PL176489B1

PL176489B1 - Zamek, klucz do zamka i matryca dla klucza

Info

Publication number: PL176489B1
Application number: PL94315176A
Authority: PL
Inventors: Bo Widén
Original assignee: Winloc Ag
Priority date: 1993-12-30
Filing date: 1994-12-21
Publication date: 1999-06-30
Also published as: AU680991B2; EP0737265B1; SE9304353D0; CN1069940C; FI962670A0; DE69421093T2; CA2180250A1; CZ290712B6; NO318265B1; FI962670A; SE9304353L; DE69421093D1; NO962674L; HUT75438A; RU2114969C1; EP0737265A1; WO1995018281A1; FI110019B; CN1139970A; JPH09507273A

Abstract

1. Zamek zawierajacy cylindryczny kor- pus z zapadkami, w którym jest zamocowany obrotowo cylindryczny bebenek, przy czym w bebenku jest usytuowana wzdluzna szcze- lina klucza, której ksztalt jest dopasowany do plaskiego korpusu klucza, majaca uksztalto- wany profilowany wystep, wystajacy do wnetrza szczeliny klucza, znamienny tym, ze zawiera wystajacy element koncowy (15a) usytuowany na profilowanym wystepie (15) szczeliny klucza (13), przy czym element kon- cowy (15a) wystaje poza os obrotu bebenka (12). (5 4 ) Zamek, klucz do zamka i matryca dla klucza Fig. 4 PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest zamek, klucz do zamka i matryca dla klucza.

Z publikacji W087/04749 znany jest klucz posiadający dwa albo więcej profilowanych rowków na powierzchniach bocznych. Natomiast ujawniony w powyższej publikacji zamek ma profilowany występ oraz szczelinę klucza.Rowki profilowane mają różne usytuowanie, geometrię oraz głębokość w zależności od kształtu odpowiadających im występów zamka.

Znane rowki profilowane posiadają zazwyczaj kształt V albo kształt prostokątny. Przeważnie rowek profilowany ma kształt rozszerzający się w kierunku otworu rowka profilowanego. W opisie patentowym EP-B1-0 123 192 ujawniono klucz mający rowki profilowane o cylindrycznej zakrzywionej powierzchni bocznej.

Z opisu patentowego DE-A1 -4205643 znany jest korpus klucza, posiadający szereg prostokątnych rowków, które są nieznacznie nachylone względem powierzchni bocznych korpusu klucza.

Ujawniony w opisie patentowym DE-A1-3225952 klucz posiada prostoliniowy, krótki rowek, rozciągający się w kierunku wzdłużnym i posiadający przeciwległe umieszczone, nachylone ściany. Rowki te nie współpracują z żadnym występem profilowanym zamka, ale jedynie z dociśniętym sprężyną kołkiem w cylindrycznym bębenku klucza. Kołek ten porusza się w kierunku poprzecznym do głównej płaszczyzny korpusu klucza, a główka kołka ma kształt stożkowy, tak że pasuje ona do podciętych ścian rowka. Ponieważ zamek nie posiada żądnego występu profilowanego współpracującego z rowkiem, kształt rowka nie jest dopasowany do kształtu występu zamka.

Zamek, według wynalazku, zawierający cylindryczny korpus z zapadkami, w którym jest zamocowany obrotowo cylindryczny bębenek, przy czym w bębenku jest usytuowana wzdłużna szczelina klucza, której kształt jest dopasowany do płaskiego korpusu klucza, mająca ukształtowany profilowany występ, wystający do wnętrza szczeliny klucza, charakteryzuje się tym, że zawiera wystający element końcowy usytuowany na profilowanym występie szczeliny klucza, przy czym element końcowy wystaje poza oś obrotu bębenka.

Korzystnie jest gdy zamek zawiera boczną zapadkę, na której jest umieszczona sprężyna dociskająca, przy czym boczna zapadka posiada występ, w szczególności korzystnie jest gdy profilowany występ ma kształt dopasowany do kształtu szczeliny prowadzącej klucza.

Klucza do zamka, według wynalazku, zawierający wydłużony, płaski korpus, którego rdzeń jest usytuowany pomiędzy dwoma wzajemnie równoległymi powierzchniami bocznymi usytuowanymi, wzdłuż wzdłużnej krawędzi korpusu, przy czym rdzeń posiada co najmniej jeden prostoliniowy profilowany rowek, usytuowany wzdłuż całej długości korpusu, na jednej z powierzchni bocznych rdzenia, przy czym profilowany rowek ma w przekroju poprzecznym postać otworu ukształtowanego w płaszczyźnie jednej powierzchni bocznej, który jest ograniczony dwoma przeciwległymi ścianami, pomiędzy którymi jest usytuowane dno rowka, a ponadto w płaskim korpusie jest rozmieszczone co najmniej jedno nacięcie, charakteryzuje się tym, że profilowany rowek ma pochyloną krawędź co najmniej na powierzchni jego bocznej ścianki, usytuowanej najbliżej obrzeża końcowego korpusu klucza, przy czym pochylona krawędź jest usytuowana na płaszczyźnie nachylonej pod ostrym kątem do wewnątrz rowka, w kierunku jego dna, zaś pochylona krawędź stanowi przedłużenie obrzeża korpusu klucza usytuowanego prostoliniowo wzdłuż rowka, przy czym część zewnętrzna obrzeża jest częścią jednej z powierzchni bocznych korpusu, a co najmniej jedno nacięcie jest rozmieszczone w kierunku wzdłużnym korpusu, na powierzchniach sprzęgających z zapadkami zamka.

Korzystnie jest gdy profilowany rowek ma ściany usytuowane przeciwległe i ukośnie do dołu, w kierunku obrzeża końcowego korpusu klucza, przy czym ściany są usytuowane równolegle względem siebie.

Korzystnie jest gdy co najmniej jedna powierzchnia profilowanego rowka zawiera dwa segmenty, usytuowane w różnych płaszczyznach, oraz gdy profilowany rowek jest poszerzony do wewnątrz, w kierunku dna rowka.

Korzystnie jest gdy profilowany rowek ma dwie ściany, które stanowią dwa przeciwległe segmenty korpusu, a ponadto dno profilowanego rowka jest usytuowane równolegle do powierzchni bocznych rdzenia korpusu klucza.

Korzystnie jest gdy klucz zawiera co najmniej jeden dodatkowy profilowany rowek usytuowany w każdej powierzchni bocznej korpusu, a w szczególności gdy zawiera dwa profilowane rowki usytuowane na przeciwległych powierzchniach bocznych korpusu, na różnych poziomach, przy czym głębokość rowków jest większa niż grubość korpusu klucza, a pomiędzy profilowanymi rowkami jest ukształtowany mostek materiałowy, usytuowany poprzecznie w korpusie klucza, w szczególności mostek materiałowy zawiera co najmniej jedno obrzeże, usytuowane na odpowiednim profilowanym rowku.

Korzystnie jest gdy obrzeże zawiera zakodowane boczne nacięcia ukształtowane faliście, które stanowią powierzchnię prowadzącą klucza i są usytuowane wzdłuż powierzchni bocznej obrzeża sprzęgającej z występem zapadki bocznej zamka, a ponadto co najmniej fragment ukształtowanej faliście powierzchni prowadzącej klucza styka się z ukośną krawędzią profilowanego rowka.

Korzystnie jest gdy ukształtowana faliście powierzchnia prowadząca klucza zawiera wklęsłości, rozmieszczone nieregularnie w kierunku wzdłużnym, oraz gdy ukształtowana faliście powierzchnia prowadząca klucza zawiera wklęsłości, rozmieszczone w regularnych odstępach i ukształtowane ukośnie.

Korzystnie jest gdy nacięcia boczne tworzą wklęsłości, regularnie rozmieszczone w kierunku wzdłużnym albo ukształtowane ukośnie.

Korzystnie jest gdy zakodowane boczne nacięcia kształtują dwie falowe powierzchnie prowadzące usytuowane po każdej stronie profilowanego rowka, przy czym powierzchnie prowadzące są usytuowane równolegle, zaś odległość pomiędzy nimi jest w przybliżeniu równa wysokości występów zapadek bocznych zamka.

Korzystnie jest gdy korpus zamka ma co najmniej jedną powierzchnię boczną i/lub co najmniej jeden profilowany rowek, które są wyposażone w zakodowane boczne nacięcia.

Matryca dla klucza, według wynalazku, zawierająca wydłużony, płaski korpus, którego rdzeń jest usytuowany pomiędzy dwoma wzajemnie równoległymi powierzchniami bocznymi umieszczonymi wzdłuż wzdłużnej krawędzi korpusu, przy czym rdzeń posiada co najmniej jeden prostoliniowy profilowany rowek, usytuowany wzdłuż całej długości korpusu, na jednej z powierzchni bocznych rdzenia, przy czym profilowany rowek ma w przekroju poprzecznym postać otworu ukształtowanego w płaszczyźnie jednej powierzchni bocznej, który jest ograniczony dwoma przeciwległymi ścianami, pomiędzy którymi jest usytuowane dno rowka, charakteryzuje się tym, że profilowany rowek ma pochyloną krawędź co najmniej na powierzchni jego bocznej ścianki usytuowanej najbliżej obrzeża końcowego korpusu klucza, przy czym pochylona krawędź jest usytuowana na płaszczyźnie nachylonej pod ostrym kątem do wewnątrz rowka, w kierunku jego dna i stanowi przedłużenie obrzeża korpusu klucza usytuowanego prostoliniowo wzdłuż rowka, a część zewnętrzna obrzeża jest częścią jednej z powierzchni bocznych korpusu, a wszystkie powierzchnie w kierunku wzdłużnym korpusu są płaskie.

Korzystnie jest gdy profilowany rowek ma ściany usytuowane przeciwległe i ukośnie do dołu, w kierunku obrzeża końcowego korpusu klucza, przy czym ściany są usytuowane równolegle względem siebie, w szczególności profilowany rowek jest poszerzony do wewnątrz, w kierunku dna.

176 489

Korzystnie jest gdy profilowany rowek ma dwie ukośne ściany, które stanowią dwa przeciwległe segmenty korpusu klucza, oraz gdy dno profilowanego rowka jest równoległe do powierzchni bocznych rdzenia korpusu klucza.

Korzystnie jest gdy matryca zawiera co najmniej jeden dodatkowy profilowany rowek usytuowany w każdej powierzchni bocznej korpusu, aprofilowany rowek jest głębszy niż połowa grubości korpusu klucza.

Korzystnie jest gdy matryca dla klucza zawiera obszar materiału stanowiący obrzeże, w którym są ukształtowane zakodowane nacięcia boczne.

Zamek z dopasowanym do niego kluczem posiadającym co najmniej jeden podcięty profilowany rowek ma zwiększoną odporność na złamanie gdyż wąską szczelinę klucza i co najmniej jeden profilowany występ odpowiadający rowkom profilowanym klucza. Te profilowane występy, z wystającymi do dołu końcami odpowiadającymi podciętym ścianom rowków profilowanych utrudniają dostęp i manimulowanie zapadkami blokującymi przez szczelinę klucza, za pomocą tradycyjnych wytrychów.

Ogromną zaletą podciętych rowków profilowanych korpusu klucza jest to, że geometryczny kształt przekroju może być zmieniony, w celu wytworzenia o wiele większej ilości niepowtarzalnych elementów klucza, jednocześnie utrzymując odpowiednią odporność, sztywność przy skręcaniu i odporność na ścieranie klucza.

Powszechną zaletą jest to, że grzbiety rowków profilowanych przyległe do odpowiednich podciętych ścian nadają profilowi klucza zwiększoną trwałość, sztywność na skręcanie i odporność na ścieranie. Jest to zapewnione również dla rowków profilowanych umieszczonych blisko powierzchni krawędzi klucza. Grzbiet rowka nadaje fragmentowi narożnemu, to znaczy przejściu pomiędzy powierzchnią dolną krawędzi i powierzchnią boczną klucza, zwiększoną stabilność i odporność na ścieranie.

Profilowane rowki w kluczu korzystnie są połączone z różnymi typami zapadek w zamku i zakodowanych wzorów na kluczu. Boczne trzpienie, które są ukośnie albo prostopadle zorientowane względem szczeliny klucza zamka współpracują z jedną ze ścian, bezpośrednio z zakodowanymi nacięciami bocznymi, przyległymi do podciętego rowka profilowanego klucza. Podobnie, zapadki (a nawet zapadki boczne) są wyposażone w końcówki o kształcie wiertła, pozwalające na ustawienie zapadek osiowo oraz obrotowo, to jest przez współpracę z różnie nachylonymi nacięciami albo zagłębieniami w kluczu. Takie ukośne nacięcia albo zagłębienia mogą być w górnej ścianie albo dolnej ścianie płaskiego klucza albo w obrzeżu sąsiadującym z podciętym rowkiem profilowym korpusu klucza.

Klucz może być także wyposażony w różne rodzaje zakodowanych nacięć, w innych rejonach, niż przylegające do obrzeża, to jest na jakiejkolwiek krawędzi albo powierzchni bocznej klucza albo w rowku profilowym.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. la i lb przedstawiają zamek i klucz do zamka w widoku perspektywicznym według pierwszego przykładu wykonania, fig. 2 - matryca dla klucza w widoku perspektywicznym, fig. 3 - klucz z fig. lb z widoku z boku, fig. 4 - przekrój przez zamek według fig. la, fig. 5 - przekrój przez zamek według fig. la, po włożeniu klucza, fig. 6 - przekrój przez klucz według fig. lb i fig. 3, fig. 7a i 7b - przedstawia zamek i klucz w widoku perspektywicznym według drugiego przykładu wykonania, fig. 8 - matryca dla klucza według fig. 7b w widoku perspektywicznym, fig. 9 - klucz według fig. 7b w widoku z boku, fig. 10 - zamek według fig. 7a w przekroju na płaszczyźnie przechodzącej przez zapadkę boczną, fig. 11 - zamek według fig. 7a w przekroju, po włożeniu klucza i przekręceniu bębenka klucza, fig. 12 - przekrój odpowiadający fig. 10, przy czym płaszczyzna przekroju znajduje się pomiędzy zapadkami bocznymi zamka, fig. 13 - klucz według fig. 3 i 9 w przekroju, fig. 14, 15, 17 i 18 - według klucza i zamka odpowiadające fig. 10, 11, 9 i 13 według trzeciego przykładu wykonania, fig. 16 - częściowy przekrój wzdłuż linii XVI-XVI z fig. 14, fig. 19,29,21 i 22 - widok zamka i klucza odpowiadające fig. 14, 15, 17 i 18 według czwartego przykładu wykonania, fig. 23-30 - klucz w ośmiu wariantach wykonania rowka profilowego.

Zamek 10 przedstawiony na fig. la i lb, ma kształt cylindryczny, zaś klucz 20 jest ukształtowany z matrycy klucza 50 (fig. 2).

Zamek 10 zawiera korpus 11 i cylindryczny bębenek 12, obracający się we wnętrzu korpusu 11, wokół osi obrotu. Bębenek 12 posiada wzdłużną szczelinę 13 klucza 20. Zamek 10 zawiera rząd centralnych zapadek 14 w postaci dociśniętych sprężynami kołków, których górne 14a i dolne 14b końce są usytuowane w korpusie 11 (fig. 4 i 5).

Dolne końce 14b zapadek 14 współpracują z V-kształtnymi wycięciami 21 w części górnej krawędzi klucza 20 po włożeniu klucza 20 do zamka 10. Gdy klucz zawiera korpus dopasowany do zamka 10, każdy dolny koniec Mb zapadki 14 jest podnoszony przez odpowiednie, wycięcie albo nacięcia 21 klucza 20 do położenia przedstawionego na fig. 5, przy czym powierzchnia pomiędzy dolnymi i górnymi końcami 14a, Mb zapadek 14 jest zawarta na ściętej powierzchni pomiędzy bębenkiem 12 i korpusem 11, a cylindryczny bębenek 12 jest obracany.

Wydłużony korpus 19 klucza (patrz przekrój na fig. 6) jest płaski i rozciąga się na płaszczyźnie głównej A, pomiędzy dwoma płaszczyznami bocznymi, równoległymi i równoległymi do płaszczyzny głównej A, a boczne powierzchnie 22,23 rdzenia B korpusu 19 klucza 20 są umieszczone na płaszczyznach bocznych. Korpus 19 posiada na jednej powierzchni bocznej 22 ukształtowany profilowy rowek 24, oprócz dwóch górnych, znanych ze stanu techniki rowków 22a, 23 a ukształtowanych w górnej części korpusu 19 klucza 20.

Profilowany rowek 24 ma górną ścianę 25 usytuowaną prostopadle do powierzchni bocznej 22 (po lewej stronie na fig. 6) połączonej z nią za pomocą ściętej krawędzi 25a oraz pionową ścianę stanowiącą dno 26, rowka 24. Dno 26 jest równoległe do głównej płaszczyzny A, a także do ustawionej pod kątem krawędzi 27. Pionowe dno 26 korzystnie rozciąga się poza główną płaszczyznę A (po lewej albo prawej stronie głównej płaszczyzny A z fig. 6), zapewniając paracentryczną ochronę przed płaskimi wytrychami. Ukośna krawędź 27 jest usytuowana w pobliżu dolnej krawędzi 30 korpusu 19 klucza 20, z którą jest połączona za pomocą obrzeża 28 usytuowanego prostoliniowo wzdłuż rowka profilowego. Ukośna krawędź 27 jest pochylona do wewnątrz, w kierunku dna 26 rowka 24, a część zewnętrzna obrzeża 28 stanowi część powierzchni bocznej 22 rdzenia B płaskiego korpusu 19.

Patrząc prostopadle do płaszczyzny A, w kierunku bocznej powierzchni korpusu 19, obrzeże 28 zasłania wewnętrzną krawędź 29 profilowanego rowka 24 przyległą do ukośnej krawędzi 27 dna 26. Profilowany rowek 24 jest poszerzony od otworu (na płaszczyźnie powierzchni bocznej 22), w kierunku dna 26.

Jak to przedstawiono na fig. 4 i 5, cylindryczny bębenek 12 zawiera w pobliżu szczeliny 13 klucza 20 wzdłużnie rozciągający się profilowany występ 15, którego kształt przekroju odpowiada kształtowi profilowanego rowka 24 i posiada wystający do dołu element końcowy 15a, skierowany od osi obrotu bębenka 12 klucza 20 i wypełniającą otwór w profilowanym rowku 24 i stykający się z nim wzdłuż 29 rowka profilowego, po włożeniu klucza do szczeliny 13 klucza 20.

Profilowany rowek 24 z pionowym dnem 26, wymaga specjalnego procesu wytwarzania. Wytwarza się specjalne matryce dla klucza według fig. 2, na przykład poprzez frezowanie w kilku etapach głowicami nożowymi tarczowymi o różnej grubości, z różnie nachylonymi osiami głowic nożowych tarczowych. Ponieważ takie wyspecjalizowane wyposażenie nie jest obecnie szeroko dostępne dla ślusarzy i wytwórców kluczy, możliwość potencjalnego sfałszowania takich kluczy albo matryc dla kluczy jest minimalna.

Na fig. 7a-13, przedstawiono drugi przykład wykonania zamka 100 (fig. 7a) i klucza 200 (fig. 7b) wykonanego z matrycy 250 dla klucza (fig. 8).

Zamek 100 zawiera korpusu 101 i cylindryczny bębenek 102 ze szczeliną dla klucza 103. Oprócz centralnych, dociśniętych sprężynami zapadek 104 w postaci kołków z górnymi i dolnymi końcami 104a, 104b (patrz fig. 10-12), umieszczonych w korpusie 101 i bębenku 102 zamek 100 posiada pewien szereg bocznych trzpieni blokujących 105, umieszczonych we wgłębieniu 106, z boku szczeliny klucza 103. Każdy boczny trzpień blokujący 105 posiada poprzecznie wystający występ 105a, stykający się ze szczeliną 103, a po włożeniu klucza 200, sprzęgający się z zakodowanymi nacięciami 202, wykonanymi na bocznej powierzchni klucza, przyległej do profilowanego rowka 251. Boczne trzpienie blokujące 105 według fig. 7a-13 są zamontowane całkowicie we wgłębieniach 106 i są sprężyście dociskane w kierunku do dołu za pomocą sprężyny 107, a odpowiedni występ 105aprzylegado zakodowanych nacięć 202 klucza 200, przy czym trzpienie 105 obracają się dookoła swoich osi. Tak więc, występy 105a, po włożeniu

176 489 klucza 200, będą umieszczone we wklęsłościach 202a, 202b, 202c, 202d, 202e, (fig. 9) ukształtowanych w bocznych nacięciach. Boczne trzpienie blokujące 105, z zakodowanymi nacięciami albo zagłębieniami 105b, wykonanymi w ich cylindrycznej powierzchni, mające ostrza 105c, które sprzęga się z pionowym otworem 108a, bocznego pręta 108 (fragment ostrza 105c jest widoczny z boku, fig. 10), są umieszczone w taki sposób, że odpowiadający im pionowy otwór albo szczelina 108a bocznego pręta 108 pozwala bocznemu prętowi 108 na wpasowanie się ponad ustawionym w jednej linii fragmentem ostrza 105c odpowiedniego trzpienia blokującego, co zapewnia prętowi bocznemu 108 wejście do bębenka 102, przeciwstawiając się działaniu sprężyn (nie pokazanych), przy czym bębenek obraca się w korpusie 101 (patrz fig. 11).

W tym przykładzie wykonania element obrzeża 254 rowka 251 przyległy do podciętego fragmentu rowka 251 klucza 200 ma postać ponacinanego korpusu dla obrotowego i pionowego ustawienia bocznych trzpieni blokujących 105. Profilowany rowek 251 jest podcięty w jednej niższej części, przyległej do jego dolnej, ukośnej ściany 25la. Ściana 25la stanowi wnętrze obrzeża 254, podczas gdy część zewnętrzna obrzeża 254 stanowi część powierzchni bocznej 260 klucz 100. Jak to przedstawiono na fig. 12 szczelina 103 klucza ma kształt taki j ak kształt korpusu klucza.

Profilowany występ 109 w cylindrycznym bębenku 102 posiada wystający do dołu koniec 109a, który po włożeniu klucza wypełnia profilowany rowek w kluczu.

Boczne zakodowane nacięcia 202, usytuowane w obrzeżu 254 (patrz fig. 7b i 9) także rozciągają się do dołu na wzrastająco różne głębokości, w kierunku dolnej krawędzi klucza, korzystnie rozciągają się nieco poniżej profilowanego rowka 251. Przedstawione na fig. 9, wklęsłości 202a i 202e są umieszczone poniżej tego poziomu.

Boczne nacięcia 202 tworzą falową powierzchnię prowadzącą z wklęsłościami 202a-202e rozmieszczonymi nieregularnie w kierunku wzdłużnym przy czym te wklęsłości odpowiadają określonym obrotowym i pionowym położeniem odpowiednich występów 105a zapadek bocznych. Wklęsłości 202a-202e są obniżone względem linii odpowiednich występów 105a bocznej zapadki. Są one ukośnie ułożone w określonym kierunku, korzystnie są ustawione prostopadle do głównej płaszczyzny (A na fig. 13) klucza 200.

Profilowany rowek 251 w kluczu i odpowiedni profilowany rowek 109, z ukośnie do dołu wystającym końcem 109a (w bębenku klucza), pasującym do podciętego fragmentu rowka profilowanego wewnątrz obrzeża 254 (patrz fig. 12 i 13), zapewniają zwężenie szczeliny klucza 103 w rejonie występu 105a zapadki bocznej. Dlatego jest bardzo trudno sięgnąć do występów 105a zapadek bocznych wytrychem, a jeszcze trudniej jest manipulować nimi w celu osiągnięcia obrotowych i pionowych położeń otwarcia. Profilowany występ 109 z jego wystającym do dołu końcem 109a, chroni zapadki boczne zamka przed przypadkowym zniszczeniem albo przestępczym sfałszowaniem.

Ściana 251a rowka 251, tak jak koniec 109a występu 109, korzystnie jest pochylona pod różnym kątem, w celu umożliwienia zastosowania kluczy uniwersalnych. Ponadto, ustawiona pod kątem ściana 251c i dno 251b, korzystnie mają różny kształt, a profilowany rowek może być połączony z innymi rowkami profilowanymi, jak to pokazano na fig. 23-30.

W trzecim przykładzie wykonania, przedstawionym na fig. 14-18, klucz 200' posiada profilowany rowek 251', który w przybliżeniu odpowiada rowkowi 24 z fig. 6.

W tym przykładzie wykonania, elementy podobne do tych z poprzednich przykładów wykonania są oznaczone podobnymi numerami odnośników, z tą różnicą, że wszystkie numery odnośników zostały opatrzone znakiem Profilowany występ 109', wykonany w korpusie 102' klucza rozciąga się w tym przypadku poza zagłębienia dla występów 105'a bocznej zapadki tak, że profilowany występ 109a' posiada ciągły, jednolity fragment krawędzi.

Ten przykład wykonania różni się od poprzedniego nie obracającymi się bocznymi zapadkami 105'. Mają one odpowiednio górny 105'c i 105'd. Każdy występ 105'a zapadki bocznej jest umieszczony centralnie na odpowiednim dolnym końcu 105'd, jak to przedstawiono na fig. 16. Wklęsłości są odpowiednio rozmieszczone w kierunku wzdłużnym.

Korzystnie występy 105'a, ułożone poprzecznie w szczelinie 103' klucza, mogą być w określony sposób nieregularnie rozmieszczone we wzdłużnym kierunku bębenka 102', odpowiednio względem osi końców 105'd kołków, w celu współpracy z bocznymi nacięciami,

176 489 podobnie rozmieszczonymi wzdłużnie, wzdłuż falowej powierzchni prowadzącej klucza. Zapadki boczne mogą także współpracować z mechanizmem pręta bocznego albo innym elementem znanym ze stanu techniki.

Górne końce 105'c zapadek bocznych (patrz fig. 14 i 15) są dociśnięte do dołu za pomocą sprężyn ściskających (nie pokazanych) w korpusie 101', a występy 105'a sprzęgają się z falową powierzchnią prowadzącą klucza 200'. Ta powierzchnia prowadząca jest ukształtowana przez zakodowane nacięcia boczne, uformowane w falowy układ w elemencie grzbietu, przyległym do podciętego fragmentu rowka profilowego. Po włożeniu klucza 200', końce 105'c, 105'd kołków zapadek bocznych osiągają takie położenia pionowe, że powierzchnia podziału leży na ściętej powierzchni pomiędzy korpusem 10T i cylindrycznym bębenkiem 102', który jest obracany za pomocą klucza (patrz fig. 15). Tak jak w drugim przykładzie wykonania, zamek ma korzystnie centralnie umieszczone zapadki w postaci kołków (nie pokazane), współpracujące z V-kształtnymi wycięciami (nie pokazanymi) w górnej krawędzi klucza 200'.

Kolejny przykład klucza i zamka przedstawione na fig. 19-22, który różni się od poprzednich tym, że boczny trzpień 105 jest ruchomy od położenia górnego i dolnego za pomocą umieszczenia występu 105'a w rowku 270 ukształtowanym falowo.

Boczny trzpień 105 jest nieobrotowo zamontowany w celu zapewnienia swobodnego, pionowego ruchu uzależnionego od wgłębień 106 w cylindrycznym bębenku, a górne i dolne otwory 106a i 106b odpowiednio łączy się z wgłębieniem 106 zaś zapadka korzystnie jest przemieszczana do góry albo do dołu blokując cylindryczny bębenek 102 przed obrotem w korpusie 101. Gdy zapadka boczna 105osiąga pewne, wcześniej określone, pionowe położenie, cylindryczny bębenek 102 korzystnie jest obracany, jak to przedstawiono na fig. 20.

Występ 105a, wystający poprzecznie z zapadki bocznej 105 jest w tym wypadku krótki, i korzystnie szeroki albo wysoki i jest dopasowany do falowego, płytkiego rowka 270 w bocznej powierzchni klucza 200 (fig. 21 i 22). Rowek 270 jest utworzony przez dwie przeciwległe powierzchnie 270a, 270b, usytuowane w stałej odległości od siebie, korzystnie nieco szersze niż szerokość albo wysokość występu 105a zapadki bocznej, która jest dopasowana do rowka 270 i porusza się w falowym obrysie.

Jak to przedstawiono na fig. 22, rowek 270 ma mniejszą głębokość niż profilowany rowek 251, usytuowany prostoliniowo wzdłuż klucza 200 i posiadający ten sam profil jak w trzecim przykładzie wykonania według fig. 14-18, to znaczy z ukośnym dnem, określają obrzeże 254, W tym przypadku zakodowane boczne nacięcia albo zabłębienia są wykonane zarówno w obrzeżu 254, i w części przeciwległej, przyległej do górnej powierzchni rowka profilowego. Te zakodowane zagłębienia boczne tworzą ściany 270a, 270b, które z kolei określają falowy, odpowiednio prowadzący rowek 270.

Oczywiście w tym czwartym przykładzie wykonania poprzeczny występ 105 a, korzystnie jest wzdłużnie i nieregularnie rozmieszczony, zaś boczne trzpienie 105 współpracują w mechanizmem albo zespołem bocznego pręta, znanym ze stanu techniki.

Na fig. 23-30 przedstawiono różne przykłady ukształtowania szczelin klucza.

Klucz według fig. 23 posiada profilowany rowek 324 z dwoma przyległymi, podciętymi, ustawionymi pod kątem ścianami 325, 327, które są nachylone i skierowane do wewnątrz, w kierunku pionowego dna 326 rowka. W tym przypadku, rowek 324 rozszerza się do wewnątrz, w kierunku dna 326, równoległego do głównej płaszczyzny klucza, przy czym ten rowek zawiera dwa obrzeża 328a i 328b na ustawionych pod kątem ścianach 325 i 327.

Klucz według fig. 24 ma profilowany rowek 424, ukształtowany ukośnie wewnątrz korpusu klucza, przy czym ustawione pod kątem ściany 425 i 427 rowka są pochylone równolegle. Górna ściana 425 jest zwrócona na zewnątrz od rowka, podczas gdy dolna ściana 427 jest połączona z obrzeżem 428 i jest zwrócona do wewnątrz, w kierunku dna 426 rowka równoległego do głównej płaszczyzny klucza.

Klucz według fig. 25 posiada także profilowany rowek 524, ukośny do wewnątrz (chociaż do góry). Górna ściana 525 ma skos 525a, uformowany w miejscu przejścia w powierzchnię boczną klucza, i stanowi obrzeże 528, podczas gdy dolna ściana ma skos 527, zwrócony na zewnątrz od rowka profilowanego i krawędzi 527a, tworzący niższą część profilowanego rowka 524. W tym przypadku, przyległe obrzeże 538 jest ścięte skosem 527.

176 489

Klucz według fig. 26 posiada dwa profilowane rowki 624, 634 po jednym na każdej powierzchni bocznej. Każdy z profilowanych rowków 624, 634 jest wycięty tak, aby rozciągał się za główną lub centralną płaszczyznę korpusu klucza, ale na innych poziomach, przy czym pomiędzy profilowanymi rowkami jest utworzony mostek materiałowy. Oba profilowane rowki 624, 634 są usytuowane ukośnie do dołu i posiadają dolne podcięcie ściany 627 i 637, obrzeża 628 i 638, i górne ściany odpowiednio 625 i 635, która integralnie łączy się z powierzchnią boczną 635a, skierowaną do wewnątrz, odpowiednio w kierunku dna 636 rowka. Dno 626 rowka 624 jest równoległe do głównej płaszczyzny, podczas gdy dno 636 drugiego rowka 634 jest nieco ukośne względem płaszczyzny głównej.

Klucz według fig. 27 posiada dwa górne, płytkie, podcięte dodatkowe profilowane rowki 724, 734 i dwa dolne, głębokie rowki profilowane 744,754.

Dodatkowe profilowane rowki 744, 754 odpowiadają w swojej geometrii rowkom profilowanym odpowiednio, 634 i 624 z fig. 26 (chociaż są odwrócone).

Klucz według fig. 28 posiada na jednej powierzchni bocznej, ukośnie do dołu utworzony rowek 824 (odpowiadający profilowanemu rowkowi 424 z fig. 24) i na drugiej powierzchni bocznej, ukośnie do góry utworzony rowek 834 (w przybliżeniu odpowiadający rowkowi 524 z fig. 25). Rowki profilowane 824 i 834 są umieszczone na innych poziomach, a dwa obrzeża 828 i 838 formują mostek materiałowy pomiędzy dwoma profilowanymi rowkami 824, 834. Przy próbie sfałszowania klucza według fig. 28, posiadającego otwarte rowki, zamiast rowków podciętych, na przykład poprzez usunięcie obrzeży 828,838 do linii kresowych Cl i C2, pozostający materiał (pomiędzy liniami Cl i C2) będzie niewystarczająco silny dla powtórnego użytku.

Klucz według fig. 29 posiada dwa profilowane rowki 924, 934, odpowiadające rowkom 824, 834 z fig. 28, chociaż ściany 927, 937 łączą się odpowiednio z poziomymi powierzchniami 927a i 937a, usytuowanymi prostopadle do głównej płaszczyzny klucza.

W kluczu według fig. 30, profilowane rowki 1024 i 1034 usytuowane na każdej powierzchni bocznej, są wyposażone w podcięte ściany 1027 i 1037 (określające obrzeże odpowiednio 1028 i 1038) i ukośne dna odpowiednio 1026 i 1036.

Mostek materiałowy jest usytuowany pomiędzy dnem 1026 profilowanego rowka 1024 i przeciwległą ścianą 1035 profilowanego rowka 1034, umieszczoną na nieco niższym poziomie. Jako 1023 oznacza powierzchnię boczną, 1039 najgłębszy fragment podciętego rowka, a 1040 dolną albo bazową powierzchnię krawędzi korpusu klucza.

176 489

200

Fig. 9

202c 4θ2 %02h 202c 202d 251 202e

176 489

Fia.17

200'

176 489

Fia.19

106 α_Λ ^F>9- ²⁰

200

176 489

Fig.26 Fig.27 Fig.28 Rg.29 Fig.30

176 489

Fig. 2

Fig. 1a

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz. Cena 4,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Zamek zawierający cylindryczny korpus z zapadkami, w którym jest zamocowany obrotowo cylindryczny bębenek, przy czym w bębenku jest usytuowana wzdłużna szczelina klucza, której kształt jest dopasowany do płaskiego korpusu klucza, mająca ukształtowany profilowany występ, wystający do wnętrza szczeliny klucza, znamienny tym, że zawiera wystający element końcowy (15a) usytuowany na profilowanym występie (15) szczeliny klucza (13), przy czym element końcowy (15a) wystaje poza oś obrotu bębenka (12).

2. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera boczną zapadkę (105), na której jest umieszczona sprężyna dociskająca, przy czym boczna zapadka (105) posiada występ (105a).

3. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że profilowany występ (15) ma kształt dopasowany do kształtu szczeliny prowadzącej (13) klucza.

4. Klucz do zamka, zawierający wydłużony, płaski korpus którego rdzeń, jest usytuowany pomiędzy dwoma wzajemnie równoległymi powierzchniami bocznymi usytuowanymi, wzdłuż wzdłużnej krawędzi korpusu, przy czym rdzeń posiada co najmniej jeden prostoliniowy profilowany rowek, usytuowany wzdłuż całej długości korpusu, na jednej z powierzchni bocznych rdzenia, przy czym profilowany rowek ma w przekroju poprzecznym postać otworu ukształtowanego w płaszczyźnie jednej powierzchni bocznej, który jest ograniczony dwoma przeciwległymi ścianami, pomiędzy którymi jest usytuowane dno rowka, a ponadto w płaskim korpusie jest rozmieszczone co najmniej jedno nacięcie, znamienny tym, że profilowany rowek (24,251, 251, 324, 624) ma pochyloną krawędź co najmniej na powierzchni jego bocznej ścianki (27, 251a, 327, 627), usytuowanej najbliżej obrzeża końcowego (30) korpusu (19) klucza (20), przy czym pochylona krawędź jest usytuowana na płaszczyźnie nachylonej pod ostrym kątem do wewnątrz rowka (24, 251, 251, 324, 624), w kierunku jego dna (26, 251b, 326, 626), zaś pochylona krawędź stanowi przedłużenie obrzeża (28,254,328b, 628) korpusu (19) klucza (20) usytuowanego prostoliniowo wzdłuż rowka (24,251, 251, 324,624), przy czym część zewnętrzna obrzeża (28,254,328b, 628) jest częściąjednej z powierzchni bocznych (22) korpusu (19), a co najmniej jedno nacięcie jest rozmieszczone w kierunku wzdłużnym korpusu (19), na powierzchniach sprzęgających z zapadkami (14) zamka.

5. Klucz według zastrz. 4, znamienny tym, że profilowany rowek (251) ma ściany (251a, 251c) usytuowane przeciwległe i ukośnie do dołu, w kierunku obrzeża końcowego (30) korpusu (19) klucza, przy czym ściany (251a, 251c) są usytuowane równolegle względem siebie.

6. Klucz według zastrz. 4, znamienny tym, że co najmniej jedna powierzchnia profilowanego rowka (624) zawiera dwa segmenty (625, 625a), usytuowane w różnych płaszczyznach.

7. Klucz według zastrz. 4, znamienny tym, że profilowany rowek (24) jest poszerzony do wewnątrz, w kierunku dna (26) rowka (24).

8. Klucz według zastrz. 4, znamienny tym, że profilowany rowek (324) ma dwie ukośne ściany (325, 327), które stanowią dwa przeciwległe segmenty (328, 328b) korpusu (19) klucza (20).

9. Klucz według zastrz. 7, znamienny tym, że dno (26) profilowanego rowka (24) jest usytuowane równolegle do powierzchni bocznych (22) rdzenia (B) korpusu (19) klucza (20).

10. Klucz według zastrz. 4, znamienny tym, że zawiera co najmniej jeden dodatkowy profilowany rowek (744, 754, 824, 834) usytuowany w każdej powierzchni bocznej korpusu (19).

11. Klucz według zastrz. 10, znamienny tym, że zawiera dwa profilowane rowki (824, 834) usytuowane naprzeciwległych powierzchniach bocznych korpusu (19), na różnych poziomach, przy czym głębokość rowków jest większa niż grubość korpusu (19) klucza, a

176 489 pomiędzy profilowanymi rowkami (824,834) jest ukształtowany mostek materiałowy, usytuowany poprzecznie w korpusie (19) klucza.

12. Klucz według zastrz. 11, znamienny tym, że mostek materiałowy zawiera co najmniej jedno obrzeże (828, 838), usytuowane na odpowiednim profilowanym rowku (824, 834).

13. Klucz według zastrz. 4, znamienny tym, że obrzeże (254) zawiera zakodowane boczne nacięcia (202) ukształtowane faliście, które stanowią powierzchnię prowadzącą klucza i są usytuowane wzdłuż powierzchni bocznej obrzeża (254) sprzęgającej z występem (105a) zapadki bocznej (105) zamka.

14. Klucz według zastrz. 13, znamienny tym, że co najmniej fragment ukształtowanej faliście powierzchni prowadzącej klucza styka się z ukośną krawędzią (251a) profilowanego rowka (251).

15. Klucz według zastrz. 14, znamienny tym, że ukształtowana faliście powierzchnia prowadząca klucza zawiera wklęsłości (202a-e), rozmieszczone nieregularnie w kierunku wzdłużnym.

16. Klucz według zastrz. 14, znamienny tym, że ukształtowana faliście powierzchnia prowadząca klucza zawiera wklęsłości (202a-e), rozmieszczone w regularnych odstępach i ukształtowane ukośnie.

17. Klucz według zastrz. 16, znamienny tym, że nacięcia boczne tworzą wklęsłości, regularnie rozmieszczone w kierunku wzdłużnym albo ukształtowane ukośnie.

18. Klucz według zastrz. 13, znamienny tym, że zakodowane boczne nacięcia (202) kształtują dwie falowe powierzchnie prowadzące (207a, 270b) usytuowane po każdej stronie profilowanego rowka (251), przy czym powierzchnie prowadzące (270a, 270b) są usytuowane równolegle, zaś odległość pomiędzy nimi jest w przybliżeniu równa wysokości występów (105a) zapadek bocznych (105) zamka.

19. Klucz według zastrz. 4, znamienny tym, że jego korpus (19) ma co najmniej jedną powierzchnię krawędziową i/lub co najmniej jedną powierzchnię boczną i/lub co najmniej jeden profilowany rowek (24, 251, 251”, 324, 624), które są wyposażone w zakodowane boczne nacięcia (202).

20. Matryca dla klucza zawierająca wydłużony, płaski korpus, którego rdzeń jest usytuowany pomiędzy dwoma wzajemnie równoległymi powierzchniami bocznymi umieszczonymi wzdłuż wzdłużnej krawędzi korpusu, przy czym rdzeń posiada co najmniej jeden prostoliniowy profilowany rowek, usytuowany wzdłuż całej długości korpusu, na jednej z powierzchni bocznych rdzenia, przy czym profilowany rowek ma w przekroju poprzecznym postać otworu ukształtowanego w płaszczyźnie jednej powierzchni bocznej, który jest ograniczony dwoma przeciwległymi ścianami, pomiędzy którymi jest usytuowane dno rowka, znamienna tym, że profilowany rowek (24,251, 251, 324,624) ma pochyloną krawędź co najmniej na powierzchni jego bocznej ścianki (27, 251a, 327, 627) usytuowanej najbliżej obrzeża końcowego (30) korpusu (19) klucza (20), przy czym pochylona krawędź jest usytuowana na płaszczyźnie nachylonej pod ostrym kątem do wewnątrz rowka (24, 251, 251, 324, 624), w kierunku jego dna (26, 251b, 326, 626) i stanowi przedłużenie obrzeża (28, 254, 328b, 628) korpusu (19) klucza (20) usytuowanego prostoliniowo wzdłuż rowka (24, 251, 251, 324, 624), a część zewnętrzna obrzeża (28,254,328b, 628) jest częściąjednej z powierzchni bocznych (22) korpusu (19), a wszystkie powierzchnie w kierunku wzdłużnym korpusu (10) są płaskie.

21. Matryca według zastrz. 20, znamienna tym, że profilowany rowek (251) ma ściany (251a, 251c) usytuowane przeciwległe i ukośnie do dołu, w kierunku obrzeża końcowego (30) korpusu (19) klucza (20), przy czym ściany (251a, 251c) są usytuowane równolegle względem siebie.

22. Matryca według zastrz. 20, znamienna tym, że profilowany rowek (24) jest poszerzony do wewnątrz, w kierunku dna (26).

23. Matryca według zastrz. 20, znamienna tym, że profilowany rowek (324) ma dwie ukośne ściany (325,327), które stanowią dwa przeciwległe segmenty (328,328b) korpusu (19) klucza.

24. Matryca według zastrz. 20, znamienna tym, że dno (26) profilowany rowka (24) jest równoległe do powierzchni bocznych (22) rdzenia (B) korpusu (19) klucza.

25. Matryca według zastrz. 20, znamienna tym, że zawiera co najmniej jeden dodatkowy profilowany rowek (744, 754, 824, 834) usytuowany w każdej powierzchni bocznej korpusu (19).

26. Matryca według zastrz. 20, znamienna tym, że profilowany rowek (24) jest głębszy niż połowa grubości korpusu (19) klucza (20).

27. Matryca według zastrz. 20, znamienna tym, że zawiera obszar materiału stanowiący obrzeże (28), w którym są ukształtowane zakodowane nacięcia boczne (202).