NL193270C - Werkwijze voor het aanbrengen van een film van een vloeibare bekledingssamenstelling op een substraat. - Google Patents

Description

1 193270

Werkwijze voor het aanbrengen van een film van een vloeibare bekledingssamenstelling op een substraat

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het aanbrengen van een film van een 5 vloeibare bekledingssamenstelling op een substraat, waarbij de bekledingssamenstelling op basis van een aromatische verbinding met functionele hydroxylgroepen en een polyisocyanaatverknopingsmiddel wordt verstoven, op het substraat wordt aangebracht en de aangebrachte film snel bij kamertemperatuur wordt verhard onder toepassing van een innig mengsel van een dampvormige tertiaire aminekatalysator en een draaggas.

10 Een dergelijke werkwijze is bekend uit de Britse octrooiaanvrage 2.099.723. Deze octrooiaanvrage beschrijft een werkwijze voor het aanbrengen van een bekleding van een hardbare bekledingssamenstelling omvattende een aromatische verbinding met functionele hydroxylgroepen en een polyisocyanaatverkno-pingsmiddel op een substraat met een poreus oppervlak. Hierbij wordt de bekledingssamenstelling in een eerste stap op het substraat aangebracht, bijvoorbeeld door besproeien. De opgebrachte bekledings-15 samenstelling wordt vervolgens in een afzonderlijke tweede stap gehard door het substraat met de hierop aangebrachte bekleding in een hardingskamer in contact te brengen met een atmosfeer die een dampvormige tertiaire aminekatalysator bevat, verkregen door het dampvormige tertiaire amine te mengen met een inert draaggas zoals stikstof of kooldioxide, waardoor het dispergeren van de katalysator in de hardingskamer wordt vergemakkelijkt en het risico van explosie wordt verminderd.

20 Volgens dit Britse octrooischrift vindt het harden van de bekledingssamenstelling derhalve plaats door het doordringen van de aminedamp tot in de opgebrachte bekledingssamenstelling

De werkwijze volgens deze Britse octrooiaanvrage heeft het nadeel, dat de gebruikte hardingskamers een aanzienlijke investering vereisen en veel ruimte innemen in de fabriek. Dergelijke kamers kunnen zich bijvoorbeeld over 12-15 m of meer uitstrekken teneinde een afdoende contacttijd tussen het hardbare 25 beklede substraat en de dampvormige amineatmosfeer te verzekeren. Tevens moeten deze hardingskamers speciaal worden ontworpen om te worden toegepast bij het harden van grote objecten, bijvoorbeeld onderdelen van motorvoertuigen. Het vervaardigen, bedrijven en in stand houden van dergelijke kamers gaat gepaard met extra kosten.

Doel van de uitvinding is het verschaffen van een werkwijze voor het aanbrengen van een bekledings-30 samenstelling op basis van een aromatische verbinding met functionele hydroxylgroepen en een polyisocya-naatverknopingsmiddel op een substraat en het harden hiervan, waarbij toepassing van de hierboven beschreven hardingskamers niet langer vereist is.

Dit doel wordt volgens de onderhavige uitvinding verwezenlijkt door de bekledingssamenstelling gelijktijdig met de dampvormige aminekatalysator door sproeien of spuiten op het te bekleden substraat aan 35 te brengen.

De onderhavige aanvrage heeft derhalve betrekking op een werkwijze van het in de aanhef beschreven type, met het kenmerk, dat gelijktijdig met en gescheiden van de vorming van de draaggasstroom met daarin de dampvormige tertiaire aminekatalysator, de bekledingssamenstelling wordt verstoven, waarna de verstoven bekledingssamenstelling en de katalysator bevattende draaggasstroom innig worden gemengd en 40 dit mengsel op het substraat wordt aangebracht.

Een voordeel van de werkwijze volgens de onderhavige uitvinding is, dat grote, omslachtige hardingskamers niet langer vereist zijn voor het harden van de bekledingen met de dampvormige tertiaire aminekatalysator. Verdere voordelen van de werkwijze volgens de onderhavige uitvinding zijn: - het aanbrengen en harden van de bekledingssamenstelling wordt in een enkele stap uitgevoerd; 45 - de flexibiliteit die wordt verschaft door het versproeien van de dampvormige aminekatalysator, zodat de werkwijze volgens de onderhavige uitvinding kan worden gebruikt voor het aanbrengen van bekledingen op een groot aantal verschillende voortbrengselen, die ongeschikt of onhandelbaar zijn voor het harden in een hardingskamer; - de hardingssnelheid van de volgens de werkwijze van de onderhavige uitvinding aangebrachte bekleding 50 is nagenoeg gelijk aan de hardingssnelheid die wordt verkregen onder toepassing van een hardingskamer; - de bekledingssamenstelling op de substraten kan een aanzienlijke dikte verkrijgen en toch volledig worden uitgehard; - de mogelijkheid verscheidene isocyanaatgroepen-bevattende hardingsmiddelen te gebruiken die alleen of een overheersende hoeveelheid alifatisch isocyanaat bevatten, welke klasse van isocyanaten tot dusverre 55 niet aanbevolen is voor toepassingen in bekledingen, die door het doordringen van dampvormige katalysatoren kunnen worden gehard; en - de hoge doelmatige verknoping van hydroxyl- en isocyanaatgroepen, die kan worden verkregen.

193270 2

Uit de Nederlandse octrooiaanvrage 8400754 is een werkwijze bekend voor het aanbrengen op een substraat van een film van een vloeibare bekledingssamenstelling in vloeibare vorm, die een aromatische verbinding met functionele hydroxylgroepen en een verknopingsmiddel met isocyanaatgroepen omvat, waarbij de aangebrachte film snel bij kamertemperatuur kan worden gehard.

5 Volgens deze werkwijze wordt in een eerste stap een verstuivende gasstroom gevormd, die een innig mengsel van een dragergas met een katalytische hoeveelheid van een dampvormig tertiair amine omvat. Deze verstuivende gasstroom wordt vervolgens gebruikt voor het verstuiven van de vloeibare bekledingssamenstelling. De aldus verkregen gasstroom met de verstoven bekledingssamenstelling wordt vervolgens op het substraat gericht, onder vorming van een film op het substraat.

10 Deze octrooiaanvrage beschrijft derhalve een gasverstuivingstechniek, waarbij de vloeibare bekledingssamenstelling in een geschikt spuitpistool met een van te voren gevormd mengsel van een draaggas en het dampvormige tertiaire amine wordt verstoven. Het gelijktijdig vormen van de draaggasstroom met de aminekatalysator en de verstoven bekledingssamenstelling, en het vervolgens mengen hiervan wordt niet beschreven.

15 Het Amerikaanse octrooischrift 2.823.143 beschrijft een werkwijze voor het door sproeien aanbrengen van een vloeibare bekledingssamenstelling op een substraat, waarbij de bekledingssamenstelling wordt verneveld en versproeid uit het mondstuk van een spuitpistool met een enkelvoudig mondstuk. Hierbij wordt de bekledingssamenstelling verneveld door middel van samengeperst draaggas, waarin de vereiste vloeibare katalysator homogeen is gedispergeerd in een hoeveelheid die vereist is voor het harden van de 20 versproeide hoeveelheid bekledingssamenstelling. Als mogelijke katalysatoren worden aminekatalysatoren genoemd, zoals diethylamine.

Volgens deze literatuurplaats wordt de vloeibare bekledingssamenstelling verneveld met een van tevoren gevormd mengsel van het draaggas en de aminekatalysator. Verder vermeldt deze aanvrage niets over de voordelen die samenhangen met het gebruik van een dampvormige aminekatalysator ten opzichte van een 25 vloeibare aminekatalysator, zoals een toegenomen hardingssnelheid.

Het Amerikaanse octrooischrift 2.955.058 beschrijft een werkwijze voor het door sproeien aanbrengen van opschuimbare polyurethanmaterialen. Bij deze werkwijze wordt een mengsel gevormd van een vloeibare polyesterpolyol, water, een tertiaire aminekatalysator en natriummethylsiliconaat, welk mengsel als een stroom wordt toegevoerd aan een centrale opening van een spuitpistool en met lucht wordt verstoven. 30 Afzonderlijk hiervan wordt een stroom gevormd met een polyisocyanaatpolyurethansamenstelling, welke stroom vanuit hetzelfde sproeipistool wordt versproeid door een concentrische opening die de hiervoor genoemde centrale opening omsluit, waarbij de poiyisocyanaatpolyurethan bevattende stroom met lucht wordt verneveld.

Nadat de afzonderlijk toegevoerde stromen uit het sproeipistool zijn versproeid, mengen zij terwijl zij van 35 het sproeipistool naar het te bekleden substraat worden gevoerd onder vorming van een bekleding die vervolgens uitzet onder verschaffing van een kleefvrij schuim voor isolatiedoeleinden.

Bij de werkwijze volgens de onderhavige uitvinding wordt de vloeibare bekledingssamenstelling langs mechanische weg verstoven, gemengd met het mengsel van de dampvormige aminekatalysator en het draaggas en vervolgens op het substraat aangebracht, door sproeien of spuiten met een spuitpistool.

40 De mechanische voortbrenging van een verstoven vloeibare bekledingssamenstelling kan bewerkstelligd worden door het gebruik van een gebruikelijke draaiende schijf, draaiende klok of een andere vorm van een mechanische verstuivingsinrichting. Verstuivingspatronen, die de spuitpistolen voor mechanisme verstuiving verlaten, zijn afhankelijk van fijne bestanddelen en stof van de bekledingssamenstelling, aangezien de stuwkracht van een verstuivingsstroom - zoals bij gasverstuivingstechnieken volgens de Nederlandse 45 octrooiaanvrage 8400754 - ontbreekt. Dientengevolge wordt gewoonlijk een stroom vormingsgas gebruikt. Een dergelijke vormingsgasstroom is een omhulsel van inert gas of lucht, gewoonlijk onder druk en met lage snelheid voor het verschaffen van enige richting aan de stroom voor het minimaliseren van verlies van fijne bestanddelen uit het voornaamste verstuivingspatroon.

Een gemodificeerde verstuivingstechniek, die het gebruik van vormingslucht inhoudt, is bekend als met 50 lucht geholpen verstuiving zonder lucht. Dit systeem verstuift de bekledingssamenstelling door de bekleding door een opening te pompen. Een vormingslucht met lage druk helpt bij het handhaven van het spuitpatroon en verbetert de overige doelmatigheid. Tot gebruikelijke, met lucht geholpen spuitpistolen zonder lucht behoren Drago AA 2000 en AA 3000 systemen (Greaco, Minneapolis, Minnesota).

Mechanische verstuivingstechnieken worden vaak gecombineerd met elektrostatische spuittechnieken.

55 De werkwijze volgens de onderhavige uitvinding werkt zeer doelmatig en effectief onder elektrostatische en niet-elektrostatische spuitomstandigheden. Wanneer het verstoven product van de bekledingssamenstelling mechanisch of door sproeidruk wordt gevormd, d.w.z. onder niet met gas verstoven spuitomstandigheden, is 3 193270 de dampvormige tertiaire aminekatalysator aanwezig in de stroom vormingslucht, die tezamen met een dergelijke spuituitvoeringsvorm gebruikt wordt.

Verrassenderwijs werd gevonden, dat bij de werkwijze volgens de onderhavige uitvinding een zodanig innig contact en een zodanige menging van de vormingslucht en het verstoven product van de bekledings-5 samenstelling tussen het spuitmondstuk en het te bekleden substraat wordt verkregen, dat de harding op het substraat gemakkelijk verloopt. Derhalve betekent voor de doeleinden van de onderhavige uitvinding ’’gelijktijdige voortbrenging” van het verstoven product van de bekledingssamenstelling en de met dampvor-mig tertiair amine beladen gasstroom, dat het vloeibare bekledingspreparaat met het dampvormige tertiaire amine in innig contact wordt gebracht en wordt gemengd op een tijdstip voorafgaande aan de afzetting van 10 het verstoven product van de bekledingssamenstelling op het te bekleden substraat. Hierbij hebben dit contact en deze menging plaats nadat het verstoven product gevormd is onder toepassing van een stroom vormingsgas zoals hiervoor beschreven. Zolang als de fijne nevel of het verstoven product van verstoven deeltjes in contact is met de dampvormige tertiaire aminekatalysator, wordt de onderhavige uitvinding in stand gehouden.

15 Omdat de tertiaire aminekatalysator uit het spuitpistool wordt afgevoerd, is een voorzorgsmaatregel betreffende veiligheid en milieu, dat het bedrijven van het spuitpistool met dampvormige aminekatalysator in een gebruikelijke verfspuitoverkapping of verfspuitcabine wordt uitgevoerd. Hierbij kan het uit de spuitcabine afkomstige materiaal in de atmosfeer worden afgevoerd of kan het amine aan een gebruikelijke wasbehandeling worden onderworpen, met name onder toepassing van een zuur zoals zwavelzuur of fosforzuur 20 of op een andere gebruikelijke wijze worden afgevoerd.

Derhalve omvat de apparatuur die vereist is voor het versproeien van de dampvormige aminekatalysator volgens de onderhavige uitvinding een inrichting voor het leveren van amine, een gebruikelijk spuitpistool, eventueel een gebruikelijke verfspuitcabine of -kap en eventueel een gebruikelijke inrichting voor het uitwassen van aminen. Behalve het spuitpistool en de spuitcabine is de overige apparatuur vereist voor het 25 uitvoeren van gebruikelijke, door doordringen van damp hardbare bekledingen onder toepassing van een hardingskamer. Het spuitpistool en de spuitcabine zijn echter gebruikelijk en worden normaliter aangetroffen in fabrieken die gebruikelijke bekledingslijnen hebben. De formuleringen van de bekledingen behoeven niet veranderd te worden, behalve wellicht wat betreft de instelling van de viscositeit voor toepassing bij de werkwijze volgens de uitvinding voor het versproeien van dampvormige aminekatalysator, zoals hierin wordt 30 beschreven. Derhalve kan de uitvinding gemakkelijk worden aangepast en uitgevoerd bij verfspuitlijnen, die op een in de techniek gebruikelijke wijze zijn uitgevoerd. Zoals uit de volgende beschrijving en voorbeelden duidelijker zal worden, kunnen de beklede delen na een korte periode, volgend op het bekleden, bijvoorbeeld 5-15 minuten, gemakkelijk worden gehanteerd, hetgeen betekent dat in de fabriek kortere lijnen mogelijk worden. Zoals uit de voorbeelden zal blijken zal bovendien bij toepassing van milde verwarming 35 door middel van gestuwde lucht op de beklede substraten het verwijderen van oplosmiddelen uit de films worden versneld en zullen de hardingstijden drastisch worden verminderd.

Wegens de unieke innige aanraking van het dampvormige tertiaire amine en de verstoven vloeibare bekledingssamenstelling kan de dikte van de bekledingssamenstelling op substraten een aanzienlijke dikte verkrijgen en toch volledig worden uitgehard. Dit staat in tegenstelling met de gebruikelijke hardingstechniek, 40 waarbij doordringing van damp wordt toegepast, onder gebruikmaking van een damp bevattende hardingskamer, waarin zeer dunne films moeten worden gehard teneinde een volledige diffusie van het dampvormige amine door de film te verzekeren. Films met een dikte van ongeveer 0,25-0,38 mm of meer (droog) kunnen echter met succes worden aangepast en uitgehard volgens de werkwijze voor het versproeien van de dampvormige tertiaire aminekatalysator volgens de onderhavige uitvinding. Het beklede deel kan aan de 45 lucht worden gedroogd bij de heersende temperatuur en er zal een snelle harding plaats vinden. Normaliter zullen in fabrieken kortere lijnen vereist zijn omdat de bekleding in een dergelijk korte tijd vrij van kleverigheid wordt. Bovendien zijn niet langer gebruikelijke hardingsovens vereist. De hardingssnelheid kan echter zelfs nog meer worden verhoogd door vergroting van de hoeveelheid oplosmiddel, die uit de aangebrachte film wordt verdreven. Een dergelijke uitdrijving van oplosmiddel kan worden vergroot of bevorderd door een 50 behandeling, die op de meest geschikte wijze thermisch plaats vindt. Dit betekent dat de door sproeien onder toepassing van dampvormige aminekatalysator aangebrachte bekleding op het substraat kan worden blootgesteld aan een thermische behandeling bij lage of middelmatige temperatuur (bijvoorbeeld 50-150°C, bij voorkeur gedurende een korte periode, bijvoorbeeld ongeveer 1-5 minuten). Natuurlijk betekent een verhoogde behandelingstemperatuur een kortere behandelingstijd en omgekeerd. Een dergelijke thermische 55 behandeling wordt uitgevoerd onder omstandigheden, die gunstiger zijn (bijvoorbeeld wat betreft tijd en temperatuur) dan de omstandigheden, die nodig zijn voor door verhitten harden van een isocyanaat- 193270 4 polyolbekleding, in het bijzonder aangezien tijdens een dergelijke thermische behandeling geen katalysator wordt toegevoegd.

Een ander onverwacht voordeel, bereikt vanwege de unieke innige aanraking tussen de dampvormige tertiaire aminekatalysator en het verstoven product van de vloeibare bekledingssamenstelling is de blijkbaar 5 hoge doelmatige verknoping van hydroxyl- en isocyanaatgroepen, die plaats heeft. Verondersteld wordt dat aanzienlijk meer verknoping plaats heeft voor het bereiken van het gelpunt, dan plaats heeft zelfs bij toepassing van de dampvormige aminekatalysator in een hardingskamer. Een gevolg van de verbeterde doelmatigheid van de verknoping is, dat de bekledingssamenstelling een aanzienlijk verbeterde rek-eigenschap vertoont. Een ander gevolg van de verbetering in verknopingsdoelmatigheid is de mogelijkheid 10 bekledingssamenstellingen te formuleren met een isocyanaatindex dichterbij de eenheid, hoewel dit thans niet experimenteel bewezen is.

Wat betreft de vloeibare bekledingssamenstellingen, die bij de werkwijze volgens de uitvinding voor het versproeien van de dampvormige aminekatalysator kunnen worden toegepast, kunnen nagenoeg alle, door doordringen van damp hardbare bekledingssamenstellingen volgens de werkwijze van de uitvinding worden 15 gehard. Door doordringen van damp hardbare bekledingssamenstellingen omvatten met name een ten minste een aromatische functionele hydroxylgroepen bevattend polymeer of hars, een verscheidene isocyanaatgroepen bevattend hardingsmiddel, dat gewoonlijk een aanzienlijk aromatisch isocyanaatgehalte bevat, en eventueel een vluchtig organisch oplosmiddel daarvoor. Voor de bereiding van een bekledingssamenstelling met een aanvaardbare gebruiksduur voor toepassing als een eenverpakkingssysteem verdient 20 een hars met een overheersend gehalte aromatische hydroxylgroepen de voorkeur. Wanneer de gebruiksduur niet een beperkende factor is en/of wanneer twee verpakkingssystemen aanvaardbaar zijn, is het gebruik van een hars, die alleen alifatische hydroxylgroepen bevat toelaatbaar. Vaak evenwel zullen mengsels van aromatische en alifatische hydroxylgroepen in harsen en polymeren, die voor de techniek van de bekledingen bruikbaar zijn, worden aangetroffen. Aangezien stabiele eenverpakkingssystemen de 25 voorkeur verdienen, zal veel van de volgende beschrijving verwijzen naar harsen met aromatische hydroxylgroepen; het zal evenwel duidelijk zijn, dat het gebruik van harsen met alifatische hydroxylgroepen toelaatbaar is. Met betrekking tot het ten minste een aromatische hydroxylgroep bevattend polymeer of hars wordt in het Amerikaanse octrooischrift 3.409.579 een bindmiddelsamenstelling van een fenol-aldehydhars (welke resol, novolak en resitol bevat), die bij voorkeur benzylether - of polyetherfenolhars, een vloeibaar 30 polyisocyanaat en een tert.amine-hardingsmiddel (dat dampvormig kan zijn), gedispergeerd in een organisch oplosmiddel, omvat. Het Amerikaanse octrooischrift 3.676.392 beschrijft een harssamenstelling in een organisch oplosmiddel, bestaande uit een polyetherfenol of een eindstandige methylolgroepen bevattende fenolhars (resol), een vloeibaar polyisocyanaat en een basisch hardingsmiddel. Het Amerikaanse octrooischrift 3.429.848 beschrijft een samenstelling zoals die in het Amerikaanse octrooischrift 3.409.579, 35 waaraan een si laan is toegevoegd.

Het Amerikaanse octrooischrift 3.789.044 is gericht op een hardbare samenstelling, bestaande uit een polyepoxyhars, die is gemaskeerd met hydroxybenzoëzuur, een polyisocyanaat en een tert.amine, dat gasvormig kan zijn. In het Amerikaanse octrooischrift 3.822.226 wordt een hardbare samenstelling beschreven, die bestaat uit een fenol, die is omgezet met een onverzadigd materiaal, zoals vetzuren, oliën, 40 vetzuuresters, butadieenhomopolymeren, butadieencopolymeren, alcoholen en zuren; een polyisocyanaat; en een tert.amine, dat gasvormig kan zijn. In het Amerikaanse octrooischrift 3.836.491 wordt een hardbare samenstelling beschreven, die bestaat uit een functionele hydroxylgroepen bevattend polymeer (bijv. polyester, acrylpolymeer of (polyether), dat is gemaskeerd met hydroxybenzoëzuur, een polyisocyanaat en een tert.amine, dat gasvormig kan zijn. Het Britse octrooischrift 1.369.351 is gericht op een harsachtige 45 samenstelling, die hardhaar is door blootstelling aan dampvormig amine of bij aanraking met een vloeibaar amine, waarbij deze samenstelling een polyisocyanaat en een hydroxy- of epoxyverbinding omvat, die is gemaskeerd met een difenolzuur. Volgens het Britse octrooischrift 1.351.881 wordt een polyhydroxy-, polyepoxy- of polycarboxylhars gemodificeerd met het reactieproduct van een fenol en een aldehyd, welke gemodificeerde hars vrije fenolische hydroxylgroepen bevat, welke vervolgens kunnen worden omgezet met 50 een polyisocyanaat bij aanwezigheid van een vloeibaar of gasvormig tert.amine teneinde verknoping en harding van de samenstelling te verkrijgen. Veel van de materialen in de bovengenoemde literatuurplaatsen wordt besproken in de publicatie ’’Vapor Permeation Curing”, FATIPEC Congress, 11, 1972, biz. 335-342.

In het Amerikaanse octrooischrift 2.967.117 wordt een bekledingssamenstelling van een polyhydroxypo-lyester en een polyisocyanaat beschreven, welke samenstelling wordt gehard bij aanwezigheid van een 55 gasvormig tert.amine. In het Amerikaanse octrooischrift 4.267.239 wordt voorgesteld p-hydroxybenzoëzuur om te zetten met een alkydhars en het product te harden met een isocyanaat-hardingsmiddel, eventueel met een dampvormige tert.aminekatalysator. Volgens het Amerikaanse octrooischrift 4.298.658 wordt een 5 193270 met 2,6-dimethylol-p-cresol gemodificeerde alkydhars voorgesteld, die wordt gehard met een isocyanaat-hardingsmiddel, eventueel met een dampvormig tert.amine.

Functionele aromatische hydroxylgroepen bevattende polymeren, die recentelijk en tegenwoordig de voorkeur verdienen, worden echter beschreven in de Amerikaanse octrooischriften 4.343.839, 4.365.039 en 5 4.374.167; in deze octrooischriften worden polyesterbekledingen beschreven, die speciaal geschikt zijn voor buigbare substraten en een functionele aromatische hydroxylgroep bevattend condensatieproduct, een verscheidene isocyanaatgroepen bevattend hardingsmiddel, een vluchtig organisch oplosmiddel daarvoor en een afzonderlijk bederf tegengaand middel van een organische verbinding, die fysisch onverenigbaar met de bekledingssamenstelling is en een effectieve ketenlengte van ten minste ongeveer 12 koolstofatomen bezit, 10 omvatten. In het Amerikaanse octrooischrift 4.374.181 worden bekledingen beschreven, die speciaal geschikt zijn voor door reactie-spuitgieten verkregen (reaction injection molded (RIM) urethandelen, waarbij de samenstelling bestaat uit een functionele aromatische hydroxylgroepen bevattend condensatieproduct, dat een lineair alifatisch tweebasisch zuur, een lineaire alifatische glycol en een combinatie van een lineaire alifatische glycol en een aromatisch dicarbonzuur, en een fenol-maskeringsmiddel, waarbij het molecule-15 gewicht en het equivalentgewicht nauwkeurig worden ingesteld, omvat. In de bekledingssamenstelling worden een verscheidene isocyanaatgroepen bevattend hardingsmiddel en een vluchtig organisch oplosmiddel opgenomen. In het Amerikaanse octrooischrift 4.331.782 wordt een hydroxybenzoëzuur-epoxyadduct beschreven voor het maskeren van polyesterharsen, welke op ideale wijze geschikt zijn voor door doordringen van damp hardbare bekledingssamenstellingen. Volgens het Amerikaanse octrooischrift 20 4.343.924 wordt een gestabiliseerd fenol-functioneel condensatieproduct van een fenol- aldehydreactieproduct, dat een groot aantal methylol- en fenolgroepen bevat, en een polyol, polycarbonzuur of polyepoxide voorgesteld, waarbij het reactieproduct wordt omgezet met een selectief trans-methyloleringsmiddel voor het in aanzienlijke mate omzetten van resterende methylolgroepen in niet-actieve waterstofgroepen. Het gestabiliseerde fenol-functionele condensatieproduct wordt verenigd met een 25 verscheidene isocyanaatgroepen bevattend verknopingsmiddel en een organisch oplosmiddel daarvoor voor het harden door doordringen van damp. In het Amerikaanse octrooischrift 4.366.193 wordt de toepassing beschreven van een functionele aromatische hydroxylgroepen bevattende verbinding, welke al dan niet gesubstitueerd 1,2-dihydroxybenzeen of derivaten ervan omvat, voor door doordringen van damp hardbare bekledingen. In het Amerikaanse octrooischrift 4.368.222 wordt het unieke van de toepassing van door 30 doordringen van damp hardbare bekledingen voor wat betreft het oppervlak poreuze substraten van met vezels versterkte vormsamenstellingen (bijv. SMC) voor het zo gering mogelijk houden van onvolkomenheden in het oppervlak van de geharde bekleding schreven. In het Amerikaanse octrooischrift 4.396.647 wordt het gebruik van 2,3',4-trihydroxydifenyl voor het harden door doordringen van damp beschreven.

Het zal duidelijk zijn, dat andere aromatische hydroxylgroepen bevattende polymeren en harsen kunnen 35 worden gebruikt voor het vormen van door doordringen van damp hardbare bekledingssamenstellingen voor de toepassing bij de werkwijze volgens de uitvinding voor het versproeien van de dampvormige aminekata-lysator. Indien de polyol hardhaar is met een verscheidene isocyanaatgroepen bevattend hardingsmiddel bij aanwezigheid van een dampvormig tert.amine en versproeibaar is (d.w.z. als zodanig, door verhitten of dispergeren in een oplosmiddel voldoende vloeibaar is), is een dergelijke polyol geschikt voor de toepassing 40 volgens de onderhavige uitvinding.

Verscheidene isocyanaatgroepen bevattende verknopingsmiddelen verknopen met de aromatische hydroxylgroepen van het gevormde, door adduct gemaskeerde polymeren onder invloed van een dampvormig tert.amine, waarbij urethanverbindingen worden gevormd en de bekleding wordt gehard. Aromatische isocyanaten verdienen de voorkeur om bij kamertemperatuur een redelijke gebruiksduur en de gewenste 45 snelle reactie bij aanwezigheid van de dampvormige tert.aminekatalysatoren te verkrijgen. Voor bekledingen met hoogwaardige eigenschappen kan een beginkleur alsmede de verkleuring tengevolge van zonlicht zo gering mogelijk worden gehouden door ten minste een middelmatig gehalte alifatisch isocyanaat in het hardingsmiddel op te nemen. Natuurlijk worden polymere isocyanaten gebruikt om toxische dampen van isocyanaatmonomeren te verminderen. Verder worden volgens de uitvinding met alcohol gemodificeerde en 50 op andere wijze gemodificeerde isocyanaatsamenstellingen toegepast. Verscheidene isocyanaatgroepen bevattende verbindingen zullen bij voorkeur ongeveer 2 t/m 4 isocyanaatgroepen per molecule bevatten voor de toepassing in de bekledingssamenstellingen volgens de uitvinding. Geschikte, verscheidene isocyanaatgroepen bevattende verbindingen, die volgens de uitvinding worden toegepast zijn bijvoorbeeld hexamethyleendiisocyanaat, 4,4'-tolueendiisocyanaat (TDI), difenylmethaandiisocyanaat (MDI), polymethylol-55 fenyldiisocyanaat (polymeer MDI of PAPI), m- en p-fenyleendiisocyanaat, bitolyleendiisocyanaat, trifenyl-methaantriisocyanaat, tris-(4-isocyanatofenyl)-thiofosfaat, cyclohexaandiisocyanaat (CHDI), bis-(isocyanato-methyl)-cyclohexaan (H6XDI), dicyclohexylmethaandiisocyanaat (H12MDI), trimethylhexaandiisocyanaat, 193270 6 dimeerzuurdiisocyanaat (DDI), dicyclohexylmethaandiisocyanaat en dimethylderivaten daarvan, trimethylh-examethyleendiisocyanaat, lysinediisocyanaat en de methylester ervan, isoforondiisocyanaat, methylcyclo-hexaandiisocyanaat, 1,5-naftaleendiisocyanaat, trifenylmethaantriisocyanaat, xylyleendiisocyanaat en methyl-en gehydrogeneerde derivaten ervan, polymethyleenpolyfenylisocyanaten, chloorfenyleen-2,4-diisocyanaat 5 en dergelijke en mengsels daarvan. Aromatische en alifatische polyisocyanaatdimeren, -trimeren, -oligomeren, -polymeren (met inbegrip van biureet- en isocyanuraatderivaten) en functionele isocyanaatgroe-pen bevattende prepolymeren zijn vaak verkrijgbaar als tevoren gevormde verpakkingen en dergelijke verpakkingen zijn ook geschikt voor de toepassing volgens de onderhavige uitvinding.

De verhouding van de aromatische hydroxylequivalenten van de functionele fenolgroepen bevattende 10 verbinding tot de isocyanaatequivalenten van het verscheidene isocyanaatgroepen bevattende verknopings-middei dient bij voorkeur groter dan 1:1 te zijn en kan maximaal ongeveer 1:2 bedragen. De exact beoogde toepassing van de bekledingssamenstelling zal vaak deze verhouding of isocyanaatindex bepalen. Bij grote verknopingsdichtheden of isocyanaatequivalenten worden hardere maar betrekkelijk onbuigzame films verkregen, terwijl bij lagere verknopingsdichtheden of isocyanaatequivalenten de buigzaamheid van de films 15 toeneemt. Het optimaliseren van de desbetreffende eigenschap of combinatie van gewenste eigenschappen kan door een deskundige worden bepaald.

Het oplosmiddel of de drager voor de bekledingssamenstelling is een mengsel van vluchtige organische oplosmiddelen, dat bij voorkeur ketonen en esters bevat om de viscositeit van de samenstelling zo laag mogelijk te houden. Er kunnen enige aromatische oplosmiddelen nodig zijn en deze zijn met name een deel 20 van de vluchtige bestanddelen in de in de handel verkrijgbare isocyanaatpolymeren. Tot voor de polyolhars geschikte oplosmiddelen behoren bijvoorbeeld methylethylketon, aceton, methylisobutylketon, ethyleengly-colmonoethyletheracetaat (in de handel gebracht onder de merknaam Cellosolve-acetaat) en dergelijke. Enkele oplosmiddelen kunnen te vluchtig zijn, zodat mengsels de voorkeur kunnen verdienen. Tot voor het poiyisocyanaat geschikte, in de handel verkrijgbare oplosmiddel behoren tolueen, xyleen, Cellosolve-acetaat 25 (Cellosolve is een geregistreerde merknaam en Cellosolve-acetaat is ethyleenglycolmonoethyletheracetaat) en dergelijke. Dergelijke aromatische oplosmiddelen zijn in aanzienlijke mate verenigbaar met het voorkeur verdienende keton en de esteroplosmiddelen voor de polyesterhars, wanneer de inhoud van de twee verpakkingen in het vat wordt gemengd. Gewoonlijk wordt voldoende oplosmiddel toegevoegd teneinde het gehalte aan niet-vluchtige bestanddelen van de bekledingssamenstelling te verlagen tot ongeveer 50-80 30 gew.% om een voor het versproeien in de praktijk geschikte viscositeit te bereiken, die afhankelijk is van de pigmentatie. Er dient te worden opgemerkt, dat het effectieve gehalte van niet-vluchtige vaste stoffen van de bekledingssamenstelling kan worden vergroot door het opnemen van een betrekkelijk gering- of niet-vluchtige (bij hoge temperatuur kokende) ester-weekmaker, die voor het grootste deel in de geharde film wordt vastgehouden. Tot geschikte ester-weekmakers behoren bijvoorbeeld dibutylftalaat, di-(2-ethylhexyl)-35 ftalaat (DOP) en dergeiijke. De hoeveelheid van de ester-weekmaker dient niet meer dan 5-10 gew.% te bedragen, anders kan verlies van de bestandheid tegen bederf optreden.

Het zal duidelijk zijn dat vaak extra oplosmiddel vereist kan zijn om een geschikte viscositeit te bereiken voor het versproeien van de bekledingssamenstelling volgens de voorschriften van de onderhavige uitvinding. De exacte viscositeit, die vereist is voor de bekledingssamenstelling, zal meestal worden bepaald 40 door het type van de toegepaste inrichting voor het versproeien, ofschoon bijvoorbeeld aanbrengen op verticaal geplaatste delen de viscositeitsvereisten van de bekledingssamenstelling kan veranderen teneinde het aflopen en druipen van de bekledingssamenstelling te voorkomen. Voor het aanbrengen van de bekledingssamenstelling op onderdelen, die worden blootgesteld aan overbespuiting, kan regeling van de oplosmiddelen voor het bereiken van een langere open tijd van de bekledingssamenstelling gemakkelijk in 45 praktijk worden gebracht.

Wat betreft de kwaliteitsvereisten, waaraan door de bekledingssamenstelling wordt voldaan, dient te worden opgemerkt, dat de bekledingssamenstelling, de polyolhars en het isocyanaat-verknopingsmiddel een minimale houdbaarheid van ten minste 4 uren in een open vat hebben en in het algemeen bedraagt de houdbaarheid meer dan 8 uren en kan zelfs 18 uren of meer bedragen. Dergelijke lange houdbaarheden 50 betekenen, dat het opnieuw vullen van het vat tijdens de toepassing bij verwisselingen in het algemeen niet vereist is. Bovendien is de houdbaarheid van de bekledingssamenstelling in een gesloten houder in het algemeen meer dan een maand. Na bewaren van de bekledingssamenstelling kan de bewaarde samenstelling met een geschikt oplosmiddel worden versneden tot de voor de toepassing geschikte viscositeit; een dergelijke samenstelling behoudt alle voortreffelijke kwaliteitseigenschappen, die deze aanvankelijk bezat.

55 Tot aanvullende bestanddelen, die op geschikte wijze in de bekledingssamenstelling volgens de uitvinding kunnen worden opgenomen behoren kleurpigmenten, weekmakers, middelen voor het vlakmaken 7 193270 ("flatting agent”), middelen voor het regelen van de vloei en een groot aantal verschillende gebruikelijke verftoevoegsels.

Er dient te worden opgemerkt, dat een bekledingssamenstelling (bijv. polyol, verscheidene isocyanaat-groepen bevattende verknopingsmiddellen eventueel oplosmiddel) geschikt is voor de toepassing volgens 5 de onderhavige uitvinding indien deze kan worden getransporteerd of verplaatst door leidingen naar het sproeimondstuk en daaruit kan worden verstoven. Meestal wordt dit overgebracht in de bekledingssamenstelling, die vloeibaar is. Voor de doelstellingen volgens de uitvinding omvat een vloeibare bekledingssamenstelling een bekledingssamenstelling die bij kamertemperatuur vloeibaar is, door verhitten vloeibaar kan worden gemaakt om te worden versproeid of door dispergeren in een oplosmiddel vloeibaar 10 wordt gemaakt om te worden versproeid. Elke wijze, waarop de bekledingssamenstelling kan worden vervloeid of vloeibaar kan worden gemaakt voor het versproeien door verstuiven is geschikt voor de toepassing volgens de onderhavige uitvinding, onder voorwaarde dat de hardingschemie onder toepassing van dampdoordringing wordt gehandhaafd.

De dampvormige aminekatalysator is een tertiair amine, met inbegrip van bijvoorbeeld tertiaire aminen, 15 die substituenten bevatten, zoals alkyl-, alkanol-, aryl- en cycloalifatische groepen en mengsels daarvan. Bovendien kunnen heterocyclische tertiaire aminen ook bij de onderhavige uitvinding op geschikte wijze worden toegepast. Tot representatieve tertiaire aminen behoren bijvoorbeeld triëthylamine, dimethylethyl-amine, trimethylamine, tributylamine, dimethylbenzylamine, dimethylcyclohexylamine, dimethylethanolamine, diëthylethanolamine, triëthanolamine, pyridine, 4-fenylpropylpyridine, 2,4,6-collidine, chinoline, isochinoline, 20 N-ethylmorfoline, triëthyleendiamine en dergelijke en mengsels daarvan. Bovendien is het denkbaar amineoxiden en kwaternaire ammoniumverbindingen te gebruiken afhankelijk van de praktische uitvoerbaarheid dergelijke aminen in de dampfase te verschaffen. Talloze tertiaire aminekatalysatoren zijn thans verkrijgbaar en zullen bij de werkwijze bovendien werken. Opgemerkt wordt, dat de katalytische activiteit van de tertiaire aminekatalysatoren verbeterd kan worden door toevoeging van complexe zouten aan de 25 bekledingssamenstelling zoals vermeld in het bulletin, "The Activation of ÏPDI by Various Accelerator

Systems”, Veba-Chemie AG, Gelsenkirchen-Bue, Duitse Bondsrepubliek. Derhalve kan de toevoeging van ferri-, mangani- en aluminiumzouten aan het vloeibare bekledingspreparaat uitgevoerd worden als een uitvoeringsvorm van de onderhavige uitvinding.

Terwijl de verhouding van dampvormige aminekatalysator kan variëren tot 6% of meer, zullen percentage» ges kleiner dan 1% gewoonlijk voldoende zijn, bijvoorbeeld tussen ongeveer 0,25 en 1%. Er dient te worden opgemerkt, dat grotere hoeveelheden aminekatalysator niet worden aanbevolen wanneer lucht of andere bronnen van moleculaire zuurstof aanwezig zijn, aangezien explosieve mengsels zullen worden gevormd.

De tertiaire aminekatalysator bevindt zich in de dampvorm in een dragergas, dat inert kan zijn, zoals stikstof of kooldioxide of kan zich in lucht of mengsels daarvan bevinden. Het handhaven van de tert.aminekatalysa-35 tor in de dampfase kan echter door een deskundige worden uitgevoerd.

Wat betreft het type van de inrichting, die vereist is voor het voortbrengen van het dampvormige amine en het afgeven van het dampvormige amine in dragergas, wordt in de techniek een groot aantal verschillende aminedampgeneratoren vervaardigd en meestal toegepast bij de ’’cold box”-werkwijze in de gietindustrie. Verschillende typen van algemeen toegepaste aminegeneratoren omvatten het vloeistof-40 injectortype en het verdampertype. De aminegenerator van het injectortype drijft een vloeibaar amine in een stroom snel bewegend dragergas, hetzij samengeperste lucht hetzij inert gas, zoals droog C02 of N2. De wervelende gasstroom verdampt het vluchtige amine en voert het mee naar het spuitpistool. De aminekatalysator wordt volgens één van de volgende twee mechanismen in de dragergasleiding gedreven. Het eerste mechanisme betreft een gekalibreerde zuiger, die werkt tegen terugslag- of verdeelafsluiters. De tweede 45 methode betreft een zich onder druk bevindende amine bevattende houder, welke gedurende een tevoren vastgestelde tijdsduur amine afgeeft. De aminegenerator van het verdampertype brengt de vergassing van de aminekatalysator tot stand door dragergas door een diep bad van vloeibaar amine te laten borrelen (borreltype) of door het amine voor het mengen met het dragergas te verhitten (koken) (mengtype). Alle aanvaardbare in de handel verkrijgbare typen generatoren en variaties daarvan kunnen in een korte tijd 50 dampvormig amine afgeven en kunnen op geschikte wijze worden gemodificeerd voor het verschaffen van een voldoende volume, met name onder toepassing van een verzamelvat om schommelingen te kunnen opvangen, zoals vereist is voor de langdurige perioden, waarin eisen worden gesteld aan het aminegenera-torsysteem. Natuurlijk zullen alle leidingen met stoom of op andere wijze worden verhit om te verzekeren dat de dampvormige aminekatalysator niet in een van de leidingen condenseert. Ook de aminegeneratoren 55 en -verzamelvaten zullen meestal voor hetzelfde doel worden verhit. Een representatieve aminedampgene-rator, die wordt toegepast in de gietkernindustrie, wordt weergegeven in het Amerikaanse octrooischrift 4.051.886.

193270 8

In de voorbeelden I—IV werd bij de nieuwe sproeimethode voor de harding een DeVilbiss model RAB-500 roterende verstuiver (Amerikaanse octrooischriften 3.708.240, 3.708.241 en 4.060.336) gebruikt. Bedrijfspa-rameters van deze apparatuur zullen in de voorbeelden worden uiteengezet.

Dampvormig amine in het stikstofdragergas werd voortgebracht met de draagbare aminegenerator van 5 Moy, Amerikaanse octrooiaanvrage 607.248, ingediend 4 mei 1984. In het kort gezegd stroomt stikstof door een eerste drukregulator, die de amineketeldruk regelt, naar een geïsoleerde verhitte amineketel. Uit de ketel wordt product N2/amine onttrokken, dat door een tweede drukregelator stroomt, die de afleveringsdruk van de stroom naar de spuitpistolen regelt. Amineconcentraties en generatoromstandigheden zullen in de voorbeelden uiteen worden gezet, alsmede de typen beklede substraten.

10

Voorbeeld I

De volgende vloeibare bekledingssamenstellingen werden geformuleerd: 15 Formulering 112-2G gew.dln. g

Polyolbasis 112-2 637,0 polyol 51400-5° > 375,0 polyol 1002(2) 125,0 20 cellosolve-acetaat 180,0 MPA-60X-toevoegsel(3) 16,0

Anti-Terra U toevoegsel<4) 1,0

Raven Black 1255 pigment(5) 27,0

Baramite XF pigment<6) 644,0 25 MIBK 34,0

Mondur CB-60 isocyanaat(7) 154,0 cellosolve-acetaat 90,0 (1) Polymeer van isoftaalzuur (6,67 gew.%), 1,4-butaandiol (28,97 gew.%), azelaïnezuur (41,35 gew.%), difenolzuur (23,01 gew.%).

2q (2) Aromatische, eindstandige hydroxylgroepen bevattende polyester van voorbeeld I van het Amerikaanse octrooischrift 4.374.167.

(3) Thixotroop Theologisch toevoegsel, 40% niet-vluchtige vaste stoffen (in xyleen), dichtheid 0,872 g/cm3, stortgewicht 0,872 l/kg, NL Chemicals/NL Industries, Ine., Highstown, New Jersey 08520.

(4) Pigmentbekledingsmiddel van onbekende samenstelling ter voorkoming van sedimentatie van pigment, Byk Mallinkrodt, Ine.

(5) Een gasroet geleverd door Columbian Chemical Company, een divisie van Cities Chemical Company, Tulsa, Oklahoma.

(6) Baryt met een gemiddelde deeltjesgrootte van 2,5 pm, Thompson, Weinman & Company, Cartersville, Georgia 30120.

35 (7) Aromatisch isocyanaat (WCO-equivalent van 10,0-11,0)-verbinding, Mobay Chemical Company.

Formulering 150-1

Deel A kg liter 40 polyol 1002 25,8 23,9

Chrome Yellow X-3356(1) 53,1 9,5

Phthalo Blue BT-479-D(2) 3,2 2,34 titaandioxide RCL-6<3) 3,6 0,95 cellosolve-acetaat 24,9 25,7 45 FC-430 oppervlakte-actief middel(4) 0,9 1,06

Malen (kogelmolen tot 7 + Hegman) polyol 1002 116,6 105,1 polyol 4301-51(5) 17,2 16,1

Deel B

50 isocyanaat 41400-E-0(6) 53,1 46,0 isocyanaat 51400-D-0<7) 53,1 46,2 glycolether PM acetaat(8) 19,0 19,8 cellosolve-acetaat 31,3 32,2 dicyclopentenyloxyethylmethacrylaat<9) 21,7 20,5 55 methylethylketon 12,9 15,8 cyclohexanon 12,7 13,4 9 193270 (1) middelgroot geel pigment, Color Index nr. 77600, color index naam Y-34, Ciba-Geigy.

(2) koperftalocyaninepigment, Color Index nr. 74160, Color Index pigment nr. Blue 15:2, E.l. DuPont de Nemours and Co.

(3) titaandioxide-pigmenl, SCM Corporation, Baltimore, Md.

(4) een niet-ionogeen fluorkoolstof oppervlakte-actief middel, Minnesota Mining- and Manufacturing Co., St. Paul, Minn., gebruikt met 25% 5 in methylethylketon.

(5) Polymeer van isoftaalzuur (10,65 gew.%), adipinezuur (18,74 gew.%), Cardura E (glycidylester van Versatic 911 zuur, hetgeen een mengsel is van alifatische, meestal tertiaire zuren met 9-11 koolstofatomen, Shell Chemical Co.; 14,62 gew.%), neopentytglycol (13,36 gew.%), difenolzuur (18.36 gew.%), propyleenglycol (5,37 gew.%) en ricinusolievetzuren (18,91 gew.%).

(6) Mengsel van Mondur HC isocyanaat (tetrafunctioneel reactieproduct van hexamethyleendiisocyanaat en tolueendiisocyanaat, NCO-gehalte 11,5 gew.%, equivalentgewicht 365, 60 gew.% vaste stoffen in cellosolve-acetaat/xyleen, Mobay Chemical Company, 10 Pittsburgh, PA.) (63,5 gew.%) en Desmodur N-3390 isocyanaat, een alifatisch isocyanaat van hexamethyleendiisocyanaat (NCO-gehalte 20 gew.%, 90 gew.% vaste stoffen in butylacetaat, equivalentgewicht 210), Mobay Chemical Company (36,5 gew.%).

(7) Mengsel van Mondur HC isocyanaat (83,9 gew.%) en Desmodur N-3390 isocyanaat (16,1 gew.%).

(8) Glycoletherpropylmethylacetaat.

(9) QM-657, Rohm and Haas Company, Philadelphia, Pa.

15

Panelen van Bonderite 1000 werden onder toepassing van het RAB-500 elektrostatische spuitpistooi bekleed, waarbij als vormingsgas een gasstroom uit tertiair amine en N2 werd gebruikt. De volgende omstandigheden werden voor deze proeven aangehouden: 20 Omstandigheden Proef 1 Proef 31 Proef 3 formulering nr. 112-2G 112-2G 150-1 formulering vise. (sec.)(1) 31 sec.(2) 16 sec. 31 sec.

katalysatortype(3) TEA TEA TEA

25 katalysatorhoev. (vol.%) 0,84% 0,50% 0,45% vormingsgasdruk (kPa) 207 103 138 kloksnelheid (omw./min.) - 35.000 27.000 (1) Viscositeit in Ford-beker nr. 4.

(2) Versneden in cellosolve-acetaat.

(3) Triëthylamine (TEA).

Proef 1 was een initiële proef om de hardingsreactie onder elektrostatische spuitomstandigheden vast te stellen, waarbij de tertiaire aminekatalysator in het vormingsgas aanwezig was, dat fijne deeltjes elimineert en een hoeveelheid impuls bij de door draaiing verstoven vloeibare bekledingssamenstelling verschaft. De 35 panelen waren 3-4 minuten na het elektrostatisch, door sproeien aanbrengen in lucht kleefvrij. Panelen onderworpen aan een nahardingverwarming ter verwijdering van oplosmiddel uit de film doorstonden 100+ MEK afwrijvingen na koelen na 5 minuten verwarmen op 82°C. Sinaasappelschileffect was duidelijk, hetgeen aangaf, dat een betere stroming noodzakelijk was. De formulering in proef 31 bezat een goede stroming en doorstond 100+ MEK afwrijvingen na verwarming voor het naharden gedurende 5 minuten bij 40 82°C. Een goede vloei en bedekking werden vastgesteld, hoewel ovenproblemen de hardingsreactie-resultaten bij proef 3 verlengden.

Voorbeeld II

Formulering 112-2G (viscositeit 22 sec., Ford-beker nr. 4) werd elektrostatisch gesproeid op panelen van 45 Bonderite 1000 onder toepassing van het RAB-500 elektrostatische spuitpistooi (27.000 omw./min.

kloksnelheid). Dimethylethanolamine (DMEOLA) katalysator in stikstof (0,5 vol.%) werd in het vormingsgas voor het pistool gebruikt (105 kPa). Verwarming voor het naharden gedurende vijf minuten bij 82°C gaf een bekleding, die 100+ MEK afwrijvingen na 20 minuten bezat. Opnieuw wordt het spuitproces met de dampvormige katalysator gedemonstreerd.

50

Voorbeeld III

Formulering 150-1 (viscositeit 32 sec., Ford-beker nr. 4) werd op panelen van Bonderite 1000, SMC-panelen (panelen van een laagvormingsverbinding gegrond met een grondlaag gehard door geleidende damp-permeatie en gezandstraald) en RIM-panelen (reactiespuitgietpanelen gegrond met een grondlaag gehard 55 door geleidende damppermeatie en gezandstraald). Het RAB-500 elektrostatische spuitpistooi (27.000 omw./min. kloksnelheid) werd gebruikt met 0,7 vol.% DMEOLA in N2 (vormingsgas 105 kPa).

Alle beklede panelen bevonden zich gedurende 5 minuten na de bekleding in lucht, gevolgd door een 193270 10 warmtebehandeling voor het naharden gedurende 5 minuten bij 82°C. Alle bekledingen vertoonden een zeer goede initiële krasvastheid. De onderlinge bekledingsverenigbaarheid op de SMC- en RIM-panelen werd eveneens als zeer goed beoordeeld. Opgemerkt wordt dat andere proeven op panelen van Bonderite 1000 bij 1,1 vol.% en 0,9 vol.% DMEOLA-katalysator paneelverontreiniging toonden, waarschijnlijk tengevolge van 5 condensatie van de katalysator. Bij 0,7 vol.% bleek geen verontreiniging.

Voorbeeld IV

De volgende geleidende grondlaag werd geformuleerd.

10 Formulering 52-2 (gew.dln) g

Polyol base 52 polyol 51400-9A(1) 565,0 275,1 polyol 4301-16(2) 83,9 15 MIBK 250,0 cellosolve-acetaat 60,0

Vinylite AYAA(3) 96,8

Anti-Terra U(4) 0,8 MPA-60XW 29,0 20 Raven Black 1255(4) 73,0

Lonza KS-15(5) 162,1 baryten nr. 1 928,3

Isocyanate 51400-D-0(4) 35,9 MIBK/cellosolve-acetaat (2:1) 45,0 25 - (1) Hars 120 in voorbeeld 1 van het Amerikaanse octrooischrift 4.374.181 met dimethyltereftaat in plaats van tereftaalzuur.

(2) Polymeer van trimethylolpropaan (7,07 gew.%), isoftaalzuur (8,75 gew.%), adipinezuur (15,40 gew.%), neopentylglycol (11,52 gew.%), Cardura E (zie voorbeeld I, 13,17 gew.%) en difenolzuur (37,64 gew.%).

(3) Polyvinylacetaathars, dichtheid 1,18, verwekingspunt 97°C, mol.gew. 83.000, treksterkte 10.500 kPa, brekingsindex (nD 20°C), 14655, qq Union Carbide Corporation, Danbury, Conn.

(4) zie voorbeeld I.

(5) Grafiet, gemiddelde deeltjesgrootte 0,8 mm, Lonza Inc., Fair Lawn, New Jersey.

De geleidende grondlaag (22-25 sec., Ford-beker nr. 4) werd aangebracht op panelen van Bonderite 1000 met het RAB-500 elektrostatische spuitpistool (30.000 omw./min. kloksnelheid) met vormingsgas van 105 kPa, dat 0,7 vol.% DMEOLA in N2 bevatte. Verwarming gedurende 5 minuten op 82°C voor het naharden gaf een bekleding, die 100+ MEK afwrijvingen 10-15 minuten na het aanbrengen 35 doorstond.

Voorbeeld IX

Formulering 150-1 (viscositeit 26 sec., Ford-beker nr. 4) werd op panelen van Bonderite 1000 en RIM (bereid zoals in voorbeeld VII) aangebracht met het EAL 100 KV elektrostatische spuitpistool onder 40 toepassing van TEA of DMEOLA in N2 als het gas voor het verstuiven van de formuleringen in het pistool. De volgende omstandigheden werden toegepast.

Vergelijkingsvoorbeeld

Een vergelijkingsproef werd uitgevoerd onder toepassing van het RAB-500 elektrostatische spuitpistool en 45 de formulering 112-2 G (viscositeit 16 seconden, Ford-beker nr. 4). Vloeibare TEA-katalysator (0,5 vol.%) werd aan deel A toegevoegd en door één opening in het pistool gebracht, terwijl deel B in het pistool door de andere verfinlaatopening werd gebracht. Vormingslucht bij 105 kPa bevatte geen katalysator. De kloksnelheid was 35.000 omw./min.

De bekleding vertoonde goede vloeieigenschappen maar een slechte hardingsreactie. Ook was de 50 inhomogeniteit van de bekleding op het paneel duidelijk.

Claims (1)

11 193270 Werkwijze voor het aanbrengen van een film van een vloeibare bekledingssamenstelling op een substraat, waarbij de bekledingssamenstelling op basis van een aromatische verbinding met functionele hydroxylgroe-5 pen en een polyisocyanaatverknopingsmiddel wordt verstoven, op het substraat wordt aangebracht en de aangebrachte film snel bij kamertemperatuur wordt verhard onder toepassing van een innig mengsel van een dampvormige tertiaire aminekatalysator en een draaggas, met het kenmerk, dat gelijktijdig met en gescheiden van de vorming van de draaggasstroom met daarin de dampvormige tertiaire aminekatalysator, de bekledingssamenstelling wordt verstoven, waarna de verstoven bekledingssamenstelling en de 10 katalysator bevattende draaggasstroom innig worden gemengd en dit mengsel op het substraat wordt aangebracht.