NL8901059A

NL8901059A - Zuuradditiezouten van geamideerd taurine of glycine, werkwijzen voor hun bereiding en hun toepassing.

Info

Publication number: NL8901059A
Application number: NL8901059A
Authority: NL
Original assignee: Sandoz Ag
Priority date: 1988-04-30
Filing date: 1989-04-27
Publication date: 1989-11-16
Also published as: PT90415B; GB2218098B; BE1003817A3; US5122520A; AT396475B; CH679309A5; GB2218098A; DK210689A; IT8947901A0; JPH0211598A; FR2630649A1; NO891749L; NO891749D0; NO173447B; HU206367B; IL90115A0; AU3386589A; MY106287A; ATA102389A; GR890100285A

Description

Zuuradditiezouten van geamideerd taurine of glycine, werkwijzen voor hun bereiding en hun toepassing.

Deze uitvinding heeft betrekking op zuuradditiezouten van geamideerd taurine of glycine, op hun bereiding en op hun toepassing.

Een aspect van de uitvinding verschaft een zuuradditiezout van een anion van taurine of glycine waarin de aminogroep ervan gesub-5 stitueerd is door een acylgroep van een 3a,7a-,12a-trihydroxysteroIde-carbonzuur en een kation van hetzij (a) een alifatisch amine, waarvan eventueel aanwezige substituent en geen carboxylgroepen zijn, hetzij (b) een basisch α-aminozuur met een alkyleenbrug tussen de 10 α-aminozuurgroep en een andere aminogroep.

Hierna worden deze aangeduid met zuuradditiezouten volgens de uitvinding.

Een ander aspect van de uitvinding verschaft een werkwijze voor het bereiden van een zuuradditiezout volgens de uitvinding, 15 welke omvat het combineren van taurine of glycine waarin de aminogroep ervan gesubstitueerd is door een acylgroep van een 3a,7a,12a-trihydro-xysteroldecarbonzuur met hetzij (a) een alifatisch amine, waarvan eventuele substituenten geen carboxylgroepen zijn, hetzij 20 (b) een basisch α-aminozuur met een alkyleenrug tussen de α-aminozuurgroep en een andere aminogroep.

Het alifatische amine kan bijvoorbeeld 1-10 koolstofatomen bevatten.

Het alifatische amine kan één of een aantal substituenten 25 bevatten, doch geschikt zijn er geen substituenten aanwezig.

Bij voorkeur is het kation ii) afgeleid van een a-aminozuur.

De basiciteit kan door de extra aminogroep worden geleverd.

De basische aminogroep kan gealkyleerd zijn, bijvoorbeeld met methyl- of ethylgroepen en dus als een secundaire of tertiaire amino-30 groep aanwezig zijn. De alkyleenbrug tussen het koolstof atoom waaraan de carboxylgroep en α-aminogroep zijn gehecht en de tweede aminogroep bevatten bij voorkeur 3'of 4 koolstofatomen en is bijvoorbeeld lysine.

De uitvinding heeft in het bijzonder betrekking op zuuradditiezouten van een amide van taurine of glycine, met een carbonzuurrest 89010597 ί - 2 - die de structuur van een 3a,7a,12a-trihyclroxysteroïde eneen basisch aminozuur bevat.

Amiden van taurine of glycine met een carbonzuurrest die de basisstructuur van een 3a,7a,12a-trihydrosterolde bevatten zijn in 5 het algemeen bekend/ bijvoorbeeld uit Kirk-Othmers Encyclopedia of

Chemical Technology, 2e deel Vol. 3, blz. 480-488, in het bijzonder bladzijde 481 of - de Europese octrooiaanvrage 128.831. Ze bezitten in hun molecuul de basisstructuur van formule I van een steroïde met i bijvoorbeeld een verzadigd, vertakt C alkylgedeelte of een vertakt 10 Οη alkylgedeelte met één of twee onverzadigde bindingen, op de 17-plaats, die een carbonylfunktie -C(=0)- als substituent bevat, die als een amide is verbonden met taurine (-NH-CH -CH -SO H) of met glycine (-NH-CI^-COOH). De basisstructuur bevat andere substituenten op andere plaatsen, in het bijzonder hydroxyl- en methylgroepen.

15 Het verdient aanbeveling dat het taurine- of glycineamide tauro- cholinezuur of glycolzuur is.

De werkwijze volgens de uitvinding kan op een gebruikelijke wijze, bijvoorbeeld voor zoutvorming, worden uitgevoerd. Desgewenst kunnen reactieve derivaten van het taurine of glycine en/of amine wor-20 den gebruikt. De reactie kan als leen neutralisatie worden opgevat. Het heeft de voorkeur dat de zuuradditiezouten. volgens de uitvinding licht basisch zijn.

De zuuradditiezouten worden bij voorkeur bereid door combinatie van taurine of glycine, waarbij hun aminogroep is geamideerd met de 25 carbonzuurrest, in een oplosmiddel, bij voorkeur een polair oplosmiddel, bijvoorbeeld wate^, met een alifatisch amine of met een basisch aminozuur dat een basische aminogroep bevat die via een alkyleenbrug met de a-aminocarbonzuurgroep;'is verbonden, waarna het gevormde zout wordt gewonnen. Het winnen vindt bij voorkeur door vriesdrogen plaats.

30 Een zuuradditiezout van een basisch aminozuur met taurine dat geconjugeerd jLs met een carbonzuur is bekend. Het is het zout van mono/2-//'(3-a-,-5-3,N, 7-a, 12-a) -3,7,12-trihydroxy-24-oxochlan-24-y 1?aminoj-ethaansulfonaat, bekend als taurocholinezuur, met 2-arginine en is beschreven in de Japanse octrooiaanvrage 84141510 als bestanddeel van 35 een mengsel dat wordt toegepast bij kosmetische preparaten of in voed- selpreparaten. Er is geen aanwijzing om het in geneesmiddelen te gebruiken.

De uitvinding verschaft in het bijzonder zuuradditiezouten 8901059.

- 3 - van een amide van taurine of glycine met een carbonzuur, zoals hiervoor beschreven en het basische aminozuur lysine H N-(CH ) -CH(NEL)- •ώ ^ ft COOH. Lysine kan zowel in de D- of L-vorm of als een mengsel van beide vormen, bijvoorbeeld een racemaat, voorkomen.

5 Aanbevolen zuuradditiezouten met lysine zijn diémet taurine of glycine geconjugeerde carbonzuren, waarvan de anionen formule II hebben, waarin is H of OH en r2 is -ch2-coo“ of -ch2-ch2-so3- 10 en het kation formule Ila heeft.

In het kationogene zoutgedeelte gedragen de COOH- en de NH2~ groep zich zoals gewoonlijk in aminozuren; ze kunnen dus amfotere ionen vormen. Bij voorkeur stelt R. een waterstofatoom voor en is R2 de -CH2-CH2-S03~ groep.

15 In de zuuradditiezouten kan lysine aanwezig zijn in de D- of L-vorm, of als een mengsel van beide, bijvoorbeeld als racemaat.

De zuren die deel uitmaken van de zuuradditiezouten worden eveneens aangeduid als taurocholinezuren of glycocholinezuren en worden bijvoorbeeld verkregen uit natuurlijke humane of dierlijke 20 bronnen of worden synthetisch verkregen.

Een voorbeeld van een verbinding volgens de uitvinding is het zuuradditiezout van taurocholinezuur met lysine met -de chemische naam taurocholinezuur-lysinaat.

In de Duitse octrooiaanvrage DE 3623747 Al zijn 3a,12a-dihydro-25 xytauro- of glycocholaanzuren en hun alkalimetaalzouten beschreven, die op de 7-plaats een β-hydroxylgroep of in het bijzonder de 7β-41-aminobenzamidogroep bevatten, welke verbindingen, door hun speciale structuur, worden toegepast voor de selectieve isolatie en karakterisering van eiwitten uit biologische membranen.

30 Volgens een ander aspect verschaft de onderhavige uitvinding een farmaceutisch preparaat dat tenminste één farmacologisch aktief middel en zuuradditiezout van een alifatisch amine of een basisch α-aminozuur bevat. Deze preparaten worden hierna als farmaceutische preparaten volgens de uitvinding aangeduid.

35 Er werd nu gevonden dat dergelijke zuuradditiezouten' verrassen- derwijze bijzonder bruikbaar zijn als excipiënt in farmaceutische preparaten, die aktieve middelen, bijvoorbeeld een peptide of verbindingen met een geneeskrachtige werking op eiwitbasis, bevatten en een resorptie 8901059.

-4- ί bevorderende invloed op dergelijke aktieve middelen uitoefenen.

Een ander aspect van de uitvinding heeft betrekking op e§ergelijk zuuradditiezout, bijvoorbeeld een zuuradditiezout volgens de uitvinding, als excipient in farmaceutische preparaten die tenminste één ak-5 tief middel bevatten.

Weer een ander aspect van de uitvinding verschaft een werkwijze voor het bereiden of vervaardigen van een farmaceutisch prepa- raat, dat het verwerken van eenzuuradditiezout of een anion van tau- i rine of glycine, waarin de aminogroep ervan is gesubstitueerd door 10 een acylgroep van een 3a,7a,12a-trihydroxysteroïdecarbonzuur en een kation van hetzij (a) een alifatisch amine, waarvan eventueel aanwezige substi- tuenten geen carboxylgroep zijn, hetzij (b) een basisch α-aminozuur, omvat.

.15 De farmaceutische preparaten kunnen op een gebruikelijke wijze worden verkregen, onder toepassing van de voor de beoogde toedienings-weg, bijvoorbeeld oraal, rectaal of nasaal, gewenste, geschikte excipient en.

Dergelijke preparaten kunnen geschikt volgens gebruikelijke me-20 thoden ter verkrijging van gebruikelijke vormen, zoals bijvoorbeeld capsules, tabletten, zetpillen, dispergeerbare poeders, siropen, elixers, suspensies of oplossingen, bijvoorbeeld voor enterale toediening, worden bereid of vervaardigd. Geschikte farmaceutische verdun-ningsmiddelen of dragers zijn in de hierna volgende voorbeelden beschre-25 ven. Dit kunnen bijvoorbeeld water of geharde oliën en wassen, lactose evenals geschikte verduurzamingsmiddelen, suspendeermiddelen, bevochtigende middelen, verkorrelingsmiddelen en middelen die het uiteenvallen bevorderen, bindmiddelen, smeermiddelen enzovoorts zijn, teneinde een elegant en smakelijk farmaceutisch preparaat te verkrijgen.

30 Preparaten voor inhalering kunnen op een gebruikelijke wijze worden bereid, bijvoorbeeld in de vorm van te vernevelen of verstuiven "preparaten: en aerosolen. Eenheidsdoses kunnen via een gedoseerd zuigersysteem worden verschaft. De farmaceutische preparaten volgens de uitvinding worden geschikt voor nasale toediening bereid. Natrium-35 chloride bleek een bijzonder interessante excipiënt voor waterige preparaten voor nasale toediening te.zijn en is bijvoorbeeld in hoeveelheden van 1-15 mg per ml aanwezig.

Geschikt zijn de preparaten in eenheidsdoseringsvorm of kunnen 69 010 59.’ - 5.-

V

worden verdeeld in eënheidsdoses die elk bijvoorbeeld ongeveer 0,1 tot ongeveer 100 mg zuuradditiezout bevatten, waarbij de nauwkeurige hoeveelheid bijvoorbeeld afhangt van het aktieve middel en de wijze van toediening. Geschikt is de gewichtsverhouding van zuuradditiezout vol-5 gens de uitvinding tot het aktieve middel bijvoorbeeld ongeveer 1:1 tot ongeveer 5000:1.

De uitvinding verschaft eveneens zuuradditiezouten, waarvan het anionogene zoutgedeelte formule II heeft en het kationogene zoutgedeelte dat van een ander basisch aminozuur is, als excipiëhten voor 10 farmaceutische preparaten, die peptiden of eiwitten als geneesmiddel bevatten.

De basische aminozuren kunnen in de D- of L-vorm of als mengsel van beide optisch aktieve vormen, bijvoorbeeld als racemaat, aanwezig zijn.

15 Behalve zuuradditiezouten van lysine, zijn eveneens die van arginine, ornithine en delta-oxylysine geschikt als excipiën- ten. De voorkeur hébben echter zuuradditiezouten van lysine.

De nauwkeurige dosis van het farmacologisch aktieve middel kan volgens gebruikelijke onderzoekingen op dieren of klinische onder-20 zoekingen worden bepaald. Zo kan bijvoorbeeld de dosis worden vastgesteld met vergelijkende biobeschikbaarheidsproeven met andere preparaten met een békend therapeutisch effekt,waarbij de dosis zodanig wordt gekozen dat in de dynamische evenwichtstoestand met therapeutisch doeltreffende spiegels vergelijkbare geneesmiddelplasmaspiegels 25 worden verkregen. In het algemeen is de dosis van het aktieve middel ongeveer de helft tot ongeveer eedtiende van de dosis van het aktieve middel in een vergelijkbaar preparaat voor dezelfde wijze van toediening, doch zonder dat een resorptiepromotor aanwezig is. Geïndiceerde doses van peptiden liggen tussen ongeveer 2 microgram en ongeveer 30 20 mg.

De zuuradditiezouten volgens de uitvinding en die toegepast in de farmaceutische preparaten volgens de uitvinding zijn niet alleen bruikbaar in combinatie met hoog moleculaire, in water onoplosbare,

R

peptidegeneesmiddelen, zoals bijvoorbeeld Sandimmun (cyclosporine A) * 35 Ze worden bij voorkeur gecombineerd met laag-moleculaire peptidegeneesmiddelen, bijvoorbeeld somatostatinen, bijvoorbeeld SMS of in het bijzonder met calcitoninen, bijvoorbeeld zalmcalcitonine.

Ze zijn bijvoorbeeld bruikbaar in een hoeveelheid van 0,1-10, 8901059.

f

V

- 6 - bij voorkeur 0,7-1,5, gew.% als excipienten in farmaceutische preparaten.

Peptide- of eiwitgeneesmiddelen met een molecuulgewicht variërende van 1000-150.000 worden bij-voorkeur tezamen met de zuuradditie-5 zouten volgens de?uitvinding toegepast.

Bruikbare fysiologisch aktieve peptiden zijn bijvoorbeeld pep- tidehormonen, zoals insuline, angiotensine, vasopressine, desmopressi- ne, felypressine, protireline, luteiniserend hormoon afgevend hormoon, corticotropine, prolactine, somatropine, thyrotropine, luteiniserend

H

10 hormoon, cyclosporine A (Sandimmun ), calcitonine, somatostatine, kallikreine, parathyrine, glucagon, oxytoxine, gastrine, secretine, serum gonadotropine, groeihormoon, erythropoïetine, angiotensine, urogastron en reninej bruikbare fysiologisch aktieve eiwitten zijn interferon, interleukine, transferrine, histaglobuline, macrocortine 15 en bloedcoagulatie factor VIII, enzymeiwitten, zoals lysozym en urokinase, vaccins, zoals acellulair en cellulair kinkhoestvaccin, difte-rievaccin, tetanusvaccin, influenzavaccin en toxoiden zoals difterie-toxoïde, tetanustoxoide en toxoiden van lymfocytose bevorderende factor. Van de hiervoor genoemde polypeptiden. worden peptidéhormonen, 20 fysiologisch aktieve eiwitten,en vaccins aanbevolen, in het bijzonder peptidehormonen en van deze peptidehormonen zijn in het bijzonder calcitoninen, somatostatinen, insuline, luteiniserend hormoon afgevend hormoon, desmopressine, vasopressine en oxytocine gewenst, vooral calcitoninen en somatostatinen.

25 Onder de aanduiding "somatostatinen" vallen eveneens de analoga of derivaten daarvan, onder derivaten en analoga worden polypeptiden met rechte keten, polypeptiden met een brug of cyclische polypeptiden verstaan waarin één of een aantal aminozuureenheden zijn weggelaten en/of zijn vervangen door één of een aantal andere aminogroep(en) en/of \ 30 waarin één of een aantal funktionele groepen zijn vervangen door één of een aantal andere funktionele groepen en/of één of meer groepen zijn vervangen door één of een aantal andere isosterische groepen, in het algemeen omvat de aanduiding alle gemodificeerde derivaten van een biologisch aktief peptide die een kwalitatief overeenkomstige werking 35 met die van het niet-gemodificeerde soraatostatinepeptide uitoefenen. Aanbevolen somatostatinen zijn: a) (D)Phe-Cys-Phe-(D)Trp-Lys-Thr-Cys-Thr-ol (algemene naam Octreotide) 89 0105 9.' - 7 -

b) (D)Phe-Cys-Tyr-(D)Trp-Lys-Val-Cys-ThrNH

a I |

c) (D)Phe-Cys-Tyr-(D)Trp-Lys-Val-cys-TrpNH

A

1-1 5 d) (D) Trp-Cys-Phe- (D) Trp-Lys-Thr-Cys-ThrNH„

A

I--1 e) (D)Phe-Cys-Phe-(D)Trp-Lys-Thr-Cys-ThrNï^ I-1 f) 3 - (2-Nafthyl) - (D) Ala-cys-Tyr- (D) Trp-Lys-Val-Cys-ThrNH2 10 ,-1 g) (D)Phe-Cys-Tyr-(D)Tzp-Lys-Val-Cys-$-Nal-NH2 1-1 h) 3-(2-nafthyl)-Ala-Cys-Tyr-CD)Trp-Lys-Val-Cys-3-Nal-NH2 15 i) (D)Phe-Cys-3-Nal-(D)Trp-Lys-Val-cys-Thr-NH2

Andere aanbevolen somatostinen zijn: x——“-ï

H-Cys-Phe-Phe-(D)Trp-Lys-Thr-Phe-Cys-OH

20 (zie Vale en med., Metabolism, 27, Supp. 1, 139 (1978))

Asn-Phe-Phe-(D)Trp-Lys-Thr-Phe-Gaba i_:_i (zie Europese octrooipublikatie No. 1295 en aanvrage no. 78100 25 994.9).

MeAla-Tyr-(D)Trp-Lys-Val-Phe 1____» (zie Verber en med., Life Sciences, 34, 1371-1378 (1984) en Europese octrooiaanvrage No. 82106205.6 (gepubliceerd als No. 30 70 021)) eveneens bekend als cyclo (N-Me-Ala-Tyr-D-Trp-Lys-

Val-Phe).

NMePhe-His-(D)Trp-Lys-Val-Ala L__-^---* (zie R.F.Nutt en med., Klin.Wochenschr. (1986) 64 (Suppl.VII) 35 r-;-1

H-Cys-His-His-Phe-Phe-(D)Trp-Lys-Thr-Phe-Thr-Ser-Cys-OH

(zie EP-A-200,188).

$901059.

4 - 8 -

De aanduiding analogon omvat eveneens de overeenkomstige derivaten met een suikerrest.

Indien somatostatinen een suikerrest bevatten, is deze bij voorkeur gekoppeld aan een N-eindstandige aminogroep en/of aan ten-5 minste één aminogroep die.' in een peptidezi jketen aanwezig -is, in het bijzonder aan een N-eindstandige aminogroep. Dergelijke verbindingen en hun bereiding zijn bijvoorbeeld beschreven in WO 88/02756.

GL —

Een bijzonder aanbevolen bekende verbinding is N.-/ot-glucosyl-(1-4-deoxyfructosyl/-DPhe-Cys-Phe-DTrp-Lys-Thr-Cys-Thr-ol.

10 De somatostatinen zijn geïndiceerd voor toepassing ter behan deling van aandoeningen met een etiology die omvat of gepaardgaat met een overmaat aan GH-secretie, bijvoorbeeld bij de behandeling van acromegalie, evenals van diabetes mellitus en voor toepassing bij de behandeling van ingewandstoornissen, bijvoorbeeld van peptische zweren, 15 enterocutane en pancreaticocutane fistels, overgevoelig ingewands- syndroom, dumping syndroom, waterig diarree syndroom^acute pancreatitis en maagdarm hormoon afgevende tumoren (bijvoorbeeld vipoma's, gluca-gonoma's, insulinoma's, carcinoïden enz.), alsmede maagdarmbloeding.

Een andere aanbevolen klassi aktieve verbindingen wordt gevormd 20 door de calcitoninen.

De calcitoninen vormen een bekende klasse farmacologisch aktieve polypeptiden met lange keten en ze hebben verschillende, goed gedocumenteerde, farmacologische werkingen. Onder deze klasse vallen niet alleen de in de natuur voorkomende, door extractie verkrijgbare 25 calcitoninen, zoals humaan, zalm, varkens, kip en koe-rcalcitonine, doch eveneens verschillende synthetisch bereide derivaten en analoga daarvan, bijvoorbeeld die, waarin één of een aantal aminozuurresten of één of een aantal aminozuurvolgorden die in natuurlijke produkten voorkomen zijn weggelaten, vervangen, omgekeerd of op een andere 30 wijze zijn gewijzigd of waarin de N- of C-eindstandige rest is gemodi ficeerd. Vele calcitoninen, bijvoorbeeld humaan- en zalmcalcitonine en het aalcalcitonine, zoals Elcatonine, zijn in de handel verkrijgbaar en worden in het algemeen bijvoorbeeld toegepast voor de behandeling van de ziekte van Paget, van hypercalciêmie en van osteoporose.

35 Zoals algemeen bekend is voor de peptiden, heeft de ontwikke ling van geschikte en doeltreffende calcitoninetoediehingsvormen tot vele moeilijkheden geleid. Zijnde peptiden, worden de calcitoninen gemakkelijk door de spijsverteringssappen na orale toediening ontleed.

&901 059.’ - g -

Bovendien gaan ze moeilijk door de slijmvliesmembranen in het lichaam, zowel in de maag of darmen als in de mond, neus of het rectum.

In het Britse octrooischrift 1.354.525, bladzijde 3, 1,9-12 is het via de neus toedienen van viscalcitonine, bijvoorbeeld zalmcal-5 citonine en een preparaat voor orale toediening voorgesteld, doch er zijn geen nauwkeurige gegevens van een mogelijk preparaat voor toediening via de neus gegeven. Evenmin zijn bijzonderheden gegeven of een resorptiepromotor^werd toegepast.

Er werd nu gevonden dat indien farmaceutische preparaten vol-10 gens de uitvinding werden toegepast, de doorgang van de aktieve middelen, bijvoorbeeld peptiden, door het slijmvlies en dus de biobeschik-baarheid. vergelijkbaar kan zijn met het geval dat andere resorptie-promotoren worden toegepast, bijvoorbeeld natriumtaurocholaat en indien natriumchloride aanwezig is zelfs beter kan zijn. Bovendien héb-15 ben de nieuwe resorptiepromotoren volgens de uitvinding het voordeel van een betere, plaatselijke tolerantie, indien de farmaceutische preparaten die ze bevatten aan het neusslijmvlies, wordt toegediend. Ze zullen geen irritaties aan het neusslijmvlies veroorzaken en geen significante daling van de ciliaire slagfrequentie kon worden gecon-20 stateerd.

De uitvinding verschaft dus eveneens dergelijke zuuradditiezou-ten in een farmaceutisch preparaat, dat geschikt is voor het transport via de slijmvliezen van peptidegeneesmiddelen, bij voorkeur voor toediening via de neus. De uitvinding heeft eveneens betrekking op farma-25 ceutische preparaten die ze bevatten.

De farmaceutische preparaten zijn, indién een toediening via de neus is gewenst, bij voorkeur in een poederachtige of in een vloeibare toestand en worden dan in het bijzonder toegediend via een verstuiver. Representatieve verstuivers zijn op zichzelf békend.

30 De dosis van het aktieve middel, bijvoorbeeld peptidegenees- middel, dat via het preparaat volgens de uitvinding wordt toegediend hangt natuurlijk af van de aard van het aktieve middel, het type, te behandelen, ziekte, van de gewenste dosisfrequentie en het gewenste soort effekt.

35 Zoals in het volgende voorbeeld 4 is vermeld, is de biobeschik- baarheid van de calcitoninen, in het bijzonder zalmcalcitonine (bepaald door meting van de plasmaconcentratie) na toediening via de neus volgens de voorschriften van de onderhavige uitvinding hoog en in het 8901059 .' -10-.

algemeen groter dan 400% van de waarden gevonden na toediening zonder resorptiepromotor of 67% van de waarde gemeten met de best békende, echter nauwelijks verdraagbare, resorptiepromotor, die een biobeschikbaar-heid van 600% heeft. Dientengevolge is de volgens de uitvinding toe te 5 dienen dosis ongeveer 4 malen kleiner dan de dosis die nodig is voor de behandeling zonder resorptiepromotor.

Tot nutoe werden doses van ongeveer 10 tot 400 I.E. éénmaal daags tot 3 maal in de week van calcitoninen toegediend, indien dit via de neus met een bekende resorptiepromotor geschiedde.

10 Voor de toediening via de neus volgens de uitvinding zijn doses van ongeveer 10 tot ongeveer 400 I.E.., bij voorkeur ongeveer 50 tot ongeveer 200 I.E., nodig indien éénmaal daags tot ongeveer 3 maal in de week wordt toegediend. Geschikt worden de doses éénmaal toegediend. Het is ook mogelijk de aangeduide doses te verdelen over twee tot vier 15 malen daags, hetgeen betekent, dat voor elke toediening doses van ongeveer 2,5 tot ongeveer 200, bij voorkeur ongeveer 12,5 tot ongeveer 100, I.E. nodig zijn.

Het totale volume van het preparaat voor toediening via de neus is, in vloeibare vorm, bij voorkeur ongeveer 0,01 tot 0,15 ml^in het 20 bijzonder ongeveer 0,1 ml, bijvoorbeeld 0,09 ml.

De preparaten volgens de uitvinding bevatten dan, in dosesvolumen van 0,1 ml, bij voorkeur 10 tot ongeveer 400, vooral ongeveer 50 tot ongeveer 400 I.E. calcitonine, bijvoorbeeld zalmcalcitonine per 0,1 ml.

Indien 2 tot 4 malen daags toegediend, zullen de preparaten 25 volgens de uitvinding bij voorkeur ongeveer 2,5 tot ongeveer 200, vooral ongeveer 2,5 tot ongeveer 200 I.E. per 0,1 ml, bevatten.

De uitvinding verschaft in het bijzonder een farmaceutisch preparaat volgens de uitvinding voor toepassing ter behandeling van de ziekte van Paget, hypercalcemie of van osteoporose, dat zalmcalcitonine be-30 vat.

De uitvinding verschaft eveneens een methode voor het toedienen van een aktief middel aan een patiënt, welke methode het toedienen van een doeltreffende hoeveelheid van een farmaceutisch preparaat volgens de uitvinding aan een dergelijke patiënt omvat.

35 De uitvinding is bovendien gericht op een toepassen van een zuuradditiezout van de uitvinding bij het bereiden of vervaardigen van een farmaceutisch preparaat.

6901059: - 11 -

Voorbeeld 1;

Bereiding van het taurocholinezuur-lysinaat met formule III:

Structuurformule van dit zout 5 1. Bereiding van taurocholinezuur.

Men suspendeerde in een chromatografiekolom (lengte: 30 cm, middellijn 1 cm) 10 g van een sterk zure, kationenuitwisselende hars in 50 ml gedemineraliseerd water. Daarna werd de hars met water ge-10 spoeld, totdat de pH was opgelopen van 1,0 tot 6,0.

Men loste 3 g (0,0056 mol) van het natriumzout van taurocho-linezuur op in 50 ml gedemineraliseerd water en goot het mengsel uit in de chromatografiekolom. Er werd een oplossing van taurocholinezuur verkregen. Daarna werd het volume met 50 ml gedemineraliseerd water 15 gewassen totdat de pH 6 (neutraal) was en verkreeg een heldere, kleurloze oplossing van taurocholinezuur in 100 ml water met een pH van 1,0.

2. Bereiding van het taurocholinezuur-lysinaatzout.

20

Men lost© 0,85 g (0,0058 mol) L (-) lysine op in 100 ml gedemineraliseerd water.

De pH van de oplossing was 13-14. Onder roeren werd de L(-)-lysineoplossing toegevoegd aan de taurocholinezuuroplossing en 25 het zout werd gevormd.

Door titratie kon worden vastgesteld dat al het zuur was omgezet in het zout. De oplossing van het zout werd een nacht gelyofili-seerd en men verkreeg een wit poeder. Het smeltpunt was 80°C (sinteren). Bij een temperatuur van 117°C ontleedde het produkt.

30 De pH van een 0,1N oplossing in water bedroeg 8,4. Lysine neu traliseerde het taurocholinezuur aanzienlijk sterker dan natriumhydro-xyde. (De pH van een 0,1N oplossing van natriumtaurocholaat in water was 6,1).

^H-NMR P20) delta (ppm): 4,04 (m, 1H, CH-OH) ,- 3,88 (m, 1H, CH-OH),· 35 3,69 (A, J = 7 Hz, 1H, CH-α van lysine); 3,57 (A, J = 7 Hz, 2H, O^-NHCO); 3,49 (m, 1H, CH-OH); 3,07 (t, J = 7 Hz, 2H, CH^SO^); 3,01 (t, J = 7 Hz, 2H, CH2~epsilon van lysine); 2,4-1,05 (m, 28H, CH2 en CH van β, gamma, d-lysine en cholinezuurrest); 0,98 (d, J = 7 Hz, 89öi05g' - 12 - 3H, CH -CH van de cholinezuurrest); 0,91 (s, 3H, C-CH van de choline- «5 «5 zurrest); 0,7 (s, 3Ή, C-CH van de cholinezuurrest).

1 3 + IR (KBr) cm ; 3400 (s, HO); 3100-2800 (S, nu* (-NH ); 2070 (W, delta + delta^ . (-NH +); 1650 (s, delta (NH,+); 1500 (m, nu as torsxon 3 as 3 ' as 5 (-COO-); 1410 (m, nu (-COO~)); 1220-1150 (s, nu (-SO “); 1040 sy cis j (m, nugy (-S03 ).

* nu is de aanduiding van de Griekse letter v, 10 Voorbeeld 2:

Oplossingen vopr toepassing via de neus;

Zalmcalcitonine 110 I.E. tot 4400 I.E.

Natriumcitraat - dihydraat 10,0 mg 15 Citroenzuur - monohydraat 10,0 mg

Taurocholinezuur - lysinaat 10,0 mg

Ethyleendiaminetëtraazijnzuur -dinatriumzout 1,0 mg

Benzalkoniumchloride 0,2 mg 20 Water tot 1,0 ml

Deze oplossing werd verstoven met een verstuivingsinrichting en gesproeid in een hoeveelheid van 0,09 ml per neusgat (de dosis per neusgat is bijvoorbeeld ongeveer 10 I.E.).

25 In plaats van zalmcalcitonine kunnen eveneens andere polypep- tiden, bijvoorbeeld andere calcitoninen, in hoeveelheden van bijvoorbeeld tot 4400 I.E. per ml worden geformuleerd. Ook kan op deze wijze een stomatostatine worden geformuleerd.

30 Voorbeeld 3:

Oplossingen voor toepassing via de neus:

Zalmcalcitonine 110 I.E. tot 4400 I.E.

Benzalkoniumchloride 0,11 mg 35 Natriumchloride 8,5 mg

Taurocholinezuur - lysinaatzout 10,0 mg HCl 0,1 N tot pH 3,7

Water tot 1,0 ml 0 φ φ ^ 05 gSti^cstofatmosfeer

A

- 13 -

De oplossing werd in een ampul gebracht en is geschikt voor toediening in hoeveelheden van 0,09 ml (dosis per neusgat is bijvoorbeeld 10 I.E.).

In plaats van zalmcalcitonine kunnen eveneens andere polypep- 5 tiden, bijvoorbeeld andere calcitoninen, in hoeveelheden van maximaal bijvoorbeeld 4400 I.E. per ml worden geformuleerd.

*-

Voorbeeld 4: 10 a) Een dosis van 100 I.E. zalmcalcitonine per 0,09 ml van een waterige oplossing volgens voorbeeld 2 werd toegepast en vergeleken met: b) een vergelijkbare dosis die 1 gew.% natriumtaurocholaat, een zeer doeltreffende, békende resorptiepromotor in plaats van het 15 taurocholinezuur-lysinaatzout bevatte en met c) een andere vergelijkbare dosis, die geen resorptiepromotor bevatte.

De resultaten zijn uitgezet in figuur 1 en uitgedrukt in milli-intemationale eenheden zalmcalcitonine per ml plasma tegen de toedie-20 ningstijd in uren en waarbij de krommen a, b en c corresponderen met de hiervoor beschreven toegepaste mengsels. De concentratie van het geneesmiddel werd in het plasma gemeten met radio-immunoassay.

De zalmcaicitoninébepalingen werden uitgevoerd tot 6 uren na de toediening.

25 De doses werden onder vergelijkbare omstandigheden toegediend aan beide neusgaten van drie rhesus-apen, hetgeen betekent dat in het totaal 200 I.E. zalmcalcitonine per proefdier werd toegediend.

De biobeschikbaarheid werd berekend over het eerste toedie-ningstraject van 1 uur en stond in verband met de referentie onder 30 c (= 100%): a_b_c 429% 637% 100% 35

De locale toleranties werden gemeten met twee onderzoeken 1 en 2 met preparaat a en met één onderzoek met preparaat b en c ge- j meten met microfotooscillatografie* en werden uitgedrukt in Hz (Hertz).

8901059.

- 14 -

De resultaten werden vergeleken met de frequentie van niet-behandelde dieren (controleproef).

* na 28 dagen toedienen via de neus van Guinese biggetjes.

5 _a__b_c_controleproef 1. 12,59 Hz ±0,05 0 10,55 ± 0,91 11,95 + 0,58 2. 11,60 Hz ± 1,30 0 10 Het onderzoek is uitvoerig beschreven in de volgende artikelen:

Nasal brushing and measurement of .ciliary beat frequency. An in vitro method for evaluating pharmacologic effects on human cilia Rutland J., Griffin W., Cole P. in: Chest 80, 6 December 1981, Supple-15 ment;

Die Wirkung von Bronchospasmolytika auf die Ciliarfrequenz in vitro, Nonietzko N., Kasparek R., Kellner U., Retro J.: Prax. Klin. Pneumol 37, (1983) 904-906.

20 De oscillatiefrequentie werd niet beïnvloed door het prepa raat a volgens de uitvinding en door preparaat c zonder resorptiepro-motor. Met preparaat b, dat een bekende, resorptiepromotor bevatte, werd de oscillatie geblokkeerd.

25 Conclusie

De biobeschikbaarheid van zalmcalcitonine, toegepast in combinatie met de resorptiepromotor volgens de uitvinding, is, wat betreft de normale biologische variatie, evengoed als toegepast in combinatie 30 met natriumtaurocholaat. Het voordeel van de resorptiepromotor volgens de uitvinding ten opzichte van deze promotor is de uitstekende tolerantie ervan, hetgeen een aanzienlijke vooruitgang is.

8901059.

Voorbeeld 5; - 15 -

Capsules voor orale toepassing;

Zalmcalcitonine 0,1 tot 20 mg* 5 Taurocholinezuur-lysinaatzout 50 mg

Microkristallijne cellulose 100 mg

Lactose 5Q mg 10 * 1 mg geneesmiddelverbinding komt overeen met 4767 I.E. Voorbeeld 6:

Zetpillen voor rectale toepassing: 15

Zalmcalcitonine 0,0692 mg

Watervrije citroenzuur 0,78

Trinatriumcitraat-dihydraat 0,50

Mannitol 48,651 2 0 Taurocholinezuur-lysinaatzout 30,0

Zetpilbasis A* 1420,0 1500,0 mg 25 *Witepsol H.12, een lineair (C ) vetzuurglyceride, lU*“lo smelttrajeet 32-33,5°, traject waarin het vast wordt 29-33°C Verkrijgbaar bij Dynamit Nobel, Duitsland.

89 01059 :

Claims

1. Werkwijze voor het bereiden van een zuuradditiezout, met het kenmerk, dat men taurine of glycine waarin de aminogroep ervan gesubstitueerd is door een acylgroep van een 3α,7a,12a-trihydroxysteroï-decarbonzuur combineert met hetzij 5 (a) een alifatisch amine, waarvan eventuele substituenten geen carboxylgroepen zijn, hetzij (b) een basisch α-aminozuur met een alkyleenbrug tussen de α-aminozuurgroep en een andere aminogroep.

1. - 16 -

2. Werkwijze voor het bereiden of vervaardigen van een farmaio ceutisch preparaat, met het kenmerk, dat men een zuuradditiezout van een anion van taurine of glycine waarin de aminogroep ervan gesubstitueerd is door een acylgroep van een 3a,7a,12a-trihydroxysteroïdecar-bonzuur en een kation vanjhetzi j (a) een alifatisch amine waarvan eventuele substituenten geen 15 carboxylgroep zijn, hetzij (b) een basisch α-aminozuur^ opwerkt.

3. Werkwijze voor het bereiden van een zout, in hoofdzaak zoals beschreven in de beschrijving en/of voorbeelden.

4. Werkwijze voor het bereiden of vervaardigen van een farma-20 ceutisch preparaat, in hoofdzaak zoals hiervoor is beschreven en/of in de voorbeelden.

5. Een zuuradditiezout van een anion (i) van een taurine of glycine waarin de aminogroep ervan gesubstitueerd is door een acylgroep \ van een 3a,7a,12a-trihydroxysteroïdecarbonzuur en een kation (ii) van 25 hetzij (a) een alifatisch amine waarvan eventuele substituenten geen carboxylgroepen zijn, hetzij (b) een basisch α-aminozuur met een alkyleenbrug tussen de α-aminozuurgroep en een andere aminogroep.

6. Een zout volgens conclusie 5, met het kenmerk, dat het anion is afgeleid van taurocholinezuur of glycocholinezuur. 8901 059." ï - 17 -

7. Een zout volgens conclusie 5 of 6, met het kenmerk, dat het anion is afgeleid van een basisch α-aminozuur met een alkyleenbrug tussen de ct-aminozuurgroep en een andere aminogroep.

8. Een zout volgens conclusie 6, met het kenmerk, dat het 5 kation is afgeleid van lysine.

9. Een zuuradditiezout van een anion met formule II, waarin Rj een waterstofatoom of de hydroxylgroep voorstelt en r2 = -cH2-coef of -CH -CH -SO 2 2 3 10 en een kation met formule Ila.

10. Een zout volgens conclusie 9, met het kenmerk, dat dit een zout van taurocholinezuur of glycocholir.ezuur en lysine is.

11. Taurocholinezuurlysinaat.

12. Een zout verkregen volgens de werkwijze van conclusie 1 of 15 3.

13. Een farmaceutisch preparaat dat tenminste één farmaceutisch r aktief middel en eenzuuradditiezout van een anion van taurine of gly- cine, waarbij de aminogroep ervan is gesubstitueerd door een acylgroep van een 37dt, 12cL trihydroxysteroldecarbonzuur en een kation van het-20 zij a) een alifatisch amine, waarvan de eventuele substituenten geen carboxylgroepen zijn, hetzij b) een basisch α-aminozuur bevat.

14. Een farmaceutisch preparaat volgens conclusie 13, met het 25 kenmerk, dat het zout is zoals is gedefinieerd in één vande conclusies 5- 12.

15. Een farmaceutisch preparaat volgens conclusie 12 of 14, met het kenmerk, dat het farmacologisch aktieve middel een calcitonine is.

16. Een farmaceutisch preparaat volgens conclusie 12 of 14, met het kenmerk, dat het farmaceutisch aktieve middel octreotide is.

17. Een farmaceutisch preparaat volgens één der conclusies 12-16, met hetkenmerk, dat de verhouding van zout tot farmacologisch aktief middel tussen 1:1 en 5000:1 ligt..

18. Een farmaceutisch preparaat volgens één der conclusies 13- 17 dat geschikt is cm in een eenheidsdoseringsvorm die elk ongeveer 0,1-100 mg van het zout bevat te worden toegediend.

19. Farmaceutisch preparaat volgens één der conclusies 13-18 ^ _ dat geschikt is voor toediening via de neus. 8901058. - 18 - y

20. Farmaceutisch preparaat volgens conclusie 19 in de vorm van een waterige oplossing die natriumchloride bevat.

21. Farmaceutisch preparaat volgens één der conclusies 13-18 dat geschikt is voor orale toediening.

22. Farmaceutisch preparaat volgens één der conclusies 13-21 verkregen volgens de werkwijze van conclusie 2 of 4.

23. Een zuuradditiezout volgens conclusie 5-12 of zoals gede finieerd in conclusie 13, als een excipient in farmaceutische preparaten, die tenminste één aktief middel bevatten.

24. Een zuuradditiezout volgens conclusie 23, als excipiënt in farmaceutische preparaten die peptide— ... . . of eiwitgenees- 10 middelen bevatten.

25. Zuuradditiezout volgens conclusie 24, als excipiënt in farmaceutische preparaten die in water oplosbare peptideverbindingen met een geneeskrachtige werking bevatten.

26. Zuuradditiezout volgens conclusie 24 of 25 als excipiënt 15 in farmaceutische preparaten die zalmcalcitonine als peptideverbinding met geneeskrachtige werking bevatten.

27. Zuuradditiezout volgens één der conclusies 23-26 als excipiënt in farmaceutische preparaten die 2 microgram - 20 mg peptideverbinding met geneeskrachtige werking per eenheidsdoseringsvorm be- 20 vatten.

28. Zuuradditiezout volgens één der conclusies 23-27 in een hoeveelheid van 0,1-10 gew.% als een excipiënt in farmaceutische preparaten.

29. Een zuuradditiezout volgens één der conclusies 23-28, als 25 excipiënt in farmaceutische preparaten,,die geschikt zijn voor een transport van de peptidegeneesmiddelen door een slijmvlies.

30. Zuuradditiezout volgens één der conclusies 23-29, als excipiënt in een farmaceutisch preparaat voor toediening via de neus.

31. Zuuradditiezout volgens één der conclusies 23-30, als ex- 30 cipiënt in een farmaceutisch preparaat in poedervorm of in een vloeibare vorm.

32. Zuuradditiezout volgens één der conclusies 23-31, als exicpiënt in een farmaceutisch preparaat in een versturvingsinrichting.

33. Werkwijze voor het toedienen van een aktief bestanddeel 35 aan een patiënt, met het.kenmerk, dat men een doeltreffende hoeveelheid van een farmaceutisch preparaat volgens één der conclusies 13-22 toedient.

34. Toepassing van een zout volgens één der conclusies 5-12 ter bereiding of vervaardiging van een farmaceutisch preparaat. 8901059.

35. Zuuradditiezouten, farmaceutische preparaten en werkwijzen als beschreven in de beschrijving en/of voorbeelden. - 19 - -o-o-o-o-o-o-o-o- ^8901059."