NL8800351A

NL8800351A - Waterige vloeibare thixotrope compositie voor gebruik in automatische wasmachines.

Info

Publication number: NL8800351A
Application number: NL8800351A
Authority: NL
Inventors: Julien Drapier; Daniel Van De Gaer; Chantal Gallant
Original assignee: Colgate Palmolive Co
Priority date: 1987-02-12
Filing date: 1988-02-12
Publication date: 1988-09-01
Also published as: SE8800448D0; IT8847624A0; BR8800523A; BE1002560A4; ES2006075A6; NO880618L; CH675252A5; DK74188D0; FR2610946A1; IT1219441B; FI880640A0; NO880618D0; PT86717B; FI880640A; FR2610946B1; GB2200921B; GB2200921A; GB8803333D0; GR1000474B; DE3803640A1

Description

A

VO 1035

Waterige vloeibare thixotrope compositie voor gebruik in automatische wasmachines.

De uitvinding heeft betrekking op een waterige thixotrope kleisuspensie met verbeterde fysische stabiliteit. De uitvinding heeft in het bijzonder betrekking op het gebruik van kaliumpolyfosfa-ten en metaalzouten van vetzuren met lange keten als fysische stabili-5 sators voor waterige thixotrope kleisuspensies.

De toevoeging van geringe werkzame hoeveelheden kaliumpoly-fosfaten en geringe werkzame hoeveelheden meerwaardige metaalzouten van vetzuren met lange keten verbetert de fysische stabiliteit en variaties in de Theologische eigenschappen met de tijd van waterige 10 thixotrope kleisuspensies bevattende detergentcomposities. De thixotrope eigenschappen kunnen worden behouden of verbeterd bij gebruik van geringere hoeveelheden, zoals 0,25-0,50%, van het thixotrope kleiverdikkingsmiddel dan bij afwezigheid van de kalium-polyfosfaat-stabilisator.

15 De uitvinding heeft in het bijzonder betrekking op voor gebruik in automatische vaatwasmachines bestemde detergentcomposities met thixotrope eigenschappen, verbeterde chemische en fysische stabiliteit, verbeterde stabiliteit tegen variaties in de Theologische eigenschappen met de tijd en met een verbeterde schijnbare 20 viscositeit, die gemakkelijk dispergeerbaar zijn in het wasmedium ter verschaffing van doeltreffende reiniging van vaatwerk, glaswerk, porselijn en dergelijke.

In de handel verkrijgbare, voor gebruik in huishoudelijke vaatwasmachines bestemde detergenten in poedervorm hebben diverse 25 nadelen, zoals een niet-uniforme samenstelling; kostbare bereidingsmethoden; neiging tot samenbakking bij opslag, bij hoge vochtigheidsgraad, resulterend in de vorming van moeilijk te dispergeren brokken; stofvorming, een bron van bijzondere irritatie voor gebruikers die aan allergieën lijden; en neiging tot samenbakken in het doseer-30 orgaan van de vaatwasmachine.

Recent onderzoek en ontwikkelingsactiviteit was gericht op de gelvorm of "thixotrope" vorm van zulke composities, bijvoorbeeld schuurreinigingsmiddelen en als thixotrope pasta's gekarakteriseerde produkten voor automatische vaatwasmachines. Zulke produkten .8800351 -2- voor vaatwasmachines hebben in de eerste plaats het bezwaar dat zij onvoldoende viskeus zijn om in het doseerorgaan van de vaatwasmachine "verankerd" te blijven. Thixotrope reinigingscomposities zijn in het ideale geval in rusttoestand hoogvis keus, Bingham plastisch van aard 5 en hebben betrekkelijk hoge zwichtwaarden. Wanneer zij echter aan afschuif spanningen worden blootgesteld, bijvoorbeeld dordat zij in een vat worden geschud, of door een mondstuk worden geperst, dienen zij snel vloeibaar te worden en dan bij wegnemen van de aangelegde af-schuifspanning weer snel terug te keren naar de hoogviskeuze/Bingham 10 plastische toestand. Ook stabiliteit is van primair belang, d.w.z. dat er na lang staan geen fasenscheiding of lekkage van betekenis mag zijn.

De Amerikaanse octrooiaanvrage 744.754, ingediend op i 14 juni 1985, heeft betrekking op waterige thixotrope kleisuspensies 15 bevattende detergentcomposities voor vaatwasmachines, die aluminium-stearaat als fysisch stabilisatiemiddel bevatten. De compositie volgens de genoemde Amerikaanse octrooiaanvrage 744.754 vertonen verbetering in de fysische stabiliteit van de detergentcompositie en verbetering tegen fasenscheiding ten opzichte van klei bevattende com-20 posities, die geen aluminiumstearaat bevatten. Deze eerder voorgestelde composities vertonen in sommige gevallen echter moeilijkheden bij het bereiken van stabiliteit tegen variaties in de Theologische eigenschappen met de tijd en over ruime temperatuurschommelingen en vereisen in het algemeen een betrekkelijk groot kleigehalte, zoals 0,25-2,0%.

25 Het verschaffen van voor gebruik in automatische vaatwas machines bestemde composities in gelvorm met de genoemde eigenschappen, anders dan de verbeteringen beschreven in de bovengenoemde Amerikaanse octrooiaanvrage is tot nu toe problematisch gebleken, in het bijzonder wat composities voor gebruik in huishoudelijke vaat-30 wasmachines betreft. Voor doelmatig gebruik wordt in het algemeen aanbevolen, dat het automatische vaatwasdetergent, hier ook aangeduid als AVD, bevat (1) natriümtripolyfösfeat(NaTPP) voor binding van mineralen in hard water en voor emulgering en/of peptisering van vuil; (2) natriumsilicaat ter verschaffing van de voor doelmatige detergentie 35 noodzakelijke alkaliniteit en ter bescherming van het glazuur en •8800351 -3- 9 patroon van fijn porselein; (3) natriumcarbonaat, dat in het algemeen facultatief wordt geacht ter verhoging van de alkaliniteit; (4) een chloor leverend middel ter bevordering van het elimineren van vuil-spatjes, die tot watervlekken leiden; en (5) antischuimmiddel/capil-5 lairactieve verbinding ter vermindering van schuimvorming en daardoor verbetering van de doeltreffendheid van de machine en het verschaffen van de vereiste detergentie. Verwezen wordt bijvoorbeeld naar SDA Detergents in Depth, "Formulations Aspect of Machine Dishwashing," Thomas Oberle (1974).Reinigingsmiddelen, die de 10 bovenbeschreven composities benaderen, zijn meestal vloeistoffen of , poeders. Combinatie van zulke ingrediënten in de vorm van een gel, dat voor een huishoud-vaatwasmachine doelmatig is, is moeilijk gebleken. In het algemeen wordt hypochloriet bleekmiddel in zulke composities weggelaten, waar het de neiging heeft met andere chemisch 15 actieve ingrediënten te reageren, in het bijzonder met capillair-actief materiaal. Zo zijn uit het Amerikaanse octrooischrift 4.115.308 voor gebruik in automatische vaatwasmachines bestemde thixotrope pasta’s bekend , die een suspendeermiddel, bijvoorbeeld CMC, synthetische klei of dergelijke; anorganische zouten; waaron-20 der silicaten, fosfaten en polyfosfaten; een geringe hoeveelheid capillairactieve verbinding en een schuim onderdrukkend middel bevat.

Een bleekmiddel wordt niet genoemd. Het Amerikaanse octrooischrift 4.147.650 beschrijft een soortgelijke samenstelling, die desgewenst chloor-(hypochloriet) bleekmiddel bevat, maar geen organische 25 capillairactieve verbinding of schuim onderdrukkend middel. Het produkt wordt bovendien beschreven als een detergentsuspensie, kennelijk zonder thixotrope eigenschappen.

Het Amerikaanse octrooischrift 3.985.668 beschrijft abrasieve schuurreinigingsmiddelen van gelachtige consistentie 30 bevattende (1) suspendeermiddel, bij voorkeur de Smectiet en attapulgiettypen van klei; (2) abrasief middel, bijvoorbeeld silicazand of perliet; en (3)vulstoffen, zoals poedervormige polymeren met lage dichtheid, geëxpandeerd perliet of dergelijke, die een drijvend vermogen bezitten en daardoor een stabiliserend 35 effect op de compositie vertonen en daarenboven als massa- leverend middel fungeren en daarbij water vervangen, dat anders .880035« -4- f beschikbaar zou zijn voor de vorming van een ongewenste bovenstaande vloeistoflaag als gevolg van lekkage en fase-destabilisatie. De genoemde ingrediënten zijn essentieel.Facultatieve ingrediënten zijn hypochloriet bleekmiddel, tegen bleekmiddel stabiel capillair-5 actief materiaal en buffer, bijvoorbeeld silicaten, carbonaten en monofosfaten. Als verdere facultatieve ingrediënten kunnen op-bouwzouten, zoals natriumtripolyfosfaat, worden opgenomen ter verschaffing of., aanvulling van opbouwfunctie, die niet door de buffer wordt geleverd, waarbij de hoeveelheid van zulk opbouwzout blij-10 kens het octrooischrift niet groter is dan 5% van de totale compositie. Handhaving van de gewenste pH van 10 of meer wordt verkregen door de buffer/opbouwzoutcomponenten. Vermeld wordt dat een hogere pH ontleding van het chloorbleekmiddel *.n ongewenste wisselwerking tussen capillairactieve verbinding en bleekmiddel tot een minimum 15 reduceert. Indien aanwezig wcrdt natriumtripolyfosfaat, zoals vermeld, beperkt tot 5%. Een antischuimmiddelw0rdt niet genoemd.

In de U.K. octrooiaanvragen GB 2.116.199A en GB 2.140.450A worden vloeibare AVD composities beschreven, die gewenste eigenschappen bezitten, welke een thixotrope, gelachtige structuur karakterise-20 ren, en die elk van de diverse ingrediënten bevatten, die nodig zijn voor doeltreffende detergentie met een automatische vaatwas-machine.De normaliter gelachtige, voor gebruik in automatische vaat-wasmachines bestemde waterige detergentcompositie: met thixotrope eigenschappen bevat de volgende ingedriënten: 25 (a) 5-35 gew.% alkalimetaaltripolyfosfaat; (b) 2,5-20 gew.% natriumsilicaat; (c) 0-9 gew.% alkalimetaalcarbonaat; (d) 0,1-5 gew.% in water dispergeerbaar organisch detergent- actief materiaal, dat bestand is tegen 30 chloorbleekmiddel; (e) 0-5 gew.% schuimonderdrukkend middel, dat bestand is tégen chloorbleekmiddelen (f) chloorbleekmiddel in een hoeveelheid voor het verschaffen van 0,2-4 gew.% beschikbaar chloor; 35 (g) thixotroop verdikkingsmiddel in voldoende hoeveelheid om de compositie een thixotropie-index van 2,5-10 te verlenen.

8800351 -5- » (h) natriumhydroxyde voor zover nodig voor regeling van de pH; en (i) water.

Aldus samengestelde AVD composities vormen weinig schuim, 5 zijn gemakkelijk oplosbaar in het wasmedium en zijn het meest doeltreffend bij pH-waarden, die het best geschikt zijn voor verbeterde reinigingsprestaties, nl. een pH van 10,5-14,0. De composities zijn normaliter van gelconsistentie, met name een hoogviskeus opaak geleiachtig materiaal met Bingham plastisch karakter en dus be-10 trekkelijk hoge zwichtwaarden. Onder zulke omstandigheden wordt de compositie snel vloeibaar gemaakt en gemakkelijk gedispergeerd.

Wanneer de afschuifkracht wordt weggenomen, keert de vloeibare compositie snel terug tot een hoog-viskeuze, Bingham plastische toestand, die de eerdere consistentie dicht benadert.

15 In. het Amerikaanse octrooischrift 4.511.487 wordt een detergentpasta met geringe schuimvorming voor vaatwasmachines beschreven. Het geoctrooieerde thixotrope reinigingsmiddel heeft een viscositeit van ten minste 30 Pa.s bij 20°C bepaald met een rotatie viscometer bij een assnelheid van 5 omw./min» De compositie is 20 gebaseerd op een mengsel van fijnverdeeld gehydrateerd. natrium- metasilicaat, een actieve chloorverbinding en een verdikkingsmiddel dat een bladvormig silicaat van het hectoriet-type is. De compositie kan een geringe hoeveelheid niet-ionogeen capillairactief materiaal en alkalimetaalcarbonaten en/of -hydroxyden bevatten.

25 Uit JAOCS, 61 (1984) 382 is de vorming bekend van organo- kleimaterialen door de wisselwerking van kleimaterialen (zoals ben-toniet en hectoriet) met organische verbindingen, Zoals quaternaire ammoniumzouten.

Hoewel deze eerder beschreven vloeibare AVD composities 30 de bovenbeschreven gebreken niet of in mindere mate vertonen, werd gevonden dat verdere verbeteringen in fysische stabiliteit en stabiliteit tegen variaties in Theologische eigenschappen met de tijd gewenst zijn, ter verbetering van de houdbaarheid van het produkt en verhoging van dè aanvaardbaarheid voor de gebruiker.

35 Ook zou het zeer gewenst zijn de fysische stabiliteit en stabiliteit tegen variaties in de Theologische eigenschappen met . 8 ε o e ;· m -6- * de tijd te verbeteren van andere thixotrope vloeibare preparaten op kleibasis, zoals schuurreinigingsmiddelen, tandpasta's, "vloeibare" zepen en dergelijke.

Een doel van de uitvinding is het verschaffen van anti-5 bezinkingstoevoegsels voor waterige thixotrope kleisuspensies.

Een ander doel van de uitvinding is het verschaffen van vloeibare AVD composities, die thixotrope eigenschappen bezitten, met verbeterde fysische stabiliteit en verbeterde stabiliteit tegen variaties in de rheologische eigenschappen met de tijd.

10 Een verder doel van de uitvinding is het verschaffen van vloeibare thixotrope AVD composities met een verminderd gehalte aan thixotroop verdikkingsmiddel zonder dat de in het algemeen hoge viscositeit bij lage afschuifwaarde en lagere viscositeit bij hoge afschuif-waarde, die karakteristiek zijn voor de gewenste thixotrope eigen-15 schappen, nadelig worden beïnvloed.

Nog een ander doel van de uitvinding is het verbeteren van de stabiliteit van waterige thixotrope composities op kleibasis, in het bijzonder vloeibare detergentpasta's of -gels voor automatische vaatwasmachines, door opneming in de waterige kleisuspensie van een 20 ondergeschikte hoeveelheid kaliumpolyfosfaten en een ondergeschikte hoeveelheid van een metaalzout van een vetzuur, werkzaam voor inhibi-tering van bezinking van de gesuspendeerde deeltjes en voor het voorkomen van fasenscheiding.

Nog een verder doel van de uitvinding is het verbeteren van 25 de stabiliteit tegen variaties van de rheologische eigenschappen met de tijd van waterige thixotrope composities op kleibasis, in het bijzonder vloeibare detergentpasta's of -gels voor automatische vaatwasmachines, door opneming in de waterige kleisuspensie van een geringe werkzame hoeveelheid kaliumpolyfosfaten en een geringe werk-30 zame hpeveelheid van een metaalzout van een vetzuur als stabilisatie-middelen.

Deze en andere doeleinden van de uitvinding, die uit de volgende gedetailleerde beschrijving van de uitvinding en de voorkeursuitvoeringsvormen daarvan kunnen worden begrepen, worden bereid door op-35 neming in een normaliter gelachtige waterige vloeibare compositie , 8 8 0 03 5 1 -7- van een geringe, maar werkzame hoeveelheid van fysische stabilisators. zijnde kaliumfosfaten en een metaalzout van een vetzuur met lange keten. Volgens een voorkeursuitvoeringsvorm van de uitvinding wordt een normaliter gelachtig, voor gebruik in automatische vaatwas-5 machines bestemde detergentcomposities verschaft, die een hoeveelheid kaliumpolyfosfaten en een hoeveelheid van een metaalzout van een vetzuur met lange keten bevat, die doeltreffend zijn om variaties van de rheologische eigenschappen met de tijd te inhibiteren en doeltreffend zijn om bezinking van de gesuspendeerde deeltjes, zoals thixotroop 10 middel en natriumtripolyfosfaatopboawzout te inhibiteren.

In overeensteming met deze bijzondere aspecten, verschaft de uitvinding een normaliter gelachtige, voor gebruik in automatische vaatwasmachines bestemde waterige detergentcomposities met thixo-trope eigenschappen, bevattende: 15 (a) 5-35 gew.% natriumtripolyfosfaat; (b) 2,5-20 gew.% natriumsilicaat; (c) 0-9 gew.% alkalimetaalcarbonaat; (d) 0,1-5 gew.% in water dispergeerbaar organisch detergent- actief materiaal,dat bestand is tegen chloor-20 bleekmiddelen; (e) 0-5 gew.% schuim-onderdrukkend middel, dat bestand is tegen chloorbleekmiddelen; (f) chloorbleekmiddel in een hoeveelheid voor verschaffing van 0,2-4 gew.% beschikbaar chloor; 25 (g) thixotroop verdikkingsmiddel in voldoende hoeveelheid om de compositie een thixotropie-index van 2,5-10 te verlenen, (h) 0-8 gew.% natriumhydroxyde; (i) kaliumpolyfosfaten en een meerwaardig metaalzout van een 30 vetzuur met lange keten in hoeveelheden die effectief zijn voor verhoging van de fysische stabiliteit van de compositie en de fysische stabiliteit van de compositie tegen variaties van rheologische eigenschappen met de tijd; en 35 (j) water.

. 8 8 0 0 3 S 1 -8-

Verbandhoudend met dit specifiek aspect verschaft de uitvinding een werkwijze voor reiniging van vaatwerk in een automatische vaatwasmachine met een waterig wasbad, dat een effectieve hoeveelheid van de hierboven beschreven vloeibare automatische vaatwasmachine 5 detergent(VAVD) compositie bevat. Volgens dit aspect van de uitvinding kan de VAVD compositie gemakkelijk in het doseerorgaan van de automatische vaatwasmachine worden gegoten, waar de compositie binnen enkele seconden zich verdicht tot de normale gelvormige of pasteuze toestand.

10 In het algemeen houdt de doeltreffendheid van een VAVD

direct verband met (a) gehalte aan beschikbaar chloor, (b) alkali-niteit; (c) oplosbaarheid in het wasmedium en (d) schuiminhibitering. Bij voorkeur is de pH van de VAVD compositie ten minste 9,5, 1 in het bijzonder 10,5-14,0 en liefst ten minste 11,5. De aanwezig- 15 heid van carbonaat is dikwijls nodig, daar het fungeert als buffer om het gewenste pH-niveau te helpen handhaven.Een overmaat carbonaat dient echter te worden vermeden, daar dit de vorming van naaldachtige carbonaatkristallen kan veroorzaken, waardoor de stabiliteit, thixotropie en/of detergentie van het VAVD-produkt nadelig kan worden 20 beïnvloed, alsook de doseerbaarheid van het produkt uit bijvoorbeeld knijpflessen nadelig kan worden beïnvloed. NaOH vervult de verdere produktie tot het de fosfor- of fosfonzuurester schuimonderdrukker, indien aanwezig, neutraliseert. Typerend zijn 0,5-6 gew.% NaOH en 2-9 gew.% natriumcarbonaat in de VAVD compositie, hoewel opgemerkt 25 moet worden dat voldoende alkaliniteit kan worden verschaft door het natriumtripolyfosfaat en natriumsilicaat.

Het natriumtripolyfosfaat, dat in de VAVD in een hoeveelheid van 8-35 gew.%, bij voorkeur van 20-3.0 gew.% wordt toegepast, is bij voorkeur vrij van zware metalen, die chloorbleekmiddelen, 30 bij voorkeur natriumhypochloriet kunnen doen ontleden of desactiveren. Het natriumtripolyfosfaat kan watervrij of gehydrateerd zijn, waaronder het stabiele hexahydraat met een hydratatiegraad van 6, overeenkomend met ongeveer 18 gew.% water of meer. Bijzonder geprefereerde VAVD composities worden bijvoorbeeld verkregen door gebruik van een 35 gewicjtsverhouding van watervrij natriumtripolyfosfaat tot het hexa- .8800551 -9- hydraat van 0,5 : 1 tot 2:1, waarbij de waarde van ongeveer 1 : 1 bijzondere voorkeur heeft.

Schuiminhibitering is belangrijk, om de doeltreffendheid van de vaatwasmachine te verhogen en destabiliserende effecten 5 die kunnen optreden als ge\o3g van de aanwezigheid van een overmaat schuim binnen de wasmachine tijdens het gebruik daarvan tot een minimum te beperken. Schuimvorming kan voldoende worden verminderd door een geschikte keuze van het type en/of de hoeveelheid detergent-actief materiaal, de voornaamste schuimvormende component. De mate 10 van schuimvorming is ook enigszins afhankelijk van de hardheid van het waswater in de machine, waarbij een geschikte aanlassing van de hoeveelheid natriumtripolyfosfaat, dat een waterverzaehtend effect heeft, kan helpen de gewenste mate van schuiminhibitering te verschaffen. In het algemeen verdient het echter de voorkeur een schulmonderdrukkend 15 of inhibiterend middel te gebruiken, dat bestand is tegen chloor-bleekmiddelen. Bijzonder doeltreffend zijn de alkylfosfonzuuresters met de formule 0

HO- P- R

OR

verkrijgbaar van bijvoorbeeld BASF-Wyandotte (PCUK-PAE) en in het 20 bijzonder de alkylzuurfosfaatesters met de formule 0

B

HO - P — OR

OR

verkrijgbaar van bijvoorbeeld Hooker (SAP) en Knapsack (LPKn-158), waarin een groep R of beide groepen R in elk type ester onafhankelijk van elkaar een £{2-20 alkylgroep kunnen voorstellen. Men kan 25 mengsels van de twee typen of elk ander type, dat tegen chloorbleekmid-delen bestand is, of mengsels van mono- en diesters van hetzelfde type gebruiken. Bijzondere voorkeur heeft een mengsel van mono- en di-^16-18 alkylzuurfosfaatesters, zoals monostearyl/distearyl zuurfosfaten 1,2/1 (Knapsack) of (UGINE KUHLMAN). Indien toegepast zijn hoeveelheden 30 van 0,1-5 gew.%, bij voorkeur 0,1-0,5 gew.% schuimonderdrukkend middel . 88 0 058 1 -10- * in de compositie typeren, waarbij de gewichtsverhouding van de detergentactieve component (d) tot schuimonderdrukkend middel (e) in het algemeen gelegen is tussen ongeveer 10:1 en 1:1, bij voorkeur tussen ongeveer 5:1 en 1:1. Andere anti-schuimmiddelen, die kunnen 5 worden gebruikt zijn bijvoorbeeld de bekende siliconen. Verder is een voordelig aspect van de uitvinding dat vele van de stabiliserende zouten, zoals de stearaatzouten, bijvoorbeeld aluminiumstearaat, eveneens doeltreffend zijn als anti-schuimmiddelen.

Hoewel in de compositie volgens de uitvinding elke chloor-10 bleekverbinding kan worden gebruikt, zoals dichloorisocyanuraat, dichloordimethylhydantoïne of gechloreerd TSP, verdient alkalimetaal hypochloriet, bijvoorbeeld kalium-, lithium-, magnesium- en in het bijzonder natriumhypochloriet de voorkeur. De compositie die voldoende chloorbleekverbinding te bevatten voor verschaffing van 0,2-4,0 gew.% 15 beschikbaar chloor, bijvoorbeeld bepaald door aanzuren van 100 dln van de compositie met een overmaat zoutzuur. Een oplossing, die 0,2-4,0 gew.% natriumhypochloriet bevat, verschaft bij benadering hetzelfde percentage beschikbaar chloor. Ongeveer 0,8-1,6 gew.% beschikbaar chloor verdient bijzondere voorkeur. Zo kan bijvoorbeeld 20 een oplossing van natriumhypochloriet (NaOCl) met ongeveer 11 tot ongeveer 13% beschikbaar chloor in hoeveelheden van ongeveer 3-20%, bij voorkeur ongeveer 7 tot 12% met voordeel worden toegepast.

Het natriumsilicaat, dat alkaliniteit en bescherming van harde oppervlakken, zoals het glazuur en patroon van fijn porselein 25 verschaft, wordt in de compositie toegepast in een hoeeelheid van 2,5-20 gew.%, bij voorkeur 5-15 gew.%. Het natriumsilicaat wordt in het algemeen toegevoegd in de vorm van een waterige oplossing, bij voorkeur met een verhouding Na20:Si02 van ongeveer 1:2 tot 1*2,8.

30 Het volgens de uitvinding te gebruiken detergentactieve materiaal moet stabiel zijn in tegenwoordigheid van chloorbleek-middelen, in het bijzonder hypochloriet-bleekmiddelen. Detergentactieve materialen van de organische anionogene, amine-oxyde, fosfineoxyde, sulfoxyde of betaïne in water dispergeerbare capillair-35 actieve typen hebben de voorkeur, waarbij de eerstgenoemde anionogene materialen de meeste voorkeur hebben. Zij worden toegepast in hoe- .8800351 -11- veelheden van 0,1-5%, bij voorkeur 0,3-2,0%. Bijzonder geprefereerde capillairactieve materialen zijn de lineaire of vertakte alkali-metaal mono- en/of di-(Cg_^) alkyldifenyloxyde mono- en/of di-sulfaten of -disulfonaten, in de handel verkrijgbaar onder bij-5 voorbeeld de merknamen DOWFAX 3B-2 en DOWFAX 2A-1. Verder dient het capillairactieve materiaal verenigbaar te zijn met de andere ingrediënten van de compositie. Andere geschikte capillairactieve materialen zijn de primaire alkylsulfaten, alkylsulfonaten, alkylaryl-sul-fonaten en secundair alkylsulfaten. Voorbeelden zijn natrium GL^-C^g 10 alkylsulfaten zoals natrium dodecylsulfaat en natriumtallo- alcoholsulfaat; natrium C^Q-C^g alkaansulfonaten zoals natriumhexade-cyl-l-sulfonaat en natrium C^'C^g alkylbenzeensulfonaten, zoals natriumdodecylbenzeensulfonaten. Ook kunnen de overeenkomstige kaliumzouten worden gebruikt.

15 Wat andere geschikte capillairactieve materialen of detergenten betreft, hebben de amineoxyde capillairactieve materialen typisch de structuur R_R^N-0, waarin elke R een lage alkylgroep voorstelt, bij- Z 1 voorbeeld methyl, en R een alkylgroep met lange keten met 8-22 koolstofatomen is, bijvoorbeeld een lauryl-, myristyl-, palmityl-20 of cetylgroep. In plaats van een amineoxyde kan een overeenkomstig capillairactief fosfineoxyde R^R^PO of -sulfoxyde RR^SO worden gebruikt. Capillairactieve betainen hebben typisch de structuur R^R^N-R'COO , waarin elke R een lage alkyleengroep met 1-5 koolstof atomen voorstelt. Specifieke voorbeelden van deze verbindingen 25 zijn lauryldimethylamineoxyde, myristyldimethylamineoxyde, de overeenkomstige fosfineoxyden en sulfoxyden, en de overeenkomstige betaïnen, waaronder dodecyldimethylammoniumacetaat, tetradecyldi-ethylammoniumpentanoaat, hexadecyldimethylammoniumhexanoaat en dergelijke. Voor biologische afbreekbaarheid dienen de alkylgroepen 30 in deze capillairactieve verbindingen lineair te zijn, en zulke verbindingen hebben de voorkeur.

Capillairactieve materialen van het genoemde type zijn bekend en bijvoorbeeld beschreven in de Amerikaanse octrooischriften 3.985.668 en 4.271.030.

35 Thixotrope verdikkingsmiddelen, met name verdikkingsmiddelen of . .68003¾1 -12- suspendeermiddelen, die aan een waterig medium thixotrope eigenschappen verlenen, zijn bekend en kunnen organische of anorganische in water oplosbare, in water dispergeerbare of colloidvormende mono-mere of- polymere materialen zijn en dienen uiteraard in de composi-5 ties stabiel te zijn, d.w.z. bestand tegen hoge alkaliniteit en chloor bleekverbindingen, zoals natriumhypochloriet. Bijzonder geprefereerde materialen zijn in het algemeen de anorganische colloidvormende kleimaterialen van smectiet- en/of attapulgiet type. Deze materialen worden in de VAVD composities volgens de eerder 10 genoemde U.K. octrooiaanvragen 2.116.199A en GB 2.140.450A toegepast in hoeveelheden van 1,5-10 gew.%, bij voorkeur 2-5 gew.%, om de composities de gewenste thixotrope eigenschappen en het Bingham plastische karakter te verlenen. Een van de voordelen van de VAVD composities volgens de uitvinding is, dat de gewenste thixo-15 trope eigenschappen en Bingham plastische karakter met geringere hoeveelheden van de thixotrope verdikkingsmiddelen kunnen worden verkregen in tegenwoordigheid van de kaliumpolyfosfaten en het metaal-zout van een vetzuur, die als stabilisator worden toegepast.

Zo zijn bijvoorbeeld hoeveelheden van de anorganische colloid-20 vormende kleimaterialen van de smectiet- en/of attapulgiettype van 0,1-0,5%, bij voorkeur 0,2-0,4%, in het bijzonder 0,25-0,30% in het algemeen voldoende voor het bereiken van de gewenste thixotrope eigenschappen en het Bingham plastische karakter, indien toegepast in combinatie met de kaliumpolyfosfaten en vetzuurmetaalzouten, die 25 volgens de uitvinding als fysische stabilisators worden gebruikt.

Voorbeelden van smectiet kleimaterialen zijn montmorilloniet (bentoniet), hectoriet, attapulgiet, smectiet, saponiet en dergelijke. Montmorilloniet kleimaterialen hebben de voorkeur en zijn verkrijgbaar onder merknamen zoals Thixogel no.1 en Gelwhite 30 GP, H, enz., van Georgia Kaolin Company en onder de merknaam ECCAGUM GP, H, enz. van Luthern Clay Products. Voorbeelden van attapulgiet kleimaterialen zijn de materialen, die in de handel verkrijgbaar zijn onder de merknaam Attagel, met name Attagel 40, Attagel 50 en Attagel 150 van Engelhard Minerals en Chemicals Corporation.

35 Ook kunnen mengsels van smectiet en attapulgiet in gewichtsverhoudingen van 4:1 tot 1:5 worden gebruikt. Verdikkingsmiddelen of suspen- .8800351 ; -13- deermiddelen van de genoemde typen zijn algemeen bekend en zijn bijvoorbeeld beschreven in het eerder genoemde Amerikaanse octrooi-schrift 3.985.668. In de VAVD composities dienen abrasieve materialen of polijstmiddelen te worden vermeden, daar zij het ópper-5 vlak van fijn vaatwerk, kristal en dergelijke kunnen beschadigen.

De hoeveelheid water in de composities dient uiteraard niet zodanig grootte zijn,dat een ongewenst lage viscositeit en grote vloeibaarheid wordt verkregen, en evenmin zodanig klein dat de viscositeit ongewenst hoog is en de vloeibaarheid laag, daar in beide 10 gevallen de thixotrope eigenschappen worden geschaad of vernietigd.Een geschikte hoeveelheid wordt gemakkelijk voor routineproeven bepaald en bedraagt in het algemeen 30-75 gew.%, bij voorkeur 30-65 gew.%. Het water is bij voorkeur gedeioniseerd of verzacht.

Tot dusverre komt de beschrijving van het VAVD produkt 15 tenzij anders vermeld overeen met de composities, beschreven in de eerder genoemde U.K. octrooiaanvragen GB 2.Ï16.199A en GB 2.140.450.

De VAVD produkten volgens de genoemde U.K. octrooiaanvragen vertonen verbeterde rheologische eigenschappen, zoals blijkt bij meting van de produktviscositeit als functie van de afschuiving.

20 De composities vertonen een hogere viscositeit bij een lage afschuiviyg en een lagere viscositeit bij hoge afschuiving en de meetgegevens tonen een efficiënte vloeibaarheid en gelvorming binnen de afschuivingswaarden, die in de standaard vaatwasmachine heersen. In praktische termen betekent dit verbeterde giet- en 25 bedrijfs-eigenschappen, alsmede minder lekkage in het doseerorgaan van de machine in vergelijking met vroegere vloeibare of gelvormige AVD produkten. Voor afschuivingswaarden, overeenkomende met 3-30 omwentelingen per minuut variëren de viscositeiten (Brookfield) van ongeveer 10.000 tot 30.000 cps tot ongeveer 2.000-6000 cps, 30 te meten bij kamertemperatuur met behulp van een LVT Brookfield viscometer na 3 minuten onder toepassing van asnummer 4 een dag na de bereiding. Een afschuiving van 7,4 sec komt overeen met een asomwentelingssnelheid van ongeveer 3 omw./min. Een ongeveer 10-voudige verhoging van de afschuivingswaarde levert een ongeveer 35 3-9-voudige vermindering in de viscositeit. Bij vroegere AVD-gels was de overeenkomstige viscositeitsverlaging slechts ongeveer tweevoudig.

.. & £ 0 0 ύ i· 1 -14-

Bovendien was bij dergelijke composities de beginviscositeit bij ongeveer 3 omw./min slechts ongeveer 2500-2700 cps. De composities van de genoemde U.K.octrooiaanvragen vertonen aldus drempelvloeibaar-heden bij lagere afschuivingswaarden en in aanmerkelijk sterkere mate 5 in termen van incrementele stijgingen in de afschuivingswaarde versus incrementele daling in viscositeit. Deze eigenschap van de VAVD pro-dukten volgens de genoemde U.K. octrooiaanvrage wordt samengevat in termen van een thixotropie index (TI), welke de verhouding is van de schijnbare viscositeiten bij 3 omw./min en 30 omw./min.De vroegere 10 composities hebben een TI van 2-10.De beproefde VAVD composities vertoonden een aanmerkelijke en snelle terugkeer naar de eerdere consistentie in rusttoestand, wanneer de afschuifkracht werd weggenomen.

De uitvinding is gebaseerd op de ontdekking dat de fysische l stabiliteit, d.w.z. de weerstand tegen fasescheiding, bezinking en 15 dergelijke, van de vloeibare waterige AVD composities volgens de UK octrooiaanvrage GB 2.116.199A en GB 2.140.450 en de Amerikaanse octrooiaanvrage 744.754 aanmerkelijk kunnen worden verbeterd of niet nadelig worden beïnvloed, terwijl tegelijkertijd de stabiliteit tegen variaties in de rheologische eigenschappen met de tijd en 20 de temperatuur aanmerkelijk worden verbeterd door toevoeging aan de compositie van een geringe, maar effectieve hoeveelheid kalium-polyfosfaten en geringe, doch effectieve hoeveelheden van een metaal-zout van een vetzuur met een lange keten.

Als voorbeeld van de verbetering in de rheologische eigenschap-25 pen kan worden vermeld, dat gevonden werd dat de viscositeiten bij lage afschuivingswaarden, bijvoorbeeld bij een assnelheid van ongeveer 3 omw./min., de schijnbare viscositeiten dikwijls tot het twee- of drievoudige kunnen worden verhoogd door toevoeging van zo weinig als 1-2% of minder van de kaliumpolyf osf aten en zo weinig als 30 0,25-0,50% van het metaalzout van het vetzuur. Tegelijkertijd kan de fysische stabiliteit zodanig worden verbeterd, dat zelfs na 12 weken of langer over temperatuurtrajecten, die zich uitstrekken van nabij het vriespunt tot 40°C en meer, de composities die de kalium-polyfosfaten en het metaalzout stabilisators stabiel zijn tegen 35 variatie in de rheologische eigenschappen met de tijd en de temperatuur en geen zichtbare fasenscheiding ondergaan.

.8800351 -j-5“

De kaliumpolyfosfaten, die kunnen worden gebruikt, zijn in het algemeen in de handel verkrijgbaar. Specifieke voorbeelden van kaliumpolyfosfaten zijn kaliumtripolyfosfaat, kali'umpyrofosfaat en kaliumhexametafosfaat. Kaliumtripolyfosfaat (TPP) heeft de voor-5 keur.

De hoeveelheid van de kaliumpolyfosfaten, die nodig is om de gewenste verbetering van de fysische stabiliteit te bereiken, is afhankelijk van diverse factoren, zoals de aard van het vet-zuurzout, de aard en de hoeveelheid van het thixotrope middel, de 10 detergent actieve verbinding, anorganische zouten, natrium (TPP), andere VAVD ingrediënten, alsmede de beoogde opslag- en transport-omstandigheden.

De te gebruiken hoeveelheden van de kaliumpolyfosfaten (50% AI) bedragen 0,5-3,0%, bij voorkeur 0,80-2,0%, liefst 1,0-1,8%.

15 De geprefereerde vetzuren met lange keten zijn de hogere alifatische vetzuren met 8-22 koolstofatomen, bij voorkeur 10-20 koolstofatomen, liefst 12-18 koolstofatomen, inclusief het koolstofatoom van de carboxylgroep van het vetzuur.De alifatische groep kan verzadigd of onverzadigd en lineair of vertakt zijn.

20 Lineaire verzadigde vetzuren hebben de voorkeur. Ook kunnen mengsels van vetzuren worden gebruikt, zoals de van natuurlijke bronnen afkomstige zuren, zoals tallowvetzuur, cocovetzuur, sojavetzuur en dergelijke, of van synthetische bronnen, beschikbaar uit industriële bewerkingsprocessen.

25 Voorbeelden van de vetzuren, waarmede de meerwaardige metaal- zoutstabilisator kunnen worden gevormd, zijn decaanzuur, dodecaan-zuur, palmitinezuur, myristinezuur, stearinezuur, oliezuur, eicosaan-zuur, tallowvetzuur, cocovetzuur, sojavetzuur en mengsels van twee of meer van zulke zuren. Stearinezuur en gemengde vetzuren hebben 30 de voorkeur.

De geprefeerde metalen zijn de meerwaardige metalen uit de groepen IIA, IIB en IIIB, zoals magnesium, calcium, aluminium en zink, hoewel ook andere meerwaardige metalen kunnen worden gebruikt, waaronder die uit de groepen UIA» IVA, VA, VIA, VIIA, IB, IVB, VB} 35 VIB, VUB en VIII van het periodiek systeem. Specifieke voorbeelden van zulke andere meerwaardige metalen zijn titaan, zirkonium, vanadium, . 8 8 β C 7- h 1 -16- niobium, mangaan, ijzer, kobalt, nikkel, cadmium, tin, antimoon, bismuth en dergelijke. In het algemeen kunnen de metalen aanwezig zijn in de tweewaardige tot vijfwaardige toestand. Bij voorkeur worden de metaalzouten gebruikt in hun hogere oxydatietoestanden. Uiteraard 5 dient voor VAVD composities, alsook voor andere toepassingen waarbij de compositie volgens de uitvinding in aanraking zou of kan komen met voorwerpen die gebruikt worden voor de hantering, opslag of op-diening van voedingsprodukten of die op andere wijze in aanraking kunnen komen met of geconsumeerd kunnen worden door mensen of dieren 10 bij de keuze van het metaalzout rekening te worden gehouden met de toxiciteit van het metaal. Om deze reden verdienen de calcium, en mag-nesiumzouten bijzonder hoge voorkeur als in het algemeen veilige voedsel-toevoegsels.

Vele van deze metaalzouten zijn in de handel verkrijgbaar.

15 Zo zijn bijvoorbeeld de aluminium zouten verkrijgbaar in de trizuur-vorm, bijvoorbeeld aluminiumstearaat als aluminiumtristearaat, AICC^-H^COO)^. De monozuurzouten,bijvoorbeeld aluminiummonos tear aat, Al (OH) £(0^11^000) en dizuurzouten, bijvoorbeeld aluminiumdistearaat, Al (OH) (C^H^COO^, en mengsels van 20 twee of drie van de mono-, di- en trizuurzouten kunnen worden gebruikt voor metalen met valenties van +3, bij voorbeeld aluminium, terwijl mengsels van de mono- en dizuurzouten kunnen worden gebruikt voor de metalen met valenties van +2, bijvoorbeeld zink.

Het verdient bijzondere voorkeur dat de dizuren van de +2-waardige 25 metalen, en de trizuren van de +3-waardige metalen, de tetrazuren van de +4-waardige metalen en de pentazuren van de +5-waardige metalen in overwegende hoeveelheden worden gebruikt. Zo wordt bijvoorbeeld ten minste 30%, bij voorkeur ten minste 50% en liefst 80-100% van de totale hoeveelheid metaalzout toegepast in de hoogst 30 mogelijke oxydatietoestand, d.w.z. dat alle mogelijke valentie-plaatsen worden bezet door een vetzuurrest.

Zoals vermeld worden de metaalzouten algemeen in de handel verkrijgbaar, maar zij kunnen ook gemakkelijk worden bereid bijvoorbeeld door verzeping van een vetzuur, zoals dierlijk vet, 35 stearinezuur en dergelijke, of de overeenkomstige vetzuurester, gevolgd door een behandeling met een hydroxyde of oxyde van het . 8 £ G 8 5 R 1 4 -17- meerwaardige metaal, bijvoorbeeld met aluin, alumina en dergelijke in het geval van het aluminiumzout.

Calciumstearaat, met name calciumdistearaat, magnesium-stearaat, met name magnesiumdistearaat, aluminiumstearaat, met name 5 aluminiumtristearaat, en zinkstearaat, met name zinkdistearaat, zijn de geprefereerde vetzuurzoutstabilisators. Ook kunnen metaalzouten van gemengde vetzuren, zoals de natuurlijk voorkomende zuren, bijvoorbeeld cocozuur, alsmede de van industriële bereidingsprocessen afkomstige gemengde vetzuren, kunnen met voordeel worden gebruikt 10 als een goedkope, maar doelmatige bron van het vetzuur met lange keten.

De voor het bereiken van de gewenste verbetering van de fysische stabiliteit te gebruiken hoevaéLheid kaliumpolyfosfaten en vetzuurzoutstabilisators is eveneens afhankelijk van diverse factoren, zoals de aard van het vetzuurzout, de aard en de hoeveelheid van het 15 thixotrope middel, de detergent actieve verbinding, de anorganische zouten, natriumtripolyfosfaat, andere VAVD-ingredienten, alsmede van de beoogde opslag- en transportomstandigheden.

In het algemeen echter bedragen de hoeveelheden van de vet-zuurzoutstabilisator 0,10-0,5%, bij voorkeur 0,2-0,4%, liefst 20 0,25- 0,30%. De toepassing van de kaliumpolyfosfaten met de vetzuur- metaalzoutstabilisators verschaft de langdurige fysische stabiliteit, stabiliteit tegen variaties van de Theologische eigenschappen met de tijd en temperatuur en de afwezigheid van fasenscheiding bij staar, of tijdens transport bij zowel lage als hoge tempera-25 turen, zoals voor een commercieel aanvaardbaar produkt vereist zijn.

In een andere belichaming van de uitvinding kunnen de vetzuren zelf als stabilisator worden gebruikt in plaats van de bovenbeschreven vetzuurmetaalzouten.

Bruikbare vetzuren met lange keten zijn bijvoorbeeld de 30 alifatische vetzuren met 8-22 koolstofatomen, bij voorkeur 10-20 koolstofatomen en liefst 12-18 koolstofatomen, inclusief het koolstof atoom van de carboxylgroep van het vetzuur. De alifatische groep kan verzadigd of onverzadigd en lineair of vertakt zijn. Lineaire verzadigde vetzuren hebben de voorkeur. Ook kunnen mengsels van vet-35 zuren worden gebruikt, zoals uit natuurlijke bronnen afkomstige vetzuren, zoals tallowvetzuur, cocovetzuur, sojavetzuur en dergelijke, .8800351 -1S- of vetzuren uit synthetische bronnen, die uit individuele bereidings-processen beschikbaar zijn.

Voorbeelden van de vetzuren, die als stabilisator kunnen worden gebruikt, zijn decaanzuur, dodecaanzuur, palmitinezuur, 5 myristinezuur, stearinezuur, beheenzuur, oliezuur, eicosanzuur, tallow vetzuur, cocovetzuur, sojavetzuur, of mengsels van twee of meer van zulke zuren. Men kan beheenzuur, stearinezuur en gemengde vetzuren gebruiken.

Vele van de vetzuren zijn in de handel verkrijgbaar. Zo zijn 10 bijvoorbeeld stearinezuur en beheenzuur gemakkelijk te krijgen. Gemengde vetzuren, zoals de natuurlijk voorkomende zuren, bijvoorbeeld cocozuur, alsmede gemengde vetzuren, die van het commerciële be-reidingsproces afkomstig zijn, kunnen met voordeel worden gebruikt als goedkope maar doelmatige bron van vetzuren met lange keten. Ook kunnen 15 de natrium- en kaliumzouten van de vetzuren als stabilisators worden gebruikt.

De vetzuurstabilisatojs en/of de natrium- of kaliumzouten daarvan kunnen in dezelfde hoeveelheden worden toegepast als de bovengenoemde vetzuurmetaalzouten.

20 Uit de voorbeelden zal blijken dat afhankelijk van de hoeveelheden, verhoudingen en typen van fysische stabilisators en thixotrope middelen, de toevoeging van kaliumpolyfosfaten en van het vetzuurzout niet alleen de fysische stabiliteit verhoogd, maar in sommige gevallen ook een gelijktijdige stijging in de schijnbare 25 viscositeit oplevert en stabiliteit verschaft tegen variaties in de rheologische eigenschappen met de tijd en/of temperatuur. De fysische stabilisators worden vlak voor de toevoeging van het kleiverdik-kingsmiddel toegevoegd, Afgezien van de chloorbleekverbinding is de totale zoutconcentratie (Natriumtripolyfosfaat, natriumsilicaat en 30 natriumcarbonaat) in het algemeen ongeveer 20-50 gew.%, bij voorkeur 30-40 gew.Z van de compositie.

Wat het mengen van de ingrediënten van de VAVD compositie betreft wordt bij voorkeur eerst een mengsel gevormd van het water, de schuimonderdrukker, detergent, fysische stabilisator (kaliumtri-35 polyfosfaat en vetzuurzout) en thixotroop middel,bijvoorbeeld klei.

,8800351 -19--

Deze ingrediënten worden onder omstandigheden van hoge af-schuiving gemengd, bij voorkeur beginnend bij kamertemperatuur, onder vorming van een uniforme dispersie.Si dit voorgemengde gedeelte worden de overige ingrediënten opgenomen onder mengomstandigheden van lage 5 afschuiving. Men kan bijvoorbeeld de vereiste hoeveelheid van het voormengsel in een menger met lage afschuiving brengen en vervolgens de resterende ingrediënten onder menging gelijktijdig of achtereenvolgens toevoegen. Bij voorkeur worden de ingrediënten achtereenvolgens toegevoegd, hoewel het niet noodzakelijk is dat de toevoeging 10 van de gehele hoeveelheid van een ingredient wordt voltooid, voordat met het volgende ingredient wordt begonnen. Verder kan men een of meer van de ingrediënten in porties verdelen en de porties op verschillende momenten toevoegen. Goede resultaten werd bereid door toevoeging van de resterende ingrediënten in de volgende volgorde: 15 natriumhydroxyde, alkalimetaalcarbonaat, natriumsilicaat, natrium- tripolyfosfaat (gehydrateerd), natriumtripolyfosfaat (watervrij of met ten hoogste 5% water), bleekmiddel (bijvoorkeur natriumhypochloriet) en natriumhydroxyde.

In de composities kunnen ook andere conventionele ingrediënten 20 in geringe hoeveelheden worden opgenomen, in het algemeen minder dan ongeveer 3 gew.%, zoals parfum, hydrotrope middelen, zoals de natriumbenzeen-,tolueen-, xyleen- en cumeensulfonaten,conserveringsmiddelen, kleurstoffen en pigmenten en dérgelijke, die alle uiteraard bestand moeten zijn tegen ehloorbleekmiddelen en hoge alkaliniteit 25 (eigenschappen van alle componenten). Voor kleuring wordt in het bijzonder de voorkeur gegeven aan de gechloreerde ftalocyaninen en polysulfiden van aluminosilicaat, die respectievelijk aangename groene en blauwe tinten opleveren. TiC^ kan worden gebruikt voor witkleuring of neutralisatie van afwijkende tinten.

30 De vloeibare AVD composities volgens de uitvinding worden gemakkelijk op bekende wijze toegepast voor het wassen van vaatwerk, andere keukenbenodigdheden en dergelijke in een automatische vaatwasmachine, die voorzien is van een geschikt doseerorgaan voor detergent in een waterig wasbad, dat een effectieve hoeveelheid van 35 de compositie bevat.

Hoewel de uitvinding in het bijzonder is beschreven in verband met haar toepassing op vloeibare detergenten voor automatische . 88 0 Ovt 1 -20- vaatwasmachines, zal het duidelijk zijn dat de voordelen, verkregen door de toevoeging van kaliumtripolyfosfaat en het metaalzout van een vetzuur met lange keten, met name de verhoogde fysische stabiliteit van de thixotrope suspensie op kleibasis en de stabiliteit tegen 5 variaties van de rheologische eigenschappen met de tijd, evenzeer gelden voor andere thixotrope suspensies op kleibasis, zoals de schsurpasta's, beschreven in het eerder genoemde Amerikaanse octrooi-schrift 3.985.668.

De uitvinding wordt nader toegelicht aan de hand van de 10 volgende voorbeelden, waarin alle hoeveelheden en verhoudingen betrekking hebben op het gewicht van de compositie, tenzij anders wordt vermeld.

, Voorbeeld I

I -

Om het effect te tonen van de kaliumtripolyfosfaat en metaal-15 zoutstabilisators worden als volgt vloeibare AVD mengsels bereid met variërende hoeveelheden kaliumtripolyfosfaat en vetzuurzout stabili-sators en thixotrope kleiverdikker:

THIXOTROPE KLEI BEVATTENDE MENGSELS

_%

Gedeioniseerd water (tot 100%) 33,06-42,55 20 Monostearylfosfaat 0,16

Dowfax 3B2 (45%'s Na-monodecyl/didecyldifenyloxyde disulfonaat - waterige oplossing 0,8

Kalium TPP (50%AI) 0-1,6

Aluminiumstearaat 0-0,4 25 Pharmagel H 0,25-2,0

Deze ingrediënten worden bij kamertemperatuur onder een hoge afschuiving gemengd waarna de volgende ingrediënten bij kamertemperatuur worden toegevoegd.

2 2-10,2 50%'s NaOH-oplossing 30 Natriumcarbonaat, watervrij 5,00

Natriumsilicaat, 47,5%'s oplossing met een 15,74

Na£0 : SiÜ2 verhouding van 1:2,4

Natrium TPP hexahydraat (Thermphos N hexa) 12,00

Natrium TPP (0,5-3% vocht)(Thermphos NW) 12,00 35 Natriumhypochlorietoplossing(ll%beschikbaar chloor) 9,00 . Ê 6 0 D 3 b 1 -21-

Vloeibare AVD mengsels 1-9 worden bereid en gemeten op dichtheid, schijnbare viscositeit bij 3 en 30 omw./min en fysische stabiliteit (fasenscheiding) bij staan en in een transportproef .De verkregen resultaten zijn vermeld in Tabel A.

5 Uit de in Tabel A vermelde gegevens kunnen de volgende conclusies worden getrokken:

De opname van 0,1Z aluminiumstearaat in een 1,25% Pharmagel H bevattend mengsel Proef 2 (controle) leidt tot een vergroting van de fysische stabiliteit zonder wijziging van de schijnbare viscosi- 10 teit in vergelijking met proef 1 (controle).

De opname van 0,4% aluminiumstearaat in een 0,25% Pharmagel H bevattend mengsel, proef 3 (controle), leidt in vergelijking met de proeven 1 (controle) en 3 (controle) tot een verhoging van de fysische stabiliteit en van de schijnbare viscositeit.

15 De toepassing van de grotere hoeveelheid aluminiumstearaat van 0,4%, proef 3 (controle), maakt het tevens mogelijk dat het kleigehalte van 1,25%, proef 2(controle), wordt verlaagd tot 0,25%, proef 3 (controle) terwijl de fysische stabiliteit van het mengsel gehandhaafd blijft.

20 De gegevens in tabel A tonen tevens, dat het gelijktijdige gebruik van 1,6% kalium TPP in een 0,5% of 0,3% Pharmagel H bevattend mengsel, proeven 4 en 6, geen nadelig effect heeft op de fysische stabiliteit van het mengsel en leidt tot stabilisatie van de variaties van de Theologische eigenschappen in de tijd.

„8800351 -22- 4-1 l-l O Bi 2 *a - m 5 2 I o o o cd o v_> _j

PP M

H P<

O

O I

<n | l l Cï <t en

Bi 'w/

w CJ

_, CD O <-·. | | I

Έ cu m en 2 h m ^ l

rC tJ_I

® O ?

6 ΰ H

5 w ° tö ϋΛ Λ H O co | | gP i^ ^ i i •H rj Ό O ^

*S» 3ci O O O O

rC

O i—S O

en e o ^ M—4 o) en co —- —j -o cd Ai CU Cdv ° O o o

Ή 41 H

2 * 4-1 p--' ^ bn ö Sü Λ ° ° ° •Η H CU ^

<U M

o cd cd o /- 7 0 O O

r-l (3 H C3 CM I ° ° ° £» v—^ o 'd'

G

t4 s

Haldol ·«· °° ^ > .2 ^ ^ ° en /—s .ö

Ai o w E

2 ^ ft "s en oo o oo <3 S ” w I ^ ^ ^ "

pq > w cd o P

w

Pd 'O

<J ·Η ^ 2 «Τ' m cd ιλ en •5 pa es en en en o S « » « "

2 <. P H P P

•H (50 P ^

Bi ^ Bi Bi Bi Bi Bi Bi Bi Bi Bi Bi Bi Bi Bi Bi Bi Bi B^S Bi o en m m u~> o i—I CM r·» 04 Η N st CM <T CM \OvOOJ-d-u~l 0\ Λ *1 ft ft A * ft ft ft ft ft ft * Λ

P O CM O CM p O CM O P OM O CM O O Or-ICMOO

7 II II II II II II II II II II II II II II II II II II II

/—\ /—\ f \ /—n \ r \ \ i—n HH PP Η P _

Η H W a <J <3 44 fti <3 <3 44 S

<3 <; cd cd cd Λ _.

7 Bi Bi Cd P Bi Bi Cd t—I Bi Bi Cd P Bi Bi Cd P

2 O O P CU O O P CU O O P 0) 00¾ 51 ïi, in m cö μ LncncdöO mmcdöo mm ed«i jr w ¢1 flj wwq)cö wwa)Ct3 w ^ Q) cd P 4Jg 4J g 4J g +J p 4i ρ K en p p « en p P tri en p P PC en p s O P O · cd O PO Cd O PO Cd OPO,2 CM Eh cd Η X CM H cd P 40 CM E-Η cd P 43 CsH cd H 43 M W 53 «3 P B azip ffi W 55 <3 P 03 W 55 < P-c

/-"S

V H

'S 1 o s ° Ü 44 CO (3

p G <N f3 O

^ po o U

o u w w ^ . 88G f>351 -23- 1 O o | O o l O o | O o I o o o o o

o o O

o O o o o o Λ

öC

rS

P 00 H

δ -θ' * " 5 ·> co <r

> M H

v-' 0) ·

, 4J

< o ω m J O 00 ^ § θ" W ^ g ca e <3 x o o

E-1 3 O *H

o 'on v£> vo cn C C C 3 Ö r-1 C rl H 3 <a ft

Nf /—V C C

cn u ai ei O -M <u 3 y—v CN 0) <ü u > - (UO +1 C CN \ü t4 ö ° _ ca +1 cn al w ΕΝ ΕΝ Β'ί EN Ε-ί CB fB rfi

vD O II CJ

HNKKK O vo CM co co . CSJ C -H

“i °.*.".r. «iJooo- |Mf| CO O vo O O lv rl a O O CO H . ^^fjg00 ? It » H Η ? II II tl If I! tr II B H « « £ g « .

ca μ <u w B « S M

Ci w 4-> 33 S' ίί 35 3 3 ca 33 ^ ^ ΐί 3 EN en ca r-t ΕΝ 6N ca <-I rfeu'öj b' II n "gj rt

OOMOJ ΟΟΜΦ °°b?n ^ CJ S S

i/*\ Ln crt fan ui ui cö öo tn in W E-j *fi 2 CC 2 “ CC s * V-'W <U Cd ω HWU 3

») ö +iS 4J S · CÖ ¢4 v-x W O

CL, ffi W S cu 33 cn w PiffiCDjjj ^ jj 2 onÖ9hS 0cê°H3 o! a> £ <2 ï töSisCft xssss < cu m t*3 z <3 ft e ti-w 2 34 BOMB ^ g O Φ Ή al O « CU W3 ω 0) o _J r-l T—I 0) o

o o o ^3 ® ® iü! .R

R μ 3, <UWH>*H

£ 4-1 Cv. 4-1 O

S O O H CM CO NT

C C w WWW

. ε ε c e c I

“24“

Voorbeeld II

Om de variaties van de Theologische eigenschappen met de tijd te bepalen werden de schijnbare viscositeiten van de proeven 2-7 van voorbeeld I.gemeten bij 3 omw./min en bij 30 omw./min na 1 dag, 5 2 weken, 4 weken, 6 weken en 12 weken. De resultaten zijn vermeld in tabel B.

De gegevens in tabel B tonen dat de toevoeging van 1,6% kaliumtripolyfosfaat (proeven 4,6 en 7) resulteert in een sterke stabilisering van de variaties van de Theologische eigenschappen 10 met de tijd, zonder dat de fysische stabiliteiten van de mengsels bij een Pharmagel H kleigehalte van 0,3% en 0,5% worden gewijzigd in vergelijking met de proeven 3 (controle) en 5 (controle), welke significante variaties van de schijnbare viscositeit met de tijd vertonen.

, e e o o 3 5 f ft -25-

/-¾ I

i-f I

w I

/-¾ t

CO I

PU I

« I

M I

V—/ t

E-< I

W 1 Ί—> 1

VI I

ja I

Cl <D OJI

Ό Ail O

o 11 « CSC*! CO» li *rl &I VO <“· “ if1 2 c c l --¾ ^

Sft-li^o oomvo (fl I CM τ-Ι I". cn

<U C I

« <u I

' E > I

ι-t (U I

k OO I

4J <1) I

g M l

SCI •H tO I

C Λ 1 •H Cl u ε CLP CUI -5 a a .Ml md 5 5 oil . CM i-l i-l c rrt nj si r~ t-ι -- *rj ™ SI "v. -v. ^ mm vo C< c vOI cn cO 1-1 ^ O, e ! <“ £ ^ \ pu H 5 ! ° I = J 8

•H CI

1—I o Oil £ ffi CO Ail O' rt

OH . * 00 r-i Ο O

ö 00 * * λ Λ P

c £ I “ ^ g ' > cn èn cmo 'SSS ,2

« I w r» cm <N

00 ·η I ““ J C -H I rj ω -H J3 3 CQ M 5 < m -ui E-> tc 1-t ! c D. <U _1 J3 ai w Cl . ** ο ή m I _ .

+j cn Ail <r mt ο q § <u § s ί co vo oo co «a- i-i g Η i NI M 1-1 ^ cm S CO -5 -3 > ί cm mm cm co co -g

Ή I

1-1 Η I //¾ 4-1 > I ^

J ί C

3 * ί 0

r-i rH I

m <u I

rj <h I co on σι οχοογ-ι-νΓ cm ooi - * -Γ «Γ ,/? + ΰ Αί mi vo cmo coro^ g o'0} oo ooo o co o 2 1-11 CM 1-1 CO cm CM “ « ! “ 00

4-> C

ί <U *H

B u -- } <u I /-¾ /-¾ m ^ I0JQ) « " -

I r-i ί-I <-l m S

I o O O 0) <U

i C C C m r 1

hj I 4J 4J >U (Ü O

« I c c C o o I o o o £ j CJ Ü U ^ ^

jX, I cs| ' OO s—^ -d" tO s-/ Ό Γ- r-A CM

< r. ' ~ £ i * V w Λ . · ν' · -26-

Voorbeeld III

Op analoge wijze als beschreven in voorbeeld I wordt de volgende gelachtige thixotrope vloeibare AVD bereid:

Ingredient Hoeveelheid % 5 Natriumsilicaat (47,5%*s oplossing met een

Na20:Si02 verhouding van 1:2,4) 7,48

Monostearylfosfaat 0,16

Dowfax 3B-2 0,36

Thermphos NW 12,0 10 Thermphos N hexa 12,0 ' Kalium TPP (50% AI) 1,6

Aluminiumstearaat 0,25

Natriumcarbonaat, watervrij 4,9 50%*s NaOH oplossing 6,2 15 Pharmagel H 1,25

Natriumhypochloriet 1,0 (11% beschikbaar chloor)

Water reet pH = 13-13,4 20 Aan het mengsel kunnen ondergeschikte hoeveelheden parfum, kleurmiddel, en dergelijke worden toegevoegd.

De compositie blijkt goede thixotrope eigenschappen, een goede stabiliteit tegen fasenscheiding en een goede stabiliteit tegen variaties van de rheologische eigenschappen met de tijd te 25 bezitten.

Voorbeeld IV

Op de in voorbeeld III beschreven wijze wordt een gelachtige thixotro-pe vloeibare AVD bareid,waarbij echter het kalium TPP wordt vervangen door 1,6% (50% AI) kaliumpyrofosfaat. Er worden analoge resultaten als 30 in voorbeeld III verkregen.

Voorbeeld V

Op analoge wijze als beschreven in voorbeeld I wordt de volgende gelachtige thixotrope vloeibare AVD bereid: £ C ('r P t F* * . G w v W v w * c -27—

Ingredient Hoeveelheid %

Natriumsilicaat (47,5%'s oplossing met een

Na20:Si02 verhouding van 1:2,4 7,48

Monostearylfosfaat 0,16 5 Dowfax 3B-2 0,36

Thermphos NW 12,0

Thermphos N hexa 12,0

Kalium TPP (50%AI) 1,6

Stearinezuur 0,4 10 Natriumcarbonaat, watervrij 5,0 50%’s NaOH oplossing 3,1

Pharmagel H 0,5

Natriumhypochlorietoplossing (11%) 1»0

Water rest 15 Aan het mengsel kunnen ondergeschikte hoeveelheden parfum, kleurmiddel en dergelijke worden toegevoegd.

Voorbeeld VI

Op analoge wijze als beschreven in voorbeeld I wordt de volgende gelachtige thixotrope vloeibare AVD bereid: 20 Ingredient Hoeveelheid %

Natriumsilicaat (47,5%’s oplossing met een

Na20:SiÜ2 verhouding van 1:2,4) 7,48

Monostearylfosfaat 0,16

Dowfax 3B-2 0,36 25 Thermphos NW 12,0

Thermphos N hexa 12,0

Kalium TPP (50%AI) 1,6

Beheenzuur 0,2

Natriumcarbonaat, watervrij 5,0 30 50%'s NaOH oplossing 5,2

Pharmagel H 0,5

Natriumhypochlorietoplossing (11%) 1>0

Water rest

Aan het mengsel kunnen ondergeschikte hoeveelheden parfum, 35 kleurmiddel en dergelijke worden toegevoegd.

.8800351

Claims

1. Waterige vloeibare thixotrope compositie, bevattende een klei als thixotroop middel, water en ten minste één ingredient, gekozen uit organische detergenten, pH modificerende middelen, chloorbleekmiddelen, detergentopbouwzouten, sequestreermiddelen, 5 schuiminhibiterende middelen, abrasieve deeltjes en mengsels van twee of meer van zulke materialen, gekenmerkt door kaliumpolyfosfaat en ten minste een vetzuur met lange keten of een metaalzout van een vetzuur met lange keten, welk kaliumpolyfosfaat en vetzuur of vet-zuurmetaalzout aanwezig zijn in hoeveelheden, die effectief zijn 10 voor verhoging van de fysische stabiliteit en de stabiliteit tegen variaties van de rheologische eigenschappen van de compositie met de tijd.

2. Compositie Volgens conclusie 1, gekenmerkt door kaliumtripoly-fosfaat, kaliumpyrofosfaat en/of kaliumhexametafosfaat.

3. Compositie volgens conclusies 1-2, gekenmerkt door kalium- tripolyfosfaat.

4 B (a) 5-35 gew.% tripolyfosfaat, (b) 2,5-20 gew.% natriumsilikaat, (c) 0-9 gew.% alkalimetaalcarbonaat, (d) 0,1-5 gew.% in water dispergeerbaar organisch detergent-5 actief materiaal, dat bestand is tegen chloorbleekmiddelen, (e) 0-5 gew.% schuimonderdrukkend middel dat bestand is tegen chloorbleekmiddelen, (f) chloorbleekverbinding in een hoeveelheid voor verschaffing van 0,2-4 gew.% beschikbaar chloor. 10 (g) thixotroop verdikkingsmiddel in een voldoende hoeveelheid om de compositie een thixotropie-index van 2-10 te verlenen; (h) 0-8 gew.% natriumhydroxyde, (i) een fysisch en rheologische eigenschappen stabiliserend middel, omvattende kaliumpolyfosfaat en een zout van een meer- 15 waardig metaal en een alifatisch vetzuur met 12-18 koolstofatomen, en (j) de rest water.

4. Compositie volgens conclusies 1-3, met het kenmerk, dat het metaalzout een zout is van een meerwaardig metaal uit groep II, III of IV van het periodiek systeem en een vetzuur met 8-22 kool-20 stofatomen of een mengsel van twee of meer van zulke vetzuren.

5. Compositie volgens conclusies 1-4, met het kenmerk, dat het meerwaardige metaal aluminium, zink, calcium of magnesium is.

6. Compositie volgens conclusies 1-5, met het kenmerk, dat het metaalzout aluminiumstearaat, calciumstearaat of magnesiumstearaat 25 is.

7. Voor gebruik in een automatische vaatwasmachine bestemde waterige thixotrope compositie, gekenmerkt door (a) 5-35 gew.% natriumtripolyfosfaat, (b) 2,5-20 gew.% natriumsilicaat, 30 (c) 0-9 gew.% alkalimetaalcarbonaat, (d) 0,1-5 gew.% in water dispergeerbaar organisch detergent actief materiaal, dat bestand is tegen chloorbleekmiddelen, (e) 0-5 gew.% schuim onderdrukkend middel, dat bestand is tegen chloorbleekmiddelen, .8600351 s -29- (f) chloorbleekverbinding in een hoeveelheid voor verschaffing van 0,2-4 gew.% beschikbaar chloor; (g) thixotroop verdikkingsmiddel in een voldoende hoeveelheid om de compositie een thixotropie-index van 2-10 te verlenen, 5 (h) 0-8 gew.% natriumhydroxyde, (i) een fysisch en Theologische eigenschappen stabiliserend middel, omvattende kaliumtripolyfosfaat, kaliumpyrofosfaat en/of kaliumhexametafosfaat,alsmede een zout van een meerwaardig metaal en een vetzuur met lange keten, en 10 (j) de rest water.

8. Compositie volgens conclusie 7, met het kenmerk, dat de stabilisator kaliumtripolyfosfaat omvat.

9. Compositie volgens conclusie 7, met het kenmerk, dat de stabilisator kaliumpyrofosfaat omvat.

10. Compositie volgens conclusie 7, met het kenmerk , dat de stabilisator kaliumhexametafosfaat omvat.

11. Compositie volgens conclusies 7-10, met het kenmerk, dat de metaalzoutstabilisator een zout is van een meerwaardig metaal en een alifatisch vetzuur met 8-22 koolstofatomen.

12. Compositie volgens conclusie 11, met het kenmerk, dat het zuur 12-18 koolstofatomen heeft.

13. Compositie volgens conclusies 7-12, met het kenmerk, dat de metaalzoutstabilisator een aluminium- of zinkzout van het vetzuur is.

14. Compositie volgens conclusie 13, met het kenmerk, dat de metaalzoutstabilisator aluminiumstearaat is.

15. Compositie volgens conclusie 13, met het kenmerk, dat de metaalzout stabilisator zinkstearaat is.

16. Compositie volgens conclusies 7-15, gekenmerkt door 30 0,1-0,5 gew.% klei, 0,5-3,0 gew.% kaliumpolyfosfaat en 0,1-0,5 gew.% vetzuurmetaalzout.

17. Compositie volgens conclusies 7-16, met het kenmerk, dat het thixotrope verdikkingsmiddel (g) een anorganische eolloidvormende klei is.

18. Voor gebruik in een automatische vaatwasmachine bestemde waterige thixotrope compositie, gekenmerkt door .8600351 -30-

19. Compositie volgens conclusie 18, gekenmerkt door kalium-tripolyfosfaat.

20. Compositie volgens conclusie 18, gekenmerkt door kaliumpyro-20 fosfaat.

21. Compositie volgens conclusies 18-20, met het kenmerk, dat de metaalzoutstabilisator het aluminium- of zinkzout van het vetzuur is.

22. Compositie volgens conclusie 21, met het kenmerk, dat de 25 metaalzoutstabilisator aluminiumstearaat is.

23. Compositie volgens conclusie 21, met het kenmerk, dat de metaalzoutstabilisator zinkstearaat is.

24. Compositie volgens conclusies 18-23, gekenmerkt door 0,2-0,4 gew.% klei, 0,8-2,0 gew.% kaliumpolyfosfaat en 0,2-0,4 gew.% vetzuurmetaalzout.

25. Compositie volgens conclusies 18-24, met het kenmerk, dat het thixotrope verdikkingsmiddel (e) een anorganische colloidvormende klei is.

26. Werkwijze voor het reinigen van vuil vaatwerk in een auto matische vaatwasmachine, met het kenmerk, dat het vuile vaatwerk 35 in een automatische vaatwasmachine in aanraking wordt gebracht met . 8 E 0 C " :i 1 » -31- V τ een waterig wasbad, waarin een effectieve hoeveelheid van de compositie volgens conclusie 7 is gedispergeerd.

27. Werkwijze voor het reinigen van vuil vaatwerk in een automatische vaatwasmachine, met het kenmerk, dat het vuile vaatwerk 5 in een automatische vaatwasmachine in aanraking wordt gebracht met een waterig wasbad, waarin een effectieve hoeveelheid van de compositie volgens conclusie 18 is gedispergeerd. β p f f * 1 * I? v > ' * * t