NL8600531A

NL8600531A - Builder bevattend, vloeibaar wasmiddeldetergens, bevattende een zout van een hoger vetzuur als stabilisator en het gebruik daarvan.

Info

Publication number: NL8600531A
Application number: NL8600531A
Authority: NL
Original assignee: Colgate Palmolive Co
Priority date: 1985-03-01
Filing date: 1986-03-03
Publication date: 1986-10-01
Also published as: FI80471C; MX162464A; SE8600869L; AT395166B; AU5403186A; LU86334A1; HK43592A; PT82106B; NO860763L; FI80471B; ATA51186A; FI860860A0; PT82106A; FR2578264A1; SE8600869D0; GB2172897A; FR2578264B1; PH24210A; DK164119B; NO166288C

Description

£ 4'

Builder bevattend, vloeibaar wasmiddeldetergens, bevattende een zout van een hoger vetzuur als stabilisatoren het gebruik daarvan ____________ vo 8069

De uitvinding heeft betrekking op niet-waterige, vloeibare samenstellingen voor de behandeling van weefsels. Meer in het bijzonder heeft de uitvinding betrekking op niet-waterige, vloeibare wasmiddeldetergentia, die stabiel zijn tegen fasescheiding en gelvorming en gemakkelijk te gie-5 ten zijn, en op het gebruik van deze samenstellingen voor de reiniging van vervuilde weefsels.

Vloeibare, niet-waterige wasmiddeldetergentia voor zwaar gebruik zijn bekend. Samenstellingen van deze soort kunnen een vloeibare, niet-ionogene oppervlakte-actieve stof bevatten, waarin deeltjes van een builder 10 gedispergeerd zijn, zoals bijvoorbeeld vermeld in de Amerikaanse octrooi-schriften 316.812, 3.630.929, b.26b.,k66 en de Britse octrooischriften 1.205.711, 1.270,OkO en 1.600.981.

Vloeibare detergentia worden dikwijls als gemakkelijker bij het gebruik beschouwd van droge poedervormige of deeltjesvormige produkten en 15 verheugen zich daarom in de gunst van de gebruiker. Ze worden gemakkelijk afgemeten, snel opgelost in het waswater, kunnen gemakkelijk in geconcentreerde oplossingen of dispersies op vervuilde gedeelten van de te wassen kleren aangebracht worden en vormen geen stof en nemen gewoonlijk minder opslagruimte in gebruik. Bovendien kunnen de vloeibare detergentia in hun 20 preparaten materialen bevatten die niet tegen drogende bewerkingen kunnen zonder in kwaliteit achteruit te gaan, welke materialen dikwijls wenselijk zijn om te gebruiken bij de vervaardiging van bepaalde detergentia. hoewel zij veel voordelen bezitten boven uniforme of deeltjes vormige vaste produkten, kleven er aan vloeibare detergentia dikwijls ook bepaalde be-25 zwaren, die overwonnen moeten worden om aanvaardbare commerciële detergens-produkten te vervaardigen. Zo scheiden sommige van dergelijke produkten zich bij opslag af en andere scheiden zich af bij afkoelen en kunnen niet gemakkelijk opnieuw gedispergeerd worden. In sommige gevallen verandert de viscositeit van het produkt en wordt het ofwel te dik om te gieten ofwel 30 zo dun als water. Sommige heldere produkten worden troebel en andere gele-ren bij opslag.

De uitvinders hebben zich uit puttend bezig gehouden met de studie 8600531 I * ï -2- van het Theologische gedrag van systemen van niet-ionogene vloeibare opper-vlakte-actieve stoffen met en zonder daarin gesuspendeerde deeltjesvormige stoffen. Van bijzonder belang waren niet-waterige builder bevattende, vloeibare vasmiddeldetergentia en de problemen van gelvorming, die gepaard gaat 5 met niet-ionogene oppervlakte-actieve stoffen en van uitzakken van de gesuspendeerde builder en andere wasmiddeltoevoegingen. Deze overwegingen zijn van invloed op bijvoorbeeld de gietbaarheid, de dispergeerbaarheid en de stabiliteit van het produkt.

Men kan een analogie trekken tussen het rheologische gedrag van de 10 niet-waterige builder bevattende vloeibare wasmiddeldetergentia en het

Theologisch gedrag van verfsoorten, waarin de gesuspendeerde builderdeeltjes overeenkomen met het anorganische pigment en de niet-ionogene, vloeibare oppervlakte-actieve stof overeenkomt met de niet-waterige verfdrager.

Voor de eenvoud zullen in de volgende bespreking de gesuspendeerde deeltjes, 15 d.w.z. de detergensbuilder, aangeduid worden als "het pigment".

Het is bekend dat éên van de grootste problemen met verven en buil-der-bevattende vloeibare wasmiddeldetergentia him fysische stabiliteit is. Dit probleem komt voort uit het feit, dat de dichtheid van de vaste pigment-deeltjes hoger is dan de dichtheid van de omringende vloeistof. De deeltjes 20 hebben daarom de neiging om te sediment eren volgens de wet van Stoke.

Er bestaan 2 basisoplossingen om het sedimentatieprobleem op te lossen: het vergroten van de viscositeit van de omringende vloeistof en het verminderen van de grootte van de vaste deeltjes.

Het is bijvoorbeeld bekend, dat dergelijke suspensies gestabili-25 seerd kunnen worden tegen uitzakken door anorganische of organische verdikkingsmiddelen of dispergeermiddelen toe te voegen, zoals bijvoorbeeld anorganische materialen met een zeer hoog oppervlak, bijvoorbeeld fijnver-deeld siliciumoxyde, kleisoorten, enz. organische verdikkingsmiddelen, zoals de cellulose-ethers, acryl- en acrylamidepolymeren, polyelektrolyten, 30 enz. Dergelijke verhogingen van de viscositeit van de suspensie worden natuurlijk beperkt door de eis, dat de vloeibare suspensie gemakkelijk te gieten en vloeibaar moet blijven, zelfs bij een lage temperatuur. Bovendien dragen deze toevoegsels niet bij tot. het reinigende vermogen van het preparaat.

35 Malen om de deeltjesgrootte te verkleinen verschaft de volgende voordelen: 1. het specifieke oppervlak van het pigment wordt verhoogd en daarom wordt de bevochtiging door het niet-waterige (vloeibare niet-ionogene) S' y\ get **/ ^ v W w V - i * -3- ' middel evenredig verbeterd.

2. De gemiddelde afstand tussen de pigmentdeeltjes wordt verlaagd met een overeenkomstige toename in de interactie tussen de deeltjes.

Sik van deze effekten draagt bij om de resterende gel-sterkte en de vloei- 5 spanning van, de suspensie te verhogen, terwijl malen tegelijkertijd de plastische viscositeit beduidend vermindert.

De niet-waterige, vloeibare suspensies van de detergens-builders, zoals de polyfosfaatbuilders, in het bijzonder natriumtripolyfosfaat (TPP) in een niet-ionogene oppervlakte-actieve stof bleken zich rheologisch ge- 10 zien vrijwel te gedragen volgens de vergelijking van 1/2 _ T/2 .1/2 σ "σο . + nco y waarin γ de afschuifsnelheid, σ de afs chui fspanning, aQ de vloeispanning (of vloeiwaarde) en 15 η de plastische viscositeit is (de schijnbare viscositeit 60 bij oneindige afschuifsnelheid).

De vloeispanning is de minimale spanning, die noodzakelijk is om plastische deformatie (vloeien) van de suspensie op te wekken. Als de aangelegde spanning lager is dan de vloeispanning, waarbij men zich de suspen-20 sie als een los netwerk van pigmentdeeltjes voorstelt, gedraagt de suspensie zich als een elastische gel en zal er geen plastische vloei optreden. Wanneer de vloeispanning wordt overwonnen breekt het netwerk op bepaalde punten en het monster begint te vloeien, maar met een zeer hoge schijnbare viscositeit. Als de afschuifspanning veel hoger is dan de vloeispanning, 25 worden de pigmenten gedeeltelijk door de afschuifkracht opnieuw opgelost en de schijnbare viscositeit neemt af. Als de afschuifspanning tenslotte veel hoger is dan de vloeispanning, worden de deeltjes volledig opnieuw opgelost door de afschuifkracht en de schijnbare viscositeit is zeer laag, alsof er geen interactie tussen de deeltjes was.

30 Hoe hoger daarom de vloeispanning van de suspensie, hoe hoger de schijnbare viscositeit bij lage afschuifsnelheid en hoe beter de fysische stabiliteit van het produkt.

Haast het probleem van uitzakken of fasescheiding hebben de niet-' waterige vloeibare wasmiddeldetergentia, die gebaseerd zijn op vloeibare, 35 niet-ionogene oppervlakte-actieve stoffen het nadeel, dat de niet-ionogene 8600531 * ΐ 7' -ΐ+- stoffen de neiging hebben te geleren, wanneer zij aan koud water worden toegevoegd. Dit is in het bijzonder een belangrijk probleem bij het gewoonlijke gebruik van Europese automatische huishoudwasmachines, waarbij de gebruiker het wasmiddeldetergens in een toedieningseenheid (bijvoorbeeld een 5 toedieningsbakje) van de machine brengt. Bij het bedrijf van de machine wordt het detergens in de toedieningseenheid onderworpen aan een stroom koud water om het over te brengen naar de wasoplossing. In het bijzonder gedurende de wintermaanden, wanneer het detergens en het aan de toedieningseenheid toegevoerde water buitengewoon koud zijn, neemt de viscositeit van 10 het detergens duidelijk toe en vormt zich een gel. Dientengevolge wordt een gedeelte van de samenstelling niet volledig uit 'de toedieningseenheid gespoeld bij het bedrijven van de machine en er vormt zich bij herhaald wassen een aanslag van de samenstelling, die het uiteindelijk noodzakelijk maakt, dat de gebruiker de toedieningseenheid met heet water doorspoelt.

15 Het verschijnsel van gel vorming kan eveneens een probleem vormen, wanneer het gewenst is om het wassen uit te voeren met behulp van koud water, zoals wordt aanbevolen voor bepaalde synthetische en tere weefsels of weefsels, die in warm of heet water kunnen krimpen.

Door de uitvinders en anderen zijn gedeeltelijke oplossingen voor 20 het gelvormingsprobleem voorgesteld, welke bijvoorbeeld omvatten het verdunnen van het vloeibare, niet-ionogene middel met bepaalde viscositeit-regelende oplosmiddelen en gelvorming voorkomende middelen, zoals lagere alkanolen, bijvoorbeeld ethylalcohol (zie Amerikaans octrooischrift 3.953.380), alkalimetaalformaten en adipaten (zie Amerikaans octrooischrift 25 ^.368.1^7)j hexyleenglycol, polyethyleenglycol enz. en verandering en optimalisatie van de struktuur van de niet-ionogene stof. Als voorbeeld van een verandering van een niet-ionogene, oppervlakte-actieve stof is één bijzonder succesvol resultaat bereikt, door de eindstandige hydroxylgroepen van het niet-ionogene molecuul zuur te maken. De voordelen van het invoe-30 ren van een carbonzuur aan het einde van het niet-ionogene middel omvat de remming van gelvorming bij verdunnen, het verlagen van het vloeipunt, en de vorming van een anionische oppervlakte-actieve stof, wanneer het in de wasvloeistof geneutraliseerd wordt. De optimalisatie van de struktuur van de niet-ionogene stof is gericht op de ketenlengte van de hydrofobe-lipofiele 35 groep en het aantal en de samenstelling van alkyleenoxyde (bijvoorbeeld ethyleenoxyde) eenheden van het hydrofiele gedeelte. Er is bijvoorbeeld gevonden, dat een C .^-vetzuuralcohol, dat met 8 mol ethyleenoxide geëthoxy- β i -5- leerd is, slechts een beperkte neiging tot gelvorming vertoont.

niettemin zijn verdere verbeteringen gewenst, zoals in de stabiliteit als in bet vermogen gelvorming te remmen van niet-waterige, vloeibare weefselbehandelingss amenstellingen.

5 Doel van de uitvinding is daarom het verschaffen van vloeibare weef- selbehandelingssamenstellingen, die suspensies zijn van onoplosbare, anorganische deeltjes in een niet-waterige vloeistof en die^stabiel zijn bij opslag, en gemakkelijk te gieten en te dispergeren in koud, warm of heet water.

10 Een verder doel van de uitvinding is het bereiden van veel builder bevattende, voor zware toepassingen geschikte, niet-waterige, vloeibare niet-ionogene, oppervlakte-actieve wasmiddeldetergentia, die bij alle temperaturen gegoten kunnen worden en herhaaldelijk toegediend kunnen worden uit een toedieningseenheid van een Europese type automatische wasmachine, 15 zonder de toedieningseenheid te vervuilen of verstoppen, zelfs niet tijdens de wintermaanden.

Een bijzonder doel van de uitvinding is het verschaffen van niet-ge-ierende, stabiele suspensies van een builder bevattend, niet-waterig vloeibaar, niet-ionogeen wasmiddeldetergens voor zware toepassingen, die een 20 hoeveelheid van een aluminiumzout van een vetzuur omvat, die voldoende is om de vloei spanning van de samenstelling te verhogen om daardoor zijn stabiliteit te verhogen, d.w.z. te voorkomen, dat de builderdeeltjes, enz. uitzakken, terwijl bij voorkeur de plastische viscositeit (viscositeit onder afschuifomstandigheden) van de samenstelling verlaagt of ten minste 25 niet verhoogd wordt.

Deze en andere doeleinden van de uitvinding die duidelijker zullen worden uit de volgende gedetailleerde beschrijving van de voorkeursuitvoeringsvormen, worden in het algemeen verschaft door aan de niet-waterige, vloeibare suspensies een hoeveelheid van een aluminiumzout van een vetzuur 30 toe te voegen, die doeltreffend is om het uitzakken van de gesuspendeerde anorganische deeltjes voor het behandelen van het weefsel te verhinderen, d.w.z. de detergensbuilder, het bleekmiddel, het anti-statische middel, het pigment, enz.

Volgens een aspect van de uitvinding wordt een vloeibaar wasmiddel 35 verschaft voor zware toepassingen, bestaande uit een suspensie van een detergensbuilder zout in een vloeibare, niet-ionogene, oppervlakte-actieve stof, waarin de samenstelling een hoeveelheid omvat van een aluminiumzout 8600531 -6- . · * van een vetzuur om de stabiliteit van de suspensie te verhogen en de viscositeit daarvan te verlagen.

Volgens een ander aspect van de uitvinding wordt een. werkwijze verschaft voor het toedienen van een vloeibaar niet-ionogeen wasmiddeldeter-5 gens aan en/of met koud water, zonder dat het gelvorming ondergaat. In het bijzonder wordt een werkwijze verschaft voor het vullen van een vat met een niet-waterig vloeibaar wasmiddeldetergens, waarin het detergens ten minste overwegend is samengesteld uit een vloeibare niet-ionogene oppervlakte-actieve stof en voor het toedienen van de samenstelling uit het vat aan een 10 waterig reinigingsbad, waarbij de toediening bereikt wordt door stroom niet-verhit water op de samenstelling te richten, zodat de samenstelling door de stroom water in het bad wordt gebracht.

De in de praktijk van de uitvinding gebruikte niet-ionogene, synthetische organische detergentia kunnen elk detergens zijn uit een uitgebreide 15 verscheidenheid van dergelijke verbindingen die bekend zijn en bijvoorbeeld uitgebereid beschreven worden in "Surface Active Agents", deel II door Schwartz, Perry en Berch, verschenen in 1958 bij Interscience Publishers, en McCutcheon's "Detergents and Emulsifiers", Jaarboek 1969, waarvan de relevante vermeldingen hierin door referentie zijn opgenomen. De niet-iono-20 gene detergentia zijn gewoonlijk poly-lager gealkoxyleerde lipofielen, waarin hetgewenste evenwicht hydrofile/lipofiel bereikt wordt door toevoeging van een hydrofiele poly-lagere alkoxygroep aan een lipofiel gedeelte.

Een groep niet-ionogene detergentia die bij voorkeur gebruikt wordt zijn de poly-lager gealkoxyleerde hogere alkanolen, waarin de alkanol 10-18 kool-25 stofatomen bevat en waarin het aantal molen lagere alkyleenoxide (met 2 of 3 koolstofatomen) 3-12 is. Bij dergelijke materialen verdient het de voorkeur om die materialen te gebruiken, waarin de hogere alkanol een hogere vetzuuralcohol met 10-11 of 12-15 koolstofatomen is en die 5-8 of 5-9 lagere alkoxygroepen per mol bevat. De lagere alkoxygroep is bij voorkeur etho-30 xy, maar in sommige omstandigheden kan het wenselijk zijn deze met propoxy te mengen, indien aanwezig, dikwijls in een geringere hoeveelheid (minder dan 50%). Voorbeelden van dergelijke verbindingen zijn die, waarin het alkanol 12-15 koolstofatomen bevat en die ongeveer 7 ethyleenoxidegroepen per mol bevatten, bijvoorbeeld Neodol 25-7 en Neodol 23-6,5 welke produkten 35 gemaakt worden door de Shell Chemical Co. Ine. Het eerstgenoemde is een condens atieprodukt van een mengsel van hogere vetzuuralcoholen met gemiddeld 12-15 koolstofatomen met ongeveer 7 mol ethyleenoxide en de laatstgenoemde 8600531 m * -7- is een overeenkomstig mengsel, waarin het koolstofgehalte van de hogere vet-zuuralcohol 12-13 is en het aantal aanwezige ethyleenoxidegroepen ongeveer 6,5· De hogere alcoholen zijn primaire alkanolen. Andere voorbeelden van dergelijke detergentia omvatten Tergitol 15-S-7 en Tergitol 15-S-9, welke 5 beide lineaire secundaire alcoholethoxylaten zijn, vervaardigd door de Union Carbide Corp. Het eerstgenoemde is een gemengd ethoxylaatprodukt van een lineair secundair 11-15 koolstofatomen bevattende alkanol met J molen ethyleenoxide en het laatstgenoemde is. een soortgelijk produkt, maar met 9 mol ethyleenoxide.

10 Eveneens bruikbaar in de samenstellingen volgens de uitvinding als bestanddeel van het niet-ionogene detergens zijn niet-ionogene stoffen met een hoger molecuulgewicht, zoals ïïeodol k-5-11, welke soortgelijke ethyleen-oxidecondensatieprodukten met hogere vetzuuralcoholen zijn, waarbij de hogere vetzuuralcohol 12-15 koolstofatomen bevat en het aantal ethyleenoxide-15 groepen per mol ongeveer 11 bedraagt. Dergelijke produkten worden eveneens gemaakt door de Shell Chemical Co. Andere bruikbare, niet-ionogene stoffen worden gevormd door de in de handel bekende groep van niet-ionogene stoffen, die verkocht worden onder het handelsmerk Plurafac. De Plurafacs zijn de reactieprodukten van een hogere lineaire alcohol met een mengsel van 20 ethyleen- en propyleenoxiden, bevattende een gemengde keten van ethyleenoxide en propyleenoxide met eindstandig een hydroxylgroep. Voorbeelden omvatten Plurafac RA-30, Plurafac HA-Uo (een met 7 mol propyleenoxide en 4 mol ethyleenoxide gecondenseerde C^-C^-alcohol), Plurafac D25 (een met 5 mol propyleenoxide en 10 mol ethyleenoxide gecondenseerde C ^ ^-C ^ ^ vetzuur-25 alcohol), Plurafac B26 en Plurafac RA-50 (een mengsel van gelijke delen

Plurafac D25 en Plurafac RA-UQ).

In het algemeen kunnen de gemengde condensatieprodukten van ethyleen-oxidepropyleenoxide en de vetzuuralcohol weergegeven met de algemene formule 30 R0(C2H^0)p(C3H60)^H, waarin: R een vertakte of onvertakte, primaire of secundaire alifatische koolwaterstof voorstelt, bij voorkeur alkyl of alkenyl, in het bijzonder bij voorkeur alkyl, met 6-20, bij voorkeur 10-18, in het bijzonder bij voor-35 keur 1U—13 koolstofatomen, 8300531 • * * -8- p een getal van 2-12, "bij voorkeur van U-— 10 en q, een getal van 2-7, tij voorkeur 3-6 voorstelt.

Een andere groep vloeibare, niet-ionogene stoffen is verkrijgbaar bij de Shell Chemical Co. Ine. onder het handelsmerk Dobanol: Dobanol 91-5 5 is een geëthoxy leerde C^-C^ vet zuur alcohol met gemiddeld 5 mol ethyleenoxide; Dobanol 25-7 is een geëthoxyleerde C^-C^ vet zuur alcohol met gemiddeld 7 mol ethyleenoxide; enz.

Om het beste evenwicht van hydrofiele en lipofiele groepen te bereiken zal bij de poly-lager-gealkoxyleerde hogere alkanolen het aantal lage-10 re alkoxygroepen bij voorkeur b0-]Q0% bedragen van het aantal koolstofato-men in de hogere alcohol, bij voorkeur b0-60% daarvan en het niet-ionogene detergens zal bij voorkeur ten minste 50$ van een dergelijke poly-lagere alkoxy-hogere alkanol bevatten. Alkanolen met een hoger molecuulgewicht en verscheidene andere gewoonlijk vaste niet-ionogene detergentia en oppervlak-15 te-actieve stoffen kunnen aan de gelvorming van het vloeibare detergens bijdragen en zullen daarom bij voorkeur in de samenstellingen worden weggelaten of beperkt qua hoeveelheid, hoewel kleine hoeveelheden daarvan gebruikt kunnen worden wegens hun reinigende eigenschappen, enz. Zowel wat betreft de niet-ionogene detergentia die de voorkeur verdienen als de detergentia 20 die minder de voorkeur verdienen, de daarin aanwezige alkylgroepen zijn in het algemeen lineair, hoewel zij ook vertakt kunnen zijn, bijvoorbeeld op een koolstof at omen, dat 1 of 2 koolstof atomen verwijderd is van het kool-stofatoom dat eindstandig is in de rechte keten en vanaf de ethoxyketen, als een dergelijke vertakte alkylgroep niet langer is dan 3 koolstof atomen.

25 Gewoonlijk zal het gehalte van koolstofatomen in een dergelijke vertakte configuratie minder of nauwelijks meer dan 20$ van het totale gehalte aan koolstofatomen van de alkylgroep bedragen. Hoewel lineaire alkylgroepen die therminaal verbonden zijn aan de ethyleenoxideketen zeer de voorkeur verdienen en men aanneemt, dat deze leiden tot de beste combinatie van eigen-30 schappen als detergens, biologische afbreekbaarheid en niet-gelvormende eigenschappen kunnen mediale of secundaire verbindingen naar de ethyleenoxide in de keten voorkomen. Het is gewoonlijk slechts in een klein gedeelte van dergelijke alkylgroepen, gewoonlijk minder dan 20$, maar zoals in het geval van de genoemde teritolen kan het groter zijn. Ook wanneer propyleenoxide 35 aanwezig is in de lagere alkyleenoxideketen is het gewoonlijk minder dan 20$ daarvan en bij voorkeur minder dan 10$.

8600531 ♦ * * -9-

Wanneer grotere hoeveelheden van niet-eindstandig gealkoxyleerde al-kanolen, propyleeaoxide "bevattende poly-lager gealkoxyleerde alkanolen en minder hydrofiel/lipofiel uitgebalanceerde niet-ionogene detergentia gebruikt worden dan hierboven vermeld en wanneer andere niet-ionogene deter-5 gentia gebruikt worden in plaats van de hier genoemde niet-ionogene middelen, die de voorkeur verdienen, kan het verkregen produkt een niet zo goede werking als detergens, stabiliteit, viscositeit en niet-gelerende eigenschappen hebben als de samenstellingen die de voorkeur verdienen, maar bij het gebruik van de viscositeit- en gelvormingsregelende verbindingen volgens 10 de uitvinding kunnen ook de eigenschappen van de op dergelijke niet-ionogene stoffen gebaseerde, detergentia verbeteren. In sommige gevallen, bijvoorbeeld wanneer een poly-lager-gealkoxyleerde hogere alkanol met een hoger molecuulgewicht gebruikt wordt, dikwijls voor zijn werking als detergens, zal de hoeveelheid daarvan geregeld of beperkt worden overeenkomstig de re-15 sultaten van routinematige proeven om de gewenste werking als detergens te verkrijgen en nog steeds een produkt te hebben dat niet geleert en de gewenste viscositeit bezit. Er is ook gebleken, dat het zelden noodzakelijk is om gebruik te maken van niet-ionogene stoffen met een hoger molecuulgewicht wegens hun eigenschappen als detergens, aangezien de hierin beschre-20 ven niet-ionogene stoffen, die de voorkeur verdienen uitstekende detergentia zijn en bovendien het mogelijk maken om de gewenste viscositeit in het vloeibaredetergens te bereiken, zonder bij lagere temperaturen gel te vormen. Mengsels van 2 of meer van deze vloeibare, niet-ionogene stoffen kunnen ook gebruikt worden en in sommige gevallen kan het gebruik van derge-25 lijke mengsels voordelig zijn.

De strüktuur van de vloeibare, niet-ionogene oppervlakte-actieve stof kan zoals hierboven genoemd, geoptimaliseerd worden met betrekking tot hm ketenlengte en configuratie (bijvoorbeeld lineaire tegenover vertakte ketens enz.) en hm gehalte en verdeling van alkyleenoxide-eenheden. üit-30 puttend onderzoek heeft aangetoond dat deze struktürele kenmerken een diepgaande invloed kunnen hebben en hebben op dë eigenschappen van de niet-ionogene stof, zoals het gietpmt, troebelingspünt, de viscositeit, de neiging tot gelvorming, evenals uiteraard op de werking als detergens.

De meeste in de handel verkrijgbare, niet-ionogene stoffen hebben 35 typisch een betrekkelijk grote verdeling van ethyleenoxide (EO) en propyleen-oxide (PO)-eenheden en van de ketenlengte van de lipofiele koolwaterstof, waarbij de vermeide EO- en PO-gehalten en de lengten van de koolwaterstof- ·*'··" -\ V V rn -10- , · ketens gemiddelden zijn. Deze "polydispersiteit" van de hydrofiele ketens en de lipofiele ketens kunnen van groot belang zijn voor de eigenschappen van het produkt, evenals de·specifieke waarden van de gemiddelden. De verhouding tussen de "polydispersiteit" en de specifieke ketenlengte en de 5 eigenschappen van het produkt kunnen voor een goed gedefinieerde niet-iono-gene stof worden aangetoond door de volgende gegevens voor de "Surfactant T" serie van niet-ionogene stoffen, die verkrijgbaar is bij British-Petroleum. De Surfactant T niet-ionogene stoffen worden verkregen door ethoxylatie van secundaire vetzuuralcoholen met een nauwe EO-verdeling 10 en hebben de volgende fysische eigenschappen:

TABEL A

EO gehalte Gietpunt (°C) Troebelingspunt {λ% ___opl.) (°C)_

Surfactant T5 5 <-2 <25 15 Surfactant TT 7 -2 38

Surfactant T9 9 δ 58

Surfactant Tl2 12 20 88

Om de invloed van de EO-verdeling te bepalen werd kunstmatig op 2 manieren een "Surfactant T8" bereid: 20 a. 1:1-mengsel van TT en T9 (T8a) b. U:3-mengsel van T5 en T12 (T8b)

De volgende eigenschappen werden gevonden.

TABEL B

EO gehalte Gietpunt Troebelingspunt (opl.) 25 (gem,) (°C> _(fc)_

Surfactant T8a 82 U8

Surfactant T8b 8 15 "<20

Uit deze resultaten kan het volgende worden afgeleid: 1. T8a komt nauwkeurig overeen met de feitelijke oppervlakte-actie-30 ve stof T8, aangezien het tussen TT en T9 en ligt wat betreft gietpunt en troebelingspunt.

2. T8b is zeer polydispers en zal in het algemeen onbevredigend zijn met het oog op zijn hoge gietpunt en lage troebelingspunt.

3. De eigenschappen van T8a kunnen in principe berekend worden uit 8800531 « * -11- T7 en T9, terwijl voor T8b het gietpunt dicht hij dat van de lange EO-keten (T12) is gelegen, terwijl het troebelingspunt dicht hij dat van de korte EO-keten (T5) ligt.

De viscositeiten van de Surfactant T-niet-ionogene stoffen werden 5 gemeten hij 20, 30, Uo, 50, 60, 80 en 100# concentraties van de niet-iono-gene stoffen voor T5, TT, T7/T9 (1:1), T9 en T12 hij 25°C met de volgende resultaten (wanneer een gel wordt verkregen is de viscositeit de schijnbare viscositeit) hij 100 :

TABEL C

10 Nlet-ionogene stof Viscositeit (mPa.s) ^^^type^ τγ TJ/T9 T9 ’ T12 100 36 63 61 1U9 80 65 10U 112 165 15 60 750 T8 188 239 32200

50 1*000 123 233 63^ 89IOO

k0 2050 96 1^9 211 187 30 630 58 38 27 20 170 78 28 100 20 Uit deze resultaten kan worden afgeleid dat Surfactant T7 minder gelgevoelig is dan T5 en T9 minder gelgevoelig dan Tl2; bovendien vormt het mengsel van T7 en T9 (T8) geen gel en is de viscositeit daarvan niet groter dan 223 mPa.s. T5 en T12 vormen niet dezelfde gelstruktuur.

Hoewel wij ons niet willen vastleggen op een bepaalde theorie wordt 25 aangenomen, dat de resultaten verklaard kunnen worden met behulp van de volgende hypothese: T5: met slechts 5 E0-eenheden is het hydrodynamische volume van de EO-keten praktisch hetzelfde als het hydrodynamische volume van de vetzuur-keten. De moleculen van de oppervlakte-actieve stof kunnen zich daarom rang-30 schikken onder vorming van een lamellaire struktuur.

T12: Met 12-EO-eenheden is het hydrodynamische volume van de EO-keten groter dan dat van de vetzuurketen. Wanneer de moleculen zich naast elkaar trachten te rangschikken ontstaat een kromming van het grensvlak en worden staafjes verkregen. De hogere struktuur is dan hexagonaal; met een 3600531 » · c -12- .

langere EQ-keten of met een hogere hydratatie kan de kromming van het grensvlak zodanig zijn, dat echte hollen verkregen worden en de rangschikking met de laagste energie is een "face centered cubic" rooster.

Van T5 naar TT (en T8) neemt de kromming van het grensvlak toe en de 5 energie van de lamellaire struktuur neemt toe. Naarmate de lamellaire struk-tuur zijn stabiliteit verliest, wordt de smelttemperatuur ervan lager.

Van T12 naar T9 (en T8) neemt de kromming van het grensvlak af en de energie van de hexagonale struktuur neemt toe (de staafjes worden groter en groter). Naarmate verlies 'van stabiliteit optreedt, wordt de smelttempera-10 tuur ook lager.

Surfactant T8 lijkt bij het kritische punt te liggen, waarbij de lamellaire struktuur gedestabiliseerd wordt, d.w.z. de hexagonale struktuur is nog niet stabiel genoeg en er wordt bij verdunning geen gel verkregen. In feite zal een 50$'s oplossing van T8 na 2 dagen uiteindelijk gel 15 vormen, maar de vorming van de superstruktuur wordt lang genoeg uitgesteld om een gemakkelijke dispergeerbaarheid in water mogelijk te maken.

De effekten van het molecuulgewicht van de niet-ionogene stoffen op de fysische eigenschappen werden ook beschouwd. Surfactant T8 (l:1-mengsel van TT en T9) blijkt een goed compromis te zijn tussen de hydrofiele keten 20 (C^) en de hydrofiele keten (Ξ08), hoewel het gietpunt en de maximum-viscositeit bij verdunnen bij 25°C nog hoog zijn.

Het equivalente EO-compromis voor en Cq hypofiele ketens werd eveneens bepaald met behulp van de Dobanol 91-X-reeks van de Shell Chemical Co. welke geëthoxyleerde derivaten van C^-C^ vetzuuralcoholen zijn (gemid-25 deld C1Q); en de Alfonic 610-Y-reeks van Conoco, welke geëthoxyleerde derivaten van Cg-C1Q vetzuuralcoholen zijn (gemiddeld Cq); X en Y stellen het gewichtspercentage EO voor.

De volgende tabel vermeldt de fysische eigenschappen van de Alfonic 610-Y en Dobanol 91-X-reeks:

0 1/ w J

-13-

TABEL D

Niet-ionogene Aantal EO Gietpunt Troebelings- Max. bij verdun-

stof (gem.) (°Cj punt (°G) ning bij 25°C

_ _ _______ _ (mPa.s)_ 5 Alfonic 610-50R 3 -15 Gel (60%)

Alfonic 6t0-60 1*,1* -4 1*1 36 (60%)

Dobanol 91-5 5 -3 33 Gel (70$)

Dobanol 91-5? 6 +2 55 126 (50%)

Dobanol 91-3 8 +6 81 Gel (50$) 10 Dobanol 91-5 en Dobanol 91-8 zijn in de handel verkrijgbare produk- ten; Dobanol 91-5 getopt (T) is een laboratoriumschaalprodukt: het is Dobanol 91-5 waaruit devrije alcohol verwijderd is. Aangezien de laatst ge-ethoxyleerde verbindingen eveneens verwijderd zijn is het gemiddelde EO-ge-tal 6. Dobanol 91-5 T verschaft de beste resultaten voor een C lipofiele 15 keten, aangezien het niet geleert bij 25°C. Het 1%T s troebelingspunt (55°C) is hoger dan voor Surfactant T8 (L8°C). Dit is waarschijnlijk het gevolg van het lagere molecuulgewicht, aangezien de entropie van het mengsel hoger is. Alfonic 610-60 verschaft de beste resultaten van de reeks met een Cg-lipofiele keten, de werking als detergens van deze verbinding met een be-20 trekkelijk korte lipofiele keten is echter gering.

De beste E0-gehalten voor elke beproefde lipofiele ketenlengte worden opgesomd in de volgende tabel:

TABEL E

Niet-ionogene Aantal Aantal Gietpunt Troebelings- Maximum 25 stof C EO (°C) punt (\% opl.) viscosi- (°C) text bij

verdunnen bij 25°C

_ _ _ _ _ (mPa.s) 30 Surfactant T8 13 8 +2 1*8 223 (50$)

Dobanol 91-5? 10 6 +2 55 126 (50%)

Alfonic 61O-60 8 h,k -L 1*1 36 (60%)

Uit deze gegevens werden de volgende conclusies afgeleid:

Gietpunten: als het molecuulgewicht van de niet-ionische verbinding 35 afneemt, neemt het gietpunt daarvan eveneens af. Het betrekkelijk hoge gietpunt van Dobanol-5T kan worden verklaard door de hogere polydispersiteit.

86ÖÖ531 -1U-

Dit werd ook waargenomen voor T8a en T8b, d.w.z. de polydispersiteit van de keten verhoogt het gietpunt.

Troebelingspunten: Theoretisch gezien is de mengentropie hoger naarmate. het aantal moleculen toeneemt (als het molecuulgewicht afneemt), dus 5 zou het troebelingspunt toenemen als het molecuulgewicht afneemt. Dit is inderdaad het geval van Surfactant T8 tot Dobanol 91-5T, maar dit wordt niet bevestigd door Alfonic 610-60. Men neemt aan, dat de polydispersiteit van de lipofiele koolwaterstoffen verantwoordelijk is voor het uit theoretisch oogpunt te lage troebelingspunt. De betrekkelijk grote hoeveelheid 10 aanwezig C^-EO verlaagt de oplosbaarheid.

Maximum-viscositeit bij verdunning bij 25°C:

Geen van deze niet-ionogene stoffen geleert bij 25°C wanneer zij verdund worden met water. De maximale viscositeit neemt scherp af met het molecuulgewicht. naarmate het molecuulgewicht van de niet-ionogene stof afneemt, 15 worden de waterstofbruggen minder doeltreffend. Jammer genoeg zijn niet-ionogene stoffen met een te laag molecuulgewicht niet geschikt voor de was: Hun kritische mycelconcentratie (MCC) is te hoog en onder praktische wasomstandigheden kan slechts een echte oplossing worden verkregen met een beperkte detergens-activiteit, 20 In de samenstellingen volgens de uitvinding omvat één klasse van niet-ionogene oppervlakte-actieve stoffen die de voorkeur verdient dan ook de secundaire vet zuur alcoholen met een betrekkelijk nauw gehalte aan ethyleenoxide in het gebied van ongeveer 7-9 mol, in het bijzonder ongeveer 8 mol ethyleenoxide per molecuul en de C^-C.^ in het bijzonder 25 vetzuur alcoholen, geëthoxyleerd met ongeveer 6 mol ethyleenoxide.

De detergentia volgens de uitvinding omvatten ook in water oplosbare en/of in water onoplosbare detergens-builderzouten. Typische geschikte builderzouten omvatten bijvoorbeeld de in de Amerikaanse octrooischriften h.316.812, ^.256^.^66 en 3.630.929 vermelden builderzouten. In water oplos-30 bare anorganische, alkalische builderzouten die alleen met het detergens of als mengsel met andere builders gebruikt kunnen worden, zijn alkalimetaal-carbonaten, boraten, fosfaten, polyfosfaten, carbonaten en silicaten. (Ammonium of gesubstitueerde ammoniumzouten kunnen ook gebruikt worden). Specifieke voorbeelden van dergelijke zouten zijn natriumtripolyfosfaat, 35 natriumcarbonaat, natriumtetraboraat, natriumpyrofosfaat, kaliumpyrofosfaat, natriumbicarbonaat, kaliumtripolyfosfaat, natriumhexametafosfaat, natrium-sesquicarbonaat, natriummono- en di-orthofosfaat en kaliumbicarbonaat.

-15-

Natriumtripolyfosfaat (TPP) verdient in het bijzonder de voorkeur. De alka-limetaalsilicaten zijn nuttige builderzouten, die de samenstelling bovendien corrosiewerend maken ten opzichte van de wasmachine-onderdelen. ifa-triuznsilicaten met een Na^O/SiO^-verhouding van 1,6:1-1:3,2, in het bij-5 zonder ongeveer 1:2-1:2,8 verdienen de voorkeur. Kaliumsilicaten met dezelfde verhoudingen kunnen ook gebruikt worden.

Een andere hierbij zeer bruikbare klasse van builderzouten zijn de in water oplosbare aluminiumsilicaten, zowel van het kristallijne als het amorfe type. Deze builderzouten verdragen zich bijzonder goed met het 10 aluminiumtristearaat-stabiiiseermiddel volgens de uitvinding. Verscheidene kristallijne zeolieten (d.w.z. aluminiumsilicaten) worden beschreven in het Engelse octrooischrift 1.50^.1.68, het Amerikaanse octrooischrift ΗΛ09.136 en de Canadese octrooischriften 1.072.835 en 1.087.^77» welke alle hiervan deel uitmaken door referentie voor dergelijke beschrijvingen.

15 Een voorbeeld van amorfe zeolieten die hierin bruikbaar zijn kan gevonden worden in het Belgische octrooischrift 835.351 en dit octrooischrift maakt hiervan ook deel uit door referentie. De zeolieten hebben in het algemeen de formule (Μ20)χ. (Al^) . (Si02)z.WH20 20 waarin x 1 is, y 0,8-1,2 en bij voorkeur 1, z 1,5-3,5 of hoger en bij voorkeur 2-3 en w 0-9 is, bij voorkeur 2,5-6 en 25 M bij voorkeur natrium voorstelt.

Een typische zeoliet is van het type A of een vergelijkbare struk-tuur, waarbij het type kA in het bijzonder de voorkeur verdient. De aluminiumsilicaten die de voorkeur verdienen hebben calciumion-uitwisselingsca-paciteit van ongeveer 200 meq/g of meer, bijvoorbeeld b00 meq/g.

30 Andere materialen, zoals kleisoorten, in het bijzonder in water on oplosbare typen, kunnen nurrige toevoegsels zijn in de samenstellingen volgens de uitvinding. Bijzonder bruikbaar is bentoniet. Dit materiaal is voornamelijk montmorilloniet, dat een gehydrateerd aluminiumsilicaat is, waarin ongeveer 1/6 van de aluminiumatomen vervangen kan zijn door magnesium-35 atomen en waarmee wisselende hoeveelheden waterstof, natrium, kalium, cal- 8600531 -16- cium, enz. los gecombineerd kunnen- zijn. Het bentoniet in zijn meer zuivere vorm (d.w.z. vrij van grit, zand, enz.), geschikt als detergens, bevat onveranderlijk ten minste 50% montmorilloniet en daarom is zijn kationenuit-wisselcapaciteit ten minste 50-75 meq/100 g bentoniet. Bentonietsoorten die 5 in het bijzonder de voorkeur verdienen zijn de bentonietsoorten uit

Wyoming of het westen van de Verenigde Staten die verkocht worden als Thixo-jels 1, 2, 3 en b door de Georgia Kaolin Co, Zoals bekend verzachten deze bentonietsoorten weefsels, zoals beschreven in het Engelse octrooischrift 1*01 Λ13 en het Engelse octrooischrift U61.221.

10 Voorbeelden van organische alkalische sequestreer-builderzouten die met het detergens of als mengsel met andere organische en anorganische builders gebruikt kunnen worden zijn alkalimetaal-, ammonium- of gesubstitueerde ammoniumaminopolycarbonaten, bijvoorbeeld natrium en kaliumethyleen-diaminetetra-acetaat (EDTA) natrium en kaliumnitrilotriacetaten (NTA) en 15 triëthanolammonium N-(2-hydroxyethyl)nitrilodiacetaten. Gemengde zouten van deze polycarboxylaten zijn eveneens geschikt.

Andere geschikte builders van het organische type omvatten carboxy-methylsuccinaten, tartronaten en glycolaten. In het bijzonder waardevol zijn de polyacetaalcarboxylaten. De polyacetaalcarboxylaten en hun gebruik 20 in detergens-samenstellingen worden beschreven in bAbb.226, ^.315*092 en b.]b6,b95. Andere octrooischriften over soortgelijke builders omvatten l*.lln.676, b. 169.934, b.201.858, k.20it.852, b.22b.b20t b.225.685, b.226.960, b.223.b22, b.233.b23, ^.302.56^ en U.303.777· Eveneens relevant zijn de Europese octrooiaanvragen 001502^, 00211+91 en 0063399.· 25 Volgens de uitvinding wordt de fysische stabiliteit van de suspensie van de detergens-builderverbinding of -verbindingen en elke andere gesuspendeerde toegevoegde stof, zoals een bleekmiddel, enz. in het vloeibare medium drastisch verbeterd door de aanwezigheid van het stabiliseermiddel, dat een aluminiumzout van een hoger vetzuur is.

30 De hogere alifatische vetzuren die de voorkeur verdienen hebben 8-22 koolstof at omen, bij voorkeur 10-20 koolstof atomen en in het bijzonder ongeveer 12-18 koolstofatomen. Het alifatische radicaal kan verzadigd of onverzadigd zijn en vertakt of onvertakt. Evenals in het geval van niet-ionogene, oppervlakte-actieve stoffen kunnen mengsels van vetzuren gebruikt 35 worden, zoals de vetzuren, afgeleid van natuurlijke bronnen, zoals talg-vetzuur, kokosvetzuur, enz.

Voorbeelden van vetzuren waarvan de aluminiumzoutstabilisatoren ge- 8600531 -17- vormd kunnen worden omvatten decaanzuur, laurinezuur, palmitinezuur, myristinezuur, stearinezuur, oliezuur, eicosaanzuur, talgvetzuur, kokosvetzuur, mengsels van deze zuren, enz. De aluminiumzout en van deze zuren zijn in het algemeen in de handel verkrijgbaar en worden bij voorkeur gebruikt 5 in de tri-zuurvorm, d.w.z. aluminiumstearaat als aluminiumtristearaat AliC^H^COO)^. De monozuurzouten, bijvoorbeeld aluminiummonostearaat, AliOHj^C^^H^COO) en dizuurzouten, bijvoorbeeld aluminiumdistearaat Al(OH) (C^ïï^^COOjg en mengsels van 2 of 3 van de mono-di- en trizuuralumi-niumzouten kunnen eveneens gebruikt worden. Het verdient echter het meest 10 de voorkeur, dat het trizuuraluminiumzout ten minste 30%, bij voorkeur ten minste 50%, in het bijzonder bij voorkeur ten minste θθ% van de totale hoeveelheid van het alnminiumvetzuurzout omvat.

De aluminiumzouten zijn zoals boven vermeld in de handel verkrijgbaar en kunnen gemakkelijk bereid worden, bijvoorbeeld door verzeping van 15 een vetzuur, bijvoorbeeld dierlijk vet, stearinezuur, enz. gevolgd door behandeling van de verkregen zeep met aluminiumoxide, alumina, enz.

Hoewel de aanvragers niet gebonden wensen te worden aan één bepaalde theorie over de wijze waarop het aluminiumzout functioneert bij het voorkomen van het uitzakken van de gesuspendeerde deeltjes, wordt aangenomen, 20 dat het aluminiumzout de bevochtigbaarheid van de oppervlakken van het vaste deeltje door de niet-ionogene oppervlakte-actieve stof verhoogt. Deze toename in bevochtigbaarheid maakt het daarom mogelijk, dat de gesuspendeerde deeltjes gemakkelijker in oplossing blijven.

De toename in fysische stabiliteit wordt duidelijk uit een toename 25 van de vloeispanning van de samenstelling van meer dan 500% of meer, bijvoorbeeld in het geval van aluminiumstearaat van tot aan 1000%, vergeleken met dezelfde samenstelling zonder het aluminiumstearaat-stabiliseermiddel. Zoals hierboven beschreven, is de schijnbare viscositeit bij lage afschuif-snelheid des te hoger en de fysische stabiliteit des te beter, naarmate de 30 vloeispanning des te hoger is.

Er zijn slechts zeer kleine hoeveelheden van het aluminiumzout-sta-biliseermiddel vereist om de significante verbeteringen in fysische stabiliteit te verkrijgen. Geschikte hoeveelheden van het aluminiumzout zijn bijvoorbeeld, gebaseerd op het totale gewicht van de samenstelling, in het 35 gebied van ongeveer 0,1 tot ongeveer 0,3%, bij voorkeur van ongeveer 0,3 tot ongeveer 1%.

Haast zijn werking als een fysisch stabiliseermiddel heeft het alumi-niumzout het extra voordeel boven andere fysische stabiliseermiddelen, dat v w v *

. i V

-18- het niet-ionogeen is van aard. en .zich verdraagt met de niet-ionogene opper-vlakte-actieve stofcomponent en de algemene detergens-activiteit van de samenstelling niet stoort; het vertoont een enigszins schuimwerende werking; het kap werken om de activiteit van weefselverzachters te versterken en het 5 verleent de suspensies een langere relaxatietijd.

Terwijl het aluminiumzout alleen werkzaam is in zijn fysische sta-hilisatiewerking, kunnen in sommige gevallen verdere verbeteringen bereikt worden door andere bekende fysische stabilisatoren erin op te nemen, zoals bijvoorbeeld een zure organische fosforverbinding met een zure POH-groep, 10 zoals een partiële ester van fosforzuur en een alkanol.

Zoals vermeld in de octrooiaanvrage 597*9^8, ingediend op 9 april .198^, waarvan de inhoud hierin is opgenomen door verwijzing, kan de zure organische fosforverbinding met een zure POH-groep de stabiliteit van de suspensie van de builder verhogen, in het bijzonder van polyfosfaatbuil-15 ders in de niet-waterige, vloeibare, niet-ionogene oppervlakte-actieve stof.

De zure organische fosforverbinding kan bijvoorbeeld een partiële ester van fosforzuur en een alcohol zijn, zoals een alkanol, die een lipo-fiel karakter heeft met bijvoorbeeld meer dan 5 koolstofatomen, bijvoorbeeld 8-20 koolstofatomen.

20 Een specifiek voorbeeld is een partiële ester van fosforzuur en C^-C^g-alkanol (Empiphos 5632 van Marchon); deze bestaat uit ongeveer 35% mono-ester en 65$ diëster.

Het opnemen van tamelijk kleine hoeveelheden van de zure organische fosforverbinding maakt de suspensie beduidend stabieler tegen uitzakken 25 bij staan, maar deze blijft gietbaar, naar men aanneemt ten gevolge van de toegenomen vloeiwaarde van de suspensie, terwijl ten gevolge van de lage concentratie van de stabilisator, bijvoorbeeld minder dan ongeveer 1$, zijn plastische viscositeit in het algemeen zal afnemen. Men neemt aan, dat het gebruik, van de zure fosforverbinding kan leiden tot de vorming van een hoog-30 energetische binding tussen het POH-gedeelte van het molecuul en het oppervlak van de anorganische polyfosfaat-builder, zodat deze oppervlakken een organisch karakter krijgen en zich beter verdragen met de niet-ionogene oppervlakte-actieve stof.

De zure organische fosforverbinding kan gekozen worden uit een gro-35 te verscheidenheid van materialen, naast de bovengenoemde partiële esters van fosforzuur en alkanolen. Zo kan men een partiële ester van fosforig-zuur of fosforzuur gebruiken met een mono- of polybasische alcohol, zoals 8600531 -19- hexyleenglycol, ethyleenglycol, di- of triëthyleenglycol of hogere poly-ethyleenglycolen, polypropyleenglycol, glycerol, sorbitol, mono- of digly-ceriden van vetzuren, enz., waarin 1, 2 of meer van de alcoholische 0H-groepen van het molecuul veresterd kunnen zijn met het fosfor zuur. De alco-5 hol kan een niet-ionogene oppervlakte-aetieve stof zijn, zoals een geëtho-xyleerde of geëthoxyleerde-gepropoxyleerde hogere alkanol, een hogere alkyl-fenol of een hogere alkylamide. De POH-groep hoeft niet via een esterband met het organische gedeelte van het molecuul verbonden te zijn; in plaats daarvan kan bij direkt gebonden zijn aan koolstof (zoals in fosfonzuur, 10 zoals een polystyreen, waarin enkele van de aromatische ringen fosfonzuur of sofïnzuurgroepen dragen of een alkylfosfonzuur, zoals propyl- of lauryl-fosfonzuur) of kan aan het koolstofatoom verbonden zijn door een andere tussengelegen binding (zoals bindingen via 0-, S- of ÏT-atomen). Bij voorkeur is de koolstof:fosforatoomverhouding in de organische fosforverbinding 15 tenminste 3:1, zoals 5:1, 10:1, 20:1, 30:1 of U0:1.

Verder kan het voordelig zijn om in de samenstellingen volgens de uitvinding verbindingen op te nemen die dienst doen als viscositeitsrege-laars en de gelvormingsremmers voor de vloeibare, niet-ionogene oppervlakte-aetieve stoffen, zoals de hierboven beschreven laagmoleculaire amfifiele ver-20 bindingen, die beschouwd kunnen worden analoog te zijn qua chemische struk-tuur«aan de geëthoxyleerde en/of gepropoxyleerde vetzuuralcohol bevattende niet-ionogene oppervlakte-aetieve sotffen, maar welke een betrekkelijk korte kooiwaterstofketeh bezitten (C^-Cg) en een laag gehalte aan ethyleenoxide (ongeveer 2-6 Εθ-eenheden per molecuul).

25 Geschikte amfifiele verbindingen kunnen worden weergegeven met de volgende algemene formule: R0(CHoCH 0) H 2 2 n waarin: R een C^-Cg-alkylgroep voorstelt en 30 n een getal is van gemiddeld 1 tot 6.

Specifieke voorbeelden van geschikte amfifiele verbindingen omvatten ethyleenglycolmonoëthylether (C^ÏÏ^-O-CH^CÏÏ^QH)s diëthyleenglycolmono-butylether (C^-0-(CH^CH^Q)^8.), tetraëthyleenglycolmonobutylether iCQH.„-0-(CH_CHrt0), H enz. Diëthyleenglycolmonobutylether verdient in het 01(224 8600531 4 -20- bijzonder de voorkeur.

Verdere verbeteringen in de Theologische eigenschappen van de vloeibare detergenssamenstellingen kunnen worden verkregen door in de samenstelling een kleine hoeveelheid op te nemen van een niet-ionogene oppervlakte-5 actieve stof, die veranderd is door een vrije hydroxylgroep daarvan om te zetten in een groep met een vrije carboxylgroep, zoals een partiële ester van een niet-ionogene oppervlakte-actieve stof en een polycarbonzuur.

Zoals vermeld in de octrooiaanvrage 597 *9^-8, waarvan de inhoud hierin is opgenomen door referentie, leiden de gemodificeerde, niet-ionogene 10 oppervlakte-actieve stoffen met de vrije carboxylgroep, die algemeen kunnen worden gekenmerkt als polyethercarbonzuren, tot een verlaging van de temperatuur, waarbij de vloeibare, niet-ionogene stof met water een gel vormt.

De zure polyetherverbinding kan eveneens de vloeispanning van dergelijke dispersies verlagen, helpen bij de dispergeerbaarheid daarvan, zonder een 15 overeenkomstige afname in stabiliteit tegen uitzakken. Geschikte polyethercarbonzuren omvatten een groep met de formule: (0CHoCH_) (0CHCH_-CHo-) Y-Z-COOH, 2 2 p 3 2 q waarin: ï?2 waterstof of methyl voor stelt, 20 Y zuurstof of zwavel, Z een organische binding is, p een positief getal van ongeveer 3 tot ongeveer 50 en q 0 is of een positief getal van ten hoogste 10.

Specifieke voorbeelden omvatten de halfester van Plurafac R 30 met 25 barnsteenzuuranhydride, de halfester van Dobanol 25-T met barnsteenzuur-anhydride, enz. In plaats van een dergelijk barnsteenzuuranhydride kunnen andere polycarbonzuren of anhydriden gebruikt worden, bijvoorbeeld maleïne-zuur, malelnezuuranhydride, glutaarzuur, malonzuur, barnsteenzuur, ftaal-zuur, ftaalzuuranhydride, citroenzuur, enz. Bovendien kunnen andere bindin-30 gen gebruikt worden, zoals etherthioëther of urethaanbindingen, gevormd door gebruikelijke reacties. De niet-ionogene, oppervlakte-actieve stof kan bijvoorbeeld om een etherbinding te vormen behandeld worden met een sterke base (om de 0H-groep daarvan om te zetten in een ONa-groep, bijvoorbeeld) en dan omgezet worden met een halocarbonzuur, zoals chloorazijnzuur of 35 chloorpropionzuur of de overeenkomstige broomverbinding. Het verkregen car- '.’V < ~ * -21- bonzuur lean derhalve de formule R-Y-Z-COOÏÏ bezitten, waarin. R het residu van een niet-ionogene oppervlakte-acti eve stof is (bij verwijdering van een terminale-OH-groep), Y zuurstof is of zwavel en 5 Z een organische verbindende groep, zoals een koolwaterstofgroep van 1-10 koolstofatomen voorstelt, welke aan de zuurstof (of de zwavel) gehecht kan zijn van de formule, direkt of door middel van een daartussen gelegen binding, zoals een zuurstof-bevattende binding, bijvoorbeeld 0 of 0 , enz.

1· II

to -CO- -C-Nïï-

Het polyethercarbonzuur kan bereid worden uit een polyether, die geen niet-ionogene, oppervlakte-actieve stof is; het kan bijvoorbeeld bereid worden door de reactie met een polyalkoxyverbinding, zoals polyethyleen-glycol of een monoëster of monoether daarvan, die niet de kenmerkende lange 15 alkylketen van de niet-ionogene oppervlakte-actieve stof bezit. Zo kan R de formule hebben: R (0CSoH-CHo) -1 ά d n waarin: R? waterstof of methyl is, 20 R^ alkylfenyl of alkyl of een andere keten-beëindigende groep en n ten minste 3 is, zoals 5 tot 25·

Wanneer de alkyl van R^ een hogere alkylgroep is, is R een residu van een niet-ionogene, oppervlakte-actieve stof. Zoals boven aangegeven, kan R.j in plaats daarvan waterstof of een lagere alkylgroep zijn (bijvoor- 25 beeld methyl, ethyl, propyl, butyl) of een lagere acyl (bijvoorbeeld acetyl, enz.). Be zure polyetherverbinding wordt, indien aanwezig in de detergens samenstelling, bij voorkeur toegevoegd, opgelost in de niet-ionogene, oppervlakte-actieve stof.

Aangezien de samenstellingen volgens de uitvinding in het algemeen 30 zeer geconcentreerd zijn en daarom in betrekkelijk lage doseringen gebruikt kunnen worden, is het wenselijk om een eventueel aanwezige polyfosfaatbuil-der (zoals natriumpolyfosfaat) aan te vullen met een extra builder, zoals een carbonzuurpolymeer met een hoog calcium-bindend vermogen, om aanzetting 8600531 » v v -22- te voorkomen, die anders veroorzaakt zou kunnen worden door de vorming van een onoplosbaar caleiumfosfaat. Dergelijke extra builders zijn eveneens bekend. Men kan bijvoorbeeld Sokolan CP5 noemen, dat een copolymeer is van ongeveer gelijke molaire hoeveelheden ethacrylzuur en maleinezuuranhydride, 5 volledig geneutraliseerd onder vorming van het natriumzout daarvan.

Haast de detergens-builders kunnen verscheidene andere detergens-toevoegsels a of hulpstoffen aanwezig zijn in het detergensprodukten om het extra gewenste eigenschappen te verlenen, van functionele of esthetische aard. Zo kunnen er in het preparaat kleine hoeveelheden zijn opgenomen van 10 vuil suspenderende of vuil-afzetting-voorkomende middelen, bijvoorbeeld polyvinylalcohol, vetzuuramiden, natriumcarboxymethylcellulose, hydroxy-propylmethylcellulose; wit-makers, bijvoorbeeld katoen, polyamide en polyester- witmakers , bijvoorbeeld stilbeen, triazool en benzidinesulfon-samen-stellingen, in het bijzonder gesulfoneerd, gesubstitueerd triacylstilbeen, 15 gesulfoneerd naftotriazoolstilbeen, benzidinesulfon, enz. het meest de voorkeur verdienen combinaties van stilbeen en triazool.

Blauw-makende middelen,, zoals ultramarijn-blauw; enzymen, bij voorkeur proteolytische enzymen, zoals subtilisine, bromelaïne, papaxne, tryp-sine en pepsine, evenals amylaseachtige enzymen, lipase-achtige enzymen en 20 mengsels daarvan; bactericiden, bijvoorbeeld tetrachloorsalicylanilide, hexachloorofeen; fungiciden; kleurstoffen; pigmenten (in water dispergeer-baar); conserveermiddelen; ultraviolet-absorberende stoffen; middelen tegen vergelen, zoals natriumcarboxymethylcellulose, het complex van een tot Cg2 alkylalcohol met een tot C18 alkylsulfaat; pH-veranderaars en pH-25 buffers; kleurveilige bleekmiddelen, reukstoffen en schuimwerende middelen of soponderdrukkers, bijvoorbeeld siliciumverbindingen kunnen eveneens gebruikt worden.

De bleekmiddelen worden voor het gemak grofweg ingedeeld in chloor-bleekmiddelen en zuurstofbleekmiddelen. Chloorbleekmiddelen zijn typisch 30 natriumhypochloriet (ifaOCl), kaliumdichloorisocyaanuraat (59% beschikbaar chloor) en trichloorisocyanuurzuur (95% beschikbaar chloor). Zuurstofbleek-middelen verdienen de voorkeur en worden voorgesteld door per verbindingen die in oplossing waterstofperoxide vrijmaken. Voorbeelden die de voorkeur verdienen omvatten natrium- en kaliumperboraten, percarbonaten en perfosfa-35 ten en kaliummonopersulfaat. De perboraten, in het bijzonder natriumperbo-raatmonohydraat, verdienen in het bijzonder de voorkeur.

De perzuurst of verb inding wordt bij voorkeur gebruikt als mengsel met l? >; 0 / .b "! -23- een activator daarvoor. Geschikte activatoren, die de effektieve werkingstemperatuur van het peroxide-bleemiddel kunnen verlagen worden bijvoorbeeld vermeld in het Amerikaanse octrooischrift k.26k.h66 of in kolom 1 van het Amerikaanse octrooischrift U.k30.2^k, waarvan de relevante vermeldingen 5 hierin zijn opgenomen door referentie. Poly-geacyleerde verbindingen zijn activatoren, die de voorkeur verdienen; hieronder verdienen verbindingen zoals tetra-acetylethyleendiamine (TAED) en penta-acetylglucose in het bijzonder de voorkeur.

Andere bruikbare activatoren omvatten bijvoorbeeld acetylsalisyl- 10 zuurderivaten, ethylideenbenzoaatacetaat en de zouten daarvan, ethylideen-carboxylaatacetaat en de zouten daarvan, alkyl- en alkenylbarasteenzuuran-hydride, tetra-acetylglycouryl {"TAGU") en de derivaten daarvan. Andere bruikbare klassen van activatoren worden bijvoorbeeld vermeld in de Amerikaanse octrooischriften U.111.826, 4.U22.950 en 3.661.789.

15 De bleekactivator werkt gewoonlijk in op de perszuurstofverbinding onder vorming van een peroxyzuur-bleekmiddel in het waswater. Het verdient de voorkeur om een sequestreermiddel met een hoog complexer end vermogen op te nemen, om een eventuele ongewenste nevenreactie tussen een dergelijk peroxyzuur en waterstofperoxide in het waswater in tegenwoordigheid van me- 20 taalionen te onderdrukken. Sequestreermiddelen die de voorkeur verdienen 2+ . ...

kunnen een complex vormen met Cu -ionen, zodat de stabiliteitsconstante (PK) van de conrolexering groter of gelijk is aan 6, bij 25°C in water met een ionsterkte van 0,1 mol/1, waarbij de pK zoals gewoonlijk gedefinieerd wordt door de formule

25 pK = -log K

waarin K de evenwichtsconstante voorstelt.

Zo zijn bijvoorbeeld de pK-waarden voor de complexering van koper-ionen met NTA en ΞΏΤΑ bij de genoemde omstandigheden resp. 12,7 en 18,8.

30 Geschikte sequestreermiddelen omvatten bijvoorbeeld naast de hierboven genoemde middelen diëthyleentriaminepenta-azijnzuur (DETPA); diëthyleentri-aminepentamethyleenfosfonzuur (DTPMP); en ethyleendiaminetetramethyleenfos-fonzuur (SDIPEMPA).

Teneinde verlies van peroxide-bleekmiddel te voorkomen, bijvoorbeeld 35 natriumperboraat, als gevolg van door enzymen geïnduceerde ontleding, zoals 1 8600531 .. 5 v -aldoor tiet catalase-enzym, kunnen, de samenstellingen bovendien een enzymr emmer bevatten, d.w.z. een verbinding die de enzym-geïnduceerde ontleding van een peroxidebleekmiddel kan remmen. Geschikte inhibit or verb indingen worden vermeld in het Amerikaanse octrooischrift 3.6θβ.990, waarvan de re-5 latieve vermeldingen hierin zijn opgenomen door referentie.

Van speciaal belang als inhibitorverbinding kunnen hydroxylamine-sulfaat en andere in water oplosbare hydroxylaminezauten genoemd worden.

In de niet-waterige samenstellingen volgens de uitvinding die de voorkeur verdienen, zijn hoeveelheden van de hydroxylaminezoutinhibitors. van slechts 10 0,01-0,^$ reeds geschikt. In het algemeen zijn echter geschikte hoeveelheden enzyminhibitor ten hoogste 15$, bijvoorbeeld 0,1-10$ per gewicht van de samenstelling.

De samenstelling kan ook een anorganisch onoplosbaar verdikkingsmiddel of dispergeermiddel met een zeer groot oppervlak bevatten, zoals fijn-15 verdeeld silica met een uitzonderlijk kleine deeltjesgrootte (bijvoorbeeld met een diameter van 5-100 millimicron, zoals verkocht onder de naam Aerosil) of de andere anorganische dragermaterialen met een groot volume, die vermeld worden in het Amerikaanse octrooischrift 3.630.929, in hoeveelheden van 0,1-10$, bijvoorbeeld van 1-5$. Het verdient echter de voorkeur, 20 dat samenstellingen die in het waswater peroxyzuren vormen (bijvoorbeeld samenstellingen die een perzuurstofverbinding en een activator daarvan bevatten) praktisch vrij zijn van dergelijke verbindingen en van andere silicaten; het is bijvoorbeeld gebleken, dat silica en silicaten de ongewenste ontleding van het peroxyzuur bevorderen.

^ In een voorkeursvorm van de uitvinding wordt het mengsel van vloei bare niet-ionogene oppervlakte-actieve stof en vaste bestanddelen onderworpen aan een verwrijving in een molen, waarbij de deeltjesgrootte van de vaste bestanddelen verminderd wordt tot minder dan ongeveer 10 micron, bijvoorbeeld tot een gemiddelde deeltjesgrootte van 2-10 micron of zelfs lager (bijvoorbeeld 1 micron). Bij voorkeur heeft minder dan ongeveer 10$, in het bijzonder minder dan ongeveer 5$ van'alle gesuspendeerde deeltjes een deeltjesgrootte van meer dan 10 micron. Samenstellingen waarvan de ge-dispergeerde deeltjes een dergelijke geringe grootte hebben, bezitten een verbeterde stabiliteit tegen afscheiding of uitzakken bij opslag. Het is 35 ' gebleken, dat de zure polyetherverbinding de vloeispannmg van dergelijke dispersies kan verlagen en daardoor hun dispergeerbaarheid vergroot zonder een overeenkomstige afname in hun stabiliteit tegen uitzakken.

8600531 1 5 -25-

Bij de maalbewerking verdient het de voorkeur, dat het aandeel aan vaste bestanddelen hoog genoeg is (bijvoorbeeld ten minste ongeveer h0%, zoals ongeveer 50$) , zodat de vaste deeltjes met elkaar in aanraking komen en niet praktisch van elkaar afgeschermd zijn door de niet-ionogene opper-5 vlakte-actieve vloeistof. Molens die gebruik maken van maalkogels (kogel-molens) of soortgelijke bewegende maalelementen geven zeer goede resultaten. Zo kan men een ladingsgewijze laboratoriummolen met maalkogels van steatiet van ongeveer 8 mm gebruiken. Voor het werk op grotere schaal kan een continu werkende molen gebruikt worden, waarin maalkogels werken met 10 een diameter van 1 of 1,5 mm in een zeer kleine opening tussen een stator en een rotor bij een betrekkelijk hoge snelheid (bijvoorbeeld een CoBall molen). Wanneer men een dergelijke molen gebruikt is het wenselijk om het mengsel van niet-ionogene oppervlakte-actieve stof en vaste stoffen eerst door een molen te leiden, die niet een dergelijke fijne maling bereikt (bij-15 voorbeeld een coHoid-molen), om de deeltjesgrootte te verminderen tot minder dan 100 micron (bijvoorbeeld tot ongeveer ^0 micron), voor de trap van het malen in de continue kogelmolen tot een gemiddelde deeltjesdiameter van minder dan 10 micron.

In de vloeibare detergens samenstellingen volgens de uitvinding voor 20 zwaar gebruik die de voorkeur verdienen, zijn de typische verhoudingen van de (berekend op de totale samenstelling, tenzij anders vermeld) bestanddelen als volgt: gesuspendeerde detergens-builder binnen het traject van ongeveer TO-éO/j, zoals ongeveer 20-50%, bijvoorbeeld ongeveer 25-^-0$; 25 een vloeibare fase, omvattende een niet-ionogene oppervlakte-actieve stof en indien gewenst een opgeloste amfifiele gel-belemmerende verbinding, binnen het traject van ongeveer 30-70$, zoals ongeveer h0-60%; deze fase kan ook geringe hoeveelheden omvatten van een verdunningsmiddel, zoals een glycol, bijvoorbeeld polyethyleenglycol (bijvoorbeeld PEG^OO), 30 hexyleenglycol, enz. van ten hoogste 10$, bij voorkeur ten hoogste 5%, bijvoorbeeld 0,2-2$. De gewichtsverhouding van de niet-ionogene, oppervlakte-actieve stof tot de amfifiele verbinding is, wanneer deze laatste aanwezig is, in het traject van ongeveer 100:1-1:1, bij voorkeur van ongeveer 0,1 tot ongeveer 3$, meer in het bijzonder bij voorkeur van ongeveer 0,3-1$.

35 Een polyethercarbonzuur-gel-belemmerende verbinding, om een hoe veelheid te verschaffen van ten hoogste ongeveer 0,5-10 delen (bijvoorbeeld ongeveer 1-6 delen, zoals ongeveer 2-5 delen)-CQOH (molecuulgewicht ^5) 8500531 -26- per 100 delen mengsel van een dergelijke zure verbinding en niet-ionogene oppervlakte-actieve stof. De hoeveelheid van de polyethercarbonzuurverbin-ding. is typisch in het traject van ongeveer 0,01-1 deel per deel niet-ionogene oppervlakte-actieve stof, zoals, ongeveer 0,05-0,6 delen, bijvoorbeeld 5 0,2-0,5 deel;

Een zure organische fosforzuuverbinding als middel tegen uitzakken; ten hoogste 5$, bijvoorbeeld in het traject van 0,01 tot 5$, zoals ongeveer 0,5-2$, bijvoorbeeld ongeveer 0,1-1$.

Geschikte trajecten van de eventuele detergens-toevoegsels zijn: 10 enzymen 0-2$, in het bijzonder 0,7-1»3$; corrosieremmers ongeveer 0—if-0$ en bij voorkeur 5-30$; anti-schuimmiddelen en schuim-onderdrukkende middelen 0,15$, bij voorkeur 0-5$, bijvoorbeeld 0,1-3$; verdikkingsmiddelen en dispergeermiddelen 0-15$, bijvoorbeeld 15 0,1-10$, bij voorkeur 1-5$; middelen om vuil te suspenderen of om hernieuwd neerslaan te voorkomen en middelen tegen vergeling 0-10$, bij voorkeur 0,5-5$; kleurmiddelen, rêukmiddelen, witmakers en blauv-makende middelen, totaalgewicht 0 tot ongeveer 2$ en bij voorkeur 0 tot ongeveer 1$; 20 pH-veranderende stoffen en pH-buffers 0-5$, bij voorkeur 0-2$; bleekmiddelen 0 tot ongeveer ifO$ en bij voorkeur 0 tot ongeveer 25$, bijvoorbeeld 2-20$; bleekmiddelstabilisatoren en bleekmiddelactivatoren 0-15$, bij voorkeur 0-10$, bijvoorbeeld 0,1-8$; 25 enzymremmers 0-15$, bijvoorbeeld 0,01-15$, bij voorkeur 0,1-10$; sequestreermiddel met hoog complexerend vermogen in het traject van ten hoogste 5$, bij voorkeur 0,25-3$, zoals ongeveer 0,5-2$.

De hulpstoffen zullen zodanig gekozen worden, dat zij zich verdragen met de hoofdbestanddelen van het detergens.

30 In deze aanvrage hebben alle delen en percentages betrokken op het gewicht, tenzij anders vermeid. In de voorbeelden wordt atmosferische druk gebruikt, tenzij anders aangegeven.

Het spreekt vanzelf, dat de voorgaande gedetailleerde beschrijving uitsluitend bij wijze van voorbeeld wordt gegeven en dat daarop variaties 35 kunnen worden gemaakt, zonder af te wijken van de geest van de uitvinding.

‘' < f . 1

V '-· «J éf J

-27- Vöorbeeld

Er wordt een niet-waterig builder-bevattend vloeibaar detergens bereid volgens de uitvinding door de volgende bestanddelen te mengen en fijn te (gemalen basis A) en daarna onder roeren de bestanddelen B aan de verkregen dispersie toe te voegen.

Gewichtspercentage C-emaTen basis A_ (berekend on A + B)

Plurafac HA 50 32$

Niet-ionogene stof met 1\ eindstandige zuurgroep (7 EO) 16$ 10 Natriumtripolyfos faat 30$

Sokolan CP5 k%

Natriumcarbonaat 2,5$ ITatriumperboraat-monohydraat 4,5$

Tstra-acetyl-ethyleendiamine 5$ 15 Di-natriumzout van ethyleendiamine-tetra-azijnzuur 0,5$

Tinopal ATS-X (eventuele witmaker) Q,5$

Aluminiumstearaat 1$

Latere toevoeging 3 2)

Esperase-suspensie 1$ 20 Plurafac HA50 3$ ^Het veresteringsprodukt van Dobanol 25-7 met barnsteenzuuranhydride in een molverhouding van 1:1.

2) 'Proteolytische enzymsuspensie (in een niet-ionogene oppervlakte-actieve stof).

25 De vloeispanning en plastische viscositeit van de samenstelling wer den gemeten bij 25°C en de waarden waren resp. 19 Pa en '1150 Pa.sec. Ter / vergelijking werd dezelfde samenstelling bereid, behalve dat het aluminiumstearaat werd weggelaten. De vloeispanning en de plastische viscositeit werden opnieuw gemeten bij 25°C en waren resp. 3 Pa en 1400 Pa.sec.

30 Het is daarom duidelijk, dat zelfs de aanwezigheid van kleine hoe veelheden aluminiumstearaat de stabiliteit van het produkt aanzienlijk, verbetert en tegelijkertijd de viscositeit van het produkt verlaagt.

Soortgelijke resultaten zullen worden verkregen door in de bovenstaande samenstelling het aluminiumstearaat te vervangen door eenzelfde 8600531

i V

-28- hoaveellieid aluminiummyristaat, aluminiumpalmitaat, aluminiumoleaat, alu-miniumdod.eeaanzuur, aluminiumtalgzuur, enz.

f*% /«V —> -«η -V -· \

Claims

1. Samenstelling voor de behandeling van weefsels., omvattende een suspensie van onoplosbare,, anorganische deeltjes in een niet-waterige vloeistof en een aluminiumzout van een hoger alifatisch carbonzuur om de stabiliteit van de suspensie te verhogen.

2. Samenstelling volgens conclusie 1, waarin het hogere alifatische carbonzuur een vertakt of onvertakt, verzadigd of onverzadigd carbonzuur is met ongeveer 8-22 koolstof at omen.

3. Samenstelling volgens conclusie 1, waarin het hogere alifatische carbonzuur een vertakt of onvertakt, verzadigd of onverzadigd carbonzuur 10 is met ongeveer 10-20 koolstofatomen. 1+. Samenstelling volgens conclusie 1, waarin het hogere alifatische carbonzuur een vertakt of onvertakt, verzadigd of onverzadigd, carbonzuur is met ongeveer 12-18 koolstofatomen.

5. Samenstelling volgens conclusie 1, waarin het aluminiumzout alumi-15 niumstearaat is.

6. Samenstelling volgens conclusie 1, waarin de niet-vaterige vloeistof een niet-ionogene oppervlakte-actieve stof omvat.

7. Samenstelling volgens conclusie 6, waarin de anorganische deeltjes ten minste een stof omvat van de groep bestaande uit anorganische detergens- 20 builders, bleekmiddelen, autistatische middelen en pigmenten.

8. Samenstelling volgens conclusie 6, waarin de anorganische deeltjes een alkalimetaalpolyfosfaat als detergens-builderzout omvatten.

9. Samenstelling volgens conclusie 6, waarin de anorganische deeltjes een kristallijn aluminiumsilicaat als detergens-builderzout omvatten.

10. Samenstelling volgens conclusie 1, waarin de anorganische deeltjes een zodanige deeltjesgrootteverdeling hebben, dat niet meer dan ongeveer 10 gew.% van de deeltjes een grootte van meer dan ongeveer 10 micron bezit.

11. Samenstelling volgens conclusie 1, verder omvattende een polyether-carbonzuur in een zodanige hoeveelheid dat de temperatuur waarbij de opper- 30 vlakte-actieve stof met water een gel vormt, verlaagd wordt.

12. Samenstelling volgens conclusie 1, bevattende ongeveer 0,1-3 gev.% van een aluminiumzout, berekend op de totale samenstelling. * 13· Samenstelling volgens conclusie 8, verder omvattende ten minste één extra stabiliseermiddel voor de suspensie, gekozen uit de groep, bestaande 35 uit kwaternaire ammoniumverbindingen, fosforesters, gemodificeerde klei- 8600531 * -i fcr * -30- soorten en mengsels daarvan. 1U. Niet-waterig, builder-bevattend wasmiddel-detergens voor zware toepassingen, dat vloeibaar is bij hoge en lage temperaturen en geen gel vormt bij menging met koud water, 'welke samenstelling omvat: 5 tenminste een vloeibare, niet-ionogene, oppervlakte-actieve stof in een hoeveelheid van ongeveer 20 tot 70 gew.#; ten minste een detergens-builder, gesuspendeerd in een niet-ionoge-ne, oppervlakte-actieve stof, in een hoeveelheid van ongeveer 10 tot 60 gew.#; 10 een verbinding met de formule RCKCHgCHgO )^11, waarin: R een C^-Cg-alkylgroep en n een getal met een gemiddelde waarde in het traject van ongeveer 1-6 voorstelt, 15 als een gelvorming-remmend toevoegsel in een hoeveelheid van ten hoogste 5 gew.#; een zure organische fosforzuurverbinding als toevoegsel tegen het uitzakken in een hoeveelheid van ten hoogste 5 gew.#; een eindstandige zuurgroep bevattende, niet-ionogene oppervlakte-20 actieve stof als een gelvorming-remmende toevoegsel in een hoeveelheid van ten hoogste ongeveer 1 deel per deel van de vloeibare, niet-ionogene, oppervlakte-actieve stof; een aluminiumzout van een Cg-C^ hoger alifatisch carbonzuur in een hoeveelheid van ongeveer 0,1-3 gew.#; en 25 indien gewenst êên of meer detergens-hulpstoffen, gekozen uit de groep bestaande uit enzymen, corrosieremmers, schuimwerende middelen, schuim-onderdrukkende middelen, vuilsuspendeermiddelen of middelen tegen hernieuwd afzetten, middelen tegen het vergelen, kleurstoffen, reukstoffen, witmakers, blauw-kleurende middelen, pH-wijzigende stoffen pH-buffers, bleekmiddelen, 30 bleekmiddelstabilisatoren, bleekmiddel-activatoren, enzymremmers en seques-treermiddelen.

15. Werkwijze voor het reinigen van vervuilde weefsels, omvattende het in aanraking brengen van de vervuilde weefsels met het wasmiddel-detergens volgens conclusie 1^ in een waterbad. 35 16· Werkwijze volgens conclusie 15, waarin het aluminiumzout aluminium- · stearaat is.

17· Werkwijze waarbij een vat gevuld met een niet-waterige, vloeibare 8600531 -31- wasmiddeidetergens-s amenstelling, -waarin het detergens ten minste grotendeels is samengesteld uit een vloeibare, niet-ionogene, oppervlakte-actie-ve stof en waarin de samenstelling vanuit het vat wordt toegediend aan een waterbad waarin zich de te reinigen was bevindt, waarin de toediening wordt 5 bereikt door een stroom onverhit kraanwater op de samenstelling in het vat te richten, waarbij de samenstelling door de waterstroom wordt meegevoerd naar het waterbad, waarbij de verbetering het opnemen omvat in de niet-wa-terige samenstelling van ongeveer 0,1-3 gew.$J van een aluminiumzout van een hoger alifatisch carbonzuur.

18. Werkwijze volgens conclusie 17, waarin het aluminiumzout aluminium-stearaat is.