Uprawniony z patentu: Pennsylvania Engineering Corporation, Pitts- burgh (Stany Zjednoczone Ameryki) Urzadzenie obudowy konwertora Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie obudo¬ wy konwertora umozliwiajace przechwytywanie* oczyszczanie i odprowadzanie na zewnatrz gazów wydzielajacych sie z gardzieli w czasie trwania wytopu.Znana konstrukcja obudowy konwertora zawiera m. in. kolpak przeznaczony do zbierania gazów, umieszczony nad konwertorem, w którym musza byc pozostawione otwory na wprowadzenie lancy tlenowej i zerdzi z termopara i na zasypywanie topników i innych dodatków.Taka konstrukcja posiada szereg wad. Przykla¬ dowo wprowadzenie lancy tlenowej pionowo od góry do wnetrza konwertora wymaga ustawienia konwertora w bardzo wysokim budynku, poniewaz lanca tlenowa ma zwykle dlugosc powyzej 15 me¬ trów, a nawet wiecej jezeli sie wezmie pod uwage urzadzenie podwieszajace. Mierzenie temperatury wytopu jest równiez skomplikowane, poniewaz trudno jest umiescic termopare w takim miejscu, gdzie bedzie ona mierzyc temperature charakterys¬ tyczna dla wytopu. Przy powierzchni kapieli w miejscu wprowadzenia tlenu powstaja gorace Obszary na skutek przebiegu reakcji egzotermicz¬ nych. Ponadto gorace obszary przy powierzchni wytopu na skutek promieniowania cieplnego w kie¬ runku wykladziny ogniotrwalej powoduja silne roz¬ grzanie sie jej na tej wysokosci. , Wykladzina ogniotrwala nie jest zatem dobrym miejscem do umieszczenia termopary, jezeli ma sie 10 15 20 25 30 uzyskac temperature charakterystyczna dla wyto¬ pu lub proporcjonalna do temperatury charakterys¬ tycznej wytopu. Niemozliwosc zmierzenia doklad¬ nej temperatury wytopu okresowo lub w sposób ciagly jest jednym z czynników opózniajacych wprowadzenie automatyzacji procesów wytapiania stali.Inna wada jest to, ze w czasie trwania wytopu z konwertora podczas wprowadzania do niego do¬ datków nastepuje rozprysk zuzla i plynnego me¬ talu. Stwierdzono ponadto, ze wprowadzenie topni¬ ków i innych dodatków przez górny otwór do kon¬ wertora nie stwarza dobrych warunków metalur¬ gicznych, poniewaz materialy te musza byc stoso¬ wane w postaci bryl, na skutek czego potrzeba wiecej czasu na przejscie tych materialów do roz¬ tworu. Reakcje z topnikami przy wprowadzaniu materialów w warstwe zuzla zachodza powoli, a ponadto powstaje przy tym duza ilosc dymów.Wprowadzanie materialów do konwertora od góry zmniejsza wydajnosc cieplna procesu jako calosci.Cecha charakterystyczna znanych konwertorów tlenowych jest to, ze gazy uchodzace ze srodowi¬ ska reakcji sa spalane w gardzieli górnej konwer¬ tora. Na skutek tego kolpak, który zbiera gazy uchodzace z konwertora musi byc od niego znacz¬ nie oddalony, aby pozostawic miejsce na wlot po¬ wietrza potrzebnego do spalania gazów. Na skutek tego wytwarzane jest dodatkowo cieplo w poblizu gardzieli konwertora. 82 80682806 Sklad i ilosc gazów spalanych nad konwertorem nie charakteryzuje calkowicie stanu utlenienia skladników kapieli. Przy wprowadzeniu lancy tle¬ nowej do konwertora od góry wystepuje uchodzenie tlenu, które uniemozliwia uzyskanie poprawnych wyników analizy gazów uchodzacych z konwertora.Niemozliwosc uzyskania prawidlowej analizy ga¬ zów utrudnia zautomatyzowanie procesu wytapia¬ nia stali, poniewaz dane wynikajace z analizy ga¬ zów jak równiez pomiary temperatury sa niezbedne przy zautomatyzowanym procesie wytapiania stali z regulacja za pomoca elektronicznej maszyny cy¬ frowej. . - Innym • czynnikiem utrudniajacym zautomatyzo¬ wany sposób wytwarzania stali jest wplyw, wywie¬ rany przez materialy wprowadzane od góry do konwertora na temperature i wyniki analizy che¬ micznej wytopu. Gdy materialy sa wprowadzane do konwertora od góry i poprzez warstwe zuzla przedostaja sie do wytopu, temperature i sklad chemiczny wytopu mozna okreslic dopiero po pew¬ nym czasie, a tym samym okreslic czy ilosc wpro¬ wadzonych dodatków jest wystarczajaca. Jezeli za¬ chodzi koniecznosc korekty ilosci wprowadzonych dodatków nalezy ponownie odczekac pewien czas, w którym nastapi ujednorodnienie skladu i dopiero wykonac pomiary. Jest zatem oczywistym, ze wy¬ top stali najbardziej nowoczesnymi, znanymi spo¬ sobami jest jeszcze bardziej sztuka niz nauka i ze automatyzacje osiagnie sie tylko wtedy, gdy sklad wytopu bedzie podlegal kontroli i bedzie mozna do¬ kladnie okreslic zmiany dowolnych lub wszystkich parametrów procesu.Istnieje tendencja do likwidowania istniejacych stalowni martenowskich i izastepowania ich kon¬ wertorami tlenowymi z górnym dmuchem, instalo¬ wanymi w nowych stalowniach. Oprócz tego, ze sposób wytopu stali w konwertorze tlenowym jest oszczedniejszy, powoduje on mniejsze zanieczysz¬ czenie atmosfery niz piece martenowskie.Wyposazenie stalowni martenowskich w nowo¬ czesne urzadzenie usuwajace zanieczyszczenia jest trudne i niezwykle kosztowne, niemniej czyni sie tak w wielu przypadkach, kiedy zastapienie pie¬ ców martenowskich konwertortem tlenowym jest jeszcze bardziej kosztowne ze wzgledu na koniecz¬ nosc dokonania znacznych zmian w konstrukcji istniejacych budynków. Jednym z powodów, dla których konwertory tlenowe nie moga byc instalo¬ wane w istniejacych budynkach jest to, ze konwer¬ tory wymagaja instalacji aparatury do wdmuchi¬ wania tlenu, urzadzen do wprowadzania topników i innych dodatków poprzez gardziel do konwerto¬ ra. Na instalacje tego wyposazenia nad konwerto¬ rem potrzeba bardzo duzo miejsca, co mozna w wiekszosci przypadków osiagnac tylko przez kosztowne modyfikacje budynku.Znane urzadzenie do wytwarzania stali sposobem tlenowym zawiera konwertor otwarty od góry.Konwertor jest usytuowany normalnie pionowo i jest obrotowy wokól osi poziomej tak, ze moze byc przechylany w celu zaladowania go plynna su¬ rówka i zlomem poprzez górny otwór, oraz w celu 10 15 20 25 30 35 40 45 55 nywania pomiarów temperatury i pobierania pró¬ bek na sklad chemiczny kapieli.Niektóre znane konwertory maja kolpak dymowy usytuowany bezposrednio powyzej otworu górnego gdy konwertor ustawiony jest w pozycji pionowej.Kiedy jednak konwertor jest przechylony górna czesc pancerza jest oddalona od kolpaka dymowego tak, ze czesc gazów uchodzacych z konwertora wy¬ dostaje sie powstala szczelina i uchodzi bezposred¬ nio do atmosfery.W znanym konwertorze tlenowym tlen jest wpro¬ wadzany za pomoca lancy tlenowej skierowanej ku dolowi przez otwór górny. W konwertorach argo- nowo-tlenowych i w konwertorach z dolnym dmu¬ chem tlen i inne gazy sa wprowadzane przez dy¬ sze umieszczone ponizej poziomu plynnego metalu.Gdy konwertor z dmuchem górnym jest przechy¬ lony, na przyklad w celu zaladowania go plynna surówka i zlomem, lance tlenowa zwykle wyj¬ muje sie.W konwertorze argonowo-tlenowym dysze usy¬ tuowane sa w scianach bocznych i przy przechyle konwertora znajduja sie powyzej poziomu zuzla, co umozliwia przerwanie dmuchu do konwertora.W konwertorze z dmuchem dolnym, w którym dy¬ sze dmuchowe sa usytuowane w dennicy konwer¬ tora, doplyw gazu musi jednak byc utrzymywany przez caly czas aby uniemozliwic przedostanie sie plynnego metalu przez dysze do ukladu zasilania konwertora gazem. Powoduje to uchodzenie znacz¬ nej czesci dymów bezposrednio do atmosfery w cza¬ sie przechylu konwertora.Celem wynalazku jest opracowanie urzadzenia obudowy konwertora pozbawionego wspomnianych wyzej wad oraz umozliwiajacego przerobienie istniejacych stalowni martenowskich na konwer- townie tlenowe bez powaznych modyfikacji istnie¬ jacych budynków. Konwertor taki powinien byc zatem wystarczajaco niski.Innym celem wynalazku jest umozliwienie "za¬ stosowania informacji uzyskanych na podstawie analizy nie spalonych gazów uchodzacych z kon¬ wertora i na podstawie pomiaru temperatury ka¬ pieli jako danych wejsciowych dla elektronicznej maszyny liczacej, przeznaczonej do regulowania ilosci i czasu wprowadzania materialów do konwer¬ tora w celu uzyskania wlasciwej temperatury kon¬ cowej i zadanego skladu chemicznego wytopu.Przez otwory wlotu gazu w dennicy konwertora powinny byc wprowadzane nie tylko topniki lecz równiez inne materialy i dodatki stopowe. Jest to istotne zwlaszcza przy wytwarzaniu stali weglo¬ wych i stali stopowych, na przyklad stali nie¬ rdzewnej.Nowy typ konwertora tlenowego powinien umoz¬ liwiac skrócenie czasu potrzebnego na wytop przez koordynacje pracy takiego konwertora z urzadze¬ niem do odgazowywania wytopu podczas gdy w konwertorze tlenowym prowadzi sie juz nowy wytop. Materialy zanieczyszczajace atmosfere nie powinny uchodzic z konwertora w zadnym z jego polozen, nawet podczas zaladowywania konwertora, pobierania próbek, usuwania zuzla, lub podczas spustu wytopu. usuwania zuzla, dokonywania spustu wytopu, wyko- « Cel wynalazku zostal osiagniety przez to, ze5 82806 er urzadzenie zawiera oslone otaczajaca przynajmniej wierzcholek i sciany konwertora i posiadajaca otwór u wierzcholka polaczony z kanalem. Kon¬ wertor jest osadzony w sposób obracalny na po¬ ziomej osi. W polozeniu pionowym konwertora pierwszy uklad wyciagowy obejmuje wierzcholek konwertora a gardziel konwertora przylega do otworu ukladu wyciagowego. W polozeniu przechy¬ lonym gardziel jest usytuowana w osi bocznego otworu w oslonie, który to otwór umozliwia do¬ step do konwertora przy przechodzeniu zsypu za¬ ladowczego przez otwór wsadowy.Uklad ssacy umieszczony jest w sasiedztwie otwo¬ ru wsadowego i powoduje wciaganie powietrza w czasie przechylu konwertora uniemozliwiajac uchodzenie przez otwór wsadowy materialów za¬ nieczyszczajacych w czasie zaladowywania kon¬ wertora. Konwertor wedlug wynalazku jest po¬ nadto wyposazony w urzadzenia pomocnicze, prze¬ znaczone do oczyszczania gazów wylotowych i do doprowadzania materialów.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schematycznie stalownie z konwerto¬ rem tlenowym w schemacie, fig. 2 — czesc kon¬ wertora pokazanego na fig. 1 w przekroju piono¬ wym, fig. 3 — konwertor wedlug wynalazku za¬ instalowany w budynku dawnej stalowni marte- nowskiej, fig. 4 — korzystny przyklad wykonania konwertora wedlug wynalazku w przekroju, fig. 5 — konwertor wedlug wynalazku z oslona uniemozli¬ wiajaca odprowadzanie materialów zanieczyszcza¬ jacych atmosfere, a fig. 6 —konwertor wedlug wy¬ nalazku w polozeniu przechylonym.Konwertor 10 sklada sie z pancerza 11 i ognio¬ trwalej wykladziny 12. Konwertor 10 jest zamoco¬ wany na pierscieniu 13, z którego wystaja dwa usytuowane przeciwlegle czopy 14. Kolumny, w których czopy te sa ulozyskowane, nie sa poka¬ zane poniewaz sa konwencjonalne. Konwertor 10 jest przechylony o kat 3©0° wokól osi czopów 14.Otwór spustowy 15 wystaje promieniowo do góry z boku konwertora 10 tak, ze spust wytopu naste¬ puje w pozycji przechylonej. Zuzel jest usuwany z konwertora przez odwrócenie go.Chlodzony woda kolpak gazowy 16 zamyka górna gardziel konwertora 10 podczas pracy. Kolpak 16 ma ruchoma sekcje 17, przemieszczana na odpo¬ wiedniej podporze (nie pokazanej) aby utworzyc przeswit dla umozliwienia przechylu i remontu konwertora. Konwertor jest przechylany o wyzna¬ czony kat aby odslonic jego gardziel w celu zalado¬ wania go surówka, natomiast w celu dokonania spustu przez króciec 15 przechyla sie konwertor o odpowiedni kat w przeciwnym kierunku.Gazy wydzielajace sie z wnetrza konwertora 10 podczas swiezenia sa odprowadzane przez chlodzo¬ na woda kanal 18 z kolpaka 16 do oczyszczalnika gazów 19, w celu usuniecia zanieczyszczen. Oczysz- czalnik jest konwencjonalnym skruberem typu Venturiego, w którym do przechwytywania cial stalych uzywana jest woda. Wiekszosc wody uzytej do oddzielania skladników stalych jest ponownie kierowana do obiegu przez rure 20 pod wplywem dzialania pompy 21, Ochlodzone gazy pozbawione cial stalych sa usu^ wane z oczyszczalnika 19 przez kanal 22 za pomoca, dmuchawy wyciagowej 23, po czym gazy te sa od¬ prowadzone do komina 24. Wierzcholek komina jest 5 wyposazony w rozszerzona komore 25, za pomoca której dokonywane jest dopalanie gazów- gdy ucho¬ dza one z górnego konca komina. Szlam z oczysz¬ czalnika 19 jest usuwany poprzez rure 26, która do¬ prowadza szlam do mechanizmu zageszczajacego 27. 10 Gazy uchodzace z konwertora 10 nie sa spalane u jego wierzcholka, jak to ma zwykle miejsce w konwencjonalnych konwertorach tlenowych pel¬ nego spalania, lecz sa oczyszczane z cial stalych i dopalane w oczyszczonej pozbawionej kurzu for¬ mie w kominie wylotowym 24. Istnieje równiez róz¬ nica pomiedzy sposobem oczyszczania gazu wedlug wynalazku stosowanym w ukladach otwartych, gdzie zwykle stosuje sie urzadzenie elektrostatyczne do oddzielania skladników stalych ' od gazów. 20 W przypadku stosowania do tego celu urzadzen elektrostatycznych gazy musza byc ochlodzone przed wprowadzeniem do urzadzenia do tempera¬ tury ponizej 260°C. Urzadzenie do oczyszczania gazu zastosowane wedlug wynalazku jest niskie 25 i moze byc zamontowane na poziomie ziemi we¬ wnatrz lub na zewnatrz budynku, przez co unik¬ nieto powaznych problemów inzynieryjnych.Poczatkowy etap ladowania konwertora 10 plynna surówka i zlomem w urzadzeniu wedlug wynalazku jest konwencjonalny. Konwertor 10 przechyla sie nieznacznie i wprowadza plynna surówke i zlom stalowy do wnetrza konwertora, któremu przy¬ wraca sie nastepnie polozenie wyprostowane. 35 Jak pokazano na fig. 1 wózek 31 posiada termo- pare 32 wchodzaca do wnetrza konwertora 10. Ter- mopara 32 jest usytuowana pod katem wzgledem pionu tak, ze jej koncówka moze byc zanurzona bezposrednio w kapieli a strumien tlenu nie wply- 40 wa na wyniki wskazan termopary. Mozliwosc uzy¬ skiwania dokladnego i charakterystycznego po¬ miaru temperatury jest istotna dla zautomatyzo¬ wania calego procesu wytwarzania stali.Zgodnie z wynalazkiem, tlen i inne gazy oraz /5 materialy takie jak, ruda zelaza, kamien wapien¬ ny, wapno palone i dodatki sa wdmuchiwane do konwertora 10 przez dennice. Uzyskano to przez zastosowanie wydrazonego czopu 14 do podawania tych materialów. Koniec czopu jest wyposazony 50 w nie przedstawione zlacze obrotowe, które jest po¬ laczone z nieruchomym przewodem 36, przez który doprowadzane sa gaz i sproszkowane materialy.Koniec wewnetrzny wydrazonego czopu 14 jest równiez wyposazony w zlacze obrotowe, nie poka- 55 zane, polaczone z przewodem 37, który jest nieru¬ chomy wzgledem konwertora 10. Jak pokazano na fig. 2, przewód 37 przechodzi przez scianki komory 38 i wchodzi w komore rozdzielajaca 39. Z komory rozdzielajacej 39 wychodza zakrzywione rury 40, 60 polaczone z dyszami dmuchowymi 42 i 43. Oczy¬ wiscie sprezony gaz i wprowadzane sproszkowane substancje stale poruszaja sie do góry poprzez ka¬ piel w konwertorze 10. Poniewaz materialy stale sa drobno sproszkowane, posiadaja one najwieksze 65 pole powierzchni na jednostke ciezaru, a bezpo-82806 8 sredni styk kapieli z materialami sproszkowanymi wprowadzonymi w strumieniu gazu gwarantuje przebieg reakcji chemicznych i metalurgicznych za¬ nim materialy te dojda do górnej powierzchni wy¬ topu, a powstale w wyniku tych reakcji produkty uboczne, przechodza do zuzla.Nalezy zauwazyc, ze wdmuchiwanie gazu i spro¬ szkowanych materialów stalych od strony dna kon¬ wertora zapoczatkowuje reakcje w najbardziej po¬ zadanym miejscu, a ponadto pozwala uniknac nie¬ pozadanych reakcji jakie wystepuja na skutek wprowadzania materialów w warstwe zuzla, oraz przyspiesza; przechodzenie skladników do roztworu kapieli.Poszczególne materialy, które maja byc dodane do kapieli w konwertorze 10 sa skladowane w za¬ sobnikach 50 do 55. Zbiorniki te sa usytuowane na poziomie ziemi, a nie na wyzszym poziomie, jak to bylo potrzebne dotychczas. Dzieki temu cale urza¬ dzenie ma mala wysokosc. Oczywiscie liczba za¬ sobników jest równa liczbie poszczególnych mate¬ rialów, które sa wprowadzane przez 'dennice kon¬ wertora 10. Przykladowo pokazano tylko szesc za¬ sobników 50—55.Sproszkowane dodatki sa skladowane w zasob¬ niku 53, kamien wapienny w zasobniku 54, a wap¬ no palone w zasobniku 55. Z reguly 90% ziaren sproszkowanych materialów powinno miec wiel¬ kosc mniejsza niz 0,1 mm chociaz w przypadku pewnych topników wielkosc ziarna moze wynosic 2,0 milimetry. Ziarna o takiej wielkosci moga juz byc nazywane granulkami. Jednakze w opisie ni¬ niejszym^ mówi sie o proszku dla okreslenia wszyst¬ kich drobnych czastek, które spelniaja warunki wynalazku. Ziarna o duzej wielkosci zwiekszaja tarcie materialu wdmuchiwanego w przewodach, dyszach i innych czesciach armatury.Zasobniki 50 do 55 sa polaczone tak, ze sproszko¬ wane "materialy doprowadzone do strumienia gazu moga byc wprowadzone do konwertora 10 oddziel¬ nie lub razem. Zwykle kazdy z zasobników zawiera ilosc materialu wystarczajacego na jeden wytop konwertora, a dla kazdego nastepnego wytopu do¬ prowadzane sa dodatkowe ilosci materialów z za¬ sobników skladowych 56. Zasobniki te moga byc z kolei uzupelniane z wiekszych zasobników maga¬ zynowych, usytuowanych na przyklad na zewnatrz budynku. Mozna zastosowac takie zasilanie dlaynie- których lub dla wszystkich zasobników 50 do 55.W praktyce wszystkie zasobniki sproszkowanych materialów moga byc umieszczone na zewnatrz budynku. Ewentualnie sproszkowane materialy mo¬ ga byc doprowadzane z odpowiednich wagonów ko¬ lejowych, nie pokazanych, pod dzialaniem sprezo¬ nego powietrza i poprzez przewody 57. Przewód 58 jest zastosowany do doprowadzania sproszkowane¬ go materialu z zasobnika skladowego 56 do zasob¬ nika 55. Czasami potrzebne sa dodatkowe zasobniki magazynowe dla wapna palonego, które jest zuzy¬ wane w najwiekszych ilosciach.Zasobniki zasilajace 50 do 55 sa skonstruowane i oprzyrzadowane podobnie. Biorac zasobnik 55 jako przykladowy, jest on wyposazony w przewód 59 wlotu gazu, przez który do zbiornika tego wpro¬ wadzany jest tlen lub inny gaz. Ponadto zbiornik ten jest wyposazony w urzadzenie wazace 60. Na swej stronie wyjsciowej zbiornik ma ponadto przynajmniej jedno urzadzenie mierzace 61.Tlen stosowany do transportowania sproszkowa- 5 nych materialów jest wprowadzany do ukladu przez zawór 62 sterowany recznie lub elektromagnesem.Ponadto w ukladzie zastosowane sa równiez zawory rozdzielajace 63 i 64. Kiedy zawór 63 jest zamknie¬ ty, tlen jest dostarczany poprzez zawory 62 i 64 do 10 poszczególnych zasobników 50 do 55, skad sprosz¬ kowane materialy sa porywane. Porwane przez gaz sproszkowane materialy (oddzielnie lub razem) sa dostarczane poprzez przewody 65 do obszaru lacze¬ nia 66, gdzie sa wprowadzane do przewodu 36 do- 15 prowadzajacego je do konwertora. Jak wyjasniono poprzednio, zawarte w gazie sproszkowane mate¬ rialy sa nastepnie wprowadzane pojedynczo lub ra¬ zem przez dysze w dnie konwertora 10 do kapieli metalowej. 20 Jako nosniki do wprowadzania sproszkowanych materialów do konwertora 10 nadaja sie równiez azot, argon, powietrze i inne gazy. Rury wlotowe dla azotu, argonu i powietrza moga równiez za¬ wierac zawory 67, 68 i 69, sterowane recznie lub 25 elektromagnesem, które wspólpracuja z zaworami 70, 71 i 72 wyboru drogi aby umozliwic bezposred¬ nie wprowadzanie tych gazów do konwertora 10 lub tez zabieranie sproszkowanych materialów z za¬ sobników 50 do 55. 30 Wedlug znanego sposobu poprzez gardziel kon¬ wertora wprowadza sie lance tlenowa i wdmuchuje sie tlen do kapieli w celu utleniania wegla i in¬ nych pierwiastków. Jak wiadomo reakcje te sa egzotermiczne i doprowadzaja kapiel do zadanej 35 temperatury i dostarczaja ciepla potrzebnego do spowodowania przebiegu innych reakcji metalur¬ gicznych. Jak dotychczas gardziel konwertora 10 pozostawala zasadniczo otwarta podczas wdmuchi¬ wania tlenu, tak ze materialy takie jak wapno pa- 40 lone, ruda zelaza, koncentraty, fluoryt i inne do¬ datki moga byc wprowadzane do kapieli poprzez gardziel konwertora.Wyprowadzaniu tych materialów towarzyszy wy¬ twarzanie znacznej ilosci kurzu, dymu i rozbryzg 45 zuzla oraz stopionego metalu. Dalsza wada wpro¬ wadzania wapna i innych materialów poprzez gar¬ dziel konwertora jest to, ze materialy te pozostaja czesto w warstwie zuzla, nie przechodza do kapieli co hamuje przebieg reakcji. Przedluza to proces 50 swiezenia i powoduje straty materialów poniewaz nie wszystkie materialy, które pozostaja na zuzlu wchodza w reakcje chemiczne i metalurgiczne z kapiela. Ponadto wystepuje duza strata tlenku zelaza. Materialy wprowadzane przez gardziel kon- 55 wertora 10 sa w postaci kawalkowej, co oznacza, przedluzenie czasu przebiegu reakcji i przedluza czas swiezenia.Poniewaz wedlug wynalazku tlen jest wdmuchi¬ wany przez dennice konwertora, a nie od jego stro- 60 ny górnej i poniewaz konwertor jest zasadniczo zamkniety podczas trwania wytopu, mozliwe jest zmierzenie temperatury przez wprowadzenie termo- pary w prawie kazde miejsce kapieli, co nie bylo mozliwe w dotychczasowej konstrukcji. 65 Dzieki wynalazkowi osiagnieto dynamiczne ste-82806 9 rowanie procesu wytwarzania stali przez wprowa¬ dzenie gazu i sproszkowanych materialów poprzez dennice konwertora w kolejnosci czasowej uzasad¬ nionej wzgledami technologii. Uzyskano przy tym zmniejszenie czasu potrzebnego na wytop. Na ogól wytop: z zastosowaniem konwertora wedlug wyna¬ lazku jest ukonczony po 12—15 minut od rozpo¬ czecia- swiezenia; Etapem poczatkowym wytopu wedlug wynalazku jest zaladowanie konwertora 10 surówka i zlomem.Nastepnie rozpoczyna sie wdmuchiwanie, przy czym konwertor zamyka sie kolpakiem 16. Nastep¬ nym etapem jest zmniejszenie zawartosci siarki w wytopie. Zwykle zawartosc siarki jest zmniej¬ szana do przynajmniej 0,0i25°/o. Przeprowadzane jest to wedlug-wynalazku przez wdmuchiwanie do kon¬ wertora 10v sproszkowanego czynnika odsiarczaja¬ cego, takiego- jak cyjanamid wapnia, który jest do¬ prowadzany z zasobnika 52 za pomoca sprezonego azotu poprzez- dno- konwertora 10. Wapno moze byc sprowadzane równoczesnie lub niezaleznie od czyn¬ nika; odsiarczajacego, zaleznie od poczatkowej za¬ wartosci siarki. Dzieki malej wielkosci czastek czynnika odsiarczajacego i ich równomiernemu roz¬ lozeniu przy przychodzeniu przez wytop odsiarcza¬ nie zostaje; w ciagu trzech minut zakonczone cho¬ ciaz- mozna ogólnie stwierdzic, ze czas odsiarczania zalezy od: predkosci i ilosci wprowadzanego azotu i czynnika: odsiarczajacego.W konwencjonalnym konwertorze odsiarczanie nie moze byc przeprowadzane w ten sposób, ponie¬ waz" u góry konwertora znajduje sie zuzel i jest trudne, jesli nie: niemozliwe, wdmuchiwanie czyn¬ nika- odsiarczajacego poprzez warstwe? zuzla i sto¬ piony metal, tak, by osiagnac konieczny ruch bu¬ rzliwy i mieszanie, zapewniajac: odpowiednie od-- siarczanie w krótkim okresie czasu. W sposobie we^- dlug- wynalazku reakcja pomiedzy sproszkowanym czynnikiem odsiarczajacym, a metalem zachodzi jednak na calej glebokosci wytopu. Dotyczy to rów¬ niez: reakcji z innymi dodatkami.Pb ukonczeniu odsiarczania, do konwertora wdmuchuje sie tlen wraz ze sproszkowanym wap¬ nem palonym. Wapno jest- doprowadzone z zasob¬ nika 551 Potrzebna ilosc wapna jest zalezna od ilosci krzemu, i fosforu w wytopie. Wynalazek umozliwia regulowanie ilosci doprowadzanych: ma¬ terialów ze znaczna dokladnoscia. Krzem, mangan, wegiel i fosfor sa najczesciej wystepujacymi sklad¬ nikami,. które musza byc usuwane z wytopu. Zwy¬ kle najpierw jest usuwany krzem, nastepnie man¬ gan, a na koncu razem wegiel i fosfor. Równoczes¬ nie lub po wprowadzeniu wapna w trakcie procesu swiezenia- wprowadzane sa inne topniki lub do¬ datki takie jak fluoryt. Jezeli wytop jest gotowy ale jego temperatura jest nieco wyzsza niz potrzeb- na, temperature mozna stopniowo zmniejszyc przez wprowadzenie sproszkowanego weglanu wapnia i/lub rudy zelaza z zasobnika 54 wraz z tlenem lub azotem. Cieplo potrzebne do przemiany kamienia wapiennego na tlenek wapnia i dwutlenek wegla zmniejsza-oczywiscie temperature wytopu..Korekte temperatury mozna ewentualnie prze¬ prowadzic przez wprowadzanie sproszkowanej rudy zelaza^ z? zasobnika 51" do konwertora. 10 wraz z tle- 10 • nem lub azotem. Zaleta jest przy tym zwiekszenie - zawartosci zelaza w wytopie, gdyz nawet pyl pie¬ cowy moze byc wykorzystany przez wprowadzanie go poprzez dennice konwertora. 5 Wynalazek ulatwia wytop, stali w konwertorze.Dodatki stopowe sa przy tym magazynowane w jednym lub kilku zasobnikach i wprowadzane sa kolejno lub równoczesnie zaleznie od warunków procesu metalurgicznego. 10 w wiekszosci przypadków ilosc wprowadzanych materialów jest mniejsza niz ilosci potrzebne w konwencjonalnym sposobie, kiedy materialy te sa wprowadzane poprzez gardziel konwertora. Przy¬ kladowo w konwencjonalnym procesie potrzeba 15 w przyblizeniu 80 kilogramów wapna na jedna tone stali podczas gdy w sposobie wedlug wynalazku potrzeba w przyblizeniu 50 kilogramów wapna na- jedna tone stali.Wynalazek ulatwia równiez wytop stali nierdzew- 20 nej w konwertorze przez wdmuchiwanie do ka¬ pieli równoczesnie tlenu i argonu. Argon zmniejsza cisnienie czastkowe tlenu wegla, który jest wytwa¬ rzany w reakcji wegla z tlenem i dlatego posred¬ nio przyspiesza absorpcje chromu przez zuzeL Oczy- 25 wiscie skladniki stali nierdzewnej takie jak. nikiel. i chrom moga byc dodawane do wytopu po jego odpiorwieidinini odwegianiiu. tak, ze straty tych war¬ tosciowych skladników do zuzla beda bardzo male. w porównaniu z przypadkiem gdyby byly one 30 obecne w wytopie podczas calego procesu.Ciagle, dokladne mierzenie temperatury i skladu chemicznego gazów wydzielanych z konwertora 10 jest bezwzglednie komLecizme dla zautomatyzowania procesu wytwarzania stali. Zgodnie z wynalazkiem 35 wdmuchiwanie tlenu poprzez, dennice konwertora powoduje uzyskanie jednorodnej temperatury, któ¬ ra jest mierzona za pomoca centralnie usytuowanej zerdzi z termopara. Wspomniano równiez o fakcie, ze gazy wydzielane z konwertora nie sa spalane. 40 nad gardziela konwertora i nie sa rozcienczane tler nem jak to ma miejsce w znanych sposobach.Umozliwia to uzyskanie dokladnych wyników ana^ lizy wydzielanych gazów, co jest potrzebne dla automatyzacji lub dynamicznej kontroli procesu 45 stalowniczego. W tym celu w kanal 18 odprowa¬ dzajacy gazy wylotowe, bezposrednio nad kolpa¬ kiem 16, wprowadzany jest wlot 80 przyrzadaL próbkowania gazów.Gazy sa dostarczane do analizatora 81, który wy- 50 twarza sygnaly elektryczne odpowiadajace, stezeniu poszczególnych gazów. Sygnaly elektryczne sa po¬ dawane, za pomoca kabla 82 do ukladu, przetwarza¬ jacego 83 i nastepnie do elektronicznej maszyny cyfrowej 84. 55 Celem analizowania gazów wylotowych jest oczy¬ wiscie okreslenie na tej podstawie ilosci wegla po¬ zostalego w wytopie, co z kolei sluzy do okreslenia, fazy procesu swiezenia. Jak podano poprzednio za-r równo temperatura jak i sklad wytopu musza spei- 60 niac zalozone warunki zanim wytop opusci kon* wertor.Stosunek tlenku wegla do dwutlenku wegla, tlenku wegla do wodoru lub wodoru do wody w gazach wylotowych sa wskaznikami do okresla^ 65 nia fazy procesu swiezenia zachodzacego w* koir-11 82806 12 wertorze 10, Sygnal odpowiadajacy chwilowej war¬ tosci wybranego stosunku jest przetwarzany w urzadzeniu przetwarzajacym 83 i stosowany jako informacja wejsciowa dla kontrolujacej proces swiezenia elektronicznej maszyny liczacej 84. In¬ formacja o temperaturze wytopu jest równiez wprowadzana do elektronicznej maszyny liczacej poprzez przetwornik 85, przeznaczony do przetwa¬ rzania sygnalu temperatury, przy czym przewody wejsciowe 86 tego przeksztaltnika sa polaczone z termopara 32, która jest umieszczona w konwer¬ torze.Elektroniczna maszyna cyfrowa 84 ma równiez drugi przeksztaltnik 87 przeznaczony do przetwa¬ rzania i wprowadzania do maszyny liczacej sygna¬ lów reprezentujacych rózne parametry ukladu do¬ prowadzania sproszkowanych materialów, takie jak predkosc przeplywu gazu zawierajacego sproszko¬ wane materialy i ciezar materialów podawanych z zasobników 50 do 55. Elektroniczna maszyna cy¬ frowa 84 na podstawie swych danych wejsciowych wraz z temperatura i danymi z analizy gazów wy¬ lotowych wytwarza sygnaly, które reguluja prze¬ plyw gazów i sproszkowanych materialów wedlug uprzednio okreslonych ilosci, potrzebnych do wy¬ topu. Sygnaly sterujace z elektronicznej maszyny cyfrowej 84 sa przetwarzane w odpowiednich prze¬ ksztaltnikach 88.Na rysunku pokazano symbolicznie niektóre przewody przeznaczone do podawania sygnalów ste¬ rujacych do róznych zaworów ukladu doprowadza¬ nia sproszkowanych materialów, wychodzace z przeksztaltnika 88 do przetwarzania sygnalów wejsciowych. Elektroniczna maszyna cyfrowa re¬ guluje uklad w ten sposób, ze calkowity czas wy¬ twarzania wytopu i czestotliwosc zabiegów kory¬ gujacych sa zminimalizowane. Elektroniczna ma¬ szyna cyfrowa okresla wreszcie kiedy wytop spel¬ nia zalozone warunki i jest zakonczony.Wydajixosc ukladu mozna jeszcze zwiekszyc przez zastosowanie konwertora w polaczeniu z zespolem odgazowywujacym 91. Przez przeniesienie wytopu z konwertora 10 do zespolu odgazowywujacego 91 w celu dokonania zabiegów koncowych mozna przyspieszyc rozpoczecie nowego wytopu w kon¬ wertorze 10 i zmniejszyc przez to calkowity czas potrzebny na wytwarzanie kolejnych wytopów. Jest to pozadane zwlaszcza wtedy gdy odlewanie od¬ bywa sie metoda ciagla. Oszczednosc czasu uzys¬ kuje sie jezeli plynny wytop jest nie tylko odga¬ zowywany w zespole odgazowywujacym 91 lecz koryguje sie sklad chemiczny, W takim przypadku skladniki stopowe sa magazynowane w zasobni¬ kach 92 i 93 przed wprowadzaniem ich do zespolu odgazowywaljacego 91.Na fig. 3 przedstawiono zastosowanie konwer¬ torai 10 wedlug wynalazku do stalowni martenow- skiej 10CL Stalownie tego typu sa umieszczone ko¬ rzystnie w. budynku 101, zawierajacym sciany boczne 102 i dach 103, które sa podparte za po¬ moca konstrukcji ramowej 104 na podlozu 105.Normalnie budynek 101 ma takie wymiary by po¬ miescil piec martenowskL Ponadto zastosowane jest dodatkowe wyposazenie, takie jak szyna pod- suwnicowa 107 dla suwnicy 108 do ladowania pie^ • ca. Wyposazenie to jest dostosowane do warun¬ ków danego pieca. W przypadku konwertorów z dmuchem górnym nie bylo mozliwosci przero¬ bienia takiej stalowni bez kosztownego przerabiania 5 budynku 101.W przypadku urzadzenia wedlug wynalazku istniejace stalownie martenowskie moga byc jed¬ nak latwo przerobione bez zasadniczych zmian 'konstrukcji lub przemieszczainda wyposazenia. Kon- 10 wertor 10, pierscien wspierajacy 13 lozyska 110 i silnik napedzajacy 111 sa osadzone na kolumnach 112 wystajacych pionowo do góry z podloza 105.Poniewaz doprowadzanie gazów i sproszkowanych materialów jest dokpnywane poprzez denne dysze 15 38 konwertor 10 jest umieszczony pomlizej istnieja¬ cego dachu 103 i szyny podsuwnicowej 107.Kanal 18 odprowadzajacy gazy wylotowe jest na fig. 3 pokazany szczególowo. Zawiera on kolanko 114 polaczone z górnym koncem kolpaka 16 i od- 20 chodzace do dolu pod katem ostrym od konwertor ra 10. Druga czesc tego kanalu w postaci rury 115 w ksztalcie litery „U" laczy kolanko 114 z górnym zakonczeniem oczyszczalnika gazów 19. Taka kon¬ strukcja kolpaka 16 i kanalu 18 ulatwia zastoso- 25 wanie konwertora 10 w niskiej stalowni 100.Oczyszczony gaz z dmuchawy wyciagowej 23 jest przeprowadzany przez istniejace kanaly dymowe pieców martenowskich do istniejacego komina wy¬ posazonego w rozszerzona komore 25 przeznaczona 30 do spalania gazów.Konwertor 10 ma korzystnie ksztalt zasadniczo kulisty w celu zwiekszenia wytrzymalosci i pojem¬ nosci konwertora przy zastosowaniu w wykladzi¬ nie 12 wielu standartowych ksztaltek ognioodpor- 35 nych. Na fig. 4 konwertor 10 ma w przekroju pio¬ nowym ksztalt osmiokata o wysokosci wewnetrznej zasadniczo równej srednicy wewnetrznej. W dor tychczasowej praktyce jako najbardziej korzystne uwazane sa stosunki wysokosci do srednicy od 40 l,t :1 do 1,2: ii.Konwertor 10 jest ladowany surówka zwykle do wysokosci HI pokazanej na fig. 4 linia ciagla. Gdy konwertor jest przechylony o 90°, w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, na czopie 45 14 w celu pobrania prób, jak pokazano liniami przerywanymi na fig. 4, na skutek opisanego ksztaltu konwertora i stosunku jego wysokosci do srednicy poziom metalu H2 jest usytuowany po¬ nizej dysz 42. Poziom metalu jest usytuowany po- 50 dobnie ponizej dysz 42 gdy konwertor jest przechy¬ lony o kat 90° (w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara w celu dokonania spustu wy¬ topu..Wynalazek umozliwia dynamiczna kontrole pro- 55 cesu wytwarzania stali z wdmuchiwaniem gazu i zasadniczo wszystkich materialów w stanie sta¬ lym, za wyjatkiem surówki i zlomu, przez dno za¬ sadniczo zamknietego konwertora tlenowego. Mie¬ rzy sie przy tym temperature wytopu i przeprowa- 60 dza sie analize nie spalonych gazów uchodzacych z konwertora, na podstawie czego uzyskuje sie dane, które w polaczeniu z innymi danymi sa do¬ starczane do elektronicznej maszyny cyfrowej w celu sterowania calego procesu. 65 Sposób wedlug wynalazku skraca proces swieze-82806 nia na skutek dobrego styku sproszkowanych ma¬ terialów w stanie stalym ze stopionym metalem, przez co przyspieszane sa reakcje chemiczne, za¬ chodzace podczas procesu swiezenia. Wynalazek pozwala na zmniejszenie zanieczyszczenia atmosfe¬ ry. Dotychczasowe stalownie martenowskie mozna przerobic bez znacznych zmian konstrukcji budyn¬ ku i przy nizszych nakladach niz bylyby potrzebne gdyby stalownie te mialy byc wyposazone w sto¬ sowane obecnie urzadzenia odpylajace.Na fig. 5 przedstawiono konwertor 10 umieszczo¬ ny w metalowej oslonie 216, zawierajacej scianke górna 217 usytuowana nad gardziela konwertora 10, oraz sciany boczne 218 wznoszace sie zasadniczo od poziomu terenu i podpierajace sciane górna 217.Oczywistym jest ze*-ksztalt 216 oslony pokazany na fig. 5 i sciany górnej 217 moze byc odpowiednio zmieniony.W scianie górnej 217 wykonany jest otwór wierz¬ cholkowy 220 do umieszczenia w nim kolpaka dy¬ mowego 221, polaczonego z górnym koncem kon¬ wertora 10, gdy konwertor ten jest w polozeniu pionowym pokazanym na fig. 5.Kolpak dymowy 16 zawiera ruchoma, stozkowa, kolnierzowa sekcje 17 przeznaczona do laczenia kol¬ paka z górnym koncem konwertora 10 i zasadniczo cylindryczna czesc 224, która jest wysuwana ku górze przez otwór 220. Mniejsza czesc cylindryczna 225 jest wysunieta ku górze z czesci 224 i jest po¬ laczona teleskopowo z dolnym koncem rury wylo¬ towej 226.Kolpak dymowy 16 jest osadzony na nieruchomym czlonie 228 za pomoca trzonów z gwintem 229, po¬ laczonych z odpowiednimi, nieruchomymi nakretka¬ mi (nie pokazano) na kolpaku 16. Zespól napedowy (nie pokazany) obraca trzony z gwintem 229 tak, ze kolpak dymowy 16 Jest poruszany pomiedzy po¬ lozeniem pokazanym na fig. 1, w którym kolpak ten jest polaczony z konwertorem, a polozeniem undesdonyni pokazanymi na fig. 6.Czesc 224 i brzegi otworu 220 oraz czlony tele¬ skopowe 225 i 226 sa skonstruowane tak, by byly zasadniczo szczelne w poszczególnych polozeniach kolpaka dymowego. Z jednej strony sciany górnej 217 wykonany jest otwór wsadowy 230, na którym zamontowane sa drzwi 231 przesuwane pomiedzy polozeniem otwartym, a zamknietym wzgledem otworu 230. Ponadto jeden lub kilka otworów 232 i 233 jest wykonanych w dolnej czesci scianek bocznych 218 aby umozliwic wjazd i wyjazd wózka transportowego 234 na szynach 235 przez oslone 216.Wózek transportowy jest stosowany do umiesz¬ czania kadzi zuzlowej 236 lub kadzi odlewniczej 237 pod konwertorem 10. Na scianach 218 zamon¬ towane sa drzwi .238 i 239 ruchome pomiedzy po¬ lozeniem otwartym, a zamknietym wzgledem otwo¬ rów 232 i 233 w celu przepuszczenia wózka trans¬ portowego 234.Jak wspomniano powyzej, konwertory przedsta¬ wione na fig. 5 i 6 sa konwertorami, wyposazonymi w dysze 43, które przechodza przez dennice kon¬ wertora 10 i przez które przechodza odpowiednie rury gazowe 41. Drugie konce rur 41 sa polaczone z rura rozgalezna 39 umieszczona w komorze 38 osadzonej w dnie konwertora 10. Rura rozgalezna 14 39 laczy sie z rura 37 aby wprowadzic do niej gazy lub inne materialy, które maja byc dopro¬ wadzane do konwertora 10.Z otworem 49 wykonanym w górnej scianie 217 5 oslony 216 w miejscu powyzej otworu 230 pola¬ czony jest dodatkowy uklad ssacy 248. Do sciany górnej 217 wokól otworu 249 dolaczony jest dodat¬ kowy kolpak 250, który jest polaczony przez prze¬ wód 251 z ukladem ssacym (nie pokazany). io Na fig. 5 pokazano konwertor 10 w normalnym polozeniu roboczym. Jest on usytuowany zasadni¬ czo pionowo, przy czym kolpak dymowy 16 jest usytuowany nad otwartym górnym koncem kon¬ wertora. Gazy potrzebne do obróbki stali i inne 15 materialy sa wprowadzane przez dysze ponizej po¬ ziomu kapieli az do poziomu 253. Wiadomym jest, ze podczas cyklu obróbki stali potrzebne jest okre¬ sowe obracanie konwertora 10 na czopach 14. W tym celu kaptur dymowy 16 jest najpierw podno- 20 szony z polozenia pokazanego na fig. 5 do poloze¬ nia pokazanego na fig. 6, w którym kolnierz 17 jest uniesiony wzgledem górnego konca konwer¬ tora 10.Polaczenie cylindrycznej czesci 224 z otworem 22 25 utrzymuje ten otwór w stanie zamknietym. Po pelnym uniesieniu zespolu 221 próg 255 utworzony przy zlaczu pomiedzy czescia 224, a kolnierzem 222 opiera sie o dolna powierzchnie sciany górnej 217. Zespól 221 odprowadza zatem nadal materialy 30 zanieczyszczajace atmosfere bez przepuszczania ich przez otwór 220. Jezeli przykladowo konwertor 10 jest przechylony w celu pobrania próbki lub w celu zaladowania surówka lub zlomem, konwertor jest obracany w kierunku przeciwnym do ruchu 35 wskazówek zegara az jego górny otwarty koniec znajdzie sie naprzeciw otworu 230.Drzwi 231 mozna nastepnie otworzyc i wprowa¬ dzic zsyp zaladowczy 256 w poblize otworu kon¬ wertora. Ladowanie plynnej surówki lub zlomu do 40 konwertora powoduje normalnie wytwarzanie w konwertorze duzej ilosci gazowych i pylowych ma¬ terialów zanieczyszczajacych atmosfere. Zjawisko to jest ponadto wzmagane tym, ze doprowadzanie gazu do konwertora 10 nie moze byc przerwane 45 podczas przechylenia konwertora gdyz spowodo¬ waloby to wplyniecie metalu w dysze 13 i do ukla¬ du zasilania konwertora gazem.Pomocniczy uklad ssacy 248, który jest uimelsz.- ozony nad otworem 230, jest przeznaczony do 50 wytwarzania nieznacznego podcisnienia wewnatrz oslony 216 przy otworze 230 aby spowodowac wplywanie powietrza z zewnatrz. Uniemozliwia to ucieczke gazowych i pylowych materialów zanie¬ czyszczajacych z oslony 216 i powoduje wyplywa- 55 nie tych materialów w pomocniczy uklad ssacy 248 i w glówny uklad ssacy 221. Praktycznie stwierdzono, ze glówny i pomocniczy uklad ssacy w celu uniemozliwienia odprowadzania materialów zanieczyszczajacych z oslony 216 musza powodo- 60 wac predkosc przeplywu przy otworze 230 od 300 do 600 metrów na minute. Dla uzyskania najwiejk- szej mozliwej skutecznosci dzialania kolpaka 250 ukladu pomocniczego korzystnym jest by kolpak ten byl umieszczony mozliwie jak najblizej otwo- w ru 230. Ponadto koiuecane jest okresowe spuszcza-15 82806 16 nie zuzla z konwertora 10 do kadzi zuzlowej 236 i spust wytopu do kadzi odlewniczej 237. Wyko¬ nuje sie to przez uniesienie najpierw kaptura dy¬ mowego 16 w sposób opisany powyzej, „po czym obraca sie konwertor w kierunku zgodnym z ru¬ chem wskazówek zegara w celu usuniecia zuzla lub spustu metalu do kadzi 236 lub 237, rynna spustowa 257. W tym czasie drzwi 231 pozostaja w polozeniu zamknietym. Glówny i pomocniczy uklad ssacy 221 i 248 uniemozliwiaja ucieczke ma¬ terialów zanieczyszczajacych z oslony 16.Na fig. 6 przedstawiono równiez inny przyklad wykonania konwertora wedlug wynalazku, w któ¬ rym oslona 216' konczy sie powyzej poziomu po¬ dlogi. Poniewaz jednak zasadniczo wszystkie ga¬ zowe i pylowe materialy zanieczyszczajace unosza sie do góry na skutek ciepla wytwarzanego w kon¬ wertorze 10 zaden z tych materialów nie uchodzi pod dolna krawedzia oslony 216'. Przeciwnie, po¬ wstaje zjawisko kominowe polegajace na tym, ze powietrze z zewnatrz jest wciagane pod dolna kra¬ wedzia oslony 216' i jest odprowadzane przez uklad wyciagowy.Materialy zanieczyszczajace, usuwane z oslon 216 i 216' przez uklady wyciagowe wedlug wyna¬ lazku, sa oczyszczane w konwencjonalnych urza¬ dzeniach do oczyszczania gazu.Nalezy zauwazyc, ze wynalazek uniemozliwia uchodzenie gazowych i pylowych materialów za¬ nieczyszczajacych konwertora 10 zarówno wtedy, gdy znajduje sie on w pionowym czynnym poloze¬ niu jak i wtedy gdy konwertor jest przechylony, na przyklad przy zaladowywaniu, przy pobieraniu próbek, przy usuwaniu zuzla i w podobnych przy¬ padkach. Wynalazek nadaje sie do zastosowania równiez z innymi typami konwertorów niz opisa¬ ny. Ponadto oslony 216 i 216' moga miec równiez inny dogodny ksztalt. PL PL