Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie steru¬ jace do poziomego prowadzenia urabiarki w pro¬ wadnicy zwlaszcza struga, skladajace sie z dra¬ gów wysiegnikowych, które w plaszczyznie pio¬ nowej sa polaczone w sposób wychylny z prowad¬ nica i które swymi koncami ,sa wisiparte w prowad¬ nicach dragowych umieszczonych na progach spagowych obudowy kroczacej w sposób prze¬ suwny w kierunku krocizenia i wychylny w pla¬ szczyznie pionowej, przy czyni dla nastawienia katowego przewidziane sa urzadzenia nastawcze umieszczone na dragach wysieignikowych, zwla¬ szcza cylinder sterowniczy.Znane sa wysiegnikowe urzadzenia sterownicze, w których przez wychylenie prowadnicy struga mozna nastawic poziom ciecia struga tak, ze zlo¬ ze wydobywa sie w okreslonych plaszczyznach ciecia. W urzadzeniach tych stosuje sie jako dra¬ gi wysiegnikowe, dragi sprezyste, lktórych przed¬ nie konce sa ze soba polaczone za pomoca belki nosnej i sa przylaczone przegubowo do przenosni¬ ka przodkowego. Dragi sprezyste posiadaja na swych tylnych koncach jarzmo prowadzace, pod¬ parte w prowadnicach jarzmowych progów spago¬ wych. Cylindry nastawcze sa zamocowane przegu¬ bowo na przedniej belce nosnej dragów sprezy¬ stych i sa polaczone z elementami przylaczenio¬ wymi znajdujacymi sie na przenosniku od stro¬ ny podsadzka. Takie urzadzenia sterownicze po¬ siadaja te zalete, ze dragi wysiegnikowe stano¬ wia podpore dla prowadnicy struga L dla prze¬ nosnika przodkowego, dzieki czemu zwieksza sie ich statecznosc poprzeczna.Znane tego rodzaju urzadzenia sterownicze sto¬ suje sie w polaczeniu z kroczacymi elementami obudowy, jak przede wszystkim z obudowa tar¬ czowa posiadajaca dzielone progi spagowe. Obyd¬ wie czesci progów spagowych elementów obudo¬ wy, na zwróconych ku sobie stronach, posiadaja io przebiegajace równolegle prowadnice jarzmowe, w których slizga sie kamien jarzma z nasadkami czopowymi. Uzyskuje sie przez to sprzezenie oby¬ dwóch czesci progów spagowych, które w duzym stopniu przeszkadza mozliwosci nastawiania cze- 15 sci progów spagowyich na nierównosciach spagu.Celem wynalazku jest wykonanie takiego wy¬ siegnikowego urzadzenia sterowniczego wymie¬ nionego na wstepie rodzaju, aby mozna bylo je stosowac równiez w kroczacych elementach obu- 20 dowy z jednoczesciowymi progami spagowymi, z równoczesnym nastawieniem czesci polaczonych poprzez dragi wysiegnikowe^ jednak bez wywie¬ rania przy tym niekontrolowanego wplywu na sterowanie poziomu. 2g Cel ten zostal osiagniety w rozwiazaniu wedlug wynalazku w ten sposób, ze dragi wysiegnikowe maja dodatkowo ograniczony ruch wychylny na wszystkie strony, a ich prowadnice sa umieszczo¬ ne na zewnetnznej stronie progu spagowego. 30 zwróconej do sasiedniego elementu obudowy. 109 9063 109 906 4 Prowadnica dragowa sklada sie korzystnie z rury prowadzacej, w której prowadzony jest wychyl- sie Tarylk5waty * element prowadzacy, umiesz¬ czony na koncu draga wysiegnikowego.Przy takitm wykonaniu wysiegnikowego urza¬ dzenia sterowniczego, prowadnice dragów znaj¬ duja sie na zewnetrznych stronach progów spa¬ gowych, przez co znajduja sie one w przestrzeni miedzy programi spagowymi sasiednich elemen¬ tów obudowy. Progi spagowe elementów obudowy moga byc przy tym jedno — lub wieloczesciowe.Wazne jest przy tym, aby urzadzenie sterownicze dawalo mozliwosc ruchu bocznego i w góre tak, aby czesci sprzezone popnzez urzadzenie sterow¬ nicze, to znaczy, przenosnik przodkowy z prowad¬ nica struga i elementy obudowy mogly sie po¬ ruszac niezaleznie od siebie w kierunku pionowym i/lub na boki, bez wywierania przy tym niekon¬ trolowanego wplywu na urzadzenie sterownicze.Riura prowadzaca isklada sie z cylindrycznej rury o zamknietym obwodzie, w której prowadzony jest drag wysiegnikowy w taki sposób, jak drag tlokowy, przy czyim tlok tworzy barylkowaty ele¬ ment prowadzacy. Srednica draga wysiegnikowego jest tak dobrana, ze ma on w rurze prowadzacej dostaiteczsnie duzy luz ruchowy ze wszystkich stron.• Istnieje równiez mozliwosc zastosowania rury prowadzacej rozcietej w kierunku wzdluznym.W tym przypadku, element prowadzacy porusza¬ jacy sie w rurze prowadzacej jetst polaczony z tylnym koncem wysiegnika poprzez element sprzegajacy wchodzacy w szczeline rury prowa¬ dzacej. Przy tym wykonaniu urzadzenia stero¬ wniczego równiez zaleca sie taki uklad, aby dra¬ gi wysiegnikowe mialy dostatecznie duza swobo¬ de ruchu zarówno w kierunku na boki jak tez w góre w stosunku do prowadnicy wysiegni¬ kowej. Jako dragi wysiegnikowe stosuje sie celo¬ wo znane dragi sprezyste. Przy tym, wedlug wy¬ nalazku istnieje równiez mozliwosc sprzegania parami dwóch umieszczonych pionowo jeden nad drugim dragów sprezystych w jedna belke wysie¬ gnikowa, przy czym na koncu obydwóch dragów sprezystych jest umieszczony wspólny element prowadzacy. Prowadnice dragowe sa celowo po¬ laczone z progami spagowymi w sposób laitiwy do rozlaczenia, co na przyklad moze byc dokonane za pomoca polaczenia kolnierzowego lub podobnego.Korzystnie wykonuje sie je w ten sposób, ze znajduje sie ono tylko na czesci dlugosci progu spagpwego, a mianowicie od tylnego konca do mniej wiecej srodka progu spagowego. Wedlug wynalazku istnieje tez mozliwosc laczenia prowad¬ nic dragowych z programi spagowymi w sposób przestawny na boki i/lub w góre w tym celu, aby sprzezone poprzez wysiegnikowe urzadzenie ste¬ rownicze czesci urzadzenia transportowego i obu¬ dowy kroczacej, mozna bylo odpowiednio ustawic wzgledem siebie. Poniewaz prowadnice dragowe sa umieszczone miedzy programi spagowymi sa¬ siednich, przesuwnych niezaleznie od siebie ele¬ mentów obudowy, to moga one sluzyc wedlug zy¬ czenia* zarówno do wzajemnego prowadzenia i/lub do ustalania odstepu sasiednich elementów obu¬ dowy.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia wysiegnikowe urzadzenie sterownicze wedlug wynalazku, pokazane schematycznie w perspektywie, czesciowo w przekroju, fig. 2 i 3 — urzadzenie sterownicze wedlug wynalazku w in¬ nym przykladzie wykonania, w widoku czescio¬ wym bocznym lub czesciowym z góry, fig. 4 — urzadzenie wedlug wynalazku w nastepnym przy¬ kladzie wykonania w widoku jak na fig. 1, fig. 5 — urzadzenie wedlug fig. 4 w przekroju wzdluz linii V — V, fig. 6 — wysiegnikowe urzadzenie sterownicze w kolejnym przykladzie wykonania, w przekroju wedlug fig. 5.Figura 1 przedstawia korzystny przyklad wyko¬ nania wysiegnikowego urzadzenia sterowniczego wedlug wynalazku. Urzadzenie to zaWera drag wysiegnikowy 10 wykonany jako drag sprezysty i prowadnice 11 draga, skladajaca sie z rury pro¬ wadzacej o zamknietym obwodzie, w której otwar¬ ty z przodu koniec wchodzi w drag wysiegnikowy 10. Dag wysiegnikowy 10 posiada na tylnym swym koncu od strony podsadzki barylkowaty element prowadzacy 12, którego srednica zewnetrzna jest równa srednicy wewnetrznej cylindrycznej rury prowadzacej 11. Poniewaz srednica draga wysieg¬ nikowego 10 jest znacznie mniejsza od srednicy wewnetrznej rury prowadzacej 11, to drag wysieg¬ nikowy 10 ma ze wszystkich stron wewnatrz ru¬ ry 11 az do zderzaka znajdujacego sie na jej we¬ wnetrznej scianie luz umozliwiajacy jego ruchy.Liczba 13 jest oznaczony próg spagowy elementu obudowy kroczacej, na przyklad kozla obudowy ,^ zestawu obudowy, korpusu obudowy tarczami, i tym podobnego elementu, z którego zewnetrzna strona 14 zwrócona do sasiedniego elementu obu¬ dowy, polaczona jest rura prowadzaca 11. Pola¬ czenie to nastepuje za pomoca plytek kolnierzo¬ wych 15 zamocowanych na rurze prowadzacej i srub 16. Polaczenie rury prowadzacej 11 z po¬ szczególnymi elementami obudowy moze byc takie, ze umozliwia przestawienie w góre i/lub na boki. prowadnic dragowych w stosunku do progów spa¬ gowych. Nastawienie wysokosci moze nastepowac- na przyklad w ten sposób, ze otwory sluzace do wkrecenia srub 16 do plyty kolnierzowych 15 sa wykonane jako. pionowe otwory podluzne lub po¬ dobnie. Dla nastawienia bocznego moga byc umie¬ szczone podkladki lub podobne elementy miedzy plytami kolnierzowymi 15. i powierzchniami bocz¬ nymi progów spagowych 13.Dragi wysiegnikowe 10 sa zaopatrzone na swych przednich koncach w widlowe lby 17, którymi dragi sa polaczone w sposób wychylny poprzez przegub 18 osia przegubowa ze wspornikiem przy¬ laczeniowym 20, przebiegajaca w kierunku wzdluz¬ nym przenosnika przodkowego 19, który to wspor¬ nik jest zamontowany na przenosniku od strony* podsadzki. Pomiedzy wspornikiem przylaczenio-' wym 20 i lbem 17 jest zamocowany przegubowo hydrauliczny cylinder nastawczy 21. Cylinder na— stawczy 21 jest wsparty w przegubie kulistym na lbie 17. Przenosnik przodkowy 19 jest jak zwykle^109 906 6 przenosnikiem zgrzeblowym, do którego od strony sciany przylaczona jest prowadnica struga (nie przedstawiona na rysunku) dla prowadzonego przymusowo struga weglowego. Takie urzadzenia strugowe sa znane.Przez wsuwanie i wysuwanie cylindra nastaw- czego 21 poszczególnych wysiegnikowych urzadzen sterowniczych rozdzielonych na calej dlugosci przenosnika, mozna tak zmieniac i zamykac kat tworzacy sie miedzy przenosnikiem i dragami wy¬ siegnikowymi, ze przenosnik, a tym samym rów¬ niez zamocowana na nim prowadnice struga, pod¬ nosi sie przymusowo od strony przodka weglowe¬ go lub od strony podsadzki. Podpore dla przenos¬ nika i prowadnicy struga przesuwa sie poprzez dragi daleko w strone podsadzki i w ten sposób przenosnik uzyskuje duza statecznosc poprzeczna.Poniewaz dragi wysiegnikowe lt) z umieszczonymi na ich tylnych koncach kulistymi elementami pro¬ wadzacymi ,sa prowadzone w rurze li wadliwie, a same dragi posiadaja mniejsza srednice w sto¬ sunku do srednicy wewnetrznej rury prowadzacej, to mozliwy jest ze wszystkich stron ruch przegu¬ bowy dragów wysiegnikowych w stosunku do ru¬ ry prowadzacej, bez zamiany przy tym wysokosci punktu podpancia dragów wysiegnikowych utwo¬ rzonego przez element prowadzacy 12, w stosun¬ ku do poziomu spagu.Przy zwrocie przenosnika przodkowego 19 w kierunku do nie przedstawionej na rysunku scia¬ ny, zanieczyszczenie znajdujace sie w rurze pro¬ wadzacej 11 zostaje wypchniete z rury przez po¬ ruszajacy sie w niej w formie tloka element prowadzacy 12, przez co nie moze nastapic zablo¬ kowanie prowadnicy przez nagromadzone zanie¬ czyszczenia. W przykladzie wykonania wedlug fig. 2 i 3, prowadnica dra^gb&a sklada sie równiez z cylindrycznej rury prowadzacej tly w której jest prowadzony drag wysiegnikowy 1# z barylkowa- tytm elementem prowadzacym 12, majacym luz- umozliwiajacy ruch w kazdym 'kierlfeku. Rura prowadzaca 11 jest polaczona od strony podsadzki poprzez przegub 26 z tylnym koncern wspornika 22, tktóry rozciaga sie wzdluz rury ptfafoadzacej i mniej .wiecej w srodkowym obszarze 23 $$&£ wy¬ konany celowo jako wspornik sprezysty, porii»a£- jacy sie elastycznie w plaszczyznie pionowej; Przegub 26 jest korzystni^ (przegubem krzyzako¬ wym lub sworzniowym z ograniczonym ze wszy¬ stkich stron luzem.Na przenosniku przodikowym 19, od isfcrony .pod¬ sadzki jest zamocowana prowadnica rurowa 24 na totórej prowadzony jest przesuwnie w kierunku wzdluznym przenosnika wspornikowy elememt przy¬ laczeniowy 25. Z tym elementem przylaczeniowym jest polaczony leb 17 draga wysiegnikowegopoprzez przegub przylaczeniowy 18. Prócz tego, tloczysko hy¬ draulicznego cylindra nastawczego 21 zaczepia o przegub 27 na górnym poziomym ramieniu ele¬ mentu przylaczeniowego 25. Cylinder nastawczy 21 jest tu umieszczony w pionowej pozycji miedzy lbem 17 ii elementem 25. Przesuwne w kierunku wzdluznym polaczenie urzadzenia sterowniczego z przenosnikiem jest celowe przede wszystkim wówczas, gdy urzadzenie strugowe stosuje sie w 10 15 20 25 30 35 50 55 60 65 pochylym zlozu. W wykonaniu wedlug fig. 4 i 5 kazda jednostka urzadzenia sterowniczego posiada dwa równolegle, umieszczone pionowo jeden riad drugim dragi wysiegnikowe 10, HP, wykonane ja¬ ko dragi sprezyste, których przednie konce sa polaczone lbem 17, a tylne konce belka poprze¬ czna 28. Belka poprzeczna ZS jest polaczona za pomoca zebra poprzecznego Z$ z elementem pro¬ wadzacym 30 posiadajacym zarys kolowy, który jest prowadzony w prowajdnicy dragowej 31 na zewnetrznej stronie progu spagowego 13 w spo¬ sób obrotowy w plaszczyznie pionowej i w sposób przesuwny w kierunku wzdluznym wzglednie w kierunku kroczenia 8. Prowadrica dragowa 31" sklada sie z listew prowadzacych 32 przymocowa¬ nych srubami do zewnetrznej strony 1*4 progu spagowego 13, przez których szczeline 33' przecho¬ dzi zebro poprzeczne 29. Aby dodatkowo do mo¬ zliwosci ruchu w góre prowadnicy dragowej uzys¬ kac mozliwosc ruchu na boki, element prowadza¬ cy 30 moze miec w prowadnicy dragowej dosta¬ tecznie duzy luz boczny. Mozliwe jest tez takie sprzeganie przegubowe elementu prowadzacego 30 i belki poprzecznej 28, aby istnial konieczny lufc boczny.Figura 6 przedstawia dalsze wykonanie wysie¬ gnikowego urzadzenia sterowniczego, przy którym prowadnica dragowa sklada sie z cylindrycznej rury prowadzacej 34 przecietej w kierunku wzdlu¬ znym, która jest przylaczona z boku do progu spagowego 13 za pomoca przyspawanych plytek kolnierzowych 35. W rurze prowadzacej 34 pro¬ wadzony jest kulisty element iprowadzacy 36 ogra¬ niczony ze wszystkich stron, wykonujacy ruch wahliwy, który jest polaczony z belka poprzecz¬ na 2v dbydwóch dragów wysiegnikowych 10 i 10* poprzez zebro 38 przechodzace przez szczeline 37 nury prowadzacej. We wszystkich poprzednio opi¬ sanych jfcrzypan&ach prowadnica dragowa ciagnie sie mniej wiecef ód fóóneii progu spagowego 13 od strony podsadzi az do jego srodkowego ob¬ szaru. Elementy .prowadzace sa przy tym prowa¬ dzone w prowadnicy w sposób przesuwny w kie¬ runku wzdluznym wzglejflnie w kierunku krocze¬ nia, pnzy czym istnieje- luz umozliwiajacy ruch na w«2ysitkie tftreriy. Prowadnice dragowe znajdu¬ ja sie miedzy pirogami spagowymi sasiednich ele- mentóitf óBud d6w*£ kozly ©fóudowy, korpus obudowy tarczami i tym podobne. Cyfra 39 oznaczone sa stojaki hydrautkratee, któ*e jak widac na fig. 1, podpie¬ raja strop za pomoca jedno-lub wieloczescdowej stropnicy.Zwlaszcza prtzy wykonanjfcu wedlug fig. 2 i 3 mozliwe jest wyfttóaaiie prowadnic dragowych 11 jako hydrauliczne cylindry dociskowe, przy czym elementy prowadzace 12 stanowia tloki prowadzo¬ ne w cylindrach. W tytm przypadku prowadnice dragowe wysiegnikowego urzadzenia sterownicze¬ go moga byc stosowane równiez jako cylindry zwrotne dla przekladki przenosnika.Z a s It r z e z en i a patentowe 1. Urzadzenie sterujace do poziomego prowa¬ dzenia Hrabianki w prowadnicy, zwlaszcza struga, skladajace sie z dragów wysiegnikowych, które109 906 8 w plaszczyznie pionowej sa polaczone w sposób wychylmy z prowadnica i które 6wymi koncami sa wsparte w prowadnicach dragowych umieszczo¬ nych na progach spagowych obudowy kroczacej w sposób przesuwny w kierunku wzdluznym i wy- chylny w plaszczyznie pionowej, przy czyim dla nastawienia katowego ma na dragach wysiegni¬ kowych cylindry sterownifcze, znamienne tym, ze dragi wysiegnikowe (10, 10') maja dodatkowo ograniczony ruch wychylmy na wszystkie strony, a ich prowadnice (11, 31, 34) sa umieszczone na zewnetrznej stronie (14) progu spagowego (13) zwróconej do sasiedniego elementu obudowy. 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze prowadnica dragowa sklada sie z rury prowa¬ dzacej (11), w której prowadzony jest wychylnie barylkowaty element prowadzacy (12, 36), umie¬ szczony na koncu draga wysiegnikowego (10, 10'). 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 2, znamienne tymr ze rura prowadzaca (34) jest przecieta w kierunku wzdluznym, a element prowadzacy jest polaczo¬ ny z koncem wysiegnika poprzez zebro (38). 5 4. Urzadzenie wedlug zastrz. 1 lub 2 lub 3^ znamienne tym, ze rura prowadzaca (11) jest po¬ laczona z tylnym koncem wspornika (22), prze¬ chodzacym w kierunku wzdluznym rury i pola¬ czonym z progiem spagowym (13) w pewnej odle- glosci od tylnego konca rury. 5. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze posiada dwa umieszczone pionowo jeden nad drugim dragi wysiegnikowe (10, 10'), wykonane jako dragi sprezyste, które na swych koncach . posiadaja wspólny element prowadzacy. 6. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze prowadnice dragowe (11, 31, 34) sa przylaczo¬ ne do progów spagowych (13) z mozliwoscia przestawiania na boki i/lub w góre.10$ $06 FIG. 2 \\W/W\.FIG. 3 PL