Przedmiotem wynalazku jest równiez sposób wy¬ konania wymiennika ciepla. Znane sa tego rodzaju wymienniki ciepla, ale sa one wykonane naj¬ czesciej z rur o przekroju kolowym, aby ulatwic polaczenie ich konców z kolowymi otworami ko¬ lektora. Jednakze wymienniki ciepla utworzone z rur o kolowym .przekroju poprzecznym sa niekorzy¬ stne, poniewaz posiadaja stosunkowo mala po¬ wierzchnie styku z osrodkiem, z którym nastepuje wymiana ciepla.Aby wiec zwiekszyc powierzchnie sityku z osrod¬ kiem, z którym nastepuje wymiana ciepla, zaczeto przeprowadzac próby z wykonaniem wymiennika ciepla z rur o owalnym przekroju poprzecznym.Jednakze takie wymienniki ceipla nie znalazly po¬ wszechnego zastosowania, poniewaz nie potrafiono sobie poradzic z rozlacznym polaczeniem konców 10 15 20 25 tych rur o owalnym przekroju poprzecznym z ko¬ lowymi otworami kolektora. W tej sytuacji konce rury o owalnym przekroju poprzecznym próbowa¬ no przyspawywac do obrzezy kolowych otworów kolektora, lecz takie polaczenie jest polaczeniem nierozlacznym, a to uniemozliwilo demontaz i montaz wymiennika ciepla.Celem wynalazku jest wyeliminowanie wad zna¬ nych tego rodzaju wymienników ciepla przez wy¬ konanie wymiennika ciepla z rur o owalnym prze¬ kroju poprzecznym oraz przez opracowanie sposo¬ bu umozliwiajacego latwe i szczelne rozlaczne po¬ laczenie konców tych rur z obrzezami kolowych otworów kolektora.Zgodnie z wynalazkiem cel ten osiagnieto dzieki temu, ze kolnierz kolektora styka sie bezposrednio z zebrem krancowym, zamontowanym na odcinku rury przechodzacym z owalnego przekroju po¬ przecznego w kolowy przekrój poprzeczny. Odcinek rury przechodzacy z owalnego przekroju poprzecz¬ nego w kolowy przekrój poprzeczny ma dlugosc co najwyzej równa 0,2 dlugosci wiekszej osi owalnego przekroju poprzecznego rury, wzglednie co najwy¬ zej równa 0,5 dlugosci mniejszej osi owalnego prze¬ kroju poprzecznego rury, sredni obwód konca ru¬ ry o kolowym przekroju poprzecznym jest wiek¬ szy od sredniego obwodu rury o owalnym prze¬ kroju poprzecznym. Zewnetrzna srednica konca rury o kolowym przekroju poprzecznym jest mniej-126 340 Stosunek- 4zef] nosi od 1,5 do sobu osiagnieto^ sza od wiekszej osi owakiego przekroju poprzecz¬ nego rury. dlugoscia wiekszej osi i mniej- przekroju poprzecznego rury wy- Cel wynalazku w zakresie spo- aeki temu, ze koniec rury o poprzecznym odksztalca sie w przeczny w dwóch etapach, przy czym w pierwszym etapie koniec rury poddaje sie sciskaniu wzdluz jej wiekszej osi, a w drugim eta¬ pie wtlacza sie do otworu konca rury stempel o kolowym przekroju poprzecnym, którego srednica jest równa wymaganej srednicy gotowego konca rury o przekroju kolowym. Sciskania konca rury dokonuje sie za pomoca dwóch saczek posiadaja¬ cych jednakowe wglebienia pólcylindryczne o nie¬ co wiekszym promieniu niz wymagany promien gotowego konca rury o kolowym przekroju po¬ przecznym. godnie z Innym przykladem wykonania sposobu stempel wtlacza sie do otworu konca rury przed promieniowym sciskaniem tego konca rury. Pro¬ mieniowego sciskania konca rury dokonuje sie równomiernie przez nasadzenie na ten koniec rury cylindrycznego pierscienia i kolowym otworze, któ¬ rego srednica równa Jest wymaganej zewnetrznej srednicy gotowego konca rury. Nasadzony pierscien na koniec rury przemieszcza sie przy pozostawio¬ nym wewnatrz tego konca rury stemplu. Stosuje sie stempel ze lbem o przekroju owalnym, którego os wieksza równa Jest wymaganej srednicy we¬ wnetrznej gotowego konca rury, a os mniejsza Jest równa mniejszej osi owalnego przekroju rury, zas korpus stempla ma przekrój kolowy o srednicy równej wymaganej wewnetrznej srednicy gotowe¬ go konca rury, przy czym leb stempla wtlacza sie do otworu rury nie odksztalcajac jej, nastepnie stempel obraca sie wokól Jego osi wzdluznej az koniec rury przyborze ksztalt zblizony do pierscie¬ nia, po czym wstrzymuje sie obrót stempla w po¬ zycji tattej, w jakiej byl wprowadzony i wreszcie wtlacza sie od otworu konca rury kolowy korpus stempla. Po nadaniu koncom rury kolowego prze¬ kroju poprzecznego i po wprowadzeniu ich do otworów kolektora podaje sie te konce rur ponow¬ nemu rozszerzeniu dla zwiekszenia ich srednicy i dla zapobiezenia osiowego przesuniecia sie tych konców rur wzgledem otworów kolektora.Przedmiot wynalazku Jest uwidoczniony w przy¬ kladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia narzedzie do stosowania sposobu we¬ dlug wynalazku, fig. la — inny stan pracy narze¬ dzia z fig. 1, w przekroju wzdluz linii la—la oz¬ naczonej n* fig. 2, fig. 2 — przekrój wzdluz linii II—II oznaczonej na fig. la, fig. 3 — przekrój wzdluz Unii III—ni oznaczonej na fig. 1, fig. 4 — narzedzie; podczas jego stosowania w innej fa¬ zie sposobu wedlug wynalazku, fig, 5 — przekrój wzdluz linii V—V oznaczonej na fig. 4, fig, 6 — wymiennik ciepla w przekroju, fig. 7 — przekrój wzdluz linii VII—VII oznaczonej na fig. 6, fig. 8 — narzedzie podobne do narzedzia przedstawione¬ go na fig. 4, ale do stosowania innego przykladu sposobu, fig. 9 — koniec narzedzia przedstawione¬ go na fig. 8, wprowadzony w rure, fig. 10 — na¬ rzedzie w przekroju wzdluz linii X—X oznaczor(3j na fig. 8, fig. 11 — narzedzie w przekroju wzdlVz linii XI—XI oznaczonej na fig. 8, fig. 12 — narzi- dzie przedstawione na fig. 8 stosowane jednoczesna 5 z drugim narzedziem do stosowania ostatniej fazj' tego sposobu, fig. 13 — przekrój wzdluz linA XIII—XIII oznaczonej na fig. 12, fig. 14 — jeszczi inny przyklad wykonania narzedzia w widoku i boku, fig. 16 — przekrój rwzdluz linii XV—XV ci 10 znaczonej na fig. 14, fig. 16 — przekrój wzdluz linj*.XVI—XVI oznaczonej na fig. 14, fig. 17 —schemat przedstawiajacy korzystny przekrój rury do s^- sowania sposobu wedlug wynalazku. 7 Poczynajac od rury 1 o przekroju owalnym 2 15 (fig. 1) majacej duza os 3 i mala os 4, która'jest do niej prostopadla, na której to rurze sa osadzo¬ ne zebra 20,, 20, (fig. 2) rury za pomoca dwóch szczek t i 7 maja¬ cych naprzeciwlegle identyczne powierzchnie 8 i 9 20 z których kazda Jest pólcylindryczna, przy czym tworzace tej powierzchni póscylindrycznej sa rów¬ nolegle do osi rury. Promien kazdej z tych po¬ wierzchni pólcylindrycznych jest nieco wiekszy od promienia powierzchni zewnetrznej, która za- n da sie otrzymac na koncu rury.Aby utworzyc polaczenia rozszerzone o niewiel¬ kiej dlugosci miedzy koncem 5 i korpusem 5a ru¬ ry 1 o przekroju owalnym, szczeki 6 i 7 posiadaja sfazowania 10 i 11 lub rozszerzenia.M To sfazowanie lub rozszerzenie jest ksztaltowane nastepujaco (fig. 3): szczeki 6 i 7 w polozeniu zblizonym ograniczaja powyzej sfazowan 10 i 11 cylinder o osi 12 (fig. la) zbieznej z osia rury. W rzucie na plaszczyzne prostopadla do tej osi, wy- H znacza sie (fig. 3): owal 2a odpowiadajacy powierz¬ chni zewnetrznej rury i kolo 5b odpowiadajace powierzchni 8 i 9. To kolo 5b zawiera dwa luki 5c i 5d wewnatrz owalu 2a i dwa luki 5e i 5f na zewnatrz owalu 2a. Luki 5e i 5f odpowiadaja po- 4, wierzchndom 8 i 9 na calej dlugosci narzedzia. Na¬ tomiast na tym rzucie, sfazowania odpowiadaja lukom krzywej 2b i 2e zawartym miedzy owalem 2a i kolem 5b.Szczeki 6 i 7 sa doprowadzone do kontaktu z u powierzchnia zewnetrzna rury koncami 18 i 14 (fig. 1) o duzej osi 3 i sa zblizone do siebie równo¬ legle do tej osi wzdluz strzalek fj i f* Rura jest zatem zwezona równolegle do osi 3 i jest posze¬ rzona w kierunku prostopadlym, a jej przekrój st pochodzacy z tego pierwszego etapu sposobu, ma ksztalt pierscienia kolowego (fig. la). Stempel 10 (fig. 4) o przekroju kolowym z koncem stozkowym 17 i czescia czynna 18 o przekroju kolowym, o srednicy wiekszej od srednicy powierzchni we- 53 wnetrznej pierscienia otrzymanej w pierwszej ope¬ racji* jest nastepnie wtlaczany w koniec 5, w celu nadania mu kolowego ksztaltu cylindrycznego przez roztloczenia, to jest przez zwiejeszenie obwodu.Sposób prowadzony jest tak, aby sredni obwód M konca 5 byl po tej ostatniej operacji wiekszy, ko¬ rzystnie co najmniej o l9/t od sredniego obwodu przekroju owalnego. Sposób jest jednakze prowa¬ dzony tak, aby w zadnej chwili nie byla prze¬ kroczona granica sprezystosci metalu tworzacego 05 rure. Przewiduje sie równiez, ze srednica zewne-5 trzna tak uksztaltowanego konca jest mniejsza od dlugosci wiekszej osi zewnetrznej przekroju owalnego, tak aby byly utworzone odcinki 21 i 22 rury (fig. 5 i 7) tworzace zderzak dla zebra 20*.Dlugosc 1 (fig. 2), na której otrzymana rura przechodzi stopniowo z przekroju owalnego w prze¬ krój kolowy, moze byc dostatecznie mala, mniej¬ sza od 0,2 duzej osi przekroju owalnego lub 0,5 malej osi tego przekroju, tak, aby mozna bylo utworzyc wymiennik ciepla (fig. 6 i 7) miedzy ko¬ lektorami utworzonymi z plyt 24 o otworach kolo¬ wych 25 bez umieszczania rozporki miedzy kolnie¬ rzem lub kryza 34 kolektora i krancowym zebrem 20,.Obecnie nawiazuje sie do fig. 8 — 13, które od¬ nosza sie do innego przykladu sposobu, który zo¬ stal opisany w nawiazaniu do fig. 1 — 5.W tym przykladzie wykonania dokonuje sie naj¬ pierw operacji podobnej do roztlaczania za pomoca narzedzia w postaci stempla 40 (fig. 8) i po tej operacji wywiera sie nacisk promieniowy na po¬ wierzchnie zewnetrzna konca rury za pomoca pier¬ scienia 41 (fig. 12).Stempel 40 zawiera korpus 42 o przekroju kolo¬ wym, którego srednica zewnetrzna jest równa srednicy wewnetrznej zadanej dla konca 5 rury, a koniec stozkowy 43, którego podstawa 44 jest kolo¬ wa o srednicy prawie równej najmniejszemu wy¬ miarowi wzdluz osi 4, powierzchni wewnetrznej rury w jej czesci o przekroju owalnym {fig. 9).Dlugosc 1' tej czesci 43 jest nawet wieksza niz dlugosc 1 odcinka 21, 22 rury przechodzacego z owalnego przekroju poprzecznego w przekrój kolo¬ wy. Zatem po zastosowaniu drugiego przykladu wykonania sposobu otrzymuje sie wymiennik cie¬ pla podobny do wymiennika, który jest przedsta¬ wiony na fig. 6 i 7.Stempel 40 jest wcisniety na pewnej dlugosci w koniec rury 1. Jest on nastepnie utrzymywany w tym polozeniu, a nastepnie wokól tak uksztalto¬ wanego konca, jest przesuwany osiowo pierscien 41 posiadajacy kolowa powierzchnie wewnetrzna 45, której srednica wewnetrzna jest równa sredni¬ cy zewnetrznej zadanej dla konca rury. Ta po¬ wierzchnia jest zakonczona w swojej czesci dolnej przez sfazowamie 46 lub rozszerzenie o wysokosci 1*. Srednica zewnetrzna tego pierscienia jest w przyblizeniu równa srednicy rury 1 wzdluz jej du¬ zej osi 3. Faza 46 jest okreslona w sposób podob¬ ny do sfazowania 10 i 11 szczek 6 i 7 (fig. 3).Ten sposób umozliwia równiez otrzymanie wy¬ miennika ciepla typu przedstawionego na fig. 6 i 7, to jest wymiennika, w którym kolnierz kolekto¬ ra zazwyczaj jest bezposrednio w kontakcie z zebrem krancowym 20* unikajac stosowania roz¬ porek zajmujacych duzo miejsca i niepotrzebnych dla wymiennika ciepla.Obecnie nawiazuje sie do fig. 14 — 16, które pokazuja stempel 50 z lbem 51 i korpusem 52. Leb 51 ma przekrój w ksztalcie owalnym 80 z dwoma wierzcholkami 81, 82 wzdluz jego duzej osi 3a, które sa rozstawione przeciwnie na okregu 53 (fig. 15) o srednicy równej zewnetrznej srednicy konca 5 rury 1 i który ma dwa inne wierzcholki 83 i 84 wzdluz malej osi 4a zbieznej z wierzcholkami owa- 6 340 6 lu 54 odpowiadajacego powierzchni wewnetrznej korpusu rury.Korpus 52 ma przekrój kolowy o srednicy rów¬ nej zadanej srednicy wewnterznej konca rury. 5 Dlugosc lba 51 jest co najmniej równa dlugosci konca 5 rury 1.W celu stosowania tego sposobu, leb 51 stempla 50 jest wprowadzany do konca rury 1 tak, aby mala os 4a stempla byla zbiezna z mala osia 4 ru- 10 ry i zeby duza os 3 rury byla zbiezna z osia 3a stempla. Nastepnie ten stempel 50 jest obracany wokól jego osi 50a, przy czym rura pozostaje nie¬ ruchoma, a to umozliwia nadanie koncowi rury ksztaltu zblizonego do przekroju kolowego. Po za- 15 trzymaniu obrotu, stempel jest umieszczony po¬ nownie w polozeniu katowym, które jest przedsta¬ wione na fig. 15 i jest popychany tak, aby jego korpus 52 uksztaltowal koniec rury, przy czym leb 51 nie ma wówczas dzialania ksztaltujacego korpus 2f rury, wewnatrz której jest on umieszony, ale pro¬ wadzi narzedzie w rurze.Powierzchnia zewnetrzna konca rury jest na¬ stepnie ksztaltowana pierscieniem 41 (fig. 12 i 13), przy czym stempel 50 pozostaje podczas tej drugiej 25 fazy sposobu, wewnatrz rury. Ten przyklad wy¬ konania umozliwia równiez otrzymanie wymienni¬ ka ciepla typu przedstawionego na fig. 6 i 7, to jest wymiennika, w Ikftórym kolnierz kolektora jest bezposrednio w kontakcie z zebrem koncowym, 30 unikajac stosowania rozporek o duzej objetosci i niepotrzebnych dla wymiennika ciepla.Aby uzyskac lepsze wyniki dla powyzszego spo¬ sobu ksztaltowania wedlug wynalazku przewiduje sie, ze korpus rury 1 ma przekrój owalny, którym 3t m:ze byc okreslony jak to podano w nawiazaniu do fig. 17.Wyznacza sie dwa kola 00 i 61 o tym samym promieniu i srodkach 62 i 63 usytuowanych w od¬ leglosci wzgledem siebie, na prostej 64, która jest 40 usytuowana wzdluz wiekszego wymiaru przekroju korpusu rury 1. Odleglosc) oddzielajaca te srodki jest nieco wieksza niz srednica kazdego z kól 00, 61. Wyznacza sie nastepnie dwa luki kolowe 65, 66 styczne do kól 60, 61 z obydwu stron prostej 64, 4$ przy czym ich srodki 68, 69 znajduja sie na srod¬ kowej 70 odcinka laczacego srodki 62 i 63, i sa umieszczone symetrycznie w stosunku do tego od¬ cinka. Promienie tych kól sa znacznie wieksze od promienia kól 60 i 61. w Duza os o dlugosci b krzywej tak otrzymanej i mala os prostopadla o dlugosci a maja stosunek b/a zawarty miedzy 1,5 a 2,5 tak, zeby byla opty¬ malna wymiana ciepla miedzy woda krazaca w rurze 1 i powietrzem oplywajacym rury, korzyst¬ ni nie równolegle do prostej 64.Sposób dwuetapowy opdsany powyzej w kilku przykladach wykonania, jest prowadzony równo¬ czesnie na koncach wszystkich rur wymiennika ciepla, na których sa zmontowane zebra, ale przed •• montazem kolektora z plyta gumowa lub podobna, która go przykrywa, i ze skrzynka wodna.Otwory 25 kolektora 24 sa przedluzone do we¬ wnatrz komory kolektorowej 36, przez cylindryczne kolnierze 26 (fig. 6 i 7). Kolektor 24 lub plyta z 65 otworami jest przykryty cd wewnatrz komory 367 126 340 8 przez arkusz 27 gumy posiadajacy otwory 28 od¬ powiadajace otworom 25, przedluzone przez tuleje 29 tworzace czesc arkusza 27 i zawierajace czesc 30 o niewielkiej dlugosci wystajaca do komory 36, i czesc 31 o wiekszej dlugosci wprowadzona w kol¬ nierze 26 zakonczone przez wystep 32 polaczony z czescia 31, przy czym kolnierz 33 opiera sie o od¬ cinek konca kolnierza 26.Kolnierz 34 kolektora 24 wystaje na zewnatrz komory kolektorowej, tworzac dno z rowkiem usy¬ tuowanych w kryzie 35 arkusza gumowego 27.W celu mocowania kolektorów 24 z ich arku¬ szem gumowym 27 do konców rur, tuleje 29 sa wstepnie scisniete, przy czym srednica ich po¬ wierzchni zewnetrznej w stanie swobodnym jest mniejsza od srednicy powierzchni zewnetrznej kon¬ ców rur, a konce rur sa przeprowadzone przez kolektory tak, ze z kazdej strony kolnierze 34 sa iW kontakcie z zebrem krancowym 20^ • Wstepne ¦scisniecie jest nastepnie zwolnione, aby stemple {nie pokazane) byly wprowadzone jednoczesnie w ¦konce rur tak, aby dokonac ponownie roztlacza¬ nia tak, aby koniec 5 mial rozszerzenie 5f, któ¬ rego srednica zewnetrzna jest nieco wieksza od srednicy wewnetrznej kolnierza 26 utrzymujac ko¬ lektor 24 polaczony z rurami 1. Kontakt miedzy kolnierzem 34 i zebrem krancowym 20! powodu¬ je równiez to zespolenie.Sposoby wedlug wynalazku moga oczywiscie byc równiez stosowane w przypadku, w którym szczel¬ nosc kazdego z konców rur na poziomie kolek¬ tora jest zapewniona nie przez pojedyncza uszczel¬ ke, ale przez wieksza ilosc uszczelek.Opisany sposób jest równiez stosowany w przy¬ padku, w którym wprowadzenie rur w uszczelke lub w uszczelki na poziomie kolektora dokonuje sie przez wtloczenie. Ksztaltowanie konca rur o przekroju owalnym wedlug wynalazku umozliwia równiez zapewnienie szczelnosci na poziomie ko¬ lektora wówczas, gdy nie stosuje sie uszczelek, to jest wówczas, gdy koniec rur jest bezposrednio w kontakcie z metalem plyty z otworami.Otrzymanie ksztaltu kolowego wystarczajaco do¬ kladnego wedlug wynalazku opisanego powyzej, umozliwia równiez ulatwienie polaczenia srubami lub przez spawanie konca kazdej z rur z inna rura równiez o przekroju kolowym, jak to jest w przypadku parowników.Zastrzezenia patentowe 1. Wymiennik ciepla, stosowany zwlaszcza w pojazdach samochodowych, skladajacy sie z zesta¬ wu rur o owalnym przekroju poprzecznym i o ko¬ lowym przekroju poprzecznym ich konców, któ¬ re to rury sa wyposazone w zebra lub inne srodki wymiany termicznej i przez które przeplywa ciecz chlodzaca lub ogrzewcza, a zebra sa omywane przez atmosferyczne powietrze, przy czym konce rur sa szczelnie polaczone z kolowymi otworami kolektora zwyklego typu, na którym jest osadzo¬ ny zbiornik wodny i który posiada kolnierz, wy¬ stajacy ze strony przeciwnej niz strona, po której osadzony jest zbiornik wodny, znamienny tym, ze kolnierz (34) kolektora styka sie bezposrednio z zebrem krancowym (20i) zamontowanym na od¬ cinku (21, 22) rury przechodzacym z owalnego przekroju poprzecznego w kolowy przekrój po¬ przeczny. 2. Wymiennik ciepla wedlug zastrz. 1, znamien¬ ny tym, ze odcinek (21, 22)[ rury (1), na którym jest zamontowane krancowe zebro (20^, ma dlu¬ gosc (1) co najwyzej równa 0,2 dlugosci wiekszej osi (3) owalnego przekroju poprzecznego rury, wzglednie co najwyzej równa 0,5 dlugosci mniej¬ szej osi (4) owalnego przekroju poprzecznego ru¬ ry (1). 3. Wymiennik ciepla wedlug zastrz. 2, znamien¬ ny tym, ze sredni obwód konca (5) rury (1) o ko¬ lowym przekroju poprzecznym jest wiekszy od sredniego obwodu rury (1) o owalnym przekroju poprzecznym. 4. Wymiennik ciepla wedlug zastrz. 2 albo 3 znamienny tym, ze srednica konca (5) rury (1) o kolowym przekroju poprzecznym jest mniejsza od wiekszej osi (3) owalnego przekroju poprzeczne¬ go rury (1). 5. Wymiennik ciepla wedlug zastrz. 2, znamien¬ ny tym, ze stosunek miedzy dlugoscia wiekszej osi (3) i mniejszej osi (4) owalnego przekroju po¬ przecznego rury (1) wynosi od 1,5 do 2,5. 6. Sposób wykonania wymiennika ciepla z rur o owalnym przekroju poprzecznym, których kon¬ ce odksztalca sie na przekrój kolowy dla umozli¬ wienia polaczenia ich z obrzezami kolowych otwo¬ rów kolektora, znamienny tym, ze koniec rury o owalnym przekroju poprzecznym odksztalca sie w kolowy przekrój poprzeczny w dwóch etapach, przy czym w pierwszym etapie koniec rury pod¬ daje sie sciskaniu wzdluz jej wiekszej osi, a w drugim etapie wtlacza sie do otworu konca rury stempel o kolowym przekroju poprzecznym, któ¬ rego srednica jest równa wymaganej/ srednicy go¬ towego konca rury o przekroju kolowym. 7. Sposób wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze sciskania konca rury dokonuje sie za pomoca dwóch szczek posiadajacych jednakowe wglebie¬ nia pólcylindryczne o nieco wiekszym promieniu niz wymagany promien gotowego konca rury o kolowym przekroju poprzecznym. 8. Sposób wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze stempel wtlacza sie do otworu konca rury przed promieniowym sciskaniem tego konca rury. 9. Sposób wedlug zastrz. 8, znamienny tym, ze promieniowego sciskania rury dokonuje sie rów¬ nomiernie przez nasadzenie na ten koniec rury cylindrycznego pierscienia o kolowym otworze, którego srednica równa jest wymaganej zewnetrz¬ nej srednicy gotowego konca rury. 10. Sposób wedlug zastrz. 9, znamienny tym, ze nasadzony pierscien na koniec rury przemieszcza sie wzdluznie przy pozostawionym stemplu wew¬ natrz tego konca rury. 11. Sposób wedlug zastrz. 8, znamienny tym, ze stosuje sie stempel ze lbem o owalnym przekroju poprzecznym, którego os wieksza równa jest wy¬ maganej srednicy wewnetrznej gotowego konca jury, a os mniejsza równa jest mniejszej osi owal¬ nego przekroju poprzecznego konca rury, zas kor¬ pus stempla ma przekrój kolowy o srednicy rów¬ nej wymaganej wewnetrznej srednicy gotowego 10 15 20 25 30 M 40 41 50 55 60126 340 9 konca rury, przy czym leb stempla wtlacza sie do otworu rury nie odksztalcajac jej, nastepnie stempel obraca sie woikól jego osi wzdluznej, az koniec rury przybierze ksztalt zblizony do piers¬ cienia, po czym wstrzymuje sie obrót stempla w pozycji takiej w jakiej zostal wprowadzony i wreszcie wtlacza sie do otworu rury kolowy kor¬ pus stempla. 10 12. Sposób wedlug zastrz. 6 albo 11, znamienny •tym, ze po nadaniu koncom rur kolowego prze¬ kroju poprzecznego i po wprowadzeniu ich do otworów kolektora, zwieksza sie srednice konców rur przez ich ponowne rozszerzenie dla zapobie¬ zenia osiowego przesuniecia sie tych konców rur wzgledem otworów kolektora.126 340 Fig.4 Fig. 5 Fig. 17 69 r" .70 I 68126 340Fig.8 1126 340 Fig.9 Fi9.10 Sklad: B0Z.Grafc Druk: Prac.Poligraficzna UP PRL Naklad 100 egz. Cena 100 zl. PL PL PL