PL195096B1 - Wąż i sposób wytwarzania węża - Google Patents

Abstract

1. Waz do przenoszenia czynnika, korzystnie czynnika pod cisnieniem, oraz do stosowania w, na przyklad, komorach silnikowych, w którym scianka weza zawiera co najmniej jedna sciankowa czesc, która jest polaczona z co najmniej jedna rozprezna czescia w celu utworzenia ciaglego plasz- cza weza tak, ze obwód weza zmienia sie od wartosci minimalnej, przy której rozprezna czesc jest nierozprezona, do wartosci maksymalnej, przy której rozprezna czesc jest maksymalnie rozprezona, a rozprezna czesc biegnie w poprzecznym i podluznym kierunku weza, zas sciankowe czesci prze- mieszczaja sie wzgledem siebie zarówno w kierunku poprzecznym, jak i podluznym weza w miare powiekszania sie obwodu i rozprezania sie rozpreznych czesci, znamienny tym, ze sciankowe i roz- prezne czesci (5, 4) sa w rózny sposób uformowane w róznych czesciach (1, 2, 3) wzdluz weza dla regulowania, podczas rozprezania sie lub wibrowania weza, kierunku ruchu róznych czesci (1, 2, 3) w pozadany sposób. PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest wąż i sposób wytwarzania węża. Wynalazek dotyczy węża do przenoszenia czynnika, korzystnie czynnika pod ciśnieniem i do zastosowania, na przykład, w komorach silnikowych.

Węże typu używanego w komorach silnikowych są narażone na różnorodne oddziaływania otoczenia. Na przykład, mogą na nie działać ciśnienie, od wewnątrz lub z zewnątrz, albo stosunkowo silne wibracje w trakcie pracy silnika. Miejsce na węże w komorach silnikowych i tym podobnych jest zazwyczaj bardzo ograniczone. W przypadku zespołów silnikowych, które muszą być zwarte w sensie zajmowanego miejsca, trzeba często takie węże wstępnie formować i wyginać w konkretnych kierunkach tak, żeby weszły pomiędzy inne podzespoły silnika. Jednakże występuje pewien problem, ponieważ taki wąż, kiedy działa na niego ciśnienie, ma tendencję do przemieszczania się lub wybrzuszania w komorze silnikowej. Następnie taki wąż może oprzeć się o inne części korpusu silnika, które, na przykład ze względu na swoją temperaturę, mogą go uszkodzić. Taka sytuacja może również pojawić się jeżeli wąż wibruje w trakcie pracy silnika. Poza tym, zarówno ciśnienie jak i wibracje powodują naprężenia w miejscu mocowania węża w zespole silnikowym.

Obecnie istnieje szereg węży, które mają pewnego typu strukturę mieszkową na swoich końcach, co zmniejsza wibracje w miejscu ich mocowania. Jednakże takie struktury mieszkowe nie mają wpływu na ruch różnych części węża, które nadal są w zasadzie swobodne i mogą opierać się o obiekty sąsiednie.

Wąż takiego typu ujawniono, na przykład, w opisie EP 0 791 775, gdzie części na końcach węża są łączone ze sztywną częścią węża w jego środku. Wibracje są pochłaniane w kierunku podłużnym węża na jego końcach, ale wtedy wąż ma swobodę ruchu.

Ze szwedzkiego opisu patentowego nr 368 449 znany jest wąż do przenoszenia czynnika, w którym ścianka węża zawiera co najmniej jedną ściankową część, która jest połączona z co najmniej jedną rozprężną częścią w celu utworzenia ciągłego płaszcza węża tak, że obwód węża zmienia się od wartości minimalnej, przy której rozprężna część jest nierozprężona, do wartości maksymalnej, przy której rozprężna część jest maksymalnie rozprężona. Rozprężna część biegnie w poprzecznym i podłużnym kierunku węża, zaś ściankowe części przemieszczają się względem siebie zarówno w kierunku poprzecznym, jak i podłużnym węża w miarę powiększania się obwodu i rozprężania się rozprężnych części.

Wąż do przenoszenia czynnika, korzystnie czynnika pod ciśnieniem, oraz do stosowania w, na przykład, komorach silnikowych, w którym ścianka węża zawiera co najmniej jedną ściankową część, która jest połączona z co najmniej jedną rozprężną częścią w celu utworzenia ciągłego płaszcza węża tak, że obwód węża zmienia się od wartości minimalnej, przy której rozprężna część jest nierozprężona, do wartości maksymalnej, przy której rozprężna część jest maksymalnie rozprężona, a rozprężna część biegnie w poprzecznym i podłużnym kierunku węża, zaś ściankowe części przemieszczają się względem siebie zarówno w kierunku poprzecznym, jak i podłużnym węża w miarę powiększania się obwodu i rozprężania się rozprężnych części, według wynalazku charakteryzuje się tym, że ściankowe i rozprężne części są w różny sposób uformowane w różnych częściach wzdłuż węża dla regulowania, podczas rozprężania się lub wibrowania węża, kierunku ruchu różnych części w pożądany sposób.

Korzystnie powiązania ściankowych i rozprężnych części są różne w różnych częściach wzdłuż węża dla regulowania, podczas rozprężania się węża, kierunku ruchu różnych części w pożądany sposób.

Korzystnie wąż ten jest wstępnie uformowany, żeby miał pewien wymiar w kierunku podłużnym, a konstrukcja i powiązania ściankowych części z rozprężnymi częściami w płaszczu węża w każdej części węża są dostosowane do kształtki wstępnej węża w odpowiednich jego częściach.

Korzystnie rozprężna część jest rowkiem w płaszczu węża kiedy jest on w stanie nierozprężonym.

Korzystnie rowek jest spiralnie skręcony patrząc w kierunku podłużnym węża.

Korzystnie spiralny rowek ma zmienną liczbę zwojów na jednostkę długości węża.

Korzystnie spiralny rowek ma różne kierunki zwojów w różnych częściach węża.

Korzystnie kształt przekroju poprzecznego rowka jest różny w różnych częściach węża.

Korzystnie wąż ma co najmniej dwie rozprężne części, które są równomiernie rozmieszczone wzdłuż obwodu płaszcza węża.

Korzystnie wąż ma cztery ściankowe części oprócz czterech rozprężnych części, które są rozmieszczone na przemian wzdłuż obwodu płaszcza węża.

Korzystnie na obwodzie węża znajduje się materiał elastyczny.

PL 195 096 B1

Korzystnie na obwodzie wewnętrznym węża znajduje się materiał elastyczny.

Sposób wytwarzania węża, w którym wytłacza się materiały tworzące wąż, według wynalazku charakteryzuje się tym, że wytłacza się, oprócz materiału węża i razem z nim, materiał do formowania, który jest dostosowany, aby stanowić kształtkę wstępną dla materiału węża dla pożądanej konfiguracji rozprężnych części i ściankowych części.

Korzystnie materiał do formowania rozmieszcza się wzdłuż obwodu zewnętrznego materiału węża.

Korzystnie materiał do formowania gromadzi się w tych częściach materiału węża, które są przystosowane do tworzenia rozprężnych części.

Korzystnie materiał do formowania jest materiałem elastycznym, który biegnie wzdłuż obwodu materiału węża.

Korzystnie materiał do formowania w gotowym wężu jest rozmieszczony wzdłuż obwodu materiału węża i zapewnia temu wężowi gładką powierzchnię zewnętrzną.

Korzystnie materiał do formowania usuwa się z materiału węża dla utworzenia gotowego węża.

Korzystnie materiał do formowania ma tę właściwość, że można go zmywać z materiału węża.

W wyniku tego, że część rozprężna biegnie w kierunku poprzecznym i podłużnym węża, ściankowe części będą się przemieszczały zarówno w kierunku poprzecznym jak i podłużnym, kiedy, na przykład, na wąż działa ciśnienie. Zatem istnieje możliwość regulowania kierunku ruchu tych części podczas działania ciśnienia tak, żeby nie było ryzyka, że wąż dotknie innych elementów składowych, na przykład, w zespole silnika. Część rozprężna może biec najpierw w jednym kierunku, a następnie w drugim, albo skośnie zarówno w poprzecznym, jak i podłużnym kierunku węża. Następuje również skuteczne tłumienie wibracji w pożądany sposób, kiedy ruchy wibracyjne ścianki są pochłaniane przez część rozprężną. Oznacza to, że część ściankowa, a tym samym wąż, mogą być regulowane w pożądany sposób również w przypadku wibracji.

Części ściankowe i rozprężne są różnie ukształtowane w różnych częściach węża w celu regulowania w pożądany sposób kierunku ruchu różnych części podczas rozprężania lub wibrowania węża. Również powiązania ścianek i części rozprężnych mogą być różne w różnych częściach wzdłuż węża.

W takim wężu, który jest wstępnie uformowany tak, żeby miał pewną rozciągłość w kierunku podłużnym, jak to ma miejsce często w przypadku węży przeznaczonych do komór silnikowych, konstrukcja, a także powiązania, ściankowych i rozprężnych części w płaszczu węża w każdej jego części jest, korzystnie, przystosowana do kształtki wstępnej węża w odpowiednich częściach. Zatem, korzystnie, jeden i ten sam wstępnie uformowany wąż, może mieć różnie ukształtowane części rozprężne i ściankowe.

Korzystnie, część rozprężna może składać się z rowka w płaszczu węża, kiedy jest on w stanie nierozprężonym. Taki rowek można stosunkowo łatwo utworzyć stosując pewną konstrukcję, w której część rozprężna jest uformowana łącznie ze ścianką. Poza tym rozszerzanie rowka można regulować za pomocą kształtu jego przekroju poprzecznego.

Korzystnie, rowek biegnie spiralnie w podłużnym kierunku węża. Spiralny kształt oznacza bezpośrednio, że część rozprężna jest zorientowana zarówno w kierunku poprzecznym, jak i podłużnym węża. Wskutek tego wąż skutecznie pochłania zarówno ciśnienie, jak i wstrząsy w obu kierunkach.

Istnieje możliwość zmieniania liczby zwojów spiralnego rowka na jednostkę długości węża w celu regulowania węża w pożądany sposób. Rowek może mieć również różne kierunku skrętu w różnych części węża, albo różny kształt przekroju poprzecznego w różnych swoich częściach. Wskutek tego istnieje szereg możliwości stosowania zmian.

Korzystnie, wąż ma jedną lub więcej części rozprężnych, które są rozłożone wzdłuż obwodu jego płaszcza, w celu zadowalającego rozłożenia wyrównania ciśnienia i/lub wstrząsów w każdym poszczególnym przypadku.

Wynalazek dotyczy również sposobu wytwarzania węża według wynalazku, w którym materiał węża jest wytłaczany. Oprócz materiału węża i razem z nim, jest wytłaczany materiał do formowania, który jest przystosowany aby stanowić kształtkę wstępną dla materiału węża dla pożądanego ukształtowania ściankowych i rozprężnych części. Ta kształtka wstępna służy do ułatwienia procesu wytłaczania. Kiedy materiał węża, przed rozdmuchem, ma stosunkowo małą średnicę, istnieje duże ryzyko, że części węża przywrą do siebie. Dotyczy to zwłaszcza części rozprężnych, których wymiary w stanie nierozdmuchniętym są stosunkowo małe. Forma podpierająca z rozprężnymi i ściennymi częściami jest formowana z materiału do formowania podczas wytłaczania i zapobiega problemom podczas formowania materiału węża.

PL 195 096 B1

Materiał do formowania jest odpowiednio rozmieszczony wzdłuż obwodu zewnętrznego materiału węża, w wyniku czego uzyskuje się praktyczne zalety tego sposobu.

Korzystnie, materiał do formowania jest zgromadzony w tych częściach węża, które mają tworzyć części rozprężne. Te części stanowią zazwyczaj uformowane części, takie jak rowki. Wybrzuszony kształt, jaki powinien mieć wąż, wytwarza się stosując podwyższoną część w materiale do formowania, a tym samym grubszą część materiału do formowania.

Korzystnie, materiałem do formowania jest materiał elastyczny, który biegnie wzdłuż obwodu materiału węża. Materiał do formowania gotowego węża będzie zatem rozmieszczony wzdłuż obwodu materiału węża, zapewniając mu w ten sposób gładką powierzchnię zewnętrzną. Elastyczność materiału służy do umożliwiania w dalszym ciągu częściom rozprężnym przyjmowania stanu nierozprężnego i rozprężnego. Gładka powierzchnia zewnętrzna węża jest korzystna, ponieważ łatwiej można go utrzymać w czystości niż wąż z odsłoniętymi częściami rozprężnymi. Zatem wąż wzdłuż swojego obwodu posiada materiał elastyczny.

Przedmiot wynalazku w przykładach wykonania uwidoczniono na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przykład wykonania węża według wynalazku, fig. 2 - wąż z fig. 1 w przekroju poprzecznym płaszczyzną II-II, fig. 3 - wąż z fig. 1 w przekroju poprzecznym płaszczyzną III-III, fig. 4 - wąż według wynalazku w drugim przykładzie wykonania, fig. 5 - wąż z fig. 4 w przekroju poprzecznym płaszczyzną V-V, fig. 6 - wąż z fig. 4 w przekroju poprzecznym płaszczyzną VI-VI, fig. 7 - wąż według wynalazku w trzecim przykładzie wykonania, fig. 8 - wąż z fig. 7 w przekroju poprzecznym płaszczyzną VII-VII, fig. 9 - wąż według wynalazku w jeszcze jednym przykładzie wykonania, w przekroju poprzecznym.

Na figurze 1 pokazano korzystny przykład wykonania węża według wynalazku. Wąż jest wstępnie uformowany z wieloma wygiętymi częściami 1, 2 oraz centralną prostą częścią 3. Obwodowa powierzchnia węża jest uformowana z rozprężnymi częściami w postaci rowków 4, które biegną wzdłuż węża. W pierwszej wygiętej części 1 węża, rowki 4 są spiralnie skręcone wzdłuż węża. W tej części 1 istnieje możliwość kompensowania zarówno wstrząsów, jak i ciśnienia w kilku kierunkach. W drugiej prostoliniowej części 3 węża liczba zwojów spirali na jednostkę długości jest znacznie mniejsza, tj. tak mała, że rowek 4 biegnie zasadniczo wzdłuż węża. W środku prostej części 3, spiralny rowek 4 zmienia kierunek wokół węża w celu utworzenia w tym nowym kierunku spirali o większej liczbie zwojów na jednostkę długości w ostatniej, wygiętej części 2 węża.

Przekrój poprzeczny węża pokazano na fig. 2. Tutaj kształt przekroju poprzecznego rowków 4 jest w przybliżeniu prostokątny. Cztery rowki 4 są równomiernie rozmieszczone wzdłuż obwodu węża ze ścianowymi częściami 5 pomiędzy nimi. W jednej z części końcowych węża jest on gładki i bez rowków 4, jak widać na fig. 3.

Na figurze 4 pokazano inny przykład wykonania węża według wynalazku. Spiralny kształt rowków 4 jest podobny do kształtu węża z fig. 1. Natomiast kształt przekroju poprzecznego rowków 4 jest inny, co wyraźnie widać na fig. 5. Tutaj rowki 4 tworzą bardziej ostry kąt ze ściankowymi częściami 5 i pomiędzy ściankami rowka. Taka konstrukcja, o ile jest wykonana z tego samego materiału jak w przykładzie wykonania z fig. 1, kompensuje większe ciśnienie i silniejsze wibracje niż w przykładzie wykonania z fig. 1, w wyniku większej możliwości rozszerzania rowków.

Na figurach 7-8 pokazano wąż według wynalazku, który jest zaopatrzony na swoim obwodzie w elastyczny materiał do formowania 6. W procesie wytwarzania węża techniką wytłaczania, materiał do formowania służy do nadania wężowi pożądanego kształtu z częściami rozprężnymi i ściankowymi. W tym przykładzie wykonania stosuje się elastyczny materiał do formowania 6, który jest trwale osadzony na wężu i zapewnia mu gładką powierzchnię. Korzystnie, gładka powierzchnia może chronić wąż przed brudem. Natomiast elastyczny materiał nie zapobiega w znaczącym stopniu ruchom poszczególnych części względem siebie. Istnieje również możliwość stosowania materiału do formowania, który jest zmywany po zakończeniu wytwarzania węża. Taki materiał do formowania będzie wówczas stosowany tylko w procesie wytłaczania, a następnie będzie usuwany z węża. W wyniku końcowym otrzymuje się zatem wąż jaki pokazano, na przykład, na fig. 1-3.

Istnieje również możliwość rozmieszczenia materiału elektrycznego wzdłuż wewnętrznego obwodu węża. Uzyskuje się takie same zalety z punktu widzenia procesu wytwarzania, jak wspomniano powyżej, a dodatkowo nadaje się wężowi gładką powierzchnię wewnętrzną, co może być korzystne z punktu widzenia przepływu przez wąż. Przekrój poprzeczny takiego przykładu wykonania węża według wynalazku pokazano na fig. 9.

Można stwierdzić, że istnieje wiele możliwości realizacji przykładów wykonania oprócz tych opisanych powyżej. Można zmieniać na różne sposoby kształty węży i rowków 4. Zamiast rowków, można

PL 195 096 B1 części rozprężne ukształtować w jakiś inny sposób, pod warunkiem, że uzyskuje się skuteczną rozprężalność. Na przykład, części rozprężne 4 można wykonać z materiału elastycznego, który bierze się razem z częściami ściennymi 5, albo w postaci obszarów osłabionych, które, w wyniku swojej małej grubości ścianek, są bardziej elastyczne niż otaczające ściankowe części 5. Zmieniając powyższe różne parametry, istnieje możliwość takiego wykonania części węża, że mogą przemieszczać się w pożądanym kierunku pod działaniem ciśnienia albo w przypadku wibracji. Oczywiście, kształtka wstępna węża może również mieć różną konstrukcję, w zależności od przeznaczenia węża. Należy również zauważyć, że wąż według wynalazku, w wyniku istnienia w nim części rozprężnych, może być giętki. Wówczas również kierunek giętkości zależy od powiązań rozprężnych części 4 ze ściankowymi częściami 5.

Węże według wynalazku można również wyposażyć w pewne części bez konstrukcji kompensujących wibracje.

Pomimo, że opisane powyżej przykłady wykonania dotyczą węży z rowkiem o zmiennym kierunku zwojów w różnych częściach węża, istnieje możliwość stosowania tego samego kierunku zwojów wzdłuż całego węża. Kształt przekroju poprzecznego może również się zmieniać albo być stały wzdłuż węża, w zależności od wymagań w poszczególnych przypadkach. W skład węża może wchodzić jedna lub więcej części rozprężnych, które mogą być skonstruowane równomiernie albo nieregularnie.

Istnieje również możliwość skonstruowania węży, w których materiał elastyczny znajduje się zarówno na zewnętrznym, jak i na wewnętrznym obwodzie węża. Rozmieszczenie materiału elastycznego można zoptymalizować pod względem wytwarzania węża, pod względem przepływu wewnątrz węża, a także pod względem jego czyszczenia. Oddziaływanie rowków na przepływ przez wąż można ewentualnie wykorzystać do sterowania tym przepływem.

Claims (22)

1. Wąż do przenoszenia czynnika, korzystnie czynnika pod ciśnieniem, oraz do stosowania w, na przykład, komorach silnikowych, w którym ścianka węża zawiera co najmniej jedną ściankową część, która jest połączona z co najmniej jedną rozprężną częścią w celu utworzenia ciągłego płaszcza węża tak, że obwód węża zmienia się od wartości minimalnej, przy której rozprężna część jest nierozprężona, do wartości maksymalnej, przy której rozprężna część jest maksymalnie rozprężona, a rozprężna część biegnie w poprzecznym i podłużnym kierunku węża, zaś ściankowe części przemieszczają się względem siebie zarówno w kierunku poprzecznym, jak i podłużnym węża w miarę powiększania się obwodu i rozprężania się rozprężnych części, znamienny tym, że ściankowe i rozprężne części (5, 4) są w różny sposób uformowane w różnych częściach (1, 2, 3) wzdłuż węża dla regulowania, podczas rozprężania się lub wibrowania węża, kierunku ruchu różnych części (1, 2, 3) w pożądany sposób.

2. Wąą według zastrz. 1, znamienny tym, że powiązań ia ściankowyyh i rozpręęnych ccęści (5, 4) są różne w różnych częściach (1, 2, 3) wzdłuż węża dla regulowania, podczas rozprężania się węża, kierunku ruchu różnych części (1,2, 3) w pożądany sposób.

3. Wąż według zas^z. 1, znamienny tym. że wąż 1en(ess wstępnieuęormowany, żeby miał pewien wymiar w kierunku podłużnym, a konstrukcja i powiązania ściankowych części (5) z rozprężnymi częściami (4) w płaszczu węża w każdej części węża są dostosowane do kształtki wstępnej węża w odpowiednich jego częściach (1,2, 3).

4. Wąż według zas^z. 1, znamienny tym, że rozpozna część (4) ( ess rowkiem w ppaszczu węża kiedy jest on w stanie nierozprężonym.

5. Wąż według zas^z. 4, znamienny tym, że rowek (ess spiralnie skręcony patiząc w ^βουη^ podłużnym węża.

6. Wąz według zass-z. 5, znamienny tym. że spii-alnyiowek mazmienną i lczbęzwojów na ( ednostkę długości węża.

7. Wąż według ζ33^ζ. 5, tym, że spiralny rowek ma różne kierunki zwooów w różnych częściach węża.

8. Wąż według ζ33^ζ. 5, znamienny tym, że kształt przekrxou popr-zecznego rowka less różny w różnych częściach węża.

9. Wąż według zas^z. 1, tym, że wąż ma co najmniej dwie rozprężne części (4).

które są równomiernie rozmieszczone wzdłuż obwodu płaszcza węża.

PL 195 096 B1

10. Wążwedług z astrz.1, z namiennytym. że wąż maczteryściankoweczęści(5)opróczczterech rwaprśekyzh zaśCzi (4), Otcrr są rpamidsazawkd ns prarmisk ąadłge pbąpdg płssazas ąęes.

11. Wąe według asstra. 1, nnaminnny tym, ee ns wbąpdaie ąęes aksjdgje się msterisł elsstyzaky.

12. Wążweeługzantrz. 1,albb2, albb3, albb4, albb5, albb6, albb7, albb8, albb9, albb 10, nnaminnny tym, ee ks wbąpdaie ąeąkśtrakym ąęes aksjdgje się msterisł elsstyzaky.

13. SpppóCwetwenzaniaweśeιW kOócym wątłasza sięma-eriatytwerzężzwąż,znnmiennytym. ee ąytłszas się, wprcza msterisłg ąęes i rsaem a kim, msterisł dw fwrmpąskis (6), Otcry jest dwstwspąsky, sby stskpąić OsatsłtOś ąstępką dls msterisłg ąęes dls ppeądskej Opkfiggrszji rpaprśekyzh zaśCzi (4) i CziskOpąyzh zaśCzi (5).

14. SpppóC weeługzantrz. 11,zr^^r^^^r^n^^ ty^t^, że η^βπθί dd fc>rmawenia (6) rc>pmiedzazasię ąadłue pbąpdg aeąkśtrakegp msterisłg ąęes.

15. Spopób weeług zass-z. 13, znamienny tym, że maneπał do fc^rr^c^p^c^r^ić^ (() grcjr^^c^^i się ą tyzh zaśCziszh msterisłg ąęes, OtCre są praystpspąske dp tąpraekis rpaprśekyzh zaśCzi (4).

16. SpppóCweeług zasSz. ^alboH, albb 11, znnmiennytym. że mareriardd formawenia (6) jest msterisłem elsstyzakym, Otcry biegkie ąadłge pbąpdg msterisłg ąęes.

17. Spopób weeług zasta. 16, znamienny tym, że mareπar do formowania (() w gopowem ąęeg jest rpamiesazapky ąadłge pbąpdg msterisłg ąęes i aspeąkis temg ąęepąi głsdOą ppąierazhkiś aeąkśtraką.

18. SpppóCweeług zasSz. ^θ^ο^ albb 11, znnmiennytym. że mareriardd formawenia (6) gsgąs się a msterisłg ąęes dls gtąpraekis gptpąegp ąęes.

19. Spppśb wąeług zantrz. 11, zr^ń^r^it^r^i^y tym, że malenal dd 1ormawer^ia (() ma 1ę włańcl· ąpcć, ee mpeks gp amyąsć a msterisłg ąęes.

20. SpppóCweeług zańS·z. 11, znymienyytym. że materiardd 1Όrmawenia(6) ugswą sśęz mmterisłg ąęes dls gtąpraekis gptpąegp ąęes.

21. Spppśb weeług ζ.^-ζ.

22, znymienny tym, że π£^-^-ϊ£^- dd fc>rmawenia (() ma 1ę właSciąpcć, ee mpeks gp amyąsć a msterisłg ąęes.