PL210917B1 - Dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe - Google Patents

Description

(51) Int.Cl.

E05D 15/48 (2006.01) E04D 13/035 (2006.01)

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 30.10.2003 (54)

Dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe

(43) Zgłoszenie ogłoszono: 02.05.2005 BUP 09/05	(73) Uprawniony z patentu: FAKRO PP SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Nowy Sącz, PL
(45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.03.2012 WUP 03/12	(72) Twórca(y) wynalazku: RYSZARD FLOREK, Nowy Sącz, PL
BRONISŁAW ZWYRTEK, Cesky Tesin, CZ

PL 210 917 B1

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe z osią uchylną przy górnym elemencie ościeżnicy, oraz osią obrotową w środkowej części skrzydła okiennego, znajdującą się w niewielkiej odległości od powierzchni przeszklenia i nie zmieniającą swego położenia w pewnych zakresach ką ta otwarcia.

Stan techniki. Znane jest okno uchylno-obrotowe firmy VELUX, mające ościeżnicę, w której, poprzez ramę pośrednią, osadzone jest skrzydło. Rama pośrednia składa się z trzech elementów połączonych ze sobą pod kątem prostym i w pozycji okna zamkniętego znajduje się pomiędzy ościeżnicą i skrzydłem okiennym. Rama pośrednia jest osadzona obrotowo w górnej części okna, a na końcach jej elementów bocznych, obrotowo, osadzone jest skrzydło, blokowane w ramie pośredniej przez element blokujący, usytuowany pośrodku górnych elementów ramy skrzydła i ramy pośredniej.

Funkcję uchylną tego okna uruchamia się, po odryglowaniu klamki u dołu ramy skrzydła, poprzez nacisk na dolną część skrzydła, a wówczas rama pośrednia przemieszcza się wraz ze skrzydłem, gdyż jest z nim połączona przez element blokujący. Ale gdy, przy uchylonym oknie, pociągnie się za uchwyt elementu blokującego, odblokuje się połączenie skrzydła z ramą pośrednią i aktywne będą równocześnie obie funkcje okna. Funkcję obrotową okna, po odryglowaniu klamki u dołu ramy skrzydła, uruchamia ciągnąc za uchwyt elementu blokującego, znajdujący się na górnym elemencie skrzydła okiennego, co zwalnia połączenie skrzydła z ramą pośrednią. W tym momencie są dostępne jednocześnie obie funkcje okna, uchylna i obrotowa. Dalsze ciągnięcie za uchwyt elementu blokującego powoduje tylko pożądane otwieranie w funkcji obrotowej i obrót skrzydła, natomiast naciśnięcie na środkową część skrzydła, uniesie skrzydło ponad dach, jak w funkcji uchylnej. W obu przypadkach umożliwiających jednoczesne uruchomienie dwóch funkcji otwierania, skrzydło traci stabilność, co jest niebezpieczne dla użytkownika i może wywołać uszkodzenia okna dachowego.

Znane jest także, z opisu zgłoszenia wynalazku nr DE 19717351A1 okno uchylno-obrotowe, wyposażone z obu boków w symetryczne, działające niezależnie od siebie, układy blokujące ramę pośrednią, alternatywnie ze skrzydłem albo z ościeżnicą. Zmiana funkcji otwierania musi być dokonana przez użytkownika po obu bokach okna, a jeżeli nie ustawi ich jednakowo, każdy bok okna będzie gotowy do użytkowania innej funkcji i okno zostanie unieruchomione a układy blokujące mogą ulec uszkodzeniu. W innym wariancie tego wynalazku elementy blokujące mają układ sprężynujący, który ustawia je w pozycji odpowiadającej użytkowaniu podstawowej, uchylnej funkcji okna. Aby uzyskać funkcję obrotową, użytkownik musi równocześnie włączyć elementy sterujące. Zatem tu także zmiana funkcji z uchylnej na obrotową zależy od staranności użytkownika, a jej brak spowoduje, że okno będzie gotowe do użytkowania różnych funkcji z każdego boku, co zagraża uszkodzeniem okna, zwłaszcza jego mechanizmów blokujących.

Celem wynalazku jest dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe, którego oś uchylna okna znajduje się przy górnym elemencie ościeżnicy, a oś obrotowa znajduje się w środkowej części skrzydła okiennego, w niewielkiej odległości od powierzchni przeszklenia, i nie zmienia swego położenia względem ościeżnicy w pewnych zakresach kąta otwarcia okna, wyposażone po obu bokach w symetryczne układy blokujące, sprzężone ze sobą tak, że wybranie funkcji użytkowej z jednej, dowolnej strony okna spowoduje przesterowanie, na tę samą wybraną funkcję uchylną albo obrotową, układów blokujących znajdujących się po obu bokach okna. W oknie tym nie ma możliwości równoczesnego nastawienia funkcji obrotowej i uchylnej - innej po każdej stronie okna, a ponadto w oknie zamkniętym i podczas użytkowania go w podstawowej funkcji uchylnej, elementy układów blokujących po obu bokach podpierają skrzydło w pobliżu górnych naroży, co usztywnia konstrukcję okna i zabezpiecza elementy ramy skrzydła przed wypaczaniem.

Istota rozwiązania. Dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe, posiada oś uchylną przy górnym elemencie ościeżnicy, oraz osią obrotową w środkowej części skrzydła okiennego, przy czym dla realizacji dwóch alternatywnych funkcji otwierania, skrzydło okienne osadzone jest w ościeżnicy za pośrednictwem ramion pośrednich, zakończonych zawiasami obrotowymi, w których geometryczna oś obrotu jest w niewielkiej odległości od powierzchni przeszklenia i nie zmienia swego położenia w pewnych zakresach kąta otwarcia. Okno wyposażone jest po obu bokach w symetryczne układy blokujące, z których każdy składa się z dwóch sprzężonych ze sobą zespołów zaczepowych, blokujących ramiona pośrednie alternatywnie: albo ze skrzydłem okiennym albo z ościeżnicą. Okno ma także mechanizm sterujący zespołami zaczepowymi, który uaktywnia przy jednym otwarciu okna tylko jedną funkcję otwierania, uchylną albo obrotową, przy czym w układach blokujących co najmniej podzespoły

PL 210 917 B1 sterujące przełączaniem funkcji okna, przestawiane przez jego użytkownika, sprzężone są z sobą mechanicznie, elementami wahliwymi połączonymi poziomym prętem, przenoszącym ruch z jednej strony okna na drugą i przemieszczają się identycznie po obu stronach okna.

W pierwszym wariancie wynalazku, podzespoł ami sterują cymi ukł adów blokują cych, przestawianymi przez jego użytkownika są przełączniki, osadzone przesuwnie w elementach bocznych ościeżnicy, przy czym każdy przełącznik współpracuje z listwą wyposażoną w bolce blokujące ramiona pośrednie, alternatywnie z okuciem ościeżnicy albo ze skrzydłem. Ponadto każdy układ blokujący ma dźwignię, która rygluje możliwość przesuwu, zaś na ramieniu pośrednim jest bolec, który tylko w poł o ż eniu zamknię tym okna, poprzez nacisk na zderzak dź wigni, odryglowuje tę dź wignię umoż liwiając przesunięcie elementów układu blokującego.

W drugim wariancie wynalazku, podzespołami układów blokujących, sterującymi przełączaniem funkcji okna, przestawianymi przez jego użytkownika, są preselektory osadzone wahliwie w pobliżu górnych naroży ościeżnicy, po obu stronach okna. Przełączniki tych preselektorów przestawiane ręcznie przez użytkownika okna, dostępne są od wewnętrznej strony tej ościeżnicy tylko w oknie otwartym. Ponadto układy blokujące mają sprężyny, które gromadzą energię potrzebną do przesunięcia, po zamknięciu okna, listew i listewek, a w konsekwencji odblokowania bądź zablokowania elementowo układu w postaci bolców i zaczepów blokujących ramiona pośrednie, alternatywnie z okuciem ościeżnicy, albo ze skrzydłem, według aktualnej nastawy preselektora. Wahliwe preselektory po obu stronach okna połączone są poziomym prętem, wskutek czego wystarczającym jest przestawienie jednego z dwóch preselektorów, po dogodnej stronie okna, a skutkiem jest zmiana położenia obydwu preselektorów.

W trzecim wariancie wynalazku, podzespołami układów blokujących, sterują cymi przełączaniem funkcji okna, przestawianymi przez jego użytkownika, są preselektory osadzone przesuwnie w okuciach przy obu elementach bocznych ościeżnicy. Przełączniki preselektorów, przestawiane ręcznie przez użytkownika okna, usytuowane są w pobliżu środka długości elementów bocznych okna, zaś od strony górnego elementu ościeżnicy, preselektory zakończone są zaczepami współpracującymi z elementami wahliwymi po obu stronach okna, połączonymi poziomym prętem, zapewniającym zgodny ruch, po obu stronach okna, elementów wahliwych i preselektorów. Ponadto, układy blokujące mają sprężyny, które gromadzą energię potrzebną do przesunięcia, a w konsekwencji odblokowania bądź zablokowania elementów układu blokującego ramiona pośrednie, alternatywnie z okuciem ościeżnicy, albo ze skrzydłem, według aktualnej nastawy preselektora.

We wszystkich trzech wariantach wynalazku, bolce układu blokującego, które unieruchamiają funkcję obrotową otwierania okna umożliwiając jego otwarcie w funkcji uchylnej, dodatkowo podpierają skrzydło okienne, w pobliżu jego górnych naroży, w pozycji okna zamkniętego oraz przy użytkowaniu okna w podstawowej funkcji uchylnej.

Okno według wynalazku jest przedstawione w czterech przykładach wykonania A, B, C i D na rysunku, na którym fig. 1A, 1B, 1C i 1D przedstawiają widok okna z uchylonym skrzydłem, fig. 2A, 2B, 2C i 2D przedstawiają widok okna otwartego w funkcji obrotowej, fig. 3A, 3B, 3C i 3D przedstawiają elementy układu blokującego w widoku eksplozyjnym, aksonometrycznym, a fig. 4A, 4B, 4C i 4D przedstawiają elementy ościeżnicy, skrzydła okiennego i elementy układu blokującego w widoku eksplozyjnym płaskim.

P r z y k ł a d A. Dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe posiada ościeżnicę 1 z okuciem 2 wzdłuż jej elementów bocznych, oraz ma skrzydło okienne 3, połączone obustronnie ramionami pośrednimi 4 z ościeżnicą 1. Ramiona pośrednie 4 jednym końcem są połączone obrotowo z okuciem 2, wahliwie w osi uchylnej 5, usytuowanej w pobliżu górnego elementu ościeżnicy 1. Skrzydło okienne 3 połączone obrotowo z drugimi końcami ramion pośrednich 4, ma oś obrotową 6 znajdującą się w połowie wysokości skrzydła 3. W pozycji okna zamkniętego ramiona pośrednie 4 znajdują się między bocznymi elementami ościeżnicy 1 i skrzydła okiennego 3. Okno po obu bokach ma układy blokujące, złożone z dwóch sprzężonych z sobą zespołów zaczepowych i mechanizmu sterującego.

Mechanizm sterujący układu blokującego stanowi listwa 7 połączona z elementem wahliwym 8, oraz przełącznik 9 i element podpierający 10 z wybraniem klinowym. Listwa 7 osadzona jest przesuwnie wzdłuż ramienia pośredniego 4, z ograniczeniem ruchu przez bolec 11 na ramieniu pośrednim 4 i współpracujący z nim otwór podłużny 12 w listwie 7, a także prowadzona jest przez bolec 13 na listwie 7 i współpracujący z nim otwór podłużny 14 w ramieniu pośrednim 4. Jest też zabezpieczona przed samoczynnym przesunięciem przez wybrania ustalające 15, współpracujące z zatrzaskiem sprężynowym 16 osadzonym na ościeżnicy 1. Element wahliwy 8, w postaci dźwigni dwuramiennej,

PL 210 917 B1 jest połączony osią 17 z końcem listwy 7. Na jednym ramieniu elementu 8 znajduje się bolec 18, przechodzący przez otwór 19 w ramieniu pośrednim 4, a drugie ramię jest zakończone widełkami sprzęgającymi 20. Przełącznik 9 z występem 21, jest osadzony w elemencie bocznym ościeżnicy 1, z dostępem przez otwór 22. Występ 21 współpracuje z widełkami sprzęgającymi 20. Przełącznik 9 posiada także płaskownik 23 z elementem blokującym 24. Płaskownik 23 poprzez element wahliwy 25 i pręt 26 przenosi ruch przełącznika 9 z jednej strony okna na drugą. Na okuciu 2 ościeżnicy 1 jest osadzona, na osi 27, jednoramienna dźwignia 28 ze sprężyną 29, posiadająca bolec 30 na swobodnym końcu, oraz zderzak 31 w części środkowej. Dźwignia 28 współpracuje z elementem blokującym 24. Na ramieniu pośrednim 4 znajduje się bolec 32 współpracujący ze zderzakiem 31 dźwigni 28, przemieszczający się wzdłuż łukowego wybrania 33 w okuciu 2 ościeżnicy 1. Element 10 jest osadzony na skrzydle okiennym 3, a jego wybranie klinowe podpiera bolec 18 na elemencie 8.

Zespół zaczepowy, blokujący skrzydło okienne 3 z ramieniem pośrednim 4, składa się z elementu 34 z wybraniem 35, osadzonego na elemencie bocznym skrzydła okiennego 3, w znacznej odległości od osi obrotowej 6, oraz z bolca blokującego 36 na listwie 7. Zespół zaczepowy, blokujący ramię pośrednie 4 z ościeżnicą 1, składa się z bolca 13 osadzonego na listwie 7 w znacznej odległości od osi uchylnej 5, i wybrania 37 w okuciu 2 ościeżnicy 1, z występem blokującym 38. Elementy układu blokującego osadzone na ramieniu pośrednim 4 są przysłonięte pokrywą P, z wyprowadzeniem bolca blokującego 36 współpracującego z elementem klinowym 34 osadzonym na skrzydle okiennym 3.

Okno dachowe jest gotowe do użytkowania w funkcji uchylnej, gdy przełącznik 9 zajmuje skrajne położenie najbliższe osi uchylnej 5. Wtedy listwa 7 jest w skrajnym położeniu, najbliższym osi uchylnej 5, a bolec 36 jest w wybraniu 35 i blokuje skrzydło okienne 3 względem ramienia pośredniego 4, natomiast bolec 13 znajduje się w wybraniu 37 poza zasięgiem występu blokującego 38. Bolec 18 elementu wahliwego 8 jest podparty przez klinowe wybranie w elemencie 10, a widełki 20 są sprzężone z występem 21 przełącznika 9. Po przekręceniu klamki, znajdującej się na dolnym elemencie skrzydła 3, możliwe jest uchylenie skrzydła 3 wraz z ramieniem pośrednim 4, gdyż bolec 13 swobodnie przemieszcza się w wybraniu 37. Po uniesieniu skrzydła 3 i ramion pośrednich 4, widełki 20 odsuną się od występu 21 przełącznika 9, co uniemożliwi przesterowanie układu blokującego podczas użytkowania funkcji uchylnej. Jednocześnie przy otwieraniu okna bolec 32 odsunie się od zderzaka 31, przemieszczając się w łukowym wybraniu 33 okucia 2, a ramię dźwigni 28, pod wpływem sprężyny 29, uniesie się wraz z bolcem 30, który zaczepi o element blokujący 24 i unieruchomi przełącznik 9. Po zamknięciu okna widełki sprzęgające 20 wsuną się na występ 21, a bolec 32 naciśnie na zderzak 31 i odblokuje przełącznik 9. Przesterowanie układu blokującego stanie się na powrót możliwe.

Aby przejść do funkcji obrotowej należy, przy zamkniętym oknie, przesunąć przełącznik 9 w kierunku osi obrotowej 6 po jednej, dogodnej dla użytkownika stronie okna. Elementy układu kinematycznego przenoszącego ruch przełącznika 9 na drugą stronę, to jest płaskowniki 23 i elementy wahliwe 25 oraz łączący je pręt 26, wymuszą równoczesne przestawienie przełącznika 9 po drugiej stronie okna w to samo położenie. Spowoduje to, że po obu bokach okna występ 21 poprzez widełki 20 przestawi element wahliwy 8 i przesunie listwę 7 w skrajne położenie, najbliższe osi obrotowej 6. Bolec 36 wyjdzie z wybrania 35, odblokowując skrzydło okienne 3 od ramienia pośredniego 4, a bolec 13 przesunie się w wybraniu 37 pod występ blokujący 38 i zablokuje ramię pośrednie 4 z ościeżnicą 1. Po przekręceniu klamki, znajdującej się na dolnym elemencie skrzydła 3, będzie możliwy obrót skrzydła 3 względem osi obrotu 6. Wraz ze zmianą położenia skrzydła okiennego 3, element podpierający 10 odsunie się od bolca 18, który straci podparcie i przesterowanie układu blokującego za pomocą przełącznika 9 nie będzie możliwe.

Powrót do funkcji uchylnej wymaga, przy zamkniętym oknie, przesunięcia przełącznika 9 w kierunku osi uchylnej 5 z dogodnej dla użytkownika strony okna. Widełki 20 sprzężone z występem 21 przełącznika 9 przestawią element wahliwy 8, przesuwając listwę 7 w kierunku osi uchylnej 5. Bolec 36 wejdzie w wybranie 35 i skrzydło okienne 3 zostanie zablokowane względem ramienia pośredniego 4. Równocześnie bolec 13 wysunie się spod występu blokującego 38. Ramię pośrednie 4 będzie odblokowane od ościeżnicy 1. Po przekręceniu klamki, znajdującej się na dolnym elemencie skrzydła 3, będzie możliwe uchylenie skrzydła 3 wraz z ramieniem pośrednim 4. Zmiana położenia listwy 7 mechanizmu sterującego jest dokonywana za pomocą przełącznika 9, który działa tylko przy zamkniętym oknie i tylko wtedy można przesterować układy blokujące po obu bokach okna.

Funkcje okna dachowego są użytkowane alternatywnie, po zwolnieniu klamki znajdującej się na elemencie dolnym skrzydła okiennego 3 i wywarciu na nią nacisku podczas otwierania, lub pociągania klamki ku sobie przy zamykaniu okna. Przy ustawieniu układu blokującego na użytkowanie podstaPL 210 917 B1 wowej funkcji uchylnej, skrzydło okienne 3 jest po obu bokach podparte w górnej części przez bolce 36 osadzone na ramionach pośrednich 4, co usztywnia skrzydło okienne 3 i zabezpiecza jego ramę przed deformacją.

P r z y k ł a d B. Dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe posiada ościeżnicę 1, z okuciem 2 wzdłuż elementów bocznych, i skrzydło okienne 3, połączone obustronnie ramionami pośrednimi 4 z ościeżnicą 1 Ramiona pośrednie 4 jednym końcem są połączone z okuciem 2 obrotowo względem osi uchylnej 5, znajdującej się w pobliżu górnego elementu ościeżnicy 1. Skrzydło okienne 3 jest połączone obrotowo z drugim końcem ramion pośrednich 4, z osią obrotową 6, znajdującą się w połowie wysokości skrzydła 3. W pozycji okna zamkniętego ramiona pośrednie 4 znajdują się między bocznymi elementami ościeżnicy 1 i skrzydła okiennego 3. Okno posiada z każdego boku układ blokujący, który składa się z dwóch sprzężonych ze sobą zespołów zaczepowych i mechanizmu sterującego.

Wzdłuż ramion pośrednich 4 jest osadzony mechanizm sterujący układu blokującego, składający się z listwy 7 i listewki 39, połączonych sprężyną 40, oraz z elementu klinowego 41, osadzonego na elemencie bocznym skrzydła okiennego 3, z klinową powierzchnią od strony osi uchylnej 5. Listwa 7, z zaczepem 42 w części środkowej i elementem oporowym 43 na końcu od strony osi obrotowej 6, jest osadzona przesuwnie wzdłuż ramienia pośredniego 4, z ograniczeniem ruchu przez bolce 44, znajdujące się na ramieniu pośrednim 4, i otwory podłużne 45 w listwie 7. Listewka 39, z zaczepem 46 i bolcem 47, jest osadzona przesuwnie wzdłuż listwy 7, obok zaczepu 42 po stronie osi uchylnej 5, z ograniczeniem ruchu przez otwór podłużny 48 w listwie 7 i otwór podłużny 49 w listewce 39 oraz współpracujące z nimi bolce 44 i 47. Pomiędzy zaczepami 42 i 46 znajduje się sprężyna 40. Powierzchnia klinowa elementu 41 współpracuje z bolcem 47.

Zespół zaczepowy, blokujący skrzydło okienne 3 z ramieniem pośrednim 4, składa się z elementu klinowego 50, osadzonego na elemencie bocznym skrzydła okiennego 3, w znacznej odległości od osi obrotowej 6, z powierzchnią klinową i wybraniem 51 poniżej niej, znajdującymi się od strony osi obrotowej 6, oraz z listewki 52 z bolcem blokującym 53 i zaczepem 54, osadzonej przesuwnie wzdłuż listwy 7 obok zaczepu 42, po stronie osi obrotowej 6, z ograniczeniem ruchu przez otwór podłużny 55 w listwie 7 oraz otwór podłużny 56 w listewce 52, oraz przez współpracujące z nimi bolce 44 i 53. Pomiędzy zaczepami 42 i 54 znajduje się sprężyna 57. Bolec 53 współpracuje z powierzchnią klinową elementu klinowego 50 i z wybraniem 51.

Zespół zaczepowy, blokujący ramię pośrednie 4 z ościeżnicą 1, składa się z zaczepu obrotowego 58 ze sprężyną 59, osadzonego na ramieniu pośrednim 4, w znacznej odległości od osi uchylnej 5, oraz z bolca 60, osadzonego na okuciu 2 ościeżnicy 1. Zaczep 58 ma kształt dźwigni dwuramiennej, o ramionach prostopadłych względem siebie i osi obrotu 61 przy wierzchołku. Jedno ramię zaczepu 58, od strony elementu oporowego 43, posiada bolec 62, a drugie ramię jest zakończone hakiem 63. Bolec 62 współpracuje z łukowym otworem 64 w ramieniu pośrednim 4 oraz z elementem oporowym 43 na listwie 7 i stanowi element mechanizmu sterującego, a hak 63 współpracuje z bolcem 60, osadzonym na okuciu 2 ościeżnicy 1. Zespoły zaczepowe blokujące jedną funkcję użytkową a uruchamiające funkcję drugą są z sobą sprzężone listwą 7, na której jest osadzony bolec 53 blokujący skrzydło 3 z ramieniem 4 i element oporowy 43, wymuszający połączenie lub zwalniający połączenie ramienia 4 z ościeżnicą 1.

Na obu końcach górnego elementu ościeżnicy 1 są osadzone wahadłowo dwupozycyjne preselektory 65 z przełącznikiem 66, połączone ze sobą za pomocą pręta 67, przenoszącego ruch wahadłowy z jednego preselektora na drugi. Preselektor 65 współpracuje z listwą 7 mechanizmu sterującego. Dla prawidłowego funkcjonowania układu blokującego sprężyna 40 jest silniejsza od sprężyny 57, a obie sprężyny są tak zaczepione, że przyciągają ku sobie bolce 47 i 53, dociskając je do powierzchni klinowych elementów 41 i 50. Elementy układu blokującego osadzone na ramieniu pośrednim 4 są przysłonięte pokrywą P, z wyprowadzeniem bolców 47 i 53, które współpracują z elementami klinowymi 41 i 50 osadzonymi na skrzydle okiennym 3.

Okno dachowe jest przygotowane do podstawowej funkcji uchylnej, gdy preselektor 65 ustawiony jest w pozycji dolnej, poza zasięgiem listwy 7. Wówczas listwa 7 znajduje się w skrajnym położeniu, najbliższym osi uchylnej 5, a bolec 53 jest w wybraniu 51 elementu 50 i blokuje skrzydło okienne 3 względem ramienia pośredniego 4. Równocześnie bolec 62 znajduje się w położeniu wymuszonym przez element oporowy 43, a hak 63 znajduje się poza zasięgiem bolca 60. W tej sytuacji, po otwarciu okna, ramię pośrednie 4 przemieszcza się wraz ze skrzydłem okiennym 3, obracając się względem osi uchylnej 5.

PL 210 917 B1

Aby przejść do funkcji obrotowej okna należy przy otwartym oknie, z dogodnej dla użytkownika strony, ustawić preselektor 65 w pozycji górnej. Preselektor 65 osadzony na drugim boku okna zostanie równocześnie przestawiony poprzez obrót pręta 67 w pozycję górną. Podczas zamykania okna, przez przyciąganie klamki znajdującej się na dolnej części skrzydła, listwa 7 po każdej stronie okna, opierając się na preselektorze 65, przesunie się w kierunku osi obrotowej 6. Otwór podłużny 55 wysunie bolec 53 z wybrania 51 i zwolni blokadę ramion pośrednich 4 ze skrzydłem okiennym 3. Bolec 62, uwolniony od nacisku elementu oporowego 43, pod wpływem sprężyny 59 przesunie się w podłużnym otworze 64 i obróci zaczep obrotowy 58 tak, że hak 63 oprze się o bolec 60. W chwili domknięcia okna, hak 63 zaskoczy na bolec 60 i zablokuje ramię pośrednie 4 względem ościeżnicy 1. Po ponownym otwarciu okna przez wywarcie nacisku na klamkę, będzie możliwy jedynie obrót skrzydła okiennego 3 względem ramienia pośredniego 4 i ościeżnicy 1. Wraz z obrotem skrzydła 3, element klinowy 41 oddali się od bolca 47, który pod wpływem sprężyny 40 przysunie się do bolca 53.

Powrót do funkcji uchylnej wymaga ustawienia, przy otwartym oknie, z dogodnej dla użytkownika strony, preselektora 65 w pozycji dolnej, poza zasięgiem listwy 7. Wtedy przy zamykaniu okna poprzez pociąganie za klamkę, elementy klinowe 41 i 50 rozsuną bolce 47 i 53, co spowoduje naciągnięcie sprężyn 40 i 57. Silniejsza sprężyna 40 wymusi przesunięcie listwy 7 w stronę osi uchylnej 5. Bolec 53 będzie przesuwał się po powierzchni klinowej elementu 50, aż wskoczy w wybranie 51, blokując skrzydło okienne 3 z ramieniem pośrednim 4. Równocześnie element oporowy 43, naciskając na bolec 62 wymusi obrót zaczepu 58, co spowoduje, że hak 63 odczepi się od bolca 60. Po ponownym otwarciu okna przez wywarcie nacisku na klamkę, ramię pośrednie 4 będzie przemieszczać się wraz ze skrzydłem okiennym 3, obracając się względem osi uchylnej 5.

Zmiana położenia listwy 7 mechanizmu sterującego jest dokonywana preselekcyjnie za pomocą dwupozycyjnego preselektora 65, osadzonego wahadłowo na ościeżnicy 1. Przełącznik 66 jest dostępny tylko przy otwartym oknie, a przesterowanie układu blokującego następuje podczas zamykania okna. W zależności od tego, która funkcja okna ma być aktywna po następnym jego otwarciu, należy, przy otwartym oknie, wybrać odpowiednie ustawienie preselektora 65. Obie funkcje okna, po ich wyborze, uruchamiane są za pomocą klamki znajdującej się w dolnej części skrzydła okiennego 3, po wywarciu nacisku przy otwieraniu, lub pociąganiu ku sobie - przy zamykaniu okna.

Przy ustawieniu układu blokującego na użytkowanie w funkcji uchylnej, skrzydło okienne 3 jest po obu bokach podparte w górnej części przez bolce 53, osadzone na ramionach pośrednich 4, co usztywnia to skrzydło i zabezpiecza jego ramę przed deformacją.

P r z y k ł a d C. Dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe posiada ościeżnicę 1 z okuciem 2 wzdłuż jej elementów bocznych, oraz ma skrzydło okienne 3 połączone obustronnie ramionami pośrednimi 4 z ościeżnicą 1. Ramiona pośrednie 4 jednym końcem są połączone z okuciem 2, obrotowo w osi uchylnej 5, usytuowanej przy górnym elemencie ościeżnicy 1. Skrzydło okienne 3 jest połączone obrotowo z drugimi końcami ramion pośrednich 4, z osią obrotu 6 znajdującą się w części środkowej skrzydła 3. W pozycji okna zamkniętego ramiona pośrednie 4 znajdują się między bocznymi elementami ościeżnicy 1 i skrzydła okiennego 3. Okno na każdym boku ma układ blokujący, który składa się z dwóch sprzężonych ze sobą zespołów zaczepowych i mechanizmu sterującego.

Wzdłuż ramion pośrednich 4 osadzony jest mechanizm sterujący układu blokującego, składający się z listwy 7 i listewki 39, połączonych sprężyną 40, oraz z elementu klinowego 41, osadzonego na elemencie bocznym skrzydła okiennego 3, z klinową powierzchnią od strony osi obrotowej 6, a także zaczepu obrotowego 58 o osi 61, osadzonego na ramieniu pośrednim 4. Listwa 7, z zaczepami 42 i 42a w części środkowej, i powierzchnią oporową 43 na końcu, po stronie osi obrotowej 6, jest osadzona przesuwnie wzdłuż ramienia pośredniego 4, z ograniczeniem ruchu przez bolce 44, znajdujące się na ramieniu pośrednim 4, i otwory podłużne 45 w listwie 7. Listewka 39 z zaczepem 46 i bolcem 47 jest osadzona przesuwnie wzdłuż listwy 7, z ograniczeniem ruchu przez otwór podłużny 48 w listwie 7 i bolec 47. Pomiędzy zaczepami 42 i 46 jest sprężyna 40. Powierzchnia klinowa elementu klinowego 41 współpracuje z bolcem 47. Zaczep obrotowy 58 ma kształt dźwigni dwuramiennej, której jedno ramię jest zakończone zderzakiem 58a, a drugie ma kształt ostro zakończonego haka 63. Na zagiętej hakowo części tego ramienia znajduje się bolec 62, który współpracuje z powierzchnią oporową 43 listwy 7. Podczas obrotu zaczepu 58, bolec 62 przemieszcza się wewnątrz łukowego otworu 64 w ramieniu pośrednim 4.

Zespół zaczepowy, blokujący skrzydło okienne 3 z ramieniem pośrednim 4, składa się z elementu klinowego 50, osadzonego na elemencie bocznym skrzydła okiennego 3, w znacznej odległości od osi obrotowej 6, z powierzchnią klinową i wybraniem 51 poniżej niej, znajdującymi się po stronie osi

PL 210 917 B1 uchylnej 5, oraz z listewki 52 z bolcem blokującym 53 i zaczepem 54, osadzonej przesuwnie wzdłuż listwy 7, z ograniczeniem ruchu przez otwór podłużny 55 i bolec 53. Pomiędzy zaczepami 42a i 54 znajduje się sprężyna 57. Bolec 53 współpracuje z powierzchnią klinową i wybraniem 51 elementu kinowego 50. Zespół zaczepowy, blokujący ramię pośrednie 4_z ościeżnicą 1, stanowi ramię zaczepu obrotowego 58, osadzonego na ramieniu pośrednim 4, w znacznej odległości od osi uchylnej 5, zakończone hakiem 63, współpracującym z bolcem 60 osadzonym na okuciu 2 ościeżnicy 1. Zespoły zaczepowe blokujące jedną, a uruchamiające drugą funkcję użytkową, są sprzężone z sobą listwą 7, zakończoną z jednej strony powierzchnią oporową 43, wymuszającą połączenie lub zwalniającą połączenie ramienia pośredniego 4 z ościeżnicą 1. Listwa 7 współpracuje z listewką 52, na której jest osadzony bolec 53, blokujący skrzydło 3 z ramieniem pośrednim 4. Wzdłuż bocznych elementów ościeżnicy 1 osadzone są dwupozycyjne, przesuwne preselektory 65, każdy z przełącznikiem 66, połączone ze sobą za pomocą zaczepów 67a elementów wahliwych 68 i łączącego je pręta 67, przenoszących ruch z jednego preselektora na drugi. Ponadto każdy preselektor 65 ma płytkę oporową 69 stanowiącą element mechanizmu sterującego, współpracującą ze zderzakiem 58a zaczepu 58.

Dla prawidłowego funkcjonowania układu blokującego sprężyna 40 jest silniejsza od sprężyny

57, a obie sprężyny są tak zaczepione, że przyciągają ku sobie bolce 47 i 53, dociskając je do powierzchni klinowych elementów klinowych 41 i 50. Elementy układu blokującego osadzone na ramieniu pośrednim 4 są przysłonięte pokrywą P, z wyprowadzeniem bolców 47 i 53 współpracujących z elementami klinowymi 41 i 50, osadzonymi na skrzydle okiennym 3.

Okno dachowe jest w podstawowej funkcji uchylnej, gdy preselektor 65 znajduje się bliżej osi uchylnej 5. Płytka oporowa 69 preselektora 65 znajduje się poza zasięgiem zderzaka 58a zaczepu

58. Wówczas listwa 7 jest w skrajnym położeniu najbliższym osi obrotowej 6, a bolec 53 jest w wybraniu 51 elementu 50, blokując skrzydło okienne 3 z ramieniem pośrednim 4. Równocześnie bolec 62 znajduje się w położeniu wymuszonym przez powierzchnię oporową 43, a ramię z hakiem 63 zaczepu 58 znajduje się poza zasięgiem bolca 60 na okuciu 2 ościeżnicy 1. W tej sytuacji ramię pośrednie 4 przemieszcza się wraz ze skrzydłem okiennym 3, obracając się względem osi uchylnej 5.

Aby przejść do funkcji obrotowej okna należy przy otwartym oknie, z dogodnej dla użytkownika strony, przesunąć preselektor 65 w kierunku osi obrotowej 6. Preselektor 65 osadzony na drugim boku okna zostanie przestawiony w tę samą pozycję przez sprzęgający układ kinematyczny, złożony z zaczepów 67a i elementów wahliwych 68 i łączącego je pręta 67. Podczas zamykania okna poprzez przyciąganie klamki znajdującej się na dolnej części skrzydła, zderzak 58a zaczepu 58 oprze się na płytce oporowej 69 preselektora 65 i, przy dalszym ruchu skrzydła 3 z ramieniem pośrednim 4, wymusi obrót zaczepu 58 wokół osi 61. Bolec 62, wywierając nacisk na powierzchnię oporową 43, przesunie listwę 7 w kierunku osi uchylnej 5, a otwór 55, ograniczający ruch bolca 53, wysunie go z wybrania 51 i odblokuje skrzydło okienne 3 od ramienia pośredniego 4. Ramię z hakiem 63 zaczepu 58 zaczepi o bolec 60 i zablokuje ramię pośrednie 4 względem ościeżnicy 1. Po otwarciu okna, przez wywarcie nacisku na klamkę, będzie możliwy jedynie obrót skrzydła okiennego 3 względem ramienia pośredniego 4 i ościeżnicy 1. Wraz ze zmianą położenia skrzydła 3, elementy klinowe 41 i 50 oddalą się od bolców 47 i 53 i pod wpływem sprężyny 40, bolec 47 zbliży się do bolca 53. Natomiast podczas zamykania okna, element klinowy 41 przesunie bolec 47 w stronę osi obrotowej 6 naciągając sprężynę 40, ale nie spowoduje przesunięcia listwy 7, ponieważ jest ona blokowana przez bolec 62.

Powrót do funkcji uchylnej wymaga przesunięcia z dogodnej strony, przy otwartym oknie, preselektora 65 w stronę osi uchylnej 5. Sprzęgający układ kinematyczny złożony z zaczepów 67a i elementów wahliwych 68 i łączącego je pręta 67 - ustawi preselektor 65 po drugiej stronie okna na tę samą pozycję. Zmiana położenia preselektora 65 spowoduje, że płytka oporowa 69 usunie się z zasięgu zderzaka 58a. Podczas zamykania okna, przez pociąganie za klamkę, element klinowy 41 przesunie bolec 47 i naciągnie sprężynę 40, która przesunie listwę 7 w kierunku osi obrotowej 6. Przesunięcie listwy 7_spowoduje, poprzez sprężynę 57, że bolec 53 dosunie się do powierzchni klinowej elementu 50, a następnie wskoczy w wybranie 51 i zablokuje skrzydło okienne 3 względem ramienia pośredniego 4. Równocześnie powierzchnia oporowa 43, naciskając na bolec 62, wymusi obrót zaczepu 58, którego ramię zakończone zderzakiem 58a nie napotka już przeszkody w postaci elementu oporowego 69, a hak 63 uwolni bolec 60, odblokowując ramię pośrednie 4 od ościeżnicy 1. Po ponownym otwarciu okna przez wywarcie nacisku na klamkę, ramię pośrednie 4 będzie przemieszczać się wraz ze skrzydłem okiennym 3, obracając się względem osi uchylnej 5.

Zmiana położenia listwy 7 mechanizmu sterującego jest dokonywana preselekcyjnie za pomocą preselektora dwupozycyjnego 65, osadzonego przesuwnie na ościeżnicy 1. Przełącznik 66 jest do8

PL 210 917 B1 stępny tylko przy otwartym oknie, a przesterowanie układu blokującego następuje podczas zamykania okna. W zależności od tego, która funkcja okna ma być aktywna po następnym jego otwarciu, należy, przy otwartym oknie, wybrać odpowiednie ustawienie preselektora 65. Obie funkcje okna dachowego są użytkowane alternatywnie, po zwolnieniu klamki znajdującej się na elemencie dolnym skrzydła okiennego 3 i wywarciu na nią nacisku, przy otwieraniu okna, lub pociągania klamki - przy zamykaniu.

Przy ustawieniu układu blokującego na użytkowanie podstawowej funkcji uchylnej skrzydło okienne 3 jest podparte w górnej części przez bolce 53 osadzone na ramionach pośrednich 4, co usztywnia skrzydło okienne 3 i zabezpiecza jego ramę przed deformacją.

P r z y k ł a d D. Dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe posiada ościeżnicę 1, z okuciem 2 wzdłuż elementów bocznych, oraz ma skrzydło okienne 3, połączone dwoma ramionami pośrednimi 4 z ościeżnicą 1. Ramiona pośrednie 4 jednym końcem są połączone z okuciem 2, obrotowo w osi uchylnej 5, usytuowanej w pobliżu górnego elementu ościeżnicy 1. Skrzydło okienne 3 jest połączone obrotowo z drugim końcem ramion pośrednich 4, z osią obrotową 6 znajdującą się w środkowej części skrzydła 3. W pozycji okna zamkniętego ramiona pośrednie 4 znajdują się pomiędzy bocznymi elementami ościeżnicy 1 i skrzydła okiennego 3. Okno posiada z każdego boku układ blokujący, który składa się z dwóch sprzężonych ze sobą zespołów zaczepowych i mechanizmu sterującego.

Wzdłuż ramion pośrednich 4 osadzony jest mechanizm sterujący układu blokującego, składający się z listwy 7 i listewki 39 połączonych sprężyną 40, oraz z elementu klinowego 41 osadzonego na elemencie bocznym skrzydła okiennego 3, z klinową powierzchnią od strony osi obrotowej 6, a także z elementu obrotowego 58b w postaci dźwigni dwu-ramiennej z osią obrotu 61, osadzonego na ramieniu pośrednim 4, w znacznej odległości od osi uchylnej 5. Jedno ramię elementu obrotowego 58b jest zakończone zderzakiem 58a, natomiast na drugim ramieniu znajduje się bolec 62, który współpracuje z łukowym otworem 64 w ramieniu pośrednim 4. Listwa 7 z zaczepem 42 i wybraniem 43 od strony osi obrotowej 6, które współpracuje z bolcem 62, mająca otwory podłużne 45, 48 i 48a, jest osadzona przesuwnie wzdłuż ramienia pośredniego 4, z ograniczeniem ruchu przez bolce 44, znajdujące się na ramieniu pośrednim 4, i otwory 45. Listewka 39, z zaczepami 46 i 46a oraz bolcami 47 i 47a, jest osadzona przesuwnie wzdłuż listwy 7. Bolce 47 i 47a mają ograniczony ruch przez otwory podłużne 48 i 48a w listwie 7. Pomiędzy zaczepem 46a na listewce 39 i zaczepem 70 na ramieniu 4 jest sprężyna 57, a między zaczepami 42 i 46 jest sprężyna 40. Powierzchnia klinowa elementu 41 współpracuje z bolcem 47.

Zespół zaczepowy blokujący skrzydło okienne 3 z ramieniem pośrednim 4, składa się z elementu klinowego 50, osadzonego na elemencie bocznym skrzydła okiennego 3 w znacznej odległości od osi obrotowej 6, z powierzchnią klinową i wybraniem 51 poniżej niej, znajdującymi się po stronie osi uchylnej 5, oraz z bolca blokującego 53 osadzonego na listwie 7. Bolec 53 współpracuje z powierzchnią klinową i wybraniem 51 elementu 50.

Zespół zaczepowy blokujący ramię pośrednie 4 z ościeżnicą 1, składa się z zaczepu obrotowego 58 w postaci dźwigni jednoramiennej o osi obrotu 61, wspólnej z elementem obrotowym 58b, oraz z bolca 60 osadzonego na okuciu 2 ościeżnicy 1. Ramię zaczepu 58 ma kształt haka 63, który w miejscu zagięcia posiada bolec 71, współpracujący z łukowym otworem 72 w ramieniu elementu obrotowego 58b. Element obrotowy 58b i zaczep obrotowy 58 współpracują ze sobą za pośrednictwem bolca 71 i otworu 72, oraz sprężyny 73, osadzonej na bolcach 62 i 71.

Zespoły zaczepowe blokujące jedną i uruchamiające drugą funkcję użytkową okna, są z sobą sprzężone listwą 7, mającą wybranie 43, sterujące pracą zespołu zaczepowego blokującego ramię 4 z ościeżnicą 1, a także posiadającą bolec 53, blokujący skrzydło 3 z ramieniem pośrednim 4.

Wzdłuż okucia 2 ościeżnicy 1, po obu stronach okna, są osadzone dwupozycyjne, przesuwne preselektory 65 z przełącznikiem 66 i płytką oporową 69. Preselektory 65 połączone są z sobą łańcuchem kinematycznym elementów wahliwych 68, ułożyskowanych w oprawach 75 i połączonych poziomym prętem 67, z udziałem elementów wahliwych pośrednich 74 - przenoszącym ruch z jednego preselektora na drugi. Preselektor 65 współpracuje poprzez płytkę oporową 69 ze zderzakiem 58a elementu obrotowego 58b.

Sprężyny 40 i 57 są tak zaczepione, że przyciągają ku sobie bolce 47 i 53, dociskając je do powierzchni klinowych elementów 41 i 50, a ponadto sprężyna 57, zaczepiona pomiędzy zaczepem 46a i zaczepem 70 na ramieniu pośrednim 4, zabezpiecza mechanizm sterujący przed samoczynnym, grawitacyjnym przesterowaniem podczas uchylania skrzydła okiennego 3 wraz z ramieniem pośrednim 4. Elementy układu blokującego, osadzone na ramieniu pośrednim 4 są przysłonięte pokrywą P,

PL 210 917 B1 z wyprowadzeniem bolców 47 i 53 współpracujących z elementami klinowymi 41 i 50 osadzonymi na skrzydle okiennym 3.

Okno dachowe jest w podstawowej funkcji uchylnej, gdy preselektor 65 znajduje się bliżej osi uchylnej 5. Wówczas płytka oporowa 69 preselektora 65 jest poza zasięgiem zderzaka 58a elementu obrotowego 58b. Listwa 7 znajduje się w skrajnym położeniu, najbliższym osi obrotowej 6, a bolec 53 jest w wybraniu 51 i blokuje skrzydło okienne 3 z ramieniem pośrednim 4. Równocześnie bolec 62 znajduje się w położeniu wymuszonym przez wybranie 43, a ramię z hakiem 63 zaczepu obrotowego 58 znajduje się poza zasięgiem bolca 60 na okuciu 2 ościeżnicy 1. Po otwarciu okna, ramię pośrednie 4 przemieszcza się wraz ze skrzydłem okiennym 3, obracając się względem osi uchylnej 5.

Aby przejść do funkcji obrotowej, należy w otwartym oknie, z dogodnej dla użytkownika strony, przesunąć preselektor 65 w stronę osi obrotowej 6. Preselektor 65 osadzony na drugim boku okna, zostanie przestawiony w tę samą pozycję przez sprzęgający układ kinematyczny elementów wahliwych 68, połączonych poziomym prętem 67 i elementów wahliwych pośrednich 74. Podczas zamykania okna poprzez przyciąganie klamki znajdującej się na dolnej części skrzydła, zderzak 58a oprze się na płytce oporowej 69 preselektora 65 i, przy dalszym ruchu skrzydła 3 z ramieniem pośrednim 4, wymusi obrót elementu obrotowego 58b wokół osi 61. Bolec 62 połączony z bolcem 71 sprężyną 73, wymusi obrót zaczepu 58 tak, że hak 63 oprze się swą zewnętrzną powierzchnią o bolec 60 w okuciu 2 ościeżnicy 1. Zmiana położenia bolca 62 spowoduje przez współdziałanie z wybraniem 43, przesunięcie listwy 7 w stronę osi uchylnej 5, wysuwając bolec 53 z wybrania 51 i zwalniając blokadę skrzydła okiennego 3 z ramieniem pośrednim 4. W momencie domknięcia okna hak 63 zaskoczy na bolec 60 i zablokuje ramię pośrednie 4 z ościeżnicą 1. W ponownym otwarciu okna, będzie możliwy jedynie obrót skrzydła okiennego 3 względem ramienia pośredniego 4 i ościeżnicy 1. Wraz ze zmianą położenia skrzydła 3 element klinowy 41 oddali się od bolca 47 i pod wpływem sprężyn 40 i 57 bolec 47 zbliży się do bolca 53. Natomiast w momencie zamykania okna, element klinowy 41 przesunie bolec 47 w stronę osi obrotowej 61 naciągając sprężynę 40, ale nie spowoduje przesunięcia listwy 7, która jest blokowana przez bolec 62.

Powrót do funkcji uchylnej wymaga przy otwartym oknie, z dogodnej strony, przesunięcia preselektora 65 w kierunku osi uchylnej 5, co spowoduje, że płytka oporowa 69 usunie się z zasięgu zderzaka 58a. Podczas zamykania okna poprzez pociąganie za klamkę, element klinowy 41 przesunie bolec 47 i naciągnie sprężynę 40, która wymusi przesunięcie listwy 7 w kierunku osi obrotowej 6, a to spowoduje, że bolec 53 dosunie się do powierzchni klinowej elementu 50, a następnie wskoczy w wybranie 51 i zablokuje skrzydło okienne 3 względem ramienia pośredniego 4. Równocześnie wybranie 43, naciskając na bolec 62, wymusi obrót elementu 58b, a otwór 72 wraz ze sprężyną 73, zaczepioną o bolce 62 i 71, wymuszą obrót zaczepu 58 tak, że hak 63 odczepi się od bolca 60, odblokowując tym samym ramię pośrednie 4 od ościeżnicy 1. Po ponownym otwarciu okna przez wywarcie nacisku na klamkę, ramię pośrednie 4 będzie przemieszczać się wraz ze skrzydłem okiennym 3, obracając się względem osi uchylnej 5.

Zmiana położenia listwy 7 mechanizmu sterującego jest dokonywana preselekcyjnie za pomocą preselektora dwupozycyjnego 65, osadzonego przesuwnie na ościeżnicy 1, a sprzęgający układ kinematyczny elementów wahliwych 68, ułożyskowanych w oprawach 75 i połączonych poziomym prętem 67, z udziałem elementów wahliwych pośrednich 74 wymusza jednakowe ustawienie preselektorów 65 po obu bokach okna. Przełącznik 66 jest dostępny tylko przy otwartym oknie, a przesterowanie układu blokującego następuje podczas zamykania okna. W zależności od tego, która funkcja okna ma być aktywna po następnym jego otwarciu, należy, przy otwartym oknie, wybrać odpowiednie ustawienie preselektora 65. Funkcje okna dachowego są użytkowane alternatywnie, po zwolnieniu klamki znajdującej się na elemencie dolnym skrzydła okiennego 3, i wywarciu na nią nacisku podczas otwierania okna, lub pociągania klamki ku sobie przy zamykaniu okna.

Przy ustawieniu układu blokującego na użytkowanie podstawowej funkcji uchylnej, skrzydło okienne 3 jest podparte w górnej części przez bolce 53 osadzone na ramionach pośrednich 4, co usztywnia skrzydło okienne 3 i zabezpiecza jego ramę przed deformacją.

PL 210 917 B1

Claims (5)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Dwufunkcyjne okno dachowe uchylno-obrotowe, z osią uchylną przy górnym elemencie ościeżnicy, oraz z osią obrotową w środkowej części skrzydła okiennego, znajdującą się w niewielkiej odległości od powierzchni przeszklenia i nie zmieniającą swego położenia względem ościeżnicy w pewnych zakresach kąta otwarcia, składające się z ościeżnicy, z okuciem na elementach bocznych, i osadzonego w niej, za pośrednictwem ramion pośrednich, skrzydła okiennego, wyposażone po obu bokach w symetryczne układy blokujące, z których każdy składa się z dwóch sprzężonych ze sobą zespołów zaczepowych, blokujących ramiona pośrednie alternatywnie ze skrzydłem okiennym albo z ościeżnicą, i z mechanizmu sterującego zespołami zaczepowymi, który uaktywnia przy jednym otwarciu okna tylko jedną funkcję okna, uchylną lub obrotową, znamienne tym, że w układach blokujących, znajdujących się po obu bokach okna, co najmniej elementy /19, 23, 65, 66/ sterujące przełączaniem funkcji otwierania, przestawiane przez użytkownika okna, sprzężone są z sobą mechanicznie, elementami wahliwymi /25, 68, 74/ połączonymi poziomym prętem /26, 67/, przenoszącym ruch z jednej strony okna na drugą, w wyniku czego elementy te przemieszczają się identycznie po obu stronach okna.
2. 2. Dwufunkcyjne okno, według zastrz. 1, znamienne tym, że podzespołami sterującymi układów blokujących są przełączniki /9/, osadzone przesuwnie w elementach bocznych ościeżnicy, przy czym każdy przełącznik współpracuje z listwą /7/ wyposażoną w bolce /13, 36/ blokujące ramiona pośrednie, alternatywnie z okuciem /2/ ościeżnicy /1/ albo ze skrzydłem /3/, a ponadto każdy układ blokujący ma dźwignię /28/, która rygluje możliwość przesuwu, zaś na ramieniu pośrednim /4/ jest bolec /32/, który tylko w położeniu zamkniętym okna, poprzez nacisk na zderzak /31/ dźwigni /28/ odryglowuje tę dźwignię, umożliwiając przesunięcie elementów układu blokującego.
3. 3. Dwufunkcyjne okno, według zastrz. 1, znamienne tym, że w układach blokujących, znajdujących się po obu bokach okna, podzespołami sterującymi są preselektory /65/, których przełączniki /66/ dostępne są od wewnętrznej strony ościeżnicy w oknie otwartym, a ponadto układy blokujące mają sprężyny /40, 57/, które gromadzą energię potrzebną do przesunięcia, po zamknięciu okna, listew /7/ i listewek /39, 52/ oraz odblokowania bądź zablokowania elementowo układu w postaci bolców /53/ i zaczepów /58, 58a/ blokujących ramiona pośrednie /4/, alternatywnie z okuciem /2/ ościeżnicy /1/ albo ze skrzydłem /3/, według aktualnej nastawy preselektora /65/.
4. 4. Dwufunkcyjne okno, według zastrz. 3, znamienne tym, że preselektory /65/ osadzone są przesuwnie w okuciach /2/ przy obu elementach bocznych ościeżnicy a ich przełączniki /66/ przestawiane przez użytkownika okna, usytuowane są w pobliżu środka długości elementów bocznych okna, natomiast od strony górnego elementu ościeżnicy, preselektory zakończone są zaczepami /67a/ współpracującymi z elementami wahliwymi /68, 74/ po obu stronach okna połączonymi poziomym prętem /67/.
5. 5. Dwufunkcyjne okno, według zastrz. 1, albo 2, albo 3, albo 4, znamienne tym, że w pozycji okna zamkniętego i przy użytkowaniu podstawowej uchylnej funkcji tego okna, bolce /53/ układu blokującego podpierają skrzydło okienne w pobliżu jego górnych naroży.