Przedmiotem wynalazku jest sposób chwytania nitki przedzy i doprowadzania jej do cewki nawo¬ jowej po kazdorazowej wymianie cewki pelnej na cewke pusta w procesie przedzenia lub przewijania przedzy. * Przedmiotem wynalazku jest takze urzadzenie do chwytania nitki przedzy i doprowadzania jej do cewki nawojowej po kazdorazowej wymianie cewki pelnej na cewke pusta w procesie przedzenia lub przewijania przedzy, stosowane w przedzarkach wzglednie przewijarkach posiadajacych walki wy¬ dajace nitke przedzy.Znany z opisu patentowego RFN DOS nr 2 332 327 sposób chwytania nitki przedzy i doprowadzania jej do cewki nawojowej polega na tym, ze dla wy¬ miany cewki pelnej na cewke pusta i utworzenia rezerwy nitki przedzy przerywa sie nitke miedzy cewka nawojowa i walkami wydajacymi, a pow¬ staly koniec nitki doprowadza sie do aparatu przy¬ ssawkowego. Nastepnie po wymianie pelnej cewki na cewke pusta, chwyta sie wystajacy koniec nitki z aparatu przyssawkowego i doprowadza sie go do pustej cewki, zaciska miedzy koncem cewki pustej i czescia wspólpracujaca z nia obrotowo, po czym odcina sie nitke znajdujaca sie miedzy aparatem przyssawkowym a punktem jej zacisku w ustalo¬ nej odleglosci od pustej cewki. Poniewaz aparat przyssawkowy, zwlaszcza w przypadku przedzy grubej, nie jest w stanie te nitke przedzy wy¬ ciagnac, spietrza sie luiec ona w sposób niekon¬ trolowany miedzy glównymi walkami wydajacymi i aparatem przyssawkowym, co prowadzi do za¬ klócen w nawijaniu, az do chwili zuzycia zapasu nitki przedzy. 5 Celem wynalazku jest opracowanie spesobu i urzadzenia zapobiegajacego przeciw spietrzaniu sie przedzy miedzy glównymi walkami wydajacy!® i aparatem przyssawkowym w czasie wymian|, cewki tak, aby od poczatku do konca nitka przedzL io prawidlowo nawijala sie na cewce. if Cel ten zgodnie z wynalazkiem osiagnieto dzieki temu, ze powoduje sie wymuszony ruch nitki przedzy co najmniej na czesci odcinka rozciagaja¬ cego sie. od walków wydajacych do aparatu przy- W stawkowego, a nastepnie chwyta sie nitke przedzy na odcinku jej wymuszonego ruchu i doprowadza sie do cewki nowojowej.Urzadzenie do chwytania nici charakteryzuje sie tym, ze miedzy glównymi walkami wydajacymi * i aparatem przyssawkowym sa umieszczone pomoc¬ nicze walki wydajace. Dalsza cecha wynalazku jest to, ze pomoenfcze walki wydajace sa umieszczone obok glównych walków wydajacych, a miedzy glównymi walkami wydajacymi i pomocniczymi 9 walkami wydajacymi znajduja sie elementy zmie¬ niajace kierunek ruchu nitki przedzy.Celowo, glówne walki wydajace i pomocnicze po¬ siadaja wspólny walek napedzajacy i osobne walki ,0 dociskowe. . ..„j 110 858.3 110 858 4 Prowadzenie nitki przedzy ze strefy przymuso¬ wego transportu do obszaru cewki odbywa sie za pomoca chwytaka, posiadajacego na swym koncu roboczym dwa prowadniki zmieniajace kierunek nitki przedzy i dajacego sie przesuwac wraz z. nimi az do obszaru aparatu przyssawkowego.Zgodnie z wynalazkiem prowadnik zmieniajacy kierunek ruchu nitki przedzy, znajdujacy sie po stronie dalszej od srodka cewki przechodzi w wy¬ brania biegnace skosnie w kierunku konca robo¬ czego i strefy wymuszonego ruchu nitki przedzy, a na jego koncu umieszczony jest na stale nozyk.Prowadnik zmieniajacy kierunek ruchu nitki przedzy znajdujacy sie po stronie blizszej srodka cewki jest przy tym uksztaltowany jako wybranie w ksztalcie litery IX, które na swym koncu, polo¬ zonym po stronie przeciwleglej strefie wymuszo¬ nego ruchu nitki przedzy, jest otwarte. Celowym jest, azeby przy tym urzadzenie chwytajace : nic bylo wykonane jako nosek skierowany zgodnie z kierunkiem obrotu cewki, umieszczony na" obwo¬ dzie kolnierza o srednicy wiekszej niz srednica cewki i azeby prowadnik zmieniajacy kierunek ruchu nitki przedzy znajdujacy sie dalej od srodka cewki, czyli w obszarze zasiegu noska chwytako¬ wego, siegal glebiej w strone osi cewki anizeli pro¬ wadnik zmieniajacy kierunek ruchu nitki przedzy znajdujacy sie blizej srodka cewki. Szczególnie ko¬ rzystnym okazalo sie przy tym takie uksztalto¬ wanie kolnierza, w którym posiada on pierscie¬ niowe wybranie obejmujace czesciowo koniec cewki oraz obwód zewnetrzny o srednicy wiekszej od srednicy cewki zmniejszajacej sie stozkowo w kie¬ runku srodka tej cewki.Na. skutek wymuszonego ruchu nitki przedzy jest ona nawet przy wyzszej numeracji zawsze wyda¬ wana pewnie tak, ^ze przed chwytakiem nie ma miejsca sklebiania sie przedzy, które to sklebianie musialoby pózniej, po zwolnieniu nit^i przez chwy¬ tak, byc likwidowane. Tym .samym unika sie nie- równomiernósci w nawijaniu przedzy i zwiazanych z tym zaklócen. Z powodu istnienia wymuszonego wydawania nitki przedzy, nie jest potrzebne ste¬ rowane urzadzenie tnace, poniewaz nitka przedzy jest dzieki 'l wspóldzialaniu wymuszonego ruchu z noskiem chwytakowym wprowadzana w obszar stacjonarnego noza. Tym samym przeciecie nitki przedzy odbywa sie zawsze w tej samej fazie pracy.Wynalazek, jest^blizej wyjasniony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przed¬ stawia punkt przedzacy urzadzenia wedlug wyna¬ lazku w perspektywie wraz z czesciami przyna¬ leznymi, fig. 2 — podstawowa czesc chwytaka w perspektywie, fig. 3 — czesc cewki i kolnierza cewki' w wykonaniu wedlug wynalazku w prze¬ kroju wzdluznym.W.przedzarkach bezwrzecionowych wedlug fig. 1 nitka przedzy 5 wytwarzana przez schematycznie przedstawiony punkt przedzacy 1 jest wydawana ciagle przez walki wydajace 10, 11 i nawijana na cewk*e 2, która napedzana jest w pokazanym polo¬ zeniu roboczym przez walek 20 na zasadzie tarcia.Cewka 2 jest utrzymywana elastycznie miedzy dwoma uchwytami 22 i 23 obracajacymi sie wokól osi 21. Przed walkiem 20 umieszczony jest wodzik 24 umocowany na ruchomej listwie 25.Miedzy glównymi walkami wydajacymi 10, 11 i walkiem napedzajacym 20 cewke jest umieszczony 5 poza obszarem 50 -przebiegu nitki przedzy, kanal zasysajacy 3 wraz z umocowanym do niego apa¬ ratem przyssawkowym 30, wykonanym jako przy¬ ssawka powietrzna, która moze byc zamykana po¬ krywa 31. Przy kanale zasysajacym 3 jest umiesz- 10 czony prowadnik 32 kompensujacy naprezenie nitki.Miedzy glównymi walkami wydajacymi 10, 11 i aparatem przyssawkowym 30 sa umieszczone w odpowiednim miejscu pomocnicze walki wyda¬ jace 10, 12. Celem umozliwienia dobrego chwyta- 15 nia nitki przedzy 5 miedzy glównymi walkami wy¬ dajacymi 10,-11, jak to bedzie pózniej jeszcze blizej wyjasnione, sa umieszczone korzystnie pomocnicze walki wydajace 10, 12. Ponadto miedzy glównymi 'walkami wydajacymi. 10, 11 i pomocniczymi wal- |0 kami wydajacymi 10, 12 znajduja sie elementy 13, 14 zmieniajace kierunek ruchu nitki przedzy.W przedstawionym korzystnym wykonaniu glówne walki wydajace 10, 11 *i pomocnicze walki wyda¬ jace 10, 12 posiadaja jeden wspólny walek nape- 2fi dzany 10 i indywidualne walki dociskowe 11 wzgle¬ dnie 12. i -Przez rozmieszczenie obok siebie glównych wal¬ ków wydajacych 10, 11 i pomocniczych walków wydajacych 10, 12 powstaje odcinek 51 nitki prze- 30 dzy, ciagnacy sie zasadniczo poprzecznie do kie¬ runku 50 biegu nitki. Jest to szczególnie korzystne do chwytania nitki przedzy 5 i jej doprowadzania do obszaru urzadzenia chwytakowego, umieszczo¬ nego na krawedzi cewki. Urzadzenie chwytakowe 35 moze byc wykonane róznie i moze byc umieszczone na cewce 2 lub na tarczy 6 tej cewki. Wedlug fig. 1, która przedstawia zalecane wykonanie, na obwodzie tarczy 6 cewki umieszczony jest nosek 60, który skierowany jest zgodnie z kierunkiem 26 obrotu 40 cewki 2.Do chwytania nitki przedzy 5 przewidziano chwytak 4. Chwytak ten (fig. 1 i 2) posiada raczke 40, na której osadzony jest korpus 41. Korpus 41 o ksztalcie prostopadloscianu posiada na swoich, 45 lezacych na przeciw siebie plaszczyznach bocznych po jednej plycie 42 wzglednie 43 z prowadnikami 44 wzglednie 45 zmieniajacymi kierunek nitki przedzy.Te prowadniki znajduja sie na koncach plyt 42 wzglednie 43 przeciwleglych raczce uchwytu. Plyta M 43 posiada po przeciwnej stronie prowadnika 45 i po stronie przeciwnej raczki 40 chwytaka, dalsze wybranie, 46.Przedstawione powyzej urzadzenie pracuje naste¬ pujaco. • 55 Podczas normalnego procesu przedzenia nitka przedzy 5 jest wydawana przez glówne walki wy¬ dajace 10, 11 z punktu formujacego przedze 1 (fig. 1) i nawijana na cewke 2. Jesli cewka zostanie wypelniona tak, ze zajdzie "koniecznosc jej wy¬ go miany na cewke pusta 2, cewka pelna (nie poka¬ zana) zostaje odsunieta za pomoca uchwytu 22 od wlka 2, przy czym nitka przedzy 5 biegnaca od walków wydajacych 10, 11 do cewki zostaje prze¬ rwana. Poczatek nitki przedzy 5 wydawanej przez 65 glówne walki wydajace 10, 11 z punktu wytwo- /\ 5 110 858 6 rzenia przedzy 1 zostaje wprowadzony do aparatu przyssawkowego 30 wykonanego jako powietrzna dysza ssaca i ciagle przez nia zasysana. Nitka przedzy 5 przebiega teraz wzdluz linii 52. Cewka pelna zostaje zastapiona przez cewke pusta 2.Przy pomocy wyhjania 46. w chwytaku 4 zostaje uchwycona nitka przedzy 5 biegnaca wzdluz linii 52 i przeprowadzona pod elementem 14 zmieniajacym kierunek ruchu nitki. Nit^a przedzy 5 znajdujaca sie w linii zacisku na koacu pomocniczego walka wydajacego 12 zostaje teraz samoczynnie wprowa¬ dzona w linie zacisku pomocniczych walków wy¬ dajacych 10, 12 i wyciagana z pomiedzy glównych walków wydajacych 10, 11. Miedzy glównymi wal¬ kami wydajacymi 10, 11 i walkami pomocniczymi 10, 12 zostaje w ten sposób utworzona strefa 15 wymuszonego ruchu nitki przedzy, ~w której nitka przedzy przebiega praktycznie- bez rozciagu.Osoba obslugujaca maszyne chwyta przy pomocy prowadników 44 i 45 odcinek 51 nitki przedzy w strefie 15 wymuszonego ruchu i prowadzi ja rozciagnieta na ksztalt petli 53 do noska 60 chwy¬ tajacego nic na kolnierzu 6 cewki. W tym czasie nitka przedzy 5 jest prowadzona z pomocniczych walków wydajacych 10, 12 przez prowadniki 44 i 45, a szybkosc wyciagania nici jest wolniejsza od szybkosci jej wydawania. W ten sposób jest zagwa¬ rantowane, ze nitka jest zawsze naprezona w stre¬ fie 15 wymuszonego ruchu, co zapobiega spietrza¬ jacemu gromadzeniu sie przedzy. Nosek chwyta¬ kowy 60 chwyta naprezona nitke przedzy 5 i wciaga ja w linie nacisku miedzy cewka 2 i walkiem na¬ pedzajacym 20. Odcinek nitki przedzy rozciagajacy sie od noska chwytajacego 60 do elementu 14 zo¬ staje przerwany, . podczas gdy nitka przedzy 5 biegnaca od glównych walków wydajacych 10, 11 do cewki 2 zostaje na te cewke nawijana. Ponie¬ waz nitka przedzy 5 dopiero dzieki powstaniu na¬ prezenia dociera do pewnej chwiji w obszar rucho¬ mego wodzika 24, na koncu cewki 2 tworza sie liczne uzwojenia rezerwowe.Wazne jest dla wynalazku zeby nitka przedzy 5 biegnaca od glównych walków wydajacych 10, 11 do aparatu przyssawkowego 30, zostala doprowa¬ dzona do pomocniczych walków wydajacych 10, 12 i uchwycona w strefie 15 ruchu wymuszonego, oraz by mogla byc wyciagnieta az do obszaru urzadze¬ nia chwytakowego. W ten sposób unika sie nawet przy grubszej numeracji przedzy gromadzenia sie jej miedzy walkami wydajacymi i chwytakiem 4.Na skutek wymuszonego ruchu nitki przedzy 5, nitka ta znajduje sie pod ciaglym naprezeniem tak, ze urzadzenie przecinajace nie musi byc w ogóle sterowane. Dlatego tez wedlug przedstawionego wynalazku (fig. 2) prowadnik 45 zmieniajacy kie¬ runek ruchu nitki przedzy znajdujacy sie po stro¬ nie przeciwleglej srodka 27 cewki 2 przechodzi w wybranie 47, które przebiega w stosunku do po¬ lozenia roboczego przy cewce 2, skosnie w kierunku konca przeciwleglego raczce 40 oraz strefie 15 wy¬ muszonego ruchu nitki przedzy, a na drugim koncu jest umieszczony stacjonarny nóz 48.Przy naciaganiu nitki przedzy 5 do obszaru urza¬ dzenia chwytajacego nitka przedzy znajduje sie w prowadnikach 4* i 45 zmieniajacych kierunek ruchu nitki, a wiec nie znajduje sie w obszarze stacjonarnego noza 48. Dopiero, gdy urzadzenie chwytakowe chwyci nitke przedzy 5 i wciagnie ja w linie zacisku miedzy walkiem 20 i cewke 2, do- 5 ciera ona do obszaru noza 48. Nitka przedzy 5, na skutek naprezenia wyciagu, któremu podlega w strefie transportu wymuszonego 15, jest dociskana silnie do noza 48 i przecinana. Poniewaz moment przeciecia zalezy od polozenia urzadzenia chwyta- 19 jacego, a tym samym od polozenia nitki .przedzy 5, zapewnia to zawsze jednakowo dlugi koniec nitki.Aby móc sterowac iloscia zwojów rezerwowych nitki przedzy prowadnik 44 zalamujacy kierunek biegu nitki, znajdujacy sie po stronie srodka 27 lf cewki jest wykonany jako wybranie w ksztalcie litery. V, które na koncu przeciwleglym do strefy 15 wymuszonego ruchu nitki przedzy jest otwarte.Na koncu plyty 42 lezacym po stronie przeciwnej do raczki 40 znajduje sie, miedzy prowadnikiem 44 ^ zalamujacym kierunek biegu nitki przedzy i kon¬ cem plyty, nosek 49, przez co -prowadnik 44 dziala dwustronnie. Oprócz przesuwania nitki przedzy 5 przed urzadzenie chwytakowe, prowadnik 44 do odchylania nitki dziala swym noskiem 49 tak, ze 35 nitka przedzy 5 biegnaca od glównych walków wy¬ dajacych 10, 11 przez strone zewnetrzna plyty 42, przez prowadnik 44, po stronie wewnetrznej noska 49 do cewki 2, nie moze dostac sie w obszar rucho¬ mego wodzika 24, tak dlugo jak dlugo chwytak 4 30 znajduje sie w polozeniu przekazywania nitki przedzy na cewke. Czasokres, w którym pracownik przetrzymuje chwytak 4 w tym polozeniu okresla ilosc zwojów rezerwowych.Urzadzenie chwytakowe moze byc wykonane M róznie; na przyklad jako szczotka. Jednakze w przedstawionym i opisanym wykonaniu urzadzenie chwytakowe jest wykonane jako nosek 60, obraca¬ jacy sie w kierunku 26 obrotów cewki, umieszczony na kolnierz 6 o srednicy wiekszej od srednicy 40 cewki 2. Nitka przedzy 5 moze byc przekazana w bardzo pewny sposób noskowi 60, gdy prowadnik 45 zmieniajacy kierunek ruchu nitki, znajdujacy sie po stronie przeciwnej od srodka 27 cewki, w ob¬ szarze roboczym noska 60 siega dalej w kierunku 45 osi cewki 28 anizeli prowadnik zmieniajacy kie¬ runek ruchu nitki znajdujacy sie blizej srodka 27 cewki. Celem umozliwienia spadniecia zwojów rezerwowych z cewki 2 po zdjeciu pelnej cewki, jest szczególnie korzystne, gdy kolnierz 6 cewki jest 50 tak wykonany, ze posiada on wybranie 6i obej¬ mujace czesciowo cewke 2, które moze byc pierscie¬ niowe i posiada powierzchnie zewnetrzna 62 na¬ chylona w kierunku srodka 27 cewki (fig. 3). Pod¬ czas tworzenia zwojów rezerwowych sa one pro- 59 wadzone przez stozkowe powierzchnie zewnetrzne 62 kolnierza 6 w kierunku cewki 2 tak, ze przy pelnej cewce posiadaja one okreslona odleglosc od krawedzi cewki. Na skutek naprezenia wytworzo¬ nego w strefie 15 wymuszonego ruchu nitki przedzy, m zwoje rezerwowe ukladaja sie od samego poczatku, w takim polozeniu, w którym posiadaja one nie¬ zbedna odleglosc od krawedzi cewki.Wynalazek umozliwia przy wymianie cewek od samego poczatku pewne nawijanie nitki przedzy 5 w na nowej cewce 2. Przedmiot wynalazku moze byc7 IW 658 8 przy tym zmieniany w róznoraki sposób. Nie jest równiez nizbedne, azeby chwytak 4 byl stosowany w sposób reczny, lecz moze on stanowic czesc skla¬ dowa urzadzenia automatycznego przewidzianego : indywidualnie na kazdy punkt przedzacy lub na wieksza ilosc tych punktów. W tym ostatnim wy¬ padku chwytak moze byc umieszczony przykla¬ dowo na wózku lub saniach przejezdnych wzdluz maszyny posiadajacej wieksza ilosc punktów prze¬ dzacych/ Wózek. taki lub sanie moga przejezdzac w odpowiedni sposób do kazdego punktu przedza¬ cego. Nie jest równiez konieczne, azeby nitka przedzyv 5 byla rozciagana przez jej wydluzenie az do obszaru pracy urzadzenia chwytakowego. Co wiecej, walki wydajace 10, 11 wzglednie pomo¬ cnicze 10, 12 moga byc tak wykonane, azeby przy odpowiednim dzialaniu ciagnacym na nitke mógl powstac pewien poslizg, umozliwiajacy wyciaganie nitki przedzy w postaci petki 53. Gdy aparat przy¬ ssawkowy wywiera na nitke przedzy duza sile, ' w pewnych okolicznosciach, przy cienkiej nume¬ racji' przedzy pomocnicze walki wydajace 10, 12 moga byc zbedne.V . Zastrzezenia patentowe " \ ¦ -...?¦ 1. Sposób chwytania nitki przedzy i- doprowa- '¦¦: dzania jej do cewki nawojowej po kazdorazowej '., wymianie cewki pelnej na cewke pusta w pro¬ cesie przedzenia lub przewijania przedzy, zna- • -'?mienny' tym, ¦¦» ze powoduje . sie wymuszony ruch nitki przedzy co najmniej na czesci odcinka roz- i ciagajacego s*C od glównych walków wydajacych do aparatu przyssawkowego, a nastepnie chwyta ¦'* sie .nitke przedzy na odcinku jej wymuszonego -ruchu i doprowadza sie do cewki nawojowej. 2., Urzadzenie do ch-wytania nitki przedzy i do- ¦¦¦ prowadzania jej do cewki nawojowej po kazdora- '.-. zowej wymianie cewki pelnej na cewke pusta w procesie przedzenia lub przewijania przedzy, , z .walkami wydajacymi nitke przedzy, znamienne tym, ze miedzy glównymi walkami wydajacymi (10, Jl) i aparatem przyssawkowym (30) sa umiesz¬ czone pomocnicze walki wydajace (10, 12). .: 3. -Urzadzenie wedlug zastrz. 2, znamienne tym, - :ie pomocnicze walki wydajace (10, 12) sa umiesz- ^cisone obok glównych walków wydajacych (10, 11), a miedzy glównymi walkami wydajacymi <1€, 11) i pomocniczymi walkami wydajacymi (10, 12) sa elementy (13, 14) zmieniajace kierunek ruchu nitki przedzy. 4. Urzadzenie wedlug zastrz. 3, znamienne tym, ze glówne walki wydajace. (10, 11) i pomocnicze walki wydajace (10, 12) posiadaja wspólny walek napedzajacy (10), ale oddzielne walki dociskowe (U, 12). 5. Urzadzenie do chwytania nitki przedzy i do¬ prowadzania jej do cewki nowojowej po kazdora¬ zowej wymianie cewki pelnej na cewke pusta w procesie przedzenia lub przewijania przedzy, z urzadzeniem chwytajacym nitke przedzy w po¬ blizu krawedzi cewki, jak równiez z chwytakiem, który posiada na swym koncu roboczym dwa pro¬ wadniki zmieniajace kierunek biegu nitki przedzy, znamienne tym, .ze prowadnik (45) zmieniajacy . kierunek nitki przedzy znajdujacy sie po stronie dalszej od srodka (27) cewki przechodzi w wybra¬ nie (47), które jest skierowane skosnie w kierunku konca roboczego i w kierunku strefy (15) wymu¬ szonego ruchu' nitki przedzy, a na koncu tego wy¬ brania umieszczony jest stacjonarny nóz (48). 6. Urzadzenie wedlug zastrz. 5, znamienne tym, ze prowadnik (44) zmieniajacy kierunek ruchu nitki przedzy, zwrócony do srodka (27) cewki ma wy¬ branie w ksztalcie litery V, które jest otwarte na swym koncu przeciwleglym do strefy wymuszonego - ruchu nitki przedzy. 7. Urzadzenie wedlug zastrz. 5 albo 6, znamienne tym, ze nosek chwytakowy (60) jest umieszczony na kolnierz (6) o srednicy wiekszej od srednicy cewki (2), a prowadnik (45) zmieniajacy kierunek ruchu nitki przedzy jest umieszczony dalej od srodka (27) cewki w obszarze roboczym noska chwytakowego (60) i siega dalej w kierunku osi cewl.i (28) anizeli prowadnik (44) zmieniajacy kie¬ runek ruchu nitki przedzy znajdujacy sie blizej srodka (27) cewki. 8. Urzadzenie wedlug zastrz. 7, znamienne tym, ze kolnierz (6) cewki posiada wybranie (61) obej¬ mujace czesciowo cewke (2) oraz powierzchnie zew¬ netrzna (62) wystajaca pierscieniowo nad koniec cewki (2) i opadajaca stozkowo w kierunku srodka (27) cewki. 10 15 20 25 30 35 40110 858110 858 48- U' V k2 J Fig.2 40 1 61 62 u f^A^j' 4-6 tu Fig.3 OZGraf. Z.P. Dz-wo, z. 445 (115+20) 11.81 Cena 45 zl PL