PL207959B1

PL207959B1 - Zastosowanie eterów celulozy

Info

Publication number: PL207959B1
Application number: PL346462A
Authority: PL
Inventors: René Kiesewetter; Hartwig Schlesiger; Martin Morning; Gunter Weber; Werner Lange
Original assignee: Dow Wolffcellulosics Gmbh
Priority date: 2000-03-18
Filing date: 2001-03-15
Publication date: 2011-02-28
Also published as: NZ510565A; RU2275342C2; AU780063B2; JP4864219B2; UA78182C2; HU0101064D0; HUP0101064A2; CZ2001963A3; MXPA01002812A; KR20010090501A; PL346462A1; US20010033941A1; DE10013577A1; NO20011361L; TW587066B; HK1040730A1; MY128153A; AU2805001A; ES2369347T8; ATE527221T1

Description

Niniejszy wynalazek dotyczy zastosowania eterów celulozy, które stanowią C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy jako składników w mieszaninach materiałów budowlanych, takich jak, np., tynki nakładane ręcznie i maszynowo, kleje do okładzin, masy betonu natryskiwanego, płynne masy do powlekania, wytłaczane masy cementowe, masy szpachlowe i farby dyspersyjne, przy czym etery celulozowe wytwarzane są metodą żelowania i mielenia połączonego z suszeniem parą przegrzaną przez suszenie gazem lub parą wodną.

Zastosowanie polisacharydów względnie eterów polisacharydów, zwłaszcza eterów celulozy ma różne znaczenie w różnych układach stosowania. W zależności od typu eteru celulozy i jego stężenia oraz jego ciężaru cząsteczkowego produkty te, w każdorazowym zastosowaniu oddziałują zagęszczające i wykazują różniące się własności tiksotropowe i/lub nadające lepkość konstrukcyjną, a dzięki temu regulują one ponownie własności obróbcze, które w zależności od dziedziny zastosowania (np. stosowanie w środkach spożywczych, farmacji, kosmetyce i inn.) obejmują różne celowe wielkości docelowe [patrz, np., Ullmann's Encyckopedia of Industrial Chemistry, Vol. 5A, wyd. Verlag Chemie, Weincheim/Nowy Jork, 1986]. W przedkładanym obecnie rozwiązaniu etery celulozy stosowane według wynalazku będą rozpatrywane zwłaszcza do zastosowania w dziedzinie budownictwa (np., tynki nakładane ręcznie i maszynowo, kleje do okładzie, masy betonu natryskiwanego, płynne masy do powlekania, wytłaczane masy cementowe, masy szpachlowe i farby dyspersyjne).

W tynkach cementowych i gipsowych etery celulozy, zwłaszcza mieszane etery metylocelulozy sterują zapotrzebowaniem na wodę, a przez to czasem obróbki i przydatnością do tynkowania. Dzięki zdolności zatrzymywania wody zostają utrwalone własności obróbcze, jak np. smarowność, konsystencja, plastyfikowanie, skłonność do przyklejania się do gładkiego narzędzia i zdolność do rozprowadzania grzebieniowym narzędziem oraz stateczność i odporność na spływanie i tworzenie szlamu. Zastosowanie eterów celulozy steruje ponadto przyczepnością do podłoża i zabezpiecza bardziej pewne utwardzanie.

Podczas wytłaczania cementu zależy na tym, żeby mieszaniny materiałów budowlanych także pod wysokim ciśnieniem zachowywały trwale kształt i swoją dobrą przydatność do prasowania oraz zachowywały wystarczająco wysoką zdolność zatrzymywania wody także i przy wyższych temperaturach około 40 - 50°C. Aby to osiągnąć, do mieszanin materiałów budowlanych dodaje się najróżniejszych eterów celulozy, zwłaszcza eterów (mieszanych) metylocelulozy.

Etery celulozy dodawane do klejów do okładzin muszą zapewniać wystarczająco wysokie działanie zagęszczające (konsystencja) i zdolność zatrzymywania wody. Ponadto będą znacznie polepszać przez to przyczepność do podłoża oraz stateczność. Kleje do okładzin sporządzane z eterami celulozy muszą wykazywać wystarczająco wysoką odporność na spływanie oraz bardzo dobre wielkości wytrzymałości przyczepności skleiny dla różnorodnych warunków przechowywania płytek okładzinowych, także w krytycznych warunkach (np. składowanie w cieple w 70°C, składowanie w zmiennych warunkach mróz-odwilż, składowanie w wodzie).

Przy zastosowaniu do mas szpachlowych zapewnia się zachowanie podatności do mieszania i zagęszczania przy obróbce mas szpachlowych. Techniczne własności użytkowe, takie jak np. łatwe dopasowanie wzajemne i stateczność mas szpachlowych nastawia się przez wybór stosowanego eteru celulozy i związanego z tym profilu reologicznego. Wymagana jest wystarczająco wysoka zdolność zatrzymywania wody aby uniknąć tworzenia się spękań przy obróbce.

Podczas stosowania eterów celulozy w wodnych układach powłokowych, takich jak np., farby dyspersyjne, farby z żywicy silikonowej i farby krzemianowe, użytkownik wymaga, aby były stosowane etery celulozy, wprowadzenie których do farby odpowiada dobrym technicznym własnościom użytkowym farby, względnie wysuszonej powłoki (np. małej skłonności do rozpryskiwania, dobrej powierzchni farby, dobrego rozproszenia pigmentu, wysokiej odporności na wodę i opady atmosferyczne). Ponadto etery celulozy powinny się odznaczać wysoką zdolnością zagęszczająca, dobrą trwałością na przechowywanie w farbie i prostą przetwarzalnością oraz zachowaniem przyjaznym dla środowiska.

Niespodziewanie wynaleziono, że etery celulozy wytworzone według opisów EP-A 09 54 536, DE-A 19 754 064 wzgl. WO 98/907931 ze zdolnością do kłaczkowania termicznego, które poddane zostały żelowaniu lub rozpuszczaniu w 35 do 99% wagowych wody i następującemu dalej mieleniu połączonemu z suszeniem, wykazują szczególnie korzystne własności przy zastosowaniu w materiałach budowlanych, np., mieszaninach materiałów budowlanych z mineralnym środkiem wiążącym, takich jak np. kleje do okładzin, wytłaczane masy cementowe, tynki, zwłaszcza tynki oparte na gipsie,

PL 207 959 B1 wodorotlenku wapnia i cemencie, masy szpachlowe, płynne masy wyrównujące i mieszaniny materiałów budowlanych opartych na betonie (np., betonie natryskowym) oraz środki powlekające.

Przedmiotem wynalazku jest więc zastosowanie eterów celulozy, które stanowią C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy jako składników mieszaniny materiału budowlanego, przy czym materiał budowlany zawiera od 0,001 do 50% wagowych C1-C4-alkilohydroksy C1-C4-alkilocelulozy i C1-C4alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy daje się otrzymać przez:

a) rozpuszczenie lub spęcznienie C1-C4-alkilohydroksy C1-C4-alkilocelulozy w 35 do 99% wagowych wody, w przeliczeniu na łączną masę,

b) przeprowadzenie wody ze spęczniałej lub rozpuszczonej C1-C4-alkilohydroksy C1-C4-alkilocelulozy w fazę pary i równoczesne przeprowadzenie rozpuszczonej lub spęcznianej C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy w stan stały przez wprowadzenie za pomocą strumienia gazu mieszaniny przegrzanej pary wodnej/gazu inertnego lub mieszaniny para wodna/powietrze do młyna rozdrabniającego, przy czym woda z C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy jest odpędzana przez strumień gazu,

c) oddzielenie stałych cząstek C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-aIkilocelulozy od strumienia gazu i ewentualne suszenie C1-C4-alkilohydroksy C1-C4-alkilocelulozy.

Korzystne jest zastosowanie eterów celulozy, gdy C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy daje się otrzymać przez:

a) rozpuszczenie lub spęcznienie C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy w 50 do 80% wagowych wody w przeliczeniu na łączną masę,

b) przeprowadzenie wody ze spęczniałej lub rozpuszczonej C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy w fazę pary i równoczesne przeprowadzenie rozpuszczonej lub spęcznionej C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy w stan stały przez wprowadzenie rozpuszczonej lub spęcznianej C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocełulozy do szybkoobrotowego gazowego młyna pneumatycznego, przy czym woda jest odpędzana przez strumień gazu w postaci mieszaniny przegrzanej pary wodnej/gazu inertnego, lub mieszaniny para wodna-powietrze o udziale pary wodnej od 40 do 99% w przeliczeniu na mieszaninę para wodna/gaz inertny lub para wodna/powietrze,

c) oddzielenie stałych cząstek C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy od strumienia gazu i ewentualne suszenie C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy.

Korzystne jest zastosowanie, gdy mieszaniny materiałów budowlanych stanowią mineralne układy wiążące.

Korzystne jest zastosowanie, gdy mieszaniny materiałów budowlanych stanowią tynki nakładane ręcznie lub maszynowo, kleje do okładzin, podłogowe masy wyrównujące, wypełniacze szczelin, zaprawy, masy betonu natryskowego, płynne masy powłokowe, kształtki wytłaczane na bazie cementu lub wapienno-piaskowe, masy szpachlowe lub farby klejowe, krzemianowe, mineralne i dyspersyjne.

Korzystne jest, gdy mieszaniny materiałów budowlanych zawierające C1-C4-alkilohydroksy

C1-C4-alkilocelulozę zawierają udział drobnocząsteczkowej frakcji pyłu wynoszący mniej niż 5% wagowych dla cząsteczek mniejszych niż 15 um i mniejszy niż 2% wagowych dla cząsteczek mniejszych niż 10 um oraz mniejszy niż 1% wagowych dla cząsteczek mniejszych niż 5 um.

W korzystnym zastosowaniu jako eter celulozy stosuje się metylohydroksyetylocelulozę.

Etery celulozy, szczególnie korzystnie metylohydroksyetyloceluloza wykazują, np., przy wprowadzaniu do tynku polepszoną zdolność zatrzymywania wody, zwłaszcza w krytycznych warunkach [np., w 40°C], w stosunku do zwykle wytwarzanych eterów w postaci metylohydroksyetylocelulozy. W przypadku klejów do okładzin, przy stosowaniu produktów zgodnie z wynalazkiem otrzymuje się polepszone wytrzymałości przyczepności i/lub szybszy początek utwardzania kleju. W przypadku stosowania produktów zgodnie z wynalazkiem do wytłaczanych mas cementowych wykazują one znacznie lepsze własności plastyczne i trwałość kształtu oraz mniejsze tworzenie się spękań w wytłaczanej kształtce. We wszystkich wypadkach przy stosowaniu produktów zgodnie z wynalazkiem uzyskuje się korzyści techniczne lub ekonomiczne dla użytkownika.

Produkty- czyli etery celulozy- stosowane zgodnie z wynalazkiem wytwarza się korzystnie sposobem, przedstawionym poniżej:

a) eter celulozy rozpuszcza się lub spęcznia w wystarczającej ilości 50 do 80% wagowych, korzystnie 55 do 78% wagowych wody, w przeliczeniu na łączną masę, a następnie

b) przeprowadza rozpuszczony lub spęczniony eter celulozy w stan stały w postaci drobno rozdrobnionych cząstek i odpędza się wodę ze spęczniałego lub rozpuszczonego eteru celulozy w fazę pary w szybkoobrotowym gazowym młynie pneumatycznym za pomocą strumienia gazu w postaci

PL 207 959 B1 mieszaniny przegrzanej pary wodnej/gazu inertnego lub mieszaniny para wodna-powietrze o udziale pary wodnej od 40 do 99% w przeliczeniu na mieszaninę para wodna/gaz inertny lub para wodna/powietrze,

c) oddziela się stałe cząsteczki od strumienia gazu i ewentualne suszy.

Sposób ten, w stosunku do sposobów opisanych w znanym stanie techniki, takich jak np., EP-A-0049815, EP-A-0370447, EP-A-0348046, EP-A-0835881, GB-A-2 262 527, jest znacznie bardziej ekonomiczny, ponieważ gaz nośnikowy przenoszący ciepło składa się z mieszaniny przegrzana para wodna/gaz inertny lub para wodna/powietrze, a energia wprowadzana do mielenia przekształca się ponownie w energię cielną, przez co znajduje się ponownie w gazowym nośniku ciepła i dzięki temu może zostać wykorzystana.

Opisanym wyżej sposobem można ekonomicznie wytworzyć dużą różnorodność eterów celulozy z, lub bez cieplnej flokulacji i zastosować je w najróżnorodniejszych dziedzinach stosowania.

Zgodnie z wynalazkiem etery celulozy stosuje się w mieszaninach materiałów budowlanych, takich jak układy z mineralnym środkiem wiążącym lub dyspersyjnym środkiem wiążącym, takie jak np., tynki nakładane ręcznie lub maszynowo, np., na bazie gipsu, wodorotlenku wapnia lub cementu, zaprawy, kleje do okładzin, masy betonu natryskowego, podłogowe masy wyrównujące, wytłaczane masy z cementu i wapienno-piaskowe, wypełniacze do szczelin i masy szpachlowe oraz środki powłokowe, np., farby klejowe, krzemianowe, mineralne, dyspersyjne oraz układy lakiernicze wodne lub rozpuszczalnikowe. Ograniczenie stosowania w dziedzinie materiałów budowlanych do wymienionych wyżej korzystnych dziedzin nie jest jednak związane z tym wyliczeniem.

Korzystne jest zastosowanie w układach z mineralnym środkiem wiążącym.

W przypadku wymienionych dziedzin zastosowania zwykle wprowadzane ilości eterów celulozy zawierają się w zakresie 0,001-50% wagowych, korzystnie 0,001-10% wagowych w przeliczeniu na łączną ilość suchej masy. Ilość eteru celulozy dodawanego do mieszaniny materiału budowlanego zależna jest przy tym od każdorazowego szczególnego celu stosowania. Dla mas do tynkowania na bazie gipsu ilość dodawanego eteru celulozy zawierz się zwykle w zakresie od 0,05 do 0,5% wagowych, w przypadku mas do tynkowania na bazie cementu ilość ta zawiera się w zakresie od 0,02 do 0,3% wagowych w przeliczeniu na łączną ilość suchej masy. Ilości dodawane do mas szpachlowych, klejów do okładzin i w dziedzinie wytłaczania mas cementowych zawierają się zwykle wyższych granicach; np., ilość wprowadzana do masy szpachlowej na bazie gipsu zawiera się w zakresie około 0,1 do 2% wagowych, względnie 0,1 do 1% wagowych dla mas szpachlowych na bazie cementu, w przeliczeniu na łączną ilość masy suchej.

W wymienionych dziedzinach stosowania można wprowadzać zgodnie z wynalazkiem zarówno jonowe jak i niejonowe etery celulozy z cieplną temperaturą kłaczkowania jak też bez termicznego punktu kłaczkowania. Jako szczególnie korzystne etery celulozy, które mogą znaleźć zastosowanie w wyżej wymienionych dziedzinach stosowania, stosuje się takie pochodne, które zawierają przynajmniej jeden lub więcej (tak zwane podwójne lub potrójne etery mieszane) podstawników opisanych dalej. Jako takie podstawniki należy wymienić: rodnik hydroksyetylowy, hydroksypropylowy, hydroksybutylowy, rodnik metylowy, etylowy, propylowy.

Ogólnie dobrze znane są specjalistom pochodne polisacharydów, zwłaszcza etery i estry polisacharydów, wśród których należy podkreślić ważność następujących produktów:

A) pochodnych celulozy, zwłaszcza eterów celulozy, takich jak np. hydroksyalkilocelulozy [hydroksyetyloceluloza(HEC), hydroksypropyloceluloza (HPC), hydroksypropylohydroksyetyloceluloza (HPHEC)], karboksyalkilocelulozy [karboksymetyloceluloza (CMC)], karboksyalkilohydroksyalkiloceluozy [karboksymetylohydroksyetyloceluloza (CMHEC), karboksymetylohydroksypropyloceluloza (CMHPC)], sulfoalkilocelulozy [sulfoetyloceluloza (SEC), sulfopropyloceluloza (SPC)], karboksyalkilosulfoalkilocelulozy [karboksymetylosulfoetyloceluloza (CMSEC), karboksymetylosulfopropyloceluloza (CMSPC)], hydroksyalkilosulfoalkilocelulozy [hydroksyetylosulfoetyloceluloza (HESEC), hydroksypropylosulfoetyloceluloza (HPSEC), hydroksyetylohydroksypropylosulfoetyloceluloza (HEHPSEC)], alkilohydroksyalkilosulfoalkilocelulozy [metylohydroksyetylosulfoetyloceluloza (MHESEC), metylohydroksypropylosulfoetyloceluloza (MHPSEC), metylohydroksyetylohydroksypropylosulfoetyloceluloza (MHEHPSEC)], alkilocelulozy [metyloceluloza (MC), etyloceluloza (EC)], alkilohydroksyalkilocelulozy [metylohydroksyetyloceluloza (MHEC), etylohydroksyetyloceluloza (EHEC), metylohydroksypropyloceluloza (MHPC), etylohydroksypropyloceluloza (EHPC)], alkenylocelulozy i jonowych lub niejonowych mieszanych eterów alkenylocelulozy [np. alliloceluloza, allilometyloceluloza, alliloetyloceluloza, karboksymetyloalliloceluloza], dialkiloaminocelulozy [np., N,N-dimetyloaminoetyloceluloza, N,N-dimetyloaminoetyloceluloza], dialkiloPL 207 959 B1 aminohydroksyalkilocelulozy [np., N,N-dimetyloaminoetylohydroksyetyloceluloza, N,N-dimetyloaminoetylohydroksypropyloceluloza], arylo-, aryloalkilo i arylohydroksyalkilocelulozy [np. benzyloceluloza, metylobenzyloceluloza, benzylohydroksyetyloceluloza] oraz produktów reakcji wymienionych eterów celulozy z hydrofobowo modyfikowanymi eterami glicydylowymi, które zawierają rodniki alkilowe z atomami węgla C³- do C¹⁵- lub rodniki aryloalkilowe z atomami węgla C⁷- do C¹⁵.

B) Skrobi i pochodnych skrobi, zwłaszcza eterów skrobi, szczególnie korzystnie eterów skrobi rozpuszczalnych w zimnej i gorącej wodzie, takich jak, np., utleniane etery skrobi, hydroksyalkilowane, karboksyalkilowane, alkilowane etery skrobi, kationowe lub kationizowane etery

C) Galaktomannanów, takich jak mączka z ziarn drzewa świętojańskiego, guar i pochodne guaru, zwłaszcza etery guarowe, takie jak np., hydroksyetyloguar, hydroksypropyloguar, metyloguar, etyloguar, metylohydroksyetyloguar, metylohydroksypropyloguar i karboksymetyloguar.

D) Alginianów i ich pochodnych

E) Fizycznych mieszanin eterów celulozy, takich jak metylohydroksyetylocelulozy z karboksymetyloceluloza, mieszaniny eterów skrobi, jak np. hydroksyetyloskrobi ze skrobią kationową i/lub skrobią karboksymetylowaną. Mieszaniny eterów guarowych, jak np. hydroksymetyloguaru z metyloguarem. Także mieszaniny eterów celulozy z eterami skrobi i/lub eterami guaru, jak np. metylohydroksyetylocelulozy z hydroksypropyloskrobią i hydroksypropyloguarem.

F) Estrów celulozy i estrów skrobi, takich jak np. azotan celulozy, octan celulazy, maślan celulozy.

Jako korzystne etery celulozy stosowane zgodnie z wynalazkiem wymienia się rozpuszczalne w wodzie i/lub rozpuszczalne w rozpuszczalnikach organicznych, takie jak np. metylohydroksyetyloceluloza (MHEC), metylohydroksypropyloceluloza (MHPC), etylohydroksyetyloceluloza (EHEC), etylohydroksypropyloceluloza (EHPC).

Udział eteru celulozowego stosowanego zgodnie z wynalazkiem każdorazowo w recepturze zależy od dziedziny zastosowania i w zależności od zastosowania zawiera się w zakresie 0,01-50% wagowych, zwłaszcza 0,01-10% wagowych w przeliczeniu na masę suchej substancji.

Znane jest dla specjalistów, że etery celulozy dodaje się do receptur zwykle nie samodzielnie, lecz z całym szeregiem dodatków i/lub środków modyfikujących, w celu polepszenia określonych efektów podczas obróbki. Tak więc w mieszaninach materiałów budowlanych (tynkach, klejach do okładzin, masach szpachlowych i in.), znajdujące tam zastosowanie etery celulozy można mieszać np., z hydrokoloidami, proszkami dyspersyjnych tworzyw sztucznych, środkami gaszącymi pianę, środkami spęczniającymi, napełniaczami, dodatkami do wytwarzania lekkich materiałów budowlanych, poliakrylanami, poliakryloamidami, środkami hydrofobizującymi, środkami spieniającymi, syntetycznymi zagęszczaczami, środkami wspomagającymi dyspergowanie, upłynniaczami i/lub opóźniaczami względnie mieszaninami opóźniaczy i/lub przyspieszaczy i/lub stabilizatorów. Typowe napełniacze stanowią, m.in., piasek kwarcowy, dolomit, piaskowiec, dihydrat siarczanu wapnia i ich mączki.

Mieszaniny materiałów budowlanych na bazie gipsu, wapna hydratyzowanego i cementu wykazują zwykle następujący skład (masa sucha):

99,99-1% wagowych gips, wapno hydratyzowane, cement lub wapno hydratyzowane/cement etery celulozy zwykłe lub stosowane według wynalazku piasek kwarcowy lub piaskowiec proszek z dyspersji tworzywa sztucznego dodatek do wytworzenia lekkiego tworzywa budowlanego ś rodek hydrofobizują cy eter skrobi środek porotwórczy.

Do mieszanin budowlanych dodaje się zwykle tyle wody, żeby uzyskać pożądaną konsystencję. Rodzaje, skład i obróbka mieszanin materiałów budowlanych są znane fachowcom [patrz np. broszura produktu firmy Wolff Walsrode AG „Walocel® M-Metylocellulosen fuer Putz- und Mauer-moertel 02/1996].

Rodzaj i udział każdorazowego środka pomocniczego i dodatku są ogólnie znane dla fachowców. Nie istnieją ograniczenia tylko do wymienionych dodatków. W zależności od technicznych wymagań użytkowych układ dla tynku może zawierać dalsze dodatki [patrz tu także: 1. Schrage w „Ullmanns Enzyklopaedie der Technischen Chemie, tom 9, Verlag Chemie, Weincheim, Nowy Jork, 1974, str. 312 i dalsze i cytowana tam literatura oraz opisy patentowe DE-A 19 541 945, DE-A 19 543 933, EP-A 0 458 328 oraz USA Nr 5047086.

0,001-5% wagowych 0-90% wagowych 10% wagowych 10% wagowych 1% wagowy

0,5% wagowych 0,1% wagowych

PL 207 959 B1

Przykłady

W załączonych poniż ej przykł adach wykonania i przykł adach porównawczych został a opisana przykładowo istota wynalazku. Stosowane zgodnie z wynalazkiem etery celulozy porównuje się przy tym każdorazowo ze zwykłą handlową metylohydroksyetyloceluloza.

W przypadku zastrzeżonych eterów celulozy według wynalazku, wspomnianych dalej przykładowo oznaczenia „DS (średni stopień podstawienia) i „MS (molowy stopień podstawienia) oznaczają własności znane fachowcom. Oznaczenie „DS oznacza średnią ilość grup hydroksylowych podstawionych w jednostce anhydroglukozy. Oznaczenie „MS oznacza średnią ilość moli partnerów reakcji łączonych z celulozą na jednostkę anhydroglukozy.

W dalszych przykładach podanych niżej oznaczanie lepkości prowadzi się dla 2% wagowego roztworu wodnego w wodzie destylowanej za pomocą wiskozymetru rotacyjnego typ Haake RV 100, system M500, wyposażenie pomiarowe MV według DIN 53 019, przy spadku ścinania D=2,5 s^-1w temperaturze 20°C.

Istota wynalazku zostanie opisana przykładowo na podstawie opisanych poniżej zastosowań. Jako eter celulozy będzie stosowana zawsze metylohydroksyetyloceluloza (MEHC). Metylohydroksyetylocelulozy stosowane według wynalazku, pod względem sposobu wytwarzania (alkalizacja, zeterowanie, oczyszczenie) podstawienia (DS-metylu i MS-hydroksyetylu) odpowiadają dokładnie każdorazowo wzorcowi odniesienia. W odróżnieniu od stanu techniki stosowane według wynalazku etery metylohydroksyetylocelulozy są w opisany wyżej sposób spęczniane lub rozpuszczane z dodatkiem 65 do 78% wagowych wody, w przeliczeniu na łączną masę. W szybkoobrotowym młynie rozdrabniającym, te rozpuszczone lub spęcznione etery celulozy są następnie przez działanie strumienia gazu z mieszaniny przegrzana para wodna/gaz inertny lub mieszaniny para wodna/powietrze o udziale pary wodnej od 40 do 99% wagowych w przeliczeniu na mieszaninę para wodna/gaz inertny lub mieszaninę para wodna/powietrze, przeprowadzone do postaci stałej w postaci drobnocząsteczkowych stałych cząstek a woda z rozpuszczonego lub spęczniałego eteru zostaje przeprowadzona w parę. Tak otrzymane cząstki substancji stałej oddziela się od strumienia gazu i suszy.

Dane dotyczące procentów oznaczają procenty wagowe. Oznaczenia „min i „s oznaczają minuty i sekundy; oznaczenie „obr/min oznacza obroty na minutę. Za pomocą oznaczeń „DS-Me i „MS-HE opisuje się stopień podstawienia grupami metylowymi i grupami hydroksylowymi. Skróty „PP i „PF opisują stopień zmielenia zastosowanego produktu i oznaczają najdrobniejszy proszek („PP) i drobny proszek „PF. Krzywe przesiewu będą każdorazowo podane.

Za pomocą oznaczeń „WRV i „różnica WRV opisana zostanie wielkość zdolności zatrzymywania wody względnie spadek zdolności zatrzymywania wody przy podwyższaniu temperatury od 20°C do 40°C w punktach procentowych.

Stosunek woda-substancja stała (W/F) określa się jak następuje:

W/F=wsad wody/[wsad wilgotnej zaprawy - wsad wody] (patrz broszura produktu firmy Wolff Walsrode AG).

Dla określenia krzywej przesiewu etery celulozy przesiewa się na urządzeniu do przesiewania zawierającym sita według DIN 4188. Stosuje się sita o rozmiarach oczek 0,25 mm, 0,20 mm, 0,16 mm, 0,125 mm, 0,100 mm i 0,063 mm.

Skład mieszanin materiałów budowlanych opisywanych w przykładach wywodzi się z mieszaniny podanej w tabeli 1. Opisywane tam dane oznaczają części wagowe.

T a b e l a 1:

Skład mieszanin materiałów budowlanych opisywanych w przykładach

Rodzaj składnika	Tynk wapiennocementowy	Klej do okładzin	Wytłaczana masa cementowa
1	2	3	4
Cement portlandzki	1000	400	2000
Wapno hydratyzowane	900	-	-
Piasek kwarcowy	700	585	2000
Eter celulozy	9	40	18
Środek hydrofobizujący	20	-	-
Środek porotwórczy	2,0	-	-

PL 207 959 B1 cd. tabeli 1

1	2	3	4
Włókna celulozowe	-	-	200
Proszek dyspersyjnego tworzywa sztucznego		15

Zastosowanie według wynalazku w tynku wapienno-cementowym

Do doświadczeń w tynku wapienno-cementowym stosuje się cement portlandzki o oznaczeniu CEM I 32,5 R z oddziału Werk Hoever, Firma Alsen-Breitenburg, jako piasek stosuje się piasek kwarcowy o uziarnieniu F34, firmy Qarzwerke Frechen oraz wapno hydratyzowane firmy Dyckerhoff. Jako środek porotwórczy stosuje się produkt LP-W-1^® firmy Wolf Wallsrode AG; stearynian cynku, firmy Greven Fettchemie stanowi środek hydrofobizujący. Produkty miesza się z eterami celulozy podanymi w tabeli 1, opisanymi dalej bardziej dokładnie. Konsystencję określa się według DIN 18555, cz. 2 przez oznaczenie rozpływu. Jako eter celulozy, stanowiący standard porównawczy stosuje się produkt Walocel® MKX 60000 PF01 firmy Wolf Wallsrode AG. Określenie zdolności zatrzymywania wody prowadzi się według DIN 18555, cz. 7. Stosunek woda/substancja stała nastawia się na 0,21 i bada się tynk według przytoczonych poniżej metod badawczych.

Zastosowanie według wynalazku w kleju do okładzin

Do doświadczeń w klejach do okładzin, jako proszek dyspersyjnego tworzywa sztucznego stosuje się Elotex WS 45@, firmy Elotex AG. Cement portlandzki stosowany do przetestowania w klejach do okładzin posiada oznaczenie CEM1 42,5 R oddział Laegerdorf/firmy Alsen-Breitenburg. Jako piasek stosuje się piasek kwarcowy o uziarnieniu F34, firmy Qarzwerke Frechen. Jako eter celulozy, stanowiący standard porównawczy stosuje się produkt Walocel@ MKX 40000 PP01 firmy Wolf Wallsrode AG. Ilości suchej substancji podane w tabeli 1 odważa się do torby z tworzywa sztucznego i miesza się do jednorodności ręcznie przez około 5 minut przez wielokrotne potrząsanie, przy czym ewentualne bryłki cementu przedtem rozkrusza się. Stosunek woda/substancja stała dla ilości określonych w tabeli 1 nastawia się na 0,23 i bada się klej do okładzin według przytoczonych poniżej metod badawczych.

Zastosowanie według wynalazku przy wytłaczaniu mas cementowych

Do doświadczeń przy wytłaczaniu cementu stosuje się cement portlandzki o oznaczeniu CEM I 32,5 R z oddziału Werk Hoever, Firma Alsen-Breitenburg i jako piasek stosuje się piasek kwarcowy o uziarnieniu F34, firmy Qarzwerke Frechen. Jako włókna celulozowe stosuje się Arbocel@ BWW 40 firmy Rettenmaier & Soehne. Jako eter celulozy, stanowiący standard porównawczy stosuje się produkt Walocel@ MKX 40000 PP01 firmy Wolf Wallsrode AG. Doświadczenia wytłaczania prowadzi się stosując mieszalnik Loedige typ M20 MK firmy Loedige i półtechniczną wytłaczarkę typ PZ VM8D, firmy Haendle. Przy wytłaczaniu mas wytłaczanych postępuje się tak, że suche substancje w ilości określonej w recepturze zadaje się do mieszalnika Loediger. Po jednorodnym zmieszaniu suchych substancji [4 min, 250 obr/min] wprowadza się ilość ciepłej wody [t=35°C] wymaganą do uzyskania wskaźnika woda/substancja stała wynoszącego 0,31 pod ciśnieniem 4,0 barów i zawartość miesza się dalej przez czas 2x2,5 min/250 obr/min. Tak otrzymaną mieszaninę natychmiast przenosi się do wytłaczarki. Ustawienie parametrów wytłaczarki sporządzone na podstawie prób wytłaczania dla wzorca odniesienia pozostaje stałe dla wszystkich dalszych prób [10 mm otwór załadowczy; liczba obrotów wstępnej prasy 12 obr/min, liczba obrotów prasy ślimakowej 15 obr/min, podgrzewanie i głowica prasująca 40°C, prasa wstępna: ślimak z przeciwnożem na zewnątrz u góry 20 mm względnie na zewnątrz u dołu 20 mm; położenie ślimaka z głowicą ściętą normalne; brak redukcji ciśnienia w głowicy, próżnia 0,8 bara. Wytłaczaną masę bada się dalej pod kątem kryteriów opisanych poniżej.

Z tablicy 2 można odczytać dane techniczne produktów stanowiących etery celulozowe, które będą stosowane w opisanych dalej przykładach jako wzorzec porównawczy.

T a b e l a 2:

Dane znamionowe produktów stanowiących etery celulozowe, stosowanych do celów porównawczych

Opis produktu¹)	DS-Me	MS-HE	Lepkość [mPas]
Walocel© MKX 60000 PF01	1,57	0,27	57,740
Walocel® MKX 40000 PF01	1,59	0,29	38,600
Walocel® VP-M-20678	1,47	0,28	92,330

¹⁾ produkt sprzedawany przez firmy Wolff Walsrode AG

PL 207 959 B1

Wyniki badań dla tynku wapienno-cementowego

Przeprowadzono doświadczenia z tynkami z zastosowaniem według wynalazku eterów celulozy w porównaniu do wzorca odniesienia w postaci Walocel© MKX 60000 PF01 (= produkt handlowy firmy Wolff Walsrode AG). Lepkości metylohydroksyetylocelulozy stosowanej według wynalazku w porównaniu do standardów podano w tabeli 3 i zawierają się one wszystkie na podobnie wysokim poziomie.

T a b e l a 3

Dane znamionowe produktów dla stosowanych eterów celulozowych

Nr	Wzorzec	Lepkość [mPas]
1	Walocel© MKX 60000 PF01)	57,740
2	Wzorzec według wynalazku 1	59,215
3	Wzorzec według wynalazku 2	62,161
4	Wzorzec według wynalazku 3	59,804

¹⁾ wzorzec odniesienia (=stan techniki)

Wyniki analizy sitowej podano w tabeli 4

T a b e l a 4.

Analiza sitowa porównawcza

Nr	Wzorzec	Frakcje na sicie [%]²⁾
		<0,25 mm	<0,20 mm	<0,16 mm	<0,125 mm	<0,100 mm	<0,063 mm
1	Walocel® MKX 60000 PF0¹')	99,90	99,95	94,79	85,03	74,75	47,23
2	Wzorzec według wynalazku 1	99,84	99,62	98,79	93,20	83,83	50,15
3	Wzorzec według wynalazku 2	98,59	95,20	88,18	76,25	61,77	29,29
4	Wzorzec według wynalazku 3	99,24	94,85	87,51	74, 54	58,46	23,23

¹⁾ wzorzec odniesienia (=stan techniki) ²⁾ krzywa przesiewu po przesiewaniu przez sita o rozmiarach oczek 0,25 mm; 0,200 mm; 0,16 mm; 0,125 mm; 0,100 mm,

0,063 mm.

Wyniki badań zostały następnie zestawione poniżej. Wzorzec o numerze identyfikacyjnym 2 odpowiada granulometrii produktu odniesienia. Wszystkie dalsze wzorce zawierają częściowo znacznie mniejszy udział najdrobniejszych frakcji.

Tabela 5 podaje ponownie wyniki badań technicznych stosowania dla tynku cementowo wapiennego.

T a b e l a 5:

Wyniki badań technicznych dla tynku cementowo wapiennego

Nr	Wzorzec	Rozpływ²⁾ [mm] w T=	Zdolność zatrzymywania wody³) [%]- w T=	Różnica WRV [%]⁴⁾
		20°C	40°C	20°C	40°C
1	Walocel(D MKX 60000 PF0¹)	166	160	97,46	96,49	0,97
2	Wzorzec według wynalazku 1	169	163	97,65	97,17	0,48
3	Wzorzec według wynalazku 2	169	169	97,64	97,04	0,60
4	Wzorzec według wynalazku 3	162	162	97,41	96,72	0,69

¹⁾ wzorzec odniesienia (=stan techniki) ²) rozpływ nastawiony na 160 mm ± 5 ³) oznaczane po 5 minutach; rozrzut wielkości wszędzie około ±0,1% ⁴⁾ różnica zatrzymywania wody dla T=20°C i T=40°C

PL 207 959 B1

Wyniki wskazują, że wzorce stosowane zgodnie z wynalazkiem oznaczone numerami identyfikacyjnymi 2-4 w porównaniu do stanu techniki, zwłaszcza w szczególnie krytycznych temperaturach 40°C wykazują znacznie wyższe wartości dla zdolności zatrzym5wania wody. Ponieważ znane jest, że przez wysoki udział drobnej frakcji proszku można sterować wielkością zdolności zatrzymywania wody w tynku, oczekiwano, ż e wzorce opisywane pod numerami identyfikacyjnymi 3-4 bę d ą wykazywał y znacznie gorsze wartości zatrzymywania wody, zwłaszcza w temperaturach 40°C. Ze względu na częściowo znacznie mniejszy udział najdrobniejszej frakcji we wzorcach 3 do 4 wynik ten jest niespodziewany i nie odpowiada oczekiwaniom.

Wyniki badań dla klejów do okładzin

Przeprowadzono doświadczenia z klejami do okładzin z zastosowaniem eterów celulozy stosowanych według wynalazku w porównaniu do wzorca odniesienia w postaci Walocel® MKX 40000 PP01 (= produkt handlowy firmy Wolff Walsrode AG). Wyniki zostaną omówione poniżej.

W tabeli 6 podano lepkości wzorców.

T a b e l a 6

Lepkości produktów stosowanych w dziedzinie klejów do okładzin

Wzorzec	Lepkość [mPas]
Walocel© MKX 40000 PP01¹)	38.600
Wzorzec według wynalazku 4	38.003
Wzorzec według wynalazku 5	37.714

¹⁾ wzorzec odniesienia (=stan techniki)

Wzorce są bardzo dobrze porównywalne ze sobą odnośnie ich lepkości. Znaczniejszych różnic nie stwierdzono. Także i krzywe przesiewu wykazują praktycznie identyczne wielkości (tabela 7).

T a b e l a 7

Analiza sitowa porównawcza eterów celulozy stosowanych w klejach do okładzin

Wzorzec	Frakcje na sicie
	<0,25 mm	<0,20 mm	<0,16 mm	<0,125 mm	<0,100 mm	<0,063 mm
Walocel® MKX 40000 PP01¹)	100	99,9	99,5	97,3	91,9	61,8
Wzorzec według wynalazku 4	99,7	99,0	95,7	89,1	80,2	54,5
Wzorzec według wynalazku 5	100	99,9	99,4	95,5	89,6	68,4

¹2⁾) wzorzec odniesienia (=stan techniki) ²⁾ krzywa przesiewu po przesiewaniu przez sita o rozmiarach oczek 0,25 mm; 0,200 mm; 0,16 mm; 0,125 mm; 0,100 mm; 0,063mm.

Dalsze badania skupiają się na następujących punktach:

Stabilność, odporność na ścinanie i zachowanie w czasie mieszania

W tym celu klej do okładzin umieszcza się w zlewce i dodaje odpowiednią ilość wody. Po naciśnięciu stopera miesza się teraz dobrze za pomocą szpatułki drewnianej. Następnie wizualnie ocenia się stabilność kleju do okładzin na drewnianym pręcie trzymanym u góry. Istniejąca stabilność, przy której klej na pręcie drewnianym nie porusza się odpowiada ocenie 100% stabilności, wartość <80% oznacza np., że klej ma zbyt rzadką konsystencję i nie daje się nanieść w rozsądnej ilości na pręt drewniany. 5 Minut od początku mieszania próbkę miesza się dokładnie jeszcze raz i po raz drugi ocenia się stabilność (=odporność na ścinanie).

Ocena odporności na ścinanie i zachowania się w czasie mieszania

Ocena zachowania się w czasie mieszania dla eterów celulozowych przygotowywanych według tabeli 6 jest wszędzie identyczna (= 97,5% stabilności). Wzorce dają się ponownie wymieszać i wykazują stale wzrastające zagęszczanie. Stabilności względnie odporności na ścinanie po 30 sekundach jak też ocena zachowania się w czasie mieszania po 5 i 6 minucie są wszędzie identyczne. Odporność na ścinanie po 6 minutach jest wszędzie na takim samym poziomie. Nie zauważa się różnic.

PL 207 959 B1

Dalsze badane parametry obejmują:

Pękanie

Bada się tu zdolność sprasowywania przekładek z kleju do okładzin w zależności od ilości wody wprowadzonej do zarabiania. W tym celu na rozgrabiony klej do okładzin nakłada się płytkę szklaną 10 x 10 cm. Po obciążeniu ciężarkiem oznacza się zdolność do rozprasowywania przekładki kleju do okładzin na podstawie zwilżania płytki szklanej. W tym celu klej do okładzin miesza się w wyżej opisany sposób i oznacza stabilność po 30 sekundach oraz odporność na ścinanie po 5 minutach. Po 7 minutach nanosi się klej do okładzin na pł ytkę z pleksiglasu o wymiarach 10 x 10 cm i rozgrabia za pomocą zębatej szpachelki (6 x 6 mm; ustawienie 60°). Stoper nastawia się na wartość „zero. 10 minut po rozgrabieniu na klej nakłada się płytkę szklaną tak, żeby obie krawędzie zewnętrzne nałożone były w środku plamy kleju. Układ ten jest następnie szybko obciążany ciężarem 2,21 kg przez 30 sekund. Zwilżenie nałożonej płytki szklanej podaje się w procentach mierząc liniowo lub za pomocą folii ze skalą siatkową.

Odporność na spływanie

Przy oznaczaniu odporności na spływanie kleju do okładzin, klej do okładzin rozgrabia się na płytce do spływania [wysokość 220 mm; 200 x 250, materiał PCW] [szpachla grzebieniowa 4 x 4 mm]. Następnie na podstawie ważenia płytki i masy dodatkowej [masy po 50 g] określa się maksymalną masę płytki [płytka kamionkowa 10 x 10 cm, 200 g], która jeszcze jest utrzymywana przez klej. Podaje się zsuwanie się płytki po 30 s bez dodatkowej masy w mm, względnie maksymalną masę płytki w gramach na cm² [g/cm²].

Czas schnięcia otwartego kleju

Przy określaniu czasu schnięcia otwartego kleju oznacza się odstęp czasu, w którym możliwe jest układanie płytek na warstwie kleju rozprowadzonej grzebieniową szpachlą. Na warstwie kleju rozprowadzonej grzebieniową szpachlą układa się płytki po określonym upływie czasu [5/10/15/20/25/30 minut] i później ponownie się zdejmuje. Następnie ocenia się zwilżenie strony spodniej płytek. W celu przeprowadzenia badań umieszcza się 100 g kleju do płytek w zlewce o pojemności 200 ml. Dodaje się określoną ilość wody. Naciska się stoper i miesza się następnie przez 1 minutę, pozostawia na 3 minuty w spokoju i ponownie miesza się przez 1 minutę. Klej do okładzin nakłada się następnie na stałą płytkę [40 x 20 cm] i rozprowadza za pomocą grzebieniowej szpachli [4 x 4 mm]. Ustawia się stoper na „zero. Po upływie 5 minut układa się pierwszą płytkę i obciąża przez 30 sekund masą 3 kg. W odstępie co 5 minut układa się następnie dalsze płytki obciążając je także masą 3 kg. Po 40 minutach zdejmuje się wszystkie płytki i odwraca. Zwilżanie strony spodniej płytek klejem do okładzin podaje się w procentach (w zaokrągleniu do 5%) mierząc za pomocą folii siatkowej. Jako czas otwarty kleju podaje się czas w minutach, dla którego stwierdza się obecność > 50% kleju na spodniej stronie płytek okładzinowych.

Przyczepność dla warunków normalnych, na ciepło i po składowaniu w wodzie oraz po składowaniu w zmiennych warunkach mróz/odwilż oznacza się według EN 1348.

Czas wiązania

Bada się przebieg wiązania od wymieszania kleju do okładzin, przez początek wiązania aż do zakończenia wiązania. Zasada polega na tym, że czas wiązania określa się na podstawie wnikania igły [automatyczny penetrometr według Vicata] w klej do okładzin. W celu przeprowadzenia doświadczeń najpierw określa się lub stwierdza wskaźnik woda/substancja stała. Przynajmniej 400 g kleju do okładzin przeznaczonego do badania miesza się ręcznie przez 1 minutę z określoną ilością wody i szybko, możliwie bez pęcherzy powietrza, napełnia się do wcześniej natłuszczonego stożka z twardej gumy (wysokość 40 mm) lekko wygrzebując. Następnie powierzchnię zgarnia się na płasko bez stosowania nacisku ruchem jak przy piłowaniu za pomocą szerokiej szpachli. Zanim przykryje się powierzchnię próbki białym olejem [typ P 420], pokrywa się zewnętrzny brzeg na grubość około 0,5 cm klejem do okładzin, aby uniknąć w ten sposób wypływania oleju. Olej przeszkadza w tworzeniu się skórki i przywieraniu materiału kleju do igły badawczej.

Stożek ustawia się szerszym otworem do dołu na wcześniej natłuszczonej płycie szklanej [średnicy 120 mm]. Płytkę szklaną, przykrytą stożkiem ustawia się na stopce statywu zbiornika Vicata. Pomiar prowadzi się tak długo, aż klej do okładzin zwiąże całkowicie a igła wnika co najwyżej na głębokość 1 do 2 mm. Odstępy punktów pomiarowych wybiera się w zależności od czasu trwania wiązania w sposób ciągły co 5, 10 i 15 minut. Głębokość wnikania igły, jako funkcja czasu pokazuje początek wiązania, gdy igła opada w klejową breję nie więcej niż na głębokość 40 mm. Koniec wiązania okazuje

PL 207 959 B1 się być wtedy, gdy igła wnika w breje kleju na głębokość maksymalnie 1 do 2 mm. Jako wynik podaje się czas wiązania z początkiem wiązania i końcem wiązania w godzinach i minutach.

Wyniki badań przedstawiono w tabeli 8.

T a b e l a 8

Wyniki badań klejów do okładzin

Wzorzec	Jednostka	Nr. 1	Nr. 2	Nr. 3
MKX 40000 PP01 (wzorzec odniesienia)	%	100	-	-
Wzorzec 4 według wynalazku	%	-	100	-
Wzorzec 5 według wynalazku	%	-	-	100
Stosunek woda-substancja stała	-	0,23	0,23	0,23
Zwilżanie przy rozpływie	%	96	96	96
Badanie spływania po 30 sekundach	mm	1,4	1,0	1,0
masa łączna	^g 2	50	50	50
maksymalna masa płytki	g/cm²	<2,0	<2,0	<2,0
Czas otwarty oznaczony
po
5 min	%	90	90	90
10 min	%	70	60	55
15 min	%	55	40	40
20 min	%	30	20	35
25 min	%	15	10	15
30 min	%	ślady	ślady	ślady
Przyczepność według EN 1348 Składowanie normalne	N/mm ²	1,55	1,74	1,81
Składowanie na ciepło	N/mm ²	0,28	0,63	0,73
Składowanie w wodzie	N/mm ²	1,22	1,23	1,41
Składowanie w zmiennych warunkach mróz/odwilż	N/mm ²	0,60	0,64	0,97
Czas wiązania według Vicata początek po	h:min	12:15	10:30	10:45
koniec po	h:min	15:15	13:30	14:00
czas trwania	h:min	03:00	03:00	03:15

Przy takim samym stosunku woda/substancja stała i podobnych czasach otwartych etery celulozy stosowane według wynalazku wykazują w klejach do okładzin korzyści w odniesieniu do spływania płytek i polepszone wytrzymałości przyczepności, przy czym należy brać pod uwagę, zwłaszcza wyższe wytrzymałości w warunkach szczególnie krytycznych składowania na ciepło [składowanie płytek w 70°C].

Za pomocą eterów celulozy stosowanych według wynalazku przyspiesza się także czas początku wiązania kleju do okładzin. Kleje do okładzin sporządzone z nimi wiążą szybciej o około 1-2 godzin w porównaniu do wzorca odniesienia, dzięki czemu można je szybciej obrabiać lub po nich chodzić. Czas wiązania od początku wiązania do końca wiązania zawiera się na takim samym poziomie wynosząc około 3 godzin.

Wyniki badań wytłaczania mas cementowych

Przeprowadzono doświadczenia z wytłaczaniem mas cementowych z zastosowaniem eterów celulozy stosowanych według wynalazku. Jako wzorzec odniesienia zastosowano Walocel(D VP-M20678 (= produkt handlowy firmy Wolff Walsrode AG).

Lepkości eterów metylohydroksyetylocelulozy stosowanych według wynalazku w porównaniu do standardu przedstawiono w tabeli 9 i wszystkie one znajdują się na takim samym poziomie.

PL 207 959 B1

T a b e l a 9

Lepkości stosowanych eterów metylohydroksyetylocelulozy

Nr	Wzorzec	Lepkość [mPas]
1	Walocel© VP-M-20678¹)	92,330
2	Wzorzec według wynalazku 6	96,330
3	Wzorzec według wynalazku 7	93,090
4	Wzorzec według wynalazku 8	93,980

¹⁾ wzorzec odniesienia (=stan techniki)

Wyniki analizy sitowej przedstawiono w tabeli 10.

T a b e l a 10

Porównawcza analiza sitowa

	Wzorzec	Frakcje na sicie [%]²⁾
		< 0,25 mm	< 0,20 mm	< 0,16 mm	< 0,125 mm	< 0,100 mm	< 0,063 mm
1	Walocel® VP-M-20678i)	99,98	99,92	95,38	87,08	75,24	49,64
2	Wzorzec według wynalazku 6	99,74	99,32	98,32	94,83	79,04	55,48
3	Wzorzec według wynalazku 7	99,46	98,69	96,63	91,44	73,93	50,32
4	Wzorzec według wynalazku 8	99,36	98,23	95,39	88,00	76,68	52,69

¹⁾ wzorzec odniesienia (=stan techniki) ²⁾ krzywa przesiewu po przesiewaniu przez sita o rozmiarach oczek 0,25 mm; 0,200 mm; 0,16 mm; 0,125 mm; 0,100 mm;

0,063 mm.

Opisane w tablicy 10 pod numerami 2-4 etery celulozy stosowane według wynalazku różnią się swą granulometrią tylko w nieistotny sposób od zastosowanego wzorca odniesienia i dzięki temu można je dobrze porównywać ze wzorcem.

Sposób postępowania podczas wytwarzania mieszaniny i wytłaczanych kształtek jest opisany bardziej dokładnie wyżej. W czasie doświadczeń trwających każdorazowo od 2 do 13 minut odczytuje się z wytłaczarki różnorodne parametry pracy maszyny sterowane liczbowo (ciśnienie, szybkość wyładowania wytłoczki, pobór prądu na prasie przedniej i ślimakowej, temperatura głowicy prasującej i cylindra, próż nia). Nie obserwuje się nigdzie różnic w porównaniu do próby odniesienia.

Ocena wytłaczanej kształtki skupia się na wizualnej jakości kształtek i gęstości w stanie mokrym wytłoczonego materiału. Wyniki tych ocen przedstawiono w tabeli 11.

T a b e l a 11

Techniczne-użytkowe wyniki prób wytłaczania

Nr	Wzorzec	Masa wilgotna [g]	Gęstość na mokro [g/ml]	Ocena wytłaczania	Czas do tworzenia pierwszych spękań
1	2	3	4	5	6
1	Walocel(DVP-M-20678¹)	512	1,86	struktura pofałdowana, większe spękania od 13 min 30 sek	11 min 40 sek
2	Wzorzec według wynalazku 6	548	1,88	na początku trochę gorsza niż Nr.1, lecz potem jak 1; mniej złych miejsc niż dla 1; łącznie trochę lepsza niż 1, gładsza	12 min 30 sek

PL 207 959 B1 cd. tabeli 11

1	2	3	4	5	6
3	Wzorzec według wynalazku 7	501	1,87	na początku jak Nr. 1; gładka powierzchnia; mniejsze spękania od 12 min 55 sek; trochę gorsza niż Nr. 2 lecz lepsza niż Nr. 1	11 min 50 sek
4	Wzorzec według wynalazku 8	462	1,90	na początku gorsza niż Nr 3 (mniej stabilna powierzchnia) następnie staje się coraz lepsza prawie bez dziur; łącznie próbka lepsza	13 min

1) próba odniesienia (=stan techniki)

Łącznie kształtki wytłaczane, sporządzane z zastosowaniem eterów celulozy według wynalazku w porównaniu do stanu techniki są oceniane znacznie lepiej. Za pomocą eterów celulozy stosowanych według wynalazku można otrzymać lepsze plastyfikowanie oraz mniejsze tworzenie spękań w wytłaczanych kształtkach. Dla użytkownika oznacza to zwiększoną pewność podczas obróbki, ponieważ można zwiększyć znacznie odstęp czasu do wystąpienia pierwszych spękań przy stosowaniu produktów według wynalazku.

Claims

1. Zastosowanie eterów celulozy, które stanowią C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy jako składników mieszaniny materiału budowlanego, przy czym materiał budowlany zawiera od 0,001 do 50% wagowych C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy i C1-C4-alkilohydroksy C1-C4-alkilocelulozy daje się otrzymać przez:

a) rozpuszczenie lub spęcznienie, C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy w 35 do 99% wagowych wody, w przeliczeniu na łączną masę,

b) przeprowadzenie wody ze spęczniałej lub rozpuszczonej C1-C4-alkilohydroksy C1-C4-alkilocelulozy w fazę pary i równoczesne przeprowadzenie rozpuszczonej lub spęcznianej C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy w stan stały przez wprowadzenie za pomocą strumienia gazu mieszaniny przegrzanej pary wodnej/gazu inertnego lub mieszaniny para wodna/powietrze do młyna rozdrabniającego, przy czym woda z C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkkilocelulozy jest odpędzana przez strumień gazu,

c) oddzielenie stałych cząstek C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy od strumienia gazu i ewentualne suszenie C1-C4-alkilohydroksyC1-C4alkilocelulozy.

2. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozy daje się otrzymać przez:

b) przeprowadzenie wody ze spęczniałej lub rozpuszczonej C1-C4-alkilohydroksy C1-C4-alkilocelulozy w fazę pary i równoczesne przeprowadzenie rozpuszczonej lub spęcznionej C1-C4-alkilohydroksy C1-C4-alkilocelulozy w stan stały przez wprowadzenie rozpuszczonej lub spęcznianej C1-C4-alkilohydroksy C1-C4-alkilocelulozy do szybkoobrotowego gazowego młyna pneumatycznego, przy czym woda jest odpędzana przez strumień gazu w postaci mieszaniny przegrzanej pary wodnej/gazu inertnego, lub mieszaniny para wodna-powietrze o udziale pary wodnej od 40 do 99% w przeliczeniu na mieszaninę para wodna/gaz inertny lub para wodna/po-wietrze,

3. Zastosowanie według zastrz. 1 do 2, znamienne tym, że mieszaniny materiałów budowlanych stanowią mineralne układy wiążące.

4. Zastosowanie według zastrz. 1 do 2, znamienne tym, że mieszaniny materiałów budowlanych stanowią tynki nakładane ręcznie lub maszynowo, kleje do okładzin, podłogowe masy wyrównu14

PL 207 959 B1 jące, wypełniacze szczelin, zaprawy, masy betonu natryskowego, płynne masy powłokowe, kształtki wytłaczane na bazie cementu lub wapienno-piaskowe, masy szpachlowe lub farby klejowe, krzemianowe, mineralne i dyspersyjne.

5. Zastosowanie według zastrz. 3 albo 4, znamienne tym, że mieszaniny materiałów budowlanych zawierające C1-C4-alkilohydroksyC1-C4-alkilocelulozę zawierają udział drobnocząsteczkowej frakcji pyłu wynoszący mniej niż 5% wagowych dla cząsteczek mniejszych niż 15 μm i mniejszy niż 2% wagowych dla cząsteczek mniejszych niż 10 nm oraz mniejszy niż 1% wagowych dla cząsteczek mniejszych niż 5 nm.

6. Zastosowanie według zastrz. 1 do 5, znamienne tym, że jako eter celulozy stosuje się metylohydroksyetylocelulozę.