Najdluzszy czas trwania patentu do 25 marca 1952 r.Wynalazek niniejszy dotyczy przyrza¬ du do przedzenia nici sztucznych za po¬ moca dyszy obrotowej, z której nici prze¬ chodza do naczynia, w którym slup cieczy obraca sie w tym samym kierunku i z ta sama szybkoscia co dysza obrotowa i la¬ czy sie z nieruchomym zasadniczo slupem cieczy, z którego nici wychodza na ze¬ wnatrz. Przyrzad taki jest opisany w pa- tencie nr 24 760. W przyrzadzie tym znaj¬ duje sie naczynie, zawierajace obracajacy sie slup cieczy, laczacy sie ze slupem cie¬ czy, znajdujacym sie w drugim naczyniu.Obydwa naczynia sa ze soba polaczone za pomoca przewodu, w którym umieszczony jest wodzik, przez który przechodza nici.Wynalazek niniejszy dotyczy ulepsze¬ nia powyzej opisanego przyrzadu w celu ulatwienia obslugi dyszy przedzalniczej w czasie jej spoczynku. Poza tym przyrzad wedlug wynalazku niniejszego daje sie la¬ two czyscic i dzieki swym malym wymia¬ rom nadaje sie do stosowania w urzadze¬ niach przedzalniczych, posiadajacych wiek¬ sza liczbe wrzecion.Istotna ceche wynalazku niniejszego stanowi, ze naczynie z wirujaca ciecza stracajaca sklada sie z dwóch czesci, sty-kajacych sie w plaszczyznie prostopadlej do kierunku przechodzenia nici. Jedna czesc tego naczynia zawiera, obrotowa dy¬ sze przedzalnicza, druga zas jest polaczo¬ na z naczyniem, zawierajacym nierucho¬ ma ciecz stracajaca, przy czym czesc te mozna odsuwac w kierunku przechodzenia nici od czesci, zawierajacej dysze obroto¬ wa. Naczynie z wirujaca ciecza stracajaca moze byc naczyniem obrotowym, wprawia¬ jacym ciecz stracajaca w ruch obrotowy, lub tez moze byc nieruchome, przy czym w tym przypadku przyrzad posiada spe¬ cjalne narzady do wprawiania cieczy slra- cajacej w ruch obrotowy.Na rysunku przedstawiono dla przy¬ kladu przyrzad wedlug wynalazku niniej¬ szego.Fig. 1 przedstawia przyrzad w widoku z boku, czesciowo w przekroju, z rozsu¬ nietymi czesciami naczynia do wirujacej cieczy stracajacej, fig. 2 — przyrzad w widoku z boku z polaczonymi ze soba cze¬ sciami naczynia do wirujacej cieczy stra¬ cajacej, fig. 3 — odmiane przyrzadu we¬ dlug wynalazku w przekroju pionowym, przy czym czesci naczynia do wirujacej cieczy stracajacej sa zlozone ze soba, fig. 4 — ten sam przyrzad z odsunietymi od siebie czesciami naczynia do cieczy wiru¬ jacej, fig. 5 — szczegól przyrzadu, przed¬ stawionego na fig. 3 i 4, fig. 6 — odmiane przyrzadu w przekroju pionowym z za¬ mknietym naczyniem do wirujacej cieczy stracajacej, fig. 7 — ten sam przyrzad z otwartym naczyniem do wirujacej cieczy stracajacej, fig. 8 — widok z góry dyszy przedzalniczej przyrzadu, przedstawione¬ go na fig. 6 i 7, a fig. 9 i 10 — narzady do doprowadzania cieczy przedzalniczej.Na fig. 1 cyfra 1 oznaczono nic, a cyfra 2 — dysze przedzalnicza o wiekszej licz¬ bie otworków. Wlókienka, wychodzace z tych otworków, straca sie za pomoca ka¬ pieli przedzalniczej i skreca przez obraca¬ nie dyszy 2 w nic 1 podczas przechodzenia ich przez ciecz stracajaca. Nic 1 po wyj¬ sciu z przyrzadu przechodzi po krazku 3.Na koncu 6 walu silnika elektrycznego 5 osadzona jest czesc dolna 7 naczynia do wirujacej cieczy stracajacej. Wal 6 jest wydrazony i sluzy do doprowadzania cie¬ czy przedzalniczej do dyszy przedzalni¬ czej 2. Ciecz przedzalnicza doprowadza sie w miejscu 15 przez uszczelniony otwór w wale. Górna czesc 8 naczynia do wiruja¬ cej cieczy stracajacej jest osadzona obro¬ towo na nasadce rurowej 91 naczynia nie¬ ruchomego 9, sluzacego za lejek, przy czym czesc 8 zachodzi swym górnym kol¬ nierzem wewnetrznym 10 na kolnierz ze¬ wnetrzny 16 nasadki rurowej 91. W nasad¬ ce rurowej 91 osadzona jest rurka (wodzik nitkowy) 17, przytrzymywana trzema roz¬ porkami 92 i sluzaca do prowadzenia nitki 1. Z naczyniem 9 polaczone jest za pomoca weza 12 naczynie zasilajace 11. Rurka lub waz 13 z kurkiem 14 sluzy za lewarek do napelniania czesci dolnej 7 naczynia do wirujacej cieczy stracajacej przy rozpo¬ czynaniu przedzenia.Na fig. 2 przedstawiono przyrzad pod¬ czas przedzenia. Naczynie 7, 8 jest za¬ mkniete. Naczynia 9 i 11 znajduja sie na jednakowej wysokosci, wskutek czego z naczynia zasilajacego 11 do naczynia 9, a stad do naczynia 7, 8 przechodzi ciecz stracajaca. Uszczelnienie miedzy czescia¬ mi naczynia 7, 8 jest wykonane tak, ze zuzyta ciecz stracajaca wyplywa miedzy czesciami 8 i 91. Czesci 7 i 8 polaczone sa ze soba na podobienstwo bagnetowego zla¬ cza wezowego. Przyrzad moze byc otoczo¬ ny plaszczem, zbierajacym wyplywajaca ciecz i zapobiegajacym jej rozpryskiwaniu sie. Plaszcza tego nie przedstawiono na fig. 1 i 2.Przy przedzeniu nici, wychodzace z dy¬ szy obrotowej 2, przechodza najpierw do cieczy, wirujacej tak samo szybko, jak dy¬ sza. Stamtad nici przechodza przez wodzik nitkowy 17 do cieczy w naczyniu 9, która — 2 —nic wiruje, po czym nici wychodza z przy¬ rzadu na zewnatrz, przechodza po krazku 3 i zostaja nawiniete na cewke. Naczynie 7, 8 podczas pracy jest calkowicie napel¬ nione ciecza, nawet jezeli naczynie to obraca sie z bardzo duza szybkoscia kato¬ wa, np. 3 000 — 10000 obr/min lub jeszcze wieksza.Po otworzeniu naczynia 7, 8 przez pod¬ niesienie zbiornika 9 i polaczonej z nim czesci 8, ciecz, znajdujaca sie w zbiorniku 9, plynie z powrotem wezem 12 do naczy¬ nia zasilajacego 11. Czesc dolna 7 naczy¬ nia obrotowego wewnatrz jest uksztaltowa¬ na tak, ze jego zawartosc po otworzeniu naczynia obrotowego moze byc wyrzucona lub odwirowana przez obracanie sie dol¬ nej czesci, W tym celu czesc dolna 7 po¬ siada (najkorzystniej) ksztalt miski.Podzial naczynia obrotowego na dwie czesci 7 i 8, które mozna odlaczac od sie¬ bie w kierunku przechodzenia nici 1, po¬ siada te zalete, ze dysze przedzalnicza mozna latwo wyjmowac w celu oczyszcze¬ nia, a prócz tego przyrzad mozna latwo wprowadzac w ruch. Przyrzad wedlug wynalazku uruchomia sie w sposób naste¬ pujacy. Przez naczynie 9 i górna czesc 8 naczynia obrotowego przewleka sie drut.Po otworzeniu kurka 14, wyciaga sie nici, wychodzace z dyszy 2, i przykleja je do dolnego konca drutu. Nastepnie nic prze¬ ciaga sie przez górna czesc 8 naczynia obrotowego i naczynie 9 na krazek 3, po czym po usunieciu przewodu 13, zamyka sie naczynie 7, 8, przy czym, wskutek opu¬ szczenia na dól czesci górnej 8 wraz z na¬ czyniem 9, ciecz stracajaca wplywa do zamknietego teraz naczynia 7, 8. Wtedy wlacza sie silnik 5 i prowadzi przedzenie.W przyrzadzie wedlug wynalazku ni¬ niejszego, przedstawionym na fig. 1 i 2, mozna zastosowac nastepujace odmiany konstrukcji. Zamiast podnosic przy otwie¬ raniu czesc górna 8 naczynia 7, 8 mozna równiez opuszczac czesc dolna 7 wraz z silnikiem & W tym przypadku w przewo¬ dzie 12 umieszcza sie zawór zamykajacy, aby ciecz stracajaca nie mogla wyplywac z naczynia zasilajacego 11 do< naczynia 9, a z niego przez czesc górna 8.Czesc górna 8 moze równiez posiadac postac rury, dajacej sie wsuwac w naczy¬ nie nieruchome 9.Taka odmiane przyrzadu wedlug wy¬ nalazku uwidoczniono w przekroju na fig. 3, 4 i 5. Przyrzad ten jest przymocowany do koryta, wspólnego dla kilku takich przyrzadów przedzalniczych. Na nape¬ dzanej za pomoca silnika rurze 21, dopro¬ wadzajacej ciecz przedzalnicza, osadzona jest dysza obrotowa 22 i czesc dolna 23 naczynia do wirujacej cieczy stracajacej.Czesc górna naczynia obrotowego stanowi rura 25, polaczona z kolnierzem 24. Kol¬ nierz ten posiada zagiete brzegi 26, które zachodza za wystepy 27 czesci 23 naczy¬ nia. Urzadzenie takie umozliwia laczenie ze soba obydwóch czesci 23 i 24 naczynia obrotowego. Liczba 28 oznaczono otwory do odprowadzania cieczy stracajacej z na¬ czynia 23. Nad kolnierzem 24 umieszczo¬ na jest plytka 29, posiadajaca rowki 30 przechodzace w kierunku promJeni, Przez otwory 28 i rowki 30 wyplywa zuzyta ciecz stracajaca na zewnatrz. Plytka 29 moze byc wykonana tak, aby mozna ja bylo wymieniac na inne plytki. Plytki te posia¬ daja rozmaite srednice; oprócz tego posia¬ daja one rowki 30 o rozmaitym przekroju poprzecznym, przy czym liczba tych row¬ ków moze równiez byc rózna w kazdej z plytek. Plytki 29 sluza zatem za narzad, regulujacy ilosc przeplywajacej cieczy stracajacej. Dzialanie regulujace plytki zmienia sie mianowicie w zaleznosci od jej srednicy, przekroju poprzecznego i liczby rowków 30, a takze w zaleznosci od ciezaru plytki, poniewaz czynniki te sa miarodajne dla oporu, jaki plytka 29 prze¬ ciwstawia wyplywaniu efeczy z naczynia 23. Przy odpowiednim dostosowaniu cie- — 3 —zaru plytki 29, która w tym przypadku jest osadzona przesuwnie wzgledem rury 25, mozna stosowac plytke bez rowków 30.Rura 25 przesuwa sie u góry w nasad¬ ce gumowej 31, nasadzonej na nasadke 32 koryta 33. Rura 25 posiada rowki 34 do igiel 35, umocowanych na pierscieniach 36, osadzonych na tulejce gumowej 37, na¬ sunietej na rurke 38, umieszczona we¬ wnatrz rury 25. Rurke 38 mozna wyciagac w góre z rury 25. Do nasadki 32 koryta 33 przymocowana jest rurka nieruchoma 39 za pomoca przegródek 40. Prziez te rurke 39 przechodzi nic. Rurke 39 mozna wyjmo¬ wac w góre z dna 33 (fig. 5). Rurka 38 styka sie ze sciankami rurki 39 za pomoca wodzika kulistego 46 i wiruje wraz z rura 25. Wodzik kulisty 46 umozliwia poddawa¬ nie sie rurki 38 ewentualnym drganiom podczas obracania sie naczynia wirujacego.Na fig. 4 przedstawiono naczynie do wirujacej cieczy stracajacej w polozeniu otwartym. Czesc górna 24 jest przytrzy¬ mywana w przedstawionym polozeniu za pomoca trzymaków 41, 42. Do napelniania czesci dolnej 23 naczynia obrotowego, np. przy rozpoczynaniu przedzenia przy unie¬ ruchomionej dyszy 22 i naczyniu 23, sluzy rura 43 z zaworem zamykajacym 44. Po otworzeniu naczynia 23 i przesunieciu w góre rury 25 zostaje samoczynnie prze¬ rwany doplyw cieczy stracajacej ze zbior¬ nika 33 do naczynia 23. Stanowi to znacz¬ ne uproszczenie obslugiwania przyrzadu.Przyrzad daje sie równiez latwo czys¬ cic, poniewaz czesci, sluzace do prowa¬ dzenia nici, mozna latwo rozbierac (fig. 5).Rura 25 moze otaczac dysze 22, siegac poza dysze 22 i konczyc sie dopiero pod jej powierzchnia. Dzieki temu nici sztucz¬ ne sa ciagle otoczone swieza ciecza stra¬ cajaca, poniewaz ciecz ta moze wyplywac z rury 25 do naczynia 23 dopiero po przejsciu kolo otworów dyszy.Wnetrze rury 25 jest stozkowe i posia¬ da u góry srednice b wieksza od srednicy a u dolu (fig, 1). Taki ksztalt wnetrza fil* ry zapobiega zbyt szybkiemu przesuwaniu sie slupa cieczy.W odmianie przyrzadu, przedstawionej na fig. 6 — 8, naczynie do wirujacej cie¬ czy stracajacej jest nieruchome, przy czym wirowanie cieczy jest wywolywane za pomoca wirujacych lopatek.Na dyszy obrotowej 51 osadzone sa lo¬ patki 52, przymocowane za pomoca pier¬ scieni 53 i 54 (fig. 8). Pierscien 54 posiada wystepy zabierajace 63, wchodzace w wy¬ ciecia kadluba 64 dyszy. Podczas wiro¬ wania dyszy pierscien 54, lopatki 52 i pierscien 53 sa obracane wraz z dysza.Wszystkie inne czesci przyrzadu sa nieruchome. Czesc dolna 56 naczynia do cieczy stracajacej, posiadajaca ksztalt miski, jest zamknieta pokrywa 57 i uszczelniona wzgledem rury 59, laczacej sie z naczyniem 58, za pomoca plytki 60.W naczyniu 58 osadzona jest rura 55, po¬ siadajaca na dolnym koncu kolnierz 61.Przyrzad przedzalniczy otwiera sie w ten sposób, ze naczynie 58 podnosi sie, po rozlaczeniu pokrywy 57, w góre. Kolnierz 61 podnosi przy tym do góry lopatki 52, przy czym kolnierz 61 przylega do pier¬ scienia 53, a wystepy 62 na rurze 59 pod- nosiza przy tym pokrywe 57.Na dyszy przedzalniczej 51 osadzone sa lopatki 66, które wprawiaja w ruch obrotowy ciecz stracajaca w naczyniu 56.Naczynie zostaje przy tym opróznione, poniewaz wirujaca decz podnosi sie przy stozkowej scianie naczynia w góre i zosta¬ je wyrzucona na zewnatrz.Opisana powyzej odmiana przyrzadu wedlug wynalazku posiada te zalete, ze wirujace masy sa niewielkie, wskutek cze¬ go zuzycie energii jest male, jak równiez zmniejsza sie niebezpieczenstwo nierówno¬ miernego obracania sie czesci wirujacych.Poza tym przyrzad ten pozwala na osia¬ ganie korzysci, opisanych poprzednio.Uszczelnienie rury, doprowadzajacej — 4 —ciecz przedzalnicza, wzgledem dyszy ob¬ rotowej jest dosc trudne. Wedlug wyna¬ lazku niniejszego stosuje sie uszczelnienie, które równiez i przy lepkiej cieczy prze¬ dzalniczej zapewnia dobre polaczenie ru¬ ry z dysza obrotowa. Uszczelnienie to na¬ daje sie do zastosowania przy uzyciu wy¬ drazonych walów powyzej opisanych obro¬ towych przyrzadów przedzalniczych, przez które to waly ciecz przedzalnicza jest do¬ prowadzana do dyszy obrotowej.Wedlug wynalazku niniejszego uszczel¬ nienie polega na tym, ze w czesci nieru¬ chomej umieszcza sie waz gumowy, który wystaje nieco z niej, wchodzac w czesc obrotowa. W celu usztywnienia waz gumo¬ wy posiada (najlepiej) wewnatrz wklad¬ ke z tkaniny, nie dochodzaca jednak do jego konca, tak ze kawalek gumy, wysta¬ jacy z nieruchomej czesci dlawnicowej i wchodzacy w obracajaca sie czesc, nie po¬ siada wkladki, a wiec jest elastyczny.Cisnienie cieczy rozciaga elastyczna czesc weza gumowego i dociska ja do scianki obracajacej sie rury, zamykajac w ten spo¬ sób niezawodnie przejscie. Wkladka w wezu gumowym zapobiega jego skrecaniu sie.W rurze dlawnicowej, zawierajacej waz gumowy, znajduje sie w mysl wyna¬ lazku wyciecie, które umozliwia rozciaga¬ nie sie weza gumowego pod cisnieniem plynacej przez niego cieczy. A zatem waz gumowy w tym miejscu nieco sie wydyma.Zwiekszenie srednicy weza gumowego, otrzymane w ten sposób, zapobiega osio¬ wemu przesunieciu, zwlaszcza przesunie¬ ciu sie weza w dyszy obrotowej.Dlawnice uszczelniajaca wedlug wy¬ nalazku niniejszego przedstawiono sche¬ matycznie dla przykladu na fig. 9 i 10» przy czym fig. 9 przedstawia osiowy prze¬ krój podluzny dlawnicy, a fig. 10 widok z boku dlawnicy, polaczonej z silnikiem.Dlawnice stanowi rura 71, w której jest umieszczony waz gumowy 72, Koniec 73 tego weza wchodzi w dolna czesc 74 wy¬ drazonego walu silnika. Waz gumowy za¬ wiera wkladke usztywniajaca 75 z tkani¬ ny, która jednakze nie dochodzi do samego konca weza. W rurze 71 znajduje sie wy¬ drazenie 76, w które wchodzi czesc weza, rozszerzona wskutek cisnienia cieczy. Wy¬ drazenie od dolu jest zamkniete tuleja stalowa 77 z czescia rozszerzona 78 i cze¬ scia dolna 79, na która nasuniety jest waz gumowy 80. Polaczone ze soba konce rury 71 i weza 80 sa owiniete tasma 81. Liczba 82 oznaczono silnik dyszy obrotowej, licz¬ ba 83 zas — naczynie do wirujacej cieczy stracajacej. PL