PL197458B1 - Środek zwilżający dla intensywnych procesów barwienia - Google Patents

Abstract

Środek zwilżający dla intensywnych procesów barwienia, znamienny tym, że zawiera 5 - 15 części wagowych alkoholu rozgałęzionego, 12 - 35 części wagowych mieszaniny wysokocząsteczkowych produktów kondensacji aldehydów z produkcji alkoholi okso, zawierających głównie aldole i trimery o 8 do 12 atomów węgla w cząsteczce, oraz niewielkie ilości etylopropyloakroleiny, dioli C8 diestrów C16 i tym podobnych, 20 - 60 części wagowych eteru polietylenoglikolowego alkoholu tłuszczowego będącego produktem etoksylacji tlenku etylenu i alkoholu tłuszczowego, 5 - 60 części wagowych wody oraz 0 - 10 części wagowych izopropanolu.

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest środek zwilżający dla intensywnych procesów barwienia stosowany w przemyśle włókienniczym.

Środki zwilżające są stosowane w celu ułatwienia i przyśpieszenia procesu wstępnej obróbki luźnych włókien, przędzy, tkanin, dzianin oraz takich procesów, jak: drukowanie, barwienie, pranie i odklejanie. Zwykle do tego celu są stosowane dwa rodzaje środków: niejonowe i anionowe.

Znanymi środkami zwilżającymi o charakterze anionowym są alkiloarylosulfoniany oraz związki pochodne kwasu sulfobursztynowego. Do znanych środków z tej grupy można zaliczyć produkowany w kraju Zwilżacz SBO, który jest solą sodową sulfobursztynianu 2-etyloheksylowego. Zwilżacz SBO jest produkowany w dwóch rodzajach C i S. Rodzaj C jest syropowatą cieczą natomiast rodzaj S jest mazistą substancją. Obydwa produkty mają barwę żóltobrązową i są nieograniczenie rozpuszczalne w wodzie. Zwilżacz ułatwia zwilżanie w procesach uszlachetniania włókien syntetycznych i celulozowych; znajduje zastosowanie w przemyśle włókienniczym, poligraficznym, górniczym i chemicznym. Zwilżacz rozpuszczony w wodzie wykazuje właściwości zwilżające w stosunku do różnego rodzaju substancji. Ze względu na właściwości preparatu, istnieje konieczność przechowywania go w beczkach w temperaturze pokojowej lub w cysternach z wężownicą grzewczą. Aby uzyskać zwilżalność roztworów w ciągu 100 s, należy wprowadzić do roztworu do 5 g/dm³ zwilżacza SBO.

Do grupy środków zwilżających o charakterze niejonowym zaliczane są takie związki jak: produkty przyłączenia tlenku etylenu do kwasu laurylowego albo do alkiloefnoli.

Opis patentowy PL 46 466 podaje skład innego środka zwilżającego. Jest to środek zawierający sól jedno- dwu- lub trójetanoloaminy alkiloarylosulfonianów z dodatkiem produktu przyłączenia tlenku etylenu do alkilofenoli lub wyższych jednowodorotlenowych alkoholi tłuszczowych. Należy stwierdzić, że jedną z głównych zalet preparatu jest obecność w nim środków niejonowych obok środków anionowych, jakimi są sole jedno- dwu- lub trójetanoloaminowe alkiloarylosulfonianów. Powyższy środek nie zatracił swojego anionowego charakteru i nie może być stosowany na przykład w środowisku kwasów czy alkaliów w kąpielach farbiarskich, czy apreterskich.

W opisie patentowym PL 87 933 podano skład środka pomocniczego stosowanego przy barwieniu włókien poliakrylonitrylowych barwnikami kationowymi. Aby uniknąć wytrącania barwnika z kąpieli farbiarskiej, w składzie środka zastosowano zarówno składniki o charakterze kationowym, jak i niejonowym. Preparat składa się z 70 - 95 części wagowych oksyetylenowanego nonylofenolu i 2 - 25 części wagowych produktu kondensacji mieszaniny alkoholi: olejowego i cetylowego z tlenkiem etylenu.

Skład innego środka zwilżającego podano w opisie patentowym numer n 06 485. Istotą wynalazku jest zastosowanie w niejonowym środku zwilżającym rozpuszczalnika organicznego oraz odpowiedniego składu preparatu. Środek według wynalazku składa się z 55 - 90 części wagowych produktu przyłączenia 5 do 10 moli tlenku etylenu do 1 mola alkoholi tłuszczowych o długości łańcucha węglowego od 12 do 14, z 2 - 15 części wagowych nietoksycznego rozpuszczalnego w wodzie rozpuszczalnika organicznego zawierającego ugrupowanie -CH2-CH2O-, z 5 - 25 części wagowych wody oraz ewentualnie z 1,5 - 10 części wagowych takich środków niejonowych jak produkt przyłączenia 6 moli tlenku etylenu do 1 mola nonylofenolu i lub produkt przyłączenia 6 moli tlenku etylenu do 1 mola alkoholu etylowego. Autorzy patentu stwierdzają że jako rozpuszczalniki organiczne nadają się następujące związki: eter etylowy glikolu etylenowego, eter butylowy glikolu etylenowego, ewentualnie mieszanina mono i dwuetylenowych eterów powstała przy ich produkcji. Rolę rozpuszczalników może spełniać również glikol etylenowy, glikol propylenowy lub alkohol diacetonowy.

Dobre właściwości zwilżające posiada preparat składający się z: powyżej 20% oksyetylatów kwasów tłuszczowych, poniżej 25% eterów poliglikolowych alkoholi tłuszczowych oraz różnych alkoholi alkilowych w ilościach odpowiednio poniżej 25% i poniżej 20%.

Celem wynalazku było opracowanie uniwersalnego, niedrogiego i skutecznego środka zwilżającego dla intensywnych procesów barwienia.

Nieoczekiwanie okazało się, że zastosowanie obok alkoholu rozgałęzionego eteru polietylenoglikolowego alkoholu tłuszczowego będącego produktem etoksylacji tlenku etylenu i alkoholu tłuszczowego, wody oraz ewentualnie izopropanolu, mieszaniny wysoko-cząsteczkowych produktów kondensacji aldehydów masłowych z produkcji alkoholi okso, zawierających głównie aldole i trimery o 8 do 12 atomów węgla w cząsteczce, oraz niewielkie ilości etylopropyloakroleiny, dioli Ca, diestrów C₁₆ i tym podobnych daje w efekcie środek posiadający bardzo dobre właściwości zwiiżające.

PL 197 458 B1

Środek według wynalazku zawiera 5 - 15 części wagowych alkoholu rozgałęzionego, 12 - 35 części wagowych mieszaniny wysokocząsteczkowych produktów kondensacji aldehydów z produkcji alkoholi okso, zawierających głównie aldole i trimery o 8 do 12 atomów węgla w cząsteczce, oraz niewielkie ilości etylopropyloakroleiny,dioli Ca, diestrów C₁₆ i tym podobnych, 20 - 60 części wagowych eteru polietylenoglikolowego alkoholu tłuszczowego będącego produktem będącego produktem etoksylacji tlenku etylenu i alkoholu tłuszczowego, 5 - 60 części wagowych wody oraz 0 - 10 części wagowych izopropanolu.

Zastosowanie w środku według wynalazku wymienionej grupy związków organicznych oraz wody pozwoliło na uzyskanie odpowiedniej postaci środka zwilżającego posiadającej bardzo dobre właściwości zwilżające. Obecność wody wpływa korzystnie na zmniejszenie lepkości preparatu, co ułatwia jego stosowanie oraz przygotowanie roztworów. Nieznaczna zawartość wody powoduje, że preparat według wynalazku jest odporny na mróz. Preparat posiada doskonałe właściwości zwilżające, dzięki czemu stosuje się go w ilości od 0,15 do 1,5 g/l dla procesów okresowych oraz od 1,0 do 3,0 g/l dla procesów ciągłych. Tak dobrany skład surowcowy zapewnia stabilność, klarowność oraz bardzo dobre właściwości zwilżające. Preparat doskonale rozpuszcza się w zimnej oraz cieplej wodzie, jest odporny na twardą wodę, kwasy i alkalia. Zastosowanie środka do procesów barwienia, druku i utrwalania wybarwień wpływa korzystnie na penetrację tkanin przez środki impregnacyjne. Dzięki temu uzyskuje się polepszenie odporności wybarwień i wydruków na tarcie i na pranie, Środek według wynalazku ma postać cieczy stabilnej w czasie, odpornej na mróz, łatwo rozpuszczalnej w wodzie w każdym stosunku. Preparat może być stosowany we wszystkich procesach chemicznej obróbki włókien naturalnych, syntetycznych i ich mieszanek.

Własności zwilżające środka według wynalazku oceniono według PN-EN 1772:2001 oznaczając czas zwilżania. Metoda polega na pomiarze czasu potrzebnego do zatopienia krążka bawełnianej tkaniny technicznej o specjalnych parametrach, zanurzonej w roztworze badanego środka rozpuszczonego w wodzie destylowanej spełniającej wymogi normy ISO 2456. Opisane poniższymi przykładami preparaty posiadają zdolność zwilżania testowej tkaniny bawełnianej 0,1 - 0,2 g/dm³ (oznaczanie według PN-EN 1772:2001, metoda A).

P r z y k ł a d I

Środek zawiera 22 kg produktu przyłączenia średnio 7 moli tlenku etylenu do 1 mola syntetycznego alkoholu tłuszczowego, 5,4 kg alkoholu 2-etyloheksylowego, 12,6 kg mieszaniny wysokocząsteczkowych produktów kondensacji aldehydów z produkcji alkoholi okso, zawierających głównie aldole i trimery o 8 do 12 atomów węgla w cząsteczce, oraz niewielkie ilości etylopropyloakroleiny, dioli C8 diestrów C16 i tym podobnych, 7 kg izopropanolu oraz 55 kg wody.

Środek jest jednorodną cieczą o lepkości 185 mPa-s w temperaturze 20°C. Produkt wykazuje bardzo dobre właściwości zwilżające.

P r z y k ł a d II

Środek zawiera 30 kg produktu przyłączenia średnio 7 moli tlenku etylenu do 1 mola syntetycznego alkoholu tłuszczowego, 15 kg alkoholu 2-etyloheksylowego, 35 kg związków wysokocząsteczkowych takich jak w przykładzie 1,3 kg izopropanolu oraz 20 kg wody. Środek jest jednorodną cieczą o lepkości 27 mPa-s w temperaturze 20°C. Produkt wykazuje bardzo dobre właściwości zwilżające.

P r z y k ł a d III

Środek zawiera 40 kg produktu przyłączenia średnio 7 moli tlenku etylenu do 1 mola syntetycznego alkoholu tłuszczowego, 12 kg alkoholu 2-etyloheksylowego, 28 kg związków wysokocząsteczkowych takich jak w przykładzie l, oraz 20 kg wody.

Środek jest jednorodną cieczą o lepkości 76 mPa-s w temperaturze 20°C. Produkt wykazuje bardzo dobre właściwości zwilżające.

P r z y k ł a d IV

Środek zawiera 55 kg produktu przyłączenia średnio 7 moli tlenku etylenu do 1 mola syntetycznego alkoholu tłuszczowego, 10,5 kg alkoholu 2-etyloheksylowego, 24,5 kg związków wysokocząsteczkowych takich jak w przykładzie l, oraz 10 kg wody.

Środek jest jednorodną cieczą o lepkości 89 mPa s w temperaturze 20°C. Produkt wykazuje bardzo dobre właściwości zwilżające.

P r z y k ł a d V

Środek zawiera 55 kg produktu przyłączenia średnio 7 moli tlenku etylenu do 1 mola syntetycznego alkoholu tłuszczowego, 7,5 kg alkoholu 2-etyloheksylowego, 17,5 kg związków wysokocząsteczkowych, oraz 20 kg wody.

PL 197 458 B1

Środek jest jednorodną cieczą o lepkości 27 mPa-s w temperaturze 20°C. Produkt wykazuje bardzo dobre właściwości zwilżające.

Claims (1)

1. Zastrzeżenie patentowe

   Środek zwilżający dla intensywnych procesów barwienia, znamienny tym, że zawiera 5 - 15 części wagowych alkoholu rozgałęzionego, 12 - 35 części wagowych mieszaniny wysokocząsteczkowych produktów kondensacji aldehydów z produkcji alkoholi okso, zawierających głównie aldole i trimery o 8 do 12 atomów węgla w cząsteczce, oraz niewielkie ilości etylopropyloakroleiny, dioli C₈ diestrów C16 i tym podobnych, 20 - 60 części wagowych eteru polietylenoglikolowego alkoholu tłuszczowego będącego produktem etoksylacji tlenku etylenu i alkoholu tłuszczowego, 5 - 60 części wagowych wody oraz 0 - 10 części wagowych izopropanolu.