PL114274B1

PL114274B1 - Gate for closing the bottom nozzle of a foundry ladle and the tap hole of a matallurgical furnace

Info

Publication number: PL114274B1
Application number: PL1977195469A
Authority: PL
Priority date: 1976-01-22
Filing date: 1977-01-21
Publication date: 1981-01-31
Also published as: JPS52110225A; NL8801107A; SE8202502L; AT352310B; ES467012A1; FR2338760A1; JPH0131987B2; DE2702435A1; NL8801108A; DE2702435C2; CH614145A5; JPH0131986B2; YU15977A; FI770200A; HU184077B; DK26277A; SE434806B; DD128909A5; JPH0144428B2; FR2369042A1

Description

Przedmiotem wynalazku jest zasuwa wylewu dennego kadzi odlewniczej i otworu spustowego pieca metalurgicznego.Znana zasuwa otworu spustowego pieca meta¬ lurgicznego zawiera górna plyte zasuwy, wyzna¬ czajaca otwór wyplywowy metalu i przystosowana do umieszczania na zewnetrznej stronie pieca me¬ talurgicznego, przy jego otworze spustowym, przy¬ kladowo przez osadzenie w ramie mocujacej za¬ suwe do zewnetrznego plaszcza pieca, a ponadto posiada ruchoma ogniotrwala plyte przesuwna za¬ wieradla zasuwy, wyznaczajaca otwór przeplywo¬ wy, zamocowana z mozliwoscia ruchu od polozenia otwartego, w którym otwory przeplywowe tych dwóch plyt znajduja sie w jednej osi, do poloze¬ nia zaimknieitego, w którym plyta przesuwna za¬ wieradla zamyka otwór przeplywowy plyty górnej zasuwy. Ruch plyty przesuwnej zawieradla zasuwy moze byc obrotowy, aczkolwiek zalecany jest ruch przesuwny.Zasuwa posiadajaca plyte górna i ruchoma plyte zawieradla zasuwy, bedzie nazywana dalej dwu- plytowa zasuwa otworu spustowego pieca. Ognio¬ trwala plyta przesuwna zawieradla zasuwy jest korzystnie mocowana z mozliwoscia ruchu w meta¬ lowym plaszczu plyty zawieradla i moze obejmo¬ wac wylot wypustki lub moze wspólpracowac z inna plyta równiez osadzona z mozliwoscia ruchu w plaszczu. Inna wersja rozwiazania takiej zasu¬ wy zawiera plyte przesuwna zawieradla zasuwy, 10 1S 20 25 90 osadzona pomiedzy plyta górna zasuwy a plyta dolna, do których jest calkowicie równolegla i wtedy dolna plyta zasuwy obejmuje wylot wy¬ pustki lub z nim wspólpracuje. Tego typu zasuwa bedzie okreslana dalej jako trójplytowa zasuwa otworu spustowego pieca metalurgicznego.W tego rodzaju zasuwach sa zwykle zastosowa¬ ne konwencjonalne plyty ogniotrwale i wypustki, które sa wykonane jako ksztaltki ze sprasowanej, ogniotrwalej, granulowanej masy, wypalonej w wysokiej temperaturze, w której nastepnie jest odwiercony otwór wyplywowy. Tego rodzaju plyty ogniotrwale sa narazone w trakcie pracy na dzia¬ lanie duzych naprezen termicznych, poniewaz ogniotrwale ksztaltki sa poddane podczas spustu cieklego metalu dzialaniu bardzo wysokich tem¬ peratur, a ponadto ciekle metale, oddzialywujac na material ogniotrwaly ksztaltki stanowiacej plyte zawieradla zasuwy, wykazuja duza aktywnosc ko¬ rozyjna i erozyjna.Ogniotrwale ksztaltki sa tez narazone w poczat¬ kowym stadium spustu cieklego metalu na nie¬ zwykle duze i gwaltowne skoki temperatury, które pociagaja za soba powstawanie odpowiednio wy¬ sokich naprezen mechanicznych, stosownie do zmiennej ekspansji termicznej. Z tych dwóch po¬ wodów uzyteczna trwalosc znanych ksztaltek og¬ niotrwalych jest krótka. Przykladowo, konwencjo¬ nalna ogniotrwala plyta przesuwna zawieradla za¬ suwy pieca metalurgicznego wymaga wymiany 114 2743 srednio juz po dwóch spustach, przyjmujac jako calkowity czas trwania spustu tylko dwie godziny.Ponadto w tego rodzaju zasuwach czesto wy¬ stepuja duze naprezenia termiczne (to jest napre¬ zenia mechaniczne stosowne do zróznicowanej ek¬ spansji termicznej), które sa trudne do skompen¬ sowania oraz wystepuja wysokie napory, a mozli¬ we jest tez wystepowanie tego rodzaju warunków razem, powodujac spotegowanie naprezen gnacych i rozciagajacych, których dzialaniu znany material ogniotrwaly plyty zawieradla nie moze skutecznie stawiac oporu. Warunki te nie sa podobne do tych, w jakich elementy ogniotrwale sa obciazone wy¬ laczenie statycznie, jak to ma miejsce w scian¬ kach i sklepieniach pieców metalurgicznych, gdzie dopuszczalne sa wszelkie mozliwe naprezenia ter¬ miczne i naciski. Naprezen rozciagajacych mozna w znacznym stopniu uniknac, natomiast napory dynamiczne nie wystepuja.WJ^bnwencjanalnych zasuwach wymienione wy¬ zej znaczne naprezenia sa w praktyce absorbo¬ wane przez osadzanie materialu ogniotrwalego w metalowych plaszczach zasuw w gestych ubitych warstwach zaprawy, która wypelnia cala po¬ wierzchnie styku z plyta ogniotrwala i konstruk¬ cja nosna. Tego rodzaju zasuwy sa technicznie wystarczajace przy zalozeniu, ze sa wlasciwie sto¬ sowane, nie mniej jednak wymagaja one zrecz¬ nosci w obsludze recznej, a funkcjonalna nieza¬ wodnosc zasuw zalezy od ich wykonania, które musi byc zrealizowane z powtarzalnie jednakowa dokladnoscia.Zaleznosc bezpieczenstwa pracy takiej zasuwy od czysto ludzkiego czynnika jest duza wada, bio¬ rac pod uwage czestotliwosc koniecznej wymiany zuzywalnych materialów zasuwy i grozbe przecie¬ ków stali. Dodatkowym czynnikiem jest to, ze zywotnosc uzyteczna materialu ogniotrwalego, umieszczonego w zaprawie jest stosunkowo krótka, szczególnie w przypadku stosowania plyt z otwo¬ rami, sluzacych do kontrolowania takich zasuw. Z tego wzgledu, celem wynalazku jest opracowanie zasuwy otworu spustowego pieca metalurgicznego wzglednie wylewu dennego kadzi odlewniczej, w której wyzej wspomniane wady sa co najmniej zlagodzone, a to przez zastosowanie ogniotrwalych ksztaltek o przedluzonej zywotnosci uzytecznej.Zasuwa wylewu dennego kadzi odlewniczej, za¬ wierajaca co najmniej jedna nieruchoma plyte ceramiczna i jedna przesuwna plyte, stanowiaca zasadnicza czesc zawieradla oraz plaszcz zasuwy, w którym znajduja sie te plyty, przy czym kazda z tych plyt posiada otwór wyplywowy cieklego metalu, zas co najmniej plyta przesuwna zawiera¬ dla posiada trzon odlany z ogniotrwalego materia¬ lu ceramicznego, w którym jest bezposrednio utworzony przynajmniej* jeden otwór wyplywo¬ wy a ponadto zawiera przynajmniej jeden z bez¬ posrednio w niej umieszczonych elementów, na które sklada sie co najmniej jeden pancerz umie¬ szczony w obrebie tego trzonu wzglednie tworzacy jego plaszczyzne lub plaszczyzny czolowe i zbloko¬ wany mechanicznie z ogniotrwalym materialem ce- ramiczn ^, z którym jest w scislym kontakcie na calej powierzchni przylegania, nastepnie przynaj- 274 4 mniej jeden przewód do przeplywu gazu lub ply¬ nu roboczego w trzonie i wreszcie wkladka ogra¬ niczajaca otwór wyplywowy, osadzona w ognio¬ trwalym materiale ceramicznym i posiadajaca lep- 5 sza niz ten material odpornosc na zuzycie, wedlug wynalazku charakteryzuje sie tym, ze przewód do przeplywu gazu lub plynu roboczego jest ograni¬ czony porowata wkladka przepuszczajaca gaz, sta¬ nowiaca te czesc zewnetrznej powierzchni plyty io przesuwnej, która styka sie ze stopionym me¬ talem przynajmniej wówczas, gdy zasuwa jest zamknieta.Wlot przewodu do przeplywu gazu lub plynu ro¬ boczego jest korzystnie umieszczony na jednej z 15 powierzchni czolowych plyty przesuwnej i ma po¬ laczenie z wylotem do przewodu doprowadzajacym gaz lub plyn roboczy i znajdujacym sie w nieru¬ chomej plycie zasuwy, z która wspólpracuje plyta przesuwna, gdy znajduje sie ona w polozeniu, w 20 którym do przewodu znajdujacego sie w plycie przesuwnej ma byc wprowadzany gaz lub plyn. roboczy.Przewód do przeplywu gazu lub plynu roboczego, znajdujacy sie w plycie przesuwnej zawieradla za- 25 suwy, przechodzi wokól obwodu otworu wyplywo¬ wego na luku kata co najmniej 180°, zanim doj¬ dzie do porowatej wkladki przepuszczajacej gaz, przy czym ten przewód ma dodatkowy wyloty umieszczony w jednej z powierzchni czolowych 30 P*yty przesuwnej z dala od tej czesci plyty prze¬ suwnej, która w pozycji zamknietej kontaktuje sie- ze stopionym metalem, zas wylot wspólpra¬ cuje z podluznym rowkiem, uformowanym w plycie dolnej zasuwy, z która wspólpracuje plyta prze- 35 suwna zawieradla, zas podluzny rowek posiada wylot usytuowany w plaszczyznie czolowej plyty dolnej, która styka sie z plyta-przesuwna, przy czym usytuowanie wlotu i wylotu rowka w plycie dolnej i dodatkowego wylotu w plycie przesuwnej 4« nie pozwala na przeplyw gazu roboczego, kiedy plyta przesuwna zawieradla znajduje sie w polo¬ zeniu zamknietym.Pancerz jest umieszczony w tej powierzchni ply¬ ty przesuwnej, która w pozycji zamknietej plyty 45 przesuwnej znajduje sie w oddaleniu od po¬ wierzchni kontaktujacej sie ze stopionym meta¬ lem, wynoszacym przynajmniej 20% grubosci ply¬ ty i jest wyposazony w elementy powodujace me¬ chaniczne zblokowanie z materialem ceramicznym,. 51 stanowiace garby, zagiecia, zadziory, prety, wyste¬ py wchodzace w ogniotrwaly material ceramiczny,, wzglednie faldy lub otwory w pancerzu, w które wchodzi material ogniotrwaly.Zasuwa korzystnie moze posiadac zebra wzmac- 55 niajace, znajdujace sie na plaszczu i przystosowa¬ ne do przenoszenia naporu powstajacego w czasie uruchamiania zasuwy, które zawieraja przynaj¬ mniej jeden wystep znajdujacy sie w oddaleniu od otworu wyplywowego, przy czym ten wystep li wchodzi w odpowiadajace mu gniazdo w plycie przesuwnej zawieradla.Pancerz korzystnie spoczywa na co najmniej trzech kotwiacych odcinkach preta, znajdujacych. sie na wewnetrznej powierzchni plaszcza-. Co naj- II mniej trzy kotwiace odcinki preta sa usytuowane5 114 274 i w oddaleniu, symetrycznie wokól otworu wyply¬ wowego, tak, ze plyta przesuwna moze swobodnie odginac sie nieznacznie w kierunku osiowym w obszarze otaczajacym otwór wyplywowy.Przedmiot wynalazku przedstawiony jest w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schematyczny przekrój poprzecz¬ ny wzdluz linii I—I z fig. 2 plyty przesuwnej trój¬ plytowej zasuwy, stanowiacej ogniotrwala ksztalt¬ ke i zawierajacej uformowany wewnatrz przewód, fig. 2 ^— przekrój poprzeczny plyty wzdluz linii II—II z fig. 1, fig. 3 — druga wersje plyty prze¬ suwnej stanowiacej ogniotrwala ksztaltke, zawie¬ rajacej przewód uformowany wewnatrz i wkladke porowata w widoku schematycznym z góry, fig. 4 — przekrój poprzeczny plyty wzdluz linii IV—IV z fig. 3, fig. 5 — przekrój poprzeczny modyfikacji wersji z fig. 3 i 4 wzdluz linii V—V z fig. 6, fig. 6 — przekrój poprzeczny wzdluz linii VI—VI z fig. 5 plyty przesuwnej w widoku schematycznym i ply¬ te dolna w wersji z fig. 5 w widoku z góry, fig. 7 — przekrój poprzeczny wzdluz linii WI—VII z fig.B trzeciej wersji plyty przesuwnej w widoku sche¬ matycznym, fig. 8 — przekrój poprzeczny wzdluz linii VIII—VIII plyty z fig. 7, fig. 9 — przekrój poprzeczny wzdluz srodkowej osi podluznej czwar¬ tej wersji plyty przesuwnej i czesci plyty dolnej zasuwy w widoku schematycznym, fig. 10 — prze¬ krój poprzeczny wzdluz linii X^X wersji z fig. 9, fig. 11 — górna powierzchnie dolnej plyty zasuwy z fig. 9 w widoku schematycznym z góry, fig. 12 — przekrój poprzeczny wzdluz linii XIV—XIV z fig. 13 piatej wersji plyty przesuwnej trójplyto- wej zasuwy, wyposazonej w przewód podgrzewa¬ ny bezposrednio w widoku schematycznym, fig. 13 — przekrój plyty wzdluz linii XII—XII z fig. 12, fig. 14 — przekrój poprzeczny szóstej wersji plyty przesuwnej zawieradla zasuwy, zawierajacej osa¬ dzona w niej wkladke porowata przepuszczajaca gaz w widoku schematycznym, fig. 15 — plyte z fig. 14 w widoku z góry, fig. 16 t— przekrój po¬ przeczny trójplytowej zasuwy otworu spustowego pieca metalurgicznego lub wylewu dennego kadzi odlewniczej, pokazujacy siódma wersje plyty prze¬ suwnej, zawierajacej wkladke przepuszczajaca gaz i pokazanej w polozeniu otwartym, fig. 17 — prze¬ krój poprzeczny plyty przesuwnej w polozeniu czesciowo zamknietym z fig. 16, fig. 18 — przekrój poprzeczny plyty przesuwnej z fig. 16 w polozeniu zamknietym, fig. 19 — przekrój poprzeczny dwuplytowej zasuwy obejmujacej ósma wersje plyty przesuwnej, majacej osa¬ dzona w niej wkladke przepuszczajaca, gaz fig. 20 — przekrój poprzeczny przez wypustke za¬ wierajaca wkladke porowata przepuszczajaca gaz, znajdujaca sie w otworze wyplywowym cieklego metalu, fig. 21 — przekrój poprzeczny przez wkladke przepuszczajaca gaz, fig. 22 — przekrój poprzeczny przez plyte przesuwna, zawierajaca pancerz w widoku schematycznym, fig. 23 — zmo¬ dyfikowana postac konstrukcji podobnej do poka¬ zanej na fig. 22, fig. 24 — inna wersje plyty ognio¬ trwalej w widoku z góry, fig. 25 — przekrój po¬ dluzny przez plyte z fig. 24, fig. 26 — przekrój podluzny przez inna plyte ogniotrwala, fig. 27 — przekrój podluzny przez jeszcze inna plyte, fig. 28 — przekrój podluzny przez jeszcze inna plyte, fig. 29 — przekrój podluzny przez zasuwe wedlug wy¬ nalazku, fig. 30 — przekrój podluzny przez jeszcze 5 inna plyte, fig. 31 — plyte z fig. 30, widziana z góry, fig. 32 — przekrój poprzeczny wzdluz linii XXXIII—XXXIII z fig. 31, a fig. 33 — inna plyte widziana z góry.Figury 1 i 2 przedstawiaja przesuwna plyte zawieradla 112 konwencjonalnej trójplytowej za¬ suwy. Inne czesci zasuwy nie sa pokazane, ponie¬ waz tego rodzaju zasuwy sa znane. Przewód 150 sluzacy do doprowadzania gazu lub plynu robo¬ czego rozciaga sie od wlotu 151, usytuowanego w przyblizeniu w srodku jednego z dluzszych boków, przechodzi wokól otworu wyplywowego 106 i dalej do wylotu 152, usytuowanego w drugim dluzszym boku. W innym ukladzie (oznaczonym linia punk¬ towa 153) przewód 150 moze zachodzic glebiej, wokól otworu wyplywowego 106.W jeszcze innym ukladzie, wlot 151 i wylot 152 moga znajdowac sie w jednym koncu przesuwnej plyty zawieradla 112, najlepiej w tym koncu, w którym umieszczony jest mechanizm uruchamia¬ jacy plyte. Najlepiej gdy przewód 150 znajduje sie w górnej polowie plyty, to jest w tej polowie, która skierowana jest w strone cieklego metalu, przykladowo na wysokosci wynoszacej od 20 do 50% grubosci plyty, mierzonej od górnej po¬ wierzchni 141 przesuwnej plyty zawieradla 112.Przesuwna plyta zawieradla 112 wykonana jest z betonu ogniotrwalego, którego odpowiedni sklad przedstawiony jest ponizej w przykladzie 1, 2 i 3.Przewód 150 formowany jest przykladowo przez wlozenie stalowej rury do formy i wlewanie wo¬ kól tej rury betonu ogniotrwalego. Nastepnie beton przez okolo 12 godzin tezeje i po tym czasie plyta jest wyjmowana z formy i dalej twardnieje przez okolo 48 godzin w temperaturze pokojowej. Za^ miast rury stalowej, moze byc stosowany do for¬ mowania przewodu material ulegajacy zniszczeniu.W ten sposób, moga byc stosowane takie mate¬ rialy, jak tektura lub tworzywa sztuczne, które w czasie procesu odlewania ulegna spaleniu. Równiez moze byc stosowany rdzen metalu latwo topli- wego, takiego jak Cerrobend, bedacy stopem cyny lub tez metal Rose'a. Ma to te korzysc, ze wy¬ twarzane przewody moga miec przekrój poprzecz¬ ny, niekolowy, taki jak prostokatny lub owalny Carrobend moze byc usuniety przez dzialanie cie¬ pla, przykladowo podczas procesu suszenia plyty, w czasie którego stop ulegnie stopieniu i wyplynie na zewnatrz, co moze byc przyspieszone przez wdmuchiwanie przez przewód pary pod niskim cisnieniem. Otwór wyplywowy 106 moze byc od¬ wiercony w twardym betonie narzedziem diamen¬ towym, ale korzystnie otwór ten jest formowany podczas wlewania betonu na usuwamy rdzen, a jezeli otwór ma miec ksztalt cylindryczny, wtedy rdzen moze miec konstrukcje rozbieralna, co ulatwia jego wyjecie.Figury 3 i 4 pokazuja zmodyfikowana postac konstrukcji przesuwnej plyty zawieradla 112, za¬ wierajacej chlodzaco-podgrzewajacy przewód 150 i wkladke porowata przepuszczajaca gaz 156. Prze- 15 20 25 30 35 40 45 50 55114 274 8 suwna plyta zawieradla 112 sklada sie z dwóch czesci skladowych, mianowicie z trzonu 160 i wkladki 161, nakrywajacej przewód. Najpierw wytwarzany jest trzon 160, jak wspomniano z po¬ wolaniem sie na fig. 1 i 2 przez wlewanie do for¬ my betonu, która ksztaltuje przewód 150, w tym przypadku tworzac rowek i uskoki wybrania 162 i 163 wkladki 161. Uskok 163 sasiaduje z rowkiem 164, wchodzacym glebiej w trzon 160 dla utworze¬ nia szczeliny w sasiedztwie wkladki porowatej przepuszczajacej gaz 156. Wysokosc wkladki poro¬ watej przepuszczajacej gaz 156 jest najlepiej nieco mniejsza do glebokosci uskoku 163, tak, ze miedzy wkladka 161 a wewnetrzna plaszczyzna wkladki porowatej 156, przepuszczajacej gaz zachowany jest przeswit 167.Wkladka 161 moze byc wykonana osobno z tego samego materialu co trzon 160 i moze byc cemen¬ towana w swym polozeniu za pomoca tej samej zaprawy, co pokazano w miejscu oznaczonym licz¬ ba 168, Wkladka 161 moze byc wzmocniona odlana plyta metalowa. W niektórych przypadkach, w któ¬ rych róznice oddzialywania termicznego nie sa znaczne, mozna z korzyscia stosowac pokrywe me¬ talowa ze stali nierdzewnej. Otwór wyplywowy 166 wlot 151 i wylot 152 moga byc wytwarzane w taki sam sposób jak opisano z powolaniem sie na fig. 1 i 2. W trzonie 160 otwory moga byc od¬ wiercone wiertlem diamentowym. Doplyw gazu roboczego, przykladowo powietrza lub azotu, umo¬ zliwiaja zewnetrzne uklady zaworowe przez wlot 151 i wyplyw przez wylot 152, kiedy zasuwa jest otwarta. Ucieczka gazów przez wkladke porowata 156, przepuszczajaca gaz jest uniemozliwiona przez plyte górna zasuwy (niepokazana) i w zamknie¬ tym polozeniu zasuwy wylot 152 jest zamkniety, co powoduje, ze przeplyw gazu, najlepiej argonu, kierowany jest do wkladki porowatej 156, prze¬ puszczajacej gaz i stad ulatnia sie przez otwór wyplywowy w górnej plycie zasuwy i doplywa do stopionego metalu.W alternatywnej wersji we wkladce 161 moga byc uformowane wlot i wylot 170 i 171, zapewnia¬ jace polaczenie z roboczym gazem, doprowadzanym i odprowadzanym przez odpowiednie usytuowanie wglebienia w dolnej plycie zasuwy (nie pokazano).Uklad taki bedzie opisany bardziej szczególowo z powolaniem sie na fig. 9 do 11. Szczególna postac ukladu wylotu pokazana jest na fig. 5 i 6. W tym przypadku wylot 171 z przesuwnej plyty zawieradla 112 utworzony jest we wkladce 161 i przechodzi w poprzek dolnej powierzchni przesuwnej plyty za¬ wieradla 112 na zewnatrz. Wylot 171 ma polacze¬ nie z .podluznym rowkiem 172, znajdujacym sie w górnej powierzchni dolnej plyty zasuwy 111. W przypadku, gdy przesuwna plyta zawieradla 112 znajduje sie w polozeniu odlewania, to jest w polozeniu otwartym, wtedy zakonczenie 173 podluz¬ nego rowka 1T2 rozciaga sie poza koniec przesuw¬ nej plyty zawieradla 112, umozliwiajac tym samym wyplyw goracego gazu z przewodu 150 zakoncze¬ niem 173 podluznego rowka 172 dolnej plyty za¬ suwy 111. Jednoczesnie dlugosc podluznego rowka 172 jest tak dobrana, ze kiedy polozenie przesuw¬ nej plyty zawieradla 112 jest zmieniane od polo- 10 15 20 40 45 50 55 zenia otwartego do zamknietego, wtedy podluznjr rowek 172 bedzie calkowicie zakryty przez prze¬ suwna plyte zawieradla 112, a gaz znajdujacy sie w przewodzie 150 bedzie zmuszony do przeplywu przez wkladke porowata przepuszczajaca gaz 156: do stopionego metalu w piecu. Dogodnosc takiej konstrukcji, w porównaniu z ukladem pokazanym, na fig. 3 i 4, polega na wiekszej prostocie i zapew¬ nieniu automatycznej regulacji gazu roboczego.Figury 7 18 przedstawiaja zmodyfikowana postac konstrukcji z fig. 1 i 2, zawierajaca wkladke poro¬ wata 156, przepuszczajaca gaz. W ukladzie tym, przesuwna plyta zawieradla 112 zawiera ceramicz¬ na lub stalowa oslone 175, umieszczona w czesci plyty odcinajacej przeplyw 142, co ulatwia zapew¬ nienie polaczenia miedzy czesciami, od których wymagane jest doprowadzenie gazu i sluzy tez jako konstrukcja nosna dla wkladki porowatej 156 przepuszczajacej gaz i rdzenia przewodu 150 pod¬ czas wytwarzania plyty. Wkladka porowata jak tez i rdzen podczas wlewania betonu do formy sa przymocowane do przesuwnej plyty zawieradla 112, przykladowo za pomoca masy mastykowej. Prze¬ wód 150 rozciaga sie blisko otworu wyplywowego 106 lub w innej postaci konstrukcyjnej otacza go, co zaznaczono oznacznikiem 153. Przewód 150 jest splaszczony i usytuowany na poziomie wynosza¬ cym 20% i 80% grubosci przesuwnej plyty zawie¬ radla 112, mierzac od jej górnej powierzchni 141t Wkladka porowata 156, przepuszczajaca gaz jest prostokatna i jest umieszczona miedzy ramionami przewodu 150. W tej postaci konstrukcyjnej moze byc stosowany cerrobend. Oslona 175 umieszczona jest na dnie formy, nastepnie formowany jest rdzen z cerrobendu, okreslajacy ksztalt przewodu 150, a miedzy ramionami przewodu 150 umieszczo¬ na jest wkladka porowata 156, przepuszczajaca gaz,, w taki sposób, ze material cerrobendowy zapobiega przenikaniu cieklego betonu ogniotrwalego do wklad¬ ki porowatej 156 przepuszczajacej gaz. Nastepnie masa betonowa wlewana jest do formy. Po steze¬ niu betonu i wyjeciu go z formy, usuwany jest material cerrobendowy przez podgrzewanie lub wydmuchiwanie goraca para. Otwór wyplywowy 106 wykonany jest w sposób opisany wyzej, a gór¬ na i dolna powierzchnia plyty sa w razie potrzeby obrabiane mechanicznie.Figury 9—11 pokazuja inna wersje konstrukcji trójplytowej zasuwy, w której przesuwna plyta zawieradla 112, jak równiez plyta dolna zasuwy 111 maja nieco inna konstrukcje. Wkladka poro¬ wata przepuszczajaca gaz 156 umieszczona jest w dluzszej czesci przesuwnej plyty zawieradla 11£ i zasilana jest gazem roboczym z przewodu 180 przez skierowany do góry otwór 181, wykonany we wkladce porowatej 156, przepuszczajacej gaz.Wkladka porowata i przewód 180 sa umieszczone na metalowej plycie 182, majacej otwór 188, umie¬ szczony na przeciw odpowiadajacego mu, skiero¬ wanego w dól otworu 189 w koncu przewodu 180.Wewnatrz przesuwnej plyty zawieradla 112 znaj¬ duje sfe metalowy przewód 184, usytuowany po¬ przecznie do tej plyty, miedzy wkladka porowata 156, przepuszczajaca gaz a otworem wyplywowym 106. Przewód 184 posiada wlot 185 i wylot 186„9 114 274 10 obydwa skierowane w dól. Wlot 185, laczy sie z przewodem 184a, a wylot 186 z przewodem 184b.Obydwa przewody 184a i 184b maja otwory w dolnej powierzchni przesuwnej plyty zawiera- dla 112.Jak widac z fig. 10 i 11, plyta dolna zasuwy 111 wyposazona jest w dwa równolegle rowki 190 i 191, usytuowane na górnej plaszczyznie, nakryte przez dolna powierzchnie przesuwnej plyty zawie¬ radla 112 i sluzace jako przewody gazowe. Rowek 190 rozciaga sie od metalowej lub ceramicznej tu¬ lejki 192 i sluzy jako otwór wlotowy, usytuowany w koncu plyty dolnej zasuwy 111, gdzie laczy sie z rowkiem 193, rozciagajacym sie poprzecznie do okolo polowy szerokosci plyty dolnej zasuwy 111.Drugi rowek 191 rozciaga sie od punktu lezacego w jednej linii z rowkiem 193 do wylotu 194. W polozeniu otwartym plyty dolnej zasuwy 111 i przesuwnej plyty zawieradla 112 zimny gaz ro¬ boczy plynie przez tulejke 192, rowek 190 i otwór 184a do przewodu chlodzacego 184, z drugiego kon¬ ca którego wyplywa przez otwór 184b i rowek 191 do wylotu 194, przez który goracy gaz po ochlo¬ dzeniu plyty moze swobodnie i bezpiecznie ulat¬ niac sie do atmosfery. Przewód 180 jest tak usytu¬ owany, ze kiedy plyty 111 i 112 znajduja sie w polozeniu zamknietym (odpowiadajacym ruchowi przesuwnej plyty zawieradla 112 w prawo), wtedy otwór 188 ma polaczenie z rowkiem 193 i gaz przeplywa z tulejki 192 poprzez wkladke porowa¬ ta 156, przepuszczajaca gaz. W polozeniu tym prze¬ wód 184 jest zamkniety.Na figurach 12 i 13 przesuwna plyta zawieradla 112 posiada splaszczony otwór srodkowy 260, który rozciaga sie od jednego konca przesuwnej plyty zawieradla 112 do miejsca w poblizu otworu wy¬ plywowego 106, w którym to miejscu rozgalezia sie na dwa rozgalezienia 261 i 262, które otaczaja otwór wyplywowy 106 i maja wyloty w drugim koncu przesuwnej plyty zawieradla 112. Do spla¬ szczonego wlotu otworu srodkowego 260 wsunieta jest dysza gazowa 264 (wzglednie lanca powietrz¬ na), umozliwiajaca podgrzewanie przesuwnej plyty zawieradla 112 gazami spalinowymi. W przypadku, gdy stosowana jest lanca powietrzna, wtedy prze¬ suwna plyta zawieradla 112 moze byc chlodzona sprezonym powietrzem, wdmuchiwanym poprzez te plyte. Jakkolwiek na rysunku nie pokazano te¬ go, to jednak wloty do przewodu lub przewo¬ dów w zalecanej wersji konstrukcji moga byc po¬ laczone stycznie z tymi przewodami dla poprawie¬ nia obiegu gazu lub plynu grzejacego lub chlodza¬ cego. Uklad taki jest szczególnie uzyteczny, wów¬ czas kiedy przewód lub przewody otaczaja otwór wyplywowy cieklego metalu.Ponizej przedstawione sa przyklady betonu ogniotrwalego, który moze byc stosowany do zu¬ zywajacych sie plyt ogniotrwalych opisanych wy¬ zej i do wytwarzania plyt ogniotrwalych, wyposa¬ zonych we wkladki porowate przepuszczajace gaz, i wykorzystywanych jako plyty zasuwy otworu spustowego pieca metalurgicznego lub wylewu dennego kadzi odlewniczej.Przyklad I. 80% wagowych kruszywa zawie¬ rajacego 40% wagowych Al^Oj o wymiarach cza¬ steczek do 5 mm jest mieszane z 20% wagowymi cementu glinowego zawierajacego 4Q% wagowych AlfO| i 12 litrów wody dodawanej na kazde 100 kg suchej mieszaniny. Dla wytworzenia zuzywal- 5 nych czesci, mieszanina ta jest wlewana do formy i ubijana, przy czym pozadane moze byc ubijanie wibracyjne. Po dostatecznym zestaleniu sie, beto¬ nowe ksztaltki sa wyjmowane z formy i sklado¬ wane do utwardzenia sie i wysuszenia. 10 Przyklad II. 80% wagowych boksytu gujan- skiego, zawierajacego 88% wagowych Al8Os o wy¬ miarach czasteczek do 5 mm mieszanych jest z 20% wagowymi cementu glinowego, zawierajacego 70% wagowych Al^j i 10 litrami wody na 100 kg u suchej mieszaniny. Mieszanina jest dalej obrabiana, jak opisano w przykladzie 1. Jednakze, jezeli wy¬ twarzane tak plyty stosowane sa przy odlewaniu stali, których temperatury topnienia wynosza po¬ wyzej 1500°C, i które odlewane sa w temperatu- 20 rach od 50°C do 60°C wyzszych od ich temperatur topnienia, wówczas warunki, jakie beda musialy wytrzymywac plyty sa znacznie ciezsze i dla za¬ pewnienia niezawodnej ich uzytecznosci musza byc stosowane specjalne zestawy skladników. Warunki 25 takie pociagaja za soba bardzo dotkliwa erozje mechaniczna oraz korozje chemiczna krawedzi ka¬ nalów przeplywowych plyt w polaczeniu z mak¬ symalnym dzialaniem termicznym. Plyty przed roz¬ poczeciem odlewania maja temperature tylko 200°C ,0 do 300°C.W takich ciezkich warunkach zalecane jest sto¬ sowanie betonów ogniotrwalych, zawierajacych 5 do 8% wagowych cementu glinowego, 2,5 do 4% wagowych sproszkowanego materialu ogniotrwale- 35 go (majacego wymiary czasteczkowe ponizej 50 mi¬ kronów, a najlepiej ponizej jednego mikrona), ta¬ kiego jak kaolin lub bentonit, mikroczasteczkowa krzemionke, mikroczasteczkowy glin, mikrocza¬ steczkowa magnezje, mikroczasteczkowy chromit 40 lub mikroczasteczkowy fosteryt, 0,01% do 30% wa¬ gowych skladnika skutecznie zwiekszajacego plyn¬ nosc zestawu, obejmujacego alkaliczny metal we¬ glanowy, alkaliczny metal polifosforanowy, alka¬ liczny metal karboksylowy lub alkaliczny metal 4i huminowy i od 87,7 do 92% wagowych co naj¬ mniej jednego skladnika ogniotrwalego, najlepiej o wymiarze ziarnowym, nie przekraczajacym 30 mm, a najlepiej gdy wszystkie przechodza przez oczka o wymiarze 10 mm sita i okolo 25% prze- 50 chodzacych przez oczka o wymiarze 0,5 mm sita.Skladnik ogniotrwaly moze zawierac wypalony i ogniotrwaly boksyt, cyjanit, sylwianit, andaluzyt, korund tabelaryczny, korborund, magnezje, chro¬ mit, cyrkon lub jego mieszaniny. Przyklad takiego 55 betonu przedstawiony jest ponizej.Przyklad III. 87,8% do 92% wagowych ko¬ rundu tabelarycznego o wymiarach czasteczko¬ wych do 6 mm jest mieszane z 5 do 8% wago¬ wych cementu glinowego, zawierajacego okolo 80% eo wagowych AltO,, 2,5% do 4% wagowych mikro- czasteczkowego korundu i 0,01% do 0,3% wago- . wych alkalicznego metalu polifosforanowego. Do¬ dawanych jest 5 litrów wody na 100 kg suchej mieszaniny. Mieszanina jest wlewana do formy 65 i moze byc ubijana wibracyjnie.11 114 274 12 Figury 14 i 15 pokazuja wykonana z betonu og¬ niotrwalego przesuwna plyte zawieradla 112 trój- plytowej zasuwy, w której osadzona jest wkladka porowata 156, przepuszczajaca gaz. Wkladka ta moze zawierac gruboziarnista mase korundu lub spieku ogniotrwalego a. mala iloscia skladnika ce¬ mentujacego i wykazujaca przepuszczalnosc gazu rzedu co najmniej 100 manopermów. Podstawo¬ wym elementem plyty przesuwnej zawieradla 112 jest tloczony luib lany trzon plyty zawieradla 200, majacy prostokatny otwór srodkowy 201. Ze wzgle¬ du na stosunkowo krótki okres od napelnienia do calkowitego opróznienia pieca trzon ten jest na¬ grzewany do stosunkowo niskiej temperatury, przykladowo miedzy 400 i 500°C (kiedy stal na¬ grzewa sciany otworu wyplywowego do tempera¬ tury powyzej 1500°C).Z tych to powodów nie jest absolutnie niezbedne wykonanie trzonu plyty zawieradla 200 z mate¬ rialu ogniotrwalego. Znacznie wazniejszy jest do¬ bór materialu w rodzaju opisanym powyzej, który jest dokladnie stabilny wymiarowo i niewrazliwy na uderzeniowe dzialanie temperatury, tak, ze trzon plyty zawieradla 200 moze sluzyc jako plaszcz dla zamykajacej przesuwnej plyty zawie¬ radla 112. Otwór srodkowy 201 zawiera wkladke 202, majaca taka sama grubosc jak trzon plyty za¬ wieradla 200, ale która wlozona jest do otworu srodkowego 201 z zachowaniem malego luzu dla ulatwienia wymiany. Wkladka 202 na skosne kra¬ wedzie 203 i wtopiona tuleje 205, która otacza otwór wyplywowy 106, przechodzacy przez prze¬ suwna plyte zawieradla. Tuleja ta moze byc wy¬ konana przez tloczenie i wypalanie lub przez od¬ lewanie wysokoognioodpornej masy. Bez znacznego zwiekszania kosztu plyty przesuwnej, tuleja taka moze byc zbudowana z materialu o najwyzszej ja¬ kosci, takiego jak cyrkon, moze byc znormalizo¬ wana ze wzgledu na wymiary i ksztalt i moze stanowic tylko mala czesc calkowitej objetosci plyty. Wkladka 202 zawiera beton ogniotrwaly o dobranej jakosci, odporny na agresywne oddzialy¬ wanie cieklego metalu.W wiekszosci przypadków jest wystarczajacy be¬ ton okreslony wyzej w przykladzie 3. W przypadku gdy stosowaan jest tuleja 205, co jest zalecane, wte¬ dy wkladka 202 moze byc wykonana z materialu o nizszej jakosci, takiego jak opisany w przykla¬ dzie 1 i 2. Wkladka 202 zawiera osadzona w niej wkladke porowata 156, przepuszczajaca gaz, oparta na metalowej plytce 182; która posiada otwór 188, polaczony z otworem 189, znajdujacym sie w jed¬ nym koncu metalowego przewodu 180, którego drugi koniec jest otwarty do szczeliny 208, usy¬ tuowanej na spodzie wkladki porowatej 156, prze¬ puszczajacej gaz. Wkladka porowata 156, przepu¬ szczajaca gaz, przewód 180 i metalowa plytka 182 sa zmontowane i scementowane lub polaczone ra¬ zem w inny sposób, co pokazano w miejscu ozna¬ czonym odnosnikiem 209* zanim wlewany jest be¬ ton ogniotrwaly.Figury 16, 17 i 18 przedstawiaja trójplytowa za¬ suwe, w której plyta przesuwna zawieradla 112 odpowiada plycie przesuwnej z fig. 14 i 15. Nie¬ ruchome plyty zasuwy sa oznaczone liczbami 110 i 111. Dolna plyta zasuwy 111 osadzona jest w pla¬ szczu 131 w przygotowanej zaprawie 131'. Otwór wyplywowy cieklego metalu, przechodzacy przez trójplytowa zasuwe, oznaczony jest ogólnie liczba 106, natomiast tuleja stanowiaca wykladzine otworu. wyplywowego zostala pominieta. W górnej po¬ wierzchni dolnej plyty zasuwy 111 znajduje sie wglebienie 154, majace polaczenie z otworem 155 i z rura gazowa 157, dla doprowadzenia gazu ro¬ boczego do wkladki porowatej przepuszczajacej gaz 156, W warunkach, gdy zasuwa jest szeroko otwarta jak na fig. 16, gaz nie moze doplywac. Niemniej jednak, kiedy zasuwa jest czesciowo zamknieta jak na fig. 17, wówczas wlot gazu jest czesciowo odsloniety i pewna ilosc gazu doplywa juz do otworu wyplywowego 106. Ostatecznie, kiedy zasu¬ wa jest calkowicie zamknieta jak na fig. 18, wów¬ czas wlot gazu roboczego jest calkowicie odslonie¬ ty i gaz w maksymalnym stopniu doplywa do otwo¬ ru wyplywowego 106. Wglebienie 154 jest tak usy¬ tuowane w dolnej plycie zasuwy 111 i jego dlu¬ gosc jest tak dobrana, ze podczas ruchu zamyka¬ jacego przesuwnej plyty zawieradla 112 doprowa¬ dzanie gazu do wkladki porowatej 156 przepuszcza¬ jacej gaz, przez rure gazowa 157, otwór 155, wgle¬ bienie 154 i przewód 180 bedzie mialo miejsce: wówczas kiedy wkladka porowata 156, przepuszcza¬ jaca, gaz, wejdzie w otwór wyplywowy 106 a do¬ plyw gazu w pelnym zakresie do wkladki porowa¬ tej przepuszczajacej gaz 156 bedzie zapewniony wówczas, gdy plyta przesuwna zawieradla znaj¬ dzie sie w polozeniu zamknietym.Figura 19 przedstawia wersje dwuplytowej za¬ suwy, w której liczba 165 oznaczono plyte prze¬ suwna zawieradla zasuwy, wspóldzialajaca z plyta górna zasuwy 169 i posiadajaca w dolnej po¬ wierzchni wglebienie 177, zasilane gazem robo¬ czym przez otwór 183 i zasilajaca rure gazowa 183*.Dwuplytowa zasuwa otacza otwór wyplywowy 106.Plyta przesuwna zawieradla 165 zawiera wkladke* porowata przepuszczajaca gaz 156, do której doply¬ wa gaz przez przewód 179 i szczeline 178. Szcze¬ lina 178 przykryta jest metalowa plyta uszczelnia¬ jaca 178a. Gaz doprowadzany jest w taki sam spo¬ sób jak w przypadku trójplytowej zasuwy z fig. 16r 17 i 18. Plyta górna zasuwy 169 osadzona jest w plaszczu plyty górnej 174 i otoczona jest zapra¬ wa 176.Figury 20 i 21 przedstawiaja wersje zastosowa¬ nia wynalazku do wypustki lub tulei klinkierowej- Figura 20 przedstawia klinkierowa wypustke 2J2, utrzymywana we wlasciwym polozeniu w warstwie zaprawy lub pilsni mineralnej 213 w klin¬ kierowej ksztaltce muflowej 54 kadzi odlewniczej.Wedlug wynalazku jest szczególnie korzystne za¬ pewnienie plaszcza z pilsni mineralnej dla stozko¬ wej, zewnetrznej powierzchni klinkierowej wy¬ pustki lub tulei wyplywowej 212 kadzi podczas wlewania betonu. Korzysc osiagnieta w ten sposób jest podwójna. Poprzez zapewnienie dobrego uszczelnienia, plaszcz z pilsni mineralnej nie be¬ dzie przylegal do wewnetrznej sciany ksztaltki muflowej 54. W wyniku tego moze byc latwo usu¬ nieta ulegajaca szybciej zuzyciu tuleja wyplywowa i« 15 20 25 30 U 40 45 St ss13 212 bez zniszczenia ksztaltki muflowej 54, a z dru¬ giej strony wstepnie uformowane wiazanie miedzy plaszczem z pilsni mineralnej a wypustka lub tu¬ leja wyplywowa zapewnia wlasciwe usytuowanie tulei wyplywowej i latwe usuniecie plaszcza z pilsni mineralnej podczas usuwania tulei. Jest bar¬ dzo istotne, ze tuleja wyplywowa 212 moze byc wykonana z betonu ogniotrwalego, poniewaz na¬ lezyte stosowanie plaszcza z pilsni mineralnej, two¬ rzacego warstwe o odpowiedniej grubosci na obrzeznej powierzchni tulei wyplywowej 212, wy¬ maga przestrzegania scislej tolerancji we wszyst¬ kich wymiarach i katach podczas wytwarzania tulei. Wymagania te sa spelnione w przypadku stosowania betonu ogniotrwalego.W przypadku stosowania materialu wypalanego doswiadczenie wykazuje, ze nie mozna uzyskac scislej tolerancji bez koniecznosci wykonania ko¬ lejnej kosztownej obróbki. Ogniotrwala, wlóknista pilsn mineralna ma zalecana grubosc 3 do 4 mm, jej ciezar objetosciowy wynosi 170 do 210 kg/ml, przykladowo 192 kg/m*, a wymiar sredni wlókien wynosi 3 do 4 mikronów. Najlepiej gdy pilsn mi¬ neralna Jest prasowana do polowy grubosci. Jezeli zasuwa jest stosowana w piecu metalurgicznym przy wytopie metalu w temperaturze powyzej 1260°C, wtedy odpowiednia pilsn moze zawierac okolo 52% wagowych SiOt i 48% wagowych Al,Ot.Przy wyzszych temperaturach powyzej 1500°C ce¬ lowe jest stosowanie pilsni bazujacej na krzemia¬ nie glinowo-chromowym, zawierajacym przyklado¬ wo 54,5% wagowych SiO, i 42,3% wagowych A1,08 i 3,2% wagowych Cr,Ot. Temperatura topnienia powinna wynosic okolo 1650°C.Tuleja wyplywowa 212 zawiera wkladke poro¬ wata 215, osadzona korzystnie w cylindrze metalo¬ wym, z zachowaniem przeswitu tworzacego szcze¬ line. Tuleja 216 z dolnym kolnierzem i górnym metalowym krazkiem znajduje sie dostatecznie da¬ leko od otworu wyplywowego 55 i jest ochraniana izolujacym dzialaniem betonu ogniotrwalego. Wy¬ stepuje tez otwór 218, który moze byc uformowany przez zalanie dlugiej rury (niepokazanej) lub moze byc odwiercony w klinkierze. Gaz roboczy moze byc nastepnie doprowadzany do wkladki porowatej 215 przez rure 219, umieszczona miedzy czescia denna plaszcza kadzi a okladzina klinkierowa, i moze wyplywac przez czesc denna plaszcza kadzi 52 na zewnetrznej stronie pancerza 58 plyty gór¬ nej. Jezeli potrzeba, wówczas rura 219 moze byc umieszczona pomiedzy czescia denna plaszcza kadzi 52 a pancerzem 58 plyty górnej zasuwy 67.Figura 21 przedstawia szczególnie zalecana kon¬ figuracje geometryczna wkladki porowatej 215.Wkladka ta ma w przekroju poprzecznym ksztalt kwadratowy i skosne krawedzie, co umozliwia wkladanie jej do cylindrycznej tulei 216 z dolnym kolnierzem i górnym metalowym krazkiem. Utwo¬ rzone w ten sposób cztery wglebienia stanowia szczeline 217. Polaczenie miedzy tymi kilkoma wglebieniami jest zapewnione przez obwodowe rowki 224 i 225 laczace szczeliny.Przyklad IV. Porowata wkladka przepu¬ szczajaca gaz zasuwy osadzonej w kadzi odlewni¬ czej moze byc wytworzona nastepujaco: material 274 wyjsciowy: korund wysokiej czystosci, którego wy¬ miar czasteczkowy wynosi od 0,5 do 3,0 mm i od 1,0 do 3 mm, skladnik wiazacy: il zawierajacy nie mniej niz 43% AlfOt, w ilosci nie mniejszej niz 5 5% wagowych o wymiarze czasteczkowym do 0,025 mm. Z mieszaniny tej wytlaczane sa cegly pod cisnieniem 5000 do 6000 kPa, a nastepnie ubi¬ ta masa jest wypalana w okresie nie mniejszym niz cztery godziny w temperaturze 1600°C. 0 Fizyczne wlasciwosci tych cegiel sa nastepujace: przepuszczalnosc gazowa ^- 500—700 nanopermów, wytrzymalosc sciskania na zimno — 2500—3500 kPa.Dla ogólnego wyjasnienia stosunek otwartych po- r^w w objetosci procentowej okreslony jest metoda 15 „Washburn". Nalezy podkreslic, ze przepuszczal¬ nosc objetosciowa porów moze byc tylko okreslana w stosunku do calkowitej porowatosci. Przepu¬ szczalnosc gazowa (w odniesieniu do DIN 51058) mierzona jest w nanopermach. Przepuszczalnosc 2Q gazowa wynoszaca jeden perm oznacza przeplyw gazu w ilosci jednego centymetra szesciennego przez centymetr kwadratowy na sekunde, pod cis¬ nieniem jednej dyny na centymetr kwadratowy, przez element przepuszczajacy o grubosci jednego 25 centymetra przy lepkosci gazu wynoszacej jeden puaz.Figura 22 przedstawia plyte przesuwna 63 za- wieradla dwuplytowej zasuwy otworu spustowego pieca metalurgicznego lub wylewu dennego kadzi 30 odlewniczej. Takie zasuwy znane sa w praktyce i dlatego nie jest pokazana plyta górna zasuwy.Plyta przesuwna 63 zawderadla posiada otwór wy¬ plywowy 55, przez który przeplywa stopiony me¬ tal i osadzona jest w metalowym plaszczu 64. 35 Przeciwna do powierzchni slizgowej plyty prze¬ suwnej 63 powierzchnia wyposazona jest w pan¬ cerz 229 w postaci plaskiej metalowej blachy lub plyty. Pancerz 229 rozciaga sie w poprzek calej dolnej powierzchni plyty przesuwnej 63 zawieradla 40 i jest polaczony z ta plyta w taki sposób, ze nie sa w stanie go poruszyc ani sily rozciagajace ani sciskajace. v Dla przenoszenia sil naporowych, wystepujacych w czasie uruchamiania zasuwy, od plaszcza 64 do 45 plyty przesuwnej 63 zawieradla, plaszcz 64 posiada zebra wzmacniajace 232 i 233, wspóldzialajace z odpowiedniego ksztaltu garbami 230 i 231, uformo¬ wanymi na pancerzu 229. Zebra wzmacniajace 232 i 233 na plaszczu moga rozciagac sie w poprzek 50 kierunku ruchu plyty przesuwnej 63. Dlugosc tych zeber jest zasadniczo równa szerokosci plyty prze¬ suwnej 63. Latwo zrozumiec, ze dlugosc i szero¬ kosc zeber wzmacniajacych 232 i 233 jest ustalana z uwzglednieniem wymagan, które moga zaistniec S5 w jakiejkolwiek szczególnej postaci zasuwy. Na fig. 22 zebra wzmacniajacego 232 i 233 znajdujace sie na plaszczu 64 umieszczone sa w odpowiedniej malej odleglosci od otworu wyplywowego cieklego metalu 55, tak ze w trakcie pracy moze miec miej- 60 sce tylko nieznaczne odgiecie plyty przesuwnej 63, Jezeli jest pozadane, aby plyta przesuwna 63 za¬ wieradla miala mozliwosc bardziej wyraznego wy¬ giecia, wówczas zebra wzmacniajace 232 i 233 pla¬ szcza 64 i wspóldzialajace garby 230 i 231 plyty H przesuwnej 63 moga byc usytuowane z boku, a tak-15 ze zebro wzmacniajace 232 i garb 230 moga byc usytuowane blizej konca plyty przesuwnej 63, jak pokazuje fig. 23. Latwo zrozumiec, ze zebra wzma¬ cniajace 232 i 233 plaszcza 64 i garby 230 i 231 pancerza 229 pozostaja ze soba w bezposrednim kontakcie w trakcie dzialania # zasuwy. W wersji pokazanej na fig. 24 i 25 pancerz 235 stanowi plas¬ ka metalowa plyta lub blacha.Pancerz rozciaga sie na wiekszej czesci spodniej powierzchni plyty przesuwnej 112 zawieradla i za¬ wiera otwór 236 w pancerzu, którego srednica jest wieksza od srednicy otworu wyplywowego 106, slu¬ zacego do przeplywu metalu. Korzystnie srednica otworu 236 pancerza jest wieksza od srednicy otworu wyplywowego 106 od 120 do 300%, a naj¬ korzystniej od 140 do 200%. W konsekwencji kiedy beton ognioodporny jest wlewany w czasie wy¬ twarzania plyty przesuwnej, wówczas szczelina miedzy otworem wyplywowym 166 a otworem 236 w pancerzu bedzie zalana betonem ogniotrwalym i w ten sposób pancerz bedzie dostatecznie izolo¬ wany od cieklego metalu w trakcie odlewania.Pancerz 235 wyposazony jest w szesc zagiec 237, które stanowia integralna czesc krawedzi pancerza i sa wygiete do góry, obejmujac od zewnatrz boki i konce plyty przesuwnej zawieradla.Figury 26, 27 i 28 pokazuja trzy odmienne wa- - rianty pancerza, który w kazdym przypadku za¬ wiera otwór 236, majacy srednice wieksza od sred¬ nicy otworu wyplywowego 106. W wersji pokazanej na fig. 26 plaszcz zawiera zadziory 238 i 239, które sa wygiete na zewnatrz plaszczyzny pancerza. Po¬ dobnie jak zagiecia 237 z fig. 24 i 25/ zadziory te stanowia mocne zakotwienie, przeciwdzialajace si¬ lom rozbiegajacyni, sciskajacym i scinajacym, które moga .wystepowac miedzy pancerzem a trzonem plyty przesuwnej 112 zawieradla. To zamocowanie lub mechaniczne zblokowanie powstaje w trakcie wytwarzania plyty przesuwnej przez odlewanie z betonu ogniotrwalego.W wersji pokazanej na fig. 27 pancerz zawiera faldy 240, które w podobny sposób tworza zbloko¬ wanie miedzy pancerzem a trzonem plyty prze¬ suwnej 112 zawieradla. W modyfikacji tej wersji fasldy 240 sa zastapione przez perforowane otwory, w które zacBodzi beton, przez co zwieksza sie zblo¬ kowanie miedzy betonem ogniotrwalym a metalo¬ wym pancerzem. W wersji pokazanej na fig. 28 róznica polega tylko na tym, ze pancerz jest per¬ forowany i posiada otwory 241. We wszystkich przykladach górna powierzchnia slizgowa plyty przesuwnej zawieradla jest równolegla do dolnej powierzchni pancerza.Figura 29 pokazuje trójplytowa zasuwe, w któ¬ rej plyta przesuwna 112 zawieradla ma postac po¬ kazana na fig. 24 i 25. Nieruchome plyty 110 i 111 zasuwy wyposazone sa w pancerz z blachy meta¬ lowej. Górna plyta 110 zasuwy posiada pancerz na górnej powierzchni a dolna plyta 111 zasuwy na dolnej powierzchni. Kazdy pancerz z blachy meta¬ lowej posiada zagiecia 237 takie same jak ra fig. 24 i 25. Zagiecia 237 otaczaja boki i konce plyt 110, 111 i 112 od wewnatrz, gdy sa w nich sadzo¬ ne. Plaszcz 118 plyty górnej zasuwy sprzez jest z górna plyta 110 zasuwy a plaszcz 131 ryt dol- 274 16 nej — z dolna plyta 111 zasuwy. Oba plaszcze 118 i 131 wyposazone sa w pewna ilosc zeber 245, znaj¬ dujacych sie na powierzchniach skierowanych do plyty 110 lub 111 zasuwy. Na zebrach tych oparty 5 jest pancerz 235 z blachy metalowej. Zapewnia to, ze plyty 110 i 111 zasuwy sa automatycznie osa¬ dzane mocno i prawidlowo bez koniecznosci stoso¬ wania zaprawy. Jesli trzeba, wówczas wyposazona w pancerz plyta przesuwna zawieradla moze miec 19 grubosc mniejsza niz plyta wytwarzana za pomoca konwencjonalnego prasowania lub wypalania.Przykladowo, stosunek dlugosci do grubosci moze przekraczac 15:1, Z0:1, 25:1 lub nawet wiecej.Figury 30 do 32 pokazuja odlewana plyte prze- 15 suwna 63 zawierajaca podluzne i poprzeczne ksztal¬ towniki wzmacniajace 250, 151 w postaci teow- ników. rozciagajace sie podluznie po obu stronach plyty i polaczone wzajemnie za pomoca trzech plaskowników wzmacniajacych 252, 253 i 254.M Figura 33 przedstawia widok z góry plyty prze¬ suwnej 312 zawieradla, zawierajacej metalowy pancerz, podobny do wyzej opisanych pancerzy plyt przesuwnych, aczkolwiek nie jest to pokazane na fig. 33. Pokazany jest jedynie otwór 314, który 25 jest wzmocniony metalowa blacha. Kotwiace od¬ cinki preta 315, zaznaczone liniami przerywanymi, umieszczone sa na tej stronie plaszcza (niepokaza- nej), która skierowana jest w strone plyty prze¬ suwne} zawieradla. Na tych kotwiaeych odcinkach 3Q preta spoczywa plyta przesuwna 312 zawieradla, W konsekwencji, wzmocniona plyta przesuwna 312 za¬ wieszona jest swobodnie i w ten sposób umozli¬ wiona jest nieznaczna jej deformacja w wyniku dzialania sil w trakcie pracy plyty. 35 Przyklady" betonów ogniotrwalych, które moga byc stosowane dla wyzej opisanych plyt, sa po¬ dane wyzej w przykladach 1, 2 i 3.Wynalazek jest opisany w odniesieniu do od¬ lewania stali, tym niemniej jednak zasuwy z ply- ^ tami z betonu ogniotrwalego moga byc stosowane równiez przy odlewaniu innych metali, powoduja¬ cych znaczne zuzycie ze wzgledu na wysoka tem¬ perature topnienia i wlasciwosci korozyjne. 45 Zastrzezenia patentowe 1. Zasuwa wylewu dennego kadzi odlewniczej, zawierajacej co najmniej jedna nieruchoma plyte ceramiczna i jedna przesuwna plyte, stanowiaca za- w sadnicza czesc zawieradla oraz plaszcz zasuwy, w którym znajduja sie te plyty, przy czym kazda z tych plyt posiada otwór wyplywowy cieklego me¬ talu, zas co najmniej plyta przesuwna zawieradla posiada trzon odlany z ogniotrwalego materialu ce- f5 ramicznego, w którym jest bezposrednio utworzony przynajmniej jeden otwór wyplywowy, a ponadto zawiera przynajmniej jeden z bezposrednio w niej umieszczonych elementów, na które sklada sie co najmniej jeden pancerz umieszczony w obrebie li tego trzonu wzglednie tworzacy jego plaszczyzne lub plaszczyzny czolowe i zblokowany mechanicznie z ogniotrwalym materialem ceramicznym, z którym jest w scislym kontakcie na calej powierzchni przylegania, nastepnie przynajmniej jeden przewód -- do przeplywu gazu lub plynu roboczego w trzonie114 274 17 18 i wreszcie wkladka ograniczajaca otwór wyplywo¬ wy, osadzona w ogniotrwalym materiale ceramicz¬ nym i posiadajaca lepsza niz ten material odpor¬ nosc na zuzycie, znamienna tym, ze przewód (150, 260, 261, 262) do przeplywu gazu lub plynu robo¬ czego jest ograniczony porowata wkladka 156, przepuszczajaca gaz, stanowiaca te czesc zewnetrz¬ nej powierzchni plyty przesuwnej (112), która sty¬ ka sie ze stopniem metalem przynajmniej wów¬ czas, gdy zasuwa jest zamknieta. 2. Zasuwa wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze wlot (151) przewodu (150, 260, 261, 262) do przeply¬ wu gazu lub plynu roboczego jest umieszczony na jednej z powierzchni czolowych plyty przesuwnej (112) i ma polaczenie z wylotem (152) do przewodu (150, 260, 261, 262), doprowadzajacym gaz lub plyn roboczy i znajdujacym sie w nieruchomej plycie (110, 111) zasuwy, z która wspólpracuje plyta prze¬ suwna (112), gdy znajduje sie ona w polozeniu, w którym do przewodu (150, 260, 261, 262), znajduja¬ cego sie w plycie przesuwnej (112) ma byc wpro¬ wadzany gaz-lub plyn roboczy. 3. Zasuwa wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, ze przewód (150) do przeplywu gazu lub plynu roboczego, znajdujacy sie w plycie przesuwnej (112) zawieradla zasuwy, przechodzi wokól obwodu otwo¬ ru wyplywowego (106) na luku kata co najmniej 180°, zanim dojdzie do porowatej wkladki przepu¬ szczajacej gaz (156), przy czym ten przewód (150) ma dodatkowy wylot (171), umieszczony w jednej z powierzchni czolowych plyty przesuwnej (112) z dala od tej czesci plyty przesuwnej (112), która w pozycji zamknietej kontaktuje sie ze stopionym metalem, przy czym wylot (171) wspólpracuje z podluznym rowkiem (172), uformowanym w plycie dolnej zasuwy (111), z która wspólpracuje plyta przesuwna (112) zawieradla, zas podluzny rowek (172) posiada wylot (173) usytuowany w plaszczyz¬ nie czolowej plyty dolnej (111), która styka sie z plyta przesuwna (112), przy czym usytuowanie wlotu (170) i wylotu (173) rowka (172) w plvci» dolnej (111) i dodatkowego wylotu (171) w plycie przesuwnej (112) nie pozwala na przeplyw gazu roboczego, kiedy plyta przesuwna zawieradla (112) znajduje sie w polozeniu zamknietym. 4. Zasuwa wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze pancerz (229) jest umieszczony w tej powierzchni plyty przesuwnej (112), która w pozycji zamknietej plyty przesuwnej (112) znajduje sie w oddaleniu od powierzchna kontaktujacej sie ze stopionym metalem, wynoszacy przynajmniej 20% grubosci plyty i jest wyposazony w elementy powodujace mechaniczne zblokowanie z materialem ceramicz¬ nym, stanowiace garby (230, 231), zagiecia (237), za¬ dziory (238, 239), prety (315), ksztaltowniki (250, 251), wchodzace w ogniotrwaly material ceramicz¬ ny, wzglednie faldy ((240) lub otwory (241) w pan¬ cerzu (229), w które wchodzi material ogniotrwaly. 5. Zasuwa wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze posiada zebra wzmacniajace (232, 233), znajdujace sie na plaszczu (64) i przystosowane do przenosze¬ nia naporu powstajacego w czasie uruchamiania zasuwy, które zawieraja przynajmniej jeden wy¬ step, znajdujacy sie w oddaleniu od otworu wy¬ plywowego (55), przy czym ten wystep wchodzi w odpowiadajace mu gniazdo w plycie przesuwnej zawieradla (312). 6. Zasuwa wedlug zastrz. 1 albo 4, znamienna tym, ze pancerz (229) spoczywa na co najmniej trzech kotwiacych odcinkach preta (315), znajduja¬ cych sie na wewnetrznej powierzchni plaszcza (64). 7. Zasuwa wedlug zastrz. 6, znamienna tym, ze co najmniej trzy kotwiace odcinki preta (315) sa usytuowane w oddaleniu, symetrycznie wokól otworu wyplywowego (55), tak, ze plyta przesuwna (312) moze swobodnie odginac sie nieznacznie w kierunku osiowym w obszarze otaczajacym otwór wyplywowy (55). 10 18 20 25 30114 274 Fig.5 160 Fig.3 ,H2 f «T 156 / ^ra-^ \ X j Fi 9.4 163 156 H^i 150 fX151 150 152 106 150 151/112 160 168^164^17141167 W X8 17Q T 162 168 Fig.6 jjfH /* „152 156 Fig.7 Fig 0 112 150 Ibb m114 274 Fig.11 192 194' 190 191 Ul- -193 Q106 ! 261 Fig.U 202 160 209 156 E& 106 205 W3& '/'///SA 1 iflfl iflP 182 20B 209 .112 Fig.15 LlB95_u__i8i_7S^ 209 .201 -203 .112 •2XJ W Fig.lB114 274 237 Fig.il (J7 J= L- L l-MJ o 106 V. ^236 237 112 UH 237 Fig.25 236 235 Fig.26 238 239 Fig. 22 229 230 J / 55 63 231 ssssp^ss^ t77&Kl^sy/;yj;. r 232 64 Fig. 23 Fig.27 L^^u_j_ui^^k^^a 2L0 Fig 26 riri '.^f;*Qjgs£au^J^^^jj114 274 2d5 237 Fig.30 55 250 63 Fig.31 TTTUT - 251 £=====sz======^===^z^zsz^^ -i-252 i i P=l- jrf 253 —r'! L=i-- O- —fi < ' 25'i-l- l| 63 TTTTI 25P 253 251. 250 \ ' Mg.3i 251 315 312- -y 4- V___ O, V,' 55 U O J O Fig. 33 PL PL PL

Claims

1.Zastrzezenia patentowe 1. Zasuwa wylewu dennego kadzi odlewniczej, zawierajacej co najmniej jedna nieruchoma plyte ceramiczna i jedna przesuwna plyte, stanowiaca za- w sadnicza czesc zawieradla oraz plaszcz zasuwy, w którym znajduja sie te plyty, przy czym kazda z tych plyt posiada otwór wyplywowy cieklego me¬ talu, zas co najmniej plyta przesuwna zawieradla posiada trzon odlany z ogniotrwalego materialu ce- f5 ramicznego, w którym jest bezposrednio utworzony przynajmniej jeden otwór wyplywowy, a ponadto zawiera przynajmniej jeden z bezposrednio w niej umieszczonych elementów, na które sklada sie co najmniej jeden pancerz umieszczony w obrebie li tego trzonu wzglednie tworzacy jego plaszczyzne lub plaszczyzny czolowe i zblokowany mechanicznie z ogniotrwalym materialem ceramicznym, z którym jest w scislym kontakcie na calej powierzchni przylegania, nastepnie przynajmniej jeden przewód -- do przeplywu gazu lub plynu roboczego w trzonie114 274 17 18 i wreszcie wkladka ograniczajaca otwór wyplywo¬ wy, osadzona w ogniotrwalym materiale ceramicz¬ nym i posiadajaca lepsza niz ten material odpor¬ nosc na zuzycie, znamienna tym, ze przewód (150, 260, 261, 262) do przeplywu gazu lub plynu robo¬ czego jest ograniczony porowata wkladka 156, przepuszczajaca gaz, stanowiaca te czesc zewnetrz¬ nej powierzchni plyty przesuwnej (112), która sty¬ ka sie ze stopniem metalem przynajmniej wów¬ czas, gdy zasuwa jest zamknieta.

2. Zasuwa wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze wlot (151) przewodu (150, 260, 261, 262) do przeply¬ wu gazu lub plynu roboczego jest umieszczony na jednej z powierzchni czolowych plyty przesuwnej (112) i ma polaczenie z wylotem (152) do przewodu (150, 260, 261, 262), doprowadzajacym gaz lub plyn roboczy i znajdujacym sie w nieruchomej plycie (110, 111) zasuwy, z która wspólpracuje plyta prze¬ suwna (112), gdy znajduje sie ona w polozeniu, w którym do przewodu (150, 260, 261, 262), znajduja¬ cego sie w plycie przesuwnej (112) ma byc wpro¬ wadzany gaz-lub plyn roboczy.

3. Zasuwa wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, ze przewód (150) do przeplywu gazu lub plynu roboczego, znajdujacy sie w plycie przesuwnej (112) zawieradla zasuwy, przechodzi wokól obwodu otwo¬ ru wyplywowego (106) na luku kata co najmniej 180°, zanim dojdzie do porowatej wkladki przepu¬ szczajacej gaz (156), przy czym ten przewód (150) ma dodatkowy wylot (171), umieszczony w jednej z powierzchni czolowych plyty przesuwnej (112) z dala od tej czesci plyty przesuwnej (112), która w pozycji zamknietej kontaktuje sie ze stopionym metalem, przy czym wylot (171) wspólpracuje z podluznym rowkiem (172), uformowanym w plycie dolnej zasuwy (111), z która wspólpracuje plyta przesuwna (112) zawieradla, zas podluzny rowek (172) posiada wylot (173) usytuowany w plaszczyz¬ nie czolowej plyty dolnej (111), która styka sie z plyta przesuwna (112), przy czym usytuowanie wlotu (170) i wylotu (173) rowka (172) w plvci» dolnej (111) i dodatkowego wylotu (171) w plycie przesuwnej (112) nie pozwala na przeplyw gazu roboczego, kiedy plyta przesuwna zawieradla (112) znajduje sie w polozeniu zamknietym.

4. Zasuwa wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze pancerz (229) jest umieszczony w tej powierzchni plyty przesuwnej (112), która w pozycji zamknietej plyty przesuwnej (112) znajduje sie w oddaleniu od powierzchna kontaktujacej sie ze stopionym metalem, wynoszacy przynajmniej 20% grubosci plyty i jest wyposazony w elementy powodujace mechaniczne zblokowanie z materialem ceramicz¬ nym, stanowiace garby (230, 231), zagiecia (237), za¬ dziory (238, 239), prety (315), ksztaltowniki (250, 251), wchodzace w ogniotrwaly material ceramicz¬ ny, wzglednie faldy ((240) lub otwory (241) w pan¬ cerzu (229), w które wchodzi material ogniotrwaly.

5. Zasuwa wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze posiada zebra wzmacniajace (232, 233), znajdujace sie na plaszczu (64) i przystosowane do przenosze¬ nia naporu powstajacego w czasie uruchamiania zasuwy, które zawieraja przynajmniej jeden wy¬ step, znajdujacy sie w oddaleniu od otworu wy¬ plywowego (55), przy czym ten wystep wchodzi w odpowiadajace mu gniazdo w plycie przesuwnej zawieradla (312).

6. Zasuwa wedlug zastrz. 1 albo 4, znamienna tym, ze pancerz (229) spoczywa na co najmniej trzech kotwiacych odcinkach preta (315), znajduja¬ cych sie na wewnetrznej powierzchni plaszcza (64).

7. Zasuwa wedlug zastrz. 6, znamienna tym, ze co najmniej trzy kotwiace odcinki preta (315) sa usytuowane w oddaleniu, symetrycznie wokól otworu wyplywowego (55), tak, ze plyta przesuwna (312) moze swobodnie odginac sie nieznacznie w kierunku osiowym w obszarze otaczajacym otwór wyplywowy (55). 10 18 20 25 30114 274 Fig.5 160 Fig.3 ,H2 f «T 156 / ^ra-^ \ X j Fi 9.4 163 156 H^i 150 fX151 150 152 106 150 151/112 160 168^164^17141167 W X8 17Q T 162 168 Fig.6 jjfH /* „152 156 Fig.7.Fig 0 112 150 Ibb m114 274 Fig.11 192 194' 190 191 Ul- -193 Q106 ! 261 Fig.U 202 160 209 156 E& 106 205 W3& '/'///SA 1 iflfl iflP 182 20B 209 .112 Fig.15 LlB95_u__i8i_7S^ 209 .201 -203 .112 •2XJ W Fig.lB114 274 237 Fig.il (J7 J= L- L l-MJ o 106 V. ^236 237 112 UH 237 Fig.25 236 235 Fig.26 238 239 Fig. 22 229 230 J / 55 63 231 ssssp^ss^ t77&Kl^sy/;yj;. r 232 64 Fig. 23 Fig.27 L^^u_j_ui^^k^^a 2L0 Fig 26 riri '.^f;*Qjgs£au^J^^^jj114 274 2d5 237 Fig.30 55 250 63 Fig.31 TTTUT - 251 £=====sz======^===^z^zsz^^ -i-252 i i P=l- jrf 253 —r'! L=i-- O- —fi < ' 25'i-l- l| 63 TTTTI 25P 253 251. 250 \ ' Mg.3i 251 315 312- -y 4- V___ O, V,' 55 U O J O Fig. 33 PL PL PL