PL156473B1

PL156473B1 - Sposób wytwarzania nowych /aryloalkilo/aminP ie r w s z e n s t w o :21.12.1987,SE,8705089-4 25.11.1988,SE,8804277-5 PL PL PL

Info

Publication number: PL156473B1
Application number: PL1988276562A
Authority: PL
Inventors: Lars I Gawell; Gerd M Hallnemo; Thomas Hogberg; Ulf H A Lindberg; Hans E P Strom; Carl B J Ulff; Christina E Akesson; Sven O Ogren
Original assignee: Astra Ab
Priority date: 1987-12-21
Filing date: 1988-12-20
Publication date: 1992-03-31
Also published as: NZ227299A; EP0322391A1; YU231888A; PL281863A1; YU60590A; NO885412D0; SU1750418A3; ES2033013T3; IS3422A7; CN1034710A; EP0322391B1; PT89272B; LV10244A; PL161564B1; YU60490A; PL281864A1; DK713088D0; EG18654A; IL88641A0; IL88641A

Abstract

1. Sposób wytwarzania nowych /aryloalkilo/amin o ogólnym wzorze 1, w którym n oznacza liczbe 0, Z ozna- cza grupe CO lub C H /O H /, R1 i R2 oznaczaja atom wodoru, X oznacza atom chlorowca, w pozycji para, Y oznacza atom wodoru, a R oznacza prosta lub rozgale- ziona grupe alkilowa o 1-5 atomach wegla, w postaci racematu lub w postaci optycznie czynnej, a gdy Z ozna- cza grupe C H /O H /, takze w postaci mieszanin diaste- reoizomerów lub w postaci czystego diastereoizomeru, z wylaczeniem racematu zwiazku o wzorze 1, w którym R1 i R2 oznaczaja atomy wodoru, X oznacza atom chloru w pozycji para, Y oznacza atom wodoru, Z oznacza grupe CO, n oznacza liczbe 0, a R oznacza metyl, a takze ich farmakologicznie dopuszczalnych soli, znamienny tym, ze zwiazek o ogólnym wzorze 12, w którym Z, X, Y, R i n maja wyzej podane znaczenie, poddaje sie reakcji z amo- niakiem lub sola amonowa, w obecnosci odpowiedniego srodka redukujacego, stopniowo lub bezposrednio, po czym ewentualnie otrzymany zwiazek o wzorze 1 w postaci wolnej zasady przeprowadza sie w farmakologi- cznie dopuszczalna addycyjna sól z kwasem lub otrzy- mana sól przeprowadza sie w wolna zasade o wzorze 1, przy czym w przypadku wytworzenia zwiazku o wzorze 1, w którym Z oznacza grupe C H /O H /, a X, Y, R, R1, R2 i n maja wyzej podane znaczenie, zwiazek ten ewentual- nie przeprowadza sie droga utleniania w zwiazek ... Wzór 1 Wzór 12 PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób wydarzania nowych /aryloalkilo/amin o ogólnym 1 2 wzorze l, w któ^m n oznacza lćczbę O lub 1, 2 oznacza grupę CO lub CH/OK/, R i R nie4

156 473 zależnie oznaczają atom wodoru albo prostą lub rozgałęzioną grupę alkilową o 1 - 3 atomach węgla, X. i Y oznaczaję a.tom wodoru, atom chlorowca, grupę CIF^' grupę CN lub prostę będź rozgałęzionę grupę alki^Ną o 1 - 3 atomach węgla, w pozycji orto, meta lub para, z tym, że gdy X znajduje się w pożyci orto i ma znaczenie inne niż atom wodoru, to wówczas Y ma znaczenie inne niż atom wodoru, a gdy Y znajduje się w pożyci orto i ma znaczenie inne niż atom wodoru, to wówczas X ma znaczenie inne niż atom wodoru, a R oznacza atom wodoru, prostę lub rozgałęzionę grupę al^^wą o 1 - 6 atomach węgla, grupę alkinylową o 1 - 3 atomach węgla, grupę cykllalkilową o 3 - 6 atomach węgla, grupę fenylowę ewentualnie podstawionę atomem chlorowca, w postaci racematu lub w postaci optycznie czynnej , a gdy Z oznacza grupę CH/OH, także w postaci mieszanin diastenoioomerów lub w postaci czystego diastereoizomeru, z wyłę1 2 czeniem racematu zwięzku o wzorze 1, w którym R i R oznaczaję każdy atom wodoru, X oznacza atom chloru w pożyci para, Y oznacza atom wodoru, Z oznacza grupę CO, n oznacza lćczbę 0, a

R oznacza metyl lub ich farmakologicznie dopuszczalnych soli, odznaczajęcych się korzystnym działaniem farmakologicznym, ozoacniajęcyo reakcje cholinergiczne.

2

Korzystne sę zwięzki o wzorze 1, w którym R i/lub R oznacza atom wodoru lub met^l' a 1 2 zwłaszcza ^wlęzk^w których R i R oznaczaję atomy wodoru.

Podstawnik R, gdy oznacza grupę alkilowę, korzystnie stanowi nasycony, prosty lub rozgałęziony łańcuch o 1 - 2 atomach węgla.

Gdy R oznacza cykloaakil, korzystnie zawiera on 6 atomów węgla w pierścieniu.

X, Y i podstawnik grupy fenylowej R znajduję się korzystnie w pozycjach meta i/uub para.

Gdy X, Y oz^^^;^^ję atom chlorowca, jest to korzystnie atom bromu, chloru lub fluoru w pozycjach meta i/uub para, zwłaszcza w pożyci para, gdy występuje tylko jeden podstawnik.

Naj korzys ^lejzym® podstawnikiθm Jest atom fjLuoru podstawiony w pożyci parę.

Gdy X i/uub Y oznacza grupę CFg, znajduje się ona korzystnie w pożyci meta, gdy stanowi ona Jedyny podstawnik, a zwłaszcza gdy R oznacza prostoaacucchowę lub rozgałęzionę nasyconę grupę alkiUwię o 1 - 3 atomach węgla.

Gdy X i/uub Y oznacza grupę CN, korzystnie znajduje się ona w pożyci para gdy stanowi jedyny podstawnik, a zwłaszcza gdy R oznacza prostołańcuchowę lub rozgałęzi^onę nasyc^ę grupę alkUwę o 1 - 3 atomach węgla.

Gdy X i/uub Y oznacza grupę alkUowę, to jast to korzystnie grupa metylowa w pożyci para gdy stanowi ona jedyny podstawnik, a zwłaszcza gdy R oznacza prostę lub rozgałęzionę grupę alkUwę o 1 - 3 atomach węgla.

Do korzystnych zwięzków o wzorze 1 należę zwięzki przedstawione ogólnym wzorem la, w którym Z oznacza grupę CO lub CH/OH/, X oznacza atom chlorowca, a R oznacza prostę lub rozga^ęzionę grupę alkilową o 1 - 5 atomach węgla, w postaci racematu lub w postaci optycznie czynnej, a gdy Z oznacza grupę CH/OH/, także mieszaniny diłsteeooiomπιerów lub czyste diasterioizomery, z wyłąjzetiθm racematu zwięzku, w któyym X oznacza atom chloru, Z oznacza grupę CO, e R oznacza metyl, a także ich farmakologicznie dopuszczalne sole.

W zwiąikαjh o ogólnym wzorze la atomem chlorowca jest korzystnie atom chloru lub fluoru , a R korzystnie oznacza grupę ety^Hę lub izopropylową.

NałkoΓzystniejszyoi ^więzkami o wzorze 1 sę zwięzki przedstawione wzorem 3 w postaci racematu lub czystych postaci /+/ i /-/, których wytwarzanie iilustrowaπl w przykładzie I. Do dalszych korzystnych zwięzków o wzorze 1, należę zwięzki o wzorze 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 i 11, których wytwarzanie opisano w podanych dalej przykładach wytwarzania.

Z opisu patentowego Stanów ZJedn. Ai^ey^ nr 4 237 311 znane sę pewne estry aralkiow^e aminokwasów, np. alaproclate /związek o wzorze 2/, o sinnym działaniu przecj^wdepresyjnym, połączonym ze zmniijszoną częstotlwwością występowania efektów ubocznych. Zwięzki opisane we wspomnianym opisie patemowym wywieraję sw^Je działanie blokując neuronalne wychwytywanie 5-hydroksytryptaminy /5-/T/ w ośrodkowym układzie nerwowym. Niektóre ketoanalogi alaproclate opisano w publikami Lindbergh U./. i inni, European Journal of Meeicinal ChemOsjry 16, 495 501 /1981/. Mesz^kie zwięzki opisane w tej publιkacji i zawierające końcowę pierwszozzędowę

156 473 grupę aminową wykazuję w pewnym stopniu działanie inhibitujące neuronalne wychwytywanie 5-HT in vitro.

Ponadto z opisu patentowego Stanów Zjedn. Ameeyki nr 4 469 707 wiadomo, że pewne związki włącznie z alaprociate opisanym w opisie patentowym nr 4 237 311 oprócz tego, że sę inhibitorami wychwytywania 5-HT, wykazują również działanie wzmacciające reakcje cholinergiczne.

Zgodnie ze sposobem według wynalazku wytwarzanie związków o walorze 1, w którym Z, X,

Y, R. R , R i n mają wyżej podane znaczenie polega na tym, że związek o ogólnym wzorze 12, w którym Z, X, Y, R i n wyżej podane znaczenie, poddaje się reakcji z amoniakiem lub solą amonową, w obecności odpowiedniego środka redukującego, stopniowo lub bezpośrednio, po czym ewennualnie otrzymany związek o wzorze 1 w postaci wolnej zasady przeprowadza się w farmakologicznie dopuszczalną addycyjną sól z kwasem lub otrzymaną sól przeprowadza się w wolną zasadę o wzorze 1, przy czym w przypadku wytworzenia związku o wzorze 1, w którym Z oznacza grupę CH/OH/, a X, Y, R, R , R i n maję wyżej podane znaczenie. Związek ten ewentualnie przeprowadza się drogę utlenienia w związek c wzorze 1, w którym Z oznacza grupę CO, zaś w przypadku wytworzenia związku o wzorze 1, w którym Z oznacza grupę CO, a X, Y, R, R ,

R i n mają wyżej podane znaczenie, związek ten ewennualnie przeprowadza się drogą redukeci w związek o wzorze 1, w którym Z oznacza grupę CH/OH i ewennualnie otrzymany związek o wzorze 1 w postaci wolnej zasady przeprowadza się w farmakologicznie dopuszczalną addycyjną sól z kwasem lub otrzymcną sól przeprowadza się w wolną zasadę o wzorze 1. Jako środek redukujący korzystnie stosuje się cyjanoborowodorek sodowy, borowodorek sodowy lub wodór w obecności katalizatora, np. Pd/C, Pt, lub nikiel Raneya. Reakcję szczególnie korzystnie prowadzi się w stosując jako środek redukujący cyjanoborowodorek sodowy,

W redteci utleniania związku o wzorze 1, w którym Z oznacza grupę CH/OH/, jako środek utleniający korzystnie stosuje się tlenek chromu /IV/.

W resk^i redukeci związku o wzorze 1, w którym Z oznacza grupę CO, jako środek redukujący korzystnie stosuje się borowodorek sodowy. Gdy związki o wzi^rze 1 mają być wzbogacone emnejomaryczne , można to osiągnąć w syntezie dającej bezpośrednio optycznie czynny związek o wzorze 1 lub odpowiedni związek pośredni, bądź przez rozdzielenie rnce^^ltu związku o wzorze 1 lub odpowiedniego związku pośredniego w znany sposób, np. metodami chrommcoggaCicznymi z przeprowadzeniem w odpowiednie pochodne lub bez takiego przekształcania, bądź na drodze krystalizacji frakcyjnej. Gdy związki o wzorze 1 mają być wzbogacone diasterθoroomerycznie, można to osiągnąć w bezpośredniej syntezie bądź przez chrommaograficzny lub krystalograficzny rozdział związków bądź ich odpowiednich pochodnych lub produktów pośrednich.

Związki wytwarzane sposobem według wynalazku ozmyαciają reakcje przekaźnikowe, prawdopodobnie moodyikujące kanały jonowe sprzężone z różnymi receptorami przekaźników nerwowych. Działanie to tmogliwia stosowanie tych związków do leczenia zaburzeń umysłowych, np. psychozy, schizofremii, stanów wywołujących schizgfreyię, stanów lękowych, jednobiegunowej i dwubiegunowej depresji jak również do leczenia minimalnego osłabienia pamięci /MMI/ i otępienia starczego typu Alzhtiyera /SDAT/. Pewne z tych związków mają zwłaszcza działanie wzιiyaciające ośrodkowe reakcje cholintrgicrnt. To działanie wzmyaciająct pośredniczy przypuszczalnie we wpływie na kanały jonowe, najprawdopodobniej typu potasu. Ostatnie dwa wymieπigne zabrudzenia, MMI i SDAT, uważa się za związane z zaburzeniami cholinergicznymi.

Związki o wzorze 1, wytwarzane sposobem według wynalazku podaje się zwykle doustnie, doodbytniczo lub przez injekcje w postaci preparatów farmakologicznych, zawierających substancję czynną albo w postaci wolnej zasady albo farmakologicznie dopuszczanej nietoksycznej soli addycyjnej z kwasem, np. chlorowodorku, broyowodogku, mleczanu, octanu, fosforanu, siarczanu, amidosslfonianu, cytrynianu, winianu, szczawianu i podobnych, jako farmakologicznie dopuszczalną postacią dawki. Postacią dawki może być preparat stały, półstały lub ciekły. Substancja czynna stanowi zw^^ł^l.e 0,1 - 99% wagowych preparatu, zwłaszcza 0,5 - 20% wagowych preparatów przeznaczonych do iijeicji i 0,2 - 50% wagowych preparatów do podawania doustnie.

Aby sporządzić preparat farmakologiczny, zawierający związek o wzorze 1 w postaci jednostko6

156 473 wej do stosowania doustnie, wybrany związek można zmieszać ze stałą zaróbkę, np. laktozę, sacharozę, sorbitam, maanntem, skrobię, takę jak skrobia kukurydziana, skrobia ziemniaczana lub amyyopektyne, pochodnymi celulozy, środkiem więżącym takim jak żelatyna lub poliwlnylopirolidon i środek smarujący taki jak stearynian magnezowy, stearynian wapniowy, glikol polietyennowy, woski, parafina i podobne substancje, a następnie sprasować w tabletki. Gdy potrzebne sę tabletki powlekane, rdzenie, sporzędzone jak opisano wyżej, można powlekać stężonym roztworem cukru, ewentualnie zawierającym np. gumę arabskę, żelatynę, talk, dwutlenek tytanu i podobne. Alternatywnie, tabletki można powlekać polmer^m znanym fachowcom, rozpuszczonym w łatwo lonn^m rozpuszczalniku organicznym lub w mieszaninie rozpuszczalników organicznych w wodzie. Do powłok tych w celu łatwego rozróżniania tabletek zawierających różne substancje czynne lub różnę ilość substancji czynnei, można dodawać barwnńki. Aby sporzędzić miękkie kapsułki żelatynowe, substancję czynnę można mieszać np. z o^eam roś^n^m lub z glikolmm polietyleoowyi. Twarde kapsułki żelayynowe mogę zawierać granulki substan^^ czynnej, a do ich sporzędzania można stosować albo zaróbki wymienione poprzednio w odniesieniu do sporzędzania tabletek, np. laktozę, sacharozę, sorbit, Mnnii, skrobię /np. skrobię ziemniaczaną, skrobię kukurydzianą lub αmytopeliynę/, pochodne celulozy lub żelatynę. Kapssłki żelatynowe można także napełnić ciekłymi lub półciekłymi postaciami leku.

Dawki jednostkowe do podawania doodbytniczo można sporządzać w postaci roztworów, zawiesin lub czopków, zawiera jących substancję czynną w mieszaninie z obojętną podstawę tłuszczową leku lub w postaci żllatynowych kapsułek do podawania ioodbytniczo, zawierających substancję czynną zmieszaną z olejem rośl^nym lub parafnoowym.

Preparaty ciekłe do podawania doustnie mogę mieć postać syropów lub zawiesin, np. roztworów zawierających około 0,2 - 20% wagowych opisanej substancci czynnej, podczas gdy pozostałość etamml mieszanina etanolu, wody, gliceryny i glikolu propylenowego. Eweetuunnie, takie ciekłe preparaty mogę zawierać środki barwiące, środki zapachowe, sacharynę i Jako środek zagęszczający - knrboksymytytocelulozę, bądź inne znane zaróbki.

Roztwory do podawania poza^elHoNego można sporządzać w postaci wodnych roztworów rozpuszczalnych w wodzie, farmakologicznie dopuszczalnych soli ttbstθncji czynnej, korzystnie w stężeniu około 0,5 - 10% wagowych. Roztwory te mogą także zawierać środki, stabilizujące i/lub buforujące i mogę być dogodnie umieszczone w ampuukach, zawierających różne dawki Jednostkowe.

Odpowóadnie dzienne dawki jednostkowe związków wytwarzanych sposobem według wynalazku w przypadku leczenia ludzi wynoszą 100 - 500 mg przy podawaniu doustnym i 20 - 100 mg przy podawaniu u^ozajllilowyy.

Działanie biologiczne związków wytwarzanych sposobem według wynalazku wykazano w następujących próbach farmakologicznych, w których badano ozmolctenie reskeci jholinlrgijitej. Próbę prowadzono na męskich osobnikach szczurów /Sprague Dawley Alab Labolaniotiltjaust AB, Sollentuna, Szwecca/ o wadze 150 - 180 g w wieku 35 - 40 dni. Zwierzę^m podawano dowdi pożywienie /R3 Ewos AB, sSódetSlje, Szwaba/ i wodę aż do rozpoczęcia prób. Badane związki wstrzykiwano dootilownowo /i.p./ na 30 minut przed ostrzyknięcleπl w szyję /s.c/ yuskarynowlgo agt^nisty oksotrθmlryny /OTMN/. Intθπsyoność drżenia oceniano wizualnie w ciągu 60 minut po wstrzyknięciu OTM/ u zwierząt umieszczonych w klatkach /25 x 25 x 30/ po trzy zwierzęta w klatce. Dawka progowa OTM/ do wt(olanin drżęczki u szczurów wynosi około 200 /ug/kg.

Intensywność drżączki oceniono według następującej skali: 0 - brak drżęczki, 1 - niewielkie drżenie /umiarkowana, okresowa drżęczka/, 2 - silna drżączka /tnttstowtα, cięgła drżęczka całego ciała/. Zwierzęta oceniam po 5, 10, 15, 30 i 60 minutach od jhw01i wstrzyknięcia OTMN. Dziczkę ojlnintl w ciągu 30 sekund.

uzyskane dla każdej lbserwanji sumowano dla całego czasu odBe^aac! /5-00 minut/, po czym dla każdej grupy obliczano wartości mediany /całkowita (ηθ^θηθ/. Dla określenia różnic pomiędzy kontrolną grupę, której podano OTM/ i grupą badaną, otrzymającą badany związek + OTMN, stosowano test U Maππ-Whitnlyn /dwuczęściowy/. Prowadzono go równolegle ϋβ każdego badanego związku.

Najniższą dawkę, powodującą znaczące /p0,5/ wzιymoctenίl makeci na OTM/ określono na podstawie krzywych zależności log dawki - reakcja.

156 473

W tablicy 1 podano wyniki prób wzmacniania drżączki wywołanej oksotremoryną u szczurów przez znany związek, alaproclate, o wzorze 2 i związki o wzorze la.

Tablica 1


¹ Związek wytworzony	1		\|	1	Dawka wzmacciajęca
¹ w przykładzie nr	. X	, 7		R	drżączkę w^i^c^^aną przez
• lub związek				1	OTMN u szczurów
1 pnró-na-nzy	1		1	ł	mg/kg
, Alaproclate	1		1	1 1	5,0
¹ I, VII	¹ F t	¹ co	f (	C2H5 ' I	0,63
¹ II	' ^/_/F	i ^c0	1	^5 ;	0,63
¹ III	¹ ΛΛ 1	1 CO			0,63
	1 F	1 CO		ch/ch₃/₂ ,	2.5
' IV	1 ₍ F	, CH/OH/		^c2^hs ;	2.5
' V	* F 1	ΐ CH/OH/		ch/ch₃/₂ '	10,0
' VI	1 F 1	' CH/OH/		/CHgĄCHg 1 -	5,0

Związki o ogólnym wzorze 1, wytworzone sposobem według wynalazku, silnie ^^i^macnisją działanie oksotremoryny wywołujące drżączkę, co wskazuje na ułatwianie ośrodkowych reakcCi cholinergicznych.

Wynalazek jest bliżej zilustoowany w następujących przykładach.

Przykład I. Wytwarzanie szczawianu 5-απtanił2,22dw-meaylo-ł-/4-fluorofenylo/ heptanonu-3.

Do roztworu 2,2-dwummtylool-/4-flłOłofenyło/heptanodionu-3,5 /3,02 g, 12 mmli.,/ suchego octanu amonowego /7,4 g, 96 mmli.,/ i cyjanoborowodorku sodowego /1,13 g, 18 mmli.,/ oraz sita molekularnego w bezwodnym metanolu /150 ml/ dodano kilka mi.li.litrta kwasu octowego aby nastawić pH na 6,5. Po mieszaniu w ciągu 30 minut w temperaturze pokojowej reakcję przerwano dodatkiem kwasu, doprowadzając pH roztworu do 2,0. Po przesączeniu i odparowaniu rozpuszczalnika, pozostałość rozpuszczono w wodzie, przemyto i zalkcliłowanł. Po wyekstrahowaniu eterem, wysuszeniu i odparowaniu rozpuszczalnika otrzmano surowy olej /0,33 g/, który wytrącono w postaci szczawianu i rekrystaliowwano z propanolu-2, otrzymując 0,15 g ty^^wego pro^duk^tu o temperaturze topienia 1²⁵ - ¹²⁷°C.

Przykłady II i III. Racemat 5-aminoo2,2-dw-mθaylo-ł-/4-fluoΓofinylo/-heptaf nonu^ rozdzielono na enacjomery na drodze frakcyjnej rekrystalizacj i /+/ i /-/-wiπinóów tego związku z etanolu. Czystość enancjomeru oznaczano metodą chrommtOłgaCfi gazowej /GC/ na amidzie kwasu /S/oOmmetyłamggdałowigo.

Enancjomer /+/ > 96% e.e. /przykład II/ ma następujące właściwości: temperatura topnie nia jego soli /-/-wiπiioowij wynosi ¹²² - 122,5°C £aCJ^ ° +⁵²° /zasada, c » 2,7, CHCl^.

Enancjomer /-/ > /1% e.e. /przykład III/ ma następujące właściwości: temperatura topnienia je^go soli z /łZ-w^nnowej wynosi 12⁰ - ¹²1,5°^C, £= -42° zaasada, c = 3,1, chci₃/.

Przykład IV. Wytwarzanie szczawianu 5^11^0^2 ^--dwi[umylo-o-^-f luorofenylo/ heptanolu-3.

Do roztworu 6,6fd-ummtyloo77/4-fUuonoienyno/-5-hydroSsyheptanonu-3 /37,0 g, 150 mmmli/ w 300 ml meeanolu, dodano octan amonowy /6- g, 800 mmli/, cyjanoborowodorek sodowy /10,0 g, 150 mmli.,/ i sita moskalarne /i-ozmiar 3A, 1,0 g/. Mieszaninę w ciągu 2 godzin mieszano w temperaturze pokojowei. przesączono i odparo-cno rozpuszczzanik. Pozostałość roztworzono w eterze etył-wym i 2 n HC1. Nastα-ioio pH roztworu na 9 dodatke^m 2m NaOH i rozdzielono fazy.

156 473

Fazę organiczną wysuszono i odparowano. Pozostałość rozpuszczono w 250 ml eteru izopropylowego i dodano dwuwodzian kwasu szczawiowego /18,9 g, 150 mmola/, rozpuszczony w 60 ml etanolu, ^{w ce}l^{u w}ytr^ącenia 16^,3 ^g tytułowe^go związku o temperaturze topnienia ¹⁵² - ¹⁵4°C.

Przykład V. Postępując jak w przykładzie IV, wytworzono szczawian 5-ao.no-l-/4-f l^^fe^nylo/-2 ^-6-t róOoietylohe^anolu^ o temperaturze topnieni-a ¹⁵⁸ - ¹⁶0°^C.

Przykład VI. Postępując jak w przykładzie IV, wytworzono szczawian 5-am.no²,2τd^wum^otylo-l-//-^-luorof^:eny^ło/ddekanłlu-³ o temperaturze topnienia ¹³⁰ - ¹³²°^C.

Przykład VII. Wytwarzanie szczawianu 5-amonoł2,2-dwumeoylo-ł-/4-fluoro-enylo/heptanonu-3.

Do zawiesiny tlenku chromu /IV/ /9,0 g, 90 mmmli/ w 150 ml pirydyny dodano w temperaturze pokojowej w ciągu 15 mnut roztwór szczawianu 5-00^0^,2-dwomeoylo-ł-/4/f luoro-enylo/ heptanolu-3. Mieszaninę mieszano w ciągu 2,5 godziny, po czym wylano do 600 ml wody i 500 ml eteru etyoowego. Nastawiono pH na 9,5 1 po rozdzieleniu -az -azę eterową potrakoowano węglem, wysuszono i odparowano. Pozostałość rozpuszczono w 50 ml eteru izopropyoowego i dodano roztwór dwuwodzianu kwasu szczawiowego /2,2 g, 17 mmmli/ w 5 ml etanolu. Zebrano wytrącony osad i przekrystalioowanł z /5 ml mieszaniny eteru izopropyłowθgo z wodą /2 s 1/, otrzymując 2,0 g tytu^wego związ^ku o temperaturze tanienia 12⁶ - 1²⁷°C.

Przykład VIII. Postępując jak w przykładzie VII, wytworzono szczawian 5-amino-1-/4-^-luorofeny^li^/^-2,2 ^-trómmetylLh^ptanonu^ o temperaturze topnienia 1^/8 - 1^/9°C.

Związki wytworzone w przykładach I - VIII schartktetyłowano za pomocą analizy widmowej, 1 13 np. H NMR i C NMR. Wyynki podano w tablicach 2 i 3. Wszyytkie dane, za wyjątkemm odnoszących się do związku wytworzonego w przykładzie VI, dotyczą związku w postaci wolnej zasady, natomiast związek z przykładu VI analżzowano w postaci soli.

Tablica 2

Widmo ¹H NMR

Związek z przykładu nr	1 , Rozpuszczalnik I	I i i	Przesunięcie chemiczne gj /ppm/
I, II, III, VII	1 ₍ cdci₃ i 1 i	I i ł 1 i	7,1 /m, 2H/, 6,9 /t. 2H/, 3,1 /m, 1H/. 2,8 /AB, 2H/, 2,/ /AB, 2H/, 1,3 /m, 2H/, 1,11 /s, 6^/, 0,9 /t, 3H/
viii	i i CDCI3 i i i	1 1 1 1 i	7,1 /m, 2H/, 6,9 /t, 2H/, 3,05 /m, 1H/, 2,8 /AB, 2H/, 2,5 /AB, 2H/, 1,6 /m, 1H/, 1,5 /szeroki s, 2H/, 1,13 /s, 6H/, 0,90 /d, 3H/,

i 0,88 /d, 3H/ 1

- _________ - J

156 473

Tablica 3 *3

Widmo C NMR

Związek z i Rozpuszczalnik przykładu nr i

------- - - -- -- -- IV , CDCI3

Przesunięcie chemiczre y- /ppm/

161,5 /d/, 135,1 /d/, 132,5 /d/,

114,3 /d/, 78,6, 74,3, 54,9, 51,4,

43.7, 43,65, 38,4. 35,9, 34,7, 34,0,

28.8, 23,3, 23,25, 22,3, 22,25, 11,0, 10,1

VI

CDCl

161,5	/d/.	135,1	/4/, 132,3 /d/,
114,3	/d/.	114,3	/d/. 78,8, 74,5,
58.6,	55,4,	, 43,8	, 43.7, 38,6, 38,4,
35,5,	33,5,	, 33,3	, 32,5, 23,3, 23,2,
22.3,	22,1	19.5,	19,0, 18,9, 17,0

cd₃od

163,1	/d/. 136,1 /d/.	133,5 /d/,
115,5	/d/. 78,5, 75,1,	53,5, 51,5,
44,2,	40,0, 35,5, 34,1	, 32,9, 26,4,
26.0,	23,64, 23,59, 23	,5, 23.0, 22,8,
14,5

Przykład IX. Postępując jak w przykładzie VII, wytworzono szczawiar 5-aminoo2,2-dwumetylo-0-/3-trójfluorometyOofrnyOo/epptanonu-3 o tempera turze toprieria 98 101°C.

Przykitad X. Postępując jak w przykładzie IV, wytworzom szczawiar 5-at.rol-/4-tolólo/-2,7-trOjmetylookaanolu-S o temperaturze to^prieria 1⁷3 - 1⁷6°C.

Przykitad XI. Postępując jak w przykładzie VII, wytworzoro szczawiar 5-amiro-l-/4-tolilo/-2,7,k-trmjmθtylooktanonu-3 o temperaturze topnieria 148 - 150°C.

Przykitad XII. Postępujęc jak w przykładzie IV, wytworzoro szczawiar 5-^1^-0-/4-brmoofnnylo/-2,duduίoπ1etyl/eoStanonuo3 o temperaturze toprieria 104 - 108°C.

Przykitad XIII. Postępujęc jak w przykładzie IV, wytworzoro szczawie S-aimiro

---/2,4-^uwuchlorofnnylo/-/,^dudwometylooktnnonuo3 o temperaturze ko^pnienit ⁹⁸ - 101°C.

Przykitad XIV. Postępujęc jak w przykładzie IV, wytworzom szczawiar 5oaoino o2,2-duumotylo-l-fenyloheptanonuo³ o temperaturze to^terto 1⁴² - 14⁴°C.

Przykitad XV. Postępujęc jak w przykładzie IV, wytworzom szczawiar 5oaminoolofnnylo/2,2,^o-tr^mtmetyloo^ktnπoπu-3 o temperaturze toprieria 1⁴⁷ - ¹⁴⁹°C.

Przykład XVI. Postępujęc jak w przykładzie IV, wytworzom szczawiar 5-aoino oO-/3,5-Uwcchlorofnnylo/-2,2udwomktyloeoSaanonuo3 o temperaturze toprieria 182 - 184°C.

Przykitad XVII. Postępujęc jak w przykładzie IV, wytworzom szczawiar e-amim 2,2odwumotylo-l-/4-fluorofnnylo/-Oefeny/ohektnnoπu-3 o temperaturze topnienit 165 - 168°C.

Przykład XVHI. Postępujęc jak w przykładzie IV, wytworzoro szczawiar 5-^1ro-l. 5-bio/0-'f^:lul oe nenylo/-2,2-doume t ylopnπtnlonu-3 o temperaturze toprieria 157 - 16l°C.

Przykitad XIX. Postępujęc jak w przykładzie IV, wytworzom szczawiar 5-amiro 5-cy0ll/eksyło-2,/-dwumotylOyl-/4-lUlOlofnnylo/enntanonuo3 o temperaturze tlpnienia 150 152°C.

Przykitad XX. Postępujęc jak w przykładzie IV, wytworzom izcztwian e-amimoO-/4-cyjanofenylo/-2,2udwometyl/hokptanonu-3 o temperaturze koρnienla 152 - 155°c.

156 473

Przykład XXI. Postępując jak w przykładzie IV, wytworzono szczawian

5-atnino-2,2-dwumetylo-l-/4-fluorofenylo/pentanonu-3 o temperaturze tanienia 122 - 125°C.

Przykład XXII. Postępując jak w przykładzie IV, wytworzono szczawian 2,2dwuut tyloo5-dwume tyloamitoar-/⁰4fluorof enyś/fjentanoeu-³ o te aparaturze topnienia 15² - 153°C.

Przykład XXIII. Wytwarzanie szczawianu 5-ait inoo1-/3,5-dwuchłoroOenylo/2,2-dwumeyyloheksanoru-3.

Do roztworu 5-Pltino-ł-/3·,5-dwuchloroyenyro/-2,2-dwumetyroeeksanonu-3 /1,01 g, 3,5 orol.a/ w ²0 ol etanolu Mano w te^^er^^urze ⁵°C borowodorku s^owej^ /13² mg, 3,⁵ omo^p. Mieszaninę mieszano w ciągu ³⁰ minut w temperaturze ⁵°C i wylano ^do oieszanin^o rozcieńczonej zimnego kwasu solnego i eteru. Fazę wodną za^an^wano i ekspediowano eterem. Fazę eterową wysuszono i odparowano rozpuszczzanik. Pozostałość rozpuszczono w 15 ml eteru izopropyoowego i dodano do^l^o(i^i.aa kwasu szczawiowego /353 mg, 2,8 ιμπο^Ρ, rozpuszczonego w 1 ml etanolu, ab^y wytrącj 720 o^g tytu^wego zwi^ęzku o temperaturze topienia 17⁰ - 173°C.

Przykład XXIV. Postępujęc jak w przykładzie IV, wytworzono szczawian 2,2dwumotylorl-/4-flrorotnnylo/-5-/m-yetrPoomiro/y/ptanonu-3 o tyolθr^^urzy topnienia 118 - 120°C.

Wzór 12

Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład i 00 egz.

Cena 3000 zł

156 473

Wzór 9

O N ((^3)2

156 473

ΥX

X ęn

OH-C-Z-CHrCH-NRfR²

I ‘

CH3 (CH2)n

R

Wzór 1 n

CH3

-CH2- ę - z- ch- ch - NH2

CH3 R

Wzór 1a ci-\O

CH3 Q

CH2- ę-O-C-CH-NH2 CH3 CH3

Wzór 2

O NH₂

Wzór 3

Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz.

Cena 3000 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Sptsób wytwarzania nowych /arytoalkilo/amin t ogólnym wzorze 1, w którym n ozna^cza liczbę 0, Z oznacza ^gru^pą CO lub CH/OHH, R¹ i ^r2 oznaczają atoa wodoru, X oznacza atoa chlorowca, w pożyci i para, Y oznacza atoa wodoru, a R oznacza prostą lub rozgałęzioną grupę alkilm«ą o 1 - 5 atoaach węgla, w postaci raceaatu lub w postaci optycznie czynnej, a gdy Z oznacza grupą CH/OH/, także w postaci aieszanin di/stettoioameΓÓw lub w postaci czystego diasteraoiooaeru, z wyłączeneea raceaatu związku o wzorze 1, w którya R i R oznaczają atoay wodoru, X oznacza atoa chloru w pożyci para, Y oznacza atoa wodoru, Z oznacza grupą CO, n oznacza lcczbę 0, a R oznacza aetyl, a także ich faraakologicznie dopuszczalnych soli, znaaienny tym, że związek o ogóloya wzorze 12, w którya Z, X, Y, R i n aają wyżej podane znaczenie, poddaje sią reakcj z aa^r^i.ak:^e^a lub solą aaonową, w obecności odpowiedniego środka redukującego, stopniowo lub bezpośrednio, po czya eweetualnie ttrzymany związek o wzorze 1 w postaci wolnej zasady przeprowadza sią w faraakologJ-cznie dopuszczalną addycyjną sól z kwasea lub otizymatą sól przeprowadza sią w wolną zasadą o wzorze 1, przy czya w przy1 2 padku wytworzenia związku o wzorze 1, w którya Z oznacza grupą CH/OH/, a X, Y, R, R i R i n aają wyżej podane znaczenie, związek ten eMa^uelnie przeprowadza sią drogą utlenienia w związek o wzorze 1, w którya Z oznacza grupą CO, zaś w przypadku wytworzenia wziązku o wzorze 1, w

1 2 którya Z oznacza grupą CO, a X, Y, R, R , R i n aają wyżej podane znaczenie, związek ten ewentualnit przeprowadza się drogą redukcj w związek o wzorze 1,w którya Z oznacza grupą CH/OH/ i ewen^e^ie ttrzyyany związek o wzorze 1 w postaci wolnej zasady przeprowadza sią w faryakologicinie dopuszczalną addycyjną sól z kwasea lub otizamaną sól przeprowadza się w wolną zasadą o wzorze 1.
2. Sposób według zastrz.l, znaaienny tym, że stosuje się związek o wzorze 12, w którya R oznacza aeeyl, etyl, propyl lub izopropyl, a pozostałe syabole aają wyżej podane znaczenie.
3. Sposób według zas^z.!, znaaienny tym, ze stosuje się związek o wzorze 1,

1 2 w któm^a n oznacza lćczbę zero, Z oznacza grupą CO, R i R oznaczają atoay wodoru, X oznacza atoa fluoru, w pozycci para, a R oznacza etyl.·
4. Sposób według zassrz.1, znaaienny tym, że stosuje się związek o wzorze 1,

1 2 w którya n oznacza lćczbą zero, Z oznacza grupą CO, R i R oznaczają atoay wodoru, X oznacza atoa fluoru, w pozycci para, a R oznacza izopropyl.
5. Sposób według zastrz.l, znaaienny tym, że stosuje się związek o wzorze

1 2

1, w którya n oznacza lcczbę zero, Z oznacza 9rupą CH/OH/, R i R oznaczają atoay wodoru,

X oznacza atoa fluoru, w pozycj para, a R oznacza etyl..
6. Sposób według zastrz.1, albo 2, albo 3, albo 4, albo 5, znaaienny tym, że stosuje sią związek o wzorze 12 w postaci tnanc,joyeru /+/ lub /-/, albo powssały raieyiczny związek o wzorze 1 rozdziela sią na etacjoaerr /+/ i /-/·
7. Sposób wytwarzania nowych /aryloalkUo/amin o ogólnya wzorze 1, w którya π oznacza

1 2 lcczbę 0 lub 1, Z oznaci/ grupą CO lub CH/OH/, R i R niezależnie oznaczają atoa wodoru albo prostą lub rlzg/łązioną grupą /lkitową o 1 - 3 atc^aach węgla, X i Y oznaczają atoa wodoru, atoa chlorowca, grupą CF₃, grupą CN albo prostą lub roig/łęiioną grupą alUUową o 1 - 3 /toaach węgla, w pozycc i orto, aeta lub para z tya, że gdy X znajduje sią w pozycj orto i aa inαiztnit inne niż atoa wodoru, to wówczas Y aa znaczenie inne niż atoa wodoru, a gdy Y znajduje sią w pozycj orto i aa znaczenie inne niż atoa wodoru, to wówczas X aa znaczenie inne niż atoa wodoru, a R oznacza atoa wodoru, prostą lub roigałąiioną grupą /lkltową o 1 - 6 αtoyαih węgla, grupą /lktnytową o 1 - 3 /toa/ih węgla, grupą irklt/llilową o 3 - 6 /toa/ch węgla lub grupą fenytową ewa^ua^^ podstawioną atoaea chlorowca, z w^Jątkesa związków o wzorze 1, w którya n

156 473

1 2 oznacza liczbę O, Z oznacza grupę CO lub CH/OH/, R i R stoma wodoru, X oznacza atom chloru w pożyci para, Y oznacza atom wodoru i R oznacza prostą lub rozgałęzioną grupę alkilową o 1 - 5 atomach węgla, w postaci racematu lub w postaci optycznie czynnej, a gdy Z oznacza grupę CH/OH/, także w postaci mieszanin diastθeloilomerów lub w postaci czystego diastereoizomeru, a także ich farmakologicznie dopuszczalnych soli, znamienny t y m, że związek o ogólnym wzorze 12, w którym Z, X, Y, R i n mają wyżej podane znaczenie, poddaje się reakeci z am^r^iak^^m lub solą amonową, w obecności odpowiedniego środka redukującego, stopniowo lub bezpośrednio, po czym ewentualnie otzzmmany związek o wzorze 1 w postaci wolnej zasady przeprowadza się w farmakologicznie dopuszczalną addycyjną sól z kwasem lub o^zzymaną sól przeprowadza się w wolną zasadę o wzorze 1, przy czym w przypadku wytworzenia 1 2 związku o wzorze 1, w którym Z oznacza grupę CH/OH/, a X, Y, R, R , R i n mają wyżej podane znaczenie, związek ten ewen^s^ie przeprowadza się drogą utlenienia w związek o wzorze 1, w któyym Z oznacza grupę CO, zaś w przypadku wytworzenia związku o wzorze 1, w któyym Z oznacza 1 2 grupę CO, a X, Y, R, R , R i n mają wyżej podane znaczenie. Związek ten ewen^e^ie przeprowadza się drogą redukcj w związek o wzorze 1, w którym Z oznacza grupę CH/OH/ i ^Be^alnie otrzymany związek o wzorze 1 w postaci wolnej zasady przeprowadza się w farmakologicznie dopuszczalną addycyjną sól z kwasem lub otizmmaną sól przeprowadza się w wolną zasadę o wzorze

1.
8. Sposób według zastrz.?, znamienny tym, że stosuje się związek o wzorze 12, w którym R oznacza (mey!, etyl, propyl lub izopropyl, e pozostałe symbole mają wyżej podane znaczenie.
9. Sposób według zastrz.7, znamienny tym, że stosuje się związek o wzorze 12, w którym R oznacza cykloheksyl, a pozostałe symbole mają wyżej podane znaczenie.
10. Sposób według zastrz.7, znamienny tym, że stosuje się związek o wzorze 12, w którym R oznacza fenyl podstawiony atomem bromu, chloru lub fluoru w pozycci meta lub para, Y i X oznaczają atomy bromu, chloru lub fluoru w pozycci meta i/uub pera, a pozostałe symbole mają wyżej podane znaczenie.
11. Sposób według zastrz.?, znamienny tym, że stosuje się związek o wzorze
12, w którym Jeden z podstawników X i Y oznacza w pozycci para, a drugi z nich oznacza atom wodoru, a pozostałe symbole mają wyżej podane znaczenie, przy czym korzystnie R oznacza meeyl, etyl, propyl lub izopropyl.

12. Sposób według zastrz.?, znamienny tym, że stosuje się związek o w^one 12, w którym Z oznacza grupę CO, X oznacza atom fluoru, R oznacza etyl, a pozostałe symbole mają wyżej podane znaczenie.
13. Sposób według zastrz.7, znamienny tym, że stosuje się związek o wzorze 12, w którym Z oznacza grupę CO, X oznacza atom fluoru, a R oznacza izopropyl, a pozostałe symbole mają wyżej podane znaczenie.
14. Sposób według zastrz^, znamienny tym, że stosuje się związek o wzorze

12, w którym Z oznacza grupę CH/OH/, X oznacza atom fluoru, a R oznacza etyl., a pozostałe symbole mają podane znaczenie.
15. Sposób według zastrz.7 albo 8, albo 9, albo 10, albo 11, albo 12, albo 13, albo 14, znamienny tym, że stosuje się związek o wzorze 12 w postaci enancjomeru /+/ lub /-/, albo powstały ^cenic^y związek o wzorze 1 rozdziela się na enancjomery /+/ i /-/.