wa¬ zeline i/lub ciekle parafiny nadto naturalne lub czesciowo syntetyczne tluszcze, np. trójgliceryd kwasu tluszczowego kokosowego, lub korzystnie utwardzone oleje, np. uwodorniony olej arachido¬ wy lub rycynowy, dalej niepelne estry kwasów tluszczowych z gliceryna, np. mono- i dwusteary- nian gliceryny, oraz np. przy omawianiu masci wspomniane, chlonnosc wody podwyzszajace alko¬ hole tluszczowe, emulgatory, i/lub dodatki.Pastami sa kremy lub mascie o pudrowych skladnikach absorbujacych wydzieliny, takich jak tlenki metali, np. tlenek tytanu lub tlenek cynku, nadto talk i/lub glinokrzemiany, których zadaniem jest zwiazanie obecnej wilgoci i wydzielin.Pianki aplikuje sie ze zbiorniczków cisnienio¬ wych, a sa one w postaci aerozolu wystepujacymi cieklymi emulsjami olej-w-wodzie, przy czym jako srodek rozprezny stosuje sie chlorowcowane weglo¬ wodory, takie jak nizsze chlorofluoroalkany, np. dwuchlorofluorometan i dwuchloroczterofluoroetan.Jako faze olejowa stosuje sie m.in. weglowodory, np. olej parafinowy, alkohole tluszczowe, np. alko¬ hol cetylowy, estry kwasów tluszczowych, np. mi- rystynian izopropylowy, i/lub inne woski. Jako emulgatory stosuje sie m.in. mieszaniny emulga¬ torów o przewazajacych wlasciwosciach hydrofilo¬ wych, takie jak estry kwasu tluszczowego z poli- oksyetylenoanhydrosorbitem (Tweens), i emulga¬ torów o przewazajacych wlasciwosciach lipofilo- wych, takie jak estry kwasu tluszczowego z an- hydrosorbitem (Spans). Dochodza do tego znane dodatki, takie jak srodki konserwujace, itp.Nalewki i roztwory wykazuja przewaznie podlo¬ ze wodno-etanolówe, do którego m.in. dodaje sie poliole, np. gliceryne, glikole i/lub glikol poliety¬ lenowy, jako srodki podtrzymujace wilgoc w celu zmniejszenia odparowywania, i substancje natlusz¬ czajace, takie jak estry kwasów tluszczowych z nizszymi glikolami polietylenowymi, czyli w wod¬ nej mieszaninie rozpuszczalne substancje liofilowe w zastepstwie za etanolem ze skóry zebrane sub¬ stancje tluszczowe, i ewentualnie dodaje sie inne srodki pomocnicze i dodatki.Sporzadzanie farmaceutycznych preparatów do miejscowego stosowania nastepuje w znany spo¬ sób, np. przez rozpuszczenie lub rozprowadzenie substancji czynnej w podlozu lub, w razie potrze¬ by, w jego czesci. W przypadku przetwarzania substancji czynnej jako roztworu z reguly rozpusz¬ cza sie ja w jednej z obu faz przed emulgowa¬ niem, zas w przypadku przetwarzania jako zawie¬ siny miesza sie substancje czynna po zemulgowa- riiu z czescia podloza, po czym dodaje sie do po¬ zostalej czesci preparatu. # Podane nizej przyklady objasniaja blizej wyna¬ lazek, nie ograniczajac jego zakresu. W przykla¬ dach temperature podano w stopniach Celsjusza.Procenty i czesci odnosza sie do procentów i czesci 5 wagowych.Przyklad I. Wytwarzanie 2-[p-(fenoksy)-fe- nylo]-2-[l-(lH-l,2,4-triazolilo)-metylo]-4-metylo-l,3- -dioksanu (nr 6.8) o wzorze 10 10 a) Wytwarzanie produktu posredniego o wzorze 11 czyli 2-[p-(fenoksy)-fenylo]-2-bromometylo-4-me- tylo-1,3-dioksanu 10 czesci 2-[p-(fenoksy)-fenylo]-2-hydroksy-l-bro- mometanu i 4 czesci butanodiolu-1,3 ogrzewa sie w 40 ml absolutnego toluenu w obecnosci 0,2 czesci katalitycznie dzialajacego kwasu p-toluenosulfono- wego w ciagu 3 godzin w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna, przy czym utworzona wode, oddziela sie za pomoca oddzielacza wody. Po 20 ochlodzeniu do temperatury pokojowej mieszanine reakcyjna dwukrotnie przemywa sie porcjami po 20 ml wody, suszy nad siarczanem sodowym, saczy, rozpuszczalnik odparowuje sie, a surowy produkt przekrystalizowuje sie z izopropanolu, otrzymujac bezbarwne krysztaly o temperaturze topnienia 96— 25 106° b) Wytwarzanie produktu koncowego 3,3 czesci soli sodowej 1,2,4-triazolu i katalitycz¬ nie dzialajaca ilosc jodku potasowego w 40 ml 30 sulfotlenku dwumetylowego miesza sie razem z 10,2 czesciami wytworzonego wedlug a) 2-[p-(feno- ksy)-fcnylo]-2-bromometylo-4-metylo-l ,3-dioksanu w ciagu 30 godzin w temperaturze wewnetrznej +120°. Po ochlodzeniu do temperatury pokojowej 35 dodaje sie 300 ml wody, trzykrotnie ekstrahuje porcjami po 30 ml octanu etylowego^ polaczone ekstrakty dwukrotnie przemywa sie porcjami po 20 ml wody, suszy nad siarczanem sodowym, sa¬ czy, a rozpuszczalnik odparowuje sie. Oleista po- 40 zostalosc oczyszcza sie droga chromatografii ko¬ lumnowej (zel krzemionkowy—octan etylu). Po od¬ parowaniu czynnika obiegowego krystalizuje sie oleista pozostalosc po dodaniu eteru naftowego, otrzymujac brunatne krysztaly o temperaturze top- 45 nienia 99,5—101°.Przyklad II. Synteza 2n[p-(3-chlorofenoksy)- -fenylo]-2-(l-imidazolilometylo)-4-etylo-l,3-diokso- lanu (nr 3.12) o wzorze 12 1,2 czesci soli sodowej imidazolu i katalitycznie 50 dzialajaca ilosc jodku potasowego w 50 ml dwu- metyloformamidu miesza sie razem z 4 czesciami 2-[p-(3-chlorofenoksy)-fenylo]-2-bromometylo-4-ety- lo-i,3-dioksolanu w ciagu 17 godzin w temperatu¬ rze wewnetrznej 125°. Po ochlodzeniu brunatno 95 zabarwiona mieszanine reakcyjna zadaje sie 150 ml wody, trzykrotnie ekstrahuje sie porcjami po 50 ml octanu etylowego, polaczone ekstrakty dwu¬ krotnie przemywa sie porcjami po 50 ml wody, suszy nad siarczanem sodowym, saczy, a rozpusz- 60 czalnik odparowuje sie. Oleisty produkt surowy chromatografuje sie na kolumnie o wysokosci 35 cm z zelem krzemionkowym za pomoca ukladu aceton : octan etylowy (1 :1). Po odparowaniu czyn¬ nika obiegowego i po dodaniu do oleistej pozosta- *5 losci eteru naftowego wykrystalizowuja slabo zólto138 255 21 22 zabarwione krysztaly o temperaturze topnienia 69—71°.P rz y k l a d III. Wytwarzanie 2-[p-(4-chlorofe- noksy)-fenylo] -2-(l-imidazolilometylo)-4-etylo-l,3- -dioksolanu (nr 3.7) o wzorze 13 a) Synteza produktu posredniego a) Wytwarzanie 2-[p-(4-chlorofenoksy)-fenylo]-2- -metylo-4-etylo-l,3-dioksolanu o wzorze 14 37 czesci 4-(p-chlorofenoksy)-acetofenonu i 18 czesci butanodiolu-1,2 w 400 ml absolutnego tolu¬ enu ogrzewa sie w obecnosci 2 czesci katalitycznie dzialajacego kwasu p-toluenosulfonowego w ciagu 14 godzin wobec oddzielacza wody w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna. Po ochlodzeniu do temperatury pokojowej mieszanine reakcyjna dwu¬ krotnie przemywa sie porcjami po 400 ml wody, suszy nad siarczanem sodowym, saczy, rozpusz¬ czalnik odparowuje sie, a surowy produkt w celu oczyszczenia chromatografuje sie na kolumnie o wysokosci 1 m z zelem krzemionkowym za po¬ moca ukladu ligroina : heksan : octan etylowy : to¬ luen (5:3:1:1). Otrzymuje sie produkt w postaci lekko zólto zabarwionego oleju o wspólczynniku zalamania swiatla n^ =1,5527.P) Wytwarzanie 2n[p-(4-chlorofenoksy)fenylo]-2- -bromometylo-4-etylo-l,3-dioksolanu o wzorze 15 36,8 czesci wedlug u) wytworzonego 2-[p-(4-chlo- rofenoksy)-fenylo]-2-metylo-4-etylo-l,3-dioksolanu ogrzewa sie w 350 ml chloroformu w temperatu¬ rze wrzenia. Naswietlajac za pomoca 150 W lampy punktowej wkrapla sie roztwór 19,4 czesci bromu w 50 ml chloroformu, po czym ogrzewa sie w cia¬ gu 2 godzin w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna. Po ochlodzeniu do temperatury pokojo¬ wej mieszanine reakcyjna dwukrotnie przemywa sie porcjami po 200 ml wody, suszy nad siarcza¬ nem sodowym, saczy, a pod próznia wytworzona za pomoca strumieniowej pompki wodnej odpedza sie rozpuszczalnik. W celu oczyszczenia surowy produkt chromatografuje sie na kolumnie o wyso¬ kosci 1 m z zelem krzemionkowym za pomoca to¬ luenu. Otrzymuje sie produkt w postaci zólto za¬ barwionego oleju o wspólczynniku zalamania n23 =1,5805. b) Synteza produktu koncowego 4,4 czesci soli sodowej imidazolu i katalitycznie dzialajaca ilosc jodku potasowego w 80 ml dwu- metyloformamidu miesza sie razem z 14,7 czescia¬ mi wedlug p) wytworzonego 2-[p-(chlorofeno- ksy)-fenylólr2-bromometylo-4-etylo-l,3-dioksolanu w ciagu 17 godzin na lazni o temperaturze 125°.Po ochlodzeniu do temperatury pokojowej miesza¬ nine reakcyjna wlewa sie do 600 ml wody, trzy¬ krotnie przemywa porcjami po 200 ml octanu ety¬ lowego, polaczone warstwy organiczne dwukrotnie przemywa sie porcjami po 200 ml wody, suszy nad siarczanem sodowym, saczy, a rozpuszczalnik odparowuje sie. Oleista pozostalosc chromatogra¬ fuje sie na wypelnionej zelem krzemionkowym kolumnie p wysokosci 50 cm za pomoca ukladu chloroform : eter etylowy (1 :1). Po odparowaniu czynnika obiegowego i po dodaniu do oleistej po¬ zostalosci eteru naftowego wykrystalizowuja biale krysztaly o temperaturze topnienia 81,5—83,5°.Przyklad V. Synteza 2-[p-(fenoksy)-fenylo]-Z- -(lH-l,2,4-triazolilometylo)-l,3-dioksanu (nr .6.1) o wzorze 17 14 czesci 2-[p-fenoksyfenylo]-2-bromometylo-l,3- 5 -dioksanu, 7,2 czesci weglanu potasowego, 3,6 czesci 1,2,4-triazolu i katalitycznie dzialajaca ilosc jodku potasowego w 100 ml sulfotlenku dwumetylowego miesza sie w ciagu 20 godzin w temperaturze we¬ wnetrznej 140°. Po ochlodzeniu do temperatury 10 pokojowej dodaje sie 600 ml wody, trzykrotnie ekstrahuje sie porcjami po 200 ml eteru etylowe¬ go, polaczone ekstrakty dwukrotnie przemywa sie porcjami po 200 ml wody, suszy nad siarczanem sodowym, saczy, a rozpuszczalnik odparowuje sie. 15 Oleista pozostalosc chromatografuje sie na wypel¬ nionej zelem krzemionkowym kolumnie o wyso¬ kosci 50 cm za pomoca ukladu chloroform \ eter etylowy (1:1). Po odparowaniu czynnika obiego¬ wego pozostalosc krystalizuje sie po dodaniu eteru 20 naftowego, otrzymujac biale krysztaly o tempera¬ turze topnienia 129—130°.Przyklad VI. Synteza 2-[p-(fenoksy)-fenylo]- -2-(lH-l,2,4-triazolilometylo)-4-hydroksymetylo-l,3- -dioksolanu (nr 1.23) o wzorze 18 25 4,5 czesci 2-[p-fenoksyfenylo]-2-bromometylo-4- -hydroksymetylo-l,3-dioksolanu, 2,2 czesci weglanu potasowego, 1,1 czesci 1,2,4-triazolu i katalitycznie dzialajaca ilosc jodku potasowego w 50 ml sulfo¬ tlenku dwumetylowego miesza sie w ciagu 4 go- 30 dzin w temperaturze wewnetrznej 140°. Po ochlo¬ dzeniu do temperatury pokojowej dodaje sie 600 ml wody, dwukrotnie ekstrahuje sie porcjami po 200 ml octanu etylowego, polaczone ekstrakty prze¬ mywa sie dwukrotnie porcjami po 200 ml wody, 35 suszy nad siarczanem sodowym, saczy, a rozpusz¬ czalnik odparowuje sie. Oleista pozostalosc chro¬ matografuje sie na wypelnionej zelem krzemion¬ kowym kolumnie o wysokosci 50 cm za pomoca acetonu. Po odparowaniu czynnika obiegowego olei- 40 sta pozostalosc krystalizuje sie za pomoca dodatku \ eteru naftowego, otrzymujac bezowo zabarwione krysztaly o temperaturze topnienia 111—112°.Przyklad VII. Wytwarzanie 2-[(2'-metylo-4'- -fenoksy]-2-(l-imidazolilometylo)-4-etylo-l,3-diokso- 45 lanu (nr 5.73) o wzorze 19 a) Wytwarzanie wyjsciowego bromku 2-metylo- -4-fenoksyfenacylu o wzorze 28 36,6 czesci 2-metylo-4-fenoksyacetofenonu zada¬ je sie w 160 ml kwasu octowego w temperaturze 50 35°C w ciagu 1,5 godziny za pomoca 25,9 czesci bromu. Po zakonczonym wkraplaniu miesza sie nadal w ciagu 1 godziny w temperaturze pokojo¬ wej, po czym wlewa sie do 1 litra wody z lodem i dwukrotnie przemywa porcjami po 100 ml eteru. 56 Polaczone ekstrakty organiczne przemywa sie^ sta¬ rannie woda, suszy nad siarczanem sodowym, sa¬ czy, rozpuszczalnik odparowuje sie, a surowy pro¬ dukt wylugowuje sie na cieplo za pomoca heksa¬ nu. Otrzymuje sie brazowe krysztaly o tempera- 60 turze topnienia 60—61°C. b) Wytwarzanie produktu posredniego o wzorze 29, czyli 2-[(2'-metylo-4'-fenoksy)-fenylo]-2-bromo- metylo-4-etylo-l,3-dioksolanu 85,4 czesci bromku 2-metylo-4-fenoksyfenacylul 65 wytworzonego wedlug przykladu VII a), i 25,2 cze-138 255 23 24 sci butanodiolu-1,2 ogrzewa sie w 250 ml absolut¬ nego toluenu w obecnosci 1 czesci katalitycznie dzialajacego kwasu p-toluenosulfonowego w ciagu 24 godzin wobec oddzielacza wody w temperatu¬ rze wrzenia pod chlodnica zwrotna. Po ochlodze¬ niu do temperatury pokojowej mieszanine reakcyj¬ na trzykrotnie przemywa sie porcjami po 250 ml wody, suszy nad siarczanem sodowym, saczy i roz¬ puszczalnik odparowuje sie. Produkt ten otrzy¬ muje sie w postaci czerwono-brunatnego oleju. c) Synteza produktu koncowego 9,5 czesci 2-[(2'-metylo-4'-fenoksy)-fenylo]-2-bro- mometylo-4-etylo-l,3-dioksolanu, wytworzonego we¬ dlug przykladu VII b), 2,4 czesci imidazolu i 4,0 czesci Ill-rz.-butanolanu potasowego miesza sie w 50 ml sulfotlenku dwumetylowego w ciagu 30 go¬ dzin w temperaturze wewnetrznej 110°C. Po ochlo¬ dzeniu do temperatury pokojowej dodaje sie 300 ml wody, trzykrotnie ekstrahuje porcjami po 150 ml octanu etylowego, polaczone ekstrakty przemy¬ lo 15 20 wa sie woda do odczynu obojetnego, suszy nad siarczanem sodowym, saczy, rozpuszczalnik odpa¬ rowuje sie, a oleista pozostalosc chromatografuje sie za pomoca octanu etylowego w kolumnie o wy¬ sokosci 50 cm wypelnionej zelem krzemionkowym.Otrzymuje sie produkt o postaci czerwonawo za¬ barwionego oleju o wspólczynniku zalamania swia¬ tla n so =1,5550.Analogicznie mozna wytwarzac podane nizej w tablicach produkty koncowe (jezeli nie zaznaczono inaczej, to sa to mieszaniny diastereoizomerów o róznych stosunkach zmieszania) o wzorze 1.W podanych nizej tablicach symbol A oznacza diastereoizomer typu A, symbol B oznacza diaste- reoizomer typu B, skrót tt. oznacza temperature topnienia w stopniach Celsjusza, a skrót nD ozna¬ cza wspólczynnik zalamania swiatla, przy czym zwiazki zdefiniowane wzorami i podstawnikami w tych tablicach obejmuja nadto swe odmiany izo¬ meryczne.Tablica 1 Zwiazki o wzorze 30 Zwiaze^k nr 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 1.16 1.17 1.18 1.19 1.20 1.21 1,22 1.23 1.24 1.25 1.26 1.27 1.28 1.29 Rio 2 H H ' H CH3 CHa CH3 CH3 CH3 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C3H7-n C3H7-n C3H7-n C3H7-n C4H9-n C4H9-n CH2CI CH2OH Wzór 31 Wzór 31 Wzór 32 Wzór 32 CH2OH CHaOCHs Y 3 ' N N CH N N N CH N N N N N N CH CH CH N N N N CH N N N N N N CH CH Sól 4 —.HNO3 — — HC1 CuCl2 — Mn(N032 — HNO3 ZnCl2 Mn(N03)2 FeCl3 — CuCl2 — — ZnCl2 HC1 — — — — ~~ — — — — — Dane fizyczne 5 tt. 100—102° tt. 85—92° ' tt. 81,5—83,5° _ jasnobrunatny olej tt. 68,5—71° tt. 111—122° ciagliwy olej; ng -1,5865 A tt. 83—85° B tt. 107—109° A tt. 90—94° B tt. 118—123° 1.30 C2H5 N 1/2 CuSQ425 138 255 26 c.d. tablicy 1 1 1.31 1.32 1.33 1.34 1.35 1.36 1.37 1.38 2 CHjOC2H5 CHaOCH3 CHaOCHaCHaOCHs CHaOCeHs CHaOCtfls CH20C6H4C1(4) CH2OC6H4Cl(4) CH2OC«H4Cl(4) 3 N N N CH N N CH CH 4 — — — — — — — — 5 tt. 101—102° tt. 112—114° tt. 119—120° tt. 98—99° A ng =1,5955 Tablica 2 Zwiazki o wzorze 33 Zwiazek nr 1 Rn 2 Ria 3 Y 4 Sól 5 Dane fizyczne 6 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 2.15 2.16 2.17 2.18 2.19 2.20 2.21 2.22 2.23 2.24 2.25 2.26 2.27 2.28 2.29 2.30 2.31 2.32 2.33 2.34 2.35 2.36 237 2.38 2.39 2.40 2.41 2.42 2.43 2.44 CHS CHj CH3 CH3 CH3 CHS CH3 CH3 CH3 CHj CH3 CH3 CHa CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CaHs CaHs C2H5 CaHs C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 CH3 CH3 CH3 CH3 -(CH2)4- -(CH2)4- -(CH2)4- -(CHa)4- -(CH2)4- -(CH2)4- -(CH2)4- -(CH2)4- CaHs CaHs CaHs CaHs C3H7-n C3H7-n C3H7-n CsHrn CHa CHa CaHs C2H5 C2H5 C2Hs CaHs CaHs CH3 CHs CHa CH3 CHa CH3 CaHs CaHs C2H5 C2H5 C2H5 C3H7-n C3H7-i C3H7-n C3H7-n C2H5 C2H5 C2H5 C3H7-i C3H7-i CH N CH N CH N N N CH CH CH CH N N N N N N CH N CH CH CH CH N N N N N CH N N N CH N N CH CH N N N N N CH — — HN03 HN03 — — HN03 Mn(N03)2' — CuCla Mn(N03)2 CuCli CuCla ZnCla Mn(N03)a FeCl* — HNO3 MnCla MnCla H2S04 ZnCla —r HaS04 — HN03 HC1 — — — HC1 Mn(N03)a (COOH)2 (COOH)2 — H2S04 — HN03 Mn(N03)2 (COOHfe ZnCl2 HC1 ZnCla138 255 3 CO N U Cd g 2 * ^ o 2-a H 5r •fH ft N o fizyczn o Dan r—| co / H 2 tS • 10 p? 3 n « 3 p? ^J CU * N ° Oi 00 c- co lO -^ co CM iH =1,5778 3Q •i—» •3 1 i z w I-H B 6 IA 3 B i-H CÓ O co I 1 1 £ w- .J? o b o ¦o W m o B c5 § a B .J? u W m B o W CN CO có co 27 1 i W O B i-H O W. u m B 74 o B *! co 3 fc B 0 w I—1 o IO 94 O B IO CO O tt. 74—80 1 1 fc w' i-H B B irs B u B co co = 1,5750 •i—» CU i-H O 1 B U B o B B B 94 o B i CO o i-H tt. 11,5—] 1 l i-H O IO B o B w A U B 00 CO 1 1 B o i-H O i co B o B m * u B O) CÓ o Mn(N i-H U IO B o B B u B o o i-H CÓ o tt. 96—98 1 1 fc B B u B O tt. 69—71 1 1 B u B B o B m B 'B 94 94 O B i-H i-J CÓ U B CM i-H có 1 1 fc B B PQ B B o B co i-H có 1 1 z B o B u B o B° u Tf< i-H CÓ 1 1 B o B u B u B o B o IO i-H CÓ B li B iU o B B B u B B o B ;B iB !B i i B B B B B 28 B B B o :u B B IB u o B :B B B B B B B B o II B o B B \o B O B B B B B B I CM B B o B O o §1 B I CO I co138 255 80 u CC cJ B o w ^ w u II W o 4? W o II b o W w a b w w w w b w w B W B W w w w b 9 W w w b * w w w B W W W W w w I I w B w w w w ffi T w w w w I I w w b w w w w o b w w w b n mim w w w o |u liz; w w u w w w b o w w w b o w w w B o w W IB B B B B B U138 255 SI 82 o a aa w w o lu a o o o a a w C* O a w w a a w u o W W w w w o a o W w a Cl CO eó ,eó CO w co SrS5C « (3 W O W a w a o u a a o a a u a a a a a a o a a o a a a a a a o a a a O) co § co a a a a a a a a a a a a o a o u o o o a lA a a a a a a a a F a a a a a a o u o a F* o ia a a 00 00 eó F ii a F s a a F a a u F a a a u o , o a. a cq eó a a a F a a u o , o eó33 138 255 34 W a a W W w w PQ 1*1 co : a a w w w w ffl IPQ a iffi w w 5 W o o 0 dr w OJ lo co w a a a a a a ia a a a a a a a, Ga a a a a o a a o o u o a a a a a a a a a a a a a o a o a a a a a a a a a u a a a a a a a a u , _ a a a a H a a a oda a a a * w w a m a a o a co esi có a .** Cl co U a a a 8 dT kJ w. w w a a 11 5 a a o a 00 CM 8 a CJ a35 138 255 o .a cd u 1 Z X L.X u X W ¦A 9 SB i-H CO i-H CO 1 z X x o x co o O tff o w w co i-H CO o io^ i-T II SP 1 fc X ¦** Ol w u W w ¦n 9 B CO CO i-H CO 1 x o w ¦+J 1 X O W w co u ° tf o w *• co i-H CO 1 W o X W 'W io tf * u Q,\ tf u H lO CO i-H co 1 w O X ej co CJ 4 u M W » 5 W CO CO 1-H CO 1 x O W W x\ o ta u o fl o W c* co 1-H CO 1 z x X x o co <- o tl o W 00 co i-H CO 1 x O X i o X cJ o w w co u o fl o x\ o co tH co 1 w O IO ffi O x w co u o (ff o n ° ** i-H co 1 13 W W cc o ¦* W CJ X «-« ^ i-H co 1 fc x fi 1 J? x o o w x co o o •N "* i-H co 1 z x\ 1 !o ffi CJ' O w w "» 9 H eo ^ i-H CO 1 X o X W C4 o * IO 9 W *• "* T-H CO 1 x o W W X Cl 15 co x u o (5 o x 9 l-H CO 1 15 ffi W fc G ^ CJ W co Tj< i-H CO 1 z X X o 15 w « w CJ X t* «tf i-H CO 1 X O W o £ W W co x CJ O K o |Jh 00 ^ i-H CO 1 x O K W W £ CJ co X o O tf o X en ** i-H CO 1 X U W X CJ W c 1 W CJ W © IO tH CO 1 X u W M * X co u ° * u w 1 l""1 IO i-H oo 1 X o w o fc w w IO w CJ w CM IO *"* co 1 fc w CD fc w w IO o H co IO i-H co 1 1 X u X x\ u H co u o x\ cj w ^ IO i-H co cc w cd s cd •iH cd* 'w 1 w O W W £ u X IO W CJ W IO IO i-H CO ° co T co H- 1 z X X o X IO w CJ X co IO i-H co 1 fc w u w co u o tf o w *• IO i-H co 1 X o X £ u w X fO u ° fl u w 00 IO i-H co 1 Iz; w £ o w w co X u o ^ o X O) IO i-H co cd co cd la cd W) .s* 1 X U X £ o X X ¦o ffi CJ X o co i-H CO 1 X o W CJ X C ffi ^ o fl CJ W 1 l-1 co i-H CO k* CO 00 l°- l-T H Sfi c 1 W i-H CJ IO X X o •o CJ W CNI CO i-H CO 1 u IO w w U ffl U o w u X CO co i-H co37 138 255 38 o cd O) Sp| 00 00 LO co co co co co lO T ° o? u B 5 |o B b B w o o W o W o o u B B W w B w B w B u u W B O B B B B B O O B PQ o o B B B B B B B u B B o o o u o B B B B B B B B B B B o u o u o o B u B B B B B pq « PQ O O B o o W B B~ B B" B B B P F B B° F O B~ B o B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B co 00 i-H có co co i-J co O)138 255 39 40 & 13 6 o l-H Oi CO t- co lO \* co cm rH 1 E W co o o o u w co O) có 1 & X U W co X o o o o w O) l-H có 1 15 U w w w" o O o X 00 o rH có 1 x co o i w b W os l—1 có 1 W o X H-» o o o X o o CNI có 1 fc o x u w" W l-H O CM có 1 X co w o i w w •iH eo o o o w CM o CM có 1 u B O a &7 o u W co o CM CÓ 1 x co u 1 B w co x u er o a r có 1 fc O u 6? 4 B b o CM CÓ 1 fc x u co w o O u W co o CM CÓ 1 B u X u CO x o o nT W o CM có 1 13 co o B B •iH ¦4 o co x o o o W 00 o CM có 1 fc B 6 S3 B O % o o x O) o CM có 1 B u u 1 co l-H l-H O X X u o X o W o i-H CM có 1 fc U i co C l-H U a co w u o a W l-H l-H CM CÓ ciagliwa masa 1 X u o co I-H O l-H X X X CM CM CÓ co co 00 ir^ i-4 II Sp (h •i—» 'o 1 £ o co l-H o i-H O X s B co rH CM CÓ 1 X O O co l-H O X D o u X l-H CM CÓ 1 X O U U i-H W co X u o ta u X i-H CM CÓ 1 fc O i l-H i-H O W (O w u O o X co l-H CM CÓ 1 fc fi i co W PQ X co l-H CM CÓ 1 fc PQ co tH PQ W tH PQ co X o o o X 00 l-H CM CÓ 1 fc co o co W X o X o o w O) i-H CM CÓ o co H-» 1 B o B l-H U B u B O CM CM CÓ tt. 78—80° 1 fc X i—* o B co X o B 6 B l-H CM CM có 1 fc i-H O i co U X U X o o a X CM CM CM CÓ 1 X o l-H U l-H O l-H O B B X co CM CM CÓ 1 X tH PQ i co W tH 0 o a ffi 5f« CM CM CÓ 1 X O co w o B (3 o B" U o u ffi CM CM CÓ O CO O I O) H-» H-» 1 B U B »-H U B B" U t o B CO CM CM CÓ O CO o rH I l-H O l-H 1 fc B o B B" u o u B CM CM CÓ 1 fc B 0 o B (3. u B" u CM.CÓ41 138 255 42 •i-i 1 ci o »H C& 00 c* co 1A T* CO CN *H 1 55 W u a * o a u o ta o a et 3 eó 1 W O i—i U co W ta O W a" o O ta u w e eo cn co •l-» ¦3 cn~ lO i-T II • ifo G 1 W u W i-H O ta u W tf o o E o w ^ co CN có •F^ 0) I—1 o 3 f II ffa d 1 W O w I—l o (S o a wa * o W CN CO cn «. o co °? i 00 ii 1 55 W i-h u W o W a° o o a o W co co CN eó o lO t* X C" H-» 1 55 X i—i o ta o W in * o W ^ co CVI eó i w o a 1—1 u a a cJ d L- % O a Ifi eo W eó 1 a o a u a i o t5 o o £ o a co co CN eó 1 55 0 i co a a o a £ o o ta u a e» co csj eó 1 a u a \S o a u PQ a O O ta u a 00 co CM có. 1 55 a (5 o a u pa tf o o ta o a O) co CN eó 1 a o a u w a bJ o (3 o o Iff u a o T* CN có 1 55 a u ffl a a o a u o rf o a i-H *< CN CÓ 1 a o o 1 co a ta o o a o u a o tf o o ta u a CN ^ CN CÓ 1 a o a o 55 a 0 & u o ta u a co T* CN CÓ 1 13 w O 55 a i-H u ta O O ta O a *« -«« CN có 1 15 a tf u a u CQ a a lO Tt< CN CÓ 1 a u a u PQ a u Oh I_1 o t3 u W CO Tj< CN CÓ 1 Z w Fh n a tf o ¦A «a o a t» t* CN eó 1 a o r—1 U 1 co a a" o o a ta o o ^ u a 00 Tj< CN CÓ 1 l—1 O i co a o o a ta o o ta u a O) ^ CN có 1 a o a o 55 a c=ch c: a" o o ta o a o lO CN CÓ 1 a o a u a o 55 i O aN o a i-H m CN có 1 a o a i—i o a o 15 m W c a CN lO CN có 1 15 tu ^H O a o 55 Ift a u a eo ift CN eó 1 K u W £ o W u w a u a ^ m CN eó 1 a o a £ u a u $ o o ta o a m m CN CO 1 z X £ o a i-H O ta o o $ o a co Ift CN eó 1 a u a U a f4 O 55 ta o o aw u a t- lO CN CÓ 1 X u W 0 w O 55 ta O O ta o a eo m CN eó 1 55 a 0 a «4 O 55 ta o o ta o a c% m CN eó 1 15 a £ O a a . ia a Cl o a e co CN eó 1 a u a 2 55 a a 8 a »-< (O « co138 255 43 44 •a W a w w a w w w w a a u w u w o w w a a a w a w o a a i O a a u a a \K a PQ a a o o a a o o a u o a o « a a a a tf o o B- o o a o a o O W u W W s k M O Q. w., w ffi w w n138 255 45 46 ¦8 6 eo oo ko Oi MD "o a , iw w a IW W w o fe o o W W w w w w w w w w w w a w w w w w w o o o O o fc § a W w o o o o F w o W ko O) ci co W w o F w ca esi co w w W io o o II W W w a o o o o a ii a o fc a eo eo a ii F a o o a a a P F a ° co F a o ii aN a ko ° co a o o u o a F o aN a § a co co a co co a a F a a a a r—1 O i-H U eo a o o tf o a lO !-• co co eo a o s? o to a o o a" o a co l-H co co m a o tff o L*° a <- o tf o a &• »-• co co a PQ a a o o a a a a a o a F a F a co U O U o u o o a o o o o o u a a o u a a co cvi co co a a o fi fi a fi ko CM eo oo d I co I co47 138 255 48 o ¦8 00 co II l»Q| W w w F W W w ta w w F K W w w w w F w w F w w F w F F H F F W B W W W F B W W W B F w w F w F F b F w F w w F b F w F w B W W F w w tu w w o o £ 8 w Oi cg eo co F o F i9i § o F B cq eo °°. có F F B F F F F F co F 00 co co co b F w B w F'i$ co I co co I có F F co Uf co* ,1 F B w F w F § F w 3 co có F F w w F F F B F W w w « B u W B W b F w F w b F w b b F B F F 00 CÓ w F co I co §1 U W138 255 49 50 -o o* W a a w aja w i* u lo w W W £ w w » I w a C4 CO co a w a a w DQ ffi W H » n w a a ajW a u co co co co* a o CD CO co Z lu a a a a a a a a V4 7 a PQ a a o u o a a a a a a a a a a a a PQ a a a a a a a a a a a 6\0 a a a a O) i-T II SP c •r- CD »—< cd co 5 ^ E g Cd ^ £T i—i W) t-, cd* ccf a a o o a a a a a a 9 a a a a a a u a a a o a a a - i o CM OS ir^ i-T ¦ 8P 1 a o N CO co ^ i-T II WP 1 a u 1 CN CO a m a a a a a W a a § a w g w w K138 255 51 52 o o OJ 00 E* CO lO ^ co cnj «H o o T co 00 -4-» 1 fc x i-H a § o £ u w eo o co co o co o i-H o i-H 1 z x o w w m W c o tf u W ** O) co có o irt : co H-» 1 fc w Ph w x G £ tf w lO Ol co co 5611 II &P fi 1 X o to o O x w IA *a u w co O) co co o f-H 1 i-H H-» 1 fc X Ph w x m W tf o X u w r» Ol co co o T}< T i-H co 1 fc x i-H u ffi X •fH L- w o x 00 CA co co o (O *? 1 co i-H iH H-» H- 1 15 w o X i-H o X (O o o & u w ©Y O) co co o co eo £? i« T i-H co H-» 1 fc a Ph w w o o ^ . esi X o o X o X o o *< co' II sp c 1 fc w i-H o w w II* X o o ^ . w w o o (S o w lH o *! có 498 lf^ II ®Q fi 1 5 X Ph W W irt X n U M W o c^ o "*! có 1538 ir^ r-T II ap a 1 o W Ph W w .J? u n X o co o *! có o t* 7 co c- -*T» 1 fc X Ph X X Irt X u ^ o Tt< có 692 ir^ II Sp 3 1 u X o W W . m o ffi U irs o *! có o co OS 1 co Oi ¦+¦ H-» 1 15 X Ph W S •-H U W (O o o tS o w co o ^ có 906 ir^ i-H~ II SP fi 1 X o W Ph M X i-H O *« X u o tf u X t» o ^ có e W Ph « 8138 255 53 54 R Q CM |§p| Irt ^ £ cd co « « « 3 £ N t 5 8 N w w o W o W W W u 3 o o fc O & W u W W w w Iw W o Iw u w o fc F u o B w o W o W W W o o F W w w F W o W o W F o o w w o u F F F W iW w w w F W u o u F F F W o W u F F PQ W w iw F F i u co w U w K F F F w o W o F F W w w w u W W W W F W w F F w. F CM F U" i-H W 9 F o co 1—1 iw W- w CS CM CM- CM55 138 255 56 i 49 CC Cd ho •N 1 00 (O sol fi cd fi ¦** cd S B I I u 3 u w o W B B a C4 W o II W o ^ B o 1! W o Ci u W W B W o u B W o B B B u o o B B B B B° o B B B B B B B B B B B B B i ,11 B B B B B B B B B B B o B B B o o B B co B o B tS ~ B B B CO *< B B B B B F B lo II B B B B B *• ^ ** F F 9 w w W F o w F W X w F w F W w I 3 IA B B B F B F O B B F F F F u K W W w w u F F F F ifa w F Bi \m co mm138 255 o x* a 3 'O tao CO4 5T 58 5 c a w o W w w Ift fr w a CS w a a o w w o W B CM P W W •l—t 1—1 o •rH Lepk eo Oi ^ IO i-T o / iof ti ctf o I •N W I I B u W W W w w o a w F 15 |U w w w o o u B a W W W W a o |fc W o M a [w a i tu w w u F MW B W w w a w m co co co fe W w w w Pu, w w w o ,o o liz; w w w « U* co w rff rff w B B w w F a B w w F a w w a a a a aa o o o F o u a ib a a a a a a a a wl la u a o a ko a a a a a a a a F , a a a a a o F a a a a a a a" u o Cd 00 co a138 255 59 60 1° I co r ot o. o w a F W W F o W w te o 55 55 w w » w 6? u o X W 8 F o te w w w F o w o fc w o W W u te u MW o o te oq nu w a w w F w ST W jo W i* O fc 9 F W F F W w 00 00 F F F F w F w O) co OJ t 00 { O) Ol I 05 I Oi te o te te te u te te w te te w te te te |te iffi U O U te te te F o o te te te te te te u te o te o te te te Ite u o w te te u te te 00 O) I,-1 O U te te t- »« •I—» i—i o II w -F te te u W te te te o te te te u F W te te te61 138 255 62 7 CO co ko ko u ••H W fc w F F W w w F F w w ffl F F w w F F O" F F F F F W w w w w o F w E F o W u F o W o W o F o W o w F F F w w w w F 04 O U F F W F" w w F F F w F E W W W W w w o F F F o F' w F NB|H ko kN ko W w w E F w w F w w w F W W w w w w F F F F W F o F % co la) ro 3 (U S 0) F F u W u W w w w w u W F F F o F F W F W w w F w fc w u F W F F F F• F a K U F W fc W w F F F F F F co 1-1 kN kM rH co rH *« "* **138 255 63 64 co u u w o W X § o W O a 6 l& a o W o W a W W 8P d l-H O W O W W w Sp 0 a o W w w w a w w o a w w a w a o |u a a o w a a a u a a ti I O a a o a a u o - fi a a a a ia a sp a a a (3 o o ta [tg a o sp a a aa a 00 CJ a ko CN co ki k* co kr SpSPSP.SO SP ' e c a I e ,a a a o a aa a ia a a a a o a a a o a a a u a tf o u a a o a a a o a co a sp a u o a SP II a o a o fc \Z a a o a u a a a *1 r"! i *"'138 255 65 (6 00 P 13 B ;B B o w id jo .. .. ,.. s 11 11 2 csj to .,-„ I I t- CO , J, ' i io ; ift *-« n tt o o o - o «p"ao:ao B 6 B o B u B B B B o B B B B B F |c- co co O B - B o u B o B B B B U o .u O ifc B o B ;o o CO t* O B CO |0 ffl oj im I co ; m liftcogo .w w CO t- i»H #5 jiH jtH jg" 5 ; ih ,l-n ;r-i jo w i» ift cq;*-< ia csi j SPSPS0H i^ !^;S0H S0:^ ^ Sc * c B |B fl ¦!* i 53 C o o !55 i 'B B |B O !U ;U iii ii N CSJ fc ifc B B ,B B B o B U B B B B ci .jro 1^ |io ! CO , CO CO .00 CO i CO fH i-J I *-H t-H il-H iH ¦•* ^ 15t* I 1j* I ^ ^ w w w w g ;S5 W w w ffi ta i« w csi B ,'B O B B B B o o |ii ci 'co oo i O) i o i ca , a fH i-H i-H j^H ! l-i ^4 B B ^4 I •** ' ¦+- B csi Ico B o in o» B B o * Ifc B PQ B B CO I** 3 • W K ¦w o W H W s,s67 138 255 68 ? p ¦8 CO* § SP sn o W H W a K o U W a o B u &< a B o B i w cm w a w w w w a (ff a sp ci w B a W W CQ B B w fc F w o W bf a a a a a SQ a a a a a a a a a i a a a a SP[SP:gP a a o a o 9 a a fo a w w u w w SQ:S0 O Ci w n w u ° , - w w w w.G U a w w n o SB ?7 F a B ii Hi 530,2 ti U* co w IO o a a w a a SP|' 0. a u F - W-B u a la a a a a co cm CM a a csi csi w a 3 W CO CM138 255 3 ¦8 -o '6 69 s co X w 10 | oo o S 'co I i ir^ \mn j io_ S L-T N-T ji-T 4< B p |p |p W W B M F o B o w w fi co W cm eo co co csi cm ._ .co csi csj b w b i»- B co co CsJ B w B 70 5P p B B B B t- eo co co CSI |N p.ap p I p B N ,'C4 | CSJ O B B B B |B B B B 2 1° I*h CO tJ< ^l W ** ^ *s 5 p I p I p li! B B B B 9 CSI B B o B B B B o B B 3 CSI TiT CSI I^H co ,co gp 55 i55 I p B csi csi B B B 9 * CM CSI B B B B B ap'sp °3 ! i! II B fc fc B fc B B p B o B co o csi csi B o SP^P 3P SP P I P ! C B B B B B B iH CM | CM CSI CSI r CO ! ^ I B B B o B co m csi B lO.CS] B B U B B B T | M W ffi W W w W IPQ B o B csi w w wI •o Tl 138 25$ T2 ,1 ¦tO W lo B B u B 8Q SQ B w w w 5 W o CD cg F « U C lo $ e I fi a la I« W w a i* a: W e» eii ffi W w w u w a w W w o w w u as w co !eo *l CO B 9 Itf c5- |§ o W DSP 0 i G b h w co r» Ol CM B B B B B W i a 10 4 3 W ffi li SP8P B B B fl CM I CM B o B B fl CM ,7 I cm co co co I u I 1 I co co u I 30, w w M B B u o w H \o 6 a $ WI|B B B B B B o B B fl u B O B o B B B B B B B o B O O B B U B B o o B O B F W B B B co CM B B ii B 8 I CM 8 r N1 W 3T3 138 255 74 & ¦8 3 o 00 co i I 1 CD |8Q 0 co K W W w w w Iw w u I CN o Q u w |W X W w w 00 n a w w w « a w a w o a a iw w w a w o w w ii W o t o o Il u V |n w -u a w w n u a138 255 75 76 Tablica 5 Zwiazki o wzorze 36 Zwiazek nr 1 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 5.10 5.11 5.12 5.13 5.14 5.15 5.16 5.17 5.18 5.19 5.20 5.21 5.22 5.23 5.24 5.25 5.26 5.27 5.28 5.29 5.30 5.31 5.32 5.33 5.34 5.35 5.36 5.37 5.38 5.39 5.40 5.41 5.42 5.43 5.44 5.45 5.46 5.47 Rii 2 CH3 CH3 CH3 CH3 CHs CHS CH, CH3 CH3 CH3 CH3 CHs CH3 CH3 CH3 CH3 CHj CHj C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 CjH5 H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H R12 3 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C3H7-11 C3H7-11 C3H7-11 C3H7-11 CH3 CH3 C2H5 C2H5 CH3 CH3 C2H5 C2H5 CH3 CH3 CHs CH3 CHs CHs C2H5 CjHs H H H H H CU CH3 CHs CHs CH3 CHs CHs CH« C*Hb C2H5 C*H5 C2A C2H5 C9H7-11 C3H7-11 CsH7-i C3H7-i C3H7-i R17 4 2-Cl 2-Cl 2-Cl 2-CH3 2-Cl 2-Cl 3-C1 3-C1 2-Cl 2-Cl 2-Cl 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-N02 2-Cl 2-Cl 3-C1 2-CHa 2-CHs 2-Cl 2-Br 2-OCH3 2-Cl 2-Cl 2-Cl 2-Cl 2-Cl 2-Cl - 2-Cl 2-Cl 2-Cl 2-OCHs 3-C1 2-CH3 3-CHa 3-CHj 2-CHs 2-CHs 2-Br 2-Cl 2-Cl 2-Cl 2-CHs 2-CHs 2.0CH3 Ri8 5 H H 6-Cl H H H H 6-Cl H 6-Cl H 6-CHs H H H H H 5-C1 H H H 5-C1 H 6-OCHs H H 6-Cl H 6-Cl H H 6-Cl H 6-OCH3 H H H S 6-CHs H 5-Br H H 6-Cl H H 6-OCHs Y 6 CH N CH N CH N N N CH CH CH " CH N N N N N N CH N N N CH CH N CH . CH N N N N N CH CH N N N CH N N N N N N. ... n CH N : Sól 7 — — HN03 HN03 — — HN03 Mn(N03)2 — CuCl2 Mn(N03)2 CUCI2 HN03 HBr Mn(N03)a FeCl3 — HN03 MnCl2 MnCl2 CuCl2 ZnCl2 — — — — ; — Mn(N03)2 — — HN03 — — — v .. — ¦ HN03 — CuCl2 — HN03 —.— — — .—.. — M11CI2 Dane fizyczne 8 - tt. 158—160° tt. 192—204° -- tt. 132^134° tt. 108—110° olej, ng 1,5620 5.48 CiHi C2H5 2-Cl H N138 255 77 78 c.d. tablicy 5 i 5.49 5.50 5.51 5.52 5.53 5.54 5.55 5.56 5.57 5.58 5.59 5.60 5.61 5.62 5.63 5.64 5.65 5.66 5.67 5.68 5.69 5.70 5.71 5.72 5.73 5.74 5.75 5.76 5.77 5.78 5.79 5.80 5.81 5.82 5.83 5.84 5.85 5.86 * 5.87 5.88 5.89 5.90 5.91 5.92 5.93 5.94 5.95 5.96 2 C2H5 C2H9 H C2H5 H H H CHs ch^ CH3 CHs -CCH*),- -(CHa)4- - -(CH*)4- -{CH^- -(CH2)4- -(CH2)4- H 'CH3 H H H H H H H H H H H H H H H H CH3 H H H H H H H H H H 3 C2H5 C2H5 H CaH7-i C2H5 C2H5 H C2H5 C2H5 CaHT-i CsH7-i 1 1 H CH3 C3H7-11 CH2OCH3 CH3 C2H5 CH2OH CHjOCHs C2H5 H CjEf7-n CH2OH C2H5 C2H5 CH2OCH3 CH2OCHs CH2OH CH2OCH3 CHs CHaOCHs CH2OH C3H7-11 C2H5 C2Hs CH3 C2H5 CH3 CH2OH CH2OCH3 4 2-Cl 2-Cl 2-OCH3 2-CH3 2-OCH3 2-OCH3 2-OCH3 3-Cl 2-CHs 2-Cl 2-Cl 2-Cl 2-Cl 2-Cl 3-Cl 3-Cl 3-Cl 3-Cl 2-Cl 2-CH2 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-Cl 2-Cr 2-Cl 2-Cl 2-Cl 2-Br 2-Br 2-Br 2-Br 3-NO2 3-N02 2-Br 3-NOa 3-NOa 3-NO2 3-N02 3-CH3 3-CHj 5 H 6-Cl 6-OCH3 H 6-OCH3 6-OCH3 6-OCH3 H 6-CH3 H 6-Cl H H H H 6-Cl 5-C1 6-Cl H H H H H H H H G H H \H H H H H- H H H H H H H H H H H H H H 6 N N CH N N N N N CH N N CH CH N N N N N CH CH CH CH CH CH CH CH N N N N CH CH CH CH N CH CH N N CH N 1* CH CH N N CH N 7 8 HNO3 HC1 — — — — — (COOHfe (COOH)2 — H2S04 — HNO3 — Mn(N03)2 (COOH), ZnCl, HC1 ZnClj — tt. 103—106° — — zólta zywica n w 1,5476 — zywica — — zywica n 50 1,5557 — olej, ng 1,5482 — zywica, n m 1,5502 — " tt. 103—105° .— zywica, n 60 1,5467 — — — zywica, n 50 1,5765 . — — — — — — . — — — — — — — — — . '.. ¦ * -- 5.97 H C2Hs 2-N02 H CH138 255 79 80 c.d. tablicy 5 1 5.98 5.99 5.100 5.101 5.102 5.103 5.104 5.105 5.106 5.107 5.108 5.109 5.110 5.111 5.112 5.113 5.114 5.115 5.116 5.117 5.118 5.119 5.120 5121 5.122 5.123 5.124 5.125 5.126 5.127 5.128 5.129 5.130 5.131 5.132 2 H H H H H H H 2hCHs H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H CH3 H H H 3 CH2OCH3 CH2OCH3 C2H5 CH2OCH3 C2Hs CH2OH C2H5 H CjHt-n CaHT-n C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 GH3 CH3 CH3 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 CaHB .C,H5 C3H7-11 C2H5 CH3 CHa CHS C2H5 C2Hs 4 2-N03 2-NO2 3-CH3 3-CH3 3-CH3 2-NO2 2-NO2 2-CH3 2-CH3 2-CH3 3-CH3 3-CH3 2-C2H5 2-CH3 2-C2H5 3-CH3 3-CH3 2-C2H5 2-C2H5 2-C2H5 2-C2H5 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-C2H5 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 5 H H H H H H H 5-CH3 H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H 5-CH3 5-CH3 5-CH3 5-CH3 5-CH3 3-CH3 3-CH3 6 CH N CH CH N CH N CH N N N CH N CH N N N CH CH CH N CH CH CH CH CH CH CH N N N N CH N CH 7 — — — — — — — " ~~ — — HNO3 (COOH)2 — ^~ — — HNO3 — HNO3 HC1 H2S04 CH3SO3H HNO3 HNO3 ^~ ^~ — — — — — HNO3 HNO3 8 n 20,5 1,5692 ng 1,5577 ciagliwa masa n 50 1,5463 olej, n g 1,5461 A lepki olej, n 22 1,5468 B zywica, n 50 1,5638 zywica, n »° 1,5732 tt. 132—134° tt. 115—118° olej, n 22 1,5642 olej, n 22 1,5631 A olej, n 22 1,5633 brunatna zywica tt. 105—119° lepki olej tt. 136—138° tt. 166—171° tt. 136—138° tt. 98—106° tt. 96—98° tt. 134—137° olej, A n » 1,5780 olej, B n M 1,5631 n 23 1,5580 tt. 73—75° tt. 93—95° tt. 59—62° n 23 1,5751 tt. 103—105° tt. 126—128° 5.133 H CaH5 2-CH3 H N HNO3 tt. 108—110°81 138 255 82 CO N U « g .2 * -• o •° .~.H » •i-i CU d co Q co ti «s £ N o s w w w w w w w w w B F u F F w w w w ,u a gig w w w a w w w t-4 W ICO Tl< ift CD Jt^ «© I co Ico* I co I có I co 88 W w w w w w w w w w w w w w w o w s w w w w o o u w w w u o W o i o i-i ca co -^ m co r- oo os o «h co o I i-j 1-4 h *-j N-h i-j h Nh th N-h ca ci ca ca ca co I có co I co ' co co I co I có I co I co I có I co 'co I co 'co* I co co w w w w w w E w w ta w w w w w w o w o w ffi B- w w w w w w w w w o w o w u ca ca ca » U U! 6 o c O W u a a a w a z o w N CO CO CO CO CO CO ' CO ! CO I «© | «© CD W w 83 U r^ fe M ¦ W W W .a u w w w w o a o w W a W o 5 X W W i tri a W a a a a a a a ja a ja a !a a a a u O) CO |tH co cd 138 255 a a a l&l i^s, o a a o a 5 '9 co co a a a a o a a a a o o a a!a a a a co 'co a h I ^ m pq a a IO I CO a o u L- Lir a a a a a a a a o o a 84 S a O ;W |O a a a a o a ico co I co w w w w u eo |*< IO |lO U W Ml*'* W 9 V 0o ii ci B . o w b w b o w u b b w w w w ^H CSJ w b 85 W w w b w w w w w w w b w w 10 co t- co co |co co co w 138 255 U W w o o w u « . - co t-j co I co O B W f-l CN (O (O ¦n Si* W W w B u o w w b w w w w b B w w w b w w w *!£ B w w:w w w b 86 f- 100 OJ O fc-; \t-m V*-m I CO CO I CD I CD rt co i—i " W) «M ° 0 W W B w w «Q w Ib b jB B W B W W w w w B o B B B B B B' B B B » B PQ co . 00 I 00 l CD* I CD B B « B B B B B B B B IB IB B B B B B B B87 138 255 i? ¦a 3 o w n w w w w w B W w Q8 co 7 co 00 IW a w W W w 88 M a a w w B |A o o a w |W W w w a w a w w W a to «o co I co l«o Iw ko i co138255 89 90 Tablica 7 Zwiazki o wzorze 38 Zwiazek nr 1 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 1S 7.7 7.8 7.9 7.10 7.11 7.12 7.13 7.14 7.15 7.16 7.17 7.18 7.1© 7.20 7.21 7.22 7.23 7.24 7.25 7.26 7.27 7.28 7.29 7.30 7.31 7.32 7.33 7.34 7.35 7.36 7.37 7.38 7.39 7.40 7.41 7.42 - 7.43 7.44 7.45 7.46 7.47 Ra 2 H H CH, CHi CH, CH, CH CH, CH, CH, CA CA CA CA CA H H H H H CH, H CH, H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H CH, CH, CH, CH, Ru 3 CH, CH, CH, CH, CH, CH, CH CA CA CA CA CA CA CA CA CA CA CA CA-n C3H7-11 CH, H CH, H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H CA CH, CH, CH, R* 4 H H H H CH, CH, H H H CH, H H H H H H H H H H CA-n H H CH, CH, H ,H H CH, H H CH, H H CH, H H H H CH, H H H H H CA-n H Ri, 5 H H H H H H Cl H H CH, H H H H H OH, H H H H H H H H H H F H H H H Cl Cl Cl Cl CH, CA-i NO, H H CP, Cl Cl NO, CP, CF, Cl Rie 6 H H H H H H 6-C1 H H 6-CH, H H H H H H H H H H H H H H H 6-F H 6-C1 6-C1 5-C1 5 Cl H H H H H H H 6-CF, 5-CF, H 5-C1 5-CH, 5-CHj 6-C1 6-NO H Y 7 N CH N N, N CH N N CH N N CH CH CH N N CH N CH N CH CH CH N N N N CH CH N CH CH N N N N N N N N N CH N CH CH N Dane S61 fizyczne 8 9 — — — tt. 122—124° HNO, Mn(NO,), — - Olej; 4 »1,5782 — CuCl, (COOH), HNO, — HC1 FeCl, — — HNO, — CuCl, — — tt. 119—121° — — — 1/2 CuSO« — — tt. 105—107° — ' — — — — — tt. 116—118° — tt. 101—103° — — —. — — — — — ^ — — — tt. Ii5—116°138 255 91 92 c.d. tablicy 7 1 7.48 7.49 7.50 2 CH3 C2H5 CH3 3 C2H3 C2H5 CH3 4 H H H 5 Cl Cl F 6 H H H 7 N N N 8 — ..... — 9 tt. 86—88° tt. 113—114° tt. 121—123° 7.51 CHS C2H5 H F H N — tt. 109—113°138 255 »3 94 8 cd Q w ff i « fS cS K :eo a I* a In W W n w w w w. w w w w a w n w w w w B w w w w o w .w w w w w w w w w w w w w w w o 00 I 00 I 00 I 00 1 00 w w w w o w ffi ffi w w w w ffi a ,© rH M OJ rH rH rH 00 I 00 I CO I 00 B w a M E w n 8 o o w o w w w « w w w w w w w w ta w w w w eo h* io » ^ l°° rH i-H 00 100 100 '€0 lOÓ 00 w w w u o n w w w u w w n w w u W W W u W K S W g co co oó co O W W W w o o W W W w w w CO CO w w n w w w m co co co W ffi w w w rH O W w n w w u C* 00 Oi co cvi co H W W u05 138 255 3 W O n n o a B 8 W w w B w u n w co co co loó w g 8 8 8 w 8 8 8 8 8 8 IA CO CO CO 00 I CO I 00 w w w w w w w w w u co \9 co loó w w o u 9 e w 8 8 u 5! 9 co I co co s 8 8 w $19 8 w w 8 w o 8 8 8 8 ,8 u 8 8 8* 8 8 8 H 8 8 8 8 H eo o co loó co loó138 255 97 9* I * ¦o ci W X W M W W W .W w B a w w w w o a « U' u w *H CM co co oó I oo W w o W W w w « w w a 0 W W m co t- co co co co 00 00 ' 00 I CO w w w o w 1 u o i w w w w w ffi w a g W u W- 00 ' 00' [CO l CC w w w w b w w w w w a w § w w w w 8- w w w w w w u w w co ^ im co f co 00 00 I 00 1 00 I OO w w w w n I 1: w w w w w w W i U w w w w t- 00 oó I co B w w w «138 255 99 100 1 & co 0 A N J £ (S PS « l £ £ w w % o »* I o» W « u ss u a M a W X a n w g W a u a w o W o o <* I di O O "8 8 O W o W w w w o o B W o o a W o a W u o o» lo lot ¦a w w w w w 8 8 a a w w w « C9 W W u w a o o a a o o o a a « T 1$ co iH* o W i 8 g ffi ffi W. 8 c- co O) l.q a a a a o a o a a ? o a o a a eq Im 8 95 a a F w F W w w F F F F F a a a a F W F o Id W F a F F F \v u 5138 255 o co T x W W W U o 0 W W o W W 101 o o «o a E; !S ° 1«2 W W W o ffi W X O flfiiPS G i fi HH-H W s W X w w w w x W- co co co A IA © I Ok I A W x u W W ¦w PSpi r* i co ,© o S io co lO ! «D i CO ^ I I D- i !A io m i io ¦ i-i m m Cl O O O O i O ós i w o co co co i-i. !o I* .1 liii ii II I' x x w X r* I *? I *5 I ** m co fr- co I © © co I co co co co i co ^J X ja w w m w w w 8 tf SoSSp SP W ffi u ffi W w w w s lo o 'o» X X X X X X X X u X X X X o X X SP gp:SP|T I© Oi !m co w X X B W X o n w r x \x X X X X X X X u X X X X X X X X X X X X X X X X X X X o X X X X u X T i o o X \X X X X o X X X X X X e* co *• m m w o o o !3 |c^ PIO w to o w X X X & X X X w ff «138 255 193 104 -o K/l 9 o •-4 O • •a £ tS « i a ti i s o S o H S a a * IN W w a u o W u ffi W W o W o B W B W W W M W * p« W H S W a a w a w o w w a g w O W W w w w u W o W W w o o W W ? X w w o W W u g o u ta o w w o o I* o o g F 191 s a! g F F o o F a F F W W. tt w F F 9 u W a a w. o w w a5 III F O O F o F F W w w F F F F w F F w w w w w w fc W W w w w w F 3105 138 255 106 ¦8 T3 » W w w o B W W w ta e w w w w w w w w w w fc w w w I t F u F o F o F o o 00 B rfT o s o o es aa 8 bar ffi tfr Is o b e w w o w IB 9 8 W w w ffl F F W W w w w w F F F F w F o w o IO F fc F F F o p F F w F F F F p w u o F n F F F w F w w w F F a F F N ^ l<= 3 a $ cc a a W W W W « i" w w © H| w Iw H W W es m138255 107 i—i 3 * O S n u u a W H W a w a w n a w w a w w £ a a w a o W a U W u a W 8 o u a i w w o a w u a a B 8 W W B 8 w u W a h 8 S o iu W PQ W u W W a a" o I* w in cp B W B tflcfiB a w b B a 108 III b*| l«9 1° ° a b^S^S 0,CJ:B tf 2 8 O'I ^ ! a w a 0 w u w a a u u a a a u^ a u o n a a s (5 u io, ¦- a .a i^!a o a tf u|2 a a a a a o a a a li NI CO a u a to 5 S a a o a ffi a138 255 109 o ¦8 "O 110 W B o W W w B w 31* t—t u a w w w w w B U I—I 8 aa B w w a a a a s a w B a a o a w ,n a a138 2S5 111 112 5% - — 10 20 Podane nizej przyklady dotycza sporzadzania srodków agrochemicznych, zawierajacych ciekle substancje czynne o wzorze 1 (% oznaczaja pro¬ centy wagowe).Przyklad VIII. Koncentraty emulsyjne a) b) c) substancja czynna z tablic 1—10 25% 40% 50% dodecylobenzenosulfonian wapnia 5% 8% 6% eter glikolu polietylenowego z olejem racznikowym trójbutylofenylowy eter glikolu polietylenowego (30 moli tlenku etylenu) — 12% 4% w cykloheksanon — 15% 20% mieszanina ksylenów 65% 25% 20% Z takich koncentratów mozna przez rozciencze¬ nie woda sporzadzac emulsje o kazdym zadanym stezeniu.Przyklad IX. Roztwory a) b) c) d) substancja czynna z tablic 1—10 80% 10% 5% 95% jednometylowyeter 25 glikolu etylenowego 20% — — — glikol polietylenowy MG400 — 70% — — N-metylopirolidon — 20% — — epoksydowyolej - so kokosowy — — 1% 5% benzyna (zakres wrzenia 160—190°) — — 94% — (skrót MG oznacza mase czasteczkowa).Roztwory te nadaja sie do stosowania w postaci ^ najdrobniejszych kropelek.Przyklad X. Granulaty aK b) substancja czynna z tablic 1—10 5% 10% kaolin 94% — *° wysokodyspersyjna krzemionka 1% — attapulgit — 90% Substancje czynna rozpuszcza sie w chlorku me¬ tylenu, nanosi natryskowo na nosnik, a rozpusz¬ czalnik odparowuje sie nastepnie pod próznia.Przyklad XI. Srodek do opylania a) b) substancja czynna z tablic 1—10 2% 5% wysokodyspersyjna krzemionka 1% 5% talk 97% — *° kaolin — 90% Droga starannego mieszania nosników z substan¬ cja czynna otrzymuje sie gotowy do uzytku srodek do opylania.Podane ponizej przyklady dotycza sporzadzenia * srodków agrochemicznych, zawierajacych stale substancje czynne o wzorze 1 (% oznaczaja pro¬ centy wagowe).Przyklad XII. Proszki zwilzalne a) b) c) «° substancja czynna z tablic 1—10 25% 50% 75% ligninosulfonian sodowy 5% 5% — laurylosulfonian sodowy 3% —-- 5% dwuizobutylonaftalenosulfonian 65 — 6% 10% 45 sodowy eter glikolu polietylenowego (7—8 moli tlenku etylenu) ' z oktylofenolem — 2% — wysokodyspersyjna krzemionka 5% 10% 10% kaolin 62% 27% — Substancje czynna starannie miesza sie z sub¬ stancjami pomocniczymi i dokladnie miele w od¬ powiednim mlynie. Otrzymuje sie proszek zwilzal- ny, który za pomoca wody mozna rozcienczac do dowolnego zadanego stezenia.Przyklad XIII. Koncentrat emulsyjny substancja czynna z tablic 1—10 10% eter glikolu polietylenowego (4—5 moli tlenku etylenu) z oktylofenolem 3% dodecylobenzenosulfonian wapnia 3% eter glikolu polietylenowego (35 moli tlenku etylenu) z olejem racznikowym 4% cykloheksanon 30% mieszanina ksylenów 50% Z tego koncentratu mozna przez rozcienczenie woda sporzadzac emulsje o dowolnym zadanym stezeniu.Przyklad XIV. Srodki do opylania a) b) substancja czynna z tablic 1—10 5% 8% talk 95% — kaolin — 92% Po zmieszaniu substancji czynnej z nosnikiem i po zmieleniu w odpowiednim mlynie otrzymuje sie gotowy do uzytku srodek do opylania.Przyklad XV. Wytlaczany granulat substancja czynna z tablic 1—10 10% ligninosulfoniansodowy 2% karboksymetyloceluloza 1% kaolin 87% Substancje czynna miesza sie z substancjami po¬ mocniczymi, miele i zwilza woda. Mieszanine te wytlacza sie, po czym suszy w strumieniu powie¬ trza.Przyklad XVI. Granulat powlekany substancja czynna z tablic 1—10 3% glikol polietylenowy (o masie czasteczkowej 200) 3% kaolin 94% Drobno zmielona substancje czynna równomier¬ nie nanosi sie w mieszarce na zwilzony glikolem polietylenowym kaolin. Na drodze tej otrzymuje sie niepylace granulaty powlekane.Przyklad XVII. Koncentrat zawiesinowy substancja czynna z tablic 1—10 40% glikol etylenowy 10% eter glikolu polietylenowego (15 moli tlenku etylenu) z nonylofenolem 6% ligninosulfonian sodowy 10% karboksymetyloceluloza 1% 37% wodny roztwór formaldehydu 0,2% olej silikonowy w postaci 75%-owej emulsji wodnej 0,8% woda 32% Drobno zmielona substancje starannie miesza sie z substancjami pomocniczymi. Otrzymuje sie tak koncentrat zawiesinowy, z którego przez rozcien¬ czenie woda mozna sporzadzac zawiesiny o dowol¬ nym zadanym stezeniu.138 2S5 113 114 Podane nizej przyklady dotycza sporzadzania preparatów farmaceutycznych.Przyklad XVIII. Mascie Masc zawierajaca 5% 2-[p-/4-chlorofenoksyiA- -fenylo]-2-/l-imidazolilometylo/-4-etylo dioksolanu mozna sporzadzac z nastepujacych skladników: substancja czynna 5,0% wazelina 45«/o olej parafinowy 19,6% alkohol etylowy 5,0% woskpszczeli 5,0% seauioleiniari anhydrosorbitu 5% ester kwasu p-hydroksybenzoesowego 0,2Vo woda zdejonizowana, uzupelniajaca do 100,0% Substancje stale i emulgatory razem stapia sie.Srodek konserwujacy rozpuszcza sie w wodzie, a roztwór emulguje sie w stopionych tluszczach w podwyzszonej temperaturze. Po ochlodzeniu zawie¬ sine substancji czynnej w jednej czesci stopionych tluszczów rozprowadza sie w emulsji.Przyklad XIX. Kremy a) Krem zawierajacy 10% 2-[p-/chlorofenoksy/-fe- nylo]-2H/i-imidazolilometylo/-4-etylo-l,3-dioksolanu mozna sporzadzac z nastepujacych skladników: substancja czynna 10,0% palmitynian izopropylowy 8,0% palmitynian cetylowy 1,5% olej silikonowy 100 0,5% jednostearynian anhydrosorbitu 3,0% Polysorbat 60 3,5% glikol 1,2-propylenowy PH 20,0e/o polimer kwasu akrylowego 0,5% trójetanoloamina 0,7% woda zdejonizowana, uzupelniajaca do 100,0% Z polimeru kwasu akrylowego sporzadza sie za¬ wiesine w mieszaninie zdejonizowanej wody i gli¬ kolu 1,2-propylenowego. Mieszajac dodaje sie do calosci trójetanoloamine i otrzymuje sie kleik. Mie¬ szanine palmitynianu izopropylowego, palmitynianu cetylowego, oleju silikonowego, jedno-stearynianu anhydrosorbitu i Polysorbatfu ogrzewa sie do tem¬ peratury okolo 75° i mieszajac rozprowadza sie w kleiku równiez ogrzanym do temperatury okolo 75°. To do temperatury pokojowej ochlodzone pod¬ loze kremu stosuje sie nastepnie do sporzadzenia koncentratu substancji czynnej. Koncentrat ujed- norodnia sie za pomoca homogenizatora i nastep¬ nie porcjami rozprowadza sie w podloze kremu. b) Krem zawierajacy 5% 2-[p-t/chlorofenoksy/-fe- nylo]-2-/l-imidazolilometylo/-4-etylo-l,3-dioksolantf mozna sporzadzac z nastepujacych skladników: substancja czynna 5,0% palmitynian cetylowy PH 2,0% alkohol cetylowy PH 2,0% trójglicerydowa mieszanina nasyconych sredniotlustych kwasów tluszczowych 5,0% kwas stearynowy 3,0% stearynian gliceryny PH 4,0% Cetomacrogol 1000 1,0% celuloza mikrokrystaliczna 0,5% destylowany glikol 1,2-propylenowy 20,0% woda zdejonizowana, uzupelniajaca do 100,0% Alkohol cetylowy, palmitynian cetylowy, mie¬ szanine trójglicerydowa, kwas stearynowy i steary¬ nian gliceryny razem stapia sie. Z mikrokrysta¬ licznej celulozy sporzadza sie zawiesine w czesci wody. W pozostalej czesci wody rozpuszcza sie Cetomacrogol i do roztworu tego mieszajac wpro¬ wadza-sie; glikol-polipropylenowy orazitleik. War- 5 stwe tluszczowa mieszajac dodaje sie nastepnie do warstwy wodnej i miesza na zimno. Ostatecz¬ nie z czescia tego podloza rozciera sie substancje czynna, po czym ta mieszanine rozprowadza sie w pozostalej czesci kremu. 10 Przyklad XX. Hydrozel Przezroczysty hydrozel, zawierajacy 5% 2-[p- -i/chlorofenoksy/-fenylo]^2-/l-imidazolilometyloiM- -etylodioksolanu, sporzadzac mozna z nastepuja¬ cych skladników: 15 substancja czynna . 5% glikol propylenowy 10—20% izopropanol 20% hydroksypropylo-metyloceluloza 2% woda uzupelniajaca do 100% 20 Hydroksypropylo-metyloceluloze specznia sie w wodzie. Substancje czynna rozpuszcza sie w mie¬ szaninie izopropanolu i glikolu propylenowego. Na¬ stepnie roztwór substancji czynnej miesza sie ze speczniona pochodna celulozy i, w razie potrzeby, 25 zadaje 0—1% substancji zapachowej.Przyklad XXI. Pianka do rozpylania Pianke do rozpylania, zawierajaca 1% 2-[p-/chlo- rofenoksy/-fenylo]-2-^l-imidazolflometylo/-4-etylo- -1,3-dioksolanu, mozna sporzadzac z nastepujacych skladników: substancja czynna 1,00% alkohol cetylowyPH 1,70% olej parafinowy (gestoplynny) 1,00% mirystynian izopropylowy 2,00% Cetamacrogol 2,10% jednostearynian anhydrosorbitu 1,50% glikol 1,2-propylenowy PH 5,00% Methylparaben 0,li% Propylparaben 0,02% 35 50 110 Chemoderm 314 0,10% woda zdejonizowana. uzupelniajaca do 100,00% Alkohol cetylowy, olej parafinowy, mirystynian izopropylowy, Cetomacrogol i stearynian anhydro- 45 sorbitu razem stapia sie. Methyl- i Propylparaben rozpuszcza sie w- goracej wodzie^ po czym stop i roztwór miesza sie. Zawiesine substancji czynnej w glikolu propylenowym rozprowadza sie w tym podlozu. Nastepnie dodaje sie Chemoderm i uzu¬ pelnia woda do ilosci koncowej. 20 ml tej mieszaniny napelnia sie dawkowy po¬ jemnik z blachy aluminiowej. Pojemnik ten zao¬ patruje sie w zawór i pod cisnieniem napelnia gazem rozpreznym. 56 Przyklad XXII. Kapsulki 1000 kapsulek zelatynowych, zawierajacych po 200 mg 2-[pVfenoksyi/-fenylo]-2-[l-/lH-l,2,4-triazoli- loiMnetylo]-l,3-dioksanu jako substancji czynnej, mozna sporzadzic z nastepujacych skladników: 60 substancja czynna 100 g mielona laktoza Y 1Q0 * Substancje czynna i najdrobniej zmielona lakto¬ ze starannie miesza sie razem/Otrzymany proszek przesiewa sie i napelnia nim w porcjach po 0,20 g •5 kapsulki zelatynowe.138 255 115 116 Przyklad XXIII. Tabletki a) 1000 tabletek, zawierajacych po 25 mg substancji czynnej, np. 2-[p^fenoksy/-fenylo]-2-{l/lH-l,2,4-tri- azQjilotf-metylo]-l,3-dioksanu, mozna sporzadzic z nastepujacych skladników: substancja czynna 25,0 g laktoza 100,7 g skrobia pszeniczna 7,5 g glikol polietylenowy 6000 5,0 g talk 5,0 g stearynian magnezu 1,8 g zdejonizowana woda w ilosci potrzebnej.Wszystkie stale skladniki najpierw przeciera sie przez sito o wielkosci otworu 0,6 mm. Nastepnie miesza sie substancje czynna, laktoze, talk, steary¬ nian magnezu i polowe ilosci skrobi. Z drugiej polowy ilosci skrobi sporzadza sie zawiesine w 40 ml wody i zawiesine te dodaje sie do wrzacego roztworu glikolu polietylenowego w 100 ml wody, a mieszanine te, jesli trzeba wobec dodatku wody, granuluje sie. Granulat ten w ciagu nocy suszy sie w temperaturze 35°, przeciera przez sito o wielkosci otworu 1,2 mm i z mieszaniny tej wy- v tlacza sie obustronnie wypukle tabletki o srednicy okolo 6 mm. b) 100 tabletek, zawierajacych po 100 mg substancji czynnej, np. 2-[p-/fenoksy/-fenylo]-2-[l-/lH-l,2,4-tri- azolilo/-metyIo]-l-dioksanu, mozna sporzadzac z nastepujacych skladników: substancja czynna 100,0 g laktoza 50,7 g skrobia pszeniczna 7,5 g glikol polietylenowy 6000 5,0 g talk 5,0 % stearynian magnezu 1,8 g zdejonizowana woda w ilosci potrzebnej.Wszystkie stale skladniki najpierw przeciera sie przfz sito o wielkosci otworu 0,6 mm. Nastepnie miesza sie substancje czynna, laktoze, talk, steary¬ nian magnezu i polowe ilosci skrobi. Z drugiej polowy ilosci skrobi sporzadza sie zawiesine w 40 ml wody i zawiesine te dodaje sie do wrzacego roztworu glikolu polietylenowego w 100 ml wody, a mieszanine te, jesli trzeba wobec dodatku wody, granuluje sie. Granulat ten suszy sie w ciagu nocy w temperaturze 35°, przeciera przez sito o wielkosci otworu 1,2 mm i z mieszaniny tej wy¬ tlacza sie obustronnie wypukle tabletki o srednicy okolo 6 mm. c) 100 tabletek, zawierajacych po 75 mg substancji czynnej, np. 2-[pn/fenoksyiV£enylo]-2H[l-/lH-l,2,4-tri- azolilo(/-metylo]-l,3-dioksanu, mozna sporzadzic z nastepujacych skladników: substancja czynna 75,0 g laktoza 100,7 g skrobia pszeniczna 7,5 g glikol polietylenowy 6000 5,0 g talk 5,0 g stearynian magnezu 1,8 g zdejonizowana woda w potrzebnej ilosci.Wszystkie stale skladniki najpierw przeciera sie przez sito o wielkosci otworu 0.6 mm. Nastepnie miesza sie substancje czynna, laktoze, talk, steary¬ nian magnezu i polowe ilosci skrobi. Z drugiej polowy ilosci skrobi sporzadza sie zawiesine w 40 ml wody i zawiesine te dodaje sie do wrzacego roztworu glikolu polietylenowego w 100 ml wody, a mieszanine te, jesli trzeba wobec dodatku wody, granuluje sie. Granulat suszy sie w ciagu nocy 1 w temperaturze 35°, przeciera przez sito o wiel¬ kosci otworu 1,2 mm i z mieszaniny tej wytlacza sie obustronnie wypukle tabletki o srednicy okolo 6 mm.Analogicznie mozna tez sporzadzac preparaty 10 farmaceutyczne, zawierajace inne nowe zwiazki, cytowane w podanych wyzej tabliczkach 1—10.Podane nizej przyklady objasniaja blizej próby i wlasciwosci biologiczne nowych substancji czyn¬ nych. 15 Przyklad XXIV. Dzialanie przeciwko Pucci- nia graminis na pszenicy a) Pozostalosciowe dzialanie zapobiegawcze Rosliny pszenicy w 6-tym dniu po wysianiu opryskano brzeczka opryskowa (0,06% substancji 20 czynnej) sporzadzona z proszku zwilzalnego sub¬ stancji czynnej. Po uplywie 24 godzin traktowane rosliny zakazono zawiesina uredosporów tego grzy¬ ba. Po inkubowaniu w ciagu 48 godzin przy 95— 100% wzglednej wilgotnosci powietrza i w tem- 25 peraturze okolo 20°C wstawiono zakazone rosliny do cieplarni w temperaturze okolo 22°C. Ocenianie rozwoju pecherzyków rdzy nastepowalo po uply¬ wie 12 dni od zakazenia. b) Dzialanie ukladowe 30 Do rosliny pszenicy w 5-tym dniu po wysianiu wlano brzeczke opryskowa (0,006"% substancji czyn¬ nej liczac na objetosc gleby) sporzadzona z proszku zwilzalnego substancji czynnej. Po uplywie 48 go¬ dzin traktowane rosliny zakazono zawiesina uredo- 85 sporów grzyba. Po inkubowaniu w ciagu 48 godzin przy 95—100% wilgotnosci wzglednej powietrza i w temperaturze okolo 20° wstawiono zakazone rosliny do cieplarni w temperaturze okolo 22°C.Ocenianie rozwoju pecherzyków rdzy nastepowalo 40 po uplywie 12 dni od zakazenia.Nowe zwiazki z tablic 1—10 wykazuja silne dzia¬ lanie przeciwko grzybom Puccinia. Nietraktowane lecz zakazone rosliny sprawdzianowe wykazuja 100%-owe porazenie grzybem Puccinia. Miedzy in- 45 nymi zwiazki nr nr 1.9, 1.17, 1.24, 1.26, 2.17, 3.1, 3 2, 3.6—3.8, 3.12, 3.26, 3.51, 3.52, 3.54, 3.55, 3.70, 3.75, 3.78, 3.83, 3.85, 3.86, 3.127, 3.133, 3.135, 3.156, 3.160, 3.162, 3.164, 3.168, 3.171, 3.172, 3.176, 3.177, 3.193, 3.212, 3.213, 3.220, 3.226, 3.227, 3.231—3.234, W 3.263, 3.267, 3.274, 3.279, 3.287, 3.292, 3.311, 3.314, 3.340, 3.348, 3.373, 3.376, 3.384, 3.386, 4,2, 4.15, 4.23, 4.50, 4.55, 4.57, 4.66, 4.70, 4.77, 4.78, 4.81, 4.89—4.94, 4.113, 4.116, 4.136, 4.138—4.174, 5.13, 5.14, 5.36, 5.40, 5.70, 5.71, 5.76, 5.78, 5.105, 5.113, 5.117, 6.8, 6.82, 6.93, 55 7.7, 7.33 i 8.66, przy pozostalosciowo-zapobiegaw- czym traktowaniu powstrzymuja porazenie grzy¬ bem do wartosci 0—5%. Ponadto zwiazek nr 6.8 wykazuje pelne dzialanie ukladowe (0% porazenia) jeszcze przy rozcienczeniu do 0,006%. 60 Przyklad XXV. Dzialanie przeciwko Cerco- spora arachidicola na roslinach orzecha ziemnego Rosliny orzecha ziemnego o wysokosci 10—15 cm opryskano brzeczka opryskowa (0,02% substancji czynnej) sporzadzona z proszku zwilzalnego sub- 15 stancji czynnej i po uplywie 48 godzin zakazono138 255 117 118 za pomoca zawiesiny konidiów tego grzyba. Zaka¬ zone rosliny inkubowano w ciagu 72 godzin w temperaturze okolo 21° przy wysokiej wilgotnosci powietrza, po czym utrzymywano w cieplarni az do wystapienia typowych plam na lisciach. Oce- 5 nianie dzialania grzybobójczego nastepowalo po uplywie 12 dni od zakazenia i bazowalo na ilosci i wielkosci wystepujacych plam.W porównaniu z nietraktowanymi, lecz zakazo¬ nymi roslinami sprawdzianowymi (ilosc i wielkosc 10 plam = 100%), wykazywaly rosliny orzecha ziem¬ nego, które potraktowano substancja czynna z ta¬ blic 1—10, silnie zredukowane porazenie grzybem Cercospora. I tak zwiazki nr nr 1.1, 1.3, 1.9, 1.14, 1.17, 1.24^1.27, 2.17, 3.1, 3.2, 3.6, 3.7, 3.11, 3.51, 3.52, *P 3.54, 3.55, 3.57, 3.78, 3.85, 3.86, 3.127, 3.133, 3.155, 3.156, 3.162, 3.171, 3.172, 3.176, 3.177, 3.212, 3.213, 3.220, 3.221, 3.226, 3.231, 3.232, 3.233, 3.234, 3.267, 3.292, 3.314, 3.348, 3.384—3.388, 415, 4.23, 4.50, 4.57, 4.59, 4.66, 4.89—4.94, 4.113, 4.116, 4.136—4.148, 5.13, 5.14, 20 5.36, 5.40, 5.70, 5.71, 5.73, 5.75—5.78, 5.105—5.110, 5.113—5.118, 6.1, 6.8, 6.93, 6.94, 7.33, 7.34 i 8.72 w powyzszej próbie niemal calkowicie (0—5%) zapo¬ biegaja wystapieniu plam.Przyklad XXVI. Dzialanie przeciwko Erysi- ^ phae graminis na jeczmieniu a) Pozostalosciowe dzialanie zapobiegawcze Rosliny jeczmienia o wysokosci okolo 8 cm opryskano brzeczka opryskowa (0,02% substancji czynnej) sporzadzona z proszku zwilzalnego sub- 30 stancji czynnej. Po uplywie 3—4 godzin traktowa¬ ne rosliny opylono konidiami grzyba. Zakazone rosliny jeczmienia utrzymywano w cieplarni w temperaturze okolo 22°C, a porazenie grzybem oceniono po uplywie 10 dni. 35 b) Dzialanie ukladowe Do roslin jeczmienia o wysokosci 8 cm wlano brzeczke opryskowa (0,006% substancji czynnej li¬ czac na objetosc gleby) sporzadzona z proszku zwilzalnego substancji czynnej. Zwracano przy tym 40 uwage na to, zeby brzeczka opryskowa nie zetkne¬ la sie z nadziemnymi czesciami roslin. Po uplywie 48 godzin traktowane rosliny opylano konidiami tego grzyba. Zakazone rosliny jeczmienia utrzy¬ mywano w cieplarni w temperaturze okolo 22°C, 45 a porazenie grzybem oceniano po uplywie 10 dni.Nowe zwiazki o wzorze 1 wykazuja silnie pozo¬ stalosciowe dzialanie zapobiegawcze. Nietraktowa- ne lecz zakazone rosliny sprawdzianowe wykazuja 100%-owe porazenie grzybem Erysiphe. Miedzy 60 innymi zwiazki nr nr 1.1, 1.4, 1.9, 1.14, 1.17, 1.23— 1.27, 2.17, 3.1, 3.2, 3.6—3.8, 3.11, 3.12, 3.26, 3.51, 3.52, 3.54, 3.55, 3.70, 3.75, 3.78, 3.85, 3.86, 3.103, 3.127, 3.133, 3.156, 3.160, 3.162, 3.164, 3.168, 3.171, 3.172, 3.174, 3.176, 3.177, 3.193, 3.212, 3.213, 3.220, 3.221, 3.226, 3.227, 55 3.231, 3.232, 3.234, 3.263, 3.267, 3.274, 3.279, 3.287, 3.292, 3.311, 3.314, 3.340, 3.348, 3.378, 3.383—3.388, 4.2, 4.15, 4.23, 4.50, 4.57, 4.59, 4.66, 4.77, 4.78, 4.81, 4.89—4.94, 4.113, 4.116, 4.137, 4.139, 4.140, 4.141, 4.146, 4.148, 4.150, 5.13, 5.14, 5.36, 5.40, 5.70, 5.71, 60 5.73, 5.75—5.78, 5.106—5.114, 6.1, 6.8, 6.17, 6.79, 6.80, 6.81, 6.93, 7.3, 7.7, 7.21, 7.33, 7.34, 8.66, 8.69, 8.72 i 10.7 powstrzymuja porazenie grzybem do war¬ tosci mniejszej niz 5%. Zwiazek nr 4.50 wykazuje ten efekt nawet przy obróbce gleby (dzialanie « ukladowe) i przy obróbce gleby oraz przy rozcien¬ czeniu do stezenia 0,006%.Przyklad XXVII. Pozostalosciowe dzialanie zapobiegawcze przeciwko yenturia inaeaualis na pedach jabloni Sadzonki jabloni o 10—20 cm dlugosci swiezych pedów opryskano brzeczka opryskowa (0,06% sub¬ stancji czynnej) sporzadzonej z proszku zwilzalne¬ go substancji czynnej. Po uplywie 24 godzin trak¬ towane rosliny zakazono za pomoca zawiesiny ko¬ nidiów tego grzyba. Rosliny te nastepnie inkubo¬ wano w ciagu 5 dni przy 90—100% wilgotnosci wzglednej powietrza, a w ciagu dalszych 10 dni utrzymywano w cieplarni w temperaturze 20— 24°C. Porazenie parchem oceniano po uplywie 12 dni od zakazenia. Nowe zwiazki nr nr 1.4, 1.9, 1.17, 1.24, 1.26, 2.17, 3.1, 3.6, 3.7, 3.11, 3.52, 3.55, 3.85, 3.86, 3.156, 3.160, 3.164, 3.172, 3.176, 3.177, 3.213, 3.221, 3.233, 3.314, 3.383—3.387, 4.15, 4.23, 4.50, 4.59, 4.66, 4.78, 4.81, 4.89, 4.90—4.94, 4.113, 4.116, 4.137—4.141, 4.146—4.150, 5.13, 5.14, 5.36, 5.40, 5.70, 5.73, 5.75, 5.76, 5.106—5.110, 5.112, 5.114, 5.118, 6.1, 6.8, 6.93 i 10.7 i inne powstrzymuja porazenie choroba do wartosci mniejszej niz 10%. Nietraktowane lecz zakazone pedy wykazaly 100% porazenie grzybem Venturia.Przyklad XXVIII. Dzialanie przeciwko Bo- trytis cinerea na fasoli pozostalosciowe dzialanie zapobiegawcze Rosliny fasoli o wysokosci 10 cm opryskano brzeczka opryskowa (0,002% substancji czynnej) sporzadzona z proszku zwilzalnego. Po uplywie 48 godzin traktowane rosliny zakazono za pomoca zawiesiny konidiów tego grzyba. Po inkubowaniu zakazonych roslin w ciagu 3 dni przy 95—100% wilgotnosci wzglednej powietrza i w temperaturze 21°C oceniono porazenie grzybem. Nowe zwiazki z tablic 1—10 w wielu przypadkach zahamowaly bardzo silnie zakazenie grzybem. W przypadku ste¬ zenia 0,002% okazaly sie np. zwiazki nr nr 1.1, 1.4, 1.9, 1.17, 3.6, 3.7, 3.12, 3.51, 3.55, 3.86, 3.226, 3.231, 3.267, 3.311, 4.15, 4.50, 4.59, 4.66, 4.78, 4.90—4.93, 4.113, 5.13, 5.36, 5.40, 5.70, 5.71, 5.73, 5.75, 5.76, 5.78, 6.1, 6.8, 7.3, 7.33 i 8.72 w pelni skutecznymi (pora¬ zenie choroba 0—5%). Porazenie grzybem Botrytis nietraktowanych lecz zakazonych roslin fasoli wy¬ nosilo 100%. iZastrizezemia patentowe 1. Sposób wytwarzania nowych pochodnych ete¬ ru arylowofenylowego o ogólnym wzorze 1, w któ¬ rym Y oznacza grupe —CH= lub atom —N=, Ra i Rb niezaleznie od siebie oznaczaja atom wodoru, atom chlorowca, grupe alkilowa o 1—3 atomach wegla,, grupe alkoksylowa o 1—3 atomach wegla lub grupe nitrowa, Ar oznacza ewentualnie jedno- lub wielokrotnie podstawiony chlorowcem, grupa alkilowa o 1—7 atomach -wegla, grupa alkoksylo¬ wa o 1—7 atomach wegla, grupa nitrowa i/lub grupa CF3 rodnik fenylowy lub naftylowy, U i V niezaleznie od siebie oznaczaja ewentualnie pod¬ stawiony atomem chlorowca lub grupa alkoksylo¬ wa o 1—6 atomach wegla rodnik alkilowy o 1—12 atomach wegla lub razem tworza mostek alkileno- wy o wzorze 20, 21 lub 22, przy czym Hi i Ri138 255 119 120 10 niezaleznie od siebie stanowia atom wodoru, rod¬ nik alkilowy o 1—12 atomach wegla, jedno- lub wielokrotnie podstawiony chlorowcem rodnik alki¬ lowy o 1^12 atomach wegla, rodnik fenylowy, jedno- lub wielokrotnie podstawiony chlorowcem * i/lub grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla rodnik fenylowy, jedno- lub wielokrotnie podstawiony chlorowcem i/lub grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla rodnik fenylowy, albo grupe =CH2—Z—R7, w której Z oznacza atom tlenu lub siarki, a R7 oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy o 1—8 ato¬ mach wegla, podstawiony grupa alkoksylowa o 1— 2 atomach rodnik alkilowy o 1—8 atomach wegla, rodnik alkenylowy o 3—4 atomach wegla, rodnik propynylowy, rodnik 3-chlorowco-2-propynylowy, 15 rodnik fenylowy, jedno- lub wielokrotnie podsta¬ wiony chlorowcem, grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla, grupa alkoksylowa o 1—3 atomach wegla, grupa nitrowa iiflub grupa CF3 rodnik fenylowy, rodnik benzylowy, albo jedno- lub wielokrotnie 20 podstawiony chlorowcem, grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla i/lub grupa alkoksylowa o 1—3 atomach wegla rodnik benzylowy, nadto R3 R4 i R5 niezaleznie od siebie stanowia atom wodoru lub* rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, przy czym K laczna ilosc wegla w podstawnikach R3, R4 i R5 nie przewyzsza liczby 6, a R6 stanowi atom wo¬ doru lub rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, oraz ich metalokompleksów i ich soli addycyjnych z kwasami, znamienny tym, ze zwiazek o wzorze 2, 30 w którym Me stanowi atom wodoru lub kation metalu, poddaje sie kondensacji ze zwiazkiem o wzorze 3, w którym X oznacza nukleofilowa grupe odrywana, i otrzymany w postepowaniu zwiazek ewentualnie przeksztalca sie w inny zwiazek o ** wzorze 1, ii/lub otrzymany wolny zwiazek ewen¬ tualnie przeprowadza sie w sól addycyjna z kwa¬ sem, otrzymana sól addycyjna z kwasem ewen¬ tualnie przeprowadza sie- w wolny zwiazek lub w inna sól addycyjna z kwasem, albo otrzymany 40 wolny zwiazek lub otrzymana sól addycyjna z kwasem ewentualnie przeprowadza sie w metalo- kompleks, przy czym podstawniki we wzorach 2 i 3 maja znaczenie podane przy omawianiu wzoru 1, Z oznacza atom tlenu lub siarki, a Me oznacza c atom wodoru lub kation metalu. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze w przypadku wytwarzania zwiazków o ogólnym wzorze 1, w którym Y oznacza grupe —CH= lub atom —N=, Ra i Rb niezaleznie od siebie ozna- 50 czaja atom wodoru, atom chlorowca, grupe alkilo¬ wa o 1—3 atomach wegla, grupe alkoksylowa o 1—3 atomach wegla lub grupe nitrowa, Ar ozna¬ cza grupe o wzorze 23 lub 24, przy czym Rc, Rd i Re niezaleznie od siebie stanowia atom wodoru, 55 atom chlorowca, rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, grupe alkoksylowa o 1—3 atomach wegla, grupe nitrowa lub grupe CF3, nadto U i V nieza¬ leznie od siebie oznaczaja rodnik alkilowy o 1—12 atomach wegla lub razem tworza mostek alkileno- 60 wy o wzorze 20, 21 lub 22, przy czym Ri i R2 nie¬ zaleznie od siebie stanowia atom wodoru, rodnik alkilowy o 1—12 atomach wegla, jedno- lub wielo¬ krotnie podstawiony chlorowcem rodnik alkilowy ol—12 atomach wegla, rodnik fenylowy, jedno- 65 lub wielokrotnie podstawiony chlorowcem i/lub grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla rodnik fe¬ nylowy, albo grupe —CH2—Z—R7, w której Z oznacza atom tlenu lub siarki, a R7 oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy o 1—8 atomach wegla, podstawiony grupa alkoksylowa o 1—2 atomach wegla lub rodnik alkilowy o 1—8 atomach wegla, rodnik alkenylowy o 3—4 atomach wegla, rodnik 2-propynylowy, rodnik 3-chlorowco-2-propynylowy, rodnik fenylowy, jedno- lub wielokrotnie podsta¬ wiony chlorowcem, grupa alkilowa o 1—3 ato- • mach wegla, grupa alkoksylowa o 1—3 atomach wegla, grupa nitrowa i/lub grupa CF3 rodnik fe¬ nylowy, rodnik benzylowy, albo jedno- lub wielo¬ krotnie podstawiony chlorowcem, grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla i/lub grupa alkoksylowa o 1—3 atomach wegla rodnik benzylowy, dalej R3, R4 i R5 niezaleznie od siebie stanowia atom wo¬ doru lub rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, przy czym laczna ilosc atomów wegla w podstaw¬ nikach R3, R4 i R5 nie przewyzsza liczby 6, a R8 stanowi atom wodoru lub rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, oraz ich metalokompleksów i ich soli addycyjnych z kwasami, poddaje sie konden¬ sacji zwiazek o wzorze 2, w którym Y ma wyzej podane znaczenie, a Me oznacza atom wodoru lub kation metalu, ze zwiazkiem o wzorze 3, w któ¬ rym Ra, Rb, Ar, U i V maja wyzej podane zna¬ czenie, a X oznacza grupe odrywana. 3. Sposób wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze reakcje prowadzi sie w obecnosci rozpuszczalnika lub rozcienczalnika obojetnego wzgledem reakcji. 4. Agrochemiczny srodek grzybobójczy, zwlasz¬ cza do zwalczania lub zapobiegania porazeniom roslin przez grzyby fitopatogenne, zawierajacy sta¬ le lub ciekle nosniki i substancje pomocnicze oraz substancje czynna, korzystnie zawierajacy 0,1—99% substancji czynnej, 99,9%—1% stalego lub ciekle¬ go nosnika i 0—25% srodka powierzchniowo czyn¬ nego, szczególnie korzystnie zawierajacy 0,1—95'/* substancji czynnej, 99,8—5% stalego lub cieklego nosnika i 0,1—25% srodka powierzchniowo czyn¬ nego, znamienny tym, ze zawiera jako substancje czynna co najmniej jedna nowa pochodna eteru arylowofenylowego o wzorze 1, w którym Y ozna¬ cza grupe —CH= lub atom —N=, Ra i Rb nieza¬ leznie od siebie oznaczaja atom wodoru, atom chlorowca, grupe alkilowa o 1—3 atomach wegla, grupe alkoksylowa o 1—3 atomach wegla lub gru¬ pe nitrowa, Ar oznacza ewentualnie jedno- lub wielokrotnie podstawiony chlorowcem, grupa alki¬ lowa o 1—7 atomach wegla, grupa alkoksylowa o 1_7 atomach wegla, grupa _nitrowa i/lub grupa CF3 rodnik fenylowy lub naftylowy, U i V nieza¬ leznie od siebie oznaczaja ewentualnie podstawio¬ ny atomem chlorowca lub grupa alkoksylowa o 1_6 atomach wegla rodnik alkilowy o 1—12 .ato¬ mach wegla lub razem tworza mostek alkilenowy o wzorze 20, 21 lub 22, przy czym Ri i R2 nieza¬ leznie od siebie stanowia atom wodoru, rodnik alkilowy o 1—12 atomach wegla, jedno- lub wie¬ lokrotnie podstawiony chlorowcem rodnik alkilo¬ wy o 1—12 atomach wegla, rodnik fenylowy, jed¬ no- lub wielokrotnie podstawiony chlorowcem i/lub grupa alkilowa o 1^3 atomach wegla rodnik fe-121 nylowy, jedno- lub wielokrotnie podstawiony chlo¬ rowcem il/lub grupa alkilowa o 1—3 atomach we¬ gla rodnik fenylowy, albo grupe —CHj—Z—R7, w której Z oznacza atom tlenu lub siarki, a R7 oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy o 1—8 ato¬ mach wegla, podstawiony grupa alkoksylowa o 1— 2 atomach rodnik alkilowy o 1—8 atomach wegla, rodnik alkenylowy o 3—4 atomach wegla, rodnik 2-propynylowy, rodnik 3-chlorowco-2-propynylowy, rodnik fenylowy, jedno- lub wielokrotnie podsta¬ wiony chlorowcem, grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla, grupa alkoksylowa o 1—3 atomach wegla, grupa nitrowa i/lub grupa CF3 rodnik fenylowy, rodnik benzylowy, albo jedno- lub wielokrotnie podstawiony chlorowcem, grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla i/lub grupa alkoksylowa o 1—3 atomach wegla rodnik benzylowy, nadto R3, R4 i R5 niezaleznie od siebie stanowia atom wodoru lub rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, przy czym laczna ilosc atomów wegla w podstawnikach R8, R4 i R5 nie przewyzsza liczby 6, a R6 stanowi atom wodoru lub rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, lub jej metalokompleks lub jej sól addy¬ cyjna z kwasem. 5. Srodek wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze zawiera jako substancje czynna co najmniej jeden nowy zwiazek o wzorze 1, w którym Y oznacza grupe —CH= lub atom —N=, Ra i Rb niezaleznie od siebie oznaczaja atom wodoru, atom chlorowca, grupe alkilowa o 1—3 atomach wegla, grupe alko¬ ksylowa o 1—3 atomach wegla lub grupe nitrowa, Ar oznacza grupe o wzorze 23 lub 24, przy czym Rc, Rd i Re niezaleznie od siebie stanowia atom wodoru, atom chlorowca, rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, grupe alkoksylowa o 1—3 atomach wegla, grupe nitrowa lub grupe CF3, nadto U i V niezaleznie od siebie oznaczaja rodnik alkilowy o 1—12 atomach wegla lub razem tworza mostek alkilenowy o wzorze 20, 21 lub 22, przy czym Ri i R2 niezaleznie od siebie stanowia atom wodoru, rodnik alkilowy o 1—12 atomach wegla, jedno- 255 122 lub wielokrotnie podstawiony chlorowcem rodnik alkilowy o 1—12 atomach wegla, rodnik fenylowy, jedno- lub wielokrotnie podstawiony chlorowcem i/lub grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla rodnik 5 fenylowy, albo grupe —CH*—Z—R7, w której Z oznacza atom tlenu lub siarki, a R7 oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy o 1—8 atomach wegla, podstawiony grupa alkoksylowa o 1—2 atomach wegla rodnik alkilowy o 1—8 atomach wegla, rod- 10 nik alkenylowy o 3—4 atomach wegla rodnik 2- -propynylowy, rodnik 3-chlorowco-2-propynylowy, rodnik fenylowy, jedno- lub wielokrotnie podstaw wiony chlorowcem, grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla, grupa alkoksylowa o 1—3 atomach wegla, 15 grupa nitrowa i/lub CF3 rodnik fenylowy, rodnik benzylowy, albo jedno- lub wielokrotnie podsta¬ wiony chlorowcem, grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla i/lub grupa alkoksylowa o 1—3 atomach wegla rodnik benzylowy, dalej R3, R4 i R5 nieza- 20 leznie od siebie stanowia atom wodoru lub rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, przy czym laczna ilosc atomów wegla w podstawnikach R3, R4 i R5 nie przewyzsza liczby 6, a Re stanowi atom wo¬ doru lub rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla 25 lub jego metalokompleks lub jego sól addycyjna z kwasem. ' 6. Srodek wedlug zastrz. 4 albo 5, znamienny tym, ze zawiera jako substancje czynna 2-fp-/4'- -chlorofenoksy/-2'-chlorofehylo]-2-[l-/lH-l,2,4-tria- 30 zolilo|fl-metylo]-4-etylo-I,3-dioksolan (zwiazek nr 4.137) lub jego sól. 7. Srodek wedlug zastrz. 4 albo 5, znamienny tym, ze zawiera jako substancje czynna 2-[p-/4'- -chlorofenoksy/-2'-chlorofenylo]-2-i[l-/lH-l,2,4-tria- 35 zolilo/-metylo]-4-metylo-l,3-dioksolan (zwiazek nr 4.180) lub jego sól. 8. Srodek wedlug zastrz. 4 albo 5, znamienny tym, ze zawiera jako substancje czynna 2-[p-/l4'- -bromofenoksy/-2'-chlorofenylo]-2-{l-/lH-l,2,4*tria- *o zolilo/-metylo]-4-metylo-l,3-dipksolan (zwiazek nr 4.194) lub jego sól.138 255 Ar-0 Ar-0 Rb CH2-NN Wzor 1 Me-N' Wzór 2 J CH2-X Wzór 3 Ra Ar-0 -C0-CH3 Rb Wzór 4 Ar-0- CO-CH^Hal Rb Wzór 5 Ar-O, Ra N *, CH2 Rb \ / L A CH2ZR7 Wzór 6 / H Wzór 7 =N Y^ n: =N Y^ Ar-Ov Rq Rb CH2 . s A O O I I /"¦H CH2ZR7 /YzdrS Ar-O. Rq Rb CH; An o o 7 " H R3 hzór 9138 255 rr p»i / v0^ vA^-ch^ W.Z0/- /O H, V_n_^ V- -CH2Br Wzór 11 CH2CH3 ch2-n; =N Iflzór 12 /HoUHa CL-f0 -C CHrNQ ^feV /3 H2CH3 CL-Oo-^y—% —CH3 CHoUrU CL-<0^-^t^- CH2-Br Wzór 15138 255 S % O // CHZCH3 -C--CH2-< R.Wzór 20 Wzór \~/ O -N Wzor 22 C CH2- Nk Wzór 17 ^ Rc-L Rd- Re- Wzór 2L R3 fo -Re Wzór 21 Re Wzór 23 CH2OR7 Wzór 25 R- Wzór 26 Wzór 27 CHoOH v-«« jY2dr /S CZH5 V\ l CH3 o-(\ //"C-CH^r Wzór 2& ^ /~\-o-/ 5C^—chz-n; :N CH3 Wzór 19 LA C2H5 Yizór 29138 255 <0<—A—CH^Nf7 ^^ ^=y 0 0 ' Y-J W? CHz0CH; // V^L CHz0--CH; /y^r 5/ ftiór 3Z 0 ^S C— CHrNN ^N 0 0 (=J '11 Ri2 Y /YztfA 33 Rl4 ,R13 \ oAo~ CH R 18 R 11 «12 Wzór 34 R 15 i" 0V"CHrNv Rifi R17 M6 R11 R12 Rl8 R17 Wzór 3^ /=N a—ch2-n V-J Rn R12 Wzcr36138 255 A—CHfN, 0 0 Y-1 R 17 :19 R16 Wzór 37 H H Rl6 ~l^'C^\J RzY ^22 ^23 Wzór 38 ,C— CHrNx O Y^ R17 I R19 R18 Wzór 39 =N R14 R13 R11 Ri6 R12 x0 Y^ R£.R22 R23 WaW0 R14 Ri3 R11 A—CHrNN O O Y- I 1 U V Wzór 41 Drukarnia Narodowa, Zaklad Nr 6, 98,'f Cena 220 zl PL