NL8103232A - Afbuigketen met rastervervorming. - Google Patents

Description

~ .......'..........‘ ~ " ' ' ““.............. ......................................“.....I ^ x __ _ _ __ _ _ - VO 2106

Betr.: Afbuigketen met rastervervorming.

De uitvinding heeft betrekking op rastervervormingscorrectie, zoals een laterale kussenvervormingscorrectie voor afhuigketens.

In een televisieontvanger worden de electronehbundels, die zich binnen de televisieontvangerbeeldbuis bewegen, afgebogen door de 5 magnetische velden, welke worden opgewekt door zaagtandvormige af- buigstrcmen, die in horizontale en verticale afbuigvikkelingen vloeien.

De afgebogen electronehbundels tasten een rasterpatroon op het fos-forscherm van de beeldbuis af .Het rasterpatroon kan, zonder correctie, verschillende geometrische vervormingen vertonen, zoals een laterale 10 of oost-west-kussenvervorming en een verticale of noord-kussenver-vorming.

Teneinde de laterale kussenvervorming te corrigeren wordt de horizontale piék-tot-piekafbuigstroam op een parabolische wijze met een verticale frequentie gemoduleerd. Bij sommige laterale kussen-15 vervormingscorrectieketens wordt in serie met de horizontale afbuig-wikkeling een verzadigbare smoorspoel verbonden. De zelfinductie van de verzadigbare smoorspoel wordt op een parabolische wijze met een verticale frequentie gevarieerd voor het verschaffen van de laterale kussenvervormingscorrectie. Bij dergelijke ketens is de verzadigbare 20 smoorspoel een betrekkelijk dure component en kan het zijn, dat deze niet geschikt is voor het verschaffen van de betrekkelijk grote mate van laterale kussenvervormingscorrectie, die bij afbuighoeken van 100 of 110° nodig is.

Men kan ook gebruik maken van diodemodulatorketens voor het 25 verschaffen van een laterale kussenvervormingscorrectie, meer in het bijzonder voor beeldbuizen met betrekkelijk grote afbuighoek. Bij diodemodulatorketens wordt meer in het bijzonder de spanning, die over modulatoreondensator wordt opgewekt, op een parabolische wijze met een verticale frequentie gevarieerd onder gebruik van een regelbare 30 shunt, die parallel aan de modulatoreondensator is gekoppeld. De regelbare shuntketen dissipeert of energie over het shuntelement of vereist indien de keten een schakelshuntconfiguratie heeft, een betrekkelijk complexe schakeling om de schakelwerking tot stand te brengen.

Bij andere laterale kussenvervormingscorrectieketens wordt 35 gebruik gemaakt van een s er ie-door laat element tussen de B+ gelijkstroom- 8103232 —,-f— -^'Τί'Γτττ^ιΐΓίΓ'-Ί'ΐν^ίτ-1^^-'-·'' -vaaSia£aiSiittiigjtaateai<^BaigiaBaB5saaaiaMiia3HBaM»«ycuA»i«· Λ * -2- bron en de horizontale afbuigketen. De impedantie van het seriédoorlaat-element wordt op een parabolische wijze met een verticale frequentie gevarieerd cm de naar de horizontale afbuigketen aangelegde effectieve gelijkspanning op een soortgelijke wijze te variëren. Bij een dergelijke 5 inrichting wordt op een ongewenste wijze energie in het seriedoorlaat-element gedissipeerd en is een betrekkelijk robuuste inrichting vereist .

Een kenmerk van de uitvinding is het verschaffen van een correc-.tiéketen voor rastervervormingzoals laterale kussshvervorming, 10 welke keten een betrekkelijk geringe dissipatie vertoont en bij beeldbuizen met grote afbuighoék kan worden toegepast.

Bij een voorkeursuitvoeringsvorm volgens de uitvinding omvat een afbuigketen met rastervervormingscorrectie een bron, welke een eerste spanning levert, die een spanningscamponent. met wisselende 15 polariteit cmvat, en een horizontale afbuigwikkeling. Een horizontale afbuiggenerator is met de eerste spanningsbron gekoppeld cm daaruit een aftast spanning op te wekken. De afbuiggenerator cmvat een aftast-schakelaar,. die met de horizontale afbuigwikkeling is gekoppeld om de aftastspanning periodiek aan de afbuigwikkeling toe te voeren teneinde 20 in de afbuigwikkeling een horizontale afbuigstroom op te wekken.

Er zijn organen aanwezig voor het opwekken van een raster-vervormingscorrectiesignaal. Verder zijn organen aanwezig, die in responsie op het rastervervormingscorrectiesignaal een tweede spanningsbron met de horizontale afbuiggenerator koppelen gedurende slechts een 25 gedeelte van elke periode van de spanningscomponent met wisselende polariteit teneinde de aftastspanning op een wijze te variëren, waarbij de rastervervorming wordt gecorrigeerd.

Bij een bepaalde uitvoeringsvorm voert een invertor een rechthoekigs spanning aan de primaire wikkeling van een vermogenstransformator 30 toe. De over een secundaire wikkeling van de vermogenstransformator opgewekte spanning wordt enkelvoudig gelijkgericht teneinde aan een uitgangsklem van de enkelvoudige gelijkrichter de eerste spanning op te wekken. Een ingangs smoor spoel is tussen de uitgangsklem van de enkelvoudige gelijkrichter en de serieverbinding van de horizontale af-35 buigwikkeling van de aftastcondensator gekoppeld. Een schakelelement 8103232 ·«·«.,.,- —;·.-----; ---:.. -: \-s ·— * \ -3- voert de tweede spanning aan de ingangssmoorspoel op een bestuurd mcment binnen hét-: niet-geleidingsinterval de enkelvoudige gelijkrichter toe. De gemiddelde waarde van de aan de ingangssmoorspoel aangelegde spanning wordt geregeld door bet ins chakelmoment van het schakel-5 element te besturen. Deze gemiddelde waarde is gelijk aan de gemiddelde waarde van de over de aftastcondensator opgewekte spanning. Door het ins chakelmoment van het sehakelelement op een parabolische wijze met een verticale frequentie te variëren, wordt de gemiddelde waarde van de aftastcondensatorspanning op een soortgelijke wijze gevarieerd ten-10 einde de horizontale piek-tot-piekaftaststroom te moduleren op een wijze, waarbij een laterale kussenvervormingscorrectie plaatsvindt.

Bij een verdere uitvoeringsvorm volgens de uitvinding omvat de vermogenstransfomator een ferroresonante transformator, waarin geregelde spanningen worden opgewekt over de secundaire wikkelingen van 15 de transformator, waaronder de secundaire wikkeling, die met de bovengenoemde enkelvoudige gelijkrichter is gekoppeld. Een secundaire hoogspanningswikkeling is met een hoogspanningsketen gekoppeld teneinde een geregelde versneUingsgelijkspanning voor de ultorelectrode van de beeldbuis, te verschaffen.

20 De uitvinding zal onderstaand nader worden toegelicht onder verwijzing naar de tekening. Daarbij : toont: fig. 1 een voedingsbron- en afbuigketen volgens de uitvinding, waarbij een laterale kussenvervormingscorrectie plaatsvindt; fig. 2 en 3 golfvormen, die in de keten volgens fig. 1 optreden; 25 en fig. k een gedeelte van de keten volgens fig. 1 met een bepaalde uitvoeringsvoim van de pulsbreedtemodulator-besturingsketen.

Bij een voedingsbron- en horizontale afbuigketen 10 van een televisieontvanger, weergegeven in fig. 1, wordt op een klem 20 30 een niet-geregelde voedingsgelijkspanning, V^, opgewekt. De voedingsspanning kan worden verkregen uit een gelijkgerichte en gefilterde hoofdvoeding, welke niet is weergegeven. De voedingsspanning wordt toegevoerd aan een middenaftakking 21 van een primaire wikkeling 23a van een ingangsvermogentransformator 23· De primaire wikkeling 23a 35 is gekoppeld met een invertor 22, die van gebruikelijk type kan zijn.

81 03232 ν·— ~· ,·-1:-^.;----f ί«8> ιΐϋί-τΐίΤ'·^ -U-

De invertor 22 wordt door de voedingsspanning "bekrachtigd en werkt als een rechthoekige-golfgenerator, die een ingangsexcitatiesparming-123a opwekt, die aan de primaire wikkeling 33a van de vermogenstrans-formator wordt aangelegd.

5 Een secundaire wikkeling 23¾ van de vermogenstransformator 23 werkt als een gelijkspanningsbron voor het bekrachtigen van een horizontale afbuiggenerator- of uitgangstrap 37· Een uitgangsspanning 123b met wisselende polariteit, welke polariteit* zich met de excitatie-spanningsfrequentie herhaalt, wordt opgewekt op een met de secundaire 10 wikkeling 23b gekoppelde klem A. Voor een invertor 22 met een werkzame periode van in hoofdzaak 50# leidt een piek-tot-piekexcursie van de uitgangsspanning 123b van b.v. 250 T tot een piekuitgangsspanning-excursie van 125 V.

De over een andere secundaire wikkeling 23d van. de vermogenstrans- 15 formator 23 opgewekte spanning wordt door een diode 3.8 enkelvoudige gelijkgericht en door de condensator 39 gefilterd teneinde op een klem C een gelijkspanning Vc van b.v. +2k V te verschaffen. De spanning V. heeft derhalve een geringere- waarde dan de piekexcursie van de c rechthoekige uitgangsspanning 123b. Een tertiaire hoogspanningswik-20 keling 23c van de vermogenstransformator 23 is gekoppeld met een hoog-spanningsketen 1*5 om op een klem U een versnellingsspanning te verschaffen, die aan de ultorelectrode van een televisieontvangerbeeldbuis, welke niet is weergegeven, wordt aangelegd.

Om de uitgangsspanningen over de secundaire wikkelingen 23b en 25 23d en de uitgangsspanning over de hoogspanningswikkeling 23c te regelen, kan de vermogenstransformator 23 een ferroresonantietransformator omvatten. De magnet is eerbare kern 123 van de vermogenstransformator 23» die in fig. 1 slechts electrisch schematisch is weergegeven, kan b.v. een rechthoekige kern omvatten, waarbij cm een been van deze kern de 30 primaire wikkeling 23a is gewikkeld. De uitgangswikkelingen 23b-23d kunnen zodanig om de kern 123 zijn gewikkeld, dat zij magnetisch los met de primaire wikkeling 23a zijn gekoppeld voor het verschaffen van een voorafbepaalde mate van lékflux, zoals voor een ferroresonante werking nodig is. Cto geregelde spanningen over de uitgangswikkelingen 35 op te wekken, wordt het' kerngedeelte onder de uitgangswikkelingen bij 81 03 232

Hl^1-1ιΐτΐ"Τίΐτ·.β. ι^τ»Γ~ *“ — · - —T,„ -rr ri.^eiTfiilï’ I«M Tfn ΐι ,ι.ιηΠ ...... ||<«* -5- elke halve periode van de excitatiespanning 123a magnetisch verzadigd. Voor het verkrijgen van een magnetische verzadiging kan het dwars door-snedeoppervlak van de kern onder de uitgangswikkelingen kleiner zijn dan dat onder de primaire wikkeling en kan een resonantiecondensator 5 2U of een resonantiecondensator Uk resp. parallel aan de wikkeling 23b of 23c zijn gekoppeld. Het ontwerp en de constructie van een ferro-resonante vermogenstransformator kan overeenkomen met die, "beschreven in de Amerikaanse octrooiaanvrage Serial Ho. lUU.150 overeenkomende met de Britse octrooiaanvrage 20Ul668A, of kan overeenkomen met die, 10 beschreven in de Amerikaanse octrooiaanvrage. Serial No. 00T.81U, welke heeft geleid tot het Amerikaanse octrooischrift U.262.2U5.

Wanneer een rechthoekige excitatiespanning 123a met wisselende polariteit en een werkzame periode van 30% aan de primaire wikkeling 23a van de ferroresonante vermogenstransformator wordt toegevoerd, zullen 15 zowel de positieve als negatieve piekexcursie van de geregelde rechthoekige uitgangsspanning 123b relatief ongewijzigd blijven, bij variaties in de niet-geregelde voedingsgelijkspanning "V\ indien een eventuele rimpelspanning met hogere frequentie, die op de ui tgangs spanning 123b is gesuperponeerd, buiten beschouwing wordt gelaten.

20 De horizontale afbuiggenerator 37 cmvat een horizontale oscillator- en aandrijf inrichting 35, een aftastschakelaar 36, welke een horizontale uitgangstransistor 2$ en een dempdiode 30 omvat, een terugslagcapaciteit, die de in serie gekoppelde terugslagconden-satoren 31 en 32 omvat, en de serieverbinding van een horizontale 25 afbuigwikkeling 33 en een S-vormings- of aftastcondensator 3U, waarbij de serieverbinding parallel aan de aftastschakelaar en de terugslagcapaciteit is verbonden.

De horizontale oscillator- en aandrijfinrichting 35 schakelt de horizontale uitgangstransistor 29 tijdens het horizontale aftast-30 interval van elke afbuigperiode in en schakelt de transistor uit om het horizontale terugslaginterval in te leiden. Tijdens de horizontale terugslag wekt de terugslagcapaciteit een terugslagpuls spanning over de horizontale afbuigwikkeling 33 op en wekt bij de collector van de horizontale uitgangstransistor 29 een terugslagpulsspanning V op, * 35 als aangegevoibij de getrokken golfvorm in fig. 2a, tussen de tijdstippen 81 03 232 —μ—rm«i··————i^—marnmm»mmtaatmf\m i' i'watr ι· 11 m , ,i r i«fH, ι·»Γΐι·Μ^*<>^—*f*aai»i>—*«μ···ι·· fcaafcfca—->*a<n 'i'*' in—χβκέ* -6- V^l en t6-tr

Tijdens het· horizontale aftastinterval t^-tg volgens fig. 2a en 2b, is de aft as t s chakelaar 3 6 geleidend en voert deze over de af-tastcondensator 3** opgewekte aftast spanning aan de horizontale af-. 5 buigwikkeling 33 toe teneinde een in positieve richting verlopende S-vormige horizontale aftaststroom i in de horizontale afbuig- «ƒ wikkeling 33 op te wekken, als aangegeven door de getrokken golfvorm in fig. 2b tussen de tijdstippen t^-tg. Het midden van de horizontale aftasting treedt op bij het tijdstip t^· Teneinde de horizontale af-10 tasting met de op het scherm van de televisieontvangerbeeldbuis. weer te geven beeldinformatie te synchroniseren, wordt een terugslagpuls-spanning, die over de terugslagcondensator 32. wordt opgewekt, via een signaallijn 1*7 aan de horizontale oscillator- en aandrijfinrichting 35 toegevoerd en wordt een horizontale synchronisatiepuls 50 over een 15 signaallijn 1*8 toegevoerd.

Om een gesynchroniseerde werking van de invertor 22 met de horizontale aftasting te verkrijgen, wordt: via een signaallijn 1*9 aan de invertor 22 een synchronisatiesignaal 51 toegevoerd, dat uit de horizontale oscillator- en aandrijfinrichting 35 wordt verkregen. Derhalve 20 treden de rechthoekige ingangsexcitatiespanning 123a en de geregelde uitgangsspanningen, zoals de uitgangsspanning 123b, tijdens, de gesynchroniseerde invertorwerking met de horizontale afbuigfrequentie I/Tg op. De door de secundaire wikkeling 23b op de klem A opgewekte uitgangs spanning is in fig. 2c weergegeven als de spanning en heeft 25 een zodanige fase, dat het eindmoment van het positieve gedeelte van de spanning bij het eindmoment van het terugslag interval, bij de tijdstippen t^ en tj optreedt. De spanning heeft in het algemeen de zelfde golfvorm als de geidéaliseerde rechthoeks spanning 123b van fig. 1 doch verschilt van deze spanningsgolf b.v. daarin, dat de spanning.

30 van fig. 2c geen verticale voor- en achterranden heeft en een gesuper-poneerde wisselstroomrimpelcomponent met een betrekkelijk geringe waarde bezit.

De stroom voor het aanvullen van ladingsverliezen in de af-tastcondensator 3k bij elke afbuigperiode tengevolge van dissipatie 35 in de horizontale afbuiggenerator 37 wordt uit de klem B verkregen en 8103232 -Τ’- vloeit als een ingaagsstrocm ig in een zelfinductie of ingangssmoor-spoel 28, die tussen de klem B en een klem D, die met de horizontale afbuigwikkeling 33 en de collector van de horizontale uitgangstransistor 29 is gekoppeld, is gekoppeld. De dissipatie treedt op tengevolge van 5 veerstandsverliezen in elementen, zoals de horizontale afbuigwikkeling 33, de ingangssmoorspoel 28 en de aftastschakelaar 36.

De gelijkstroom- of gemiddelde vaarde, V^, van de over de af- tastcondensator 3¾ opgewekte aftastspanning, hij middeling over een groot aantal horizontale afhuigperioden, bepaalt de piek-tot-piek- 10 vaarde van de horizontale aftaststroom i . Omdat over een zelfinductie 7 geen gelijkspanning kan worden onderhouden, is de gemiddelde vaarde van de aftast spanning gelijk aan de gemiddelde vaarde van de spanning Vg, die op de klem B vordt opgewekt en aan de ingangssmoorspoel 28 wordt toegevoerd.

15 Volgens de uitvinding varieert een kussenvervormingscorrectie- keten 52 de gemiddelde vaarde van de spanning Vg op een parabolische wijze met een verticale frequentie teneinde de gemiddelde vaarde V^ van de aftastspanning op een soortgelijke wijze te variëren, als aangegeven in fig. 3. Zoals aangegeven in fig. 3 heeft tijdens de boven-20 en ondergedeelten van de verticale aftasting, bij de tijdstippen en Tg ^e gemiddelde aftastspanning V^ een geringe vaarde, terwijl tijdens het middengedeelte van de verticale aftasting, bij. het tijdstip Tg de gemiddelde aftastspanning een grote vaarde heeft, waardoor wordt voorzien in de vereiste parabolische modulatie van de horizontale 25 piek-tot-piékaftaststroom voor het verkrijgen van een laterale kussen- vervoraingscorrectie.

De gemiddelde waarde van de ingangsstrocm ig in de smoor-spoel 28, gemiddeld over een groot aantal horizontale afbuigcycliV is weergegeven in fig. 3. De gemiddelde ingangsstroom 1^ varieert met een 30 in hoofdzaak verticale frequentie. De gemiddelde belastingsstrocm 1^ cmvat een component, die in hoofdzaak in fase is met de spanning V^, en stelt de stroom voor, welke nodig is cm veerstandsverliezen in de horizontale afbuiggenerator 37 aan te vullen. De gemiddelde belastings-stroom ÏT omvat tevens een over 90° in fase verschoven stroomccmponent, 35 welke maximaal is op het tijdstip T^ en minimaal op het tijdstip Tg, 8103232 * V ~ ,m«mu tl, - ,t.T......................... -..11 I · II ~ 1 * 1 I—I' .4 welke stroom het laden en ontladen met een verticale frequentie van de aftastcondensator 3U overeenkomstig de modulatie van de spanning Vg is, die door de kussenvervormingscorrectieketen 52 wordt verschaft.

Indien de aftastcondensator 3U een betrekkelijk geringe waarde ^ heeft, zoals het geval kan zijn hij horizontale afbuigketens voor beeldbuizen van 110°. of een brede hoek, kan de in fase zijnde strocmccm-nonent van de stroom I_ meer in het bijzonder veel groter zijn dan de over 90° in fase verschoven component. De stroamgolfvorm 1^ zal een in het algemeen parabolische golf vertonen met een piekwaarde, welke bij 10 het tijdstip T2 van fig.~ 3 optreedt.

De kussenvervormingscorrectieketen 52 omvat een regelbare schakeltransistor Ul en een pulsbreedtemodulatorbesturingsketen U3, welke reageert op een verticaal frequent, l/T^., signaal 53, verkregen uit een verticale afbuigketen U2. De emitter van de schakeltransistor Ul jj- is gekoppeld met de klem C en de collector is via een diode 2T met de klem B gekoppeld. Een weerstand' U6 is tussen de basis en de emitter-electroden van de transistor Ul gekoppeld.

Wanneer de schakeltransistor Ul geleidt, wordt, de gelijkspanning aan de klem B aangelegd en vloeit een stroom i-^ vanuit, de klem C naar de 2q klem B. De geleiding van de transistor Ul wordt bestuurd door een impuls-breectes gemoduleerde schakelspanning 5U, die door de besturingsketen U3 aan de basis van de transistor wordt aangelegd. De in negatieve verlopende of achterrand van de schakelspanning 5U wordt naar de tijd door de besturingsketen U3 op een parabolische wijze met een verticale frequentie gevarieerd voor het verschaffen van de laterale kussen-vervormingscorrectie.

In de fig. 2a-2e tonen de met getrokken lijnen aangegeven golfvormen verschillende spanningen en stromen in de keten volgens fig. 1 beschouwd over een horizontale afbuigcyclus bij het middenzo gedeelte van de verticale aftasting, in de buurt van het tijdstip T2 van fig. 3. De gestippelde golfvormen in de fig. 2a-2e stellen dezelfde spanningen en stromen bij het onderste gedeelte van de verticale aftasting, in de buurt van het tijdstip van fig. 3 voor.

Thans zal de werking van de voor laterale kussenvervorming 25 gecorrigeerde voedingsbron- en horizontale afbuigketen 10 over een 81 0 3 2 3 2 -9- horizontale afbuigperiode bij het midden van de verticale aftasting worden beschouwd* als aangegeven door de getrokken golfvormen in fig. 2a-2e. Een diode 25 in fig· 1 richt de rechthoekige uitgangsgolf met wisselende polariteit tijdens het spanningsinterval met positieve 5 polariteit, t^-t^ enkelvoudig gelijk en voert de uit een halve golf bestaande gelijkgerichte spanning aan de klem B toe, als aangegeven in fig. 2d door de spanning Vg, welke op de klem. B tussen de tijdstippen t^-t^ wordt opgewekt.

Gedurende het. interval T^-tg wordt de klem D van de ingangs-10 smoorspoel 28 door de aft ast schakelaar 36 geaard. De spanning Vq, die over de ingangssmoorspoel 28 tussen de tijden t^-tg wordt opgewekt, is- derhalve gelijk aan de spanning Vg, die op de klem B wordt opgewekt. De strocm iQ tijdens dit interval is gelijk aan een in positieve richting verlopende zaagtandstroom, zoals aangegeven in fig. 2e.

15 Tijdens het horizontale terugslaginterval tg-t^ en tg-t ^ wordt de horizontale terugslagpulsspanning Vr aan cfcingangssmoorspoel 28 toegevoerd. De spanning Vq die over de ingangs smoorspoel 28 wordt opgewekt, wordt negatief en de ingangs stroom Xq neemt af, als aangegeven' in fig. 2e.

20 Tijdens het interval t^-t^, het interval met positieve po lariteit van de rechthoeksgolf V^, wordt de ingangsstroom iQ uit de secundaire wikkeling 23b van de transformator verkregen en vloeit deze uit een stroom ig door de wikkeling en de enkelvoudige gelijk-riehtdiode 25. Het spanningsinterval met negatieve of wisselende 25 polariteit van de rechthoeksgolf begint bij het tijdstip t^, het begin van het horizontale aftastinterval en duurt voort tot het tijdstip tcj. De diode 25 wordt bij het tijdstip t^ in de keerrichting voorge-spannèn. Om een stroom in de ingangs smoorspoel 28 te onderhouden, is met de klem B een vliegvieldiode 26 gekoppeld. De diode 26 wordt 30 geleidend wanneer de diode 25 in de keerrichting wordt voorgespannen, d.w.z. bij het tijdstip t^, zoals in fig. 2d is aangegeven door de spanning Vg met de waarde nul, beginnende bij het tijdstip t^. De diode 26 blijft geleiden tot een bestuurd moment, tg. Wanneer over de ingangssmoorspoel 28 tussen de tijdstippen t^-tg geen spanning wordt 35 opgewekt, blijft de stroom ig een betrèkkelijk constante stroom met 8103232 -10- J v een helling nul, als aangegeven in fig. 2e. Tussen de tijdstippen t1-tg vloeit de stroom, i^ als de stroom i^ in de diode 26.

Op het "bestuurde moment tg, dat samenvalt met de in negatieve richting verlopende rand van de in pulshreedte gemoduleerde schakel-5 spanning 5^, wordt de schakeltransistor h-1 geleidend, waardoor de diode 27 in de doorlaatrichting wordt voorgespannen en de gelijkspanning "bij de ingangsklem B aan de ingangssmoorspoel 28 wordt toegevöerd. De diode 26 wordt in de keerrichting voorgespannen en de spanning op de klem B tussen de tijdstippen t^-t^ is gelijk aan 10 de gelijkspanning Vc·

De spanning Vq, die over de ingangssmoorspoel 28. tussen de tijdstippen tg-t^ , het gelei dings interval van de transistor Ul, wordt opgewekt, is derhalve gelijk aan de voedingsgelijkspanning Vc. Tussen de tijdstippen tg-t^ vloeit in de ingangssmoorspoel 28 een zaagtand-15 ingangsstroom Ïq met positieve helling. De ingangsstroom. Xq tussen de tijdstippen tg-t^ wordt uit de voedingsspanning verkregen en vloeit als een stroom, door de transistor h-1 en de diode 27·

Op het tijdstip t^ wordt de spanning een positieve spanning, welke groter is dan de spanning V^, waardoor de diode 25 in de door-20 laatrichting wordt voorgêspannen en de diode 27 in de keerrichting' wordt voorgespannen. Tegelijkertijd spant de voorrand of in positieve richting verlopende rand van de schakelspanning 5U de transistor Ul in de keerrichting voor.

Zoals reeds is vermeld, is de gemiddelde waarde van de spanning 25 op de klem B in hoofdzaak gelijk aan de gemiddelde waarde van de aftast spanning over de condensator 3U. Door de geleidingsduur van de schakeltransistor Ul te regelen door het inschakelmoment van de transistor te regelen, wordt de periode gedurende welke de spanning aan de klem B wordt aangelegd, geregeld, waardoor de gemiddelde waarden 30 van de spanningen en worden "bestuurd.

Zoals reeds is vermeld, toont de getrokken golfvorm in fig. 2d de spanning tijdens een horizontale afbuigperiode "bij het midden van de verticale aftasting. Het inschakelmoment van de schakeltransistor Ui wordt tot hij het tijdstip tg verschoven om de maximale 35 gemiddelde aftast spanning te verschaffen. De gestippelde golfvorm in 8103232 . *- Tii^ifm· ιΜΊ i-ti> W*n ι^*ι«μ τ τγ —- ---- -11- fig. 2d toont de spanning tijdens een horizontale afbuigperiode hij de onderzijde van de verticale aftasting, waarbij het transistorinscha-kelmoment tot hij het tijdstip t^ wordt vertraagd voor het verschaffen van de minimale gemiddelde aftastspanning V^. De spanning Vg tijdens 5 een horizontale afbuigperiode hij de hovenzijde van de verticale aftasting heeft een golfvorm, overeenkomende met die, weergegeven door de.gestippelde lijn in fig. 2d, waarbij het inschakelmoment van de transistor Ul eveneens hij het tijdstip t^ optreedt.

Qndat de gemiddelde waarden van de spanning Vg en de aftast-10 spanning in hoofdzaak met elkaar gelijk zijn, bestaat er een in hoofdzaak lineaire relatie tussen het bestuurde inschakelmoment van de transistor Ul en de gemiddelde aftastspanning. De pulshreedtemodu-latorbesturingsketen b3 kan met een.-open lus worden bedreven, waarbij slechts het signaal 53 aan de ingang van de besturingsketen wordt 15 toegevoerd. Er is geen negatieve terugkoppeling van de aftastspanning naar de besturingsketen U-3 nodig, hetgeen leidt tot een vereenvoudigd, ontwerp) van de besturingsketen.

Door een schakelinrichting te gebruik® cm een spanning V

G

regelbaar aan de ingangsklem B toe te voeren, kan men de gemiddelde 20 spanning op de klem laten variëren zonder dat een grote dissipatie in de kussenvervormingscorrectiéketen optreedt. Door voorts de gelijkspanning V tijdens het niet-geleidingsinterval van de diode 25 aan de klem B toe te voeren, d.w.z. wanneer de spanning op de klem B gelijk is aan nul, kan een betrekkelijk lage voedingsspanning worden gébruikt 25 voor het verschaffen van een gelijkspanning V^, waardoor de belasting op de schakeltransistor Ul wordt gereduceerd. Wanneer de ferroresonante vermogenstransformator 23 de ultorversnellingspotentiaal op de klem U opwekt uit de spanning, die over de tertiaire hoogspanningswikkeling 23c wordt opgewekt, heeft verder de modulatie van de terugslagpulsamplitude 30 tengevolge van een laterale kussenvervormingscorrectie, aangegeven in fig. 2a, geen ongewenste invloed op de rasterbreedte.

Fig. U toont een gedeelte van de keten volgens fig. 1 met een gedetailleerdeuitvoeringsvorm van de kus s envervormings correcti eketen 52. Het verticaal frequente ingangssignaal 53 wordt verkregen uit de spanning, 35 welke wordt opgewekt over de S-vormingscondensator van de verticale 8103232 -12- uit gang strap 5β van de verticale afbuigketen b2. Het verticaal frequente ingangssignaal 53 wordt toegevoerd aan de basis van een ver-gelijkingstransistor 57 van de besturingsketen bh via een weerstand 58. Een Horizontaal 'frequente hel lings spanning 59» die op een klem 60 5 wordt, opgewekt, wordt eveneens aan de basis van de transistor 57 via een weerstand 63 toegevoerd. Aan de emitter van de transistor 57 wordt een referentiespanning aangelegd. Deze referentiespanning wordt opgewekt door een buffertransistor 67, die me.t het sleepcontact 70 van de potentiometer 68 is gekoppeld. De eindklemmen-van de potentio-10 meter 68 zijn met de voedingsbron van +2k V gekoppeld. De collector van de transistor 57 is over een weerstand 69 met de basis van de schakeltransistor.Ul gekoppeld.

Op een geregeld moment binnen elke horizontale afbuigperiode is de hellingsspanning 59 voldoende toegenomen om de transistor 57 15 in te schakelen, waardoor de transistor hl wordt -ingeschakeld en de spanning aan de ingangsklem B wordt aangelegd. Het bestuurde in-schakelmoment van de transistor 57 en de schakeltransistor bl wordt op een parabolische wijze bij een verticale frequentie door het verticaal frequente signaal 53 gevarieerd. Het inschakelmoment binnen een 20 horizontale afbuigperiode volgens fig. 2a-2e varieert vanaf het moment tg bij het midden van de verticale aftasting tot het moment t^ bij de bovenzijde en onderzijde van de verticale aftasting.

Om ervoor te zorgen, dat het gebied van de bestuurde inschakel-momenten tg-t^ van de schakeltransistor bl optreedt wanneer de 25 spanning op de klem B een waarde nul heeft, tijdens het niet-geleidings-interval van de diode 25, d.w.z. tijdens het spanningsinterval met . negatieve polariteit van de spanning V^, wordt, de ontlaadtransistor 6b met de klem 6b gekoppeld. De rechthoeksspanning met wisselende polariteit, ideaal voorgesteld als de spanning 123b, wordt via een 30 weerstand 65 aan de basis van de transistor 6b toegevoerd. Met de basis van de transistor 6b is een grendeldiode 66 gekoppeld.

Tijdens het interval met positieve polariteit van de spanning geleidt de ontlaadtransistor 6b en houdt deze de spanning op de klem 60 op aardpotentiaal. Tijdens het interval met negatieve polari-35 teit van de rechthoekspanning is de ontlaadtransistor 6b niet-ge- 8103232 -13- leidend, waardoor de hellings spanning 59 op de klem 60 wordt opgewekt door middel van een integratienetverk, voorzien van een weerstand 6l en een condensator 62, die tij de klem 60 met elkaar zijn gekoppeld.

De rasterbreedte kan op een eenvoudige wijze worden geregeld 5 door de plaats van het sleepcontact TO van de potentiometer 68 in te stellen, waardoor de waarde, van de referentiespanning, die op de emitter van de transistor 57 wordt opgewekt, wordt gevarieerd.

Door het instellen van het sleepcontact 70 wordt de positionering van. het gebied van inschakelmamenten t2”tj+ van de schakeltransistor 10 hl (fig. 2a-2e) binnen het niet-geleidingsinterval t^-t^ van de diode 25 verschoven. Door het instellen van de positie vaahet gebied tg-t^ wordt de hoogte van de parabolische gemiddelde aftast-spanning boven de nulspanningslijn volgens fig. 3 ingesteld, waardoor men de vereiste breedteregeling verkrijgt.

15 Op een wijze, overeenkomende met de laterale kussenvervormings- correctie, kan een compensatie plaatsvinden van andere typen ongewenste rastervervorming of -modulatie, b.v. veroorzaakt door uit de belasting afkernstige veranderingen in de ultorversnellingspotentiaal. Een signaal, dat representatief is voor de ultorbelasting of voor 20 de, de rastervervorming veroorzakende grootheid, wordt opgewekt op een klem E en via een weerstand 71 aan de basis van de transistor 57 toegevoerd. De fase van het voor de ultorbelasting representatieve signaal is zodanig, dat het inschakelmament van de schakeltransistor hl wordt gevarieerd op een wijze, waarbij de door de ultorbelasting 25 veroorzaakte ongewenste rastermodulatie wordt tegengewerkt.

81 03 232

Claims (13)

1. Afbuigketen met rastervervormingscorrectie, gekenmerkt door een bron (23b), die een eerste.spanning levert inclusief een scannings-component met wisselende polariteit, een horizontale afbuigketen (33), een'horizontale-afbuiggenerator (3T), die met de bron (23b) van de 5 eerste spanning is ‘ gekoppeld om daaruit een aftastspanning op te wekken, waarbij de afbuiggenerator is voorzien van een aftast-schakelaar (36), die met de horizontale afbuigwikkeling is gekoppeld om de aftastspanning periodiek aan de afbuigwikkeling (33) toe te voeren teneinde in de afbuigwikkeling een horizontale aftast-10 stroom op te wekken, een bron (V ) die een tweede spanning levert, C organen (U3) voor het opwekken van een rastervervormingscorrectie-signaal, en organen (Ul), die in responsie op het rastervervormings-correctiesignaal de bron (V ) van de tweede spanning met de horizontale afbuiggenerator (37) koppelen gedurende slechts een gedeelte 15 van elke periode van de samenstellende spanning met wisselende polariteit teneinde de aftastspanning zodanig te variëren,, dat de raatervervorming wordt gecorrigeerd.

2. Afbuigketen volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de raster-vervorming een laterale kussenvervorming omvat. 20

3. Keten volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat de bron van de eerste spanning is voorzien van een wisselspanningsbron (23h) en gelijkriehtorganen (25), die met de wisselspanningsbron zijn 25 gekoppeld om bij een uitgangsklem (B) van de gelijkriehtorganen de eerste spanning op te wekken.

4. Keten volgens conclusie 3, gekenmerkt door een ingangssmoor-spoel (28), die met de uitgangsklem (B) van de gelijkriehtorganen (25) en de afbuiggenerator (37( is gekoppeld.

5. Keten volgens conclusie U, met het kenmerk, dat de koppel- organen met de bron met de tweede spanning zijn voorzien van schakel-organen (h-l) met een uitgangsklem, welke met de ingangs smoor spoel (28) is gekoppeld teneinde de tweede spanning tijdens de bestuurde 8103232 -15- duur aan de ingangssmoorspoel toe te voeren.

6. Keten volgens conclusie U of 5» gekenmerkt door een vlieg-wieldiode (26),: die met de ingangssmoorspoel (28) is gekoppeld cm de smoorspoelstroom te geleiden wanneer de gelijkrichtorganen (25) niet 5 geleidend zijn.

7. Keten'volgens een der conclusies h-6, met het kenmerk, dat de horizontale afbuiggenerator (37) is voorzien van een terugslagcapa-citeit (31, 32), die over de horizontale afbuigwikkeling (33) een terugslagpulsspanning opwekt, welke terugslagpulsspanning aan de in- 10 gangssmoorspoel (28) wordt toegevoerd.

8. Keten volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de wisselspan-ningsbron is voorzien van een bron (22.), die een excitatiespanning levert, een vermogentransformator (23) met een primaire wikkeling (23a), welke met de excitatiespanningsbron is gekoppeld, en een-eerste se- 15 cundaire wikkeling (23b), die met de gelijkrichtorganen (25) is gekoppeld.

9. Keten volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de bron van de tweede spanning is voorzien van tweede gelijkrichtorganen (38), die met een andere secundaire wikkeling (23d) van de vermogenstransformator 20 (123) zijn gekoppeld, en filter organen (39)» die met de tweede gelijk richtorganen (38) zijn gekoppeld om de tweede spanning in hoofdzaak als een gelijkspanning met een waarde, welke kleiner is dan de piekwaarde van de eerste spanning, op te wekken.

10. Keten volgens conclusie 9» gekenmerkt door een zelf-inductie 25 (28), die met de met de wisselspanningsbron gekoppelde gelijkricht organen (25) en de horizontale afbuiggenerator (37( is gekoppeld, waarbij de koppelorganen van de tweede spanningsbron zijn voorzien van een regelbare schakelaar (kl) om de genoemde tweede gelijkspanning aan de zelf-inductie (28) toe te voeren.

11. Keten volgens conclusie 10, met het kenmerk, dat de met de wisselspanningsbron gekoppelde gelijkrichtorganen zijn voorzien van een enkelvoudige gelijkrichter (25), waarbij de regelbare schakelaar (hl) de genoemde tweede gelijkspanning tijdens een bestuurmcment binnen elk niet-geleidingsinterval van de enkelvoudige gelijkrichter 35 (25) toevoert. 8103232 *· -ι6-

• 12. Keten volgens conclusie 11, gekenmerkt door een vliegvieldiode (2Ö), die met de aelf-inductie (28) is gekoppeld.

13. 'Keten volgens conclusie 12, met het kenmerk, dat de excitatie-. spanningsbron is voorzien van een voedingsgelijkspanningsbron '(+150 V), 5 een invertor (22),. die door de voedingsgelijkspanning wordt bekrachtigd, en organen· (U9)» die met de invertor (22) en de afbuiggenerator (37) zijn gekoppeld om aan de invertor een signaal toe te voeren teneinde de werking van de invertor met de horizontale aftasting te synchroniseren. 10 ik. Keten volgens conclusie 13, gekenmerkt door een tertiaire wikkeling (23c) van de vermogenstransformator en hoogspanningsorganen (it-5) voor het verschaffen van een beeldbui s-ultorversnellingspotentiaal. ♦ 8103232