Przedmiotem wynalazku jest sposób odlewania cisnieniowego oraz urzadzenie do odlewania cisnieniowego, znajdujace zastosowanie do wytwarzania odlewów z róznych materialów.Znany jest sposób odlewania, zwlaszcza pod cisnieniem, z bulgarskiego swiadectwa autor¬ skiego nr 187/98, MKP B22D 27/14, w którym pod dzialaniem róznicy cisnien panujacych w herme¬ tycznie zaniknietej komorze z kadzia z kapiela oraz w hermetycznie zamknietej komorze z forma odlewnicza kapiel przeplywa przewodem do przetaozania materialu i wypelnia forme odlewnicza, przy czym podczas operacji odlewania, w hermetyoznie zamknietej komorze z forma dziala gaz pod olsnieniem.Niedogodnoscia tego sposobu jest to, ze podczas otwierania formy odlewniczej przestrzen przewodu do przetlaczania materialu zostaje bezposrednio polaczona z atmosfera, przy czym znajdujaca sie w nim kapiel dostaje sie pod dzialanie gazu, który znajdowal sie w formie odlew¬ niczej lub pod dzialanie powietrza. Jest to przyczyna szeregu wad odlewniczych w wytworzonym odlewie, na skutek reagowania stosowanych gazów lub powietrza z odlewanym materialem, rozpusz¬ czania sie produktów tych reakcji w kapieli, albo na skutek niewydzielania sie z niej dodatko¬ wych ilosci gazów oraz w wyniku zmian w skladzie chemicznym wytwarzanych odlewów.Dalsza niedogodnosc polega na tym, ze do przeprowadzenia operacji odlewania potrzebna jest wieksza Ilosc gazu, co z jednej strony jest niekorzystne ze wzgledów energetycznych, a z drugiej strony prowadzi do zmian jakosoi pojawiajacych sie w kolejno po sobie wytwarzanych odlewach. Jest to wynikiem zaklócen stanu równowagi miedzy rozpuszczonymi gazami a innymi lot¬ nymi skladnikami kapieli oraz oisnieniami ozasteczkowymi tych skladników w fazie gazowej w kapieli.Znane jest urzadzenie do odlewania pod niskim cisnieniem z francuskiego opisu petentowego nr 2 147 827 ? MKP B 22 D 47/00, zawierajace hermetycznie uszczelniona komore, w której jest umieszczony tygiel ze stopionym metalem, przy czym ta hermetycznie uszczelniona komora jest po- laozona z komora cisnieniowa. Nad komora cisnieniowa jest umieszczona forma odlewnicza. Her¬ metycznie uszczelniona komora oraz; komora cisnieniowa sa polaczone ze soba za pomoca przewodu do^przetlaczania materialu, którego jedna z koncówek jest zanurzona w stopionym metalu w tyglu.2 132008 W komorze cisnieniowej sa wydrazone dwie przestrzenie stozkowe, które ea polaczona ze soba oraz z przewodem do przetlaczania materialu. Jedna z tych stozkowych przestrzeni jest w' gór¬ nej swej czesci polaczona z forma odlewnicza, a druga - za pomoca przewodu rurowego - jest polaczona z zaworem, który ma co najmniej cztery polozenia. W pierwszym polozeniu zawór ten laczy ja ze zbiornikiem sprezonego gazu, w drugim polozeniu - z wypelniona gazem przestrzenia hermetycznie uszczelnionej komory, w trzecim polozeniu - z przewodem rurowym drugiej stozko¬ wej przestrzeni komory cisnieniowej, a w czwartym polozeniu - z atmosfera.Obie stozkowe przestrzenie komory cisnieniowej maja w przyblizeniu ta sama pojemnosc i sa polaczone ze soba za pomoca otworu przelotowego o przekroju przeplywowym równym prze¬ krojowi przeplywowemu przewodu do przetlaczania materialu. Pojemnosc stozkowej przestrzenia która jest polaczona z tym zaworem jest tak dobrana, aby po napelnieniu formy odlewniczej poziom kapieli w tej przestrzeni pozostawal ponizej z góry okreslonej wysokosci* Komora cisnieniowa w górnej swej czesci, ponad poczatkiem przewodu rurowego, który la¬ czy przestrzen stozkowa z zaworem, jest wyposazona w urzadzenie, które przerywa doplyw gazu do tej przestrzeni, gdy kapiel znajdujaca sie w niej osiagnie z góry okreslona wysokosc.Niedogodnoscia tego urzadzenia jest to, ze umozliwia ono odlewanie odlewów tylko pod niskim cisnieniem i to, ze jest ono przystosowane do odlewania zwlaszcza cienkosciennych wy¬ drazonych odlewów, co zmusza do stosowania,dodatkowej posredniej komory cisnieniowej z za¬ worem do sterowania poszczególnymi fazami operacji odlewania.Dalsza niedogodnoscia jest to, ze uszczelnienia znajdujace sie pomiedzy powierzchniami poszczególnych czesci konstrukcyjnych urzadzenia nie sa zabezpieczone przed mozliwym zetknie¬ ciem z kapiela, co zmusza do stosowania elementów plastycznie odksztalcalnyoh, które trzeba czeste wymieniac ze wzgledu na ich szybkie zuzywanie sie.Dalsza niedogodnoscia jest niska wydajnosc urzadzenia, spowodowana tym, ze po zakrzep¬ nieciu kapieli trzeba wyjmowac forme odlewnicza, na co zuzywa sie wiecej czasu, niz na samo jej zalewanie.Znane jest ponadto urzadzenie do odlewania metali pod cisnieniem gazu z bulgarskiego swiadectwa autorskiego nr 16 793» MKP B 22 D 17/00, które zawiera hermetycznie uszczelniona kadz na kapiel, zamykana plyta posrednia, która podtrzymuje stala forme metalowa oraz przewód do przetlaczania materialu. Przewód ten jest hermetycznie uszczelniony wzgledem pokrywy po¬ sredniej za pomoca plastycznie odksztalcalnej uszczelki, zas forma odlewnicza jest uszczel¬ niona wzgledem kolnierza przewodu do przetlaczania materialu, dzieki dobrze dopasowanym i do¬ legajacym do siebie powierzchniom cienkosciennej plastycznie odksztalcalnej uszczelki, nie- dopuszczajacej do wyplywania kapieli» Niedogodnoscia tego urzadzenia jest niska jego wydajnosc, wynikajaca z wielokrotnie dluz¬ szego czasu krzepniecia kapieli oraz chlodzenia odlewu do temperatury jego wyjmowania w po¬ równaniu z czasem napelniania formy odlewniczej. Niedogodnosc ta daje wyraznie znac o sobie w przypadku odlewania do form wieloczesciowycb, w których skomplikowane wewnetrzne i zewnetrzne powierzchnie odlewu sa formowane za pomoca rdzeni, umieszczonych w skrzynkach metalowych, To samo dotyczy odlewania w kombinowanych formach piaskowo-metalowych w których wneka jest wykonana wylacznie z masy formierskiej.Znaczaca niedogodnoscia tego urzadzenia jest to, ze wymaga ono stosowania skomplikowa¬ nych urzadzen do utrzymywania stalego cisnienia podczas napelniania formy odlewniczej, wbrew ciaglemu wpadkowi poziomu kapieli w hermetycznie uszczelnionej kadzi. Mimo to nie gwarantuje ono wytwarzania kolejnych odlewów o niezmiennej jakosci.Inna niedogodnoscia jest to, te plastycznie odksztalcalne usac^elki nie spelniaja funkcji uszczelniania zabezpieczajacego przed wyplywaniem kapieli w przypadku stosowania kolejno po sobie róznych form odlewniczych. Nie nozna przy tym pominac uszczelniania formy odlewniczej wzgledem kolnierza przewodu do przetlaczania materialu, które to uszczelnienie polega na do-' ciskaniu do siebie dopasowanych wzgledem siebie powierzchni.Celem wynalazku jest udoskonalenie sposobu odlewania cisnieniowego oraz urzadzenia do odlewania cisnieniowego, które umozliwiloby rozszerzenie ich mozliwosci technologicznych zarówno odnosnie odlewania róznych materialów jak tez i eksploatowania róznych form odlewni-132 008 3 czyoh przy zapewnieniu stalego cisnienia podceaa napelniania kolejno po sobie stosowanych form odlewniczychf a tym samym umozliwienie wytwarzania odlewów o niezmiennej jakosci* Cel ten w przypadku sposobu wedlug wynalazku, w którym kapiel przetlacza sie pod dziala¬ niem cisnienia lub róznicy cisnien z hermetycznie zamknietej komory z kad«laF poprzez przewód do przetlaczania materialu, i wypelnia sie nia forme odlewnicza, osiaga sie przez to, ze gdy kapiel ta skrzepnie w formie odlewniczej, bezposrednio po jej skrzepnieciu lub bezposrednio po napelnieniu formy odlewniczej kapiela wytwarza sie cisnienie gazu w przewodzie do przetlacza¬ nia materialu, nad kapiela. To cisnienie gazu wytwarza sie stosujac te sama faze gazowa co w hermetycznie uszozelnionej komorze z kadzia, przy czym przed rozpoczeciem nastepnego cyklu przeplukuje sie przestrzen formy odlewniczej ta faza gazowa* Cel ten w przypadku urzadzenia do odlewania pod cisnieniem, wedlug wynalazku, które za¬ wiera hermetycznie zamknieta komore z pokrywa,'w której jest umieszczona kadz na kapiel, przy czym ta hermetycznie zamknieta komora jest polaczona z forma odlewnicza za pomoca przewodu do przetlaczania materialu, zostal osiagniety przez, to, ze przewód do przetlaczania materialu jest zlozony z dwóch oddzielnych wlewów, to jest z wlewu glównego i wlewu dodatkowego, przy wsya wlew glówny ma rozszerzona czesc, w której jest umieszczony wiew dodatkowy, a ponadto wlew glówny jest zamkniety za pomoca pokrywy kolnierzowej, za pomoca której jest on polaczony % plyta posrednia, na której jest zamocowana forma odlewnicza* W pokrywie hermetycznie uszczelnionej komory jest uksztaltowana szyjka, w której jest zamocowany cylinder otoczony przez plaszcz* Na tym cylindrze jest zamocowany wlew glówny.Plaszcz jest zamocowany na plycie posredniej i zaopatrzony w loze slizgowe, w którym jest osa¬ dzony plaski suwak, polaczony z silownikiem hydraulicznym* Przestrzen wlewu glównego jest po¬ laczona z przestrzenia hermetycznie uszczelnionej komory za pomoca pierwszego przewodu ruro¬ wego i pierwszego zaworu* Plaszcz jest polaczony z zewnetrzna powierzchnia cylindra za pomoca uszczelnienia sliz¬ gowego* Przestrzen miedzy plaszczem a cylindrem jest polaczona z przestrzenia hermetycznie uszczelnionej komory za pomoca drugiego przewodu rurowego z drugim zaworem, przy czym jest zastosowany manometr* W przypadku odlewania pod cisnieniem, forme odlewnicza zamyka sie hermetycznie uszczel¬ niona pokrywa, która jest zamocowana na plycie posredniej i polaczona z pionowym silownikiem hydraulicznym* W takim przypadku przestrzen wlewu glównego, przestrzen hermetycznie uszozelnionej komo¬ ry oraz przestrzen hermetycznie uszczelnionej pokrywy sa polaczone ze soba za pomoca trzecie¬ go przewodu rurowego oraz trzeciego i czwartego zaworu, przy czym jest zastosowany manometr róznicowy* Przestrzen hermetycznie uszczelnionej pokrywy jest polaczona z przestrzenia miedzy plaszczem a cylindrem za pornooa piatego przewodu rurowego i piatego zaworu* W innym wariancie wykonania do wlewu glównego jest zamocowany zespól dzwigniowy, pola¬ czony z trzecim pionowym silownikiem hydraulicznym* W dnie hermetycznie zamknietej komory z kadzia na kapiel jest uksztaltowana niecka* Sposób oraz urzadzenie wedlug wynalazku odznaozaja sie nastepujacymi zaletami* Uzyskano mianowicie pelna ochrone kapieli w przewodzie do przetlaczania materialu przed oddzialywaniem, na nia powietrza lub gazów znajdujacych sie w formie odlewniczej, przez co zapewniono wytwa¬ rzanie odlewów wyzszej jakosci* Stworzona zostala mozliwosc przeplukiwania formy odlewniczej przed kazda operacja odlewania, a to za pomoca takiego samego gazu, jaki wystepuje w kadzi z kapiela* Wynalazek zapewnia takze obnizone zuzycie gazu do wytwarzania i utrzymywania cis¬ nienia w kadzi z kapiela, przy czym zuzycie to obejmuje tylko gaz, który podczas napelniania formy odlewniczej zostaje wyparty za pomoca kapieli oraz gaz do ewentualnego przeplukiwania /przedmuchiwania/ formy odlewniczej* Ponadto, cisnienie czastkowe gazów wystepujacych w fazie gazowej w kadzi z kapiela oraz we wlewie glównym sa jednakowe i praktycznie nie zmieniaja sie w kolejno po sobie wytwarzanych odlewach, co umozliwia osiagniecie optymalnej ilosci gazów 1 innych skladników rozpuszczonych w kapieli, zwlaszcza gdy skladniki te odznaczaja sie wyso¬ kim cisnieniem parowania lub dysocjacji w.temperaturze odlewania. Stworzona zostala mozliwosc podwyzszania lub obnizania cisnienia czastkowego danego czynnego gazu stopowego na krótko przedk N 132 008 napelnianiem formy odlewniczej, i to jednoczesnie w kadzi z kapiela, we wlewie glównym i w formie odlewniczej. Wplywa to na powstanie wtracen i zapewnia zachowanie w formie stalego roz¬ tworu gazu stopowego w odlewie odpowiednio do skokowej zwiany jego rozpuszczalnosci przy przej¬ sciu fazowym ze stanu stalego w ciekly, przy czym jest to jednoznacznie okreslone dla wszystkich odlewów kolejno wykonywanych z nadawy kapieli znajdujacej sie w kadzi. Dodatkowo, zgodnie z wy¬ nalazkiem wykluczono mozliwosc wahania sie poziomu kapieli w przewodzie do przetlaczania materia¬ lu, dzieki czemu zapewniono calkowita kontrole napelniania formy odlewniczej kapiela* Przedmiot wynalazku zostal blizej opisany na podatawie przykladów jego wykonania pokazanych na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urzadzenie podczas odlewania pod cisnieniem, schema¬ tycznie w przekroju podluznym, fig. 2 - przewód do przetlaczania materialu wraz z forma odlew¬ nicza przed polaczeniem wlewu glównego z forma odlewnicza, w przekroju podluznym, fig, 3 » wa¬ riant wykonania urzadzenia komora zamykana hermetycznie oraz wlewem glównym ruchomym, zas fig, 4 - urzadzenie w innym wariancie jego wykonania, w którym wlew glówny jest ruchomy, sche¬ matycznie, w przekroju podluznym.Urzadzenie wedlug fig, 1, fig, 2 i fig. 3 zawiera hermetycznie uszczelniona komore 1, w której jest umieszczona kadz 2 na kapiel 3* Hermetycznie uszczelniona komora 1 jest zamykana pokrywa 4, na której jest uksztaltowana szyjka 41* Na tej szyjce 41 jest zamocowany cylinder 5, w którego górnej koncówce jest uksztaltowany wewnetrzny kolnierz 51• Hermetycznie zamknieta ko¬ mora 1 jest polaczona z forma odlewnicza 13 za pomoca przewodu do przetlaczania materialu. Prze¬ wód ten jest zlozony z dwóch oddzielnych wlewów, to jest wlewu glównego 6 oraz wlewu dodatko¬ wego 18. Wlew glówny 6 jest zaopatrzony w czesc rozszerzona 61, w której jest umieszczony do¬ datkowy wlew 18. Wlew glówny 6 jest zamykany przez pokrywe kolnierzowa 7, za pomoca której jest on polaczony z plyta posrednia 12. Pokrywa kolnierzowa 7 j«st zaopatrzona w otwór 71.Od strony dolnej plyty posredniej 12 jest do niej zamocowany plaszcz 8, w którym umiesz¬ czono cylinder 5. Plaszcz 8 dolega do zewnetrznej powierzchni cylindra 5 za pomoca slizgowej uszczelki 9* Plaszcz 8 jest zaopatrzony w loze slizgowe 81 z osadzonym w nim plaskim suwakiem 10, który jest polaczony z silownikiem hydraulicznym 11.Forma odlewnicza jest umieszczona na plycie posredniej 12, a do formy odlewniczej 13 jest zamocowany dodatkowy wlew 18. Forma odlewnicza 13 jest zamykana za pomoca hermetycznej pokry¬ wy 199 zamocowanej do plyty posredniej 12 i polaczonej z pierwszym pionowym silownikiem hydra¬ ulicznym 20. Hermetyczna pokrywa 19 jest zlozona z dwóch czesci: górnej czesci 191 i dolnej cylindrycznej czesci 192.Plyta posrednia 12 jeBt za pomoca kolumn nosnych 14 zamocowana do belki poprzecznej 15 ? która jest polaczona z tlokiem drugiego pionowego silownika hydraulicznego 16. Do belki po¬ przecznej 15 jest zamocowany pierwszy pionowy cylinder hydrauliczny 20, zas drugi pionowy cy¬ linder hydrauliczny 16 jest zamocowany do podpory 17.Przestrzen wlewu glównego 6 jest polaczona z przestrzenia hermetycznie uszczelnionej komory 1 za pomoca pierwszego przewodu rurowego z pier#3sym zaworem f.Przestrzen miedzy cylindrem 5 a plaszczem 8 jest polaczona z przestrzenia hermetycznie uszczelnionej komory 1 za pomoca drugiego przewodu rurowego fj z drugim zaworem, przy którym jest umieszczony manometr M^. Przestrzen hermetycznej pokrywy 19 oraz przestrzen hermetycznie uszczelnionej komory 1 sa polaczone ze soba za .pomoca trzeoiego przewodu rurowego z trzecim zaworem g- oraz czwartego zaworu g, przy których jest umieszczony manometr róznicowy K« Przestrzen hermetycznej pokrywy 19 jest polaczona z przestrzenia pomiedzy plaszczem 8 a cy¬ lindrem 5 za pomoca piatego przewodu rurowego z piatym zaworem c.W wariancie wykonania pokazanym na fig. 4, do wlewu glównego 6 jest zamocowany zespól dzwigniowy 21, który w celu umozliwienia mu wykonywania ruchu pionowego jest wyposazony w tisze- ci pionowy cylinder hydrauliczny 22. W dnie kadzi 2 na kapiel 3 jest uksztaltowana niecka 23.Za przyklad wykonywania sposobu wedlug wynalazku oraz urzadzenia przyjeto odlewanie materia¬ lów o silnym powinowactwie do atmosfery na przyklad stopów magnezu, 1 to przy odlewaniu pod cisnieniem, do fors stalych przy zastosowaniu dwóch gazówt dwutlenku siarki albo argonu jako gazu ochronnego w hermetycznie zamknietej komorze z kadzia oraz argonu do wytwarzania cisnie¬ nia w formie odlewniczej.132 008 5 Za polozenie wyjsciowe mozna uznac polozenie, w którym górna czesc formy odlewniczej 13 jest podniesiona, a przy tym hermetyczna pokrywa 19 jest otwarta, a pokrywa kolnierzowa 7 wlewu glównego 6 jest zamknieta za pomoca plaskiego suwaka 10, Przestrzen w hermetycznie za* mykanej komorze 1 z kadzia 2 na kapiel 3 jest wypelniona dwutlenkiem siarki albo argonem lub mieszanina tych gazów pod zadanym cisnieniem. Zawór f jest otwarty, a cisnienie gazu w prze¬ strzeni hermetycznie zamykanej komory 1 oraz w przestrzeni wlewu glównego 6 nad kapiela 3 sa wyrównane wzgledem siebie, przy czym wartosc cisnienia mozna odczytac na manometrze róznico¬ wym M przy otwartym zaworze g a zamknietym zaworze gj• Zawory a, b, c, d, fj sa zamkniete.Odlewanie odbywa sie w nastepujacy sposób. Hermetyczna pokrywa 19 wraz z górna czescia formy odlewniczej zostaje zamknieta na skutek ruchu w dól, który jest wytwarzany poprzez pierwszy pionowy silownik hydrauliczny 20, przy czym przestrzen zamknieta zostaje hermetycz¬ nie uszczelniona. Zawory b i c zostaja otworzone, po czym przestrzen pod pokrywa hermetyczna 19 zostaje wypelniona azotem doprowadzonego ze zródla R-, az do wyrównania sie cisnienia wzgledem panujacego w hermetycznie zamykanej komorze 1« Zostaje to wykazane zerowym wskaza¬ niem manometru róznicowego M, po czym zostaje zamkniety zawór b. Po tym nastepuje wyzwolenie sygnalem ruchu plyty posredniej 12 w górne polozenie koncowe, po czym zostaje wycofany plaski suwak 10, podczas gdy drugi pionowy silownik hydrauliczny 16 przemieszcza plyte posrednia 12 w dól az do osadzenia jej na elastycznej uszczelce na pokrywie kolnierzowej 7 glównego wle¬ wu 6, W chwili tej, wlew dodatkowy 18 dostaje sie wewnatrz rozszerzonej czesci 61 glównego wlewu 6, Po tym zostaje wydany sygnal zamykania zaworu c.j oraz g oraz otwierania zaworu a, który steruje pozadanym przebiegiem odlewania, a takze zaworu f^ oraz g^.Cisnienie w hermetycznie zamykanej komorze 1 wzrasta, zas kapiel 3 poczyna podnosic sie we wlewie glównym 6 i wypiera soba znajdujacy sie tam dwutlenek siarki lub argon, W tym cza¬ sie manometr róznicowy M wykazuje nieznaczne nadcisnienie na skutek dlawienia w kanalach odpowietrzajacych formy odlewniczej 13* Ody poziom kapieli 3 osiagnie dolny kraniec wlewu do¬ datkowego 18, poczyna podnosic sie w tej rurze, wypiera przy tym lzejszy azot z formy odlew¬ niczej 13 zastepujac go wplywajacym przed nia dwutlenkiem siarki lub argonem, podczas gdy kapiel w przestrzeni pomiedzy obydwoma wlewami spreza zawarty w niej dwutlenek siarki lub argon.Forma odlewnicza 13 zostaje wypelniona kapiela,, która praktycznie nieprzerwanie pozosta¬ je w zetknieciu z gazem ochronnym /dwutlenkiem siarki lub argonem/. Manometr róznicowy M az do zupelnego wypelnienia formy odlewniczej 13 kapiela wykazuje zwiekszenie sie cisnienia w funkcji czasu, zgodnie ze wzorem oddajacym uksztaltowanie wneki formy odlewniczej 13* Po calkowitym napelnieniu formy odlewniczej 13 wskazówka manometru róznicowego M poczyna sie szybko odchylac, aby po osiagnieciu z góry zadanej wartosci wykazywanej róznicy cisnien wy¬ dac sygnal zamykania zaworu a odcinajacego gaz ze zródla R, W przypadku odlewania od góry jednoczesnie z zamykaniem zaworu a odbywa sie otwiera¬ nie zaworu f, przy czym dochodzi do szybkiego wyrównania sie cisnien w przestrzeni glówne¬ go wlewu 6 i przestrzeni kadzi 2, Poziom kapieli w przestrzeni pomiedzy wlewem glównym 6 a wlewem dodatkowym 18 opada i po otwarciu otworu wlewu dodatkowego 18 gaz ochronny /dwutlenek siarki lub argon/, który posiada ten sam sklad co gaz znajdujacy sie w kadzi 2 na kapiel 3, dostaje sie do wlewu dodatkowego 18 i do formy odlewniczej 13, wypierajac z niej znajdujaca sie tam kapiel, która nie siega poziomu wystepujacego w zasilaczu. Po tym zabiegu nastepu¬ je natychmiastowe uruchomienie silownika hydraulicznego 16 ku górze, na skutek czego zostaje przestawiony plaski suwak 10, przy czym wlew dodatkowy 18 zostaje wysuniety z rozszerzonej czesci 61 wlewu glównego 6, Przy górnym polozeniu koncowym suwaka plaskiego 10, zostaje wy¬ dany sygnal jego przestawienia ponad pokrywe kolnierzowa 7 i na skutek krótkiego przemiesz¬ czania plyty posredniej 12 ku dolowi, wywolanego przez drugi silownik hydrauliczny 16, plaski suwak 10 naciska na uszczelke elastyczna^ która znajduje sie nad pokrywa kolnierzowa 7* Za¬ wór f|, który podczas zalewania po zamknieciu zaworu f byl otwarty, zostaje zamkniety, aby zapobiec ewentualnemu zetknieciu sie kapieli 3 z uszczelka elastyczna podczas unoszenia sie tej kapieli, gdyby zawodne bylo uszczelnienie miedzy rozszerzona czescia 61 wlewu glównego 6 a plyta posrednia 12, Podczas napelniania formy odlewniczej 13 kapiela 3 manometr M1 wska¬ zuje laczne cisnienie panujace w kadzi 2.6 132 008 Po zakrzepnieciu odlewu w formie odlewniczej 13 zawory ct c^ zostaja otwarte, na skutek czego przestrzen dookola formy odlewniczej 13 oraz w przestrzeni miedzy cylindrem 5 a plasz¬ czem 8 cisnienie spada, przy czym azot ulatuje z przestrzeni formy odlewniczej 13* W przes¬ trzeni miedzy cylindrem 5 a plaszczem 8 nadal wystepuje dwutlenek siarki lub argon pod cis¬ nieniem zrównanym z cisnieniem atmosferycznym. Manometry M, M1 wykazuja wskazania zarowe* Zawór g* zostaje zamkniety a zawór g otwarty, przy czym zostaj9 wlaczony manometr róznicowy M do wykazywania cisnienia w kadzi 2 na kapiel 3* Zawór c, c- sa normalnie zamkniete. Otwór przewodu spustowego, za zaworem c-j jest uniesio¬ ny o wysokosc uniesienia plyty posredniej 12, co uniemozliwia wnikanie powietrza do przestrze¬ ni miedzy cylindrem 5 a plaszczem 5 a plaszczem 8 podczas otwierania formy odlewniczej 13, przy czym Jesli to pozadane, zawór c* moze pozostawac zamkniety podczas otwierania formy odlewni¬ czej 13. Warstwa ciezkiego gazu ochronnego w przestrzeni od zasilaczy do dolnego kranca wlewu dodatkowego 18 nie dopuszcza do wnikania powietrza takze do przestrzeni, która jest zawarta pomiedzy cylindrem 5, plaszczem 8 a plyta posrednia 12.Po ostudzeniu odlewu do temperatury, przy które-j moze on zostac wyjety, górna czesc formy odlewniczej zostaje otwarta zas gotowy odlew wyjety, po czym ma miejsce przygotowywanie formy odlewniczej 13 do kolejnego odlewania.Opisany przyklad wykonania wynalazku znajduje zastosowanie takze w przypadku odlewania pod niskim cisnieniem lub podcisnieniem, przy czym kadz 2 na kapiel pozostaje stale pod cisnie¬ niem, przy czym nad lustrem kapieli 3 w kadzi 2 oraz we wlewie glównym 6 znajduje sie ten sam gaz* \ Ten przyklad wykonania wynalazku nie wyklucza mozliwosci pionowego przemieszczania ka¬ dzi 2 na kapiel 3 w celu docisniecia plaskiego suwaka 10 do elastycznej uszczelki pokrywy kol¬ nierzowej 7 wlewu glównego 6 oraz w celu wysuwania wlewu dodatkowego 18 z rozszerzonej czesci 61 wlewu glównego 6.Zastrzezenia patentowe 1. Sposób odlewania cisnieniowego, w którym kapiel przetlacza sie pod dzialaniem cisnie¬ nia lub róznicy cisnien z hermetycznie zamknietej komory z kadzia, poprzez przewód do przetla¬ czania materialu, i wypelnia Bie nia forme odlewnicza, w której kapiel ta krzepnie, znamienny tym, ze bezposrednio po wypelnieniu formy odlewniczej kapiela lub bez¬ posrednio po jej skrzepnieciu wytwarza sie w przewodzie do przetlaczania materialu nad kipiela cisnienie gazu za pomoca tej samej fazy gazowej co w hermetycznie zamknietej komorze z kadzia, i przed rozpoczeciem kolejnej operacji odlewania przestrzen formy odlewniczej przeplukuje sie za pomoca fazy gazowej znajdujacej sie w przewodzie do przetlaczania materialu i w hermetycznie zamknietej komorze 7 kadzia. 2. Urzadzenie do odlewania cisnieniowego, które zawiera hermetycziie zamknieta komore, w któ¬ rej jest umieszczona kadz na kapiel, przy czym ta hermetycznie zamknieta komora jest polaczo¬ na z forma odlewnicza za pomoca przewodu do przetlaczania materialu, a przy tym przewód do przetlaczania materialu oraz forma odlewnicza sa podpierane za pomoca plyty posredniej, znamienne tym, ze przewód do przetlaczania materialu jest zlozony z dwóch oddziel¬ nych wlewów, to znaczy z wlewu glównego /6/ i wlewu dodatkowego /18/, przy czym wlew glówny /€/ jest zaopatrzony w rozszerzona czesc /61/, w której jest umieszczony dodatkowy wlew /18/, a ponadto wlew glówny /6/ jest zamkniety pokrywa kolnierzowa /7/, za pomoca której jest on polaczony z plyta posrednia /i2/9 a w pokrywie /4/ hermetycznie zamknietej komory jest uksztal¬ towana szyjka /41/f na której jeat zamocowany cylinder /5/» umieszczony w plaszczu /8/f zas na cylindrze /5/ jest zamocowany wlew glówny /6/f natomiast plaszcz /8/ jest zamocowany na plycie posredniej /\2/ i wyposazony w loze slizgowe /81/, w którym jest osadzony plaski suwak /10/, polaczony z poziomym silownikiem hydraulicznym /11/t a poza tym przestrzen wlewu glównego /6/ jest polaczona z przestrzenia hermetycznie zamknietej komory /I/ za pomoca pierwszego przewodu z pierwszym zaworem /f/.132 008 7 3» Urzadzenie wedlug zastrz. 2# znamienne tym, te plaszcz /B/ jest polaczo z wewnetrzna powierzchnia cylindra /5/ za pomoca uszczelnienia slizgowego /9/# 4. Urzadzenie wedlug zastrz. 2 albo 3, znamienne t y c, ze przestrzen niedz cylindrem /5/ a plaszczem /8/ jeet polaczona z hermetycznie zamknieta komora /1/ za pomoca drugiego przewodu rurowego z drugim zaworem /fj/9 przy ozym jest zastosowany manometr /M/. 5. Urzadzenie wedlug zastrz, 2, znamienne tym, ze forma odlewnicza /1/ je zamknieta hermetyczna pokrywa /19/t zamocowana na plycie posredniej /12/ i polaczona z piono¬ wym silownikiem /20/f a przy tym przestrzen wlewu glównego /6/f przestrzen hermetycznie zam¬ knietej komory /1/ oraz przestrzen hermetycznie zamknietej pokrywy /19/ sa polaczone ze soba za pomoca trzeciego przewodu rurowego z trzecim zaworem /g^/ oraz czwartym zaworem /g/, prz czym jest zastosowany manometr róznicowy /Wt a ponadto przestrzen hermetycznej pokrywy /19/ jest polaczona z przestrzenia miedzy plaszczem /8/ a cylindrem /5/ za pomoca piatego przewodu rurowego z piatym zaworem /c/. 6. Urzadzenie wedlug zastrz* 2 albo 5f znamienne t y m9 ze do wlewu glówne¬ go /6/ jest zamocowany zespól dzwigniowy /2l/9 który jest polaczony z trzecim pionowym silow¬ nikiem hydraulicznym /22/9 a poza tym w dnie hermetycznie zamknietej komory /1/ z kadzia /2/ na kapiel jest uksztaltowana niecka /23/« *Z.i& 15 .eEl Fig t132 008 ftg.2132 008 JZZL'132 008 Fig. 4 Pracownia Poligraficzna UP RL. Naklad 100 egz.Cena 100zl PL PL