NL8601998A - Fosfaatarm of fosfaatvrij wasmiddel. - Google Patents

Description

'* ' *? -- VO 8317

Fosfaatarm of fosfaatvrij wasmiddel.

De uitvinding heeft betrekking op niet-waterige vloeibare composities voor de behandeling van weefsels. De uitvinding heeft in het bijzonder betrekking op fosfaatvrije of fosfaatarme niet-waterige vloeibare detergentcomposities voor wasgoed, die een suspensie van een hepto-5 naatopbouwzout, een carboxymethyloxysuccinaatopbouwzout of een alginaatopbouwzout in niet-ionogene capillaïractieva stoffen bevatten, welke composities stabiel zijn tegen fasenscheiding en gelvorming en gemakkelijk gietbaar zijn, alsmede op het gebruik van deze composities voor het reinigen van vuile weefsels.

10 Vloeibare niet-waterige detergentcomposities voor wasgoed zijn algemeen bekend. Composities van dat type kunnen bijvoorbeeld een vloeibaar niet-ionogene capillairaotieve stof bevatten, waarin deeltjes van een opbouwzout zijn gedispergeerd, zoals bijvoorbeeld beschreven in de Amerikaanse octrooischriften 4.316.812, 3.630.929 en 4.264.466 en de 15 Britse octrooischriften 1.205.711, 1.270.040 en 1.600.981.

Verwante Amerikaanse octrooiaanvragen, die nog in behandeling zijn en aan aanvraagster zijn overgedragen, zijn de nummers 687.815, ingediend 31 december 1984, 597.793, ingediend 6 april 1984, 597.948, ingediend 9 april 1984, 725.455, ingediend 22 april 1985.

20 Deze octrooiaanvragen zijn gericht op vloeibare niet-waterige niet-ionogene detergentcomposities voor wasgoed.

Het wasvermogen van synthetische niet-ionogene capillairaotieve detergentia in wasmiddelen kan worden verhoogd door toevoeging van opbouwstoffen. Natriumtripolyfosfaat is een opbouwzout, dat de voorkeur 25 verdient. Het gebruik van natriumpolyfosfaat in droge poedervormige detergentia heeft echter verschillende nadelen, bijvoorbeeld de neiging van de polyfosfaten om te hydrolyseren tot pyro- en orthofosfaten die minder waardevolle opbouwstoffen zijn.

Bovendien kan het polyfosfaatgehalte van wasmiddelen een onge-30 wenst hoog fosfaatgehalte in oppervlaktewater veroorzaken. Een verhoogd fosfaatgehalte in oppervlaktewater blijkt de algengroei te bevorderen, waardoor het biologische evenwicht van het water op nadelige wijze kan worden veranderd.

860 1 93 3 ï f -2-

De wetgeving in sommige landen is gericht op vermindering van de hoeveelheid polyfosfaten in wasmiddelen en in sommige wetgevingen mogen wasmiddelen geen polyfosfaatopbouwstoffen bevatten.

Vloeibare detergentia worden dikwijls gemakkelijker in het ge-5 bruik geacht dan droge poedervormige of deeltjesvormige produkten en staan daarom in de gunst bij de consument. Zij zijn makkelijk doseerbaar, lossen snel op in het waswater, kunnen gemakkelijk in geconcentreerde oplossingen of dispersies worden aangebracht op vuile plekken op te wassen kledingstukken en veroorzaken geen stof en zij nemen ge-10 woonlijk minder opslagruimte in. Verder kunnen vloeibare detergentia in hun samenstelling materialen bevatten, die niet zonder schade kunnen worden gedroogd, terwijl zulke materialen bij de bereiding van deeltjesvormige detergentprodukten dikwijls juist gewenst zijn. Hoewel zij vele voordelen bezitten ten opzichte van unitaire of deeltjesvormige vaste 15 produkten, hebben ook vloeibare detergentia dikwijls bepaalde nadelen, die overwonnen moeten worden om acceptabele commerciële detergentprodukten te verkrijgen. Zo vertonen sommige produkten fasenscheiding bij opslag en andere bij afkoeling, waarna zij niet gemakkelijk kunnen worden herdispergeerd. In sommige gevallen verandert de viscositeit van 20 het produkt, dat hetzij te dik wordt om te kunnen worden uitgegoten of zo dun dat het waterig blijkt. Bij staan worden sommige heldere produkten troebel, terwijl andere geleren.

Verder vertonen de niet-waterige vloeibare wasmiddelen op basis van vloeibare niet-ionogene capillairactieve stoffen het nadeel, dat het 25 niet-ionogene materiaal bij toevoeging aan koud water een neiging tot gelvorming heeft. Dit is een bijzonder belangrijk probleem bij het gewone gebruik van Europese automatische huishoudwasmachines, waar de gebruiker het wasmiddel in een doseerorgaan (b.v. een doseerlade) van de machine plaatst. Tijdens de werking van de machine wordt het wasmiddel 30 in de doseur blootgesteld aan een stroom koud water, die het naar de hoofdmassa van de wasoplossing voert. In het bijzonder tijdens de wintermaanden, wanneer de detergentcompositie en het water, die aan de doseur worden toegevoerd, bijzonder koud zijn, daalt de viscositeit van het wasmiddel aanmerkelijk en vormt zich een gel. Als gevolg daarvan wordt 35 een gedeelte van de compositie niet volledig uit de doseur gespoeld, zodat een afzetting van de compositie bij herhaalde wasronden wordt op- 3 6,0 1 9 9 8 fc * -3- gebouwd, zodat uiteindelijk de gebruiker de doseur met heet water moet uitspoelen.

De gelvorming kan ook een probleem zijn wanneer het gewenst is de wassing met koud water uit te voeren, zoals voor bepaalde syntheti-5 sche en tere weefsels of voor weefsels, die in warm of heet water kunnen krimpen, wordt aanbevolen.

De neiging van geconcentreerde detergentcomposities om tijdens opslag te geleren wordt versterkt door opslag van de composities in onverwarmde ruimten of door transport van de composities tijdens de winter-10 maanden in onverwarmde voertuigen.

Er zijn reeds gedeeltelijke oplossingen voor het gelvormings-probleem in waterige, nagenoeg opbouwstofvrije composities voorgesteld, bijvoorbeeld het verdunnen van het vloeibare niet-ionogene materiaal met bepaalde viscositeitsregelende oplosmiddelen en gel-inhibiterende 15 middelen, zoals lage alkanolen, bijvoorbeeld ethylalcohol (zie het

Amerikaanse octrooischrift 3.953.380), alkalimetaalformiaten en -adipa-ten (zie het Amerikaanse octrooischrift 4.368.147), hexyleenglycol, polyethyleenglycol en dergelijke, en modificatie en optimalisering van de niet-ionogene structuur. Een succesvol voorbeeld van modificatie 20 van een niet-ionogene capillairactieve sto'f is het aanzuren van het eindstandige, hydroxyIgroepbevattende molecuulgedeelte van het niet-ionogene molecuul. De voordelen van de invoering van een carboxylgroep aan het einde van het niet-ionogene molecuul zijn inhibitering van gelvorming bij verdunning, verlaging van het gietpunt van het niet-ionogene 25 materiaal en vorming van een anionogene capillairactieve stof bij neutralisatie in de wasvloeistof. Optimalisatie van de niet-ionogene structuur is gericht op de ketenlengte van het hydrofoob-lipofiele molecuulgedeelte en het aantal alkyleenoxyde (b.v. ethyleenoxyde) groepen van het hydrofiele molecuulgedeelte. Gevonden werd bijvoorbeeld dat een 30 C^-vetalcohol, geëthoxyleerd met 8 mol ethyleenoxyde, slechts een be perkte neiging tot gelvorming vertoont.

Niettemin zijn verbeteringen wenselijk in zowel de stabiliteit als de gel-inhibitering van fosfaatarme en fosfaatvrije niet-waterige vloeibare composities voor de behandeling van weefsels.

35 Volgens de uitvinding wordt een sterk geconcentreerde fosfaatarme, meer in het bijzonder een polyfosfaatvrije, niet-waterige vloeibare deter-

880 1 SH

? ? -4- gentcompositie voor wasgoed bereid door dispersie van heptonaatopbouw-zouten, carboxymethyloxysuccinaatopbouwzouten of alginaatopbouwzouten in een vloeibaar niet-ionogeen capillairactief detergent.

De heptonzuurzouten, die volgens de uitvinding worden gebruikt, 5 zijn algemeen bekend. Heptonzuur is een zuur derivaat van een aldo-heptose (monosaccharide). De alkalimetaalzouten van heptonzuur zijn in water oplosbaar.

De alkalimetaalzouten van heptonzuur, die volgens de uitvinding wordt toegepast, voldoen aan formule 1 (zie formuleblad), waarin M een 10 alkalimetaal- of ammoniumkation voorstelt.

De zouten van carboxymethyloxybarnsteenzuur, die volgens de uitvinding worden gebruikt, zijn bekend. De alkalimetaal- en ammoniumzouten van carboxymethyloxybarnsteenzuur zijn in water oplosbaar. Zij voldoen aan de algemene formule 2, waarin M waterstof, een alkalimetaal-, zoals 15 natrium of kalium, of ammoniumkation voorstelt, waarbij ten minste één M een alkalimetaal- of ammoniumkation is.

De zouten van alginezuur, die volgens de uitvinding worden gebruikt, zijn algemeen bekend. Het alginaat is een polysaccharide-extract van zeewieren. De alkalimetaalzouten van alginezuur zijn in water oplos-20 baar. Het alginaat wordt uit zeewieren geëxtraheerd in de vorm van gemengde zouten, die calcium en magnesium bevatten.

Ter verbetering van de viscositeitseigenschappen van de compositie kan een niet-ionogene capillairactieve stof met eindstandige zuurgroep worden toegevoegd. Ter verdere verbetering van de viscositeits-25 eigenschappen en de opslageigenschappen van de compositie kunnen visco-s'iteitsverbeterende en anti-gelvormingsmiddelen, zoals alkyleenglycol-monoalkylethers, en anti-bezinkingsmiddelen zoals fosforzuuresters en aluminiumstearaat worden toegevoegd. In een voorkeursuitvoeringsvorm van de uitvinding bevat de detergentcompositie een niet-ionogene ca-30 pillairactieve stof met eindstandige zuurgroep en/of een alkyleenglycol monoalkylether, en een anti-bezinkingsmiddel.

Bleekmiddelen en activators daarvoor kunnen worden toegevoegd ter verbetering van de blekende en reinigende eigenschappen van de compositie .

35 In een uitvoeringsvorm van de uitvinding worden de opbouwcom- ponenten van de compositie gemalen tot een deeltjesgrootte van minder 3 S~0 1 9 9 8 « £ -5- dan 100 μπι, bij voorkeur minder dan 10 ym, ter verdere verbetering van de stabiliteit van de suspensie van de opbouwcomponenten in het vloeibare, niet-ionogene capillairactieve detergent.

Verder kunnen aan de compositie diverse andere ingrediënten 5 worden toegevoegd, zoals anti-korstvormingsmiddelen, anti-schuimmiddelen, optische heldermakers, enzymen, anti-herafzettingsmiddelen, parfum en kleurstoffen.

De huidige wasmachines voor huishoudelijk gebruik werken normaliter bij wastemperaturen tot 100°C. Tijdens de was- en spoelcyclus 10 wordt tot 70 liter water gebruikt, terwijl per wassing normaliter ongeveer 175 g poedervormig detergent wordt gebruikt.

Indien het sterk geconcentreerde vloeibare detergent volgens de uitvinding wordt toegepast, is normaliter slechts ongeveer 100 g (77 cm3) of minder van de vloeibare detergentcompositie nodig voor het wassen 15 van een volledige lading vuil wasgoed.

In één aspect verschaft de uitvinding een fosfaatvrije of nagenoeg fosfaatvrije vloeibare wasmiddelcompositie, samengesteld uit een suspensie van een alkalimetaalheptonaatopbouwzout, een alkalimetaal-carboxymethyloxysuccinaatopbouwzout of een alkalimetaalalginaatopbouw-20 zout in een vloeibare niet-ionogene capillairactieve stof.

In een ander aspect verschaft de uitvinding een fosfaatvrije of fosfaatarme geconcentreerde vloeibare wasmiddelcompositie, die stabiel is en die bij opslag en tijdens het gebruik niet bezinkt en geen gel vormt. De vloeibare composities volgens de uitvinding zijn gemakkelijk 25 gietbaar, gemakkelijk doseerbaar en gemakkelijk in de wasmachine te plaatsen.

In een ander aspect verschaft de uitvinding een werkwijze voor het doseren vein een fosfaatvrij of fosfaatarm vloeibaar niet-ionogeen wasmiddel in en/of met koud water zonder gelvorming te ondergaan. In 30 het bijzonder wordt een werkwijze verschaft voor het vullen van een vat met een niet-waterige vloeibare wasmiddelcompositie, waarin het wasmiddel ten minste hoofdzakelijk is samengesteld uit een polyfosfaat-vrije vloeibare niet-ionogene capillairactieve stof en voor het doseren van de compositie uit het vat in een waterig wasbad, waarbij het doseren 35 geschiedt door het richten van een stroom onverwarmd water op de compositie, zodanig dat de compositie door de stroom water in het wasbad wordt gevoerd.

861) 1.9 9.8 -6-

De polyfosfaatvrije wasmiddelen volgens de uitvinding elimineren het probleem van verontreiniging van oppervlaktewater met fosfaat.

De polyfosfaatvrije of polyfosfaatarme geconcentreerde niet-waterige vloeibare niet-ionogene capillairactieve detergentcomposities 5 volgens de uitvinding hebben de verdere voordelen, dat zij stabiel zijn en bij opslag niet bezinken en niet geleren. De vloeibare composities zijn gemakkelijk gietbaar, gemakkelijk meetbaar en kunnen gemakkelijk in de wasmachine worden geplaatst.

Een doel van de uitvinding is het verschaffen van een polyfos-10 faatarme, in het bijzonder een polyfosfaatvrije niet-verontreinigende vloeibare niet-waterige niet-ionogene detergentcompositie, die een heptonaatopbouwzout, een carboxymethyloxysuccinaatopbouwzout of een alginaatopbouwzout, gesuspendeerd in een niet-ionogene capillairactieve stof bevat.

15 Een ander doel van de uitvinding is het verschaffen van een polyfosfaatvrije of polyfosfaatarme vloeibare compositie voor het behandelen van weefsels, welke compositie een suspensie is van een heptonaatopbouwzout, carboxymethyloxysuccinaatopbouwzout, of alginaatopbouwzout in een niet-waterige vloeistof en die stabiel is bij opslag, gemakkelijk 20 gietbaar en dispergeerbaar in koud, warm of heet water is.

Een verder doel van de uitvinding is het samenstellen van een polyfosfaatvrije of polyfosfaatarme, sterk opgebouwde niet-waterige vloeibare niet-ionogene capillairactieve detergentcompositie, die bij alle temperaturen gietbaar is en die herhaaldelijk vanuit de doseer-25 eenheid van Europese automatische wasmachines kan worden gedispergeerd zonder vervuiling of verstopping van de doseur, zelfs tijdens de wintermaanden.

Een ander doel van de uitvinding is het verschaffen van een polyfosfaatvrije of polyfosfaatarme niet-gelerende stabiele suspensie 30 van een opgebouwde niet-waterige vloeibare niet-ionogene detergentcompositie, die een effectieve hoeveelheid van een heptonaatopbouwzout, carboxymethyloxysuccinaatopbouwzout of alginaatopbouwzout bevat.

Een verder doel van de uitvinding is het verschaffen van niet-gelerende, stabiele suspensies van niet-waterige vloeibare niet-ionogene 35 detergentcomposities, die een hoeveelheid bevatten van een fosforzure alkanolester en/of aluminiumvetzuurzout als anti-bezinkingsmiddel, 8 5.0 1 9 9 8 m i -7- welke hoeveelheid voldoende is voor verhoging van de stabiliteit van de compositie, dat wil zeggen voldoende om bezinning van opbouwzoutdeeltj es en dergelijke te voorkomen, bij voorkeur onder verlaging of ten minste zonder verhoging van de plastische viscositeit van de compositie, 5 Deze en andere doeleinden van de uitvinding, die duidelijk zul len worden uit de volgende beschrijving van voorkeursuitvoeringsvormen, worden in het algemeen verschaft door bereiding van een polyfosfaatarme of polyfosfaatvrije detergentcompositie door toevoeging aan het niet-waterige vloeibare niet-ionogene capillairactieve middel van een effec-10 tieve hoeveelheid van een alkalimetaalheptonaatopbouwzout, een carboxy-methylsuccinaatopbouwzout of een alkalimetaalalginaatopbouwzout, alsmede anorganische of organische toevoegsels voor weefselbehandeling, bijvoorbeeld viscositeitsverbeterende middelen, anti-gelvormingsmiddelen, anti-bezinkingsmiddelen, anti-korstvormingsmiddelen, bleekmiddelen, bleek-15 activators, anti-schuimmiddelen, optische heldermakers, enzymen, anti-herafzettingsmiddelen, parfum en kleurstoffen.

De niet-ionogene synthetische organische detergentia, die volgens de uitvinding worden toegepast, kunnen worden gekozen uit een grote variëteit van dergelijke verbindingen, die algemeen bekend zijn.

20 Zoals bekend worden niet-ionogene synthetische organische deter gentia gekarakteriseerd door de aanwezigheid van een organische hydrofobe groep en een organische hydrofiele groep, en zij worden typisch bereid door condensatie van een organische alifatische of alkylaroma-tische hydrofobe verbinding met ethyleenoxyde (hydrofiel van aard). Prak-25 tisch elke hydrofobe verbinding met een carboxyl-, hydroxyl-, amido- of aminogroep met een vrij waterstofatoom gebonden aan de stikstof kan worden gecondenseerd met ethyleenoxyde of met het polyhydratieprodukt daarvan, polyethyleenglycol, onder vorming van een niet-ionogeen detergent.

De lengte van de hydrofiele of polyoxyethyleenketen kan gemakkelijk wor-30 den aangepast ter verkrijging van de gewenste balans tussen de hydrofobe en hydrofiele groepen. Geschikte niet-ionogene capillairactieve stoffen zijn beschreven in de Amerikaanse octrooischriften 4,316.812 en 3.630.929.

Gewoonlijk zijn de niet-ionogene detergentia poly-lager gealko-xyleerde lipofielen, waarin de gewenste hydrofiel-lipofielbalans wordt 35 verkregen door additie van een hydrofiele poly-lagere alkoxygroep aan een lipofiel molecuulgedeelte. Een voorkeursklasse van het gebruikte sao19^? . 1 -8- niet-ionogene detergent wordt gevormd door de poly-lager gealkoxyleerde hogere alkanolen, waarin de alkanol 9-18 koolstofatomen bevat en waarin het aantal moleculen van het lagere alkyleenoxyde (met 2 of 3 koolstof-atomen) 3-12 bedraagt. Bij voorkeur worden van dergelijke materialen 5 zulke gebruikt/ waarin het hogere alkanol een hogere vetalcohol met 9-11 of 12-15 koolstofatomen is en die 5-8 of 5-9 lagere alkoxygroepen per mol bevatten. Bij voorkeur is de lage alkoxygroep een ethoxygroep, maar in sommige gevallen kan de ethoxygroep gemengd zijn met propoxy, die dan, indien aanwezig, dikwijl een ondergeschikt (minder dan 50%) 10 deel uitmaakt.

Voorbeelden van zulke verbindingen zijn die, waarin de alkanol 12-15 koolstofatomen bevat en die ongeveer 7 ethyleenoxydegroepen per mol bevatten, bijvoorbeeld Neodol 25-7 en Neodol 23-6,5, welke produk-ten door Shell Chemical Company in de handel worden gebracht. Neodol 15 25-7 is een condensatieprodukt van een mengsel van hogere vetalcoholen met gemiddeld 12-15 koolstofatomen met ongeveer 7 mol ethyleenoxyde; Neodol 23-6,5 is een analoog mengsel, waarin het koolstofatoomgehalte van de hogere vetalcohol 12-13 bedraagt en het aantal ethyleenoxydegroepen, die aanwezig zijn, gemiddeld ongeveer 6,5 is. De hogere alco-20 holen zijn primaire alkanolen.

Andere voorbeelden van dergelijke detergentia zijn Tergitol 15-S-7 en Tergitol 15-S-9, beide lineaire secundaire alcoholethoxylaten, in de handel gebracht door Union Carbide Corporation. Tergitol 15-S-7 is een gemengd ethoxyleringsprodukt van een lineaire secundaire alkanol 25 met 11-15 koolstofatomen met 7 mol ethyleenoxyde; Tergitol 15-S-9 is een soortgelijk produkt, maar met 9 mol ethyleenoxyde.

Ook bruikbaar als component van het niet-ionogene detergent in de onderhavige compositie zijn hoger moleculaire niet-ionogene materialen, zoals Neodol 45-11, die condensatieprodukten zijn van hogere vet-30 alcoholen met 14-15 koolstofatomen en die ongeveer 11 ethyleenoxydegroepen per mol bevatten. Deze produkten worden eveneens door Shell Chemical Company in de handel gebracht.

Andere geschikte niet-ionogene materialen zijn in de handel verkrijgbaar onder de merknaam Plurafac. Deze materialen zijn reactie-35 produkten van hogere lineaire alcoholen en mengsels van ethyleen- en propyleenoxyde; zij bevatten een gemengde keten van ethyleenoxyde en 86-0 1998 -9- i v propyleenoxyde met een eindstandige hydroxylgroep. Voorbeelden zijn Plurafac Ra30 (een C^-C^-vetalcohol, gecondenseerd met 6 mol ethyleen-oxyde en 3 mol propyleenoxyde), Plurafac RA.40 (een C^-C^-vetalcohol, gecondenseerd met 7 mol propyleenoxyde en 4 mol ethyleenoxyde), 5 Plurafac D25 (een C^-C^-vetalcohol, gecondenseerd met 5 mol propyleenoxyde en 10 mol ethyleenoxyde).

Een andere groep van vloeibare niet-ionogene materialen wordt in de handel gebracht door Shell Chemical Company onder de merknaam Dobanol: Dobanol 91-5 is een geêthoxyleerde C.-C.. -vetalcohol met gemid-

7 XX

10 deld 5 mol ethyleenoxyde en Dobanol 25-7 is een geëthoxyieerde C]_2~ci5-vetalcohol met gemiddeld 7 mol ethyleenoxyde per mol vetalcohol.

Voor het verkrijgen van de beste balans van hydrofiele en lipo-fiele molecuulgedêelten is het aantal lage alkoxygroepen gewoonlijk 40-100% van het aantal koolstofatomen in de hogere alcohol, bij voorkeur 15 40-60% daarvan en in het bijzonder ten minste 50%. Hogere moleculaire alkanolen en diverse andere normaliter vaste niet-ionogene detergentia en capillairactieve stoffen kunnen bijdragen aan de gelering van het vloeibare detergent en worden daarom bij voorkeur weggelaten of hoogstens in beperkte hoeveelheid toegepast, hoewel ondergeschikte hoeveelheden 20 daarvan kunnen worden gebruikt in verband met hun reinigende eigenschappen en dergelijke. In de niet-ionogene detergentia, zowel die de voorkeur verdienen als die minder voorkeur verdienen, zijn de aanwezige alkylgroepen in het algemeen lineair, hoewel enige vertakking kan worden toegelaten, zoals bij een koolstofatoom naast of twee koolstofatomen 25 verwijderd van de eindstandige koolstof van de rechte keten en verwijderd van de ethoxyketen, mits dergelijk vertakt alkyl een lengte van niet meer dan drie koolstofatomen heeft. Normaliter is de hoeveelheid koolstofatomen in een dergelijke vertakte configuratie ondergeschikt en zelden meer dan 20% van het totale koolstofatoomgehalte van de alkyl-30 groep. Hoewel lineaire alkylgroepen, die eindstandig zijn gebonden aan de ethyleenoxydeketens, bijzondere voorkeur verdienen en geacht worden de beste combinatie van detergentie, biologische afbreekbaarheid en niet-gelvormende eigenschappen op te leveren, kan ook mediale of secundaire binding aan het ethyleenoxyde in de keten voorkomen. Dit is gewoonlijk 35 in slechts een ondergeschikt aantal van dergelijke alkylgroepen hej: geval, in het algemeen minder dan 20%, maar het percentage kan ook gro- 060193c * * -10- ter zijn, zoals in da genoemde Tergitols. Wanneer propyleenoxyde aanwezig is in de lagere alkyleenoxydeketen, is dat gewoonlijk in minder dan 20% daarvan, bij voorkeur minder dan 10% daarvan.

Wanneer grotere hoeveelheden niet-eindstandig gealkoxyleerde 5 alkanolen, propyleenoxyde-bevattende poly-lager gealkoxyleerde alkanolen en minder hydrofiel-lipofiel gebalanceerde niet-ionogene detergentia dan hierboven genoemd worden gebruikt en wanneer andere niet-ionogene detergentia worden gebruikt in plaats van de hierboven genoemde niet-ionogene materialen, die de voorkeur verdienen, kan het zijn dat het verkregen 10 produkt niet de goede detergentie, stabiliteit, viscositeit en niet-gelerende eigenschappen bezit als de voorkeurscomposities, maar niettemin kunnen de eigenschappen van detergentia, die op zulke niet-ionogene materialen zijn gebaseerd, door de viscositeit- en gelregelerende verbindingen volgens de uitvinding worden verbeterd. In sommige gevallen, 15 zoals wanneer een hoger moleculaire poly-lager gealkoxyleerde hogere alkanol wordt gebruikt, dikwijls in verband met de detergentie daarvan, kan de hoeveelheid daarvan aan de hand van routineproeven worden gereguleerd of beperkt ter verkrijging van de gewenste detergentie, terwijl het produkt dan toch niet-gelerend is en de gewenste viscositeit 20 bezit. Ook werd gevonden dat het slechts zelden nodig is de hoger moleculaire niet-ionogene materialen wegens hun detergenteigenschappen te gebruiken, daar de hier beschreven niet-ionogene materialen, die de voorkeur verdienen, uitstekende detergentia zijn en bovendien het mogelijk maken de gewenste viscositeit in het vloeibare detergent te bereiken 25 zonder gelvorming bij lage temperaturen.

Een andere bruikbare groep van niet-ionogene capillairactieve stoffen worden gevormd door de "Surfactant T"-reeks van niet-ionogene materialen, die door British Petroleum in de handel wordt gebracht.

De Surfactant T niet-ionogene materialen worden verkregen door ethoxy-30 lering van secundaire C-^-vetalcoholen niet een nauwe ethyleenoxyde- verdeling. Surfactant T5 bevat gemiddeld 5 mol ethyleenoxyde; Surfactant T7 bevat gemiddeld 7 mol ethyleenoxyde; Surfactant T9 bevat gemiddeld 9 mol ethyleenoxyde en Surfactant T12 gemiddeld 12 mol ethyleenoxyde per mol secundaire C^“vetalcohol.

35 In de composities volgens de uitvinding behoren tot de niet- ionogene capillairactieve materialen, die de voorkeur verdienen, de S δ-ο 1 9 S 8 -11- C12-C^-secundaire vetalcoholen met ongeveer 7-9 mol ethyleenoxyde en de CQ-C -vetalcoholen, geêthoxyleerd met ongeveer 5-6 mol ethyleenoxyde.

Ook kunnen mengsels van twee of meer vloeibare niet-ionogene capillairactieve materialen worden gebruikt en in sommige gevallen biedt 5 dat zelfs voordeel.

De viscositeits- en geleigenschappen van de vloeibare detergent-composities kunnen worden verbeterd door in de compositie een effectieve hoeveelheid vloeibaar niet-ionogene capillairactieve stof met eindstan-dige zuurgroep op te nemen. Deze stoffen bestaan uit een niet-ionogene 10 capillairactieve stof, die gemodificeerd is onder omzetting van een vrije hydroxylgroep in een molecuulgedeelte met een vrije carboxylgroep, zoals een ester of partiële ester van een niet-ionogene capillairactieve stof en een polycarbonzuur of anhydride daarvan.

Zoals vermeld in de Amerikaanse octrooiaanvrage 597.948, inge-15 diend 9 april 1984, verlagen de gemodificeerde niet-ionogene capillair-actieve stoffen met vrije carboxylgroep, die kunnen worden aangeduid als polyethercarbonzuren, de temperatuur waarbij het vloeibare niet-ionogene materiaal met water een gel vormt.

De toevoeging van de niet-ionogene capillairactieve stoffen met 20 eindstandige zuurgroep aan het vloeibare niet-ionogene capillairactieve materiaal bevordert de doseerbaarheid van de compositie, dat wil zeggen de gietbaarheid, en verlaagt de temperatuur waarbij het vloeibare niet-ionogene capillairactieve materiaal in water een gel vormt, zonder dat de stabiliteit tegen bezinking wordt verminderd. De niet-ionogene capil-25 lairactieve stof met eindstandige zuurgroep reageert in het wasmachine-water met de alkaliniteit van de gedispergeerde opbouwzoutfase van de detergentcompositie en fungeert als een doelmatige anionogene capillairactieve stof.

Specifieke voorbeelden zijn de halfesters van Plurafac RA30 met 30 barnsteenzuuranhydride, de ester of halfester van Dobanol 25-7 met barnsteenzuuranhydride, en de ester of halfester van Dobanol 91-5 met barnsteenzuuranhydride. In plaats van barnsteenzuuranhydride kunnen ook andere polycarbonzuren of anhydriden daarvan worden gebruikt, bijvoorbeeld malelnezuur, maleinezuuranhydride, citroenzuur en dergelijke.

35 De niet-ionogene capillairactieve stoffen met eindstandige zuur groep kunnen als volgt worden bereid: 5501998 -12-

Plurafac 30 met eindstandige zuurgroep. 400 g Plurafac 30, een C^-C^-alcanol, die gealkoxyleerd is onder invoering van 6 ethyleen-oxyde- en 3 propyleenoxyde-eenheden per alkanoleenheid, wordt gemengd met 32 g barnsteenzuuranhydride en gedurende 7 uur op 100°C verhit. Het 5 mengsel wordt afgekoeld en gefiltreerd ter verwijdering van onomgezet barnsteenzuurmateriaal. Infraroodanalyse toont dat ongeveer de helft van de niet-ionogene capillairactieve stof is omgezet in de de zure half-ester daarvan.

Dabanol 25-7 met eindstandige zuurgroep. 522 g Dobanol 25-7, 10 het ethoxyleringsprodukt van een C^-C^-alkanol en ongeveer 7 ethyleen-oxyde-eenheden per molecuulalkanol, wordt gemengd met 100 g barnsteenzuuranhydride en 0,1 g pyridine (veresteringskatalysator) en gedurende 2 uur op 260°C verhit. Het reactieprodukt wordt afgekoeld en gefiltreerd ter verwijdering van onomgezet barnsteenzuurmateriaal. Infraroodanalyse 15 toont dat nagenoeg alle vrije hydroxyIgroepen van de capillairactieve stof hebben gereageerd.

Dobanol 91-5 met eindstandige zuurgroep. 1000 g Dobanol 91-5, het produkt van ethoxylering van een C -CL -alkanol, dat ongeveer 5

7 -L-L

ethyleenoxyde-eenheden per molecuul alkanol bevat, wordt gemengd met 20 265 g barnsteenzuuranhydride en 0,1 g pyridinekatalysator, waarna het mengsel 2 uur op 260°C wordt verhit en vervolgens wordt afgekoeld en gefiltreerd ter verwijdering van onomgezet barnsteenzuurmateriaal. Infraroodanalyse toont dat nagenoeg alle vrije hydroxyIgroepen hebben gereageerd.

25 Andere veresteringskatalysatoren, zoals een alkalimetaalalkoxyde (b.v. natriummethoxyde) kan worden gebruikt in plaats van of tezamen met pyridine.

De zure polyetherverbinding, dat wil zeggen de niet-ionogene capillairactieve stof met eindstandige zuurgroep, wordt bij voorkeur 30 als oplossing in de niet-ionogene capillairactieve stof toegevoegd.

In de vloeibare niet-waterige niet-ionogene capillairactieve stof/ die in de composities volgens de uitvinding wordt toegepast, zijn fijne deeltjes van organische en/of anorganische detergentopbouwzouten gedispergeerd en gesuspendeerd.

35 Een wezenlijk onderdeel van de compositie volgens de uitvinding wordt gevormd door een organisch heptonaatopbouwzout, een organisch carboxymethyloxysuccinaatopbouwzout of een organisch alginaatopbouwzout.

5 SI) 1 9 9 8 -13-

Organische opbouwzouten, die de voorkeur verdienen, omvatten alkalimetaalzouten van heptonzuur, bij voorkeur, de natrium- en kalium-zouten. Andere monosaccharidezuurzouten, die gebruikt kunnen worden, zijn monosaccharidezuurzouten met een lange keten. Een specifiek vaor-5 beeld van monosaccharidezuurzouten is natriumheptonaat.

Andere organische opbouwzouten, die de voorkeur verdienen, zijn alkalimetaal- of ammoniumzouten van carboxvmethyloxybarnsteenzuur, bij voorkeur het trinatriumzout.

De carboxymethyloxysuccinaten, die in de composities volgens de 10 uitvinding worden toegepast, voldoen aan de algemene formule 2, waarin M waterstof of een alkalimetaal- of ammoniumkation voorstelt, waarbij ten minste één M een alkalimetaal-of ammoniumkation is. De alkalimetalen zijn bij voorkeur natrium en kalium, waarbij natrium de meeste voorkeur verdient. De mono-, di- en trinatriumzouten kunnen worden gebruikt, 15 bij voorkeur het trinatriumzout.

Een specifiek voorbeeld van zulke zouten is de verbinding met formule 3.

Andere organische opbouwzouten, die de voorkeur verdienen, zijn alkalimetaalzouten van alginezuur, bij voorkeur de natrium- en kalium-20 zouten. Natriumalginaat is een algemeen bekend produkt, dat gemakkelijk beschikbaar is en vele bekende toepassingen heeft. Natriumalginaat staat ook bekend als natriumpolymannuronaat. Het polymannuronzuur kan een molecuulgewicht hebben van ongeveer 240.000.

Alginezuur wordt geëxtraheerd uit bruin reuzenzeewier (macro-25 cystis pyrifera (L.) Ag Lessóniaceae) in de vorm van gemengde zouten, omvattende calcium- en magnesiumalginaten. De alginaatzouten kunnen ook worden geëxtraheerd uit paardestaartwier (Laminaria digitata (L.) Lamour, Laminariaceae) en suikerwier (Laminaria saccharina (L-) Lamour). De calcium- en magnesiumalginaten kunnen gemakkelijk op bekende wijze wor-30 den omgezet in alkalimetaalzouten, in het bijzonder natriumalginaat. Natriumalginaat is een crèmekleurig poeder, dat oplosbaar is in water.

Een specifiek voorbeeld van alkalimetaalalginaat is Manutex RH met formule 4, waarin M natrium voorstelt.

Andere organische opbouwstoffen, die gebruikt kunnen worden 35 zijn polymeren en copolymeren van polyacrylzuur en polymaleinezuur-anhydride en de alkalimetaalzouten daarvan. Dergelijke opbouwzouten §10 19 3 3 t % -14- bestaan in het bijzonder uit een copolymeer, dat het reactieprodukt is van ongeveer gelijke molaire hoeveelheden methacrylzuur en maleinezuur-anhydride, dat volledig is geneutraliseerd onder vorming van het natrium-zout daarvan. De opbouwstof is in de handel verkrijgbaar onder de merk-5 naam Sokalan CP5. Deze opbouwstof fungeert zelfs in geringe hoeveelheden als anti-korstvormingsmiddel.

Daar de composities volgens de uitvinding in het algemeen sterk geconcentreerd zijn en daarom in betrekkelijk geringe doses worden gebruikt, is het gewenst de opbouwstof aan te vullen met een hulpopbouw-10 stof, zoals een alkalimetaalzout van een laag polycarbonzuur met een groot bindend vermogen voor calcium en magnesium, waardoor korstvorming wordt geinhibiteerd, die anders zou worden veroorzaakt door vorming van onoplosbare calcium- en magnesiumzouten. Geschikte zouten zijn de alkali-metaalzouten van citroen- en wijnsteenzuur, bijvoorbeeld mononatrium-15 citraat (watervrij), trinatriumcitraat, zouten van glutaarzuur, zouten van gluconzuur en zouten van dizuren met lange keten.

Voorbeelden van organische alkalische sequestrerende opbouw-zouten, die met de heptonaatöpbouwzouten, carboxymethyloxysuccinaat-opbouwzouten of alginaatopbouwzouten, of gemengd met andere organische 20 en anorganische opbouwstoffen kunnen worden gebruikt, zijn alkalimetaal-, ammonium- of gesubstitueerd ammonium-aminopolycarboxylaten, bijvoorbeeld natrium- en kaliumethyleendiaminetetraacetaat (EDTA) , natrium- en kalium-nitriloacetaten (NTA) en triëthanolammonium N-(2-hydroxyethyl)nitrilodia-acetaten. Ook kunnen gemengde zouten van deze aminopolycarboxylaten wor-25 den gebruikt.

Andere geschikte organische opbouwzouten zijn carboxymethyl-succinaten, tartranaten en glycoHaten.

.De composities volgens de uitvinding kunnen ook anorganische in water oplosbare en/of in water onoplosbare detergentopbouwzouten 30 bevatten. Voorbeelden zijn de alkalimetaalcarbonaten, -boraten, -bi-carbonaten en -silicaten. (Evenzo kunnen ammonium- of gesubstitueerde ammohiumzouten worden gebruikt.) Specifieke voorbeelden van zulke zouten zijn natriumcarbonaat, natriumtetraboraat, natriumbicarbonaat, na-triumsesquicarbonaat en kaliumbicarbonaat.

35 De alkalimetaalsilicaten zijn geschikte opbouwzouten, die tevens de pH kunnen aanpassen of regelen en de compositie anti-corrosief voor 8 S 0 1 Q Q 9 f * -15- wasmachineonderdelen maakt. Natriumsilicaten met 0/SiO^-verhoudingen van 1,6/1 tot 1/3,2, bij voorkeur ongeveer 1/2 tot 1/2,8. Ook kunnen kaliumsilicaten met dezelfde verhoudingen worden gebruikt.

Hoewel de detergentcompositie bij voorkeur fosfaat- of polyfos-5 faatvrij of nagenoeg polyfosfaatvrij is, kunnen geringere hoeveelheden conventionele polyfosfaatopbouwzouten worden toegevoegd, indien de plaatselijke wetgeving dat toelaat. Specifieke voorbeelden van dergelijke opbouwzouten zijn natriumtripolyfosfaat (TPP), natriumpyrofosfaat, kaliumpyrofosfaat, kaliumtripolyfosfaat en natriumhexametafosfaat.

10 Natriumtripolyfosfaat (TPP) verdient de voorkeur. Het polyfosfaat wordt dan toegevoegd in een hoeveelheid van 0-50%, zoals 0-30% en 5-15%,

Zoals eerder vermeld verdient het echter de voorkeur, dat de samenstellingen polyfosfaatvrij of nagenoeg polyfosfaatvrij zijn.

Andere geschikte opbouwstoffen zijn bijvoorbeeld beschreven in 15 de Amerikaanse octrooischriften 4.316.812, 4.264.466 en 3.630.929. De anorganische alkalische opbouwzouten kunnen op zichzelf of gemengd met andere organische of anorganische opbouwzouten worden toegepast.

Ook kunnen in water onoplosbare kristallijne en amorfe alumino-silicaatzeolieten worden gebruikt. Zij hebben in het algemeen de formule 20 (M_0) ·(Al.0_) ·(SiO_) *wH_0 2x 2 3 y 2z 2 waarin x * 1, y = 0,8-1,2 en bij voorkeur = 1, z = 1,5-3,5 of hoger en bij voorkeur = 2-3 en w = 0-9, bij voorkeur = 2,5-6, en M = bij voorkeur natrium. Een typisch zeoliet is type A of analoge structuur, met bijzondere voorkeur voor type 4A. De bij voorkeur te gebruiken aluminosili-25 eaten hebben calciumionuitwisselingscapaciteiten van ongeveer 200 rnilli-equivalent per gram of meer, bijvoorbeeld 400 milliëquivalent per gram.

Diverse kristallijne zeolieten (d.w.z. aluminosilicaten), die kunnen worden toegepast, zijn beschreven in het Britse octrooischrift 1.504.168, het Amerikaanse octrooischrift 4.409.136 en de Canadese 30 octrooischriften 1.072.835 en 1.087.477. Een voorbeeld van geschikte amorfe zeolieten kan worden gevonden in het Belgische octrooischrift 835.351.

Andere materialen, zoals kleisoorten, in het bijzonder van de in water onoplosbare typen, kunnen geschikte hulpstoffen in composities 35 volgens de uitvinding zijn. Bijzonder geschikt is bentoniet. Dit mate- 860193? -16- teriaal is voornamelijk montmorilloniet, dat een gehydrateerd aluminiumsilicaat is, waarin ongeveer 1/5 van de aluminiumatomen kan zijn vervangen door magnesiumatomen en waarmede variërende hoeveelheden waterstof, natrium, kalium, calcium en dergelijke op losse wijze kunnen zijn 5 gecombineerd. Bentoniet in zijn zuiverder vorm (d.w.z. vrij van gruis, zand en dergelijke) , dat geschikt is voor detergentia, bevat ten minste 50% montrnorilloniet en heeft een kationuitwisselingscapaciteit van ten minste ongeveer 50-75 milliêquivalent per 100 gram bentoniet. Bentonieten, die bijzondere voorkeur verdienen, zijn de Wyoming of Western U.S. ben-10 tonieten, die door Georgia Kaolin Co. in de handel worden gebracht als Thixo-gels 1, 2, 3 en 4. Deze bentonieten kunnen textiel verzachten, zoals beschreven in de Britse octrooischriften 401.413 en 461.221.

De opname in de detergentcompositie van een effectieve hoeveelheid laagmoleculaire amfifiele verbindingen, die als viscositeitsrege-15 lende en gel-inhibiterende middelen voor de niet-ionogene capillair-actieve stof, verbetert de opslageigenschappen van de compositie aanmerkelijk. De amfifiele verbindingen kunnen in chemische structuur analoog worden geacht aan de geëthoxyleerde en/of gepropoxyleerde vet-alcohol vloeibare niet-ionogene capillairactieve stoffen, maar hebben 20 betrekkelijk korte koolwaterstofketenlengten (C_ - CQ) en een laag Z o ethyleenoxydegehalte (ongeveer 2-6 ethyleenoxydegroepen per molecuul).

Geschikte amfifiele verbindingen kunnen worden voorgesteld door de algemene formule

RO(CH CH-0) H

25 2 2 n waarin R een C_-CQ-alkylgroep voorstelt en n een getal is met een gemid- 2 o delde waarde van 1-6.

De verbindingen zijn in het bijzonder C^C^-alkyleenglycolmono-C^-Cg-alkylethers.

30 Meer specifiek zijn de verbindingen mono-, di- of tri-C2~C3- alkyleenglycolmono-C^-Cg-alkylethers.

Specifieke voorbeelden van geschikte amfifiele verbindingen zijn ethyleenglycolmonoethylether C^E^-O-CE^CE^OE, diëthyleenglycolmonobuty1-ether C^H^-O-(CH2CH20)2H, tetraethyleenglycolmonobutylether C4H7~0-35 (CH2CH20)4H en dipropyleenglycolmonomethylether CH^-O-(CH2C(CH^)HO)2H.

Diëthyleenglycolmonobutylether verdient bijzondere voorkeur.

8801998 4, -17-

De opname in de compositie van een dergelijke laagmoleculaire alkyleenglycolmonoalkylether verlaagt de viscositeit van de compositie, zodanig dat deze beter gietbaar is, verbetert de stabiliteit tegen be-zinking en verbetert de dispergeerbaarheid van de compositie bij toevoe-5 ging aan warm water of koud water.

De composities volgens de uitvinding hebben verbeterde viscosi-teits- en stabiliteitseigenschappen en blijven stabiel en gietbaar bij temperaturen zo laag als ongeveer 5°C en lager.

In een uitvoeringsvorm van de uitvinding wordt de fysische IQ stabiliteit van de suspensie van de detergentopbouwstof of -stoffen en enige ander gesuspendeert toevoegsel, zoals een bleekmiddel en derge-lijke, in de vloeibare drager verbéterd door de aanwezigheid van een stabiliseringsmiddel, zijnde een alkanolester van fosforzuur of een aluminiumzout van een hoger vetzuur.

15 Verbeteringen in de stabiliteit van de compositie kunnen in bepaalde samenstellingen worden bereikt door toevoeging van een geringe effectieve hoeveelheid van een zure organische fosforverbinding met een zure -POH-groep, bijvoorbeeld een partiële ester van fosforzuur en een alkanol.

20 Zoals beschreven in de Amerikaanse octrooiaanvrage 597.948, in- gèdiend 9 april 1984, kan de zure organische fosforverbinding met een zure -POH-groep de stabiliteit van de suspensie van opbouwstoffen in de niet-waterige vloeibare niet-ionogene capillairactieve stof verhogen.

De zure organische fosforverbinding kan bijvoorbeeld een partië-25 le ester van fosforzuur en een alcohol zijn, zoals een alkanol met een lipofiel karakter en bijvoorbeeld meer dan 5 koolstofatomen, bijvoorbeeld 8-20 koolstofatomen.

Een specifiek voorbeeld is een partiële ester van fosforzuur en een C, -CL -alkanol (Empiphos 5632, in de handel gebracht door Marchon);

Xo Xo 30 het produkt bestaat uit ongeveer 35% monoëster en 65% diëster.

De toevoeging van vrij geringe hoeveelheden van de zure organische fosforverbinding maakt de suspensie aanmerkelijk stabieler tegen bezinking bij staan, maar de suspensie blijft gietbaar, terwijl bij de lage concentratie van de stabilisator, bijvoorbeeld beneden ongeveer 1%, 35 zijn plastische viscositeit in het algemeen afneemt.

Verdere verbeteringen in de stabiliteit en anti-bezinkingseigen-schappen van de compositie kunnen worden bereikt door de toevoeging van 8 8 ö 1 9 2 8 -18- een geringe effectieve hoeveelheid van een aluminiumzout van een hoger vetzuur aan de compositie.

De stabilisatiemiddelen op basis van aluminiumzouten zijn beschreven in de Amerikaanse octrooiaanvrage 725.455, ingediend 22 april 5 1985.

De hogere alifatische vetzuren, die de voorkeur verdienen, hebben ongeveer 8-22 koolstofatomen, bij voorkeur ongeveer 10-20 koolstof atomen, in het bijzonder ongeveer 12-18 koolstofatomen. De alifatische groep kan verzadigd of onverzadigd en vertakt of onvertakt zijn. 10 Ook kunnen mengsels van vetzuren worden gebruikt, zoals afgeleid van natuurlijke bronnen, zoals tallovetzuur, cocovetzuur, en dergelijke.

Voorbeelden van vetzuren, waaruit de aluminiumzoutstabilisatoren kunnen worden gevormd, zijn decaanzuur, dodecaanzuur, palmitinezuur, myristinezuur, stearinezuur, oliezuur, eicosaanzuur, tallovetzuur, 15 cocovetzuur, mengsels van zulke zuren en dergelijke. De aluminiumzouten van deze zuren zijn in hét algemeen in de handel verkrijgbaar. Zij worden bij voorkeur toegepast in de trizuurvorm, bijvoorbeeld aluminium- stearaat als aluminiumtristearaat Al(CL _H._C00),. De monozuurzouten, 1 / Jb 3 bijvoorbeeld aluminiummonostearaat, Al (OH) (C^H^COO) en dizuurzouten, 20 bijvoorbeeld aluminiumdistearaat, Al (OH) (C^H COO) en mengsels van twee of drie van de mono-, di- en trizuuraluminiumzouten kunnen ook worden gebruikt. Het verdient echter de meeste voorkeur dat het trizuur-aluminiumzout ten minste 30%, bij voorkeur ten minste 50% en in het bijzonder ten minste 80% van de totale hoeveelheid aluminiumvetzuurzout 25 uitmaakt.

De aluminiumzouten zijn in de handel verkrijgbaar, maar kunnen ook gemakkelijk worden bereid, bijvoorbeeld door verzeping van een vetzuur, bijvoorbeeld dierlijk vet, stearinezuur en dergelijke, gevolgd door behandeling: van de gevormde zeep met aluin, alumina, en dergelijke. 30 Hoewel het niet de bedoeling is de uitvinding te binden aan enige bijzondere theorie betreffende de wijze, waarop het aluminiumzout bezinking van de gesuspendeerde deeltjes voorkomt, wordt aangenomen, dat het aluminiumzout de bevochtigbaarheid van de vaste oppervlakken door de niet-ionogene capillairactieve stof verhoogt. Deze verhoogde 35 bevochtigbaarheid maakt het mogelijk dat de gesuspendeerde deeltjes gemakkelijker in suspensie blijven.

86-0 19 PT.

-19-

Er zijn slechts zeer geringe hoeveelheden van de aluminiumzout-stabilisator nodig voor het verkrijgen van een aanmerkelijke verbetering van de fysische stabiliteit.

Verder heeft het aluminiumzout als voordelen ten opzichte van 5 andere fysische stabilisatoren dat het niet-ionogêen is, verenigbaar is met de niet-ionogene capillairactieve stof en de totale detergentie van de compositie niet schaadt. Het vertoont enig anti-schuimeffeet, kan de activiteit van weefselverzachters bevorderen en verleent aan de suspensies een langere relaxatietijd.

10 Bleekmiddelen worden in het algemeen geklassificeerd als chloor- bleekmiddelen en zuurstofbleekmiddelen. Typische chloorbleekmiddelen zijn natriumhypochloriet (NaOCl), kaliumdichloorisocyanuraat (59% beschikbaar chloor) en trichloorisocyanuurzuur (95% beschikbaar chloor). Zuurstofbleekmiddelen verdienen de voorkeur en worden vertegenwoordigd 15 door perverbindingen, die in oplossing waterstofperoxyde vrijgeven.

Bij voorkeur te gebruiken voorbeelden van zuurstofbleekmiddelen zijn natrium- en kaliumperboraten, -percarbonaten en -perfosfaten, en kalium-monopersulfaat. De perboraten, in het bijzonder natriumperboraatmono-hydraat, verdient bijzondere voorkeur.

20 De perzuurstofverbinding wordt bij voorkeur toegepast in combi natie met een activator daarvoor. Geschikte activators, die de effectieve werktemperatuur van het peroxydebleekmiddel kunnen verlagen, zijn bijvoorbeeld beschreven in de Amerikaanse octrooischriften 4.264.466 en 4.430.244 (kolom 1). Voorkeursactivators zijn gepolyacetyleerde verbin-25 dingen; daaronder verdienen verbindingen zoals tetraacetylethyleen-diamine (TAED) en pentaacetylglucose bijzonder voorkeur.

Andere voorbeelden van geschikte activators zijn acetylsalicyl-zuurderivaten, ethylideenbenzoaatacetaat en zouten daarvan, ethylideen-carboxylaatacetaat en zouten daarvan, alkyl- en alkenylbarnsteenzuur-30 anhydride, tetraacetylglycouril (TAGü), en de derivaten daarvan.

Andere geschikte klassen van activators zijn bijvoorbeeld beschreven in de Amerikaanse octrooischriften 4,111.826, 4.422.950 en 3.661.789.

De bleekmiddelactivator vertoont gewoonlijk een wisselwerking met de perzuurstofverbinding onder vorming van een peroxyzuurbleekmiddel 35 in het waswater. Bij voorkeur wordt een sequestreermiddel met een groot complexerend vermogen toegevoegd om ongewenste reacties tussen het per- 36-0 1 998 -20- oxyzuur en waterstofperoxyde in de wasoplossing in tegenwoordigheid van metaalionen te inhibiteren.

Voorbeelden van geschikte sequestreermiddelen voor dit doel zijn natriumzouten van nitrilotriazijnzuur (NTA), ethyleendiaminetetraazijn-5 zuur (EDTA), diëthyleentriaminepentaazijnzuur (DETPA), diethyleentria-minepentamethyleenfosfonzuur (DTPMP), in de handel gebracht onder de merknaam Dequest 2066; en ethyleendiaminetetramethyleenfosfonzuur (EDITEMPA). De sequentreermiddelen kunnen op zichzelf of gemengd met elkaar worden toegepast.

10 Teneinde verlies van peroxydebleekmiddel, bijvoorbeeld natrium- perboraat, als gevolg van door enzyme geïnduceerde ontleding, bijvoorbeeld door catalase-enzyme, kunnen de composities verder een enzyme-inhibitorverbinding bevatten, dat wil zeggen een verbinding die door enzyme geïnduceerde ontleding van het peroxydebleekmiddel kan inhibi-15 teren. Geschikte inhibitorverbindingen zijn beschreven in het Amerikaanse octrooischrift 3.606.990.

Als bijzonder belangrijke inhibitorverbindingen kunnen hydroxy1-aminesulfaat en andere in water oplosbare hydroxylaminezouten worden genoemd. Geschikte hoeveelheden van de hydroxylaminezoutinhibitors kunnen 20 zo laag zijn als ongeveer 0,01-0,4%. In het algemeen echter kunnen enzyme-inhibitors worden toegepast in hoeveelheden tot ongeveer 15%, bijvoorbeeld 0,1-10% van het gewicht van de compositie.

In de compositie volgens de uitvinding kunnen diverse andere toevoegsels of hulpstoffen aanwezig zijn om de compositie verdere ge-25 wenste eigenschappen te verlenen, hetzij van functionele, hetzij esthetische aard. Zo kunnen ondergeschikte hoeveelheden vuil-suspenderende of anti-herafzettingsmiddelen worden toegevoegd, bijvoorbeeld polyvinyl-alcohol, vetamiden, natriumcarboxymethylcellulose, hydroxypropylmethyl-cellulose. Een bij voorkeur te gebruiken anti-herafzettingsmiddel is 30 natriumcarboxymethylcellulose met een CM/MC-verhouding van 2:1, in de handel gebracht'onder de merknaam Relatin DM 4050.

Ook kunnen optische heldermakers voor katoen-, polyamide- en polyesterweefsels worden gebruikt. Geschikte optische heldermakers zijn stilbeen-, triazool- en benzidinesulfoncomposities, in het bijzonder 35- gesulfoneerd gesubstitueerd triazinylstilbeen, gesulfoneerd nafto-triazoolstilbeen, benzideensulfon, en dergelijke; de meeste voorkeur 8601998 » Λ -21- verdienen stilbeen- en triazoolcombinaties. Bij voorkeur te gebruiken heldermakers zijn stilbeen Brightener N4, een dimorfolinodianilino-stilbeensulfonaat, en Tinapal ATS-X, welke produkten algemene bekend zijn.

5 Verder kunnen enzymen, bij voorkeur proteolytische enzymen, zoals subtilisine, bromeline, papaïne, trypsine en pepsine, alsmede enzymen van het amylase-type en lipase-type, alsmede mengsels daarvan worden gebruikt. Bij voorkeur te gebruiken enzymen zijn protease-suspensie, esperase-suspensie en amylase. Een voorkeursenzyme is 10 Esperase SL8, een protease. Verder kunnen anti-schuimmiddelen, bijvoorbeeld siliciumverbindingen, zoals Silicane L 7604 in geringe effectieve hoeveelheden worden toegevoegd.

Verdere toevoegsels zijn bactericides, bijvoorbeeld tetrachloor-salicylanilide en hexachlorofeen, fungiciden, kleurstoffen, pigmenten 15 (in water dispergeerbaar), verduurzamingsmiddelen, ultraviolet-absor-berende stoffen, anti-vergelingsmiddelen, zoals natriumcarboxymethyl-cellulose, pH-modificatoren en pH-buffers, kleurveilige bleekmiddelen, parfum, kleurstoffen en blauwmiddelen, zoals ultramarijn-falauw.

De compositie kan ook een anorganisch onoplosbaar verdikkings-20 middel of dispergeermiddel met een zeer groot oppervlak bevatten, zoals fijn verdeeld silica van extreem fijne deeltjesgrootte (b.v. met diameters van 5-100 millimicron, zoals in de handel gebracht onder de merknaam Aerosil) of de andere zeer volumineuze anorganische dragermaterialen, beschreven in het Amerikaanse octrooischrift 3.630.929, in hoeveelheden 25 van 0,1-10%, bijvoorbeeld 1-5%. Bij voorkeur echter zijn composities, die peroxyzuren in het waswater vormen (b.v. composities die een per-zuurstof verbinding en een activator daarvoor bevatten) nagenoeg vrij van zulke verbindingen en van andere silicaten? het is bijvoorbeeld gebleken dat silica en silicaten de ongewenste ontleding van het peroxy-30 zuur bevorderen.

In een uitvoeringsvorm van de uitvinding worden de stabiliteit van de opbouwzouten in de compositie tijdens opslag en de dispergeer-baarheid van de compositie in water verbeterd door malen en vermindering van de deeltjesgrootte van de vaste opbouwstoffen tot minder dan 35 100 ym, bij voorkeur minder 40 ym en in het bijzonder tot minder dan 10 ym. De vaste opbouwstoffen, bijvoorbeeld alkalimetaalpolyfosfaten, 85019?° -22- worden in het algemeen geleverd in deeltjesgrootten van ongeveer 100, 200 of 400 pm. De niet-ionogene vloeibare capillairactieve fase kan met de vaste opbouwstoffen voor of na het malen daarvan worden gemengd.

In een voorkeursuitvoeringsvorm van de uitvinding wordt het meng-5 sel van vloeibare niet-ionogene capillairactieve stof en vaste ingrediënten gemalen in een molen van het wrijvingstype, waarin de deeltjesgrootte van de vaste ingrediënten wordt verminderd tot minder dan ongeveer 10 pm, bijvoorbeeld tot een gemiddelde deeltjesgrootte van 2-10 pm of zelfs minder (b.v. 1 pm). Bij voorkeur minder dan ongeveer 10%, in 10 het bijzonder minder dan ongeveer 5% van alle gesuspendeerde deeltjes heeft een deeltjesgrootte van meer dan 10 pm. Composities, waarin de gedispergeerde deeltjes een dergelijke geringe grootte hebben, bezitten een verbeterde stabiliteit tegen bezinking bij opslag. Toevoeging van een niet-ionogene capillairactieve stof met een eindstandige zuurgroep 15 bevordert de dispergeerbaarheid zonder overeenkomstige vermindering van de stabiliteit van de dispersie tegen bezinking.

Tijdens het malen is de hoeveelheid vaste ingrediënten bij voorkeur voldoende (b.v. ten minste ongeveer 40%, zoals ongeveer 50%) om te bereiken dat de vaste deeltjes in aanraking met elkaar zijn en niet door 20 de niet-ionogene capillair actieve vloeistof van elkaar worden afgeschermd. Na het malen kan een eventueel resterende hoeveelheid vloeibare niet-ionogene capillairactieve stof aan het gemalen produkt worden toegevoegd. Molens, waarin kogels (kogelsmolens) of analoge beweeglijke maalelementen worden toegepast, geven zeer goede resultaten. Zo kan een 25 laboratoriummolen met steatietkogels met een diameter van 8 mm worden gebruikt. Voor werk op grotere schaal kan een continu werkende molen worden gebruikt, waarin kogels met een diameter van 1 mm of 1,5 mm aanwezig zijn in een zeer kleine spleet tussen een stator en een met betrekkelijk hoge snelheid draaiende rotor (b.v. een CoBall mill); indien een 30 dergelijke molen wordt gebruikt, is het gewenst dat het mengsel van niet-ionogene capillairactieve stof en vast materiaal eerst door een molen wordt gevoerd, waarin niet een dergelijke fijne maling tot stand wordt gebracht (b.v. een colloldmolen) voor verlaging van de deeltjesgrootte tot minder dan 100 pm (b.v. tot ongeveer 40 pm), voordat het 35 materiaal tot een gemiddelde deeltjesdiameter van minder dan ongeveer 10 pm in de continue kogelmolen wordt gemalen.

8&Ö199$ » v -23- in de detergentcomposities volgens de uitvinding, die de voorkeur verdienen, zijn typische hoeveelheden (in %, berekend op het totale gewicht van de compositie, tenzij anders wordt vermeld) van de ingrediënten als volgt: 5 Vloeibaar niet-ionogeen capillairactief detergent, 10 of 20 tot 60%, zoals 20 of 25 tot 50%, in het bijzonder 30 tot 40%.

Een niet-ionogene capillairactieve stof met een eindstandige zuurgroep kan worden weggelaten, maar wordt bij voorkeur toegevoegd in een hoeveelheid van ongeveer 0 tot 30%, zoals 5 tot 25%, in het bijzon-10 der 5 tot 15%.

Carboxymethyloxysuccinaatopbouwzout, 5 tot 50%, zoals 10 tot 40%, in het bijzonder 25 tot 35%, of alginaatopbouwzout, 5 tot 50%, zoals 10 tot 40%, in het bijzonder 25 tot 35%, of heptonaatopbouwzout, 5 tot 50%, zoals 10 tot 40% en in het bijzonder 25 tot 35%.

15 Polyfosfaatopbouwzout, 0 tot 50%, zoals 0 tot 30%, in het bij zonder 5 tot 15%.

Copolymeer van polyacrylaat en polymaleïnezuuranhydride-alkali-metaalzout anti-korstvormingsmiddel, 0 tot 10%, zoals 2 tot 8%, in het bijzonder 2 tot 6%.

20 Alkyleenglycolmonoalkylether anti-geleringsmiddel, 0 tot 20%, zoals 5 tot 15%, in het bijzonder 8 tot 12%.

Fosforzure alkanolesterstabilisator, 0 tot 2,0% of 0,1 tot 1,0%, zoals 0,10 tot 0,5%.

Aluminiumzout van vetzuurstabilisator, 0 tot 3,0%, zoals 25 0,1 tot 2,0%, in het bijzonder 0,5 tot 1,5%.

Bij voorkeur wordt ten minste één der stabilisatoren fosfor-zuurester of aluminiumzout in de compositie opgenomen.

Bleekmiddel, 0 tot 35%, zoals 5 tot 30%, in het bijzonder 8 tot 15%.

30 Bleekmiddelactivator, 0 tot 25%, zoals 3 tot 20%, in het bij zonder 4 tot 8%.

Sequestreringsmiddel voor het bleekmiddel, 0 tot 3,0%, bij voorkeur 0,5 tot 2,0%, in het bijzonder 0,5 tot 1,5%.

Anti-herafzettingsmiddel, 0 tot 3,0%, zoals 0,5 tot 2,0%, 35 in het bijzonder 0,5 tot 1,5%.

8601998 -24-

Optische heldermaker, 0 tot 2,0%, zoals 0,1 tot 1,5%, in het bijzonder 0,3 tot 1,0%.

Enzymen, 0 tot 3,0%, zoals 0,5 tot 2,0%, in het bijzonder 0,5 tot 1,5%.

5 Parfum, 0 tot 2,0%, zoals 0,10 tot 1,0%, in het bijzonder 0,5 tot 1,0%.

Kleurstof, 0 tot 1,0%, zoals 0,0025 tot 0,050%, in het bijzonder 0,25 tot 0,0100%.

Desgewenst kunnen diverse van de eerdergenoemde toevoegsels 10 worden toegevoegd om hun functie te kunnen vervullen.

Mengsels van de niet-ionogene capillairactieve stof met een eindstandige zuurgroep en de alkyleenglycolalkylether anti-gelvormings-middelen kunnen worden toegepast, en in sommige gevallen kunnen voordelen worden bereikt door het gebruik van zulke mengsels op zichzelf 15 of door toevoeging aan het mengsel van een stabiliserings- en anti-bezinkingsmiddel, bijvoorbeeld fosforzure alkanolester.

De toevoegsels dienen zodanig te worden gekozen, dat zij verenigbaar zijn met de hoofdbestanddelen van de detergentcompositie.

In een voorkeursuitvoeringsvorm van de uitvinding wordt de deter-20 gentcompositie als volgt samengesteld:

Niet-ionogeen capillairactief detergent 30-40 gew.% capillairactieve stof met eindstandige zuurgroep 5-15 gew.% opbouwzout: alkalimetaalheptonaat, alkalimetaal- carboxymethyloxysuccinaat of alkalimetaalalginaat 25-35 gew.% 25 anti-korstvormingsmiddel (Sokalan CP-5) 0-10 gew.% polyfosfaatopbouwzout 0-30 gew.% alkyleenglycolmonoalkylether 8-12 gew.% fosforzure alkanolester (Empiphos 5632) 0,1-0,5 gew.% anti-herafzettingsmiddel (Relatin DM 4050) 0-3,0 gew.% 30 alkalimetaalperboraatbleekmiddel 8-15 gew.% bleekmiddelactivator (TAED) 4-8 gew.% sequestreermiddel (Dequest 2066) 0-3,0 gew.% optische heldermaker (ATS-X) _ 0,05 of 0,3-1,0 gew.% enzymen (Protease-Esperase SL8) 0,5-1,5 gew.% 35 parfum 0,5-1,0 gew.% 8801938.

-25-

De uitvinding wordt aan de hand van de volgende voorbeelden nader toegelicht.

VOORBEELD I

Uit de volgende bestanddelen werd in de aangegeven hoeveelheden 5 een geconcentreerde niet-waterige vloeibare niet-ionogene capillair-actieve detergentcompositie samengesteld.

Een mengsel van -C^-vetalcohol, gecondenseerd met 7 mol propyleenoxyde en 4 mol ethyleenoxyde, en C^^-C^^-vetalcohol, gecondenseerd met 5 mol propyleen-10 oxyde en 10 mol ethyleenoxyde 13,5 gew.%

Surfactant T 7 10,0 gew.%

Surfactant T9 10,0 gew.%

Dobanol 91-5 met eindstandige zuurgroep, reactieprodukt met bamsteenzuuranhydride 5,0 gew.% 15 natriumheptonaat 28,7 gew.% diêthyleenglycolmonobutylether 10,0 gew.% fosforzure alkanolester (Empiphos 5632) 0,3 gew.% anti-korstvormingsmiddel (Sokalan CP-5) 4,0 gew.% natriumperboraatmonohydraat, bleekmiddel 9,0 gew.% 20 natriumcarbonaat 0,9 gew.% tetraacetylethyleendiamine (TAED) bleekmiddelactivator 4,5 gew.% sequestreermiddel (Dequest 2066) 1,0 gew.% optische heldermaker (Tinopal ATS-X) 0,5 gew.% anti-herafzettingsmiddel (Relatin DM 4050) 1,0 gew.% 25 Esperase-suspensie (Esperase SL8) 1,0 gew.% parfum 0,5925 gew.% kleurstof 0,0075 gew.%_.

100,00

Het mengsel werd ongeveer 1 uur gemalen onder verlaging van de deeltjesgrootte van de gesuspendeerde opbouwzouten tot minder dan 40 ym. 30 De compositie bleek bij opslag stabiel te zijn en niet te geleren en een hoge detergentcapaciteit te bezitten.

VOORBEELD II

Om het effect op de korstvorming te tonen van de vervanging van natriumpolyfosfaat door een equivalente hoeveelheid natriumheptonaat 35 werd de compositie van voorbeeld I, die 28,7 gew.% natriumheptonaat bevatte, in een wasmachine vergeleken met dezelfde compositie, waarin 3 3 δ 1 9 ö 8 -26- echter het natriumheptonaat was vervangen door 28,7 gew.% natrium-polyfosfaat.

De wascycli werden uitgevoerd bij concentraties van de beide composities in het waswater, variërend van 1 tot 9 g/liter.

5 Na 6 wascycli met elk van beide composities werd de hoeveelheid korstvorming, dat wil zeggen het percentage afgezette as, gemeten.

De meting van het percentage afgezette as geschiedde door calcinering van wasmonsters.

* De waargenomen resultaten zijn weergegeven in de grafiek van 10 fig. 1. Zij tonen dat bij concentraties van de composities van 1 tot 5 g/liter waswater het natriumheptonaat aanmerkelijk beter dan het natriumpolyfosfaat de korstvorming of afzetting van as voorkomt.

Bij concentraties van ongeveer 5 tot 9 g/liter waswater gedroegen beide composities wat hun anti-korstvormingseigenschappen betreft zich onge-15 veer gelijk.

VOORBEELD III

Om het effect van de vervanging van natriumpolyfosfaaat door een equivalente hoeveelheid natriumheptonaat op de korstopbouw te tonen werd de compositie van voorbeeld I, die 28,7 gew.% natriumheptonaat 20 bevatte, in herhaalde wascycli in een wasmachine vergeleken met dezelfde compositie, waarin echter het natriumheptonaat was vervangen door 28,7 gew.% natriumpolyfosfaat.

Met beide composities werden 12 wascycli uitgevoerd, elk bij een concentratie van de compositie in het waswater van 5 g/liter. De korst-25 opbouw, dat wil zeggen het percentage asopbouw, werd steeds na 3, 6, 9 en 12 wassingen gemeten.

De resultaten zijn weergegeven in de grafiek van fig. 2. Wat de korstopbouw betreft werd geen opbouw waargenomen met het natriumheptonaat, terwijl met het natriumpolyfosfaat een geringe opbouw werd 30 waargenomen.

De alkalimetaalheptonaatopbouwzouten kunnen ook worden gebruikt om de polyfosfaatopbouwzouten in poedervormige detergentcomposities en in waterige en crêmedetergentcomposities met goed effect geheel of gedeeltelijk te vervangen.

3501998 -27-

VOORBEELD IV

Uit de volgende ingrediënten werd in de aangegeven hoeveelheden een geconcentreerde niet-waterige vloeibare niet-ionogene ca-pillairactieve detergentcompositie samengesteld.

5 Een mengsel van -C^-vetalcohol, gecondenseerd met 7 Bral propyleenoxyde en 4 mol ethyleenoxyde, en C^-C^-vetalcohol , gecondenseerd met 5 mol propyleenoxyde en 10 mol ethyleenoxyde ' ’ 13,5 gew.%

Surfactant T 7 10,0 gew.% 10 Surfactant T9 10,0 gew.%

Dobanol 91-5 met een eindstandige zuurgroep, reactieprodukt met barnsteenzuuranhydride 5,0 gew.% trinatrium2out van carboxymethyloxybarnsteenzuur 29,6 gew.% diëthyleenglycolmonobutylether 10,0 gew.% 15 fosforzure alkanolester (Empiphos 5632) 0,3 gew.% anti-korstvormingsmiddel (Sokalan CP-5) 4,0 gew.% natriumperboraatmonohydraat, bleekmiddel 9,0 gew.% tetraacetylethyleendiamine (TAED) bleekmiddelactivator 4,5 gew.% sequestreermiddel (Dequest 2066) 1,0 gew.% 20 optische heldermaker (Tinopal ATS-X) 0,5 gew.% anti-herafzettingsmiddel (Relatin DM 4050) 1,0 gew.%

Esperase-suspensie (Esperase SL8) 1,0 gew.% parfum 0,5925 gew.% kleurstof 0.0075 cew.% 100,00 25 Het mengsel werd gedurende 1 uur gemalen onder vermindering van de deeltjesgrootte van de gesuspendeerde opbouwzouten tot minder dan 40 ym. De compositie bleek bij opslag stabiel te zijn en niet te geleren en een hoge wascapaciteit te bezitten.

VOORBEELD V

30 Om het effect van de vervanging van natriumtripolyfosfaat door een equivalente hoeveelheid trinatriumcarboxymethyloxysuccinaat op de . korstvorming te tonen, werd de compositie van voorbeeld IV, die 29,6 gew. % trinatriumcarboxymethyloxysuccinaat bevatte, in een wasmachine vergeleken met dezelfde compositie, waarin het trinatriumcarboxymèthyl-35 oxysuccinaat was. vervangen door 29,6 gew.% natriumtripolyfosfaat.

86-01 938 -28-

Elk van beide composities werd beproefd bij diverse concentraties van de compositie in het waswater, variërend van 1 tot 9 g/liter.

De resultaten zijn weergegeven in de grafiek van fig. 3 en tonen dat bij compositieconcentraties van 1 tot 5 g/liter waswater het tri-5 natriumcarboxymethyloxysuccinaat de korstvorming of asafzetting aanmerkelijk beter verhinderde dan natriumtripolyfosfaat. Bij concentraties van ongeveer 5 tot 9 g/liter waswater gedroegen het trinatriumcarboxy-methyloxysuccinaat en natriumtripolyfosfaat zich wat hun anti-korst-vormingseigenschappen betreft ongeveer gelijk.

10 VOORBEELD VI

Om het effect van de vervanging van natriumtripolyfosfaat door een equivalente hoeveelheid trinatriumcarboxymethyloxysuccinaat op de korstopbouw te tonen, werd de compositie van voorbeeld IV, die 29,6 gew.% trinatriumcarboxymethyloxysuccinaat bevatte, in herhaalde wascycli in 15 een wasmachine vergeleken met dezelfde compositie, waarin echter het trinatriumcarboxymethyloxysuccinaat was vervangen door 29,6 gew.% natriumtripolyfosfaat.

Met elk van beide composities werd 12 wascycli uitgevoerd bij een concentratie van de compositie in het waswater van 5 g/liter.

20 De korstopbouw, dat wil zeggen het percentage asopbouw, werd in elke wasmachine gemeten na 3, 6, 9 en 12 wassingen.

De resultaten zijn weergegeven in de grafiek van fig. 4. Met het trinatriumcarboxymethyloxysuccinaat werd geen korstopbouw waargenomen, terwijl met het natriumtripolyfosfaat een geringe opbouw werd waargenomen.

25 De alkalimetaalcarboxymethyloxysuccinaatopbouwzouten kunnen ook in poederdetergentcomposities en in waterige en crèmedetergentcomposities met goed effect de polyfosfaatopbouwzouten geheel of gedeeltelijk vervangen .

VOORBEELD VII

30 Uit de volgende bestanddelen in de aangegeven hoeveelheden werd een geconcentreerde niet-waterige vloeibare niet-ionogene capillairactieve detergentcompositie samengesteld.

6601998 -29-

Sen mengsel van C -C15-vetalcohol, gecondenseerd met 7 mol propyleenoxyae en 4 mol ethyleenoxyde, en C^-C^-vetalcohol, gecondenseerd met 5 mol propyleen- oxyde en 10 mol ethyleenoxyde 13,5 gew.% 5 Surfactant T 7 10,0 gew.%

Surfactant T9 10,0 gew.%

Dobanol 91-5 met een eindstandige 2uurgroep, reactieprodukt met bamsteenzuuranhydride 5,0 gew.% natriumalginaat 29,6 gew.% 10 diëthyleenglycolmonobutylether 10,0 gew.% fosforzure alkanolester (Empiphos 5632) 0,3 gew.% anti-korstvormingsmiddel (Sokalan CP-5) 4,0 gew.% natriumperboraatmonohydraat, bleekmiddel 9,0 gew.% tetraacetylethyleendiamine (TAED) bleekmiddelactivator 4,5 gew.% 15 sequestreermiddel (Dequest 2066) 1,0 gew.% optische heldermaker (Tinopal ATS-X) 0,5 gew.% anti-herafzettingsmiddel (Relatin DM 4050) 1,0 gew.%

Protease (Esperase SL8) 1,0 gew.% parfum 0,5925 gew.% 20 kleurstof 0,0075 gew.% 100,00

Het mengsel werd gedurende ongeveer 1 uur gemalen onder vermindering van de deeltjesgrootte van de gesuspendeerde opbouwzouten tot minder dan 40 μπι. De compositie bleek bij opslag stabiel te zijn en niet te geleren en een hoge wascapaciteit te bezitten.

25 VOORBEELD VIII

Om het effect van de vervanging van natriumtripolyfosfaat door een equivalente hoeveelheid natriumalginaat op de korstvorming te tonen, werd de compositie van voorbeeld VII, die 29,6 gew.% natriumalginaat bevatte, in een wasmachine vergeleken met dezelfde compositie, waarin 30 echter het natriumalginaat was vervangen door 29,6 gew.% natriumtripolyfosfaat.

Met beide composities werden wascycli uitgevoerd bij verschillende concentraties, variërend van 1 tot 9 g van elke compositie per liter waswater.

35 Nadat elke compositie in een wasmachine was gebruikt werd de hoeveelheid korstvorming, dat wil zeggen het percentage afgezette as, 35-01938

v A

-30- gemeten. Het percentage afgezette as werd gemeten door calcinering van wasmonsters.

De resultaten zijn weergegeven in de grafiek van fig. 5. Zij tonen dat bij compositieconcentraties van 1 tot 5 g/liter waswater het 5 natriumalginaat de korstvorming of asafzetting aanmerkelijk beter tegengaat dan het natriumtripolyfosfaat. Bij concentraties van ongeveer 5 tot 9 g/liter waswater was het gedrag van beide opbouwzouten wat de korstvorming betreft ongeveer gelijk.

VOORBEELD IX

10 Om het effect van de vervanging van natriumtripolyfosfaat door een equivalente hoeveelheid natriumalginaat op de korstopbouw te tonen, werd de compositie van voorbeeld VII, die 29,6 gew.% natriumalginaat bevatte, in herhaalde wascycli in een wasmachine vergeleken met dezelfde compositie, waarin echter het natriumalginaat was vervangen 15 door 29,6 gew.% natriumtripolyfosfaat.

Er werden 12 wascycli uitgevoerd bij een concentratie van de composities in het waswater van 5 g/liter. De korstopbouw, dat wil zeggen het percentage asopbouw, werd in elke wasmachine na 3, 6, 9 en 12 wassingen gemeten.

20 De resultaten zijn weergegeven in de grafiek van fig. 6.

Er werd nagenoeg geen korstopbouw waargenomen met het natriumalginaat, terwijl met het natriumtripolyfosfaat een geringe opbouw werd waargenomen.

De alkalimetaalalginaatopbouwzouten kunnen ook worden gebruikt 25 in poedervormige detergentcomposities en in waterige en crèmedetergent-composities om met goed effect de polyfosfaatopbouwzouten geheel of gedeeltelijk te vervangen.

De composities van de voorbeelden I, IV en VII kunnen worden bereid zonder malen van de opbouwzouten en gesuspendeerde vaste stoffen 30 tot een geringe deeltjesgrootte, maar de beste resultaten worden verkregen door malen van de compositie ter verlaging van de deeltjesgrootte van het gesuspendeerde vaste materiaal.

8501993

Claims (15)

1. Niet-waterige vloeibare detergentcompositie voor wasgoed, gekenmerkt door ten minste een vloeibaar niet-ionogeen capillairactief detergent en een alkalimetaalheptonaat, een carboxymethyloxysuccinaat of een alkalimetaalalginaatopbouwzout.

2. Compositie volgens conclusie 1, gekenmerkt door een niet- ionogeen capillairactief anti-gelvormingsmiddel met een eindstandige zuurgroep, een alkyleenglycolmonoether en/of een fosforzure alkanol-esterstabiliseringsmiddel.

3. Compositie volgens conclusie 1, gekenmerkt door 5 tot 50% van een 10 alkalimetaalheptonaat, carboxymethyloxysuccinaat of alkalimetaalaigi- naatopbouwzout.

4. Compositie volgens conclusie 1, die polyfosfaatvrij of poly-fosfaatarm is en gekenmerkt wordt door ten minste één vloeibare niet-ionogene capillairactieve stof in een hoeveelheid van 25 tot 50%, een 15 niet-ionogene capillairactieve stof met een eindstandige zuurgroep in een hoeveelheid van 5 tot 25%, een alkalimetaalheptonaat, carboxymethyloxysuccinaat of alkalimetaalalginaatopbouwzout in eên hoeveelheid van 10 tot 40%, een alkyleenglycolmonoether in een hoeveelheid van 5 tot 15%, een polyfosfaatopbouwzout in een hoeveelheid van 0 tot 20 30% en een fosforzure alkanolester in een hoeveelheid van 0,1 tot 1,0%.

5. Compositie volgens conclusie 4, gekenmerkt door een alkali-metaalperboraatmonohydraatbleekmiddel in een hoeveelheid van 5 tot 30%, een tetraacetylethyleendiaminebleekmiddelactivator in een hoeveelheid van 3 tot 20% en desgewenst één of meer hulpstoffen, gekozen uit anti- 25 korstvormingsmiddelen, anti-herafzettingsmiddelen, sequestreermiddelen voor het bleekmiddel, optische heldermakers, enzymen en parfum.

6. Compositie volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat het alkali-metaalheptonaat voldoet aan de formule 5 (zie formuleblad), het carboxymethyloxysuccinaat voldoet aan formule 3 en het alkalimetaalalginaat 30 het natriumzout is van alginezuur.

7. Compositie volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat de fosforzure alkanolester een C..-C,.-alkanolester van fosforzuur is. 16 18 860 1 9 Ö C -32-

8. Compositie volgens conclusie 4, gekenmerkt door een polyfosfaatopbouwzout in een hoeveelheid van 5 tot 15%.

9. Niet-waterige vloeibare detergentcompositie voor wasgoed, die vrij is van fosfaatopbouwzout, gekenmerkt door een niet-ionogene 5 capillairactieve stof in een hoeveelheid van 30 tot 40%, een capillairactieve ·stof met een eindstandige zuurgroep in een hoeveelheid van 5 tot 15%, natriumheptonaat in een hoeveelheid van 25 tot 35%, alkyleen-glycolmonobutylether in een hoeveelheid van 8 tot 12%, C. -C. -alkanol-ester van fosforzuur in een hoeveelheid van 0,1 tot 0,5%, natriumperbo-10 raatmonohydraatbleekmiddel in een hoeveelheid van 8 tot 15% en tetra-acetylethyleendiamine (TAED) bleekmiddelactivator in een hoeveelheid van 4· tot 8%.

10. Niet-waterige detergentcompositie voor wasgoed, die vrij is van fosfaatopbouwzout, gekenmerkt door een niet-ionogene capillairactieve 15 stof in een hoeveelheid van 30 tot 40%, een capillairactieve stof met een eindstandige zuurgroep in een hoeveelheid van 5 tot 15%, trinatrium-carboxymethyloxysuccinaat in een hoeveelheid van 25 tot 35%, alkyleen-glycolmonobutylether in een hoeveelheid van 8 tot 12%, C -C..-alkanol-ester van fosforzuur in een hoeveelheid van 0,1 tot 0,5%, natrium-20 perboraatmonohydraatbleekmiddel in een hoeveelheid van 8 tot 15%, tetraacetylethyleendiamine (TAED) bleekmiddelactivator in een hoeveelheid van 4 tot 8%.

11. Niet-waterige vloeibare detergentcompositie voor wasgoed, die vrij is van fosfaatopbouwzout, gekenmerkt door een niet-ionogene capil- 25 lairactieve stof in een hoeveelheid van 30 tot 40%, een capillairactieve stof met een eindstandige zuurgroep in een hoeveelheid van 5 tot 15%, natriumalginaat in een hoeveelheid van 25 tot 35%, alkyleen-glycolmonobutylether in een hoeveelheid van 8 tot 12%, C^g-C^g-alkanol-ester van fosforzuur in een hoeveelheid van 0,1 tot 0,5%, natriumperbo-30 raatmonohydraatbleekmiddel in een hoeveelheid van 8 tot 15%, tetraacetylethyleendiamine (TAED) bleekmiddelactivator in een hoeveelheid van 4 tot 8%.

12. Compositie volgens één der conclusies 9, 10 of 11, met het kenmerk, dat de compositie een anti-herafzettingsmiddel en een anti- 35 korstvormingsmiddel en een sequestreermiddel voor het bleekmiddel bevat. 8801998 -33-

13. Werkwijze voor het reinigen van vuile weefsels, met het kenmerk, dat de vuile weefsels in aanraking worden gebracht met de compositie volgens conclusie 9.

14. Werkwijze voor het reinigen van vuile weefsels, met het kenmerk,. S dat de vuile weefsels in aanraking worden gebracht met de compositie volgens conclusie 10.

15. Werkwijze voor het reinigen van vuile weefsels, met het kenmerk, dat de vuile weefsels in aanraking worden gebracht met de compositie volgens conclusie 11. 10 2501998