Opis patentowy opublikowano: 30.08.1980 107337 Int.CL2A22C25/M Twórcawynalazku: Uprawniony z patentu: Nordischer Maschinenbau Rud Baader, Ltlbeck (Republika^ederalna Niemiec) Sposób sterowania czasowego poczatkiem, trwaniem i koncem uzycia narzedzi maszyny do obróbki ryb oraz urzadzenie do sterowania czasowego poczatkiem, trwaniem i koncem uzycia maszyny do obróbki ryb Wynalazek dotyczy sposobu i urzadzenia do sterowania czasowego poczatkiem, trwaniem i koncern uzycia narzedzi w maszynie do obróbki ryb, przenoszacej ryby z jednostajna predkoscia w kierunku ich osi wzdluznej, w którym kazda z ryb jest wyczuwana w miejscach lezacych jedno za drugim w kierunku jej osi wzdluznej a do odmierzania czasu wy¬ korzystywane sa impulsy tego samego ciagu impulsów.Znany sposób sterowania narzedziami i prowadnicami maszyny do obróbki ryb, na przyklad z opisu patentowego DT PS 1063 784, w którym uzycie narzedzia jest sterowane czescia ryby kzaca z przodu, patrzacw kierunkuprzemiesz¬ czania *te ryby, a wylaczanie narzedzia jest sterowane koncowa czescia ryby.W maszynie do filetowania ryb pracujacej wedlug tego sposobu samopowrotny lacznik zwloczny powoduje wla¬ czenie sprzegla, które przez swój obrót steruje za pomoca krzywki prowadnica brzuszna noza brzusznego da fileto¬ wania. Ponadto za pomoca samopowrotnego lacznika zwrotnego zostaje wlaczone sprzeglo czasowe, które steruje Wielkoscia czasu dla zmiany odstepu pomiedzy nozami krazkowymi zespolu brzusznych nozy filetujacych. Dosto¬ sowanie momentów przelaczania do róznych wielkosci ryb jestprzy tym mozliwetylkoprzez dokonywanie dodatkowych pomiarów wielkosci ryby na przyklad za pomoca czujnika wysokosci grzbietu. Sterowanie czasowe narzedziem leza¬ cym za tym czujnikiem w kierunku przesuwania ryby jest przy tym mozliwe tylko przy zastosowaniu dodatkowego sprzegla czasowego dla kazdego takiego narzedzia.Ponadto w opisie patentowym DL PS 87 139 jest opi¬ sany uklad sterowania narzedzi i prowadnic maszyny do obróbki ryb w zaleznosci od wielkosci ryby, w którym ryba fest wyczuwana jednoczesnie przez szereg czujników stykowych rozmieszczonych na jej dlugosci, który to uklad 5 sterowania przekazuje sygzialy dwójkowe, wytworzone przez laczniki uruchamiane przez ostatni czujnik przy dojscu do tego czujnika, do ukladu logicznego, w którym sa one przetwarzane i przekazywane nastepnie do systenw pamieci, a po przetworzeniu nastepnych sygnalów wytwoczo- 10 nych przez laczniki uruchamiane elementami czujniko¬ wymi umieszczonymi przed poszczególnymi narzedziami steruje nastawnymi narzedziami i/lub prowadnicami, poprzez znajdujace sie przy nich czlony nastawcze, za po¬ moca sygnalów pomiarowych odebranych z systemu u pamieci. Potrzebne tutaj naklady na elementy elektroniczne sa bardzo duze, a przydatnosc takich ukladów w warunkach klimatycznych w jakich pracuja maszyny do obróbki ryb jest watpliwa. Calkiem watpliwa jest przydatnosc takich ukladów gdy chodzi o wysoki uzysk miesa rybiego, 2, dla którego wymagane sa dokladnosci pomiaru ryb rzedu kilku milimetrów. W tym celu czujniki musza byc roz¬ mieszczone tak gesto jak odstepy pomiarowe to jest gesciej niz co 5 mm. Jest to nieuniknione i niemozliwe do zastapienia czym innym jesli ma byc zapewniona wymagana przydatnosc eksploatacyjna i niezawodnosc.Zadaniem wynalazku jest stworzenie sposobu i urzadzenia do sterowania czasowego uzycia w dowolnym miejscu narzedzi do obróbki ryb, lezacych wzdluz toru, przy dowol- a nie wysokiej dokladnosci bez stosowania mechanicznych 107 3371«7 3S7 3 ^ ; * sprzegiel czasowych i przy niewielkich nakladach na elektro¬ niczne wyposazenie.Zadanie to odnosnie sposolni zgodnie z wynalazkiem zostalo rozwiazane przez to, ze moment dla sterowania okresla sie z góry ustalona dla kazdego procesu sterowania liczba impulsów, która jekt uzyskiwana przez dodanie mb odjecie od siebie dwóch ciagów impulsów, przy czym pierwszy ciag impulsów o okreslonej czestotliwosci jest zliczani miedzy przejsciem przez punkt przelaczania jednego scisle okreslonego: miejsca na rybie i drugiego scisle okreslonego miejsca na rybie, a drugi ciag impulsów o mniejszej czestotliwosci impulsów jest zliczany od chwili * przejscia drugiego miejsca na rybie przez miejsce przelacza- piaTa^do oniagnierin z góry okreslonej liczby impulsów.ZaSante tb^odnosaie Rzadzenia zgodnie z wynalazkiem zostalo rozwiazane w t^n sposób, ze pierwszy czujnik uruchamiany przez pierwsze okreslone miejsce na rybie dzialaja lacznik, przez k|órcgo uruchomienie powodowane jest zliczeniepnez licznik impulsów o okreslonej czestotli¬ wosci nadawanych przez nadajnik impulsów, ze drugi czujnik uruchamiany przez drugie okreslone miejsce na rybie dziala na ten sam lacznik lub inny.lacznik, za pomoca którego licznik impulsów powoduje dodawanie lub odejmo¬ wanie do lub od zliczanego ciagu impulsów o okreslonej czestotliwosci ciagów impulsów o innej czestotliwosci pochodzacych z drugiego zródla impulsów, przy czym licznik impulsów jest polaczonyz selektorem, który usttla przewidziana dla sterowania narzedzia liczbe impulsów, przy której zostaje rozpoczety proces sterowania,.a licznik impulsów jest polaczony z czlonem nastawczym, powodu¬ jacym sterowanie, ewentualnie za posrednictwem elementu zatrzymujacego. Przy tym obszar ryby jest objety przez pierwszy ciag- impulsów, przy czym mierzenie jej moze byc przeprowadzone przez wybór wystarczajaco wysokiej czestotliwosci, nawet przy duzych szybkosciach. Przez wybrana calkowita liczbe impulsów wielkosc sterowania pozwala sie wykorzysta* przy kazdym zyczonym miejscu wzdluz toru ryby powyzej czujnika do uzycia narzedzia lub prowadzenia. Pozwala to licznikowi dac wybrana liczbe wychodzacych jak równiez nie wybranie liczby impulsów wlaczeniowych tak, ze mozna sterowac kazda dowolna liczba narzedzi albo prowadzen dla wymierzonej ryby. Poza tym daje sie ustalic polozenie miejsca uchwytu przez sterowanie narzedzia wewnatrz albo zewnatrz okre¬ slonego obszaru przez dwa okreslone miejsca za pomoca wyboru stosunku czestotliwosci pierwszego ciagu impul¬ sów do drugiego ciagu impulsów. .Urzadzenie zgodnie z wynalazkiem charakteryzuje sie v ponadto tym, ze lacznik jest polaczony z ukladem synchro¬ nizacyjnym za pomoca przewodu sterowniczego, nadajnik impulsów za pomoca przewodu impulsacyjnego, przelicz¬ nik sluzacy jako drugie zródlo impulsów za pomoca prze¬ wodu odgaleznego, a licznik impulsów za pomoca przewodu licznikowego, przy czym licznik impulsów z ukladem syn¬ chronizacyjnym jest polaczony za pomoca przewodu ga- " * szacego, z selektorem za pomoca przewodu nastawczego i z elementem zatrzymujacym za pomoca przewodu sygna¬ lizacyjnego, polaczenie miedzy elementem zatrzymujacym i czlonem nastawczym za pomoca przewodu zatrzymuja¬ cego a polaczenie miedzy selektorem i przelicznikiem za pomoca; przewodu^selekcyjnego. Korzysci dajace sie przez to osiagnac polegaja na tym, ze tego rodzaju urzadzenie pracuje inercyjnie, nie zajmuje duzo miejsca i czlon nasta- wczy nie ma mechanicznych elementów i ponadto moze znalezc zastosowanie do róznych maszyn produkcyjnych.Wedlug wynalazku jeden z czujników uruchamiany przez jedno z okreslonych miejsc na rybie i oddzialywujacy na lacznik sluzy jako organ transportowy, chwytajacy rybe za okreslone miejsce, jak na przyklad przesuwne siodelko 5 chwytajace rybe za przedni jej koniec i uchwyt Chwytajacy ogon u jego nasady. Przez to jest dana mozliwosc zaoszcze¬ dzenia czujnika dla maszyny przenoszacej ryby w stalym takcie.Wynalazek jest przedstawiony przykladowo na rysunku, 10 na któiym fig. 1 przedstawia wytres droga/impuls , przy¬ porzadkowany torowi ryby na maszynie obróbczej, a fig. 2 — schemat strukturalny elektronicznego sterowania zgodny z wynalazkiem.Na fig. 1 jest przedstawiony dwa razy tor 11 ryby za 15 pomoca dwóch lezacych jedna nad druga liniikreska-kropka, tak aby lezace jedna za druga ryby nie przecinaly sie. Po¬ nizej toru 11 jest umieszczony czujnik 12, który jest Obroto¬ wo wychylny w góre w kierunku toru 11. Powyzej toru 11 «jest umieszczony nastepny czujnik 13, który jest obrotowo 20 wychylny w dól. Czujnik 13 wywoluje przelaczanie przy swoim ruchu w dól, a czujnik 12 przelaczanie przy swoim ruchu w góre. Wzdluz toru ryby jest umieszczone narzedzie, które na przyklad moze byc przeznaczone do wycinania osqi, przy czym narzedzie to w dolnym torze jest oznaczone 25ft liczba 15, a w górnym torze liczba 14. Ryby znajdujace sie w róznych miejscach toru sa oznaczone liczbami 71, 74, 75 i 76. Ichkierunek ruchu wzdluz toru jest oznaczony strzalka..Dlugosc jamy brzusznej jest oznaczona liczba 1, a odleglosc narzedzi 14,15 od miejsca pomiaru czujników litera L. 30 Krzywe przedstawione ha wykresie wedlug fig. 1 wyka¬ zuja przebieg liczenia impulsów podczas przelotu dwóch ryb, dla których czestotliwosci dla pierwszego ciagu im¬ pulsów podczas obmiaru ryby miedzy jej dwoma okreslo¬ nymi miejscami 72 i 73 sa wybierane róznie, natomiast 35 czestotliwosc podczas drugiego ciagu impulsów sa równe.Pozioma os stanowi os czasowa, która przy stalej.predkosci przenoszenia wskazuje równoczesnie droge odbyta przez rybe. Wzdluz pionowej osi zostaje obliczona ilosc impulsów.Dla sprawdzonej ryby przez czujnik 12 w jej okreslonym 40 miejscu 72 liczenie impulsów pierwszej czestotliwosci rozpoczyna sie od 0 i nastepuje wedlug prostej 1, az do miejsca 5 ponad osia czasowa, przy której 'ryba 74 swoim drugim okreslonym miejscem ma przejsc czujnik 13 i ma odlozyc droge odpowiadajaca dlugosci 1 jej jamie brzusznej. 45 Od tej chwili do osiagnietej liczby Zl impulsów pierwszej czestotliwosci zostana dodane impulsy Z2 drugiej czesto¬ tliwosci, które nastepuja wedlug prostej 2 i osiagaja przy miejscu 7 osi czasowej ogólna liczbe ZL impulsów i wyla¬ czaja uzycie narzedzia 14. Przy tym ryba 76 swym koncem 50 brzucha osiaga juz polozenie, które znajduje sie poza na- . rzedziem 15 tak, ze to narzedzie jest w stanie przeprowadzic ciecie tylko w pozostalej wezglowej czesci ryby. To odpo¬ wiada na przyklad wycinaniu osci z miesa przy watluszu srebrzystym. 55 Zliczanie impulsów przy przechodzeniu pierwszego okreslonego miejsca 72 ryby 71 przy czujniku 12 rozpoczyna . sie od 0 i nastepuje prosta 3 z pierwsza lecz wyzsza czestotli¬ woscia tak, ze liczba impulsów po przejsciu drugiego okreslonego miejsca 73 ryby 74 przy czujniku 13 w miejscu eo 5 osi czasowej osiaga wielkosc Z3, do której nastepnie dodany zostaje ciag impulsów drugiej czestotliwosci, które z liczby Z4 osiagaja znowu ogólna liczbe ZL i przy tym uzycie narzedzia 15 zostaje wylaczone. Narzedzie to rozpoczyna ciecie juz przed nadejsciem jamy brzusznej es Tyby75 i moze sluzyc na przyklad jako narzedzie do wycina-107 ?ar nit szkieletu osci dla przerabiania ryby 75 na suszony sztokfisz.W schemacie strukturalnym elektronicznego sterowania wedlug fig. 2 nadajnik 51 jest polaczony raz bezposrednio z ukladem synchronizacyjnym 53 za pomoca przewodu impulsacyjnego 61 i ponadto z tym ukladem synchroniza¬ cyjnym poprzez przelicznik 52 za pomoca przewodu odga¬ leznego 62, w którym bramka jest sterowana wybiorczym . przelotem impulsów z przewodów 61 i 62. Za pomoca prze¬ wodu licznikowego 63 jest polaczony uklad synchroniza¬ cyjny 53 z elektronicznym licznikiem 54, a ten znowu ze srodkiem zatrzymujacym 58, które steruja narzedziem 14 maszyny do obróbki ryb dzialajacej na czlon nastawczy 33.Bramka w ukladzie synchronizacyjnym 53 zostaje przez przewód sterujacy sterowana przez zamykany przez" pierwszy czujnik 12 otwierany znowu przez drugi czujnik 13 pomocniczy lacznik zwiemy 57. Uklad synchroniza¬ cyjny 53 jest nastepnie polaczony z licznikiem 54 za pomoca przewodu gaszacego 68. Od selektora 56 prowadzi przewód selekcyjny 66 do przelicznika 52 i przewód nastawczy 67 do licznika 54.Sposób dzialania ukladu polaczen wedlug fig. 2 jest nastepujacy: selektor 56 odpowiednio do rodzaju ryby obrabianej albo" rodzaju przeprowadzanego procesu pracy zostaje ustawiony na odpowiedni 4 wartosc, na przyklad na wartosc p=3. Ustawienie to ma ten skutek, ze czestotli¬ wosc impulsów prowadzonych pizez przewód impulsacyjr.y 61 od nadajnika impulsów 51 do przelicznika impulsów 52 zostaje zmniejszona w stosunku do liczby p i przez przewód odgalezny doprowadzana do ukhdu-synchronizicyjnego 53.Przy uruchamianiu lacznika zwiernego 57 przez czujnik 12 kontrolujacy pierwsze miejsce 72 ryby, na p rzyklad koniec jej jamy brzusznej, bramka lacznika 53 otwiera doplyw dla doprowadzanych poprzez przewód odgilezny 62 impulsów o pierwszej czestotliwosci. Impulsy* te docie¬ raja poprzez przewód licznikowy 63 do licznika impulsów 54. Przy otwieraniu l icznika zwiernego 57 przez wyczuwa¬ nie drugiego miejsca 73 ryby, na przyklad miejsca przy glowie, za pomoca czujnika 13 bramka lacznika 57 powoduje przelaczenie z przewodu odgaleznego 62 na przewód im- pulsacyjny 61 tak, ze od tego momentu poczynajac impulsy. o czestotliwosci dostarczanej przez nadajnik 51 impulsów docieraja do licznika 54 impulsów i dodawane sa w nim do juz zliczonej liczby impulsów az do uzyskania uprzednio wybranej calkowita liczby ZL impulsów. Z chwila osiagnie¬ cia tej zadanej liczby calkowitej ZL licznik 3 impulsów wytwarza sygnal wlaczajacy dla elementu zatrzymujacego 58, który ze swej strony uruchamia czlon nastawczy 33.- Jednoczesnie licznik 54 impulsów wysyla jednak równiez impuls gaszenia poprzez przewód gaszacy 68 do ukladu synchronizujacego 53 przez co zostaje spowodowane skaso¬ wanie licznika 54 impulsów.Aby mozna bylo wykorzystywac wartosc mierzona do "sterowania narzedzi lub prowadnic przy rybach podawanych scisle jedna za druga moze byc potrzebne umieszczenie jrównolegle do wspomnianego licznika impulsów dodatko¬ wego^licznika impulsów lub wielu takich liczników, z któ¬ rych nastepnie kazdy jest przelaczany w stan gotowosci do zliczania lub gotowosci do sterowania przez sygnal kasujacy lacznika 57 z licznikiem 54 impulsów i elementem zatrzy¬ mujacym 58. PL PL PL